
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
13 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że planowana Transakcja przeniesienia własności udziałów w Przenoszonych Gruntach nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Uzupełnili go Państwo pismem z 20 czerwca 2025 r.
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1.Zainteresowany będący stroną postępowania:
- A.A.
2.Zainteresowani niebędący stroną postępowania:
- B.B.
Opis zdarzenia przyszłego
Opis Zbywcy 1 i Zbywcy 2
A.A. („Zbywca 1”) jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych („ustawa o PIT”), podlegającym obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Zbywca 1 jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług („VAT”). Zbywca 1 prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług „Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana”.
B.B. („Zbywca 2”) jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o PIT, podlegającym obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Zbywca 2 nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT. Zbywca 2 nie prowadzi pozarolniczej działalność gospodarczej. Zbywca prowadzi działalność rolniczą.
Zbywca 1 i Zbywca 2 nigdy nie prowadzili działalności deweloperskiej, ani działalności związanej z obrotem nieruchomościami. Zbywca 1 i Zbywca 2 nie posiadają specjalistycznej wiedzy, ani doświadczenia w zakresie obrotu nieruchomościami. Zbywca 1 i Zbywca 2 nie wnioskowali o podział jakiegokolwiek gruntu. Zbywca 1 i Zbywca 2 nie występowali o przyłączenie mediów do darowanych gruntów („Darowane Grunty”). W ostatnich 20 latach Zbywca 1 i Zbywca 2 nie sprzedali żadnych nieruchomości.
Nabycie Darowanych Gruntów przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2.
W 2005 r. Zbywca 1 i Zbywca 2 w 2005 r. otrzymali od swoich rodziców darowiznę w postaci działki nr 1 o pow. 97 a oraz działki nr 2 o pow. 56a położonych w (…) zgodnie z numeracją działek w roku 2005 („Darowane Grunty”). Zbywca 1 i Zbywca 2 są współwłaścicielami Darowanych Gruntów w części 1/2 każdy zgodnie z aktem notarialnym ustanawiającym darowiznę.
Przenoszone Grunty nie były, ani nie są wykorzystywane, ani przez Zbywcę 1, ani przez Zbywcę 2 w żaden sposób, w szczególności Przenoszone Grunty nie były i nie są oddane w najem, ani w dzierżawę, nie były one również wykorzystywane przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 do jakiejkolwiek działalności gospodarczej i nigdy nie zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, ani nie podlegały takiemu wpisowi. Zbywca 1 i Zbywca 2 nie czerpali żadnych pożytków z Darowanych Gruntów.
Planowana transakcja
W 2023 r. C.C. i D.D. działający w formie spółki cywilnej E. s.c. z siedzibą w (...) („E.”) zaproponowali Zbywcy 1 i Zbywcy 2, że wybudują na części Darowanych Gruntów siedem budynków mieszkalnych, w zamian za co E. otrzyma inną część Darowanych Gruntów, składającą się z działek 1/1, 1/2, 1/5, 1/6, 1/7, 1/8, 2/1 i 2/2 o łącznej powierzchni 103a („Przenoszone Grunty”). Oferta ta została przedstawiona z wyłącznej inicjatywy E., Zbywca 1 i Zbywca 2 w żaden sposób nie poszukiwali dewelopera, który wybudowałby na ich działkach jakiekolwiek budynki.
Zbywca 1 i Zbywca 2 nie zamierzali sprzedawać Przenoszonych Gruntów, zostali do tego nakłonieni przez E. Zbywca 1 i Zbywca 2 nigdy nie wykonali żadnych czynności zmierzających do sprzedaży Przenoszonych Gruntów, takich jak wystawienie Przenoszonych Gruntów na portalach ogłoszeniowych, zatrudnienie pośrednika nieruchomości, rozwieszanie banerów z napisem sprzedam itp.
14 września 2023 r. Zbywca 1 i Zbywca 2 zawarli z E. umowę przedwstępną, którą planują w pełni zastąpić nową umową, zgodnie z którą:
1.E. zobowiązuje się do wybudowania na gruncie należącym do Zbywcy 1 i Zbywcy 2 siedmiu budynków mieszkalnych (nie większych niż 300 m2) za określone wynagrodzenie.
2.Zgodnie z art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm., „KC”) Zbywca 1 i Zbywca 2 w celu zwolnienia się z zobowiązania do zapłaty wynagrodzenia z tytułu wybudowania domów budynków mieszkalnych przeniosą na rzecz E. własność Przenoszonych Gruntów, na co E. wyraża zgodę (datio in solutum) (dalej: „Planowana Transakcja”).
Na moment sporządzenia niniejszego wniosku prace opisane w pkt 1 Planowanej Transakcji zostały rozpoczęte, ale nie zostały zakończone. Przeniesienie Przenoszonych Gruntów planowane jest po uzyskaniu wnioskowanej indywidualnej interpretacji podatkowej. W przyszłości Zbywca 1 i Zbywca 2 planują przekazać wybudowane na ich gruntach budynki mieszkalne swoim dzieciom w formie darowizny. Dokładny moment przekazania tych budynków nie został jeszcze ustalony. Zbywca 1 i Zbywca 2 są zaangażowani w Planowaną Transakcję w stopniu minimalnym. Ich udział ograniczy się do odbiorów wyżej wspomnianych budynków. Wszelkimi kwestiami związanymi z budową budynków mieszkalnych zajmuje się E.
Opis Przenoszonych Gruntów
Przenoszone Grunty na moment zawarcia planowanej transakcji będą gruntami niezabudowanymi. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania terenu Przenoszone Grunty przeznaczone są pod zabudowę mieszkaniową. Zbywca 1 i Zbywca 2 nie wnioskowali nigdy o zmianę miejscowego planu zagospodarowania dla Przenoszonych Gruntów. Jak już zostało wyżej wskazane Przenoszone Grunty nie obejmują gruntów, na których E. wybuduje budynki mieszkalne, te zostaną własnością Zbywcy 1 i Zbywcy 2.
Przenoszone Grunty nie były nigdy wykorzystywane przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 do prowadzonej działalności gospodarczej. Od momentu nabycia Przenoszonych Gruntów przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 grunty te nie były przedmiotem dzierżawy ani innej odpłatnej umowy o podobnym charakterze.
Przenoszone Grunty zostały wydzielone w ramach podziału działek 1 i 2 w lipcu 2023 r. na 1/1, 1/2, 1/5, 1/6, 1/7, 1/8, 2/1 i 2/2. Podział został dokonany w 2023 r. z myślą o przeprowadzeniu Planowanej Transakcji. Prace związane z tym podziałem przeprowadziła E. na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2.
Kwalifikacja Przenoszonych Gruntów przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2
Zbywca 1 i Zbywca 2 nigdy nie wykorzystywali Przenoszonych Gruntów do działalności gospodarczej. Przenoszone Grunty nie były przez nich nigdy ujawnione w środkach trwałych prowadzonych przez nich działalności gospodarczej. Zbywca 1 i Zbywca 2 wykorzystywali Przenoszone Grunty wyłącznie do celów prywatnych. Zbywca 1 i Zbywca 2 do momentu zawarcia Planowanej Transakcji również nie zamierzają wykorzystywać Przenoszonych Gruntów do celów działalności gospodarczej oraz nie zamierzają ich ujawnić w środkach trwałych.
Planowana przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 działalność w zakresie obrotu nieruchomościami
Zbywca 1 i Zbywca 2 nie zamierzają w przyszłości sprzedawać nieruchomości, ponieważ jak wspomniano powyżej, chcą je darować swoim dzieciom. Zbywca 1 posiada pięcioro dzieci, Zbywca 2 trójkę dzieci.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
Mając na uwadze, że 2 czerwca 2025 r. Zbywca 1 i Zbywca 2 zawarli dwie umowy o świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum) przenoszące własność Przenoszonych Gruntów na E., Zainteresowani uzupełniają stan faktyczny niniejszego wniosku o poniższej wskazane elementy.
W przypadku jakichikolwiek rozbieżności należy uznać, że fakty przedstawione w uzupełnieniu wniosku mają pierwszeństwo przed pierwotnie złożonym wnioskiem.
Doprecyzowując wcześniej przedstawione zdarzenie przyszłe, Zbywca 1 i Zbywca 2 wskazują, że działając we własnym imieniu (tj. inaczej niż przez pełnomocnika) nie wnioskowali o podział jakiegokolwiek gruntu.
Przed podziałem Darowanych Gruntów, w 2020 r., Zbywca 1 i Zbywca 2, na prośbę sąsiada, wyrazili zgodę na położenie rury kanalizacyjnej w poprzek Darowanych Gruntów. Oprócz wyrażenia zgody Zbywca 1 i Zbywca 2 nie uczestniczyli w żaden sposób w procesie podłączenia kanalizacji, w szczególności nie byli stroną postępowania. Przeprowadzenie kanalizacji w poprzek Darowanych Gruntów nie umożliwia jednak podłączenia kanalizacji na Przenoszonych Gruntach, ze względu na to, że rura kanalizacyjna jest umieszczona na stosunkowo wysokiej rzędnej i jest zbyt płytko, by wykorzystać ją na Przenoszonych Gruntach.
Dodatkowo Zbywca 1 i Zbywca 2 22 maja 2020 r. ustanowili służebność na przeprowadzenie sieci gazowej wzdłuż pn. granicy począwszy od ul. (...) do działki 3 za jednorazowym wynagrodzeniem (17.000 PLN). Celem ustanowienia służebności było podłączenie sąsiednich działek wzdłuż północnej granicy Przenoszonych Gruntów, a nie zwiększenie wartości Przenoszonych Gruntów. Ww. medium nie będzie wykorzystane, jako że nie jest to zgodne z aktualną polityką UE oraz państwa Polskiego biorąc pod uwagę cele „Fit for 55” oraz warunki techniczne WT2021.
W tym samym dniu ustanowiono służebność dostępu do słupa energetycznego na działce 3 na rzecz Zbywcy 1 i Zbywcy 2 (nieodpłatne). Przedmiotowa służebność została ustanowiona w celu zdjęcia linii napowietrznej nad Darowanymi Gruntami, tj. m.in. na gruntach, gdzie będą wybudowane budynki i które to grunty pozostaną własnością Zbywcy 1 i Zbywcy 2. Służebność ta jednak nie pozwala na zdjęcie linii napowietrznej i nie spełniła zakładanego celu z uwagi na błędnie sformowaną treść.
Zainteresowani uzupełniają stan faktyczny w ten sposób, że Przenoszone Grunty w ramach Planowanej Transakcji stanowią działki o numerach ewidencyjnych 1/1, 1/2, 1/7, 1/8, 2/1 i 2/2 (nie jak wcześniej działki o numerach ewidencyjnych: 1/1, 1/2, 1/5, 1/6, 1/7, 1/8, 2/1 i 2/2).
Dodatkowo, w ramach Planowanej Transakcji Zbywca 1 i Zbywca 2 ustanawiają nieodpłatną i na czas nieokreślony służebność gruntową przejazdu i przechodu oraz przeprowadzenia sieci i przyłączy wszelkich mediów przebiegającą całą długością i szerokością po działkach nr 1/4, 1/5 i 1/6 na rzecz E.
Zainteresowani uzupełniają wniosek w części „Opis Przenoszonych Gruntów” wskazując, że na wniosek E. z 4 lutego 2025 r., zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie zatwierdzenia projektu zagospodarowania terenu i projektu architektoniczno-budowlanego oraz wydania pozwolenia na budowę dla inwestycji „Budowa trzech budynków (...) z wewnętrznymi instalacjami: energii elektrycznej, wody i kanalizacji, centralnego ogrzewania, wentylacją mechaniczną wraz z wewnętrzną linią zasilającą elektryczną, zewnętrzną instalacją kanalizacji sanitarnej i deszczowej, trzema zbiornikami retencyjnymi i studniami chłonnymi na wody opadowe, drogą dojazdową oraz dojściem i dojazdem do projektowanej zabudowy zlokalizowanej na działkach nr 1/1, 1/6, 1/7, 2/1, 1/2, 1/5, 1/8, 2/2 w miejscowości (...), gmina (...)”, tj. na Przenoszonych Gruntach, w którym to jako inwestor wskazany jest E.
W wyniku ww. postępowania Starostwo Powiatowe w (...) wydało pozwolenie na budowę. Pozwolenie to dotyczy projektu budowlanego E., który E. planuje przeprowadzić na Przenoszonych Gruntach. E. wystąpiło z wnioskiem na podstawie udzielonej w umowie przedwstępnej zgody przez Zbywcę i 1 i Zbywcę 2 do dysponowania Przenoszonymi Gruntami na cele budowlane. Zbywca 1 i Zbywca 2 nie byli stroną ww. postępowania, ani w żaden aktywny sposób nie uczestniczyli niniejszym postępowaniu.
Zainteresowani uzupełniają wniosek wskazując, że realizacji Planowanej Transakcji strony nie uzależniły od tego, czy E. otrzymają pozwolenia na budowę na Przenoszonych Gruntach.
Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług
Czy przeniesienie przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 Przenoszonych Gruntów w ramach Planowanej Transakcji będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług? (oznaczone we wniosku jako pytanie nr 2)
Stanowisko Zainteresowanych w sprawie
Zdaniem Zainteresowanych, przeniesienie przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 Przenoszonych Gruntów w ramach Planowanej Transakcji nie będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm., „ustawa o VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przy czym, nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Przepisy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT stanowią odzwierciedlenie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym "podatnikiem" jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel, czy też rezultaty takiej działalności. "Działalność gospodarcza" obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Dla oceny, czy Zbywca 1 i Zbywca 2 przenosząc własność Przenoszonych Gruntów działa jako podatnik podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT pomocne są kryteria określone w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10. W wyroku tym TSUE przyjął, że nie mogą być uznawane za dokonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Zdaniem TSUE, sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego. Zakres transakcji sprzedaży nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych. Podobnie okoliczność, iż przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami i angażowanie środków podobnych do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy VAT, Trybunał utożsamił natomiast z takimi aktywnościami jak przykładowo uzbrajanie terenu albo podejmowanie działań marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, w związku z czym w takiej sytuacji dostawy terenu budowlanego nie można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany został pogląd, że to, czy dany podmiot działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Każdorazowo należy zatem zbadać, jakie środki angażuje zbywca w celu zbycia gruntu. Jeżeli środki te są podobne do tych, które wykorzystują handlowcy, wówczas zbywca zachowuje się jak handlowiec.
W tym miejscu warto zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w Białymstoku z 23 października 2024 r., sygn. I SA/Bk 273/24, zgodnie z którym: „Sam fakt podziału gruntu, sam fakt wystąpienia o warunki zabudowy, czy też sama liczba transakcji, wielkość zarobku, nie przesądzają o kwalifikacji ich jako działań typowych dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami, ale działania tego typu mogą być w ten sposób ocenione w zależności od okoliczności danego przypadku. Należy uwzględniać działania na poszczególnych etapach aktywności sprzedającego w ich całokształcie, a nie wyłącznie osobno. Należy przede wszystkim mieć na uwadze te elementy, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wykraczającymi poza standardowe działania zarządu majątkiem prywatnym”.
Odnosząc powyższe do przedmiotowego wniosku, jedyną czynnością dokonaną przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2, która mogła prowadzić do zwiększenia wartości Przenoszonych Gruntów było dokonanie w lipcu 2023 r. podziału działek 1 i 2 na działki nr 1/1, 1/2, 1/5, 1/6, 1/7, 1/8, 2/1 i 2/2. Podział ten nie wiązał się z poniesieniem większych nakładów przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2, a czynności były dokonane przez E. występującego w charakterze pełnomocnika. Dodatkowo, sam podział działek nie przesądza jednak o przeprowadzeniu transakcji zbycia nieruchomości w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Co więcej, zgodnie z przedstawionym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku stanowiskiem, z którym to Zainteresowani w pełni się zgadzają, nawet dokonanie większej ilości czynności prowadzących do zwiększenia wartości gruntu, takich jak wystąpienie z wnioskiem o wydanie warunków zabudowy, nie może prowadzić do uznania, że zbycia dokonano w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Podkreślić należy, że przy ocenie, czy Zbywca 1 i Zbywca 2 będą przy realizacji Planowanej Transakcji występować jako podatnik podatku od towarów i usług nie mają również znaczenia czynności wykonywane na Przenoszonych Gruntach przez E.
Takie rozumienie przepisów potwierdza również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 23 lipca 2024 r. (sygn. I FSK 1676/20), w którym Sąd stwierdził: „Jeżeli konkretny podmiot zainteresowany nabyciem nieruchomości zawiera umowę przedwstępną i jest akceptowany przez wszystkich współwłaścicieli, oferuje korzystną cenę, ale domaga się przy tym dokonania określonych czynności w celu upewnienia się, czy nieruchomość spełnia jego wymogi, to nie można tego utożsamiać z podjęciem przez zbywców prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 uptu”.
Zbywca 1 i Zbywca 2 nie prowadzili aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami w ogóle, tym bardziej w zorganizowany sposób, w szczególności nie dokonywali czynności typowych dla handlowców (np. działalności marketingowej). Zbywca 1 i Zbywca 2 nie dokonywali czynności przygotowawczych do sprzedaży Przenoszonych Gruntów, nie ponosili inwestycji w te grunty.
Mając powyższe na względzie, w ocenie Zainteresowanych, zbycie Przenoszonych Gruntów w ramach zrealizowania Planowanej Transakcji nie będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działek) traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
1) określone udziały w nieruchomości,
2) prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
3) udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.
Na mocy art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.
Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.
Jak stanowi art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Na podstawie art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
W świetle art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Przepis art. 198 Kodeksu cywilnego stanowi, że:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
W konsekwencji, należy przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości (gruntów, budynków), jak również udziału we współwłasności nieruchomości traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Należy też zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę owego faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego).
W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Z kolei na podstawie art. 3531 Kodeksu cywilnego:
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Ustawodawca przy założeniu zasady swobody umów nie stawia przeszkód, aby dłużnik zwolnił się ze zobowiązania przez spełnienie innego świadczenia, jeżeli również taka jest wola wierzyciela.
Zgodnie bowiem z art. 453 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.
Z powyższego przepisu wynika, że wierzyciel może zgodzić się przyjąć - zamiast świadczenia, które dłużnik powinien spełnić zgodnie z treścią zobowiązania - inne świadczenie zaoferowane przez dłużnika w celu zwolnienia się ze zobowiązania (świadczenie w miejsce wypełnienia „datio in solutum”). Przesłankami wygaśnięcia zobowiązania są porozumienia stron oraz rzeczywiste spełnienie świadczenia przez dłużnika.
Świadczenie w miejsce wykonania może być dokonywane w ramach wszelkiego typu zobowiązań o charakterze cywilnoprawnym (tj. wynikających z czynności prawnych). Zakres modyfikacji dotychczasowego zobowiązania uzależniony jest jedynie od ogólnie obowiązujących przepisów, ale to od uznania stron zależy, jakie świadczenie zgodzi się przyjąć wierzyciel w miejsce dotychczasowego i jakie dłużnik będzie mógł wykonać.
Należy podkreślić, że celem „datio in solutum” jest wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie, przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.
Przeniesienie własności przez dłużnika na rzecz wierzyciela, będące w istocie spełnieniem świadczeń wobec wierzyciela, stanowi dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy. W wyniku powyższego przeniesienia praw własności wierzyciel rozporządza powyższym prawem jak właściciel. Przeniesienie własności towarów w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego stanowi zatem odpłatną dostawę w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.
Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje, co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów/świadczenie usługi podlega opodatkowaniu tym podatkiem, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz/lub świadczenia usług) za wynagrodzeniem.
Należy zauważyć, że przepisy podatkowe nie zawierają jakichkolwiek ograniczeń, co do formy zapłaty. Wynagrodzenie (zapłata) nie musi nastąpić w formie świadczenia pieniężnego. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.
Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem, czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.
Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku od towarów i usług jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie:
- po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,
- po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej ani też nie został wykorzystany w trakcie jego posiadania na cele działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „gospodarczą” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Zatem, w kwestii podlegania opodatkowaniu planowanej transakcji przeniesienia własności udziałów w Przenoszonych Gruntach istotne jest, czy w celu dokonania ich sprzedaży Zbywca 1 i Zbywca 2 podjęli aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Skutkowałoby to koniecznością uznania Zbywcy 1 i Zbywcy 2 za podmioty prowadzące działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług.
Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, czy też prowadzenia działalności, ani też w trakcie posiadania nie został wykorzystany do działalności gospodarczej.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Inaczej jest natomiast - wyjaśnił Trybunał - w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Ze wskazanych powyżej orzeczeń wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości w ramach majątku osobistego.
Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. W przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja.
Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.
Z opisu sprawy wynika, że grunty, które mają być przedmiotem transakcji Zbywca 1 i Zbywca 2 nabyli w 2005 r. od swoich rodziców na podstawie umowy darowizny w części po 1/2 każdy. Przenoszone Grunty nie były i nie są przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 wykorzystywane w żaden sposób, w szczególności nie były i nie są oddane w najem oraz dzierżawę, nie były również wykorzystywane do jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Zbywca 1 i Zbywca 2 nie czerpali żadnych pożytków z Darowanych Gruntów, wykorzystywali je wyłącznie do celów prywatnych. Zbywca 1 i Zbywca 2 nie występowali o przyłączenie mediów do darowanych gruntów. Zbywca 1 i Zbywca 2 nie wnioskowali nigdy o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla Przenoszonych Gruntów oraz nigdy samodzielnie nie występowali o ich podział. W ostatnich 20 latach Zbywca 1 i Zbywca 2 nie sprzedawali żadnych nieruchomości.
Zbywca 1 i Zbywca 2 nigdy nie wykonali żadnych czynności zmierzających do sprzedaży Przenoszonych Gruntów, takich jak wystawienie ogłoszenia na portalach ogłoszeniowych, zatrudnienie pośrednika nieruchomości, rozwieszanie banerów z napisem sprzedam itp.
W 2023 r. E. zaproponowali Zbywcy 1 i Zbywcy 2, że wybudują na części Darowanych Gruntów siedem budynków mieszkalnych, w zamian za co E. otrzyma inną część Darowanych Gruntów. Oferta ta została przedstawiona z wyłącznej inicjatywy E.. Zbywca 1 i Zbywca 2 w żaden sposób nie poszukiwali dewelopera, który wybudowałby na ich działkach jakiekolwiek budynki.
W przedmiotowej sprawie należy zauważyć, że Nabywca (E.) już się zgłosił, Zbywca 1 i Zbywca 2 nie muszą już podejmować działań, aby zachęcić kogokolwiek do nabycia Przenoszonych Gruntów. Skutki prawne czynności wykonanych przez E. na podstawie udzielonego przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 pełnomocnictwa i dokonanie na jego podstawie podziału gruntów oraz wystąpienie z wnioskiem o zatwierdzenie projektu zagospodarowania terenu i projektu architektoniczno-budowlanego i wydania pozwolenia na budowę dla inwestycji, na podstawie zgody wyrażonej przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 na dysponowanie przez Nabywcę nieruchomością na cele budowlane, w sensie prawnym rzeczywiście dotyczą współwłaścicieli gruntów. Jednak starania pełnomocnika nie są staraniami właścicieli podejmowanymi w tym celu, aby pozyskać kupującego, aby oferowany grunt uczynić atrakcyjniejszym dla potencjalnego nabywcy i podnieść jego cenę.
Zauważyć należy, że E. podjęte działania wykonuje we własnym interesie, dla zrealizowania własnych potrzeb, w celu przystosowania działek do swoich określonych potrzeb.
Z wniosku wynika także, że przed podziałem gruntów w 2020 r. Zbywca 1 i Zbywca 2 na prośbę sąsiada wyrazili zgodę na położenie rury kanalizacyjnej w poprzek Darowanych Gruntów, jednak oprócz wyrażenia zgody nie uczestniczyli w żaden sposób w procesie podłączenia kanalizacji, w szczególności nie byli stroną postępowania, rura kanalizacyjna nie będzie wykorzystywana na Przenoszonych Gruntach. Również ustanowienie w 2020 r. służebności na przeprowadzenie sieci gazowej wzdłuż granicy działek za jednorazowym wynagrodzeniem miało na celu podłączenie sąsiednich działek, a nie zwiększenie wartości Przenoszonych Gruntów (sieć gazowa nie będzie wykorzystywana).
Należy uznać, że w przedmiotowej sprawie powyższe czynności nie były przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 podejmowane w celu pozyskania potencjalnego nabywcy, ani aby oferowany grunt uczynić atrakcyjniejszym.
W związku z powyższymi okolicznościami stwierdzić należy, że w odniesieniu do przeniesienia własności udziałów w działkach nr 1/1, 1/2, 1/7, 1/8, 2/1 i 2/2 nie wystąpił ciąg zdarzeń, który jednoznacznie przesądza, że ich dostawa wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Zbywca 1 i Zbywca 2 nie podjęli takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Całokształt okoliczności przedstawionych we wniosku wskazuje, że aktywność Zbywcy 1 i Zbywcy 2 w pełni mieści się w granicach zarządu majątkiem prywatnym, a stanowisko to pozostaje w zgodzie z przywołanym wyrokiem TSUE w sprawach połączonych C-180/10, C-181/10.
Mając powyższe na uwadze, w świetle całokształtu okoliczności sprawy, samo udzielenie pełnomocnictwa E. do wykonania określonych czynności w celu dostosowania gruntu do Jego potrzeb przed Transakcją oraz wyrażenie zgody przez Zbywcę i 1 i Zbywcę 2 do dysponowania przez E. Przenoszonymi Gruntami na cele budowlane, a także wyrażenie zgody przez Zbywcę 1 i Zbywcę 2 przed podziałem gruntów w 2020 r. na położenie rury kanalizacyjnej w poprzek Darowanych Gruntów oraz ustanowienie w 2020 r. służebności na przeprowadzenie sieci gazowej wzdłuż granicy działek za jednorazowym wynagrodzeniem, które miało na celu podłączenie sąsiednich działek (sieć gazowa nie będzie wykorzystywana na Przenoszonych Gruntach) nie powoduje, że Zbywca 1 i Zbywca 2 zostaną z tego powodu uznani za podatników podatku VAT prowadzących działalność gospodarczą.
Zatem dokonując Transakcji przeniesienia własności udziałów w Przenoszonych Gruntach (działkach gruntu nr 1/1, 1/2, 1/7, 1/8, 2/1 i 2/2) Zbywca 1 i Zbywca 2 będą korzystali z przysługującego prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Brak tego statusu pozbawia Zbywcę 1 i Zbywcę 2 cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, w zakresie sprzedaży nieruchomości, a dostawę - cech czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
W związku z tym, dokonując Transakcji przeniesienia własności udziałów w Przenoszonych Gruntach Zbywca 1 i Zbywca 2 będą korzystali z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.
Tym samym stanowisko Zainteresowanych uznaję za prawidłowe.
Niniejsze rozstrzygnięcie jest spójne z ugruntowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych (por. wyroki NSA z 6 listopada 2024 r. sygn. akt I FSK 1014/21, z 24 października 2024 r. sygn. akt I FSK 265/21, z 1 października 2024 r. sygn. akt I FSK 364/21, z 21 października 2024 r. sygn. akt I FSK 347/21, z 23 lipca 2024 r. sygn. akt I FSK 1677/20, z 10 września 2024 r. sygn. akt I FSK 1675/20).
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie pytania nr 2 w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Jestem ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pan A.A. (Zainteresowany będący stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
