Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy miejsca świadczenia i opodatkowania świadczonych przez Wnioskodawcę usług spedycyjnych na rzecz Klientów nie mających siedziby oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

A. Sp. z o.o. (dalej jako: „Wykonawca”, „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest spółką z siedzibą na terytorium Polski, której głównym przedmiotem działalności gospodarczej jest kolejowy transport towarów. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej jako: „VAT”) na terytorium Polski.

Poza samodzielnym transportem towarów, działalność gospodarcza Wnioskodawcy obejmuje również świadczenie usług, których zasadniczym celem jest umożliwienie innym przewoźnikom kolejowym dokonania eksportu towarów z terytorium Unii Europejskiej do krajów trzecich, które posiadają szerszy rozstaw torów niż ten stosowany w krajach Unii. Spółka świadczy swoje usługi na rzecz przewoźników mających siedzibę zarówno na terytorium Polski, jak i innych państw należących bądź nie do Unii Europejskiej (m.in. Węgier, Słowacji lub Ukrainy). Przedmiotem niniejszego wniosku są wyłącznie usługi świadczone na rzecz przewoźników, którzy nie posiadają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski (dalej jako „Przewoźnicy” lub „Klienci”).

W ramach świadczenia powyższych usług współpraca z Przewoźnikami przebiega w następujący sposób: po otrzymaniu zlecenia od Przewoźnika Spółka wyszukuje oraz dobiera odpowiednie wagony zgodnie z potrzebami kontrahenta. Wykorzystywane przy świadczeniu usług wagony nie stanowią własności Spółki, należą one do innego podmiotu tj. B. Spółka Akcyjna z siedzibą w (…) (dalej jako: „B. Spółka akcyjna”). Następnie wagony te są transportowane przy wykorzystaniu lokomotywy i personelu Spółki do miejsca wskazanego przez Przewoźnika na terytorium Polski [transport ten najczęściej odbywać się będzie z terytorium państwa trzeciego - (…)]. Przewoźnik dokonuje samodzielnego załadunku towarów na podstawione przez Spółkę wagony. Następnie, Przewoźnik przy użyciu własnej lokomotywy oraz własnego personelu dokonuje transportu towarów na załadowanych wagonach do określonej stacji poza terytorium Polski. Spółka dokonuje również koordynacji powrotnego przekazania wagonów od Przewoźnika do B. Spółka akcyjna (Spółka koordynuje fizyczne przekazanie wagonów).

W ramach świadczonych usług Spółka zajmuje się również koordynacją organizacji dokumentów przewozowych (…), które są niezbędne do dokonania transportu towarów na terytorium krajów trzecich zgodnie z umową o międzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej. Dokument ten jest wystawiany przez B. Spółka akcyjna (właściciela wagonów) i jest przekazywany Przewoźnikowi w celu zapewnienia faktycznej możliwości dokonania eksportu towarów. Zgodnie ze wzorcem umowy stosowanym przez Wnioskodawcę, Przewoźnik oświadcza, że otrzymane przez niego Usługi będą wykorzystane na cele eksportu towarów z terytorium Unii Europejskiej do kraju trzeciego.

Jednocześnie, zgodnie z literalnym brzmieniem umowy w ramach świadczenia Usług Wnioskodawca zobowiązuje się w szczególności do:

• wyboru wagonów, sprawdzenia ich stanu technicznego, prowadzenia dokumentacji w celu zorganizowania udostępnienia wagonów do spedycji;
• przygotowania dokumentacji transportowej i towarzyszącej;
• przygotowania pakietu dokumentów wymaganych do świadczenia usług;
• organizowania i dokonywania płatności na rzecz innych przewoźników wskazanych przez Klienta (Przewoźnika);
• organizacji zapewnienia wagonów należących do B. Spółka akcyjna do załadunku na terytorium Unii Europejskiej i krajów trzecich;
• powiadomienia o czasie i dacie przekazania wagonu poza (…) zgodnie z pisemnym zleceniem Klienta w ciągu 2 dób;
• innych niezbędnych czynności związanych z wykonaniem usług spedycyjnych, określonych w zleceniu Klienta.

Wywóz towarów dokonywany przez Przewoźników poza terytorium Unii Europejskiej potwierdzony jest w odpowiedniej dokumentacji przewozowej i celnej. Wnioskodawca jednak wskazuje, że nie posiada wglądu do ww. dokumentacji z uwagi na obowiązek dochowania tajemnicy handlowej w przedsiębiorstwach Przewoźników.

Organizowanie i dokonywanie płatności na rzecz Klientów może dotyczyć przykładowo należności przewozowych, jakie Klient jest zobowiązany do poniesienia na rzecz innych przewoźników kolejowych w ramach dokonywanego transportu kolejowego.

Powyższe usługi nazywane są łącznie w umowie jako usługi z zakresu spedycji wagonów w ruchu eksportowo-importowym, celem następnej organizacji załadunku tych wagonów na terytorium Unii Europejskiej i krajów trzecich o szerokości toru (…) mm i (…) mm. Przedmiotem niniejszego wniosku są ww. usługi związane z transportem towarów z terytorium Polski do krajów trzecich (dalej jako: Usługi).

Spółka posiada niezbędne uprawnienia pozwalające jej na transport wagonów z terytorium państw trzecich na terytorium Polski, a także na przygotowanie odpowiedniej dokumentacji, która jest niezbędna do dokonania transportu kolejowego na terytorium państw trzecich. W szczególności:

• Wnioskodawca jest uprawniony do dokonywania przewozu kolejowego zgodnie z umową o międzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej (…). Organizacja Współpracy Kolei dokonała stosownych uzupełnień Załącznika nr 5 do ww. umowy uwzględniając Wnioskodawcę jako uprawnionego przewoźnika, o czym Komisja (…) poinformowała wszystkich członków (…) - uczestników (…) oficjalnym pismem nr (…) z (…) 2024 roku.
• Wnioskodawca otrzymał licencję nr (…) w zakresie przewozu kolejowego na terytorium Polski zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego.
• Europejska Agencja Kolejowa (ERA) wydała Spółce Certyfikat Bezpieczeństwa (…) nr (…) dla rodzaju działalności „Przewóz towarów (w tym towarów niebezpiecznych)” na sieci kolejowej (…) mm na terenie Polski zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa kolei.

Powyższe uprawnienia oraz obowiązujące regulacje prawne zapewniają Spółce możliwość świadczenia usług spedycji wagonów oraz usług transportowych na terytorium Polski. Zakres uprawnień nadanych Spółce nie obejmuje jednak wynajmu wagonów na rzecz innych przewoźników.

Przewoźnicy są podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm., dalej jako: „ustawa o VAT”).

Zasadniczym celem Usług jest zapewnienie Przewoźnikowi możliwości eksportu towarów z terytorium Unii Europejskiej do krajów trzecich, co nie jest możliwe przy wykorzystaniu standardowego taboru z uwagi na inny rozstaw torów w państwach trzecich na wschód od Polski (np. Ukraina, Białoruś i Kazachstan).

Standardowo okres świadczenia Usług przez Wnioskodawcę w ramach jednego zlecenia na rzecz Przewoźników nie przekracza 4-5 dni.

Z tytułu świadczenia Usług, Spółka otrzymuje wynagrodzenie, którego łączna kwota obliczana jest jako suma dwóch elementów - kwoty wyrażonej w walucie EUR/wagon netto oraz określonej kwoty w walucie CHF netto za wagonogodzinę zgodnie z czasem spedycji wagonów.

W ramach powyższego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca pragnie potwierdzić jakie powinno być prawidłowe miejsce świadczenia usług na rzecz przewoźników na gruncie VAT.

Wnioskodawca jednocześnie wskazuje, że równolegle do niniejszego wniosku wystąpił również z wnioskiem o wydanie wiążącej informacji stawkowej (WIS) w zakresie klasyfikacji świadczonych Usług na gruncie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług oraz ustalenia prawidłowej stawki VAT w odniesieniu do świadczonych Usług podlegających opodatkowaniu na terytorium Polski (na rzecz przewoźników z siedzibą w Polsce).

Pytanie

Czy miejscem świadczenia Usług opisanych w stanie faktycznym oraz w zdarzeniu przyszłym, świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz Przewoźników, którzy nie mają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski, będzie państwo siedziby Przewoźników zgodnie z art. 28b ustawy o VAT i w konsekwencji Usługi nie będą podlegały opodatkowaniu VAT w Polsce?

Państwa stanowisko w sprawie

Miejscem świadczenia Usług opisanych w stanie faktycznym oraz w zdarzeniu przyszłym świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz Przewoźników, którzy nie mają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski, będzie terytorium państwa siedziby Przewoźników zgodnie z art. 28b ustawy o VAT i w konsekwencji usługi będące przedmiotem zapytania nie będą podlegały opodatkowaniu VAT w Polsce.

Uzasadnienie:

Jak wynika z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają transakcje takie jak: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z uwagi na terytorialny charakter podatku VAT, dla prawidłowego opodatkowania dokonywanych transakcji, kluczowe jest ustalenie miejsca ich świadczenia na gruncie VAT, które jednocześnie determinuje miejsce ich opodatkowania tym podatkiem.

Zgodnie z treścią art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Powyższe oznacza, że co do zasady usługi świadczone na rzecz innych podatników są opodatkowane w kraju siedziby odbiorcy tych usług.

Przepisy ustawy o VAT wprowadzają jednak szereg wyjątków w zakresie miejsca świadczenia usług, które każdorazowo powinny być poddane analizie w odniesieniu do działalności biznesowej prowadzonej przez podatników.

Wyjątkiem od ww. zasady ogólnej dotyczącej ustalania miejsca świadczenia dla usług jest okoliczność, w której usługa jest świadczona dla „stałego miejsca prowadzenia działalności” i to „miejsce” jest konsumentem nabywanej usługi, jak zostało uregulowane w art. 28b ust. 2 ustawy o VAT.

W konsekwencji, aby za miejsce świadczenia danej usługi na rzecz podmiotu zagranicznego mogło być uznane terytorium Polski muszą być spełnione łącznie poniższe przesłanki:

• zagraniczny podmiot musi posiadać stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski oraz
• to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej musi być odbiorcą przedmiotowych usług.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy jednak Usług świadczonych na rzecz zagranicznych Przewoźników tj. nieposiadających siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. Zdaniem Spółki, Usługi te powinny być co do zasady rozpoznawane przez Wnioskodawcę jako transakcje niepodlegające opodatkowaniu VAT w Polsce, ponieważ miejscem ich świadczenia jest państwo siedziby usługobiorcy znajdujące się poza terytorium Polski.

Analizując przepisy ustawy o VAT w kontekście zasad dot. miejsca świadczenia usług należy wskazać, że w treści art. 28f ust. 1a ustawy o VAT zostały określone kolejne szczególne zasady ustalenia miejsca opodatkowania w odniesieniu do usług transportu towarów świadczonych na rzecz podatników.

Jak jednak wskazano w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, zasadniczym celem Usług jest zapewnienie Przewoźnikowi możliwości eksportu towarów z terytorium Unii Europejskiej do krajów trzecich. Przedmiotem Usług nie jest więc stricte sam transport towarów, a raczej wsparcie w organizacji tego transportu. Co więcej, przepis ten znajduje zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy całość transportu dokonywana jest poza Unią Europejską lub wyłącznie na terytorium kraju (obok innych przesłanek wskazanych w ustawie). W przedstawionym przez Spółkę stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym transport dokonywany jest natomiast z terytorium Polski na terytorium państwa trzeciego (najczęściej (…)), w związku z czym art. 28f ust. 1a ustawy o VAT nie będzie miał w ocenie Wnioskodawcy zastosowania do ustalenia miejsca opodatkowania Usług.

Kolejny wyjątek od zasady ogólnej dot. miejsca świadczenia usług uregulowanej w art. 28b ustawy o VAT, występuje w odniesieniu do świadczenia usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu. Zgodnie z treścią art. 28j ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu jest miejsce, w którym te środki transportu są faktycznie oddawane do dyspozycji usługobiorcy.

Co więcej, zgodnie z art. 28j ust. 2 ustawy o VAT, przez krótkoterminowy wynajem środków transportu, rozumie się natomiast ciągłe posiadanie środka transportu lub korzystanie z niego przez okres nieprzekraczający 30 dni.

W ocenie Wnioskodawcy, z uwagi na naturę świadczonych Usług nie powinny one zostać zaklasyfikowane jako krótkoterminowy wynajem wagonów w rozumieniu art. 28j ustawy o VAT. Spółka zwraca uwagę, że świadczone przez nią Usługi charakteryzują się dużo szerszym zakresem niż samo udostępnienie wagonu Przewoźnikowi w formie najmu.

Świadczone przez Spółkę Usługi oprócz udostępnienia wagonów B. Spółka akcyjna obejmują szereg dodatkowych czynności, które powinny być klasyfikowane jako jedna kompleksowa usługa świadczona na rzecz Przewoźników. Wnioskodawca podkreśla, że aby osiągnąć ustalony cel umowy, Usługi w swej istocie obejmują również katalog pojedynczych świadczeń cząstkowych, takich jak: wybór wagonów i sprawdzenie ich stanu technicznego, przygotowanie dokumentacji transportowej i towarzyszącej, organizowanie i dokonywanie płatności na rzecz przewoźników czy innych niezbędnych czynności związanych z wykonaniem usług spedycyjnych.

Co więcej Spółka posiada odpowiednią wiedzę, uprawnienia oraz doświadczenie pozwalające na zapewnieniu Przewoźnikowi możliwości transportu towarów do kraju trzeciego (to Spółka wyszukuje i dobiera odpowiednie wagony, bada ich stan techniczny, transportuje je na terytorium Polski, zapewnia odpowiednie dokumenty oraz koordynuje ich powrotne przekazania na terytorium kraju trzeciego).

Z perspektywy nabywcy (Przewoźnika) kluczowe jest zatem nabycie od Wnioskodawcy kompleksowych Usług wsparcia w spedycji, samo udostępnienie wagonów bez odpowiedniej dokumentacji przygotowanej przez Spółkę oraz opisanych wyżej dodatkowych czynności nie pozwoliłoby bowiem Przewoźnikowi na wywóz towarów poza granice celne Unii Europejskiej oraz ich transport na terytorium kraju trzeciego.

W istocie, w ocenie Wnioskodawcy świadczone przez Spółkę Usługi stanowią usługi z zakresu spedycji czy szerokorozumianego wsparcia w organizacji transportu towarów niż sam najem jako świadczenie sensu stricto.

Należy również zauważyć, że zakres uprawnień nadanych Spółce na mocy obowiązujących przepisów prawa oraz umowy o międzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej (…) odnosi się do świadczenia usług spedycji wagonów oraz usług transportowych, nie obejmuje natomiast wynajmu wagonów.

W związku z powyższym art. 28f ustawy o VAT nie będzie miał w ocenie Wnioskodawcy zastosowania do ustalenia miejsca opodatkowania Usług.

W konsekwencji miejsce świadczenia Usług na rzecz Przewoźników powinno zostać ustalone na podstawie zasady ogólnej określonej w art. 28b ustawy o VAT, ponieważ wyjątki od tej ogólnej reguły uregulowane w ustawie o VAT nie przewidują innego miejsca świadczenia dla usług podobnych do tych objętych niniejszym wnioskiem. Powyższe stanowisko zostało również potwierdzone, w praktyce polskich organów podatkowych.

W interpretacji indywidualnej z dnia 15 czerwca 2023 r. sygn. 0114-KDIP1-2.4012.150.2023.2.RM, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej jako: „Organ”) w uzasadnieniu swojego stanowiska potwierdził, że miejsce świadczenia kompleksowych usług z zakresu logistyki (swoim charakterem podobnych do usług z zakresu spedycji klasyfikowanych na gruncie przepisów prawa cywilnego) powinno zostać ustalone na podstawie art. 28b ustawy o VAT, ponieważ wyjątki określone w przepisach ustawy o VAT nie przewidują innej klasyfikacji miejsca świadczenia tego rodzaju usług.

W uzasadnieniu stanowiska Organu zostało wskazane: „ W ocenie tut. Organu, czynności podejmowane przez Państwa na rzecz Klienta, tj. handling in, odprawa celna, prowizja wykładnicza, handling out oraz dostawa przy wywołaniu ze Składu celnego są świadczeniem kompleksowym i mają charakter usług spedycji, w rozumieniu art. 794 Kodeksu cywilnego.

Odnosząc się do kwestii miejsca opodatkowania przedmiotowych usług należy wskazać, że jak wynika z opisu sprawy świadczą Państwo usługi na rzecz podatnika, w rozumieniu art. 28a ustawy, który nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski.

Jednocześnie, w odniesieniu do świadczonych usług spedycji nie znajdują zastosowania szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia określone w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy. W tej sytuacji, do świadczonych przez Państwa usług znajduje zastosowanie ogólna zasada ustalania miejsca świadczenia wyrażona w art. 28b ustawy. W związku z powyższym miejscem świadczenia i opodatkowania usług objętych wnioskiem - stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy - jest miejsce, w którym kontrahent posiada siedzibę działalności gospodarczej, tj. Szwajcaria.

W konsekwencji, usługi objęte zapytaniem (handling in, odprawa celna, prowizja wykładnicza, handling out oraz dostawa przy wywołaniu ze Składu celnego (transport towarów na terenie Polski)) świadczone przez Państwa na rzecz Klienta ze Szwajcarii nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce”.

Podobne konkluzje zostały również przedstawione w interpretacji indywidualnej z dnia 7 grudnia 2022 r. sygn. 0114-KDIP1-2.4012.438.2022.2.RM, w uzasadnieniu Organu zostało wskazane: „Odnosząc się do kwestii miejsca opodatkowania przedmiotowych usług należy wskazać, że jak wynika z opisu sprawy świadczą Państwo usługi na rzecz podatnika, w rozumieniu art. 28a ustawy, który nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. Jednocześnie, w odniesieniu do świadczonych usług spedycji nie znajdują zastosowania szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia określone w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy. W tej sytuacji, do świadczonych przez Państwa usług znajduje zastosowanie ogólna zasada ustalania miejsca świadczenia wyrażona w art. 28b ustawy. W związku z powyższym miejscem świadczenia i opodatkowania usług objętych wnioskiem - stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy - jest miejsce, w którym kontrahent posiada siedzibę działalności gospodarczej, tj. Zjednoczone Emiraty Arabskie.

W konsekwencji, usługi objęte zapytaniem (przeładowanie kontenerów, magazynowanie pustych lub pełnych kontenerów, przechowywanie wagonów, plombowanie kontenerów, wystawienie listu przewozowego, odbiór dokumentów z kasy oddziału celnego, wystawienie deklaracji tranzytowej T1, ogrzewanie kontenerów, obsługa kosztów kolejowych, transport towaru, obsługa logistyczna kontenerów) świadczone przez Państwa na rzecz kontrahenta ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce”.

Wobec powyższego, z uwagi na fakt, że Wnioskodawca świadczy na rzecz Przewoźników Usługi obejmujące swoim zakresem również świadczenia takie jak: wybór wagonów, sprawdzenie ich stanu technicznego, prowadzenie dokumentacji w celu zorganizowania udostępnienia wagonów do spedycji czy organizacja zapewnienia wagonów należących do B. Spółka akcyjna do załadunku na terytorium Polski to można stwierdzić, że charakter świadczonej Usługi przesądza o jej kompleksowej naturze i czyni ją podobną swoim zakresem do usług spedycji lub szerokorozumianego wsparcia w transporcie kolejowym towarów.

Zatem, miejsce świadczenia Usług powinno zostać ustalone na podstawie art. 28b ustawy o VAT, co będzie zgodne z praktyką podatkową Organu, która została zaprezentowana w ww. interpretacjach.

Z uwagi na powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, miejscem świadczenia Usług opisanych w stanie faktycznym oraz w zdarzeniu przyszłym świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz Przewoźników, którzy nie mają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski, będzie terytorium państwa siedziby Przewoźników jako usługobiorców, zgodnie z art. 28b ustawy o VAT i w konsekwencji usługi będące przedmiotem zapytania nie będą podlegały opodatkowaniu VAT w Polsce.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą”:

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie, z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają określone czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 1 i 5 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi, od tego bowiem zależy, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu tym podatkiem w Polsce, czy też nie.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy:

Powyższy artykuł wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą.

Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej wynikającej z art. 15 ust. 2 ustawy, w myśl tego artykułu:

Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:

Natomiast w myśl art. 28b ust. 2 ustawy:

Zatem z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika, w rozumieniu art. 28a ustawy, dla których ustawodawca nie przewidział szczególnych zasad ustalania miejsca świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 28f ust. 1a ustawy:

Ponadto należy zwrócić uwagę na regulacje zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) dotyczące spedycji.

Na gruncie prawa cywilnego, zgodnie z art. 794 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Spedytor oprócz wysłania lub odbioru przesyłki (w myśl art. 797, art. 798, art. 799 Kodeksu cywilnego) zobowiązany jest między innymi do:

Z art. 800 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Zatem, pod pojęciem „spedycja” mieści się znacznie szerszy zakres czynności niż pod pojęciem „transport”. Transport to z reguły umowa o przewóz, natomiast spedycja może obejmować cały szereg czynności: odebranie towaru od nadawcy, dostarczenie do miejsca formowania przesyłki, załadunek, przewóz, wyładunek, dostarczenie do ostatecznego odbiorcy, załatwienie wszelkich formalności i wypełnienie dokumentacji. Nie oznacza to jednak, że spedytor musi sam wykonać wszystkie te czynności. Działalność spedytora może ograniczać się jedynie do znalezienia firmy, która wszystkie te czynności wykona na jego zlecenie.

Z opisu sprawy wynika, że jesteście Państwo Spółką z siedzibą na terytorium Polski, która jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług na terytorium Polski. Działalność gospodarcza Wnioskodawcy obejmuje m.in. świadczenie usług, których zasadniczym celem jest umożliwienie innym przewoźnikom kolejowym dokonania eksportu towarów z terytorium Unii Europejskiej do krajów trzecich, które posiadają szerszy rozstaw torów niż ten stosowany w krajach Unii. Spółka świadczy swoje usługi na rzecz przewoźników, którzy nie posiadają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium (Klienci). Klienci są podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy. W ramach świadczenia usług współpraca z Klientami przebiega w następujący sposób: po otrzymaniu zlecenia od Klientów Spółka wyszukuje oraz dobiera odpowiednie wagony zgodnie z potrzebami kontrahenta. Wykorzystywane przy świadczeniu usług wagony nie stanowią własności Spółki, należą one do innego podmiotu tj. B. Spółka akcyjna z siedzibą w (…). Następnie wagony te są transportowane przy wykorzystaniu lokomotywy i personelu Spółki do miejsca wskazanego przez Klientów na terytorium Polski (transport ten najczęściej odbywać się będzie z terytorium państwa trzeciego - (…)). Klienci dokonują samodzielnego załadunku towarów na podstawione przez Spółkę wagony. Następnie, Klienci przy użyciu własnej lokomotywy oraz własnego personelu dokonują transportu towarów na załadowanych wagonach do określonej stacji poza terytorium Polski. Spółka dokonuje również koordynacji powrotnego przekazania wagonów od Klientów do B. Spółka akcyjna (Spółka koordynuje fizyczne przekazanie wagonów). W ramach świadczonych usług Spółka zajmuje się również koordynacją organizacji dokumentów przewozowych (…), które są niezbędne do dokonania transportu towarów na terytorium krajów trzecich zgodnie z umową o międzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej. Dokument ten jest wystawiany przez B. Spółka akcyjna (właściciela wagonów) i jest przekazywany Klientom w celu zapewnienia faktycznej możliwości dokonania eksportu towarów. Zgodnie ze wzorcem umowy stosowanym przez Wnioskodawcę, Klienci oświadczają, że otrzymane przez nich Usługi będą wykorzystane na cele eksportu towarów z terytorium Unii Europejskiej do kraju trzeciego.

Jednocześnie, zgodnie z literalnym brzmieniem umowy w ramach świadczenia Usług Wnioskodawca zobowiązuje się w szczególności do:

• wyboru wagonów, sprawdzenia ich stanu technicznego, prowadzenia dokumentacji w celu zorganizowania udostępnienia wagonów do spedycji;
• przygotowania dokumentacji transportowej i towarzyszącej;
• przygotowania pakietu dokumentów wymaganych do świadczenia usług;
• organizowania i dokonywania płatności na rzecz innych przewoźników wskazanych przez Klienta (Przewoźnika);
• organizacji zapewnienia wagonów należących do B. Spółka akcyjna do załadunku na terytorium Unii Europejskiej i krajów trzecich;
• powiadomienia o czasie i dacie przekazania wagonu poza Ukrainę zgodnie z pisemnym zleceniem Klienta w ciągu 2 dób;
• innych niezbędnych czynności związanych z wykonaniem usług spedycyjnych, określonych w zleceniu Klienta.

Powyższe usługi nazywane są łącznie w umowie jako usługi z zakresu spedycji wagonów w ruchu eksportowo-importowym, celem następnej organizacji załadunku tych wagonów na terytorium Unii Europejskiej i krajów trzecich o szerokości toru (…) mm i (…) mm.

Spółka posiada niezbędne uprawnienia pozwalające jej na transport wagonów z terytorium państw trzecich na terytorium Polski, a także na przygotowanie odpowiedniej dokumentacji, która jest niezbędna do dokonania transportu kolejowego na terytorium państw trzecich. W szczególności:

• Wnioskodawca jest uprawniony do dokonywania przewozu kolejowego zgodnie z umową o międzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej (…). Organizacja Współpracy Kolei dokonała stosownych uzupełnień Załącznika nr 5 do ww. umowy uwzględniając Wnioskodawcę jako uprawnionego przewoźnika, o czym Komisja (…) poinformowała wszystkich członków (…) - uczestników (…) oficjalnym pismem nr (…) z dnia (…) 2024 roku.
• Wnioskodawca otrzymał licencję nr (…) w zakresie przewozu kolejowego na terytorium Polski zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego.
• Europejska Agencja Kolejowa (ERA) wydała Spółce Certyfikat Bezpieczeństwa (…) nr (…) dla rodzaju działalności „Przewóz towarów (w tym towarów niebezpiecznych)” na sieci kolejowej (…) mm na terenie Polski zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa kolei.

Powyższe uprawnienia oraz obowiązujące regulacje prawne zapewniają Spółce możliwość świadczenia usług spedycji wagonów oraz usług transportowych na terytorium Polski. Zakres uprawnień nadanych Spółce nie obejmuje jednak wynajmu wagonów na rzecz innych przewoźników.

Z tytułu świadczenia Usług, Spółka otrzymuje wynagrodzenie, którego łączna kwota obliczana jest jako suma dwóch elementów - kwoty wyrażonej w walucie EUR/wagon netto oraz określonej kwoty w walucie CHF netto za wagonogodzinę zgodnie z czasem spedycji wagonów.

Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii ustalenia miejsca świadczenia i opodatkowani usług opisanych w sprawie świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz Klientów, którzy nie mają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski.

Należy wskazać, jak również i Państwo podkreśliliście, czynności podejmowane przez Państwa na rzecz Klientów, tj. wybór wagonów, sprawdzenie ich stanu technicznego, prowadzenie dokumentacji w celu zorganizowania udostępnienia wagonów do spedycji, organizacja zapewnienia wagonów należących do B. Spółka akcyjna do załadunku na terytorium Unii Europejskiej i krajów trzecich, transport tych wagonów na terytorium Polski do Klientów, koordynacja powrotnego przekazania wagonów od Klientów do B. Spółka akcyjna oraz inne usługi wymienione w umowie mają charakter usług spedycyjnych, o których mowa w art. 794 Kodeksu cywilnego.

Jednocześnie, należy wskazać, że przepisy ustawy nie przewidują szczególnych zasad ustalania miejsca świadczenia usług spedycyjnych. Zatem w przypadku świadczenia przez Państwa usług spedycyjnych na rzecz podatnika, w rozumieniu art. 28a ustawy miejsce świadczenia, a tym samym opodatkowania tych usług należy ustalić na podstawie art. 28b ustawy.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości dotyczących kwestii miejsca opodatkowania przedmiotowych usług należy wskazać, że jak wynika z opisu sprawy świadczą Państwo usługi, których zasadniczym celem jest umożliwienie innym przewoźnikom kolejowym dokonania eksportu towarów z terytorium Unii Europejskiej do krajów trzecich, które posiadają szerszy rozstaw torów niż ten stosowany w kraju Unii, na rzecz Klientów w rozumieniu art. 28a, którzy nie posiadają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. Jednocześnie, w odniesieniu do świadczonych usług spedycyjnych nie znajdują zastosowania szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia określone w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy. W tej sytuacji, do świadczonych przez Państwa usług znajduje zastosowanie ogólna zasada ustalania miejsca świadczenia wyrażona w art. 28b ustawy. W związku z powyższym miejscem świadczenia i opodatkowania usług objętych wnioskiem - stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy - jest miejsce, w którym Klienci posiadają siedzibę działalności gospodarczej. W konsekwencji, usługi objęte zapytaniem (wybór wagonów, sprawdzenie ich stanu technicznego, prowadzenia dokumentacji w celu zorganizowania udostępnienia wagonów do spedycji, organizacja zapewnienia wagonów należących do B. Spółka akcyjna do załadunku na terytorium Unii Europejskiej i krajów trzecich, transport tych wagonów na terytorium Polski do Klientów, koordynacja powrotnego przekazania wagonów od Klientów do B. Spółka akcyjna oraz innych usług wskazanych w umowie jako usługi z zakresu spedycji wagonów) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Tym samym Państwa stanowisko należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, którą Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawiliście i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze stanem faktycznym oraz zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.