
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla sprzedaży nieruchomości na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 4 czerwca 2025 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawczyni wraz z mężem (ustrój wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej) nabyła w drodze darowizny na podstawie aktu notarialnego z 10 stycznia 2007 r. nieruchomość gruntową w (…), numer działki 1 (KW (…)) z przeznaczeniem do użytku prywatnego.
Po dokonaniu darowizny działka została jednak przeznaczona do prowadzonej działalności gospodarczej i stała się majątkiem firmy. Od 2007 r. przedmiotowa nieruchomość jest wykorzystywana wyłącznie w prowadzonej przez Wnioskodawczynię jednoosobowej działalności gospodarczej. Nieruchomość nie jest wykorzystywana przez małżonka Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni jest czynnym podatnikiem podatku VAT od 2005 r.
W 2007 r. podatnik poniósł koszty ulepszenia działki, które zostały przyjęte do ewidencji 31 grudnia 2007 r. Ulepszenie polegało na ogrodzeniu działki wraz z bramą wjazdową, utwardzeniu działki gruzem oraz budowie wjazdu na przedmiotową działkę. Roboty budowlane dotyczące utwardzenia placu rozpoczęły się 3 października 2007 r. Działka została utwardzona podsypką żwirową 5 cm, gruzem betonowym 15 cm i kamieniem melafir 5 cm. Wjazd został wykonany z kostki brukowej, po uzyskaniu decyzji na jego lokalizację wydanej przez Powiatowy Zarząd Dróg w (…) z 26 czerwca 2007 r. Koszt budowy został poniesiony przez Wnioskodawczynię. Zjazd przylega bezpośrednio do działki podatnika i umożliwia wjazd na nią z drogi. Obecnie grunt jest ogrodzony podmurówką, siatką i słupkami razem z działką nienależącą do Wnioskodawczyni. Na działce nie znajdują się żadne budynki, baraki, kontenery. Na działce znajduje się plac utwardzony gruzem, który do listopada 2022 r. służył jako parking oraz plac manewrowy dla samochodów ciężarowych Wnioskodawczyni wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej. Działka do chwili obecnej znajduje się w majątku firmy Wnioskodawczyni. Na działce występują urządzenia melioracyjne szczegółowe - drenowanie, nie występują urządzenia melioracji podstawowych.
Przez działkę nie przebiega żadna inna infrastruktura typu sieć energetyczna należąca do dostawcy energii, infrastruktura wodno-kanalizacyjna należąca do podmiotów trzecich.
Przedmiotowa działka nie jest obecnie objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Zgodnie z decyzją o ustaleniu warunków zabudowy z 21 maja 2007 r. ustalono na przedmiotowej działce następujące rodzaje zabudowy:
- niezabudowaną działkę nr 1 przeznacza się częściowo, na cele realizacji bazy transportowej dla samochodów ciężarowych, w tym placu manewrowego i parkingowego, wraz z koniecznymi obiektami infrastruktury technicznej, umożliwiającymi użytkowanie obiektu zgodnie z przeznaczeniem, przy czym ewentualna uciążliwość prowadzonej działalności musi zamykać się w granicach działki,
- działka objęta wnioskiem leżała w terenach przeznaczonych w planie miejscowym (który wygasł z dniem 1 stycznia 2004 r.) na cele rolne,
- studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy, w miejscu gdzie leży przedmiotowa działka, przewiduje strefę uciążliwego oddziaływania projektowanej autostrady.
Decyzją o warunkach zabudowy z 2007 r. ustalono następujące funkcje zabudowy i zagospodarowania terenu:
- projektowana inwestycja ma służyć realizacji bazy transportowej dla samochodów ciężarowych,
- teren w obrębie obszaru objętego ustaleniami decyzji, może również służyć realizacji obiektów infrastruktury technicznej oraz realizacji zjazdu z drogi publicznej (powiatowej).
Wnioskodawczyni w przeciągu ostatnich 2 lat nie ponosiła ulepszeń, o których mowa w art. 2 pkt 14 lit. b ustawy o VAT.
W związku z powyższym, Wnioskodawczyni zastanawia się, czy przy sprzedaży działki o nr KW (...) znajdzie zastosowanie zwolnienie z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
Biorąc pod uwagę, iż zjazd przylega bezpośrednio do działki podatnika i umożliwia wjazd na nią z drogi oraz na działce znajduje się plac utwardzony gruzem, który do listopada 2022 r. służył jako parking oraz plac manewrowy dla samochodów ciężarowych podatnika wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej, należy uznać, że naniesienia wybudowane przez podatnika stanowią budowle w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418).
Mając na uwadze wydaną 12 listopada 2021 r. interpretację indywidualną (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.634.2021.2.MB), w której Dyrektor KIS potwierdził stanowisko Wnioskodawcy wskazując „Uwzględniając treść wyżej powołanych przepisów w kontekście przedstawionego opisu sprawy zgodzić należy się z Wnioskodawcą, że znajdujące na się na działce nr 1/56 Naniesienia 1 (Budowle), tj. podziemne pomieszczenia techniczne, piwnice oraz szyb ceglany wypełniają definicję budowli w rozumieniu ustawy Prawo budowlane”, Wnioskodawczyni wnosi o potwierdzenie prezentowanego stanowiska.
Pytanie
Czy Wnioskodawczyni może w opisanej sytuacji skorzystać (względem całości transakcji) ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, w związku ze sprzedażą nieruchomości położonej w województwie (…), powiecie (…), gminie (…), obrębie (…), numer działki 1 (KW (...))?
Pani stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawczyni, sprzedaż nieruchomości (względem całości transakcji) położonej w województwie (…), powiecie (…), gminie (…), obrębie (…), numer działki 1 (KW (...)), będzie spełniała warunki do zastosowania zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.
Uzasadnienie własnego stanowiska:
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.
Natomiast na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonana przez podatnika.
W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Przepis art. 15 ust. 2 ustawy o VAT stanowi, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Od 2007 r. przedmiotowa nieruchomość jest wykorzystywana wyłącznie w prowadzonej przez Wnioskodawczynię jednoosobowej działalności gospodarczej, w związku z czym należy uznać, że sprzedaż nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a dokonujący sprzedaży będzie podatnikiem tego podatku.
Dokonując dostawy nieruchomości stanowiącej współwłasność małżeńską, co do zasady, każdy z małżonków dla dokonanej sprzedaży jest podatnikiem w zakresie zbywanych udziałów w nieruchomości. Niemniej jednak podatnikiem z tytułu sprzedaży nieruchomości, pomimo wspólności małżeńskiej, może być tylko jeden z małżonków jeżeli nieruchomość była wykorzystywana tylko w działalności gospodarczej jednego z małżonków.
Powyższe potwierdził Dyrektor KIS w wydanej interpretacji z 3 marca 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.801.2021.2.DM):
„Zauważyć przy tym trzeba, że jeżeli przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, w okolicznościach wskazanych w art. 15 ust. 1 ustawy, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Zatem w sytuacji gdy nieruchomość jest własnością obojga małżonków, podatnikiem będzie ten, który faktycznie dokonuje czynności wykraczających poza zakres zwykłego wykonywania prawa własności. Z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że to Pan nabył nieruchomość w celu prowadzenia na niej działalności gospodarczej. Zatem należy stwierdzić, że sprzedaż nieruchomości stanowi działalność gospodarczą podjętą w celach zarobkowych, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jedynie przez Pana i to Pan z tego tytułu będzie występuje w charakterze podatnika. Zbycie działki nr 1 i udziału w działce nr 2 nie będzie skutkować uznaniem Pana żony za podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji sprzedaż przedmiotowych działek będzie skutkować uznaniem tylko Pana za podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy”.
Biorąc pod uwagę prezentowane przez Dyrektora KIS stanowisko w wydanej interpretacji indywidualnej należy uznać, że przedmiotowa sprzedaż będzie podlegała opodatkowaniu tylko u Wnioskodawczyni, która wykorzystuje nieruchomość w prowadzonej działalności gospodarczej.
Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
Jak stanowi art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, terenami budowlanymi są grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Przez decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu należy rozumieć zarówno decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, jak i decyzję o warunkach zabudowy.
Natomiast dostawa gruntów niezabudowanych przeznaczonych pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, podlega opodatkowaniu 23% stawką podatku VAT.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku również dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
1.dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2.pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
- wybudowaniu, lub
- ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418), przez budowle należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.
Natomiast art. 3 pkt 3a ww. ustawy Prawo budowlane wskazuje, że przez obiekty liniowe należy rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, droga kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.
Biorąc pod uwagę, iż zjazd przylega bezpośrednio do działki podatnika i umożliwia wjazd na nią z drogi oraz na działce znajduje się plac utwardzony gruzem, który do listopada 2022 r. służył jako parking oraz plac manewrowy dla samochodów ciężarowych podatnika wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej, w ocenie Wnioskodawczyni należy uznać, że dokonywana jest sprzedaż terenu zabudowanego budowlą/budowlami.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 28 listopada 2014 r. II OSK 1147/13; z 13 listopada 2015 r. II OSK 577/14; z 18 października 2016 r., II OSK 3370/14, zauważył, że:
„Utwardzona droga gruntowa stanowi budowlę w rozumieniu Prawa budowlanego (art. 3 pkt 3 w zw. z art. 3 pkt 3a pr. bud.). Utwardzenie drogi gruntowej gruzem (płytami betonowymi, tłuczniem, żużlem, żwirem) w taki sposób, że wykonana nawierzchnia umożliwia wykorzystanie jej jako szlaku komunikacyjnego dla samochodów stanowi wykonanie obiektu spełniającego funkcję drogi, a więc stanowi drogę w rozumieniu art. 3 pkt 3a Prawa budowlanego”.
Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w myśl którego, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawczyni dojdzie do sprzedaży gruntu zabudowanego budowlą/budowlami w związku z czym, przesłanki uprawniające do zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zostaną spełnione.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775):
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zgodnie z przedstawionymi wyżej przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.
Zgodnie z art. 195 ww. ustawy - Kodeks cywilny:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Jak stanowi art. 198 ustawy Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:
1)czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w cytowanym wyżej art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.
W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.
Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.
Jeżeli zatem przedmiotem dokonywanej dostawy/lub świadczonej usługi jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy lub świadczy usługę we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) - jako podatnik podatku VAT.
W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy podmiot dokonujący transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą.
Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zatem dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
Tym samym nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.
„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z opisu sprawy wynika, że wraz z mężem (ustrój wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej) nabyła Pani w drodze darowizny na podstawie aktu notarialnego z 10 stycznia 2007 r. nieruchomość gruntową (numer działki 1) z przeznaczeniem do użytku prywatnego. Po dokonaniu darowizny działka została jednak przeznaczona do prowadzonej działalności gospodarczej i stała się majątkiem firmy. Od 2007 r. przedmiotowa nieruchomość jest wykorzystywana wyłącznie w prowadzonej przez Panią jednoosobowej działalności gospodarczej. Nieruchomość nie jest wykorzystywana przez Pani małżonka. Jest Pani czynnym podatnikiem podatku VAT od 2005 r. Działka do chwili obecnej znajduje się w majątku Pani firmy.
W rozpatrywanej sprawie pomimo, że nabycie przedmiotowej nieruchomości nastąpiło w ramach istniejącej małżeńskiej wspólnoty majątkowej, to jednak po dokonaniu darowizny nieruchomość (działka nr 1) wykorzystywana była wyłącznie przez Panią do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nieruchomość ta nie jest wykorzystywana przez Pani męża. Czyli Pani prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o składniki majątku wspólnego miała nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną.
Skoro więc, nieruchomość będąca przedmiotem planowanej sprzedaży, była wykorzystywana wyłącznie przez Panią do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy, to Pani jest w sensie ekonomicznym właścicielem tej nieruchomości i w efekcie to Pani dokona dostawy nieruchomości - przeniesienia prawa do rozporządzania nią jak właściciel.
Biorąc pod uwagę treść przytoczonych przepisów oraz zawarty we wniosku opis sprawy wskazać należy, że w przypadku sprzedaży nieruchomości (działki nr 1), stanowiącej współwłasność małżeńską, za zbywcę (stronę transakcji sprzedaży) należy uznać wyłącznie Panią. Z okoliczności przedstawionych w złożonym wniosku nie wynika, aby posiadana nieruchomość służyła wyłącznie do zaspokojenia Pani potrzeb osobistych przez cały okres jej posiadania. Wykorzystywanie posiadanej nieruchomości w ramach prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej bezspornie wskazuje, że nieruchomość utraciła walor majątku osobistego.
W przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że będzie Pani występowała z tytułu dokonywanej sprzedaży w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że wykorzystywała Pani nieruchomość w jednoosobowej działalności gospodarczej (nieruchomość jest majątkiem Pani firmy). Uznać należy zatem, że nieruchomość ta jest związana tylko i wyłącznie z Pani działalnością gospodarczą. Wobec powyższego, po Pani stronie wystąpi obowiązek opodatkowania dostawy ww. nieruchomości.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro nieruchomość została zadysponowana przez małżonków wyłącznie do Pani działalności gospodarczej, zaś Pani mąż w żaden sposób tej nieruchomości nie wykorzystywał, to w odniesieniu do całej transakcji sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, wyłącznie Pani wystąpi w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.
W konsekwencji, dostawa nieruchomości (działki nr 1) w całości będzie podlegała po stronie Pani opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.
Należy zauważyć, że czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.
Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Jak wynika z opisu sprawy, planuje Pani sprzedać nieruchomość. Zgodnie z Pani wskazaniem, naniesienia wybudowane przez Panią na działce nr 1 stanowią budowle w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418). W konsekwencji, w analizowanej sprawie nastąpi sprzedaż nieruchomości zabudowanej.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z uregulowania tego wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Według art. 2 pkt 14 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku/budowli ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli oddano go/ją w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika - bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku/budowli.
Zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków/budowli, jeżeli w stosunku do nich nastąpiło pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.
W tym miejscu należy wskazać, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Wobec tego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków lub budowli w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.
Dodatkowo należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budowli”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418), zwanej dalej ustawą Prawo budowlane.
W myśl art. 3 pkt 1, 3 i 3a ustawy Prawo budowlane:
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1)obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych;
3)budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową;
3a) obiekcie liniowym - należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, droga kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.
W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy i kiedy względem budowli znajdujących się na działce nr 1 nastąpiło pierwsze zasiedlenie.
Przedstawione we wniosku okoliczności wskazują, że sprzedaż budowli posadowionych na nieruchomości (działce nr 1) nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. naniesień upłyną co najmniej 2 lata. Jak wskazała Pani we wniosku, w 2007 r. poniosła Pani koszty ulepszenia działki nr 1, które zostały przyjęte do ewidencji 31 grudnia 2007 r. Ulepszenie polegało na ogrodzeniu działki wraz z bramą wjazdową, utwardzeniu działki gruzem oraz budowie wjazdu na przedmiotową działkę. Naniesienia wybudowane przez Panią stanowią budowle w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane. Działka została utwardzona podsypką żwirową 5 cm, gruzem betonowym 15 cm i kamieniem melafir 5 cm. Wjazd został wykonany z kostki brukowej, po uzyskaniu decyzji na jego lokalizację wydanej przez Powiatowy Zarząd Dróg. Obecnie grunt jest ogrodzony podmurówką, siatką i słupkami. Na działce nie znajdują się żadne budynki, baraki, kontenery. Na działce znajduje się plac utwardzony gruzem, który do listopada 2022 r. służył jako parking oraz plac manewrowy dla samochodów ciężarowych wykorzystywanych w prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej. Na działce występują urządzenia melioracyjne szczegółowe - drenowanie, nie występują urządzenia melioracji podstawowych. Przez działkę nie przebiega żadna inna infrastruktura typu sieć energetyczna należąca do dostawcy energii, infrastruktura wodno-kanalizacyjna należąca do podmiotów trzecich. Ponadto, zgodnie z Pani wskazaniem, w przeciągu ostatnich 2 lat nie ponosiła Pani ulepszeń, o których mowa w art. 2 pkt 14 lit. b ustawy o VAT. Zatem do pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy wybudowanych budowli doszło wiele lat wcześniej, w momencie oddania ww. naniesień do użytkowania. Wobec tego planowana dostawa ww. budowli nastąpi w okresie dłuższym niż 2 lata od ich pierwszego zasiedlenia.
W związku z tym, że pomiędzy pierwszym zasiedleniem budowli posadowionych na działce nr 1, a planowaną sprzedażą upłynie okres dłuższy niż 2 lata, to dostawa tych budowli będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż zostaną spełnione warunki wynikające z tego przepisu. Odpowiednio zwolnieniem tym objęta będzie także dostawa gruntu, na którym ww. budowle są posadowione, zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy.
Tym samym, Pani stanowisko w zakresie uznania, że sprzedaż nieruchomości (względem całości transakcji) będzie spełniała warunki do zastosowania zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT uznaję za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pani ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Panią w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
