Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania nieodpłatnego udostępnienia książek w wersji elektronicznej. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 29 maja 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest państwową instytucją kultury. Celem statutowym Wnioskodawcy są działania na rzecz (…). Działalność w tym obszarze zasadniczo nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: UoVAT). Niemniej jednak, Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny, ponieważ niektóre aktywności Wnioskodawcy stanowią wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 UoVAT. Dotyczy to m.in. sprzedaży książek drukowanych o tematyce dotyczącej (…). Czynności te stanowią odpłatną dostawę towarów opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca w ramach funkcjonowania jako instytucja kultury dokonuje zakupów towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W zdecydowanej większości nabywane towary i usługi nie służą w ogóle działalności gospodarczej lub służą zarówno wykonywanej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza. Oznacza to, że Wnioskodawca zasadniczo nie odlicza podatku od towarów i usług w ogóle lub odlicza podatek od towarów i usług przy wykorzystaniu tzw. preproporcji VAT. W ostatnich latach wskaźnik preproporcji wynosił 1%, co oznacza, że Wnioskodawca nie mógł odliczyć 99% podatku naliczonego dotyczących wydatków „mieszanych”.

Istnieje grupa wydatków dotyczących towarów i usług służących wyłącznie czynnościom opodatkowanym. Wówczas Wnioskodawca odlicza podatek naliczony w całości. Dotyczy to przede wszystkim kosztów przygotowania i publikacji sprzedawanych książek drukowanych, np. kosztów druku, przesyłki do kupującego.

Niniejszy wniosek dotyczy książek, które są wydawane w wersji drukowanej oraz sprzedawane przez Wnioskodawcę. Niniejszy wniosek nie dotyczy książek, które ukazują się w wersji drukowanej, ale nie odbywa się ich sprzedaż z uwagi na decyzję Wnioskodawcy, że książka służy wyłącznie działalności statutowej.

W odniesieniu do książek, które obecnie są drukowane i sprzedawane, Wnioskodawca rozważa wprowadzenie ich wersji elektronicznej. Książki w wersji elektronicznej byłyby dostępne na stronie internetowej Wnioskodawcy. Niewykluczone, że Wnioskodawca otworzy na swojej stronie sklep internetowy, w którym zainteresowana osoba miałaby możliwość zakupu książek w wersji drukowanej oraz pobrania książek tych publikacji w wersji elektronicznej. Wnioskodawca dodaje, że książki w wersji elektronicznej będą udostępniane zainteresowanym nieodpłatnie, tj. zainteresowana osoba będzie mogła pobrać plik elektroniczny ze strony bez obowiązku uiszczenia ceny.

Wnioskodawca w związku zamiarem nieodpłatnego udostępnienia książek w wersji elektronicznej będzie realizował swoją misję, m.in. w zakresie (…). Niemniej jednak Wnioskodawca dzięki nieodpłatnemu udostępnieniu książek w wersji elektronicznej chce zachęcić osoby zainteresowane, w tym pasjonatów (…) do odpłatnego nabycia książki w wersji drukowanej, co wykazuje związek z działalnością gospodarczą.

Wnioskodawca będzie ponosił koszty przygotowania książek, które dotyczyć będą zarówno wersji drukowanej, jak i elektronicznej (dalej: Koszty wspólne). Będą to w szczególności honoraria autorskie, koszty korekty, redaktora, recenzenta, zakupu ilustracji, usługi graficznych. Wnioskodawca będzie ponosił także koszty, które dotyczyć będą wyłącznie wersji drukowanej, np. koszt druku, koszt przesyłki. Zdecydowana większość Kosztów wspólnych nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Będą one bowiem ponoszone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami podatku od towarów i usług (głównie honoraria autorskie, pracownicy Wnioskodawcy).

Niemniej jednak może zdarzyć się tak, że pewna część Kosztów wspólnych będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, np. usługi grafika, tłumacza, redaktora, licencja na fotografie opublikowane w książce. Udział kosztów wspólnych opodatkowanych podatkiem od towarów i usług w łącznej kwocie Kosztów Wspólnych będzie znikomy. Najczęściej bowiem także usługi grafika, tłumacza i redaktora wykonywane są poza działalnością gospodarczą tych podmiotów (stosunek pracy, działalność wykonywana osobiście - art. 15 ust. 3 pkt 1 i 3 UoVAT).

W odniesieniu do Kosztów wspólnych opodatkowanych podatkiem od towarów i usług Wnioskodawca zamierza odliczać podatek naliczony przy użyciu preproporcji VAT (obecnie 1 %). Przedmiotem wniosku jest określenie istnienia po stronie Wnioskodawcy obowiązku do naliczania VAT należnego na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 2 UoVAT w związku z nieodpłatnym udostępnianiem książek w wersji on-line.

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Podstawowym celem Wnioskodawcy jest inicjowanie i podejmowanie działań na rzecz (…) (§ 3 Statutu).

Szczegółowe cele i zadania wyznacza § 4 Statutu. Są nimi:

1)(…),

2)(…),

3)(…),

4)(…),

5)(…).

Wnioskodawca realizuje cele statutowe przez działania opisane w § 5 Statutu, w szczególności:

• (...)

Zgodnie z § 14 Statutu, Wnioskodawca może prowadzić dodatkową działalność odpłatną, o ile nie ogranicza ona realizacji zadań statutowych. Obejmuje to m.in.:

• (…),

Przychody z tej działalności mogą być przeznaczane wyłącznie na realizację celów statutowych.

Głównym celem tego działania będzie realizacja celów statutowych i misji Wnioskodawcy, a nie promocja książek drukowanych w rozumieniu działań o charakterze komercyjnym.

Działania wydawnicze, w tym udostępnianie publikacji w formie plików PDF, służą wypełnianiu zadań określonych w § 4 i § 5 Statutu Wnioskodawcy, w szczególności:

• gromadzeniu i upowszechnianiu wiedzy (…),
• kształtowaniu świadomości społecznej w zakresie (…),
• prowadzeniu działalności (…).

Nieodpłatne udostępnianie publikacji online będzie jednym z podstawowych narzędzi umożliwiających szeroki, równy dostęp do wiedzy - zgodnie z publiczną misją Wnioskodawcy i charakterem instytucji kultury finansowanej ze środków publicznych. Działanie to ma wspierać efektywność realizowanych zadań publicznych, w tym upowszechniania (…).

Choć wersje drukowane publikacji są również dostępne, udostępnienie wersji cyfrowej nie ma na celu promocji ich sprzedaży, lecz zapewnienie maksymalnej dostępności treści dla odbiorców w kraju i za granicą, zgodnie z obowiązującą strategią otwartego dostępu do wiedzy o (…).

Tematyka publikacji, o których mowa we wniosku, w pełni wpisuje się w działalność statutową Wnioskodawcy określoną w statucie. Wszystkie publikacje - zarówno drukowane, jak i udostępniane w wersji elektronicznej dotyczą bezpośrednio zagadnień związanych z ochroną, dokumentowaniem, badaniem, zarządzaniem oraz promocją (…). Dotyczą one m.in. zagadnień (…). Publikacje te mają stanowić narzędzie realizacji celów publicznych, określonych w statucie i strategii Wnioskodawcy.

Bezpłatne udostępnianie książek w wersji elektronicznej przez Wnioskodawcę będzie czynnością dobrowolną, wynikającą z przyjętej strategii realizacji zadań statutowych, a nie z obowiązku bezpośrednio nałożonego przepisami prawa powszechnie obowiązującego.

Jednocześnie należy podkreślić, że działanie to należy postrzegać jako instrument realizacji obowiązków ustawowych i statutowych (…), w szczególności:

• ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz.U. z 2024 r. poz. 87), która wskazuje, że instytucje kultury działają w celu upowszechniania i ochrony kultury,
• ustawy (…),
• oraz statutu Wnioskodawcy, zgodnie z którym realizuje on zadania m.in. poprzez popularyzację wiedzy, działalność edukacyjną i upowszechnianie wyników badań.

W związku z powyższym, choć sam obowiązek udostępniania publikacji w formie elektronicznej nie wynika wprost z konkretnego przepisu ustawowego, jego realizacja jest naturalnym i uzasadnionym narzędziem wykonania powierzonych Wnioskodawcy zadań publicznych.

Książki udostępniane przez Wnioskodawcę w wersji elektronicznej (PDF) będą zawierać pełną, tożsamą treść jak wersje drukowane. Dotyczy to zarówno zawartości merytorycznej (treści artykułów, opracowań, ilustracji, przypisów, bibliografii itp.), jak i układu redakcyjnego publikacji. Wersje elektroniczne są wiernym odwzorowaniem publikacji papierowych i powstają równolegle jako ich cyfrowe odpowiedniki, z zachowaniem jednolitych standardów redakcyjnych oraz identyfikacji wydawniczej.

Dostęp do pobrania książek w wersji elektronicznej (PDF) będzie mieć każda zainteresowana osoba - nie będzie on uzależniony od zakupu wersji drukowanej ani od spełnienia jakichkolwiek dodatkowych warunków. Publikacje te będą nieodpłatnie i publicznie udostępniane na stronie internetowej Wnioskodawcy.

Pytanie

Czy nieodpłatne udostępnienie książek w wersji elektronicznej objętych niniejszym wnioskiem spowoduje, że Wnioskodawca będzie musiał naliczyć podatek należny w oparciu o art. 8 ust. 2 UoVAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Historycznie koszty przygotowania książek były ponoszone do celów związanych z opodatkowaną działalnością gospodarczą. Służyły bowiem wydaniu książki drukowanej, która była sprzedawana i opodatkowana podatkiem VAT. W związku z realizacją zamierzenia Wnioskodawcy dojdzie do sytuacji, w której Wnioskodawca utrzyma ten stan rzeczy, przy czym pojawi się uboczny efekt polegający na tym, że koszty przygotowania książki posłużą także stworzeniu elektronicznej wersji książki, która będzie udostępniana nieodpłatnie.

Nieodpłatne udostępnienie książki w wersji elektronicznej nie będzie wiązało się z przekazaniem/ użyciem towaru. Zatem skutki podatkowe należy określać w oparciu o przepisy dotyczące nieodpłatnego świadczenia usług.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 UoVAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Pomimo, że przepis ten nie formułuje warunku posiadania prawa do odliczenia jako przesłanki opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usługi, to uznaje się, że ten warunek musi być spełniony, aby przepis miał zastosowanie. Na taki wniosek zwrócił uwagę Rzecznik Generalny w opinii z dnia 23 października 2008 r. w sprawie C-371/07, który stwierdził, że: „(...) możliwość odliczenia podatku naliczonego stanowi wyraźną przesłankę jedynie dla zastosowania art. 5 ust. 6 lub art. 6 ust. 2 lit. a), jednakże sądzę, że w art. 6 ust. 2 lit. b ma charakter bezwzględnie dorozumiany (...)”. W ocenie Wnioskodawcy w sprawie nie dojdzie do nieodpłatnego świadczenia usługi uznanego za odpłatne świadczenie usług, czyli nieodpłatne udostępnienie książek w wersji elektronicznej objętych niniejszym wnioskiem nie spowoduje, że Wnioskodawca będzie musiał naliczyć podatek należny w oparciu o art. 8 ust. 2 UoVAT.

Przemawiają za tym dwa argumenty. Po pierwsze, organy podatkowe interpretują przesłankę „świadczenia do celów innych niż działalność gospodarcza” jako wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Opodatkowaniu podlegają zatem te usługi, których cel nie wiąże się z prowadzonym przedsiębiorstwem. Chodzi tu o świadczenie takich usług, które nie mają żadnego wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów obecnych lub potencjalnych. Dotyczyć to będzie więc takich czynności, które zostały wykonane w ramach działalności gospodarczej, lecz nie na jej potrzeby.

Z tej perspektywy nie wystąpi taki stan, że nieodpłatne udostępnienie książek nie wywoła żadnego wpływu na przyszłe obroty Wnioskodawcy, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów obecnych lub potencjalnych. Decyzja o udostępnieniu książek w wersji elektronicznej ma na celu zachęcić osoby zainteresowane, w tym pasjonatów (…) do odpłatnego nabycia książki w wersji drukowanej.

Po drugie, Wnioskodawca wskazuje na następujące okoliczności. Celem art. 8 ust. 2 UoVAT jest opodatkowanie zdarzeń, w których podatnik nabył towary i usługi do prowadzonego przedsiębiorstwa, skorzystał z prawa do odliczenia VAT i następnie przekazał je w formie usługi do celów prywatnych osób fizycznych lub innych celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Art. 8 ust. 2 UoVAT ma zatem na celu uzyskanie stanu, w którym przedsiębiorca, który korzysta z usług swojego przedsiębiorstwa na użytek prywatny, znajduje się z punktu widzenia VAT w tej samej sytuacji, co poszczególny odbiorca obowiązany do jego zapłaty, czyli jak konsument. Co najistotniejsze, adresatem tego przepisu jest podatnik podatku od towarów i usług. Przepis ten nie ma natomiast zastosowania, kiedy nabycia towarów i usług wykorzystywanych następnie w celach innych niż działalność gospodarcza dokonuje podmiot niewystępujący w charakterze podatnika podatku VAT. Na taki wniosek zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 kwietnia 2023 r. sygn. akt I FSK 239/20.

Wnioskodawca jest jednostką sektora finansów publicznych. Jest powołany do (…). Jego działalność w zasadniczej mierze nie stanowi działalności gospodarczej. Wnioskodawca, o ile w ogóle odlicza podatek VAT, to odlicza go przy użyciu preproporcji 1%. Jeśli nie można byłoby uznać argumentu sformułowanego wyżej, że udostępnianie książek następować będzie do celów działalności gospodarczej, to uznać należy, że Wnioskodawca będzie udostępniać książki do celów działalności statutowej polegającej na (…), w ramach której nie występuje jako podatnik. Innymi słowy udostępnienia książek w wersji elektronicznej Wnioskodawca będzie dokonywał nie jako podatnik.

Taki wniosek wyklucza stosowanie art. 8 ust. 2 UoVAT. Jeszcze raz należy podkreślić odmienność niniejszej sprawy od typowych sytuacji, w których ma zastosowanie art. 8 ust. 2 UoVAT.

Art. 8 ust. 2 UoVAT został stworzony przede wszystkim dla sytuacji, w której przykładowo podatnik odliczywszy VAT od usług przekazuje usługi na własne cele prywatne lub cele prywatne pracowników (przykład 1). Przepis ten adresowany jest bowiem do podatników. Przykładowo, gdyby instytucja publiczna, nie podatnik, która nie odliczyła podatku VAT przy nabyciu usługi przekazała taką usługę nieodpłatnie do celów swojej działalności statutowej, nikomu nie przyszłoby do głowy rozważać opodatkowania tego zdarzenia na podstawie art. 8 ust. 2 UoVAT (przykład 2). Przepis ten adresowany jest bowiem do podatników.

Sytuację, w której Wnioskodawca się znajduje, należy umieścić pomiędzy tymi dwoma przykładami. Jej nietypowy charakter polega na tym, że Wnioskodawca ma zarazem status nie podatnika, ale także podatnika. I wskutek natury zaistniałej sytuacji (jedne koszty przygotowania książek) Wnioskodawca nabywał będzie usługi służące przygotowaniu książek jako podatnik (sprzedaż książek) oraz jako nie podatnik (nieodpłatne udostępnianie w celu szerzenia misji). W ocenie Wnioskodawcy jego „podwójny” status wywołuje jednak skutek tylko na gruncie przepisów o odliczeniu podatku naliczonego. Oznacza to, że obecnie Wnioskodawca może odliczyć VAT w całości od towarów i usług służących książek drukowanym. Są wyłącznie sprzedawane. W momencie rozpoczęcia nieodpłatnego udostępnienia będzie mógł odliczyć VAT już tylko przy użyciu preproporcji. Innymi słowy, nabywając towary i usługi Wnioskodawca występował będzie zarówno jako podatnik i nie podatnik.

Natomiast nie jest możliwe występowanie zarówno jako podatnik i nie podatnik na gruncie art. 8 ust. 2 UoVAT. Ten przepis dotyczy obowiązków na gruncie VAT należnego. W tym obszarze podział jest rozłączny, tj. jeśli czynność z art. 8 ust. 2 wykonuje podatnik, ten przepis może mieć zastosowanie. Jeśli czynność z art. 8 ust. 2 wykonuje nie podatnik, ten przepis nie może mieć zastosowania.

Wniosek ten potwierdza art. 29a ust. 5 UoVAT dotyczący podstawy opodatkowania w przypadkach usług, do których ma zastosowanie art. 8 ust. 2 UoVAT. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2, podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika. Przyjęcie odmiennego wniosku, spowodowałoby zakłócenie zasady neutralności i podwójne opodatkowanie.

W odniesieniu do Kosztów wspólnych przygotowania książek Wnioskodawcy przysługiwałoby prawo do odliczenia VAT przy użyciu preproporcji (1 %). Natomiast objęcie Wnioskodawcy art. 8 ust. 2 pkt 2 oznaczałoby opodatkowanie nieodpłatnie świadczonej usługi od podstawy opodatkowania ustalonej jako koszt świadczenia usług. Wywołałoby to potężne problemy z ustaleniem podstawy opodatkowania z racji tego, że koszt świadczenia usługi został ustalony jednorazowo przy stworzeniu książki, a liczby pobrań i okresu czasu, przez który będzie pobierana nie sposób określić. Konieczność takiej interpretacji art. 8 ust. 2 UoVAT (zapewniającej poszanowanie zasady neutralności) została wielokrotnie podkreślona w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości dotyczącego odpowiednika tego przepisu w Dyrektywie VAT, tj. m. in. w orzeczeniu z dnia 27 czerwca 1989 r. w sprawie C-50/88 (Heinz Küchne), z dnia 25 maja 1993 r. w sprawie C-193/91 (Gerhard Mohsche) z dnia 26 września 1996 r. w sprawie C-230/94 (Renate Enkler).

Argumentacja użyta przez Wnioskodawcę sprowadza się zatem do następujących okoliczności. W związku z argumentem przedstawionym jako pierwszy, art. 8 ust. 2 UoVAT nie może mieć w sprawie zastosowania, ponieważ nieodpłatne udostępnianie książek następować będzie przez Wnioskodawcę działającego w charakterze podatnika do celów związanych z działalnością gospodarczą. W związku z argumentem drugim, art. 8 ust. 2 UoVAT nie może mieć w sprawie zastosowania, ponieważ Wnioskodawca dokonując nieodpłatnego udostępnianie książek nie będzie działał jako podatnik. W takim przypadku przepis art. 8 ust. 2 UoVAT także nie może mieć zastosowania.

W konsekwencji Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nieodpłatne udostępnienie książek w wersji elektronicznej objętych niniejszym wnioskiem nie spowoduje, że Wnioskodawca będzie musiał naliczyć podatek należny w oparciu o art. 8 ust. 2 UoVAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej ustawą:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy nieodpłatne udostępnienie książek w wersji elektronicznej, objętych niniejszym wnioskiem spowoduje, że będą Państwo musieli naliczyć podatek należny w oparciu o art. 8 ust. 2 ustawy.

W pewnych, ściśle określonych przypadkach, nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu.

Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy:

Z powołanego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

• w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),
• w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla stwierdzenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Wypełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy zatem stwierdzić, że opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością. Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej.

Rozstrzygając Państwa wątpliwości należy w pierwszej kolejności ustalić, czy ww. nieodpłatne udostępnianie książek w wersji elektronicznej, jest świadczone przez Państwa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Zauważyć należy, że definicja działalności gospodarczej wynikająca z ustawy o podatku od towarów i usług ma charakter autonomiczny i winna być rozpatrywana niezależnie od innych przepisów regulujących działalność (…). Ponadto wskazać należy, że definicja zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy stanowi wprost, jakiego rodzaju czynności należy uznać za działalność gospodarczą, stąd też należy dokonać jej wykładni literalnej.

Określenie działalności producenta, handlowca lub usługodawcy następuje każdorazowo w stosunku do odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnie świadczonych usług na terenie kraju, będących przedmiotem opodatkowania. Przez pojęcie producenta w takim razie będziemy rozumieli podmiot, który w zorganizowany sposób dokonuje produkcji towarów w celu ich dalszego zbycia. Handlowiec dokonuje w sposób zorganizowany zakupu towarów w celu ich odsprzedaży. Podobnie usługodawca, który świadczy usługi w celach zarobkowych. Płaszczyzna działalności podmiotów będących podatnikami podatku od towarów i usług, o czym świadczy zdanie drugie art. 15 ust. 2 ustawy, opierać się musi na działalności podejmowanej w szczególności w sposób ciągły w celach zarobkowych, w ramach prowadzonego przez nich profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje, w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich, jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego.

W związku z powyższym działalność gospodarcza, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, nie musi być - co do zasady - prowadzona w celu uzyskania zysku. W ramach działalności gospodarczej podatnik VAT może dążyć do osiągnięcia celów innych niż zarobkowe. Tym samym, podatnikami VAT mogą być również podmioty typu non profit, realizujące np. zadania charytatywne, przy czym opodatkowaniu mogą podlegać jedynie takie czynności wykonywane przez tych podatników, działających w tym charakterze, które są realizowane pod tytułem odpłatnym. Bez znaczenia także dla bycia podatnikiem VAT jest efekt prowadzonej działalności, w szczególności, czy jest to działalność dochodowa, czy też przynosząca straty.

Podkreślić należy, że w przypadku wykonywania przez instytucję kultury prowadzącą działalność gospodarczą również czynności nieodpłatnych punktem wyjścia powinna być ocena czy czynności te należy uznać za odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności podatnika, czy też czynności te towarzyszą działalności gospodarczej.

W przypadku instytucji kultury, która podejmuje nieodpłatne przedsięwzięcia w celach promocyjnych i marketingowych, a ich efektem ma być poszerzenie grona odbiorców, którzy skorzystają ostatecznie z odpłatnej usługi świadczonej przez daną instytucję kultury, mogłyby spełniać przesłanki do uznania ich za związane z działalnością gospodarczą, jednakże ocena każdego przypadku wymaga analizy w oparciu o przesłanki obiektywne występujące w konkretnej sprawie.

Na podstawie art. 8 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 87):

W opisie sprawy podali Państwo informacje, z których wynika, że:

• Państwa podstawowym celem statutowym jest (…);
• szczegółowe cele statutowe to:
• (…),
• zgodnie ze Statutem, cele realizują Państwo poprzez:
• (…),

·zgodnie ze Statutem, mogą Państwo prowadzić dodatkową działalność odpłatną, o ile nie ogranicza ona realizacji zadań statutowych. Obejmuje to m.in.:

• (…),
• przychody z tej działalności mogą być przeznaczane wyłącznie na realizację celów statutowych;
• głównym celem bezpłatnego udostępniania elektronicznych wersji książek będzie realizacja Państwa celów statutowych i misji, a nie promocja książek drukowanych w rozumieniu działań o charakterze komercyjnym;
• nieodpłatne udostępnianie publikacji online będzie jednym z podstawowych narzędzi umożliwiających szeroki, równy dostęp do wiedzy - zgodnie z Państwa publiczną misją i charakterem instytucji kultury finansowanej ze środków publicznych. Działanie to ma wspierać efektywność realizowanych zadań publicznych, w tym (…);
• choć wersje drukowane publikacji są również dostępne, udostępnienie wersji cyfrowej nie ma na celu promocji ich sprzedaży, lecz zapewnienie maksymalnej dostępności treści dla odbiorców w kraju i za granicą, zgodnie z obowiązującą strategią otwartego dostępu do wiedzy o (…);
• tematyka publikacji, o których mowa we wniosku, w pełni wpisuje się w Państwa działalność statutową;
• bezpłatne udostępnianie książek w wersji elektronicznej będzie czynnością dobrowolną, wynikającą z przyjętej strategii realizacji zadań statutowych, a nie z obowiązku bezpośrednio nałożonego przepisami prawa powszechnie obowiązującego;
• jednocześnie, choć sam obowiązek udostępniania publikacji w formie elektronicznej nie wynika wprost z konkretnego przepisu ustawowego, jego realizacja jest naturalnym i uzasadnionym narzędziem wykonania powierzonych Państwu zadań publicznych;
• dostęp do pobrania książek w wersji elektronicznej (PDF) będzie mieć każda zainteresowana osoba - nie będzie on uzależniony od zakupu wersji drukowanej, ani od spełnienia jakichkolwiek dodatkowych warunków. Publikacje te będą nieodpłatnie i publicznie udostępniane na Państwa stronie internetowej.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że głównym celem bezpłatnego udostępniania elektronicznych wersji książek będzie realizacja Państwa celów statutowych i misji, a nie promocja książek drukowanych w rozumieniu działań o charakterze komercyjnym. Nieodpłatne udostępnianie publikacji online będzie jednym z podstawowych narzędzi umożliwiających szeroki, równy dostęp do wiedzy - zgodnie z Państwa publiczną misją i charakterem instytucji kultury finansowanej ze środków publicznych. Działanie to ma wspierać efektywność realizowanych zadań publicznych, w tym (…). Dostęp do pobrania książek w wersji elektronicznej będzie mieć każda zainteresowana osoba - nie będzie on uzależniony od zakupu wersji drukowanej, ani od spełnienia jakichkolwiek dodatkowych warunków. Publikacje te będą nieodpłatnie i publicznie udostępniane na Państwa stronie internetowej. Choć wersje drukowane publikacji są również dostępne, udostępnienie wersji cyfrowej nie ma na celu promocji ich sprzedaży, lecz zapewnienie maksymalnej dostępności treści dla odbiorców w kraju i za granicą, zgodnie z obowiązującą strategią otwartego dostępu do wiedzy o (…).

Przedstawione okoliczności sprawy pozwalają uznać, że nieodpłatnie udostępniając książki w wersji elektronicznej nie wykonują Państwo działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Nie zostały tu bowiem spełnione przesłanki określone w tym przepisie, a więc wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych. W związku z tym, nie można uznać Państwa za podatnika podatku od towarów i usług z tego tytułu.

W konsekwencji, opisane we wniosku nieodpłatne udostępnianie książek w wersji elektronicznej nie stanowi ani dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku z powyższym, nieodpłatne udostępnianie elektronicznej wersji książek nie stanowi czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5, 7 i 8 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko, że nieodpłatne udostępnienie książek w wersji elektronicznej nie spowoduje, że będą Państwo musieli naliczyć podatek należny jest prawidłowe. Należy jednak zaznaczyć, że podstawą tego rozstrzygnięcia nie jest art. 8 ust. 2 ustawy, a art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.