Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu budowy sieci wodociągowej, zakupu samochodu specjalistycznego wraz z wyposażeniem oraz budowy kanalizacji deszczowej wraz ze zbiornikami retencyjnymi. Uzupełnili go Państwo pismem z 30 maja 2025 r. - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (...) (zwana dalej: Gminą) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, składającym do urzędu skarbowego pliki JPK_V7M, zawierające część ewidencyjną i deklaracyjną, w których wskazuje m.in. podatek należny VAT z tytułu dostawy wody oraz odprowadzania ścieków.

Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm. - dalej: ustawa o samorządzie gminnym), Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Gmina wykonuje zadania własne, określone m.in. w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, samodzielnie lub poprzez powołane gminne jednostki organizacyjne.

Od roku 2017 Gmina dokonała centralizacji rozliczeń VAT, tj. prowadzi wspólne rozliczanie VAT wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi.

Jednym z obszarów działania Gminy, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, jest realizacja zadań z zakresu wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. Wobec powyższego Gmina ponosi wydatki bieżące i inwestycyjne związane z ww. obszarem działania.

Gmina jest właścicielem infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, która jest wykorzystywana przede wszystkim w prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie odpłatnego dostarczania wody oraz odprowadzania ścieków. Jednostką organizacyjną funkcjonującą w tym zakresie jest Urząd Gminy (...) (zwany dalej - Urzędem).

Gmina (...) w czerwcu 2022 roku złożyła do Urzędu Marszałkowskiego Województwa (...) wniosek o przyznanie pomocy na operację typu „Gospodarka wodno-ściekowa” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 pn. „(...)”.

W ramach powierzonych zadań, Gmina w 2025 planuje realizację projektu pn. „(...)” (zwana dalej: Inwestycją).

Inwestycja będzie sfinansowana częściowo ze środków własnych Gminy i częściowo ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. Na dzień złożenia niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Gmina w dniu 11 marca 2025 r. zawarła umowę o dofinansowanie projektu.

W 2025 roku Gmina ogłosiła postępowania w związku z realizacją ww. projektu.

Celem ww. Inwestycji będzie:

1)Budowa sieci wodociągowych na terenie Gminy (...) - budowa nowych odcinków sieci wodociągowych wraz z armaturą odcinającą oraz hydrantową, a także przyłączy w miejscowościach: (...).

2)Dostawa samochodu specjalistycznego wraz z wyposażeniem - (...).

3)Budowa kanalizacji deszczowej wraz ze zbiornikami retencyjnymi podziemnymi w (...). Zakres robót obejmuje: (...).

Gmina nadmienia, że wydatki inwestycyjne poniesione na poszczególne elementy realizowanej Inwestycji będą dokumentowane odrębnymi fakturami, bądź odrębnymi pozycjami na fakturze. W ten sposób będzie można przyporządkować wydatki związane z realizacją inwestycji do celów działalności gospodarczej, a także wydatki niepodlegające opodatkowania VAT.

Otrzymane dofinansowanie nie będzie miało wpływu na cenę świadczonych przez Gminę usług w zakresie dostawy wody/odprowadzenia ścieków.

Faktury za wykonane prace budowlane i dostarczony sprzęt specjalistyczny wystawione będą na Gminę. Po zakończeniu realizacji Inwestycji powstała infrastruktura i zakupiony sprzęt będzie własnością Gminy.

Gmina wyjaśnia, że mieszkańcy, przedsiębiorstwa oraz inne instytucje działające na jej terenie nie partycypują w kosztach przedmiotowej inwestycji. Gmina będzie ponosiła wszystkie wydatki związane z bieżącym utrzymaniem i konserwacją zrealizowanej Inwestycji.

Ad. 1

Czynności wykonywane przy pomocy wytworzonej infrastruktury, w przeważającej mierze, będą polegać na prowadzeniu działalności na rzecz odbiorców zewnętrznych, tj. mieszkańców Gminy, przedsiębiorstw i instytucji, na podstawie zawartych z nimi umów cywilnoprawnych. Ponadto, w marginalnym zakresie, Gmina będzie dokonywać dostaw wody na potrzeby wewnętrzne. Powstała infrastruktura będzie wykorzystywana do świadczenia usług dostarczania wody i odbioru ścieków, także dla jednostek organizacyjnych Gminy (...).

Ad. 2

Gmina planuje nabyć specjalistyczny samochód wraz z wyposażeniem, który będzie służył do obsługi kanalizacji sanitarnej, przykładowo w przypadku awarii. Gmina wyjaśnia, że nie będzie świadczyła odpłatnych usług wywozu nieczystości płynnych na rzecz mieszkańców, przedsiębiorstw i instytucji znajdujących się na jej terenie. Zakupiony sprzęt specjalistyczny wykorzystywany będzie na własne potrzeby (przy usuwaniu awarii bądź do czyszczenia kanalizacji sanitarnej). Dotychczas przy usuwaniu awarii sieci kanalizacji sanitarnej Gmina zmuszona była korzystać z usług zewnętrznej firmy, co związane było z dodatkowymi kosztami i zapłatą za świadczoną usługę na rzecz Gminy.

Ponoszone przez Gminę wydatki za zakupiony samochód specjalistyczny wraz z wyposażeniem będą dokumentowane wystawianymi na Gminę fakturami VAT.

Ad. 3.

Planowana budowa zbiorników retencyjnych i kanalizacji deszczowej ma na celu gromadzenie i zatrzymanie nadmiaru wody deszczowej lub roztopowej. Jest to ważny element infrastruktury wodno-ściekowej, który pomaga w ograniczaniu ryzyka zalania terenów. Jednocześnie wpłynie na poprawę estetyki zagospodarowania terenu. Powstałe zbiorniki i kanalizacja deszczowa w żaden sposób nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Gmina nie będzie pobierać żadnych opłat, ani też nie będzie uzyskiwać z tego tytułu innych dochodów. Nabyte towary i usługi w ramach realizacji zadania będą to czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Gmina realizując powyższe zadanie, pomimo że jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, nie będzie działać w charakterze podatnika VAT, a wydatki związane z realizacją ww. zadania nie będą wykorzystywane do celów zarobkowych. Realizowane czynności w ramach zadania należą do zadań własnych Gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym. Wydatki Gminy będą dotyczyły realizacji zadań publicznych niebędących działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT i niepodlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Ad. 1

Gmina wyjaśnia, że budowana sieć wodociągowa będzie wykorzystywana zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej (opodatkowanych dostaw wody na rzecz odbiorców zewnętrznych), jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (niepodlegających opodatkowaniu dostaw wody na rzecz jednostek organizacyjnych).

Gmina może przyporządkować wydatki związane z realizacją inwestycji (poszczególnych jej elementów) do celów działalności gospodarczej tylko proporcjonalnie w sposób szczegółowo opisany we wniosku (tj. przy wykorzystaniu prewspółczynnika metrażowego).

Ad. 2

Przedmiotem inwestycji wskazanym w punkcie 1 jest wyłącznie budowa sieci wodociągowych. Nastąpiła pomyłka pisarska winno być „Powstała infrastruktura będzie wykorzystywana do świadczenia usług dostarczenia wody, także dla jednostek organizacyjnych”.

Ad. 3

Gmina wskazuje, iż prewspółczynnik metrażowy dla budowanej sieci wodociągowej obliczony został wg następującego wzoru:

PRE(wod) = woda dla OZ (z wyłączeniem ryczałtów; m³) / woda dla OZ + woda dla OW (m³)

gdzie:

OZ - oznacza Odbiorców zewnętrznych;

OW - oznacza Odbiorców wewnętrznych.

Gmina nadmienia, iż sposób określenia proporcji jest z zastosowaniem klucza odliczenia wyliczonego według udziału liczby metrów sześciennych dostarczonej wody do odbiorców zewnętrznych / w liczbie metrów sześciennych dostarczonej wody do obiorców zewnętrznych i wewnętrznych.

Ad. 4

Kalkulacja prewspółczynnika metrażowego dla wody za 2024 r. (dane w m3)
Licznik proporcji, w tym:	298 649,00
woda sprzedana mieszkańcom i przedsiębiorstwom - zużycie opomiarowane indywidualnymi licznikami	298 649,00
Mianownik proporcji, w tym:	302 185,40
woda sprzedana mieszkańcom i przedsiębiorstwom - zużycie opomiarowane indywidualnymi licznikami	298 649,00
Woda sprzedana mieszkańcom i przedsiębiorstwom - zużycie określone ryczałtem	355,00
Woda sprzedana dostarczona do Urzędu Gminy oraz jednostek organizacyjnych - opomiarowana indywidualnymi licznikami	3 144,00
Woda sprzedana / dostarczona do Urzędu Gminy oraz jednostek organizacyjnych - zużycie określone ryczałtem	00,00
Pobranie wody na cele przeciwpożarowe	37,40
Wskaźnik	98,8297
Wskaźnik po zaokrągleniu	99%

PRE(wod) = 298 649,00 / 302 185,40 = 98,83% po zaokrągleniu 99%.

Ad. 5

Obliczenia opierają się na jednoznacznych i obiektywnych wyliczeniach wynikających z zastosowania dokładnej aparatury pomiarowej, tj. wodomierzy.

Ad. 6

Przedmiotowa aparatura pomiarowa zamontowana jest na wszystkich budynkach wykorzystywanych przez jednostki organizacyjne Gminy oraz na większości budynków należących do mieszkańców.

Ad. 7

Gmina pragnie uściślić, iż tylko znikoma część mieszkańców (mniej niż 1%) nie posiada podliczników. Tym samym, w przedmiotowej części dostarczanie wody rozliczane jest na podstawie ryczałtu. Ryczałt w przedmiotowych lokalach wyliczony jest na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody.

Ad. 8

Każda ilość dostarczonej wody jest ujmowana we wskazanym wzorze/metodzie do ustalenia prewspółczynnika.

Gmina potraktowała tym samym sprzedaż wody rozliczanej ryczałtem jako sprzedaż wewnętrzną. W konsekwencji wartości wskazane w liczniku wyliczeń Gminy dotyczą sprzedaży opodatkowanej określonej wyłącznie na podstawie aparatury pomiarowej, tj. wodomierzy.

Ad. 9

Cele przeciwpożarowe:

a) Zgodnie z § 27 ust. 2 Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków (Regulamin został uchwalony Uchwałą Nr IX/71/19 Rady Gminy (...) z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków):

„2. Jednostki straży pożarnej gaszące pożar i dokonujące poboru wody na cele przeciwpożarowe z sieci Urzędu Gminy zobowiązane do:

1) powiadamiania Urząd Gminy o miejscach pożarów, niezwłocznie po otrzymaniu zgłoszeń, nie później niż do godz. 15.00 dnia następującego po dniu zaistnienia pożaru;

2) przekazywania do Urzędu Gminy danych o ilości wody pobranej z sieci do gaszenia pożaru”.

Zatem zgodnie z zacytowanym Regulaminem jednostki straży pożarnej są zobowiązane do przekazywania danych o ilości wody zużytej (pobranej) do gaszenia pożaru.

Gmina, co do zasady, nie dokonuje pomiaru zużytej wody na cele technologiczne. Tym niemniej, w jednej ze stacji uzdatniania wody [w miejscowości (...)] znajduje się wodomierz pozwalający na stwierdzenie ilości metrów sześciennych wody zużytej w tej stacji uzdatniania wody na cele technologiczne. Wartość ta nie została uwzględniona w kalkulacji prewspółczynnika metrażowego, gdyż w ocenie Wnioskodawcy zużycie w tym zakresie służy zarówno działalności opodatkowanej VAT oraz niepodlegającej opodatkowaniu VAT, a w rezultacie z perspektywy kalkulacji prewspółczynnika metrażowego wartość tego zużycia nie powinna być kwalifikowana ani do zużycia zewnętrznego, ani do zużycia wewnętrznego. Natomiast w stacji uzdatniania wody w miejscowości (...) brak jest wodomierzy.

Ad. 10

Zużycie wody na cele przeciwpożarowe jest uwzględnione w kalkulacji prewspółczynnika. Natomiast zużycie na cele technologiczne nie jest uwzględniona w kalkulacji prewspółczynnika.

Ad. 11

Zakupiony specjalistyczny samochód wraz z wyposażeniem będzie wykorzystywany do świadczenia usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (na rzecz odbiorców zewnętrznych) oraz do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Gmina nie będzie świadczyła odpłatnych usług na rzecz mieszkańców, a zakupiony sprzęt będzie wykorzystany wyłącznie do usuwania awarii sieci kanalizacyjnej.

Ad. 12

Gmina może przyporządkować wydatki związane z realizacją inwestycji (poszczególnych jej elementów) do celów działalności gospodarczej tylko proporcjonalnie w sposób szczegółowo opisany we wniosku (tj. przy wykorzystaniu prewspółczynnika metrażowego).

Ad. 13

Gmina wskazuje też, że prewspółczynnik metrażowy dla kanalizacji sanitarnej, który będzie służył do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia specjalistycznego samochodu wraz z wyposażeniem obliczony został wg następującego wzoru:

PRE(kan) = ścieki dla OZ (z wyłączeniem ryczałtów; m³) / ścieki dla OZ + ścieki dla OW (m³)

gdzie:

OZ - oznacza Odbiorców zewnętrznych;

OW - oznacza Odbiorców wewnętrznych.

Gmina nadmienia, iż sposób określenia proporcji jest z zastosowaniem klucza odliczenia wyliczonego według udziału liczby metrów sześciennych odebranych ścieków od odbiorców zewnętrznych / w liczbie metrów sześciennych odebranych ścieków od obiorców zewnętrznych i wewnętrznych.

Ad. 14

Kalkulacja prewspółczynnika metrażowego dla ścieków za 2024 r. (dane w m3)
Licznik proporcji, w tym:	75 864,00
Ścieki odebrane od mieszkańców i przedsiębiorców - wynikających z pomiaru zużycia wody licznikami	75 864,00
Ścieki odebrane od mieszkańców i przedsiębiorców - wywóz szamba beczką asenizacyjną	0,00
Mianownik proporcji, w tym:	78 570,00
Ścieki odebrane od mieszkańców i przedsiębiorców - wynikających z pomiaru zużycia wody licznikami	75 864,00
Ścieki odebrane od mieszkańców i przedsiębiorców - wywóz szamba beczką asenizacyjną	0,00
Ścieki odebrane od mieszkańców i przedsiębiorców - zużycie określone ryczałtem	355,00
Ścieki odebrane od Urzędu Gminy oraz jednostek organizacyjnych - wynikających z pomiaru zużycia wody licznikami	2 351,00
Wskaźnik	96,5559
Wskaźnik po zaokrągleniu	97%

PRE(kan) = 75 864,00 / 78 570 = 96,56%, po zaokrągleniu 97%.

Ad. 15

Obliczenia opierają się na jednoznacznych i obiektywnych wyliczeniach wynikających z zastosowania dokładnej aparatury pomiarowej, tj. wodomierzy.

Ad. 16

Przedmiotowa aparatura pomiarowa zamontowana jest na wszystkich budynkach wykorzystywanych przez jednostki organizacyjne Gminy oraz na większości budynków należących do mieszkańców.

Ad. 17

Gmina pragnie uściślić, iż tylko znikoma część mieszkańców (mniej niż 1%) nie posiada podliczników. Tym samym, w przedmiotowej części pomiar odebranych ścieków rozliczany jest na podstawie ryczałtu. Ryczałt w przedmiotowych lokalach wyliczony jest na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody.

Ad. 18

Każda ilość odebranych ścieków jest ujmowana we wskazanym wzorze/metodzie do ustalenia prewspółczynnika.

Gmina potraktowała tym samym sprzedaż - odbiór ścieków rozliczany ryczałtem jako sprzedaż wewnętrzną. W konsekwencji wartości wskazane w liczniku wyliczeń Gminy dotyczą sprzedaży opodatkowanej określonej wyłącznie na podstawie aparatury pomiarowej, tj. wodomierzy.

Ad. 19

Prewspółczynnik obliczony dla Urzędu Gminy (...) w sposób przewidziany w Rozporządzeniu wynosi 6% na podstawie danych za 2024 r.

Ad. 20

Gmina, uznając że wskazany we Wniosku sposób określenia proporcji jest najbardziej reprezentatywny, kierowała się przesłankami ustawowymi wynikającymi z art. 86 ust. 2b oraz 2h ustawy o VAT i zawarła je na stronach 6-14 uzasadnienia Wniosku.

W szczególności, w ocenie Gminy, prewspółczynnik metrażowy pozwala w analizowanym przypadku ustalić część podatku naliczonego wyłącznie na realizowane przez Gminę z wykorzystaniem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej czynności opodatkowane VAT, gdyż opiera się on na obiektywnych i precyzyjnych pomiarach zużytej wody/ odebranych ścieków w ramach czynności opodatkowanych VAT. W ten sposób przedstawiona metoda najpełniej odzwierciedla specyfikę wykonywanej przez Gminę działalności (tj. sprzedaż wody / odbiór ścieków - specyfika ta polega na tym, że działalność tę mierzy się metrami sześciennymi wody/ ścieków), a także specyfikę dokonywanych przez Gminę nabyć (usługi związane z budową/ modernizacją/ remontem/ obsługą sieci i urządzeń wod-kan, które wykorzystywane mogą być wyłącznie dla potrzeb dostawy wody/ odbioru ścieków i w żaden inny sposób, co determinuje sposób ustalenia zakresu prawa do odliczenia VAT od takich usług i wyklucza metody przyjęte dla innych usług, które mogą być wykorzystywane w inny sposób).

Inne metody wskazane w ustawie o VAT lub w Rozporządzeniu nie pozwalają na to w żadnym stopniu, prowadząc do zafałszowania wysokości proporcji - nie uwzględniają one ani specyfiki działalności Gminy ani jej nabyć, a zatem ich zastosowanie w tym przypadku jest niezasadne.

Ad. 21

W ocenie Gminy wskazany we Wniosku sposób obliczenia proporcji zapewnia/będzie zapewniał dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane.

Ad. 22

Jak wskazano we Wniosku, sposób określenia proporcji dla Urzędu wskazany w Rozporządzeniu obliczany jest jako udział obrotu z działalności gospodarczej Urzędu w całości dochodów wykonywanych Urzędu. Oznacza to, że proporcja ta uwzględnia wszystkie dochody zrealizowane przez Urząd ze wszystkich segmentów działalności tej jednostki, podczas gdy rodzajowo część z nich, zgodnie z Wnioskiem, może nie mieć żadnego związku z infrastrukturą wodociągową i infrastrukturą kanalizacyjną. Innymi słowy, dochody te - poza dochodami z tytułu usług dostawy wody i odbioru ścieków - nie są generowane poprzez wykorzystanie powyższej infrastruktury, ale w drodze zupełnie innych czynności. Nawet w tych przypadkach, gdzie ww. infrastruktura jest w jakimś stopniu wykorzystywana przez Gminę (za pośrednictwem Urzędu) przy okazji realizowanych przez nią czynności innych niż dostawa wody i odbiór ścieków, stopień tego wykorzystania nie jest w żaden sposób odzwierciedlony poziomem realizowanych przez Urząd dochodów.

Działalność Urzędu może być co do zasady szeroka i w przedmiotowym przypadku obejmuje również m.in. zadania z zakresu gospodarki mieszkaniowej, w stosunku do których obowiązek spoczywa na Gminie, a działalność związana z infrastrukturą wodociągowo-kanalizacyjną nie ma z nią żadnego związku. Mając na uwadze powyższe, przewidziany w Rozporządzeniu sposób określenia proporcji uwzględniający wszystkie wskazane powyżej segmenty działalności Urzędu, w przypadku wydatków w obszarze działalności wodociągowo-kanalizacyjnej będzie istotnie zaniżał wartość wydatków przypadającą na działalność gospodarczą.

Zastosowanie proporcji z Rozporządzenia może być uzasadnione w stosunku do wydatków ogólnych, takich jak oświetlenie, ogrzewanie, zakup środków czystości, które zwykle służą całokształtowi działalności Urzędu (wszystkim realizowanym przez Urząd czynnościom). Wydatków takich nie da się przyporządkować do wybranych czynności realizowanych przez Urząd i w konsekwencji oparcie zakresu prawa do odliczenia VAT na udziale obrotu z działalności gospodarczej w ogólnych dochodach jest uzasadnione. Zupełnie inaczej jest w przypadku wydatków związanych z gospodarką wodno-kanalizacyjną, gdzie uwzględniając specyfikę tej działalności i nabyć z nią związanych (vide art. 86) należy oprzeć się na realnym wykorzystaniu infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, które jest w pełni mierzalne i pozwala na obiektywne ustalenie wartości wydatków przypadających wyłącznie na działalność opodatkowaną VAT. Proporcja z Rozporządzenia takich możliwości nie daje, gdyż opiera się na niewłaściwych danych, tj. takich, które nie uwzględniają specyfiki działalności wodno-kanalizacyjnej i specyfiki związanych z nią nabyć.

Ad. 23

Dopuszczalna masa całkowita specjalistycznego samochodu, który będzie służył do obsługi kanalizacji sanitarnej będzie przekraczała 3,5 tony.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego/ zdarzenia przyszłego.

Przedmiot zamówienia budowy sieci wodociągowych i kanalizacji deszczowej wraz ze zbiornikami retencyjnymi zrealizowany będzie/jest w trybie „zaprojektuj i wybuduj” polegającym na jednorazowym udzielaniu zamówienia wykonania przedmiotu zamówienia, w ramach którego zostanie/został wyłoniony wykonawca, który w swoim zakresie będzie opracowywał dokumentację projektową wraz z uzyskaniem uzgodnień i decyzji administracyjnych niezbędnych do wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z obowiązującym prawem, jak i wykonania robót oraz opracowaniem dokumentacji powykonawczej i uzyskaniem decyzji i dokumentów niezbędnych do uruchomienia i eksploatacji wykonanego przedsięwzięcia.

Realizacja zadania inwestycyjnego pn. „Budowa i przebudowa sieci, instalacji i urządzeń wodno-kanalizacyjnych na terenie Gminy (...) wraz z dostawą sprzętu specjalistycznego” obejmuje: ‑ opracowanie dokumentacji projektowych, - nadzór autorski nad dokumentacją projektową, - nadzór inwestorski, - realizacja robót budowlanych, - dostawa specjalistycznego samochodu wraz z wyposażeniem.

Celem operacji jest poprawa warunków i jakości życia mieszkańców Gminy (...) poprzez budowę i przebudowę sieci, instalacji i urządzeń wodno-kanalizacyjnych na terenie Gminy (...) wraz z dostawą sprzętu specjalistycznego.

Pytania

1.Czy Gmina ma/będzie miała prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji dot. budowy sieci wodociągowej na terenie Gminy (...) przy zastosowaniu pre-współczynnika metrażowego, zgodnie z art. 86 ust. 2a i 2h ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.)?

2.Czy Gmina ma/będzie miała prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji dot. dostawy samochodu specjalistycznego wraz z wyposażeniem przy zastosowaniu pre-współczynnika metrażowego, zgodnie z art. 86 ust. 2a i 2h ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.)?

3.Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze dokumentującej nabycie towarów i usług związanych z realizacją zadania dot. budowy kanalizacji deszczowej wraz ze zbiornikami retencyjnymi podziemnymi w m. (...)?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych na realizację Inwestycji przy zastosowaniu pre-współczynnika metrażowego, zgodnie z art. 86 ust. 2a i 2h ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

2.Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych na realizację Inwestycji przy zastosowaniu pre-współczynnika metrażowego, zgodnie z art. 86 ust. 2a i 2h ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

3.Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze dokumentującej nabycie towarów i usług związanej z realizacją zadania pn. budowa kanalizacji deszczowej wraz ze zbiornikami retencyjnymi podziemnymi w m. (...).

Uzasadnienie

Ad 1, 2

Przedmiotowy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy infrastruktury, która służy zarówno działalności opodatkowanej VAT - w zakresie dostarczania wody/odbioru ścieków na podstawie umów cywilnoprawnych, jak i działalności niepodlegającej opodatkowaniu VAT - w zakresie wykorzystania infrastruktury na potrzeby własne. Powstała Infrastruktura w ramach działalności gospodarczej nie jest/będzie wykorzystywana przez Gminę do czynności zwolnionych od podatku VAT. Będzie wykorzystywana do działalności opodatkowanej VAT (odbiorcy zewnętrzni) oraz niepodlegającej VAT (odbiorcy wewnętrzni).

Gmina w tym miejscu zaznacza, iż posiada interpretację indywidualną z dnia 10 listopada 2021 r. (sygn. 0112-KDIL2-3.4012.603.2019.11.NF - dalej: Interpretacja), którą wydał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: Organ) po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 marca 2021 r., sygn. akt I FSK 1546/20 oraz wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 21 lipca 2020 r. o sygn. akt I SA/Bd 127/20 wydanym w sprawie ze skargi Gminy na interpretację indywidualną Organu z dnia 8 stycznia 2020 r., sygn. 0112-KDIL2-3.4012.603.2019.2.ZD, która dotyczyła podobnej kwestii, tj. m.in. prawa Gminy do odliczenia VAT od wydatków dotyczących infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej według udziału procentowego, w jakim przedmiotowa infrastruktura wykorzystywana jest/będzie do wykonywania działalności gospodarczej oraz uznano, że w takim przypadku prawidłowym będzie zastosowanie klucza odliczenia wyliczonego według udziału liczby metrów sześciennych dostarczonej wody/odprowadzonych ścieków od Odbiorców zewnętrznych w całkowitej liczbie metrów sześciennych dostarczonej wody/odprowadzonych ścieków ogółem (dalej: pre-współczynnik metrażowy).

Zgodnie z przytoczoną Interpretacją, Gmina aktualnie dokonuje kalkulacji pre-współczynnika metrażowego dla infrastruktury wodociągowej według udziału liczby metrów sześciennych dostarczonej wody do Odbiorców zewnętrznych (z wyłączeniem ryczałtów - czynności opodatkowane VAT) w całkowitej liczbie metrów sześciennych dostarczanej wody do Odbiorców zewnętrznych i Odbiorców wewnętrznych. Określenie liczby metrów sześciennych, o której wyżej mowa, opiera się na jednoznacznych i obiektywnych wyliczeniach wynikających z zastosowania dokładnej aparatury pomiarowej, tj. wodomierzy oraz tzw. ryczałtów kalkulowanych w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. Nr 8 poz. 70 - dalej: Rozporządzenie Ministra Infrastruktury). Należy uściślić, że ilość dostarczanej wody do Odbiorców wewnętrznych i Odbiorców zewnętrznych jest obecnie określana, co do zasady, na podstawie aparatury pomiarowej, gdyż większość Odbiorców posiada wodomierze. Tylko dla znikomej części Odbiorców zewnętrznych ilość dostarczanej/zużytej wody ustalana jest na podstawie przeciętnych norm zużycia wody wynikających z przywołanego Rozporządzenia Ministra Infrastruktury. Rozporządzenie to zostało wydane w oparciu o ustawę z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2020 r. poz. 2028 ze zm.) i zgodnie z jego par. 1 ustala ono „przeciętne normy zużycia wody dla poszczególnych odbiorców usług, stanowiące podstawę ustalania ilości pobranej wody w razie braku wodomierza głównego”.

Gmina wskazuje, iż pre-współczynnik metrażowy dla wodociągów obliczony został wg następującego wzoru:

PRE(wod) = woda dla OZ (z wyłączeniem ryczałtów; m³) / woda dla OZ + woda dla OW (m³)

gdzie:

OZ - oznacza Odbiorców zewnętrznych;

OW - oznacza Odbiorców wewnętrznych.

Gmina informuje, że pre-współczynnik metrażowy dla wodociągów ustalony w oparciu o dane za 2024 rok wyliczony wg podanego wyżej wzoru wynosił 99%.

Gmina uzupełniająco dodaje, iż kalkulacja pre-współczynnika metrażowego dla infrastruktury kanalizacyjnej dokonuje się wg udziału liczby metrów sześciennych odebranych ścieków od Odbiorców zewnętrznych (z wyłączeniem ryczałtów - czynności opodatkowane VAT) w całkowitej liczbie metrów sześciennych odebranych ścieków od Odbiorców zewnętrznych i Odbiorców wewnętrznych. Określenie liczby metrów sześciennych, o której mowa wyżej, opiera się na jednoznacznych i obiektywnych wyliczeniach wynikających z zastosowania dokładnej aparatury pomiarowej, tj. wodomierzy oraz tzw. ryczałtów kalkulowanych w oparciu o przepisy ww. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury.

Gmina wskazuje też, że pre-współczynnik metrażowy dla kanalizacji obliczony został wg następującego wzoru:

PRE(kan) = ścieki dla OZ(z wyłączeniem ryczałtów; m³) / ścieki dla OZ + ścieki dla OW (m³)

gdzie:

OZ - oznacza Odbiorców zewnętrznych;

OW - oznacza Odbiorców wewnętrznych.

Gmina informuje, że pre-współczynnik metrażowy dla kanalizacji w oparciu o dane za 2024 rok wyliczony wg podanego wyżej wzoru wynosił 97%.

Opisany sposób obliczania tzw. pre-współczynnika metrażowego, w ocenie Gminy, będzie gwarantował dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane.

W przypadku oparcia proporcji o realne zużycie, Gmina jest bowiem w stanie określić:

1)zużycie przypisane wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT oraz

2)zużycie łączne,

a zatem Gmina jest w stanie precyzyjnie procentowo wskazać, nie tylko jaka część wydatków przypada wyłącznie na czynności opodatkowane VAT, tj. dające prawo do odliczenia, ale także jaka część przypada na czynności nieopodatkowane VAT, nie stanowiące działalności gospodarczej, a więc nie dające prawa do odliczenia.

Gmina dodaje przy tym, iż sposób określenia proporcji dla Urzędu Gminy wskazany w Rozporządzeniu obliczany jest jako udział obrotu z działalności gospodarczej Urzędu w całości dochodów wykonanych Urzędu. Oznacza to, że proporcja taka uwzględniałaby wszystkie dochody zrealizowane przez Urząd ze wszystkich segmentów działalności tej jednostki, nawet jeśli rodzajowo część z nich może nie mieć żadnego związku z infrastrukturą wodno-kanalizacyjną. Gmina zaznacza, iż Urząd uzyskuje szereg różnych dochodów m.in. z udziału w podatkach dochodowych, podatków i opłat lokalnych (np. z podatku od nieruchomości i podatku rolnego), podatku od czynności cywilnoprawnych, a dochody związane z infrastrukturą wodno-kanalizacyjną są tylko jednymi z wielu. Inaczej mówiąc, dochody te - poza dochodami z tytułu usług dostawy wody - nie będą generowane poprzez wykorzystanie tej infrastruktury, ale w drodze zupełnie innych czynności. Nawet w tych przypadkach, gdzie infrastruktura wodno-kanalizacyjna będzie w jakimś stopniu wykorzystywana przez Urząd przy okazji realizowanych przez ten podmiot czynności innych niż dostawa wody (np. woda w siedzibie Urzędu), stopień tego wykorzystania nie będzie w żaden sposób odzwierciedlony poziomem realizowanych przez Urząd dochodów.

Mając na względzie powyższe, przewidziany w Rozporządzeniu sposób określenia proporcji uwzględniający wszystkie wskazane powyżej dochody Urzędu, zdaniem Gminy, może znacznie zniekształcić wysokość pre-współczynnika z Rozporządzenia, a w konsekwencji przysługujące Gminie prawo do odliczenia VAT od wydatków na taką infrastrukturę.

Wnioskujący uważa, że zastosowanie proporcji z Rozporządzenia może być uzasadnione w stosunku do wydatków ogólnych, takich jak oświetlenie, ogrzewanie, zakup środków czystości, które zwykle służą całokształtowi działalności Urzędu, tj. wszystkim realizowanym przez Urząd czynnościom. Wydatków takich nie da się przyporządkować do wybranych czynności realizowanych przez Urząd i w konsekwencji oparcie zakresu prawa do odliczenia VAT na udziale obrotu z działalności gospodarczej w ogólnych dochodach jest uzasadnione. Zupełnie inaczej jest natomiast w przypadku wydatków związanych z gospodarką wodno-kanalizacyjną, gdzie uwzględniając specyfikę tej działalności i nabyć z nią związanych, mając na względzie treść art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, należy oprzeć się na realnym wykorzystaniu infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, które jest w pełni mierzalne i pozwala na obiektywne ustalenie wartości wydatków przypadających wyłącznie na działalność opodatkowaną VAT. Proporcja z Rozporządzenia takich możliwości nie daje, gdyż opiera się na nieprzydatnych danych, tj. takich, które nie uwzględniają specyfiki działalności wodno-kanalizacyjnej i specyfiki związanych z nią nabyć.

Reasumując, w ocenie Gminy, jedynie pre-współczynnik metrażowy pozwala w analizowanym przypadku ustalić część podatku naliczonego przypadającego wyłącznie na realizowane przez Gminę z wykorzystaniem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej czynności opodatkowane VAT, gdyż opiera się on na obiektywnych i precyzyjnych pomiarach zużytej wody w ramach czynności opodatkowanych VAT. W ten sposób przedstawiona metoda najpełniej odzwierciedla specyfikę wykonywanej przez Gminę działalności (np. przy sprzedaży wody - specyfika polega na tym, że działalność tę mierzy się metrami sześciennymi wody), a także specyfikę dokonywanych przez Gminę nabyć.

Gmina uznając, iż wskazany w niniejszym wniosku sposób określenia proporcji jest najbardziej właściwy, kierowała się przesłankami ustawowymi wynikającymi z art. 86 ust. 2b oraz 2h ustawy o VAT i zawarła je w niniejszym wniosku. Gmina w tym miejscu odwołuje się także do treści ww. Interpretacji, w której potwierdzono, iż sposób obliczenia proporcji oparty na ilości m³ dostarczanej wody jest najbardziej reprezentatywny.

Tym samym, w ocenie Gminy, inne metody wskazane w ustawie o VAT lub w Rozporządzeniu nie uwzględniają ani specyfiki przedmiotowej działalności Gminy ani związanych z nią nabyć, a w konsekwencji nie są równie obiektywne, jak zaproponowana przez Gminę metodologia kalkulacji pre-współczynnika metrażowego, potwierdzona w Interpretacji.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z pewnymi zastrzeżeniami nie mającymi zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

1)zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz

2)pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje tylko, gdy powyższe warunki są spełnione łącznie tzn. odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest więc związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tj. z czynnościami, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

W opisywanej sytuacji, w ocenie Gminy, oba wyżej wymienione warunki są spełnione.

Gmina, jak już wskazywano na wstępie, jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Ponadto, jak wskazano wyżej, odpłatne świadczenie usług dostarczania wody na rzecz Odbiorców zewnętrznych stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Natomiast w przypadku wykorzystywania infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na rzecz Odbiorców wewnętrznych, czynności te nie są objęte regulacjami ustawy o VAT. W konsekwencji, infrastruktura powstała w wyniku Inwestycji realizowanej przez Gminę będzie przez nią wykorzystywana zarówno do czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT, jak i czynności pozostających poza zakresem regulacji ustawy VAT. Inaczej mówiąc, wydatki związane z realizacją przedmiotowej Inwestycji będą miały, w ocenie Gminy, bezpośredni związek z wykonywaniem przez nią usług w zakresie dostarczania wody, które będą podlegały opodatkowaniu VAT (w przypadku ich świadczenia na rzecz Odbiorców zewnętrznych) oraz pozostaną poza zakresem ustawy o VAT (w przypadku ich świadczenia na rzecz Odbiorców wewnętrznych).

Jednocześnie, Gmina nie będzie w stanie dokonać tzw. alokacji bezpośredniej, tj. bezpośredniego przyporządkowania ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów wykonywanej działalności, tj. do czynności jej zdaniem opodatkowanych VAT lub niepodlegających ustawie o VAT.

Wobec powyższego, uzasadnione jest sięgnięcie do przepisów o pre-współczynniku zawartych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT, które mają zastosowanie właśnie w sytuacji, w której nabywane towary i usługi, wykorzystywane są zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe.

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej tzw. „sposobem określenia proporcji”. Przy tym w przypadku jednostki organizacyjnej samorządu terytorialnego przepisy ustawy o VAT nie przewidują obowiązkowej metody ustalenia pre-współczynnika. Przepis art. 86 ust. 2h ustawy o VAT stanowi jedynie, że w przypadku, gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy rozporządzenia uzna, że wskazany tam sposób nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć towarów i usług, to może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji. Wymagane jest więc jedynie to, żeby sposób określenia proporcji najbardziej odpowiadał specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Mając na względzie wszystko powyższe, Gmina uważa, że przysługuje/będzie przysługiwało jej prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami dotyczącymi realizacji przedmiotowej Inwestycji, a kwotę podatku naliczonego podlegającego odliczeniu należy obliczyć na podstawie sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, który będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez Gminę działalności.

Na zakończenie należy uzupełniająco dodać, że jak już wskazywano, Gmina uzyskała Interpretację, w której Organ potwierdził m.in., że Gminie przysługuje prawo do odliczenia części podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki inwestycyjne i bieżące związane z infrastrukturą wodno-kanalizacyjną, obliczonej według udziału procentowego, w jakim przedmiotowa infrastruktura wykorzystywana jest/będzie do wykonywania działalności gospodarczej oraz uznano, że w takim przypadku prawidłowym będzie zastosowanie klucza odliczenia wyliczonego według udziału liczby metrów sześciennych dostarczonej wody/odprowadzonych ścieków od Odbiorców zewnętrznych w całkowitej liczbie metrów sześciennych dostarczonej wody/odprowadzonych ścieków ogółem.

W konsekwencji powyższego oraz w związku z posiadaną przez Gminę Interpretacją, Gmina wyraża stanowisko, że w odniesieniu do wydatków związanych z realizacją przedmiotowej Inwestycji przysługuje/będzie jej przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim będzie ona wykorzystywana do czynności opodatkowanych VAT przy zastosowaniu pre-współczynnika metrażowego.

Ad. 3

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W tej sytuacji warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ zadanie nie będzie służyć do wykonywania czynności opodatkowanych, a realizowane będzie w ramach działalności statutowej Gminy.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym i obejmuje sprawy m.in. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Gmina realizując powyższe zadanie, pomimo że jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, nie spełnia w tym zakresie warunku wskazanego w art. 86 ust. 1 uprawniającego do odliczenia, gdyż nie będzie działać w charakterze podatnika VAT, a wydatki związane z realizacją ww. zadania nie będą wykorzystywane do celów zarobkowych. Wszystkie towary i usługi nabyte na potrzeby realizacji przedmiotowego zadania nie będą mieć żadnego związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Wobec tego Gmina nabywając towary i usługi nie dokona zakupów związanych z prowadzaną działalnością w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co oznacza, że w tym przypadku nie będzie działać w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775)  - zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Zasada ta wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Dodatkowo ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Tylko podatnik podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ma prawo do odliczenia podatku.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Analiza wskazanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że wyłączenie organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników podatku od towarów i usług ma charakter wyłącznie podmiotowo‑przedmiotowy. W celu skorzystania przez ww. podmioty z wyłączenia z podatku konieczne jest spełnienie dwóch kumulatywnych warunków:

• czynności - co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT - muszą być wykonane przez ściśle określone podmioty,
• ponadto czynności te muszą być wykonywane w ramach sprawowanego przez te podmioty władztwa publicznego.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

W myśl art. 86 ust. 2a ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2b ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy:

Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy:

Na podstawie wskazanej delegacji zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej „rozporządzeniem”.

Na podstawie § 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia:

W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

Zgodnie z § 2 pkt 8 rozporządzenia:

W myśl § 3 ust. 1 rozporządzenia:

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jego poszczególnych jednostek organizacyjnych.

W ww. rozporządzeniu ustawodawca podał ustalone według wzoru sposoby określania proporcji w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, w przypadku jednostki budżetowej oraz zakładu budżetowego.

W myśl z § 3 ust. 2 rozporządzenia:

Powołany przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne, rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

W celu odliczenia podatku naliczonego w pierwszej kolejności podatnik winien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem). W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy oraz (w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych od podatku) w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy. Uprawnienie do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Od roku 2017 dokonali Państwo centralizacji rozliczeń VAT, tj. prowadzą wspólne rozliczanie VAT wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi.

Jednym z obszarów Państwa działania, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, jest realizacja zadań z zakresu wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.

Są Państwo właścicielem infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, która jest wykorzystywana przede wszystkim w prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie odpłatnego dostarczania wody oraz odprowadzania ścieków. Jednostką organizacyjną funkcjonującą w tym zakresie jest Urząd Gminy.

W ramach powierzonych zadań w 2025 r. planują Państwo realizację projektu pn. „Budowa i przebudowa sieci, instalacji i urządzeń wodno-kanalizacyjnych na terenie Gminy (...) wraz z dostawą sprzętu specjalistycznego”.

Celem ww. Inwestycji będzie m.in.:

• Budowa sieci wodociągowych na terenie gminy - budowa nowych odcinków sieci wodociągowych wraz z armaturą odcinającą oraz hydrantową, a także przyłączy.
• Dostawa samochodu specjalistycznego wraz z wyposażeniem - samochód specjalistyczny asenizacyjny dwufunkcyjny na potrzeby służb gminnych eksploatacyjnych wod-kan. Pojazd przeznaczony będzie do czyszczenia kanałów przy użyciu wysokociśnieniowego układu wodnego.

Budowana sieć wodociągowa będzie wykorzystywana zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej (opodatkowanych dostaw wody na rzecz odbiorców zewnętrznych), jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (niepodlegających opodatkowaniu dostaw wody na rzecz jednostek organizacyjnych.

Mogą Państwo przyporządkować wydatki związane z realizacją inwestycji (poszczególnych jej elementów) do celów działalności gospodarczej tylko proporcjonalnie w sposób szczegółowo opisany we wniosku (tj. przy wykorzystaniu prewspółczynnika metrażowego).

Zakupiony specjalistyczny samochód wraz z wyposażeniem będzie wykorzystywany do świadczenia usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (na rzecz odbiorców zewnętrznych) oraz do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie będą Państwo świadczyli odpłatnych usług na rzecz mieszkańców, a zakupiony sprzęt będzie wykorzystany wyłącznie do usuwania awarii sieci kanalizacyjnej.

Mogą Państwo przyporządkować wydatki związane z realizacją inwestycji (poszczególnych jej elementów) do celów działalności gospodarczej tylko proporcjonalnie w sposób szczegółowo opisany we wniosku (tj. przy wykorzystaniu prewspółczynnika metrażowego).

Proponują Państwo zastosować następujące prewspółczynniki.

Dla budowanej sieci wodociągowej:

PRE(wod) = woda dla OZ (z wyłączeniem ryczałtów; m³) / woda dla OZ + woda dla OW (m³)

gdzie:

OZ - oznacza Odbiorców zewnętrznych;

OW - oznacza Odbiorców wewnętrznych.

Prewspółczynnik metrażowy dla kanalizacji sanitarnej, który będzie służył do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia specjalistycznego samochodu wraz z wyposażeniem:

PRE(kan) = ścieki dla OZ (z wyłączeniem ryczałtów; m³) / ścieki dla OZ + ścieki dla OW (m³)

gdzie:

OZ - oznacza Odbiorców zewnętrznych;

OW - oznacza Odbiorców wewnętrznych.

Państwa wątpliwości dotyczą m.in. prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji dot. budowy sieci wodociągowej na terenie gminy oraz dostawy samochodu specjalistycznego wraz z wyposażeniem przy zastosowaniu ww. pre-współczynników metrażowych.

W niniejszej sprawie przy odliczaniu podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji w pierwszej kolejności powinny znaleźć odpowiednie zastosowanie regulacje art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

W przypadku, gdy nabywane towary i usługi, wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, podatnik zobowiązany jest do wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu współczynnika (proporcji) umożliwiającego odliczenie podatku naliczonego w prawidłowej wysokości, zgodnie z zasadami określonymi w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Z uwagi na różnorodność i bogactwo życia gospodarczego wybór sposobu, według którego dokonuje się tego proporcjonalnego przypisania, należy do podatnika. Przepisy ustawowe wymagają jedynie, aby odpowiadał on najbardziej specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Będzie to spełnione, jeśli sposób ten:

• zapewni dokonanie odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą (co do zasady dotyczącej czynności opodatkowanych VAT) oraz
• obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na cele inne (z wyjątkiem celów prywatnych) - gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Sposób określenia proporcji, jak wyżej wskazano, powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Oznacza to, że są Państwo zobowiązani do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej. Zastosowane przez Państwa metody, czy też sposoby, na podstawie których dokonają Państwo wydzielenia odpowiedniej kwoty podatku naliczonego, muszą odpowiadać wartościom faktycznym i rzeczywistym. Ciężar rzetelnego ustalenia, jaka część podatku naliczonego związana jest z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jaka część wykorzystywana jest dla potrzeb innych niż prowadzona działalność gospodarcza, spoczywa zawsze na Państwu.

Przy czym korzystając z delegacji ustawowej zawartej w art. 86 ust. 22 ustawy, Minister Finansów w rozporządzeniu określił dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanych przez te jednostki działalności i dokonywanych przez nie nabyć. Jednocześnie w przypadku, gdy realizowana inwestycja jest/będzie wykorzystywana przez Państwa za pośrednictwem urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego do świadczenia usług, to do wyliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, uwzględnia się zasady określone w § 3 ust. 2 rozporządzenia.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 grudnia 2018 r. sygn. akt I FSK 1448/18 wskazał, że:

Ustawodawca na mocy art. 86 ust. 2h ustawy daje podatnikom możliwość zastosowania innego sposobu określenia proporcji niż wskazują przepisy art. 86 ust. 22 ustawy, jednak tylko w sytuacji, gdy wybrany sposób jest bardziej reprezentatywny. Zatem podatnik może zastosować inną metodę tylko i wyłącznie, gdy wybrana przez niego metoda jest bardziej reprezentatywna i tym samym najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej działalności.

W wyroku z 26 czerwca 2018 r. sygn. akt I FSK 219/18 Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że zasadne są racje zmierzające do podważenia adekwatności wzoru z rozporządzenia w odniesieniu do działalności wodno-kanalizacyjnej. Zwrócił w tym kontekście uwagę na to, że przyjęta w rozporządzeniu, akcie wykonawczym, metoda obliczania proporcji według klucza obrotu oparta jest na określonych założeniach. Po pierwsze, rozpatrywanie udziału obrotów w ujęciu globalnym przy uwzględnieniu kategorii dochodu wykonanego (rozporządzenie przyjmuje jedynie zróżnicowanie wzorów w odniesieniu do poszczególnych jednostek organizacyjnych - urzędu, jednostki budżetowej i zakładu budżetowego bez podziału na poszczególne rodzaje działalności) opiera się na założeniu o zasadniczo „niegospodarczym” charakterze działalności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Taki wniosek wynikał już z samego uzasadnienia do nowelizacji w zakresie odliczania podatku naliczonego w odniesieniu do towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych. Propozycja przyjęcia „urzędowego” sposobu rozliczenia dla omawianej kategorii podmiotów była bowiem usprawiedliwiana cechami relewantnymi jednostek samorządu terytorialnego, które z natury rzeczy wykonują działania pozostające poza systemem VAT i w pewnym minimalnym tylko zakresie podejmują działania opodatkowane.

Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę na to, że w przypadku działalności wodno-kanalizacyjnej, specyfika tego rodzaju działalności przejawia się w odwrotnej proporcji czynności opodatkowanych w stosunku do niepodlegających VAT. Działalność wodno-kanalizacyjna jest bowiem w głównej mierze działalnością gospodarczą, zaś działania podejmowane w innych niż gospodarczy celach mają tu znaczenie marginalne. Przyznawane w tym obszarze dotacje mają charakter celowy i z uwagi na relację czynności opodatkowanych do nieopodatkowanych nie mogą być przypisane wyłącznie do działań pozostających poza VAT. Nie można dotacji z zasady traktować jako niemającej związku z działalnością gospodarczą, gdyż jest ona celowa i może dotować właśnie tę sferę działalności gminy (zob. A. Bartosiewicz, Komentarz do art. 86 ustawy - System Informacji Prawnej LEX). W rezultacie NSA wskazał, że o ile prewspółczynnik proponowany w rozporządzeniu odpowiada charakterowi określonych obszarów działalności gminy, to nie uwzględnia specyfiki działalności wodno-kanalizacyjnej.

Uznając, że wskazany we wniosku sposób określenia proporcji jest najbardziej reprezentatywny, kierowali się Państwo przesłankami ustawowymi wynikającymi z art. 86 ust. 2b oraz 2h ustawy o VAT.

W szczególności, w Państwa ocenie, prewspółczynnik metrażowy pozwala w analizowanym przypadku ustalić część podatku naliczonego wyłącznie na realizowane przez Państwa z wykorzystaniem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej czynności opodatkowane VAT, gdyż opiera się on na obiektywnych i precyzyjnych pomiarach zużytej wody/ odebranych ścieków w ramach czynności opodatkowanych VAT. W ten sposób przedstawiona metoda najpełniej odzwierciedla specyfikę wykonywanej przez Państwa działalności (tj. sprzedaż wody / odbiór ścieków - specyfika ta polega na tym, że działalność tę mierzy się metrami sześciennymi wody/ ścieków), a także specyfikę dokonywanych przez Państwa nabyć (usługi związane z budową/ modernizacją/ remontem/ obsługą sieci i urządzeń wod-kan., które wykorzystywane mogą być wyłącznie dla potrzeb dostawy wody/ odbioru ścieków i w żaden inny sposób, co determinuje sposób ustalenia zakresu prawa do odliczenia VAT od takich usług i wyklucza metody przyjęte dla innych usług, które mogą być wykorzystywane w inny sposób).

Inne metody wskazane w ustawie o VAT lub w Rozporządzeniu nie pozwalają na to w żadnym stopniu, prowadząc do zafałszowania wysokości proporcji - nie uwzględniają one ani specyfiki Państwa działalności ani nabyć, a zatem ich zastosowanie w tym przypadku jest niezasadne.

Sposób określenia proporcji dla Urzędu wskazany w Rozporządzeniu obliczany jest jako udział obrotu z działalności gospodarczej Urzędu w całości dochodów wykonywanych Urzędu. Oznacza to, że proporcja ta uwzględnia wszystkie dochody zrealizowane przez Urząd ze wszystkich segmentów działalności tej jednostki, podczas gdy rodzajowo część z nich może nie mieć żadnego związku z infrastrukturą wodociągową i infrastrukturą kanalizacyjną. Innymi słowy, dochody te - poza dochodami z tytułu usług dostawy wody i odbioru ścieków - nie są generowane poprzez wykorzystanie powyższej infrastruktury, ale w drodze zupełnie innych czynności. Nawet w tych przypadkach, gdzie ww. infrastruktura jest w jakimś stopniu wykorzystywana przez Państwa (za pośrednictwem Urzędu) przy okazji realizowanych przez nią czynności innych niż dostawa wody i odbiór ścieków, stopień tego wykorzystania nie jest w żaden sposób odzwierciedlony poziomem realizowanych przez Urząd dochodów (...).

Analizując przedstawione okoliczności sprawy na tle przywołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że przedstawiony przez Państwa sposób określenia proporcji dot. Inwestycji w zakresie budowy sieci wodociągowej na terenie gminy w tym konkretnym przypadku może zostać uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez Państwa działalności i dokonywanych nabyć. Mając na uwadze Państwa wyjaśnienia oraz przedstawiony sposób wyliczenia proporcji dotyczącej wydatków związanych z realizacją inwestycji należy stwierdzić, że metoda ta zapewnia/będzie zapewniać dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane.

Jak Państwo wskazali, obliczenia we wzorze dotyczącym prewspółczynnika metrażowego dla budowanej sieci wodociągowej opierają się na jednoznacznych i obiektywnych wyliczeniach wynikających z zastosowania dokładnej aparatury pomiarowej, tj. wodomierzy.

Każda ilość dostarczonej wody jest ujmowana we wskazanym wzorze/metodzie do ustalenia prewspółczynnika.

Aparatura pomiarowa zamontowana jest na wszystkich budynkach wykorzystywanych przez jednostki organizacyjne gminy oraz na większości budynków należących do mieszkańców.

Tylko znikoma część mieszkańców (mniej niż 1%) nie posiada podliczników. Tym samym w przedmiotowej części dostarczanie wody rozliczane jest na podstawie ryczałtu. Ryczałt w przedmiotowych lokalach wyliczony jest na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody.

Potraktowali Państwo sprzedaż wody rozliczanym ryczałtem jako sprzedaż wewnętrzną. W konsekwencji wartości wskazane w liczniku Państwa wyliczeń dotyczą sprzedaży opodatkowanej określonej wyłącznie na podstawie aparatury pomiarowej, tj. wodomierzy.

Zużycie wody na cele przeciwpożarowe jest uwzględniona w kalkulacji prewspółczynnika. Natomiast zużycie na cele technologiczne nie jest uwzględniona w kalkulacji prewspółczynnika.

Jednostki straży pożarnej są zobowiązane do przekazywania danych o ilości wody zużytej (pobranej) do gaszenia pożaru.

Co do zasady nie dokonują Państwo pomiaru zużytej wody na cele technologiczne. Tym niemniej, w jednej ze stacji uzdatniania wody znajduje się wodomierz pozwalający na stwierdzenie ilości metrów sześciennych wody zużytej w tej stacji uzdatniania wody na cele technologiczne. Wartość ta nie została uwzględniona w kalkulacji prewspółczynnika metrażowego, gdyż zużycie w tym zakresie służy zarówno działalności opodatkowanej VAT oraz niepodlegającej opodatkowaniu VAT, a w rezultacie z perspektywy kalkulacji prewspółczynnika metrażowego wartość tego zużycia nie powinna być kwalifikowana ani do zużycia zewnętrznego, ani do zużycia wewnętrznego.

Tym samym wskazany sposób kalkulacji prewspółczynnika odzwierciedla, w jakim stopniu wykorzystują Państwo realizowaną inwestycję do działalności gospodarczej, a w jakim do działalności innej niż gospodarcza.

Zatem mają/będą Państwo mieć prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji dot. budowy sieci wodociągowej na terenie gminy przy zastosowaniu pre-współczynnika metrażowego wg wskazanego przez Państwa wzoru:

PRE(wod) = woda dla OZ (z wyłączeniem ryczałtów; m³) / woda dla OZ + woda dla OW (m³)

gdzie:

OZ - oznacza Odbiorców zewnętrznych;

OW - oznacza Odbiorców wewnętrznych.

Podobnie także sposób określenia proporcji dot. Inwestycji w zakresie dostawy samochodu specjalistycznego wraz z wyposażeniem w tym konkretnym przypadku może zostać uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez Państwa działalności i dokonywanych nabyć. Mając na uwadze Państwa wyjaśnienia oraz przedstawiony sposób wyliczenia proporcji dotyczącej wydatków związanych z realizacją inwestycji należy stwierdzić, że metoda ta zapewnia/będzie zapewniać dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane.

Jak Państwo wskazali, prewspółczynnik metrażowy dla kanalizacji sanitarnej, który będzie służył do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia specjalistycznego samochodu wraz z wyposażeniem, oparty został na jednoznacznych i obiektywnych wyliczeniach wynikających z zastosowania dokładnej aparatury pomiarowej, tj. wodomierzy.

Każda ilość odebranych ścieków jest ujmowana we wskazanym wzorze/metodzie do ustalenia prewspółczynnika.

Aparatura pomiarowa zamontowana jest na wszystkich budynkach wykorzystywanych przez jednostki organizacyjne gminy oraz na większości budynków należących do mieszkańców.

Tylko znikoma część mieszkańców (mniej niż 1%) nie posiada podliczników. Tym samym w przedmiotowej części pomiar odebranych ścieków rozliczany jest na podstawie ryczałtu. Ryczałt w przedmiotowych lokalach wyliczony jest na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody.

Potraktowali Państwo tym samym sprzedaż - odbiór ścieków rozliczany ryczałtem jako sprzedaż wewnętrzną. W konsekwencji wartości wskazane w liczniku Państwa wyliczeń dotyczą sprzedaży opodatkowanej określonej wyłącznie na podstawie aparatury pomiarowej, tj. wodomierzy.

Tym samym wskazany sposób kalkulacji prewspółczynnika odzwierciedla, w jakim stopniu wykorzystują Państwo realizowaną inwestycję do działalności gospodarczej, a w jakim do działalności innej niż gospodarcza.

Zatem w celu ustalenia kwoty podatku naliczonego związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą z tytułu realizacji Inwestycji dot. nabycia specjalistycznego samochodu wraz z wyposażeniem mają/będą Państwo mieć prawo do zastosowania prewspółczynnika metrażowego wg wskazanego przez Państwa wzoru:

PRE(kan) = ścieki dla OZ (z wyłączeniem ryczałtów; m³) / ścieki dla OZ + ścieki dla OW (m³)

gdzie:

OZ - oznacza Odbiorców zewnętrznych;

OW - oznacza Odbiorców wewnętrznych.

Kolejno - z uwagi na przedmiot Inwestycji w tej części, tj. nabycie specjalistycznego samochodu (wraz z wyposażeniem), po ustaleniu kwoty podatku naliczonego związanego z działalnością gospodarczą (przy zastosowaniu wskazanego przez Państwa prewspółczynnika metrażowego), należy przeanalizować przepisy art. 86a ustawy.

Zgodnie z art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy:

Stosownie do zapisu art. 86a ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 2 pkt 34 ustawy:

Jak Państwo wskazali, dopuszczalna masa całkowita specjalistycznego samochodu, który będzie służył do obsługi kanalizacji sanitarnej będzie przekraczała 3,5 tony.

Tym samym ograniczenia w prawie do odliczenia, o których mowa w art. 86a ustawy, nie mają zastosowania w opisanej we wniosku sytuacji (nabyty specjalistyczny samochód służący do obsługi kanalizacji sanitarnej nie jest pojazdem samochodowym w myśl ww. art. 2 pkt 34 ustawy).

Podsumowując, mają/będą Państwo mieli prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji dot. budowy sieci wodociągowej na terenie gminy oraz nabycia specjalistycznego samochodu wraz z wyposażeniem przy zastosowaniu „sposobów określenia proporcji” - prewspółczynników metrażowych wg wskazanych przez Państwa we wniosku wzorów.

Stanowisko w zakresie pytań nr 1 i 2 jest zatem prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze dokumentującej nabycie towarów i usług związanych z realizacją zadania dot. budowy kanalizacji deszczowej wraz ze zbiornikami retencyjnymi podziemnymi w (...).

Z wniosku wynika, że celem Inwestycji będzie m.in. budowa kanalizacji deszczowej wraz ze zbiornikami retencyjnymi podziemnymi w (...). Zakres robót obejmuje: budowę sieci kanalizacji deszczowej wraz ze studniami, drenaż zbierający liniowy długości około 42 mb, zbiorniki retencyjne podziemne pojemności około 2x52 m³, wylot kanalizacji deszczowej DN600 do rowu melioracyjnego, roboty odtworzeniowe, roboty drogowe - odbudowa drogi gminnej ok. 1850 m².

Planowana budowa zbiorników retencyjnych i kanalizacji deszczowej ma na celu gromadzenie i zatrzymanie nadmiaru wody deszczowej lub roztopowej. Jest to ważny element infrastruktury wodno-ściekowej, który pomaga w ograniczaniu ryzyka zalania terenów. Jednocześnie wpłynie na poprawę estetyki zagospodarowania terenu. Powstałe zbiorniki i kanalizacja deszczowa w żaden sposób nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Nie będą Państwo pobierać żadnych opłat ani też nie będą uzyskiwać z tego tytułu innych dochodów. Nabyte towary i usługi w ramach realizacji zadania będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w ww. art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje, gdy:

• podatek odlicza podatnik podatku od towarów i usług,
• towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem, który daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, których nie będzie wykorzystywał do wykonywania czynności opodatkowanych (czyli czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi).

Jak Państwo wskazali, powstałe zbiorniki i kanalizacja deszczowa w żaden sposób nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Nie będą Państwo pobierać żadnych opłat ani też nie będą uzyskiwać z tego tytułu innych dochodów.

Zatem nie będzie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek nabywanych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

Tym samym nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze dokumentującej nabycie towarów i usług związanych z realizacją zadania dot. budowy kanalizacji deszczowej wraz ze zbiornikami retencyjnymi podziemnymi w m. (...).

Stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jeżeli w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź kontroli celno-skarbowej zostanie ustalone, że metody odliczenia przy zastosowaniu prewspółczynników metrażowych wg wskazanych przez Państwa wzorów, ocenione przez Państwa jako bardziej reprezentatywne, nie zapewniają dokonania odliczenia podatku naliczonego od wymienionych wydatków wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą oraz nie będą obiektywnie odzwierciedlały części wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na inne cele, a więc nie będą metodami najbardziej odpowiadającymi specyfice wykonywanej przez Państwa działalności i dokonywanych nabyć, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.