Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Na podstawie par. 2 zawartej 23 kwietnia 2025 r. Umowy Pośrednictwa, akcjonariusz zlecił Spółce a Spółka zobowiązała się doprowadzić do zawarcia umowy sprzedaży akcji w liczbie stanowiącej 100% kapitału zakładowego spółki na rzecz nabywców akcji (Inwestor) oraz do pośrednictwa i pomocy na rzecz podmiotu zbywającego akcje w negocjacjach i przy zawarciu umowy w zakresie opisanym w par 3 ust. 1 Umowy Pośrednictwa.

Umowa Pośrednictwa została podpisana jednakże nie doszło do jej wykonania, dlatego przedmiotem wniosku jest zdarzenie przyszłe.

Spółka A. jest polskim rezydentem podatkowym. Zasady i zakres wykonywanych przez Spółkę usług reguluje szczegółowo Umowa Pośrednictwa.

Zgodnie z par 3 Umowy Pośrednictwa, do zakresu świadczonych przez Spółkę usług należy:

a)Wyszukanie i wskazanie konkretnego Inwestora zainteresowanego nabyciem akcji, przy czym poszukiwanie Inwestora ma się odbywać zgodnie z założeniami i warunkami akcjonariusza akcji;

b)Informowanie akcjonariusza w sposób rzetelny o znalezionym potencjalnym Inwestorze i przekazanie wszelkich informacji dotyczących potencjalnego Inwestora;

c)Uzyskanie akceptacji mailowej lub pisemnej akcjonariusza w stosunku do danego Inwestora na prowadzenie rozmów dotyczących sprzedaży akcji;

d)Wsparcie w nawiązaniu kontaktów pomiędzy akcjonariuszem i Inwestorem w celu doprowadzenia do zawarcia umowy zbycia akcji w tym przekazanie Inwestorowi oferty i warunków zbycia akcji oraz pomocy w prowadzeniu negocjacji w celu zbycia akcji.

Umowa Pośrednictwa jasno stanowi w par. 2 ust. 1, że Spółka nie będzie świadczyć na rzecz akcjonariusza żadnych usług w zakresie doradztwa prawnego oraz podatkowego.

Umowa Pośrednictwa ma charakter niewyłączny, co oznacza że Spółka nie jest jedynym podmiotem zaangażowanym w poszukiwanie potencjalnego Inwestora, lecz akcjonariusz zaangażował również inne podmioty świadczące tego typu usługi pośrednictwa. Celem świadczonych usług jest będzie dążenie do zawarcia umowy 100 procent akcji z wyszukanym Inwestorem, który musi zostać pisemnie lub mailowo zaakceptowany przez akcjonariusza, przy czym Spółka nie jest upoważniona ani do ostatecznego wyboru inwestora, ani ustalenia ceny sprzedaży - o tym będzie decydował właściciel akcji.

W Umowie Pośrednictwa wskazano, iż wszelkie decyzje dotyczące sprzedaży akcji spółki przez akcjonariusza, warunki, ostateczny wybór inwestora, ceny 0, będą podejmowane niezależnie przez akcjonariusza. Wynagrodzenie w Umowie Pośrednictwa zostało określone jako wynagrodzenie za sukces w ustalonej wysokości. Wynagrodzenie będzie wypłacone wyłącznie w przypadku wykonania usługi (osiągnięcia ustalonego celu), czyli doprowadzenia do zawarcia umowy sprzedaży 100% akcji.

W tym celu w Umowie Pośrednictwa wskazano, że wynagrodzenie jest należne tylko przy łącznym spełnieniu następujących warunków:

(i)Inwestor nie został wcześniej przedstawiony akcjonariuszowi przez inny podmiot,

(ii)Inwestor zostanie uprzednio pisemnie lub elektronicznie zatwierdzony przez akcjonariusza,

(iii)dojdzie do zawarcia ze wskazanym Inwestorem umowy sprzedaży akcji przenoszącej własność akcji na Inwestora,

(iv)należna cena za akcje i pozostałe należne kwoty zostaną wpłacone w całości w dniu zawarcia umowy sprzedaży.

W ocenie Spółki, jeżeli nawet czynności o charakterze doradczym pojawią się w ramach czynności wykonywanych przez Spółkę na rzecz właściciela akcji, to będą to czynności co najwyżej pomocnicze w stosunku do usługi głównej jaką jest tutaj usługa pośrednictwa w znalezieniu Inwestora.

Zgodnie z przytoczonymi we wniosku fragmentami umowy, celem umowy jest doprowadzenie do zawarcia umowy sprzedaży 100% akcji spółki przez właściciela na rzecz nowego inwestora i osiągnięcie tego skutku będzie oznaczało wykonanie usługi, a tym samym będzie należne Spółce wynagrodzenie z tego tytułu.

Podkreślić należy, że celem świadczonych przez Spółkę usług jest doprowadzenie do zawarcia transakcji sprzedaży akcji przez akcjonariusza na rzecz nowego inwestora. Spółka nie będzie zaangażowana w wykonywanie czynności stricte formalnych, takie jak przygotowanie odpowiednich dokumentów, umów, zgłoszeń do odpowiednich organów.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej spółka nie prowadzi działalności w zakresie zarządzania udziałami/akcjami. Wykonywane przez Spółkę czynności w ramach Umowy Pośrednictwa nie będą wykonywane w ramach działalności maklerskiej czy też brokerskiej. W stosunku do zleceniodawcy usług - w tym przypadku w stosunku do akcjonariusza, któremu będzie świadczona usługa przez Spółkę - Spółka występuje jako całkowicie niezależny podmiot i w tym sensie świadczy usługę we własnym imieniu i na własny rachunek.

W ramach opisanej we wniosku transakcji odbiorcą świadczonych przez Spółkę usług jest akcjonariusz spółki, której 100% akcji ma być przedmiotem sprzedaży. W tym znaczeniu, skoro odbiorcą usługi jest akcjonariusz, to występując w stosunku do potencjalnych inwestorów, którzy chcieliby nabyć akcje w Spółce, Spółka reprezentuje interesy tego właśnie akcjonariusza.

Spółka nie będzie posiadała formalnego pełnomocnictwa do reprezentowania akcjonariusza (czyli nie będzie miała formalnego pełnomocnictwa do podpisywania w imieniu akcjonariusza umów, porozumień, etc.), jednak w trakcie spotkań Spółka będzie występować w imieniu akcjonariusza prezentując akcje, które akcjonariusz zamierza sprzedać, zachęcając do ich nabycia, etc.

W tym kontekście można uznać, że świadcząc usługę mającą na celu pozyskanie inwestora na akcje w spółce Spółka działa na rzecz akcjonariusza. Celem działań Spółki jako pośrednika jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę (a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy) - wszelkie działania, które będzie Spółka podejmowała i które zostały wymienione w Umowie Pośrednictwa/w opisie zdarzenia mają na celu doprowadzenie do zawarcia umowy i obejmą przede wszystkim poszukiwanie i kontaktowanie się z potencjalnymi inwestorami, przedstawianie im informacji o spółce, udział w spotkaniach i udzielanie odpowiedzi na pytania potencjalnych inwestorów i ich doradców, etc. Co więcej, w umowie wprost zostanie wskazane, że jej celem jest doprowadzenie przez Spółkę do zawarcia umowy sprzedaży akcji w spółce przez akcjonariusza na rzecz nowego inwestora.

Pytanie

Czy wynagrodzenie prowizyjne uzyskane przez Spółkę z tytułu świadczenia usług pośrednictwa sprzedaży akcji spółki akcyjnej na podstawie Umowy Pośrednictwa zawartej 23 kwietnia 2025 r., które mają być świadczone przez Spółkę na rzecz akcjonariusza podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a i 41 Ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Spółki, świadczona przez nią usługa pośrednictwa w sprzedaży akcji stanowi transakcję dotyczącą papierów wartościowych, która korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40a i 41 ustawy o VAT.

Dodatkowo, zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. f Dyrektywy 2006/112/WE, zwolnieniu z VAT podlegają transakcje, w tym również pośrednictwo, dotyczące akcji i innych papierów wartościowych.

Świadczone przez Spółkę usługi mają bezpośredni związek z transakcją przeniesienia własności akcji, polegają na znalezieniu nabywcy akcji i nie mają w żadnym wypadku charakteru usług doradczych ani prawnych, a zatem spełniają warunki zwolnienia z VAT zarówno na gruncie prawa krajowego, jak i unijnego.

Stanowisko Spółki wynika z następujących okoliczności:

W ocenie Spółki, w stosunku do świadczonych przez Spółkę usług, zastosowanie znajdzie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwolnione z podatku od towarów i usług są usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są akcje w spółce.

Z uwagi na fakt, iż „usługi pośrednictwa” nie zostały zdefiniowane w ustawie o VAT ani w przepisach unijnych regulujących materię opodatkowania podatkiem od wartości dodanej, to definiując powyższe usługi należy odwołać się do wykładni językowej pojęcia „pośrednictwo”.

„Pośrednictwo” zostało zdefiniowane w Słowniku Języka Polskiego PWN jako: działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Taka definicja jest również powszechnie akceptowana przez sądy przy interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Podkreślić trzeba, że ustawa o VAT nie definiuje pojęcia „pośrednictwo”, zatem przy określaniu zakresu przedmiotowego tego pojęcia należy odnieść się do wykładni językowej tegoż określenia, a nie do ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Uniwersalny słownik języka polskiego PWN), przez pojęcie „pośrednictwo” należy rozumieć: działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron, kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych. Przekładając z kolei powyższą definicję na zakres świadczonych przez Spółkę usług, należy zwrócić uwagę, że podejmowane przez Spółkę działania będą nakierowane na znalezienie inwestora lub inwestorów, którzy byliby zainteresowani zakupem akcji w spółce oraz podejmowanie wszelkich działań mających na celu doprowadzenie do zawarcia umowy sprzedaży akcji pomiędzy akcjonariuszem a potencjalnym inwestorem. W zakresie odpowiedzialności Spółki znajdować się będzie nie tylko poszukiwanie inwestorów, ale również utrzymywanie stałych kontaktów z potencjalnymi inwestorami, zainteresowanymi zakupem, a ponadto spotkania z potencjalnymi inwestorami, jak i wyjaśnianie wątpliwości i odpowiedzi na pytania potencjalnych inwestorów. Odnosząc się zatem do przytoczonych wyżej definicji, Spółka będzie wykonywała czynności, które mają na celu doprowadzenie do porozumienia między akcjonariuszem, a inwestorem w kwestii zakupu akcji - a tym samym w świetle słownikowej definicji pojęcia „pośrednictwo”, świadczone przez Spółkę usługi należy uznać za usługi pośrednictwa.

Za uznaniem, że świadczone przez Spółkę usługi są usługami pośrednictwa przemawia również orzecznictwo TSUE, które na przestrzeni lat wypracowało dość jednolitą linię interpretacyjną dotyczącą rozumienia i zakresu „usług pośrednictwa” na potrzeby ich opodatkowania (lub zwolnienia) podatkiem od wartości dodanej.

Przykładowo w wyroku z 13 grudnia 2001 r. w sprawie nr C-235/00 TSUE stwierdził, że: „pośrednik jest podmiotem niebędącym żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. (...) Celem pośrednictwa jest zaś uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę”. W świetle przedstawionego zdarzenia obecnego, warunek wskazany w definicji wypracowanej i podanej przez TSUE będzie spełniony, gdyż w Umowie Pośrednictwa wskazano, że wszelkie decyzje dotyczące sprzedaży akcji przez akcjonariusza inwestorowi, warunki tej sprzedaży, wybór inwestora, akceptacje podmiotu któremu sprzedaż będzie dokonana będą podejmowane niezależnie przez akcjonariusza. Jeżeli akcjonariusz zdecyduje się nie sprzedawać akcji przedstawionemu Inwestorowi, Spółka nie będzie uprawniona do otrzymania żadnego wynagrodzenia, niezależnie od świadczonych usług. Prezentowane przez Spółkę stanowisko jest zbieżne z poglądem TSUE wyrażonym w wyroku z 21 czerwca 2007 w sprawie o nr C-453/05, w którym stwierdzono, że pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści ww. umowy”.

Za przyjęciem, że świadczone przez Spółkę usługi będą usługami pośrednictwa przemawia również charakter wynagrodzenia, które będzie wynagrodzeniem od sukcesu, czyli za doprowadzenia do sprzedaży akcji przez akcjonariusza. Innymi słowy, akcjonariusz zobowiąże się wypłacić Spółce wynagrodzenie za świadczone Usługi tylko i wyłącznie w przypadku, gdy usługa zostanie wykonana, a więc Spółka doprowadzi do zawarcia umowy sprzedaży akcji w spółce przez jej akcjonariusza z podmiotem wcześniej przez niego zaakceptowanym.

Podsumowując, w ocenie Spółki usługi które będą świadczone - w świetle przedstawionych wyżej definicji i wyroków – należy uznać za usługi pośrednictwa. Wynika to z faktu, że celem podejmowanych przez Spółkę działań i czynności będzie doprowadzenie do zawarcia umowy sprzedaży, zaś wynagrodzenie ustalone przez Spółkę i akcjonariusza zostało uzależnione od doprowadzenia do zawarcia umowy sprzedaży tych akcji, a więc od wykonania usługi pośrednictwa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o  podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o  charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

• istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
• wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Według ust. 2 powołanego artykułu:

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

I tak, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy,

Z kolei zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy,

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek odzwierciedlenia odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r. Nr 347 str. 1 ze zm.). Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. f) Dyrektywy 2006/112/WE,

Przy czym, stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.):

Z kolei, jak stanowi art. 3 pkt 1 ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi:

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy:

Należy również wskazać, że na podstawie art. 43 ust. 16 ustawy,

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu:

Powyższe przepisy umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług których przedmiotem są udziały w spółkach czy instrumenty finansowe oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22  i 23 ustawy.

Z treści powołanych wyżej art. 43 ust. 1 pkt 40a i 41 ustawy, stanowiących implementację regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem od podatku usług w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w spółkach, oraz innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną – z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi, a także usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienia mają charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi – cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „pośrednictwa” w świadczeniu usług finansowych. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, że bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto odnieść się do wyroku z 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w którym TSUE stwierdził, że

Natomiast w wyroku z 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. Trybunał orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa.

Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Zatem, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa powinna stanowić:

• usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie;
• z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej;
• celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy);
• usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest, aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

• wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy;
• uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę;
• prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji;
• nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo polskim rezydentem podatkowym. Akcjonariusz zlecił Państwu a Państwo zobowiązali się doprowadzić do zawarcia umowy sprzedaży akcji w liczbie stanowiącej 100% kapitału zakładowego spółki na rzecz nabywców akcji (Inwestor) oraz do pośrednictwa i pomocy na rzecz podmiotu zbywającego akcje w negocjacjach i przy zawarciu umowy. Zasady i zakres wykonywanych przez Spółkę usług reguluje szczegółowo Umowa Pośrednictwa.

Zgodnie z par 3 Umowy Pośrednictwa, do zakresu świadczonych przez Państwa usług należy:

• Wyszukanie i wskazanie konkretnego Inwestora zainteresowanego nabyciem akcji, przy czym poszukiwanie Inwestora ma się odbywać zgodnie z założeniami i warunkami akcjonariusza akcji;
• Informowanie akcjonariusza w sposób rzetelny o znalezionym potencjalnym Inwestorze i przekazanie wszelkich informacji dotyczących potencjalnego Inwestora;
• Uzyskanie akceptacji mailowej lub pisemnej akcjonariusza w stosunku do danego Inwestora na prowadzenie rozmów dotyczących sprzedaży akcji;
• Wsparcie w nawiązaniu kontaktów pomiędzy akcjonariuszem i Inwestorem w celu doprowadzenia do zawarcia umowy zbycia akcji w tym przekazanie Inwestorowi oferty i warunków zbycia akcji oraz pomocy w prowadzeniu negocjacji w celu zbycia akcji.

Umowa Pośrednictwa stanowi, że nie będą Państwo świadczyć na rzecz akcjonariusza żadnych usług w zakresie doradztwa prawnego oraz podatkowego.

Nie są Państwo jedynym podmiotem zaangażowanym w poszukiwanie potencjalnego Inwestora, lecz akcjonariusz zaangażował również inne podmioty świadczące tego typu usługi pośrednictwa. Celem świadczonych usług jest/będzie dążenie do zawarcia umowy 100 procent akcji z wyszukanym Inwestorem, który musi zostać pisemnie lub mailowo zaakceptowany przez akcjonariusza, przy czym Spółka nie jest upoważniona ani do ostatecznego wyboru inwestora, ani ustalenia ceny sprzedaży - o tym będzie decydował właściciel akcji.

W Umowie Pośrednictwa wskazano, że wszelkie decyzje dotyczące sprzedaży akcji spółki przez akcjonariusza, warunki, ostateczny wybór inwestora, ceny 0, będą podejmowane niezależnie przez akcjonariusza. Wynagrodzenie w Umowie Pośrednictwa zostało określone jako wynagrodzenie za sukces w ustalonej wysokości. Wynagrodzenie będzie wypłacone wyłącznie w przypadku wykonania usługi (osiągnięcia ustalonego celu), czyli doprowadzenia do zawarcia umowy sprzedaży 100% akcji.

Celem umowy jest doprowadzenie do zawarcia umowy sprzedaży 100% akcji spółki przez właściciela na rzecz nowego inwestora i osiągnięcie tego skutku będzie oznaczało wykonanie usługi, a tym samym będzie należne Państwu wynagrodzenie z tego tytułu.

Celem świadczonych przez Państwa usług jest doprowadzenie do zawarcia transakcji sprzedaży akcji przez akcjonariusza na rzecz nowego inwestora. Nie będą Państwo zaangażowani w wykonywanie czynności stricte formalnych, takie jak przygotowanie odpowiednich dokumentów, umów, zgłoszeń do odpowiednich organów.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka nie prowadzi działalności w zakresie zarządzania udziałami/akcjami. Wykonywane przez Państwa czynności w ramach Umowy Pośrednictwa nie będą wykonywane w ramach działalności maklerskiej czy też brokerskiej. W stosunku do zleceniodawcy usług - akcjonariusza któremu będzie świadczona usługa przez Państwa – występują Państwo jako całkowicie niezależny podmiot i w tym sensie świadczą usługę we własnym imieniu i na własny rachunek.

Nie będą Państwo posiadali formalnego pełnomocnictwa do reprezentowania akcjonariusza (czyli nie będą Państwo mieli formalnego pełnomocnictwa do podpisywania w imieniu akcjonariusza umów, porozumień, etc.), jednak w trakcie spotkań będą Państwo występować w imieniu akcjonariusza prezentując akcje, które akcjonariusz zamierza sprzedać, zachęcając do ich nabycia, etc.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii możliwości zwolnienia od podatku VAT usług pośrednictwa w sprzedaży akcji świadczonych na rzecz akcjonariusza.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy, w niniejszej sprawie – w związku z tym, że przedmiotem planowanej sprzedaży są akcje spółki (nie udziały) – należy rozpatrzyć możliwość zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy a nie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy.

Odnosząc się więc do Państwa wątpliwości, biorąc pod uwagę powołane wcześniej przepisy prawa oraz orzecznictwo TSUE w kontekście przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że świadczone przez Państwa usługi na rzecz akcjonariusza, mające na celu doprowadzenie do zbycia 100% akcji spółki, będą spełniały definicję usług pośrednictwa w świadczeniu usług określonych w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy. Całokształt czynności podejmowanych przez Państwa w ramach Umowy pośrednictwa ukierunkowany jest na kojarzenie z akcjonariuszem podmiotów zainteresowanych nabyciem akcji Spółki i doprowadzenie do transakcji nabycia przez podmioty zainteresowane ww. akcji od akcjonariusza.

Jak bowiem wskazali Państwo w opisie sprawy, celem zawartej Przez Państwa umowy jest doprowadzenie do zawarcia umowy sprzedaży 100% akcji spółki przez właściciela na rzecz nowego inwestora i osiągnięcie tego skutku będzie oznaczało wykonanie usługi, a tym samym będzie należne Państwu wynagrodzenie z tego tytułu. Wynagrodzenie w Umowie Pośrednictwa zostało określone jako wynagrodzenie za sukces w ustalonej wysokości. Wynagrodzenie będzie wypłacone wyłącznie w przypadku wykonania usługi (osiągnięcia ustalonego celu), czyli doprowadzenia do zawarcia umowy sprzedaży 100% akcji na rzecz inwestora. Aby otrzymać wynagrodzenie muszą Państwo spełnić następujące warunki:

• Inwestor nie został wcześniej przedstawiony akcjonariuszowi przez inny podmiot,
• Inwestor zostanie uprzednio pisemnie lub elektronicznie zatwierdzony przez akcjonariusza,
• dojdzie do zawarcia ze wskazanym Inwestorem umowy sprzedaży akcji przenoszącej własność akcji na Inwestora,
• należna cena za akcje i pozostałe należne kwoty zostaną wpłacone w całości w dniu zawarcia umowy sprzedaży.

Nie będą Państwo zaangażowani w wykonywanie czynności stricte formalnych, takie jak przygotowanie odpowiednich dokumentów, umów, zgłoszeń do odpowiednich organów. Będą Państwo jedynie pośredniczyli w pozyskaniu inwestora dla akcjonariusza. W stosunku do zleceniodawcy usług – akcjonariusza, na rzecz którego będą Państwo świadczyli usługę - występują Państwo jako całkowicie niezależny podmiot i świadczący usługę we własnym imieniu i na własny rachunek. Nie będą Państwo posiadali formalnego pełnomocnictwa do reprezentowania akcjonariusza (czyli nie będą Państwo mieli formalnego pełnomocnictwa do podpisywania w imieniu akcjonariusza umów, porozumień, etc.), jednak w trakcie spotkań będą Państwo występować w imieniu akcjonariusza prezentując akcje, które akcjonariusz zamierza sprzedać, zachęcając do ich nabycia, etc.

Celem Państwa działań jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę (a Państwo nie mają żadnego interesu w zakresie treści umowy) - wszelkie działania, które będą Państwo podejmowali i które zostały wymienione w Umowie Pośrednictwa mają na celu doprowadzenie do zawarcia umowy i obejmą przede wszystkim poszukiwanie i kontaktowanie się z potencjalnymi inwestorami, przedstawianie im informacji o spółce, udział w spotkaniach i udzielanie odpowiedzi na pytania potencjalnych inwestorów i ich doradców, etc. Co więcej, w umowie wprost zostanie wskazane, że jej celem jest doprowadzenie przez Państwa do zawarcia umowy sprzedaży akcji w spółce przez akcjonariusza na rzecz nowego inwestora.

Jak wynika z przedstawionych informacji, świadczone przez Państwa usługi dotyczą transakcji sprzedaży akcji, a zatem nie obejmują czynności ściągania długów w tym faktoringu, usług w zakresie leasingu. Ponadto wskazali Państwo, że zgodnie z Umową nie będą Państwo świadczyć na rzecz akcjonariusza żadnych usług w zakresie doradztwa prawnego oraz podatkowego. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie prowadzą Państwo działalności w zakresie zarządzania udziałami/akcjami. Wykonywane przez Państwa czynności w ramach Umowy Pośrednictwa nie będą wykonywane w ramach działalności maklerskiej czy też brokerskiej. Z okoliczności sprawy wynika również, że świadczone przez Państwa usługi na podstawie opisanej Umowy, nie dotyczą praw i udziałów odzwierciedlających tytuł prawny do towarów, tytuł własności nieruchomości, praw rzeczowych dających ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości, udziałów i innych tytułów prawnych dających ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadanie nieruchomości lub jej części czy praw majątkowych, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku. Tak więc w analizowanej sprawie nie znajdują zastosowania wyłączenia, o których mowa w art. 43 ust. 15 i 16 ustawy.

Biorąc zatem pod uwagę powołane wcześniej przepisy prawa oraz orzecznictwo TSUE w kontekście przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że świadczone przez Państwa usługi w zakresie:

• wyszukania i wskazania konkretnego Inwestora zainteresowanego nabyciem akcji, zgodnie z założeniami i warunkami akcjonariusza akcji,
• informowania akcjonariusza w sposób rzetelny o znalezionym potencjalnym Inwestorze i przekazania wszelkich informacji dotyczących potencjalnego Inwestora,
• uzyskania akceptacji mailowej lub pisemnej akcjonariusza w stosunku do danego Inwestora na prowadzenia rozmów dotyczących sprzedaży akcji,
• wsparcia w nawiązaniu kontaktów pomiędzy akcjonariuszem i Inwestorem w celu doprowadzenia do zawarcia umowy zbycia akcji w tym przekazania Inwestorowi oferty i warunków zbycia akcji oraz pomocy w prowadzeniu negocjacji w celu zbycia akcji,

będą spełniały warunki dla uznania ich za usługi pośrednictwa. Państwa działania nie ograniczają się do rutynowych czynności, wykonywania jedynie wsparcia o charakterze technicznym czy operacyjnym – wykonywane przez Państwa czynności będą miały na celu uczynienie wszystkiego co możliwe aby dwie strony zawarły umowę sprzedaży 100% akcji. Państwa działania prowadzą w istocie do zmian prawnych i finansowych zarówno dla inwestora jak i dla akcjonariusza, co wyklucza techniczny lub jedynie informacyjny charakter usługi. Dokonują więc Państwo szeregu czynności wskazanych wcześniej w orzecznictwie TSUE jako wymagane elementy pośrednictwa.

Tym samym, stwierdzić należy, że świadczone przez Państwa w ramach Umowy usługi, mieszczą się w zakresie usług pośrednictwa spełniających przesłanki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy. Usługi te będą więc korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.

Powyższe zwolnienie będzie miało zastosowanie pod warunkiem, że dla tej czynności nie wybiorą Państwo opcji opodatkowania zgodnie i na warunkach zawartych w art. 43 ust. 22 ustawy.

Państwa stanowisko zgodnie z którym, w stosunku do świadczonych przez Państwa usług, zastosowanie znajdzie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy jest zatem prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Niniejsza interpretacja stanowi rozstrzygnięcie jedynie w stosunku do kwestii objętych zadanym pytaniem. Inne kwestie nieobjęte pytaniem, nie były przedmiotem rozstrzygnięcia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (….) Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.