Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z Inwestycją, w oparciu o proporcję wyliczoną dla Zakładu Usług Komunalnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (...) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej: VAT), jako podatnik VAT czynny.

Gmina realizuje zadania własne, określone w art. 7 ust. 1 pkt 8 i pkt 10 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, m.in. w sprawach edukacji publicznej oraz kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych.

Wnioskodawca od 2023 r. realizuje zadanie inwestycyjne pn. „(...)” (dalej: Inwestycja lub Zadanie). W ramach realizacji Zadania Gmina ponosi wydatki inwestycyjne na m.in. wykonanie dokumentacji projektowej, roboty budowlane, roboty montażowe, wyposażenie, nadzór inwestorski.

Wydatki związane z budową obiektu hali sportowej są dokumentowane wystawianymi przez dostawców/wykonawców na Gminę fakturami VAT z wykazanym podatkiem, na których Gmina oznaczona jest jako nabywca przedmiotowych towarów i usług.

Na realizację Zadania Gmina uzyskała dofinansowanie z następujących źródeł zewnętrznych:

• dotacji celowej z budżetu państwa przekazanej przez Wojewodę (...),
• Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych.

Inwestycja prowadzona jest na działce, na której znajduje się również budynek Szkoły Podstawowej – (...).

Hala będzie obiektem mieszczącym przestronną salę sportową, tj. (...). Do sali sportowej przynależne będą również (...). Ponadto, w obiekcie mieścić się będzie również (...).

Administrowanie przedmiotowym obiektem, po oddaniu Inwestycji do użytkowania, zostanie powierzone gminnemu zakładowi budżetowemu, tj. Zakładowi Usług Komunalnych (dalej: ZUK lub Zakład). Zakład będzie, w imieniu Gminy, zarządzać obiektem, tworzyć regulaminy korzystania oraz cenniki, zawierać umowy cywilnoprawne oraz wystawiać faktury VAT z tytułu odpłatnego udostępniania sali sportowej oraz świadczenia usług wstępu (...). Majątek zostanie przekazany Zakładowi na podstawie dokumentu PT.

Na sali sportowej będą odbywać się również zajęcia szkolne z wychowania fizycznego prowadzone dla wychowanków lokalnych szkół, tj. jednostek budżetowych Gminy. Do komercyjnego wykorzystania hali sportowej będzie dochodzić więc popołudniami i wieczorami w tygodniu oraz soboty.

Jednocześnie Wnioskodawca pragnie podkreślić, że obiekt nie będzie wykorzystywany do czynności zwolnionych z VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe Gmina dochodzi do wniosku, że obiekt powstały w ramach Inwestycji, będzie wykorzystywany, poprzez ZUK, do czynności, które jej zdaniem:

A.pozostają poza zakresem ustawy o VAT (są to w szczególności czynności „wewnętrzne” dokonywane na rzecz poszczególnych jednostek budżetowych Gminy, tj. w szczególności szkół),

B.podlegają opodatkowaniu VAT wg różnych stawek, a ich następstwem jest naliczenie kwoty podatku według odpowiedniej stawki i odprowadzenie jej do Urzędu Skarbowego (są to w szczególności czynności polegające (...), a więc świadczeniu odpłatnych usług wstępu oraz wynajmie sali sportowej na rzecz podmiotów trzecich na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych).

Gmina ponosi znaczne wydatki na prowadzenie Inwestycji. Gmina nie zna sposobu, aby ponoszone wydatki inwestycyjne przyporządkować wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT lub też do zdarzeń w ogóle niepodlegających regulacjom VAT. Wskazana trudność powstaje w szczególności tam, gdzie wydatki mają charakter ogólny i zasadniczo dotyczą całej Inwestycji oraz całego obiektu.

W związku z powyższym, w celu odliczenia podatku naliczonego we właściwej wysokości, Gmina będzie zobowiązana do zastosowania tzw. prewspółczynnika.

Gmina wraz z ZUK dla celów rozliczeń traktowana jest jako jeden podatnik VAT. Wszystkie czynności podlegające opodatkowaniu VAT wykonywane technicznie przez Zakład traktowane są więc na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) jako wykonane przez Gminę – czynnego podatnika VAT.

Jednocześnie Zakładowi oraz urzędowi obsługującemu Gminę przypisane są różne proporcje (prewspółczynniki) zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników oraz art. 90 ustawy o VAT.

Jako że wydatki na realizację Zadania ponoszone są bezpośrednio przez Gminę, wątpliwości pojawiły się w kwestii tego, czy odliczenia VAT od tych wydatków należy dokonywać w oparciu o proporcję wyliczoną dla Zakładu, który będzie następnie wykorzystywał powstały obiekt w swojej działalności, czy też w oparciu proporcję wyliczoną dla bezpośredniego nabywcy, tj. dla urzędu obsługującego Gminę.

Niniejszy wniosek dotyczy wyłącznie wydatków „mieszanych” związanych z działalnością A-B. Nie dotyczy on wydatków, które można w całości bezpośrednio przyporządkować do działalności gospodarczej.

Pytanie

Czy z tytułu wydatków związanych z Inwestycją, której efekty wykorzystywać będzie w swojej działalności Zakład, Gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego w oparciu o proporcję wyliczoną dla ZUK?

Państwa stanowisko w sprawie

Z tytułu wydatków związanych z Inwestycją, której efekty wykorzystywać będzie w swojej działalności Zakład, Gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego w oparciu o proporcję wyliczoną dla ZUK.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,
• wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,
• nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Innymi słowy, nie jest możliwe obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podmiot, który nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Nie jest, przy tym, możliwe obniżenie podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT bądź czynności zwolnionych z tego podatku.

W konsekwencji, wydatki ponoszone przez Gminę w celu wytworzenia majątku w postaci obiektu Hali sportowej, której zarządzaniem zajmować się będzie Zakład, związane są, zdaniem Wnioskodawcy z wykonywaniem czynności, które dają podatnikowi prawo do częściowego obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Są one bowiem w części związane z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.

Jednocześnie zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”, tj. pre‑współczynnika VAT. Ponadto ustawodawca wskazał, że sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Ustawodawca wskazał w art. 86 ust. 22, iż Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (dalej: Rozporządzenie).

Rozporządzenie to określa w szczególności sposób określania pre-współczynnika VAT dla jednostek samorządu terytorialnego, samorządowych instytucji kultury, państwowych instytucji kultury oraz uczelni publicznych i instytutów badawczych.

W myśl § 3 ust. 1 Rozporządzenia w przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.

Natomiast zgodnie z § 2 pkt 8 Rozporządzenia – ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostkach organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego – rozumie się przez to: urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, jednostkę budżetową, zakład budżetowy.

Zatem w przypadku jednostki samorządu terytorialnego, sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla:

• urzędu obsługującego jednostki samorządu terytorialnego (tj. urzędu gminy/urzędu miasta),
• samorządowej jednostki budżetowej,
• samorządowego zakładu budżetowego.

W konkluzji powyższego, w przypadku odliczania VAT naliczonego przy zastosowaniu pre‑współczynnika, od wydatków ponoszonych przez Gminę, niniejsza proporcja powinna zostać ustalona odrębnie dla jej poszczególnych jednostek organizacyjnych, w tym również dla Zakładu.

Tym samym, w przypadku wydatków ponoszonych przez Gminę na Inwestycję, z której to efektów korzystać będzie, w ramach swojej działalności Zakład – przy odliczaniu VAT w tym zakresie, Gmina zobowiązana jest do zastosowania pre-współczynnika VAT wyliczonego dla Zakładu.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS).

Przykładowo interpretacja indywidualna z 27 listopada 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.610.2023.1.KT dotyczy sprawy gminy, która również dysponowała halę sportową wykorzystywaną zarówno do działalności komercyjnej, jak i do działalności nieodpłatnej, edukacyjnej. Organ stanął na następującym stanowisku: „W konsekwencji w celu odliczenia podatku naliczonego od wydatków, objętych zakresem wniosku, zobowiązani będą Państwo stosować sposób określenia proporcji, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 86 ust. 2a i następne ustawy o VAT, a także rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników”.

Tak samo DKIS wypowiedział się w interpretacji indywidualnej dotyczącej ogólnych wydatków związanych z obiektami sportowymi wykorzystywanymi do działalności komercyjnej i jednocześnie do działalności gminnej. Chodzi o interpretację indywidualną z 6 lipca 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.272.2021.2.MGO, w której czytamy: „W celu odliczenia podatku naliczonego od ww. wydatków Wnioskodawca winien stosować sposób określenia proporcji, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy oraz rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r.”.

Zbieżne stanowisko zaprezentowane zostało w interpretacji indywidualnej z 9 czerwca 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.78.2017.2.SR, w której DKIS wskazał, że: „Wnioskodawca dokonując odliczania podatku naliczonego od zakupów dokonanych za pośrednictwem Zespołu (…) w ramach realizowanych inwestycji, które zostaną przekazane placówkom oświatowym i będą związane z czynnościami opodatkowanymi, zwolnionymi od podatku oraz niepodlegającymi ustawie o VAT, powinien stosować tzw. „prewspółczynnik”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r., wyliczony dla placówki oświatowej oraz proporcję, o której mowa w art. 90 ustawy obliczoną dla placówki oświatowej wykorzystującej budynek”.

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z 23 maja 2017 r., sygn. 2461-IBPP3.4512.150.2017.1.MN, w której podkreślił, że: „W przedmiotowej sprawie obrót uzyskiwany przez Gminę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie realizowany bezpośrednio przez jednostkę wykorzystującą przedmiotową inwestycję, tj. Zespół Szkół, w konsekwencji w przypadku inwestycji służącej działalności opodatkowanej i zwolnionej z VAT, odliczenie VAT naliczonego od tej inwestycji powinno nastąpić według współczynnika, o którym mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT ustalonego dla tej jednostki (tj. jednostki wykorzystującej rzeczową inwestycję)”.

W interpretacji indywidualnej z 30 października 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.502.2017.1.ABi, DKIS stwierdził, że: „Jak wynika z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników – w przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Oznacza to, że w przypadku jednostki samorządu terytorialnego nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla tej jednostki jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla jej poszczególnych jednostek organizacyjnych. W konsekwencji odrębnie będzie ustalany sposób wyliczania proporcji obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego jako osobę prawną urzędu działającego w formie samorządowej jednostki budżetowej (tj. urzędu gminy, urzędu miasta, starostwa powiatowego oraz urzędu marszałkowskiego), odrębnie dla pozostałych samorządowych jednostek budżetowych oraz odrębnie dla samorządowych zakładów budżetowych. Ponieważ obrót uzyskiwany przez Gminę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie realizowany bezpośrednio przez jednostkę wykorzystującą przedmiotową inwestycję, tj. Zakład Gospodarki Komunalnej, w konsekwencji w przypadku inwestycji służącej działalności gospodarczej oraz działalności innej niż gospodarcza (niepodlegającej opodatkowaniu VAT), odliczenie VAT naliczonego od tej inwestycji powinno nastąpić według prewspółczynnika ustalonego dla tej jednostki (tj. jednostki wykorzystującej rzeczową inwestycję)”.

W interpretacji indywidualnej z 18 grudnia 2017 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.559.2017.1.MR, DKIS stwierdził, że: „Gmina realizując projekt ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dotyczących budowy rolkowiska/lodowiska przy zastosowaniu tzw. „prewspółczynnika”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r., wyliczonego dla jednostki budżetowej oraz proporcji, o której mowa w art. 90 ustawy obliczonej dla jednostki budżetowej wykorzystującej zakupione towary i usługi”.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 17 października 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.491.2017.1.JP, DKIS stwierdził, że: „usługi z zakresu zbiorowego odprowadzania ścieków wykonuje zakład budżetowy. Wobec powyższego kwotę podatku naliczonego należy obliczyć zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy oraz zawartych w ww. rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników, z wykorzystaniem sposobu ustalonego dla zakładu budżetowego”.

Gmina pragnie podkreślić, że praktyka powierzania majątku gminnego jednej z jednostek organizacyjnych należy do powszechnej praktyki i dotyczy wielu obszarów działalności, nie tylko działalności sportowej. Może dotyczyć działalności wodno-kanalizacyjnej, kiedy to gminy ponoszą wydatki inwestycyjne na wytworzenie infrastruktury wodnokanalizacyjnej, za pomocą której działalność sanitarną prowadzi zakład budżetowy. W takich przypadkach organy podatkowe wskazują, że do wydatków inwestycyjnych gminy zastosowanie znajduje proporcja zakładu budżetowego.

W interpretacji indywidualnej z 13 czerwca 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.186.2017.2.MJ, DKIS stwierdził, że: „W przedmiotowej sprawie usługi w zakresie dostawy wody i odbioru ścieków świadczy Zakład Gospodarki Komunalnej. Wobec powyższego kwotę podatku naliczonego należy obliczyć zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy oraz zawartych w rozporządzeniu z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników z wykorzystaniem sposobu ustalonego dla zakładu budżetowego. Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym Gminie przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla Zakładu”.

Stanowisko Gminy zostało potwierdzone również w orzeczeniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 6 grudnia 2016 r. sygn. akt I SA/Po 939/16, w którym Sąd stwierdził, że: „Ustawodawca, biorąc pod uwagę specyfikę wykonywanej działalności i dokonywanych nabyć przez samorządowe jednostki terytorialne, przyjął określanie proporcji odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego, a nie jednej proporcji dla podatnika, którym jest jednostka samorządu terytorialnego. (…) Zatem w świetle obowiązującego prawa co do zasady podatnik ustala jedną proporcję dla obliczenia podatku naliczonego związanego z działalnością opodatkowaną, przyjmując metodę wskazaną w ustawie bądź wybraną indywidualnie jako najbardziej odpowiadającą specyfice wykonywanej działalności, a jedynie w przypadku jednostek samorządu terytorialnego ustawodawca uznał za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez nie działalności ustalania odrębnych proporcji dla: urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, zakładu budżetowego i jednostki budżetowej”.

W konsekwencji, zdaniem Gminy, z tytułu wydatków związanych z Inwestycją, której efekty wykorzystywać będzie w swojej działalności Zakład, Gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego w oparciu o proporcję wyliczoną dla ZUK.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą. W myśl tego przepisu:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto, ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Konieczność implementacji przepisów prawa wspólnotowego do prawa krajowego wymusiła na ustawodawcy odrębne określenie statusu organów władzy publicznej.

I tak, jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Analiza wskazanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że wyłączenie organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników podatku od towarów i usług ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy. W celu skorzystania przez ww. podmioty z wyłączenia z podatku konieczne jest spełnienie dwóch kumulatywnych warunków:

• czynności – co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT – muszą być wykonane przez ściśle określone podmioty,
• ponadto czynności te muszą być wykonywane w ramach sprawowanego przez te podmioty władztwa publicznego.

W związku z powyższym należy podkreślić, że tylko spełnienie ww. warunków łącznie daje możliwość legalnego wyłączenia z kategorii podatników podatku od towarów i usług na mocy art. 15 ust. 6 ustawy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 8 i 10 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że:

Jak wynika z opisu sprawy, są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Od 2023 r. realizują Państwo zadanie inwestycyjne pn. „(...)” (Inwestycja/Zadanie). W ramach realizacji Zadania ponoszą Państwo wydatki inwestycyjne m.in. na wykonanie dokumentacji projektowej, roboty budowlane, roboty montażowe, wyposażenie, nadzór inwestorski.

Na realizację Zadania uzyskali Państwo dofinansowanie z dotacji celowej z budżetu państwa przekazanej przez Wojewodę (...) oraz Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych.

Inwestycja prowadzona jest na działce, na której znajduje się również budynek Szkoły Podstawowej – (...)

Hala będzie obiektem mieszczącym przestronną salę sportową, tj. (...). Do sali sportowej przynależne będą również (...). Ponadto, w obiekcie mieścić się będzie również (...).

Administrowanie przedmiotowym obiektem, po oddaniu Inwestycji do użytkowania, zostanie powierzone gminnemu zakładowi budżetowemu, tj. Zakładowi Usług Komunalnych (ZUK/Zakład). Zakład będzie, w Państwa imieniu, zarządzać obiektem, tworzyć regulaminy korzystania oraz cenniki, zawierać umowy cywilnoprawne oraz wystawiać faktury VAT z tytułu odpłatnego udostępniania sali sportowej oraz świadczenia usług wstępu (...). Majątek zostanie przekazany Zakładowi na podstawie dokumentu PT.

Na sali sportowej będą odbywać się również zajęcia szkolne z wychowania fizycznego prowadzone dla wychowanków lokalnych szkół, tj. jednostek budżetowych Gminy. Do komercyjnego wykorzystania hali sportowej będzie dochodzić więc popołudniami i wieczorami w tygodniu oraz soboty.

Obiekt nie będzie wykorzystywany do czynności zwolnionych z VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, doszli Państwo do wniosku, że obiekt powstały w ramach Inwestycji, będzie wykorzystywany, poprzez ZUK, do czynności, które:

A.pozostają poza zakresem ustawy o VAT (są to w szczególności czynności „wewnętrzne” dokonywane na rzecz poszczególnych Państwa jednostek budżetowych, tj. w szczególności szkół),

B.podlegają opodatkowaniu VAT wg różnych stawek, a ich następstwem jest naliczenie kwoty podatku według odpowiedniej stawki i odprowadzenie jej do Urzędu Skarbowego (są to w szczególności czynności polegające (...), a więc świadczeniu odpłatnych usług wstępu oraz wynajmie sali sportowej na rzecz podmiotów trzecich na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych).

Ponoszą Państwo znaczne wydatki na prowadzenie Inwestycji. Nie znają Państwo sposobu, aby ponoszone wydatki inwestycyjne przyporządkować wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT lub też do zdarzeń w ogóle niepodlegających regulacjom VAT. Wskazana trudność powstaje w szczególności tam, gdzie wydatki mają charakter ogólny i zasadniczo dotyczą całej Inwestycji oraz całego obiektu.

Państwa wniosek dotyczy wyłącznie wydatków „mieszanych” związanych z działalnością A-B. Nie dotyczy on wydatków, które można w całości bezpośrednio przyporządkować do działalności gospodarczej.

Wskazali Państwo, że w związku z powyższym, w celu odliczenia podatku naliczonego we właściwej wysokości, będą Państwo zobowiązani do zastosowania tzw. prewspółczynnika.

Państwo wraz z ZUK dla celów rozliczeń traktowani są jako jeden podatnik VAT. Wszystkie czynności podlegające opodatkowaniu VAT wykonywane technicznie przez Zakład traktowane są na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jako wykonane przez Państwa – czynnego podatnika VAT.

Jednocześnie Zakładowi oraz urzędowi obsługującemu Gminę przypisane są różne proporcje (prewspółczynniki) zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników oraz art. 90 ustawy o VAT.

Wydatki związane z budową obiektu hali sportowej są dokumentowane wystawianymi przez dostawców/wykonawców na Państwa fakturami VAT z wykazanym podatkiem, na których są Państwo oznaczeni jako nabywca przedmiotowych towarów i usług.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków na realizację Zadania, w oparciu o proporcję wyliczoną dla Zakładu, który będzie następnie wykorzystywał powstały obiekt w swojej działalności, czy też w oparciu proporcję wyliczoną dla bezpośredniego nabywcy, tj. dla urzędu obsługującego Gminę.

Odnosząc się do powyższego należy wskazać, że obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. alokacji podatku.

Wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 86 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:

Na mocy art. 86 ust. 2d ustawy:

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy:

Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy:

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem.

Na mocy § 1 pkt 1 i 2 tego rozporządzenia:

Podatnikami, do których odnoszą się przepisy zawarte w rozporządzeniu, są jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

W świetle zapisów § 2 pkt 8 rozporządzenia:

Rozporządzenie wprowadza wzory, według których będą wyznaczane sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć.

Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia:

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostki samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jej poszczególnych jednostek organizacyjnych.

W rozporządzeniu ustawodawca podał ustalone według wzoru sposoby określania proporcji m.in. w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, w przypadku jednostki budżetowej oraz zakładu budżetowego.

W myśl z § 3 ust. 4 rozporządzenia:

Przy czym zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia:

W myśl § 2 pkt 11 rozporządzenia:

Zgodnie z § 3 ust. 5 rozporządzenia:

Wyłączenie powyższych transakcji z przychodów wykonanych zakładu budżetowego (mianownik proporcji) zapewnia spójność z wyłączeniem tych transakcji z obrotu z działalności gospodarczej (licznik proporcji) i ma na celu „oczyszczenie” kwoty przychodów przyjmowanej do wyliczenia proporcji z danych, które mogłyby zniekształcić proporcję.

Zaproponowana metoda ma charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu udziału „obrotów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym „obrocie” z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą VAT.

Powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne, rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego podatnik powinien w pierwszej kolejności przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej od podatku i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem). W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy oraz (w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych od podatku) w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

W przedmiotowej sprawie, przy odliczaniu podatku naliczonego od wydatków związanych z Inwestycją, w pierwszej kolejności powinny znaleźć odpowiednie zastosowanie regulacje art. 86 ust. 2a-2h ustawy. W przypadku bowiem, gdy nabywane towary i usługi, wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe (a z taką sytuacją mamy do czynienia w sprawie będącej przedmiotem złożonego wniosku), podatnik zobowiązany jest do wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu współczynnika (proporcji) umożliwiającego odliczenie podatku naliczonego w prawidłowej wysokości, zgodnie z zasadami określonymi w art. 86 ust. 2a-2h ustawy. Jak wynika z wyżej cytowanego przepisu art. 86 ust. 2a ustawy, sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Zauważyć należy, że w przypadku jednostki samorządu terytorialnego, na którą przepisy nakładają realizację określonych zadań i która realizuje te zadania przy pomocy swoich jednostek organizacyjnych, uzasadnione jest – pomimo, że podatnikiem podatku VAT jest Gmina – wyliczenie kwoty podatku naliczonego podlegającego odliczeniu przez jednostkę samorządu terytorialnego w oparciu o sposób określenia proporcji, obliczony odrębnie dla każdej jednostki organizacyjnej.

Wyliczony dla danej jednostki organizacyjnej sposób określania proporcji znajdzie zastosowanie do zakupów towarów i usług zarówno dokonywanych przez tę jednostkę organizacyjną, jak i przez jednostkę samorządu terytorialnego, wykorzystywanych jednak przez tę jednostkę organizacyjną do celów tzw. „mieszanych”.

Zatem, skoro w przedmiotowej sprawie nie znają Państwo sposobu, aby ponoszone wydatki inwestycyjne przyporządkować wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT lub też do zdarzeń w ogóle niepodlegających regulacjom VAT, a obiekt powstały w ramach Inwestycji będzie wykorzystywany poprzez ZUK do czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT oraz do czynności opodatkowanych VAT, to w związku z realizacją inwestycji pn. „(...)” powinni Państwo obliczyć podatek naliczony przy zastosowaniu współczynnika (proporcji) umożliwiającego odliczenie podatku naliczonego zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej na podstawie art. 86 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 2a i następne ustawy, przy uwzględnieniu przepisu § 3 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. – a więc dla Zakładu Usług Komunalnych.

Tym samym, przysługuje/będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 2a i następne ustawy z zastosowaniem proporcji określonej w § 3 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r., właściwej dla zakładu budżetowego wykorzystującego towary i usługi nabyte w związku z realizacją ww. inwestycji, tj. Zakładu Usług Komunalnych.

Ponadto, skoro z opisu sprawy wynika, że obiekt nie będzie wykorzystywany do czynności zwolnionych od podatku VAT, wobec tego wyliczony na podstawie przepisów art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz przepisów § 3 ust. 4 rozporządzenia, podatek naliczony przypisany do działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, podlega/będzie podlegał odliczeniu w całości. Przy czym prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje/będzie Państwu przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

  Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.