Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP1-1.4012.407.2025.1.IZ

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 16 czerwca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.407.2025.1.IZ

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że sprzedaż udziału w niezabudowanej nieruchomości pochodzącej z majątku prywatnego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca posiada status polskiego rezydenta podatkowego. Od 2012 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, natomiast od 2020 r. jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca jest również udziałowcem i Prezesem Spółki, której przedmiotem przeważającej działalności przedsiębiorcy jest realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków. Powyższy stan będzie również aktualny na dzień ewentualnej sprzedaży udziału w nieruchomości objętej przedmiotowym wnioskiem.

W dniu 3 listopada 2022 r. zmarła matka Wnioskodawcy. W wyniku dziedziczenia ustawowego, Wnioskodawca nabył ½ udziału w niezabudowanej nieruchomości gruntowej położonej w (…), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr 1, dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze (…). Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia miało miejsce w dniu 25 listopada 2022 r.

Przedmiotowa nieruchomość objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i zgodnie z jego ustaleniami teren oznaczony jest symbolem MU3 (zabudowa jednorodzinna, usługi turystyczne i komercyjne).

Nieruchomość ta nie była nigdy wykorzystywana do celów prowadzonej działalności gospodarczej, nie była również przedmiotem najmu, dzierżawy ani aportu do jakiejkolwiek spółki bądź innego podmiotu. Dodatkowo, działka nie została uzbrojona, z tym zastrzeżeniem, że przez działkę przechodzą stare, mające kilkadziesiąt lat rura kanalizacyjna i kable prądowe, od lat nie wykorzystywane przez Wnioskodawcę (spadkodawców Wnioskodawcy), których stan techniczny jest nieznany i które najpewniej są niezdatne do użytkowania (co zapewnia jednak dostęp do energii elektrycznej), ani nie była w żaden sposób przygotowywana do realizacji inwestycji budowlanych – dla nieruchomości nie wydano decyzji o warunkach zabudowy ani pozwolenia na budowę.

Obecnie Wnioskodawca zamierza dokonać zbycia posiadanego udziału w nieruchomości. W tym celu Wnioskodawca podejmuje standardowe działania mające na celu znalezienie nabywcy – ogłoszenia sprzedaży zostały zamieszczone na ogólnodostępnych portalach internetowych (takich jak m.in. …). Wnioskodawca samodzielnie skierował także oferty do wybranych podmiotów, które w jego ocenie potencjalnie mogą być zainteresowaniem nabyciem zbywanych przez niego w udziałów w nieruchomości.

Wnioskodawca korzysta ponadto z usług profesjonalnych pośredników w obrocie nieruchomościami. Pośrednicy są uprawnieni wyłącznie do przedstawienia oferty Wnioskodawcy, nie posiadają natomiast upoważnienia do negocjowania ceny bądź innych warunków planowanej przez Wnioskodawcę umowy sprzedaży, w szczególności nie są też upoważnieni do jej zawarcia w imieniu Wnioskodawcy.

Wnioskodawca zaznacza, że podejmowane przez niego działania ograniczają się wyłącznie do typowych, jednorazowych czynności zmierzających do sprzedaży odziedziczonego udziału w nieruchomości i nie mają charakteru działalności profesjonalnej.

W szczególności Wnioskodawca nie planuje uzbrajania nieruchomości, prowadzenia działań inwestycyjnych, zmiany jej przeznaczenia czy podejmowania innych aktywności charakterystycznych dla podmiotów zajmujących się zawodowo handlem nieruchomościami. W kontekście ewentualnych zmian związanych z nieruchomością, w celu jej zabezpieczenia, Wnioskodawca wraz z pozostałymi udziałowcami rozważa jedynie (co jeszcze nie nastąpiło i co nie jest przesądzone) możliwość jej ogrodzenia.

Wnioskodawca zaznacza też, że nie włączył i nie wykorzystywał przedmiotowej nieruchomości w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Całościowo przedstawiając stan faktyczny Wnioskodawca wyjaśnia również, że w ostatnich trzech latach poprzedzających złożenie niniejszego wniosku nabył do majątku prywatnego trzy nieruchomości (domy) przeznaczone na cele mieszkaniowe. Jedna z tych nieruchomości została już zbyta (Wnioskodawca rozliczył sprzedaż w ramach rozliczenia prywatnego, tj. poza rozliczeniami dotyczącymi prowadzonej działalności gospodarczej), natomiast sprzedaż kolejnej (innej niż ta, która jest przedmiotem niniejszego zapytania), jest aktualnie w toku.

Ponadto, w 2023 r. Wnioskodawca dokonał sprzedaży nieruchomości uprzednio zakupionej w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej, przy czym transakcja ta została opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Pytanie

Czy sprzedaż opisanej w stanie faktycznym nieruchomości pochodzącej z majątku prywatnego Wnioskodawcy będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym, sprzedaż nieruchomości pochodzącej z majątku prywatnego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 poz. 361 ze zm.), dalej: „ustawa o VAT”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Należy jednak zaznaczyć, że nie każda czynność uznawana za dostawę towarów w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu tym podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu VAT, musi być wykonana przez podmiot będący podatnikiem VAT w związku z tą czynnością.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast, w świetle art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z przytoczonymi przepisami, opodatkowanie danej czynności podatkiem VAT zależy zarówno od rodzaju wykonywanej czynności, jak i charakteru, w jakim podmiot podejmujący tę czynność w danych okolicznościach występuje, w szczególności, czy w danych konkretnych okolicznościach dany podmiot występuje jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie jest na tyle uniwersalna, że obejmuje wszystkie podmioty prowadzące określoną działalność w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego. Wyłączone z tego zakresu są natomiast osoby / podmioty podejmujące czynności poza sferą, którą można do działalności gospodarczej zaliczyć. Z tą ostatnią sytuacją mamy do czynienia w szczególności wówczas, kiedy sprzedaż ma charakter okazjonalny tj. następuje bez zamiaru nadania tej działalności stałego charakteru. Takich działań nie można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej objętej art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Podatnikiem VAT nie jest więc osoba dokonująca okazjonalnych transakcji, za które nie otrzymuje regularnych płatności, ani nie prowadzi zorganizowanej lub zarejestrowanej działalności gospodarczej. Również incydentalne dokonywanie takich czynności poza sferą działalności gospodarczej nie uprawnia do uznania tej osoby za podatnika VAT w odniesieniu do tych czynności. Powyższe nie dotyczy wyłącznie tych przypadków, w których dana osoba nigdy nie występuje w charakterze podatnika VAT. Obejmuje to również te sytuacje, w których osoba występująca dla innych działań jako podatnik VAT, w danej konkretnej sytuacji nie występuje w takim charakterze.

Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej o nr: 0114-KDIP1-1.4012.718.2020.3.RR z 25 marca 2021 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że:

„Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że dla opodatkowania danej czynności konieczne jest, aby wykonał ją podmiot, który w tym wypadku będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Nie jest zatem podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności”.

Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 grudnia 2022 r. o sygn. akt I FSK 863/19:

„To, czy dana osoba fizyczna sprzedając działki budowlane będzie działała w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną (np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze). Przy czym na tego rodzaju aktywność "handlową" wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z tych okoliczności.

(...) Jak najbardziej możliwa jest bowiem sytuacja, w której podmiot, nabywając grunty na potrzeby prywatne, później zmieni ich przeznaczenie, angażując siły i środki podobne do tych, które angażują podmioty profesjonalnie zajmujące się obrotem nieruchomościami.”

Dodatkowo, należy wskazać wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 lutego 2023 r. o sygn. akt I FSK 1727/19, w którym stwierdzono:

„Co do zasady, rację ma organ twierdząc, że osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach majątku prywatnego, wykluczone są z grona podatników podatku od towarów i usług. Pojęcie majątku prywatnego nie zostało zdefiniowane przepisami prawa, natomiast na podstawie orzecznictwa można ustalić jakie aktywności mieszczą się w zakresie zwykłego wykonywana prawa własności. Jak wskazano w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawie C-180/10 i C -181/10 "Osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy 2006/112 kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. Natomiast jeżeli osoba ta w celu dokonania wspomnianej sprzedaży podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112, należy uznać ją za podmiot prowadzący „działalność gospodarczą” w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od wartości dodanej. W stanie faktycznym wniosku o interpretacje nie mamy jednak do czynienia z aktywnymi działaniami w zakresie obrotu nieruchomościami”.

Ponadto, należy przywołać orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z 15 września 2011 r., w którym TSUE wskazał, że:

„W związku z powyższym trzeba odpowiedzieć na postawione pytania w ten sposób, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem VAT na podstawie prawa krajowego państwa członkowskiego, jeżeli państwo to skorzystało z możliwości przewidzianej w art. 12 ust. 1 dyrektywy VAT, niezależnie od częstotliwości takich transakcji oraz od kwestii, czy sprzedawca prowadzi działalność producenta, handlowca lub usługodawcy, pod warunkiem że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności”.

Powyższe rozstrzygnięcia potwierdzają więc, że pomimo, że określona osoba prowadzi działalność gospodarczą i pozostaje czynnym podatnikiem VAT, to jeśli dla transakcji innego rodzaju występuje w innym charakterze, tj.:

  • w tym przypadku działając w ramach zarządu własnym majątkiem prywatnym i jednocześnie
  • nie podejmując związanych z tym aktywności tego rodzaju, jaka byłaby charakterystyczna dla działalności gospodarczej, z tytułu tych innych transakcji nie jest podatnikiem VAT.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w ramach której jest czynnym podatnikiem VAT, niemniej w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zamierza dokonać sprzedaży:

  • udziału w nieruchomości należącej do jego majątku prywatnego, co do której prawo własności nabył w drodze spadkobrania (nie włączonej i nie wykorzystywanej przez niego w prowadzonej działalności gospodarczej), a dodatkowo,
  • nie występując i nie podejmując działań charakterystycznych dla podmiotu gospodarczego.

Jak Wnioskodawca zaznaczył, podejmowane przez niego działania związane ze sprzedażą udziału w nieruchomości ograniczą się wyłącznie do typowych, jednorazowych czynności zmierzających do sprzedaży odziedziczonego udziału w nieruchomości i nie będą miały charakteru działalności profesjonalnej. W szczególności Wnioskodawca wyjaśnił, że nie planuje uzbrajania nieruchomości, prowadzenia działań inwestycyjnych, zmiany jej przeznaczenia czy podejmowania innych aktywności charakterystycznych dla podmiotów zajmujących się zawodowo handlem nieruchomościami. Wnioskodawca wyjaśnił też, że nie podjął w sprawie żadnych innych działań, które mogłyby zostać ocenione jako podejmowane przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą.

Przykładowo, Wnioskodawca nie doprowadził do przedmiotowej nieruchomości żadnych dodatkowych mediów (np. wody, gazu) tj. innych niż te, które znajdowały się działce w dacie otrzymania przez Wnioskodawcę spadku (prąd). Wnioskodawca nie dokonał również innych zmian lub czynności mogących wskazywać, że działa w sposób profesjonalny.

Jak wyjaśniono w przedstawionym stanie faktycznym w kontekście ewentualnych zmian związanych z nieruchomością, w celu jej zabezpieczenia, Wnioskodawca wraz z pozostałymi udziałowcami rozważa jedynie (co jeszcze nie nastąpiło) możliwość jej ogrodzenia.

Również sam proces sprzedaży następuje w sposób typowy dla osób dokonujących sprzedaży nieruchomości w ramach majątku prywatnego tj. Wnioskodawca:

  • umieścił ogłoszenie sprzedaży nieruchomości na ogólnodostępnych portalach internetowych,
  • korzysta z pośredników tj. podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa z zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości, przy czym podkreślenia wymaga, że korzystając z tego rodzaju usług upoważnia zleceniobiorcę wyłącznie do przedstawienia oferty podmiotom trzecim. Pośrednicy nie posiadają upoważnienia do negocjowania ceny bądź innych warunków planowanej przez Wnioskodawcę umowy sprzedaży, w szczególności nie są też upoważnieni do jej zawarcia w imieniu Wnioskodawcy,
  • kieruje samodzielnie oferty do podmiotów, które w jego ocenie potencjalnie mogą być zainteresowane nabyciem oferowanego przez niego udziału w nieruchomości.

Taki sposób działania związany z procesem sprzedaży wyklucza zdaniem Wnioskodawcy możliwość uznania, że dokonując sprzedaży nieruchomości działała poprzez pełnomocnika, który podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując w celu tej sprzedaży środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców lub usługodawców w rozumieniu tego przepisu i w związku z którymi, w świetle wyroku TSUE z 3 kwietnia 2025 r. C-213/24 mógłby ewentualnie zostać uznany za podatnika VAT. W wyroku tym stwierdzono mianowicie:

„1) Artykuł 9 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że:

można uznać za podatnika do celów podatku od wartości dodanej (VAT) prowadzącego samodzielnie działalność gospodarczą osobę, która sprzedaje grunt stanowiący pierwotnie część jej majątku osobistego, powierzając przygotowanie sprzedaży profesjonalnemu przedsiębiorcy, który jako pełnomocnik tej osoby podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując w celu tej sprzedaży środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców lub usługodawców w rozumieniu tego przepisu”.

W świetle cytowanego wyroku TSUE i przywoływanych powyżej rozstrzygnięć Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej i sądów administracyjnych należy uznać, że podejmowane przez Wnioskodawcę działania, takie jak publikacja ogłoszeń czy udzielenie upoważnienia podmiotom świadczącym usługi pośrednictwa w obrocie nieruchomościami wyłącznie do przedstawienia oferty Wnioskodawcy mają charakter jedynie pomocniczy i nie wykraczają poza standardowe czynności właściciela nieruchomości, wykonywane w ramach zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, nie mogą być zatem uznane za przejaw prowadzonej działalności gospodarczej.

Podsumowując, z uwagi na to, że planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż udziału w nieruchomości:

  • będzie dotyczyć składnika majątku prywatnego, otrzymanego w drodze spadku, który nigdy nie był wykorzystywany na cele prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej;
  • zostanie przeprowadzona poprzez podjęcie działań nie obejmujących aktywności, które mogłyby wskazywać na to, iż jest podejmowana w sposób profesjonalny, właściwy dla podmiotów gospodarczych,

Wnioskodawca dokonując tej sprzedaży nie będzie działał w charakterze podatnika VAT, a tym samym sprzedaż przedmiotowego udziału w nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (...).

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy - Kodeks cywilny:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11.

Jak wynika z art. 196 § 1 ustawy - Kodeks cywilny:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W myśl art. 198 ustawy - Kodeks cywilny:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Podkreślić więc należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela, a rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie gruntu/udziału w nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wobec tego, właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej. Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży nieruchomości wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10. TSUE orzekł, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.

„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W kontekście niniejszej sprawy, należy zwrócić uwagę na treść definicji pojęcia „działalność gospodarcza”, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing itp.).

Z okoliczności wskazanych przez Pana we wniosku wynika, że:

  • od 2012 r. prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą, natomiast od 2020 r. jest Pan czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług,
  • jest Pan udziałowcem i Prezesem Spółki, której przedmiotem przeważającej działalności jest realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków,
  • 3 listopada 2022 r. zmarła Pana matka i w wyniku dziedziczenia ustawowego nabył Pan ½ udziału w niezabudowanej nieruchomości gruntowej oznaczonej działka nr 1 (akt poświadczenia dziedziczenia z 25 listopada 2022 r.),
  • nabyta nieruchomość objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i zgodnie z jego ustaleniami teren oznaczony jest symbolem MU3 (zabudowa jednorodzinna, usługi turystyczne i komercyjne),
  • zamierza Pan dokonać zbycia posiadanego udziału w nieruchomości,
  • w ostatnich trzech latach nabył Pan do majątku prywatnego 3 domy przeznaczone na cele mieszkaniowe, przy czym 1 został już zbyty, natomiast sprzedaż kolejnego domu jest aktualnie w toku,
  • w 2023 r. dokonał Pan też zbycia nieruchomości uprzednio zakupionej w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej, a transakcja ta została opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy sprzedaż przez Pana ½ udziału w niezabudowanej działce nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów dostawa towarów (w tym udziału w nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo.

Dla uznania czynności za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej nie ma bowiem znaczenia częstotliwość jej wykonywania, lecz zamiar z jakim została zrealizowana i okoliczności w jakich ją wykonano. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie należy przeanalizować całokształt działań jakie podjął/podejmie Pan w odniesieniu do planowanej sprzedaży udziału w działce.

Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroków TSUE prowadzi do wniosku, że dostawa ½ udziału w niezabudowanej działce nr 1 nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tą transakcją uznać Pana za podatnika tego podatku.

Skala Pana zaangażowania, w odniesieniu do sprzedaży ½ udziału w ww. działce nie wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W analizowanej sprawie brak jest przesłanek świadczących o takiej Pana aktywności w przedmiocie planowanej sprzedaży ww. nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem taki ciąg zdarzeń, który jednoznacznie przesądziłby, że sprzedaż przez Pana ½ udziału w działce nr 1 wypełni przesłanki działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

W stosunku do posiadanego udziału w działce, jak wynika z opisu sprawy, nie ponosił Pan jakichkolwiek nakładów w celu jej uatrakcyjnienia, tj. działka nie została uzbrojona, nie była w żaden sposób przygotowywana do realizacji inwestycji budowlanych, dla nieruchomości nie wydano decyzji o warunkach zabudowy ani pozwolenia na budowę. Nieruchomość ta nie była nigdy włączona ani wykorzystywana do celów prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, nie była również przedmiotem najmu, dzierżawy ani aportu do jakiejkolwiek spółki bądź innego podmiotu. Jak Pan wskazał, nie planuje Pan uzbrajania nieruchomości, prowadzenia działań inwestycyjnych, zmiany jej przeznaczenia, czy podejmowania innych aktywności charakterystycznych dla podmiotów zajmujących się zawodowo handlem nieruchomościami. W celu jej zabezpieczenia wraz z pozostałymi udziałowcami rozważa Pan jedynie (co jeszcze nie nastąpiło i co nie jest przesądzone) możliwość jej ogrodzenia. W celu sprzedaży posiadanego udziału w nieruchomości podejmuje Pan standardowe działania mające na celu znalezienie nabywcy, tj. umieszcza Pan ogłoszenia sprzedaży na ogólnodostępnych portalach internetowych. Samodzielnie skierował Pan także oferty do wybranych podmiotów, które w Pana ocenie potencjalnie mogą być zainteresowane nabyciem udziału w nieruchomości. Korzysta Pan również z usług profesjonalnych pośredników w obrocie nieruchomościami, przy czym jak Pan zaznacza, pośrednicy ci są uprawnieni wyłącznie do przedstawienia oferty, natomiast nie posiadają upoważnienia do negocjowania ceny bądź innych warunków planowanej przez Pana umowy sprzedaży, w szczególności nie są upoważnieni do jej zawarcia w Pana imieniu. Podejmowane przez Pana działania w stosunku do nieruchomości, której sprzedaż Pan planuje, ograniczają się wyłącznie do typowych, jednorazowych czynności zmierzających do sprzedaży odziedziczonego udziału w nieruchomości i nie mają charakteru działalności profesjonalnej.

Stwierdzić zatem należy, że w tym konkretnym przypadku w całym okresie posiadania ½ udziału w niezabudowanej działce nr 1 , nie podjął i nie zamierza Pan podjąć aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Brak jest w sprawie przesłanek do uznania, że mamy tu do czynienia z działalnością o charakterze zawodowym, stałym i zorganizowanym.

W konsekwencji, dokonując sprzedaży działki nr 1 w części przypadającej na Pana jako jej współwłaściciela, nie będzie Pan działał w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym sprzedaż ½ udziału w tej działce nie będzie czynnością podlegająca opodatkowaniu, objętą dyspozycją art. 5 ust. 1 ustawy.

Pana stanowisko, zgodnie z którym dokonująca sprzedaży nie będzie Pan działał w charakterze podatnika VAT, a tym samym sprzedaż udziału w nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zatem interpretacja rozstrzyga w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana, a nie wywiera skutku prawnego dla pozostałych współwłaścicieli gruntu.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.