Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0111-KDIB3-2.4012.262.2025.2.AR

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 16 czerwca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.262.2025.2.AR

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług, w kwestii:

   - braku prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji i pomp ciepła na/w/przy budynkach użyczanych na rzecz Instytucji kultury,

   - braku prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż pompy ciepła w/przy budynku ZSP,

   - prawa do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji na/przy budynku ZSP, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla jednostki budżetowej, która wykorzystuje ten budynek, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 3 Rozporządzenia, z zastrzeżeniem sytuacji, w której zastosowanie znajdzie art. 86 ust. 2g w zw. z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT,

   - prawa do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji, magazynu energii i pompy ciepła na/w/przy obiekcie X, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla zakładu budżetowego, który wykorzystuje ten obiekt, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 4 Rozporządzenia.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismami z 16 maja 2025 r. (wpływ 16 maja 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Uwagi ogólne

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1465 ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Gmina wykonuje zadania własne (określone w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym) samodzielnie lub poprzez powołane jednostki organizacyjne.

Obecnie w strukturze organizacyjnej Gminy znajdują się jednostki organizacyjne mające status jednostek budżetowych zajmujące się m.in. oświatą, pomocą społeczną, w tym w szczególności Zespół Szkolno-Przedszkolny w T. (dalej: „ZSP”). W ramach struktury organizacyjnej Gminy działa także Gminny Ośrodek Turystyki Sportu i Rekreacji „…” (dalej: „X”), posiadający status samorządowego zakładu budżetowego.

Ww. jednostki budżetowe oraz zakład budżetowy objęte są centralizacją rozliczeń VAT i wykazują osiągany obrót łącznie z Urzędem Gminy w jednej deklaracji VAT (pliku JPK_V7M), składanej z podaniem danych Gminy.

Ponadto, w Gminie funkcjonuje również samorządowa instytucja kultury o nazwie Gminne Centrum Kultury w G. (dalej: „GCK”), posiadająca odrębną osobowość prawną i stanowiąca odrębnego od Gminy podatnika VAT, w ramach której działa m.in. Ośrodek Kultury w O. (dalej: „Ośrodek”). Obie te jednostki (tj. GCK i Ośrodek) zwane będą w dalszej części wniosku łącznie jako: „Instytucje kultury”.

Przedmiot wniosku

Gmina wspólnie z gminami partnerskimi planuje realizację projektu pn. „…” (dalej: „Projekt”), w ramach którego zmodernizowane zostaną budynki użyteczności publicznej poprzez instalacje pomp ciepła, magazynów energii oraz montaż instalacji fotowoltaicznych.

Gmina planuje realizację przedmiotowego Projektu przy współudziale środków zewnętrznych, tj. ze środków Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla X 2021-2027 (Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji) w ramach działania rozwój energetyki rozproszonej opartej o odnawialne źródła energii.

Głównym celem Projektu jest zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery, poprawa jakości powietrza, a także redukcja kosztów eksploatacyjnych budynków publicznych. Ponadto, Projekt wspiera transformację regionu w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, zgodnie z celami strategii regionalnych i unijnych, jednocześnie podnosząc efektywność energetyczną i świadomość ekologiczną lokalnych społeczności.

Ww. Projekt realizowany będzie na terenie Gminy jako zadanie pn. „…” (dalej: „Inwestycja”). W ramach Inwestycji, Gmina planuje:

- zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych (dalej: „Instalacje”) na/przy czterech obiektach:

- ZSP - o mocy 49,50 kWp,

- X - o mocy 99,90 kWp,

- GCK - o mocy 16,38 kWp,

- Ośrodek - o mocy 16,38 kWp,

     - zakup i montaż pomp ciepła w/przy czterech obiektach:

- ZSP - o mocy 68 kW,

- X- o mocy 74 kW,

- GCK - o mocy 48 kW,

- Ośrodek - o mocy 24 kW,

 - zakup i montaż magazynu energii przy X o pojemności 250 kWh.

Przedmiotem wniosku Gmina obejmuje wydatki ponoszone na realizację Inwestycji (dalej: „Wydatki”).

Wydatki będą każdorazowo dokumentowane wystawianymi przez dostawców i usługodawców na Gminę fakturami VAT, na których Gmina będzie oznaczona jako nabywca towarów i usług.

Sposób wykorzystania przedmiotu wniosku

Gmina wskazuje, że Instalacje, pompy ciepła i magazyn energii zakupione w ramach Inwestycji będą zasadniczo służyć wspieraniu działalności wykonywanej w poszczególnych obiektach, tj.:

   - w przypadku ZSP - działalność statutowa z zakresu oświaty;

   - w przypadku X (obejmującego basen, orlik i plac zabaw) - odpłatny wynajem pomieszczeń basenu, orlika lub terenu wokół (poprzez umowy z kontrahentami na czas określony), odpłatny wynajem torów basenowych, odpłatny wstęp na basen, odpłatne zajęcia aerobik i nauki pływania, nieodpłatne udostępnianie torów do nauki pływania dla uczniów szkół z terenu Gminy, nieodpłatne udostępnianie orlika, bezpłatne udostępnianie placu zabaw;

   - w przypadku GCK - działalność statutowa z zakresu kultury, odpłatny wynajem sali kameralnej, widowiskowej oraz zaplecza kuchennego na godziny (przyjęcia, prezentacje itp.);

   - w przypadku Ośrodka - działalność statutowa z zakresu kultury, odpłatny wynajem pomieszczeń (umowy roczne) oraz wynajem sali widowiskowej i zaplecza kuchennego na godziny (przyjęcia, prezentacje itp.).

Jednocześnie Gmina zaznacza, że Instytucje kultury realizują ww. działalność w swoim zakresie (tj. jako niezależny podatnik VAT). Natomiast pomiędzy Gminą a Instytucjami kultury dochodzi jedynie do nieodpłatnego udostępniania nieruchomości należących do Gminy na podstawie umowy użyczenia zawartej na czas nieokreślony, dzięki czemu Instytucje kultury mogą w tych obiektach realizować swoją działalność. Dodatkowo Gmina wskazuje, że Instytucje kultury we własnym imieniu podpisują umowy z dostawcami mediów i rozliczają się w tym zakresie.

Gmina pragnie także szczegółowo opisać sposób wykorzystania poszczególnych Instalacji, pomp ciepła i magazynu energii zaplanowanych do zakupu i montażu na/w/przy ww. obiektach:

 a) Instalacje i pompy ciepła na/w/przy obiektach Instytucji kultury

Gmina wskazuje, że w zakresie Instalacji i pomp ciepła zamontowanych na/w/przy obiektach użyczanych na rzecz Instytucji kultury Gmina pozostanie właścicielem Instalacji i pomp ciepła, niemniej użyczy je bezpłatnie do korzystania (jako składowe nieruchomości) na rzecz Instytucji kultury. Także umowa z przedsiębiorstwem energetycznym związana z funkcjonowaniem Instalacji zostanie zawarta w tym zakresie przez Instytucje kultury.

 b) Instalacje i pompa ciepła na/w/przy obiekcie ZSP

Pompa ciepła zamontowana w/przy obiekcie ZSP służyć będzie ogrzewaniu budynku ZSP i tym samym wykorzystywana będzie w ramach działalności statutowej ZSP.

Z kolei w związku z planowanym montażem i uruchomieniem Instalacji na/przy budynku ZSP, a także wytwarzaniem z ich udziałem energii elektrycznej, która będzie wprowadzana do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, Gmina będzie w jej ocenie prosumentem energii odnawialnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1361 ze zm., dalej: „ustawa o OZE”). Instalacje zamontowane na/przy budynku ZSP będą bowiem spełniać definicję mikroinstalacji, o której mowa w art. 2 pkt 19 ustawy o OZE.

Według zamierzeń Gminy, okoliczność ta znajdzie odzwierciedlenie w umowie na sprzedaż i dystrybucję energii elektrycznej (dalej: „Umowa”), która zostanie zawarta przez Gminę (lub odpowiednio ZSP działający w imieniu Gminy) z przedsiębiorstwem energetycznym.

Wytworzona w Instalacjach zamontowanych na/przy budynku ZSP energia elektryczna, która następnie będzie odprowadzana do sieci, będzie rozliczana w ramach tzw. „net-billingu”. Model ten przewiduje, że wyprodukowana i wprowadzona do sieci energia elektryczna jest zapisywana wartościowo jako tzw. depozyt prosumencki na indywidualnym koncie Gminy i będzie pomniejszać kwotę podlegającą (ewentualnie) zapłacie przez Gminę na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego w danym okresie rozliczeniowym z tytułu zużycia prądu przez dany budynek.

Podsumowując, Instalacje zamontowane na/przy budynku ZSP będą wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej wykorzystywanej w ramach działalności statutowej ZSP (jako zużycie własne), a w przypadku występowania nadwyżek energii elektrycznej (ponad zużycie własne), nadwyżki te oddawane będą do sieci i rozliczane w systemie „net-billing”.

 c) Instalacje, magazyn energii i pompa ciepła na/przy obiekcie X

Pompa ciepła zamontowana w/przy obiekcie X służyć będzie do celów grzewczych tego obiektu i tym samym wykorzystywana będzie do czynności wykonywanych w obiekcie X.

Z kolei w związku z planowanym montażem i uruchomieniem Instalacji oraz magazynu energii na/przy obiekcie X, a także wytwarzaniem z ich udziałem energii elektrycznej, Gmina będzie w jej ocenie wytwórcą energii odnawialnej w rozumieniu art. 2 pkt 39 ustawy o OZE.

Instalacje wraz z magazynem energii zamontowane na/przy obiekcie X stanowić będą tzw. małą instalację (według art. 2 pkt 18 ustawy o OZE) i nazywane będą w dalszej części wniosku jako: „ Mała instalacja”. W konsekwencji, w zakresie wytwarzania energii elektrycznej przy pomocy Małej instalacji, Gmina nie będzie występowała jako prosument (według art. 2 ust. 27a ustawy o OZE) i tym samym nie będzie mogła korzystać z opisywanego powyżej systemu rozliczania „net-billing”.

Gmina wskazuje, że zaplanowana moc Małej instalacji została ustalona w oparciu o przewidywane zużycie własne w ramach obiektu X, wobec czego - według założeń Gminy - wyprodukowana energia powinna być wykorzystywana na potrzeby własne. Niemniej jednak Gmina nie może wykluczyć, że w ramach funkcjonowania Małej instalacji mogą powstawać nadwyżki wyprodukowanej energii elektrycznej (ponad zużycie własne).

Gmina ponadto wskazuje, że składa niniejszy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie prawa do odliczenia VAT na cele związane z uzyskaniem dofinansowania.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:

Gmina wskazuje, że ma możliwość przypisania towarów i usług nabywanych w związku z realizacją inwestycji pn. „…” (dalej: „Inwestycja”) odrębnie do każdego z wymienionych we wniosku budynków użyteczności publicznej, tj. odrębnie do budynku ZSP, budynku X, budynku GCK oraz budynku Ośrodka.

Na pytanie Organu „Do jakich kategorii czynności wykorzystują Państwo (Gmina wraz ze scentralizowanymi jednostkami organizacyjnymi) budynki użyteczności publicznej, które zostaną zmodernizowane w ramach opisanej we wniosku inwestycji, tj. do czynności:

a) opodatkowanych podatkiem od towarów i usług;

b) zwolnionych od podatku od towarów i usług;

c) niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Proszę udzielić odpowiedzi odrębnie dla każdego budynku użyteczności publicznej, który zostanie zmodernizowany w ramach opisanej we wniosku inwestycji, tj. odrębnie dla budynku ZSP, budynku X, budynku GCK oraz budynku Ośrodka.”, wskazali Państwo, że „Jak Gmina wskazała we wniosku, budynek ZSP wykorzystuje do działalności statutowej z zakresu oświaty, natomiast w budynku X ma miejsce odpłatny wynajem pomieszczeń basenu, orlika lub terenu wokół (na podstawie umów cywilnoprawych), odpłatny wynajem torów basenowych, odpłatny wstęp na basen, odpłatne zajęcia aerobik i nauki pływania, nieodpłatne udostępnianie torów do nauki pływania dla uczniów szkół z terenu Gminy, nieodpłatne udostępnianie orlika, bezpłatne udostępnianie placu zabaw.

Z uwagi na powyższy sposób wykorzystania, w ocenie Gminy, budynek ZSP jest obecnie wykorzystywany przez Gminę wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, natomiast budynek X jest wykorzystywany zarówno do czynności opodatkowanych VAT, jak i czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Jednocześnie Gmina wskazuje, że budynki Ośrodka i GCK są przez Gminę nieodpłatnie udostępniane na rzecz Instytucji kultury (odrębnego podatnika VAT) na podstawie umowy użyczenia. W konsekwencji, Gmina - w jej ocenie - wykorzystuje przedmiotowe budynki do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT.”

Na pytania Organu:

„Do jakich kategorii czynności będą Państwo wykorzystywali efekty realizowanej inwestycji (tj. powstałe instalacje fotowoltaiczne, pompy ciepła oraz magazyn energii), tj. czy do czynności:

a) opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

b) zwolnionych od podatku od towarów i usług,

c) niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?”

„Czy powstałe instalacje fotowoltaiczne, pompy ciepła oraz magazyn energii, będą wykorzystywane przez Państwa (Gminę wraz ze scentralizowanymi jednostkami organizacyjnymi):

  a) do celów prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.)?

  b) do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług?

  c) zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług?”,

wskazali Państwo, że

„Mając na uwadze przedstawiony w odpowiedzi na pytanie nr 2 sposób wykorzystywania budynków ZSP, X, GCK oraz Ośrodka, w odniesieniu do Instalacji, pomp ciepła i magazynu energii montowanych na/w/przy tych obiektach, Gmina niniejszym wskazuje:

   1) Instalacje fotowoltaiczne i pompa ciepła zamontowane na/w/przy obiektach GCK i Ośrodka

W ocenie Gminy będą one wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, polegających na nieodpłatnym użyczeniu, a zatem Gmina będzie je wykorzystywać do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.; dalej: „ustawa o VAT”);

   2) Instalacje fotowoltaiczne i pompa ciepła zamontowane na/w/przy obiekcie ZSP

Gmina pragnie wskazać, że pompa ciepła zamontowana w/przy obiekcie ZSP służyć będzie ogrzewaniu budynku ZSP i tym samym wykorzystywana będzie wyłącznie w ramach działalności statutowej ZSP. W konsekwencji, w ocenie Gminy, służyć będzie wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, a zatem do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT.

Natomiast Gmina podkreśla, że Instalacje zamontowane na/przy budynku ZSP będą wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej wykorzystywanej w ramach działalności statutowej ZSP (jako zużycie własne), a w przypadku występowania nadwyżek energii elektrycznej (ponad zużycie własne), nadwyżki te oddawane będą do sieci i rozliczane w systemie „net-billing”. W konsekwencji, w ocenie Gminy, Instalacja będzie wykorzystywana zarówno do czynności opodatkowanych VAT, jak i czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, a zatem zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT.

   3) Instalacje fotowoltaiczne, magazyn energii i pompa ciepła zamontowane na/w/przy obiekcie X

W ocenie Gminy będą one wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych VAT, jak i niepodlegających opodatkowaniu VAT, a zatem Gmina będzie wykorzystywać je zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT.

Jednocześnie Gmina pragnie zauważyć, że kwestia czy towary i usługi, jakie będą nabywane w ramach realizacji Inwestycji, będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT, stanowić powinna przedmiot analizy przez Organ.”

Na pytanie Organu „W sytuacji, gdy powstałe instalacje fotowoltaiczne, pompy ciepła oraz magazyn energii będą wykorzystywane przez Państwa (Gminę wraz ze scentralizowanymi jednostkami organizacyjnymi) zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, to czy będzie istniała możliwość bezpośredniego przyporządkowania wydatków związanych z realizacją ww. inwestycji w całości do celów wykonywanej przez Państwa działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?”, wskazali Państwo, że „Gmina wskazuje, że zarówno w przypadku Instalacji i pompy ciepła zamontowanych na/w/przy budynku ZSP, jak i w przypadku Instalacji, magazynu energii i pompy ciepła zamontowanych na/w/przy obiekcie X, Gmina nie będzie miała możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków poniesionych na ich zakup w całości do celów wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.”

Na pytanie Organu „W sytuacji, gdy powstałe instalacje fotowoltaiczne, pompy ciepła oraz magazyn energii będą wykorzystywane przez Państwa (Gminę wraz ze scentralizowanymi jednostkami organizacyjnymi) - w ramach działalności gospodarczej - do czynności opodatkowanych i zwolnionych, czy będzie istniała obiektywna możliwość odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT?”, wskazali Państwo, że „Zgodnie z informacjami udzielonymi przez Gminę we wniosku oraz w odpowiedziach na powyższe pytania, Instalacje, pompy ciepła oraz magazyn energii będące przedmiotem Inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności zwolnionych z VAT. Z tego względu, powyższe pytanie staje się bezprzedmiotowe.”

Pytania

   1. Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji i pomp ciepła na/w/przy budynkach użyczanych na rzecz Instytucji kultury?

   2. Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż pompy ciepła w/przy budynku ZSP?

   3. Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji na/przy budynku ZSP, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla jednostki budżetowej, która wykorzystuje ten budynek, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 3 Rozporządzenia, z zastrzeżeniem sytuacji, w której zastosowanie znajdzie art. 86 ust. 2g w zw. z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT?

   4. Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji, magazynu energii i pompy ciepła na/w/przy obiekcie X, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla zakładu budżetowego, który wykorzystuje ten obiekt, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 4 Rozporządzenia?

Państwa stanowisko w sprawie

 1. Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji i pomp ciepła na/w/przy budynkach użyczanych na rzecz Instytucji kultury.

 2. Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż pompy ciepła w/przy budynku ZSP.

 3. Gminie będzie przysługiwać prawo do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji na/przy budynku ZSP, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla jednostki budżetowej, która wykorzystuje ten budynek, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 3 Rozporządzenia, z zastrzeżeniem sytuacji, w której zastosowanie znajdzie art. 86 ust. 2g w zw. z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT.

 4. Gminie będzie przysługiwać prawo do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji, magazynu energii i pompy ciepła na/w/przy obiekcie X, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla zakładu budżetowego, który wykorzystuje ten obiekt, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 4 Rozporządzenia.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Uwagi ogólne

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy, nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako że jednostki samorządu terytorialnego (dalej: „JST”) są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, iż spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez JST, nawet gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

Zatem w przypadku, gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - powinna być traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Stosownie natomiast do treści art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

- zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz

- pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Ad. 1.

Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, w zakresie Instalacji i pomp ciepła zamontowanych na/w/przy obiektach użyczanych na rzecz Instytucji kultury, Gmina pozostanie właścicielem Instalacji i pomp ciepła, niemniej użyczy je bezpłatnie do korzystania (jako składowe nieruchomości) na rzecz Instytucji kultury. Co więcej, także umowa z przedsiębiorstwem energetycznym związana z funkcjonowaniem Instalacji zostanie zawarta w tym zakresie przez Instytucje kultury.

Mając na względzie treść wyżej powołanych regulacji w zakresie możliwości odliczenia podatku naliczonego, wynika z nich, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Odnosząc się do wskazanej powyżej przesłanki warunkującej możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego, tj. związku ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych, zdaniem Gminy, brak jest bezsprzecznego i bezpośredniego związku pomiędzy wydatkami, które ponoszone będą na zakup i montaż Instalacji i pomp ciepła na/w/przy budynkach użyczanych na rzecz Instytucji kultury, a wykonywaniem przez Gminę czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, iż na gruncie przepisów ustawy o VAT opodatkowaniu podlega dostawa towarów lub świadczenie usług wyłącznie wówczas, gdy mają one charakter odpłatny (z pewnymi wyjątkami dotyczącymi nieodpłatnych świadczeń zrównanych z czynnościami świadczonymi odpłatnie, które nie znajdują zastosowania w przedmiotowej sprawie).

W związku z powyższym, zdaniem Gminy, zakup i montaż Instalacji i pomp ciepła na/w/przy budynkach użyczanych na rzecz Instytucji kultury nie będzie związany z wykonywaniem przez Gminę czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT. W konsekwencji warunek związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi nie zostanie spełniony i tym samym Gmina nie będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż ww. Instalacji i pomp ciepła.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 4 marca 2025 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.1080.2024.2.KS, w której DKIS wskazał, że: „Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy stwierdzam, że ww. czynność, tj. nieodpłatne udostępnienie efektów rzeczowych Projektu w ramach użyczenia, realizowana będzie poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym wykonując te czynności nie będą występowali Państwo w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji nieodpłatne udostępnienie przez Państwa efektów rzeczowych Projektu nie będzie stanowiło czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. (…) W analizowanej sprawie warunki wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy, uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, gdyż w związku z realizacją Projektu nie będą działali Państwo jako podatnik podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a dokonane nabycia towarów i usług w związku z realizacją ww. Projektu nie będą miały związku z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego, nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu”.

Reasumując, Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na zakup i montaż Instalacji i pomp ciepła na/w/przy budynkach użyczanych na rzecz Instytucji kultury, z uwagi na brak związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ad. 2.

Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, pompa ciepła zamontowana w/przy obiekcie ZSP służyć będzie ogrzewaniu budynku ZSP i tym samym wykorzystywana będzie w ramach działalności statutowej ZSP.

Odnosząc się do wskazanej powyżej przesłanki warunkującej możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego, tj. związku ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych, zdaniem Gminy, brak jest bezsprzecznego i bezpośredniego związku pomiędzy wydatkami, które ponoszone będą na zakup i montaż pompy ciepła w/przy budynku ZSP a wykonywaniem przez Gminę czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, bowiem służyć będą one wspieraniu realizacji działalności statutowej ZSP, którą Gmina (za pośrednictwem ZSP) realizuje w ramach zadań własnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

W konsekwencji, warunek związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi VAT nie zostanie spełniony i tym samym Gmina nie będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż ww. pompy ciepła w/przy budynku ZSP.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 15 czerwca 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.322.2022.1.WL, wydanej w analogicznym stanie faktycznym, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „Organ” lub „DKIS”) wskazał, że „w omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ - jak Państwo wskazali - Wnioskodawca będzie wykorzystywać nabywane towary i usługi dla celów statutowych jednostki, niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, nie będziecie Państwo mieli prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami ponoszonymi z tytułu realizacji ww. projektu. Tym samym, z tego tytułu nie będzie Państwu przysługiwało prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.”.

Reasumując, Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na zakup i montaż pompy ciepła w/przy budynku ZSP, z uwagi na brak związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ad. 3.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Instalacje zamontowane na/przy budynku ZSP będą wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej wykorzystywanej w ramach działalności statutowej ZSP (jako zużycie własne), a w przypadku występowania nadwyżek energii elektrycznej (ponad zużycie własne), nadwyżki te oddawane będą do sieci i rozliczane w wyżej opisanym systemie „net-billing”.

Jak Gmina wskazywała powyżej, działalność statutowa realizowana w budynku ZSP wykonywana jest przez Gminę (za pośrednictwem ZSP) w ramach realizacji zadań własnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Wobec tego, w ocenie Gminy, w tym zakresie nie będzie ona występować jako podatnik VAT, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

W konsekwencji, wydatki poniesione na zakup i montaż Instalacji zamontowanych na/przy budynku ZSP związane będą z wykonywaniem czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, realizowanych w ramach działalności statutowej ZSP.

Natomiast w zakresie czynności związanych z wprowadzaniem do sieci nadwyżek energii elektrycznej wyprodukowanej za pomocą tych Instalacji - w ocenie Gminy, czynności te stanowić będą działalność gospodarczą („wszelka działalność producentów”), a Gmina będzie występować w tym przypadku w charakterze podatnika VAT.

Jednocześnie, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

W konsekwencji należy uznać, iż wprowadzanie przez Gminę do sieci energii elektrycznej wyprodukowanej w Instalacjach zamontowanych na/przy budynku ZSP, stanowić będzie sprzedaż energii elektrycznej na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego, co wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu VAT jako odpłatna dostawa towarów.

Zważywszy natomiast, że ani ustawa o VAT ani też wydane na jej podstawie rozporządzenia nie przewidują zwolnienia z VAT dla czynności wprowadzania energii elektrycznej do sieci, czynności te nie podlegają takiemu zwolnieniu.

Zaprezentowane stanowisko znajduje oparcie m.in. w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego, wydanej przez DKIS w sprawie o podobnym stanie faktycznym, z dnia 25 listopada 2024 r. o sygn. 0112-KDIL3.4012.563.2024.2.MBN, w której Organ stwierdził, że „W świetle zacytowanych wyżej przepisów, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na zasadach dla niej określonych. (…) Wprowadzając wyprodukowaną w instalacji fotowoltaicznej energię do sieci energetycznej dokonują Państwo jako prosument i podatnik VAT, na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Dostawa energii elektrycznej nie została przez ustawodawcę wymieniona jako zwolniona od podatku, w konsekwencji stanowi ona czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.”.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Gminy, wydatki poniesione na zakup i montaż Instalacji na/przy budynku ZSP, pozostają także w bezspornym związku z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi, tj. wprowadzaniem do sieci energii elektrycznej wyprodukowanej w tych Instalacjach.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 6 grudnia 2024 r. o sygn. 0112-KDIL1-3.4012.601.2024.2.TK, wydanej w stanie faktycznym zbliżonym do sytuacji Gminy, w której Organ wskazał: „Jak wskazali Państwo w opisie sprawy Przedszkole (...) realizuje zadania własne Gminy w zakresie opieki nad dziećmi i wczesnej edukacji. Przedszkole nie wykonuje żadnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Budynki Przedszkola Samorządowego w (...) będą służyć wyłącznie do wykonywanych przez Gminę czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, tj. do wykonywania zadań własnych Przedszkola z zakresu opieki nad dziećmi. (…) Tak więc projekt w części dotyczącej montażu instalacji fotowoltaicznej ma związek z działaniami Gminy, które pozostają w sferze imperium, czyli zadań własnych, a zatem ma związek z czynnościami wykonywanymi poza działalnością gospodarczą. Równocześnie w związku z faktem, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, a będące konsekwencją montażu instalacji fotowoltaicznej Państwa działania w charakterze prosumenta, stanowią działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem, niekorzystającą ze zwolnienia należy uznać, że wydatki poniesione na montaż instalacji fotowoltaicznej mają związek zarówno z działalnością gospodarczą (czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT), jak i z działalnością inną niż działalność gospodarcza (czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT).”.

Należy również zaznaczyć, że bez zakupu i montażu Instalacji na/przy budynku ZSP niemożliwe byłoby wykonywanie przez Gminę ww. czynności opodatkowanych VAT polegających na sprzedaży energii elektrycznej.

Mając na uwadze powyższe, Gmina nie powinna być traktowana inaczej/mniej korzystnie niż inne podmioty gospodarcze, dokonujące sprzedaży opodatkowanej VAT i korzystające w związku z tym z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów/usług niezbędnych w celu wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Skoro Gmina jako czynny podatnik VAT, zobowiązana jest uiszczać VAT należny z tytułu świadczonych usług/dostawy towarów, powinna ona mieć prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków warunkujących możliwość ich świadczenia.

Mając jednak na uwadze, że Instalacje zamontowane na/przy budynku ZSP produkować będą energię wykorzystywaną zarówno do czynności opodatkowanych VAT (odpłatna dostawa energii elektrycznej), jak i czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT (działalność statutowa ZSP), prawo do odliczenia VAT przysługiwać będzie w ograniczonym zakresie.

Z uwagi na powyższe, w ocenie Gminy, będzie jej przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na zakup i montaż Instalacji na/przy budynku ZSP przy zastosowaniu prewspółczynnika VAT, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Zdaniem Gminy, w tym celu powinna ona stosować prewspółczynnik, o którym mowa w Rozporządzeniu. Ponadto, w ocenie Gminy, do ww. wydatków znajdzie zastosowanie prewspółczynnik właściwy dla jednostki zarządzającej danym budynkiem, tj. w przypadku budynku ZSP - prewspółczynnik właściwy dla jednostki budżetowej ZSP, wyliczony zgodnie z § 3 ust. 3 Rozporządzenia.

Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 15 grudnia 2024 r. o sygn. 0112-KDIL3.4012.639.2024.2.MBN: „(…) wydatki przypisane bezpośrednio do nabycia i montażu instalacji fotowoltaicznej na budynku przedszkola będą wykorzystywane do dwojakiego rodzaju działalności, tj. do działalności niepodlegającej opodatkowaniu (poza VAT) oraz do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. (…) Tym samym, przysługuje Państwu, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w takim zakresie w jakim wydatki te są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług z uwzględnieniem zasad określonych w art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz rozporządzenia.”.

Analogiczne stanowisko Organ przedstawił w ramach interpretacji indywidualnej z dnia 23 lutego 2024 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.838.2023.2.WL: „Odnosząc się do wydatków na realizację projektu należy zauważyć, że w okolicznościach niniejszej sprawy instalacja fotowoltaiczna zamontowana na budynku Szkoły Podstawowej w B - jak wyżej wskazano - będzie służyła do produkcji prądu, którego dostawa będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. (…) Ponadto - jak wynika z opisu sprawy - we wskazanym obiekcie realizowane są jedynie zadania własne gminy z zakresu edukacji publicznej będące poza zakresem opodatkowania VAT. (…) należy uznać, że wydatki poniesione na montaż instalacji fotowoltaicznej na ww. budynku mają związek zarówno z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu, jak i opodatkowanymi podatkiem VAT. W świetle powyższego, w związku z ponoszeniem nakładów na realizację projektu pn. (..) przysługuje Państwu na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy prawo do odliczenia podatku naliczonego w takim zakresie w jakim wydatki te są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług z uwzględnieniem zasad określonych w art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz rozporządzenia”.

Podobnie Organ wypowiedział się także w interpretacji indywidualnej z dnia 2 października 2023 r. o sygn. 0111-KDIB3-2.4012.280.2023.2.ASZ: „Skutkiem tego, w związku z ponoszeniem nakładów na realizację inwestycji dotyczącej montażu instalacji fotowoltaicznej na budynku przedszkola, generalnie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego w takim zakresie w jakim wydatki te są związane z wykonywaniem opodatkowanej VAT działalności gospodarczej. Przy odliczaniu podatku naliczonego od wydatków poniesionych w ramach realizacji Inwestycji na budynku przedszkola zastosowanie znajdą regulacje art. 86 ust. 2a ustawy przy uwzględnieniu przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. W opisanym przez Państwa przypadku należy zastosować prewspółczynnik jednostki budżetowej.”.

Końcowo Gmina zwraca uwagę na art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku, gdy proporcja określona zgodnie z art. 90 ust. 2-8 ustawy o VAT nie przekroczy 2%, podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%. Na mocy art. 86 ust. 2g ustawy o VAT, powyższą regulację stosuje się odpowiednio również w odniesieniu do określania wysokości prewspółczynnika.

Zatem, w ocenie Gminy, w przypadku, gdy prewspółczynnik ZSP w danym roku nie przekroczy 2%, jednostka ta może uznać, że proporcja ta wynosi 0% i w konsekwencji nie będzie przysługiwać jej wówczas prawo do odliczenia VAT od wydatków poniesionych na zakup i montaż Instalacji na/przy budynku ZSP.

Stanowisko to znajduje odzwierciedlenie w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 26 stycznia 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.860.2022.1.SR: „jak Państwo wskazali w opisie sprawy - budynek ten jest wykorzystywany do różnych kategorii czynności: przede wszystkim do czynności niepodlegających opodatkowaniu oraz w marginalnej części opodatkowanych podatkiem VAT. (…) Przewiduje się, że wartość wskaźnika za rok 2022 obliczonego na podstawie art. 86 ust. 2a ustawy o VAT (tj. sposobu określenia proporcji dla jednostki) nie przekroczy 2%. (…) Zatem w świetle przytoczonych przepisów, jeżeli wyliczony prewspółczynnik nie przekroczy 2% i Gmina uzna, że wynosi 0%, nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług związanych z realizacją projektu w części dotyczącej termomodernizacji budynku Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w A.”.

Reasumując, Gminie będzie przysługiwać prawo do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na zakup i montaż Instalacji na/przy budynku ZSP, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla jednostki budżetowej, która wykorzystuje dany budynek, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 3 Rozporządzenia, z zastrzeżeniem sytuacji, w której zastosowanie znajdzie art. 86 ust. 2g w zw. z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT.

Ad. 4.

Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, pompa ciepła zamontowana w/przy obiekcie X służyć będzie do celów grzewczych tego obiektu i tym samym wykorzystywana będzie do czynności opodatkowanych VAT i czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, wykonywanych w obiekcie X. Także Mała instalacja (i energia wyprodukowana za jej pomocą) wykorzystywana będzie zarówno do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT i czynności opodatkowanych VAT realizowanych w ramach obiektu X.

W ocenie Gminy, w przypadku wprowadzenia do sieci nadwyżek energii elektrycznej, dostawa tej energii stanowiłaby jedną z czynności opodatkowanych VAT realizowanych przez X i tym samym nie wpływałaby na zmianę „mieszanego” sposobu wykorzystania Małej instalacji - tj. do czynności opodatkowanych VAT i czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT.

W konsekwencji, zważywszy na uwagi przedstawione w poprzednim punkcie, skoro wydatki na montaż i zakup Instalacji, magazynu energii i pompy ciepła na/w/przy obiekcie X wykorzystywane będą zarówno do czynności opodatkowanych VAT, jak i czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, to prawo do odliczenia VAT przysługiwać będzie w ograniczonym zakresie.

Tym samym, w ocenie Gminy, będzie jej przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na zakup i montaż Instalacji, magazynu energii i pompy ciepła na/w/przy budynku X przy zastosowaniu prewspółczynnika VAT, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Zdaniem Gminy, w tym celu powinna ona stosować prewspółczynnik, o którym mowa w Rozporządzeniu. Ponadto, w ocenie Gminy, do ww. wydatków znajdzie zastosowanie prewspółczynnik właściwy dla jednostki zarządzającej danym obiektem, tj. w przypadku obiektu X- prewspółczynnik właściwy dla zakładu budżetowego X, wyliczony zgodnie z § 3 ust. 4 Rozporządzenia.

Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 13 czerwca 2024 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.164.2024.3.MGO: „Obecnie Państwa Gmina realizuje inwestycję polegającą na wybudowaniu instalacji fotowoltaicznej w celu zasilania części Infrastruktury (…). Państwa Gmina wskazuje, że przedmiotowe wydatki są/będą wykorzystywane zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy. (…) W konsekwencji, przysługuje Państwu prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację Inwestycji na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz przepisów § 3 ust. 4 ww. rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r., z wykorzystaniem sposobu ustalonego dla zakładu budżetowego.”.

Podsumowując, Gminie będzie przysługiwać prawo do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na zakup i montaż Instalacji, magazynu energii i pompy ciepła na/w/przy obiekcie X, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla zakładu budżetowego, który wykorzystuje dany obiekt, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 4 Rozporządzenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższych regulacji prawnych wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy również podkreślić, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Ponadto ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h tej ustawy.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

 1) zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

 2) obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Zgodnie z art. 86 ust. 2d ustawy:

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy:

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g stosuje się odpowiednio.

W odniesieniu do art. 86 ust. 2h ustawy należy wskazać, że:

W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Na podstawie ww. przepisu art. 86 ust. 22 ustawy zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r., poz. 999), zwane dalej „rozporządzeniem”.

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia:

Rozporządzenie:

 1) określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji”;

 2) wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji.

Podatnikami, do których odnoszą się przepisy zawarte w rozporządzeniu, są m.in. jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia:

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.

Oznacza to, że w przypadku jednostki samorządu terytorialnego nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostki samorządu terytorialnego jako osoby prawnej tylko będą ustalane odrębne sposoby określenia proporcji dla poszczególnych jednostek organizacyjnych.

W ww. rozporządzeniu ustawodawca podał ustalone według wzoru sposoby określania proporcji m.in. w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, w przypadku jednostki budżetowej oraz zakładu budżetowego.

Ww. rozporządzenie wprowadza wzory, według których są wyznaczane sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć.

Zgodnie z § 3 ust. 3 rozporządzenia:

Jako sposób określenia proporcji uznaje się w przypadku jednostki budżetowej sposób ustalony według wzoru:

X= A x 100 / D

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X - proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A - roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez jednostkę budżetową, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

D - dochody wykonane jednostki budżetowej.

W myśl § 3 ust. 4 rozporządzenia:

Jako sposób określenia proporcji uznaje się w przypadku zakładu budżetowego sposób ustalony według wzoru:

X = A x 100 / P

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X - proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A - roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez zakład budżetowy, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

P - przychody wykonane zakładu budżetowego.

Przy czym zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia:

Przez obrót rozumie się podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 ustawy, w zakresie:

a) dokonywanych przez podatników:

- odpłatnych dostaw towarów na terytorium kraju,

- odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju,

- eksportu towarów,

- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) odpłatnych dostaw towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju, które podlegałyby opodatkowaniu podatkiem, gdyby były wykonywane na terytorium kraju.

Zgodnie z § 2 pkt 10 rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o dochodach wykonanych jednostki budżetowej - rozumie się przez to dochody obejmujące dochody publiczne w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, z wyjątkiem dochodów, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 4 lit. b-d i pkt 5 ustawy o finansach publicznych, środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, zrealizowane lub otrzymane przez tę jednostkę, wynikające ze sprawozdania z wykonania:

 a) planu finansowego jednostki budżetowej oraz

 b) planu dochodów i wydatków zgromadzonych na wydzielonym rachunku, o którym mowa w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, jeżeli dana jednostka budżetowa prowadzi taki rachunek

 - powiększone o kwotę stanowiącą równowartość środków przeznaczonych na zasilenie tej jednostki celem realizacji przypisanych jej zadań jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem środków przeznaczonych na wypłatę, na podstawie odrębnych przepisów, zasiłków, zapomóg i innych świadczeń o podobnym charakterze na rzecz osób fizycznych.

W myśl § 2 pkt 11 rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o przychodach wykonanych zakładu budżetowego - rozumie się przez to przychody zakładu budżetowego w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, w tym dotacje przekazane temu zakładowi z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, pomniejszone o kwoty dotacji, które zostały zwrócone, wynikające ze sprawozdania z wykonania planu finansowego, z których zakład ten pokrywał koszty swojej działalności wykonując przypisane mu zadania jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem odsetek od środków na rachunkach bankowych zaliczonych do przychodów z mienia tego zakładu budżetowego oraz odszkodowań należnych temu zakładowi innych niż odszkodowania stanowiące zapłatę, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy.

Zgodnie z § 3 ust. 5 rozporządzenia:

Dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, dochody wykonane jednostki budżetowej oraz przychody wykonane zakładu budżetowego nie obejmują odpowiednio dochodów lub przychodów uzyskanych z tytułu:

 1) dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane odpowiednio przez jednostkę samorządu terytorialnego lub jednostkę organizacyjną jednostki samorządu terytorialnego do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane odpowiednio do środków trwałych jednostki samorządu terytorialnego lub jednostki organizacyjnej jednostki samorządu terytorialnego - używanych na potrzeby prowadzonej przez te jednostki działalności;

 2) transakcji dotyczących:

a) pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,

b) usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Wyłączenie powyższych transakcji z dochodów wykonanych jednostki budżetowej oraz z przychodów wykonanych zakładu budżetowego (mianownik proporcji) zapewnia spójność z wyłączeniem tych transakcji z obrotu z działalności gospodarczej (licznik proporcji) i ma na celu „oczyszczenie” kwoty dochodów/przychodów przyjmowanej do wyliczenia proporcji z danych, które mogłyby zniekształcić proporcję.

Zaproponowana metoda ma charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu udziału „obrotów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym „obrocie” z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą VAT.

Ponadto w przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem, należy mieć na uwadze uregulowania zawarte w art. 90 ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższe przepisy stanowią uzupełnienie regulacji art. 86 ustawy.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy:

W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

W myśl art. 90 ust. 2 ustawy:

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Stosownie do art. 90 ust. 3 ustawy:

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Na podstawie art. 90 ust. 4 ustawy:

Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Jak stanowi art. 90 ust. 10 ustawy:

W przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:

 1) przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 10 000 zł - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;

 2) nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Zgodnie z art. 90 ust. 10a ustawy:

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy ust. 3-6 i 8-10 stosuje się odpowiednio.

Na mocy art. 90 ust. 10b ustawy:

Przez jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w ust. 10a, rozumie się:

1) utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową lub samorządowy zakład budżetowy;

2) urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski.

Analiza powołanych wyżej przepisów wskazuje, że na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, występuje obowiązek wyodrębnienia podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje.

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące zasad odliczania częściowego, zawarte w art. 90 ustawy o VAT, znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Zatem dotyczą czynności podlegających opodatkowaniu (opodatkowanych i zwolnionych).

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Podmioty te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Realizacja tych zadań następować może także w drodze dostawy towarów i świadczenia usług w rozumieniu art. 7 i art. 8 ustawy (w zakresie dostaw i usług co do zasady odpłatnych). Gmina, w celu wypełnienia nałożonych na nią zadań, organizuje warunki dla innych podmiotów bądź bezpośrednio uczestniczy w obrocie gospodarczym.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, że z uwagi na swą specyfikę jednostki samorządu terytorialnego nie są podmiotami zrównanymi z komercyjnymi przedsiębiorcami. Powyższe wynika chociażby z racji uprzywilejowania tych jednostek poprzez treść art. 15 ust. 6 ustawy i nieuznawania ich za podatnika w określonych okolicznościach, tj. w przypadku działania w charakterze organu władzy publicznej, którego przymiotu komercyjny przedsiębiorca nie posiada i którego działalność, co do zasady, jest opodatkowana w całości. Z tego też względu rozpatrując w zakresie podatku VAT kwestie uprawnień i obowiązków podmiotów, takich jak jednostki samorządu terytorialnego, należy mieć na względzie okoliczność, że podmioty te - co do zasady - w odniesieniu do niektórych czynności występują jako organ władzy publicznej i nie są uznawane za podatników stosownie do ww. art. 15 ust. 6 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina wspólnie z gminami partnerskimi planuje realizację projektu pn. „…”, w ramach którego zmodernizowane zostaną budynki użyteczności publicznej poprzez instalacje pomp ciepła, magazynów energii oraz montaż instalacji fotowoltaicznych.

Ww. projekt realizowany będzie na terenie Gminy jako zadanie pn. „…” („Inwestycja”). W ramach Inwestycji, Gmina planuje:

   - zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych (dalej: „Instalacje”) na/przy czterech obiektach:

- ZSP - o mocy 49,50 kWp,

- X- o mocy 99,90 kWp,

- GCK - o mocy 16,38 kWp,

- Ośrodek - o mocy 16,38 kWp,

- zakup i montaż pomp ciepła w/przy czterech obiektach:

- ZSP - o mocy 68 kW,

- X- o mocy 74 kW,

- GCK - o mocy 48 kW,

- Ośrodek - o mocy 24 kW,

- zakup i montaż magazynu energii przy X o pojemności 250 kWh.

Wydatki będą każdorazowo dokumentowane wystawianymi przez dostawców i usługodawców na Gminę fakturami VAT, na których Gmina będzie oznaczona jako nabywca towarów i usług.

Wskazali Państwo, że Gmina ma możliwość przypisania towarów i usług nabywanych w związku z realizacją ww. inwestycji odrębnie do każdego z wymienionych we wniosku budynków użyteczności publicznej, tj. odrębnie do budynku ZSP, budynku X, budynku GCK oraz budynku Ośrodka.

W przedmiotowej sprawie Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii braku prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji i pomp ciepła na/w/przy budynkach użyczanych na rzecz Instytucji kultury.

W odniesieniu do wydatków ponoszonych na zakup i montaż instalacji i pomp ciepła na/w/przy budynkach użyczanych na rzecz instytucji kultury tj. budynku Ośrodka i budynku GCK, wskazali Państwo, że Instalacje fotowoltaiczne i pompa ciepła zamontowane na/w/przy obiektach GCK i Ośrodka będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, polegających na nieodpłatnym użyczeniu, a zatem będą Państwo je wykorzystywać do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak Państwo wskazali, udostępniają Państwo nieodpłatnie budynek na podstawie umowy użyczenia zawartej na czas nieokreślony. Użyczą Państwo również ww. instalacje i pompy ciepła bezpłatnie (jako składowe nieruchomości) na rzecz instytucji kultury. Jednocześnie wskazali Państwo, że umowa z przedsiębiorstwem energetycznym związana z funkcjonowaniem instalacji zostanie zawarta w tym zakresie przez instytucje kultury.

Analiza okoliczności sprawy i obowiązujących przepisów prowadzi do stwierdzenia, że nie będą Państwo uznani za podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy w związku z montażem ww. instalacji i tym samym instalacja ta nie będzie związana z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Państwa w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Jak wskazałem wyżej, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, w związku z wydatkami ponoszonymi na zakup i montaż instalacji i pomp ciepła na/w/przy budynkach użyczanych na rzecz instytucji kultury, nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia VAT, bowiem z okoliczności sprawy wynika, że wydatki te nie będą miały związku z czynnościami opodatkowanymi.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

Przechodząc do kolejnych Państwa wątpliwości dotyczących braku prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż pompy ciepła w/przy budynku ZSP, należy przypomnieć, że podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, bowiem - jak Państwo wskazali - pompa ciepła zamontowana w/przy obiekcie ZSP służyć będzie ogrzewaniu budynku ZSP i tym samym wykorzystywana będzie wyłącznie w ramach działalności statutowej ZSP. W konsekwencji, służyć będzie wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, a zatem do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT.

Zatem, nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż pompy ciepła w/przy budynku ZSP.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest prawidłowe.

Kolejne Państwa wątpliwości dotyczą prawa do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji na/przy budynku ZSP, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla jednostki budżetowej, która wykorzystuje ten budynek, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 3 Rozporządzenia, z zastrzeżeniem sytuacji, w której zastosowanie znajdzie art. 86 ust. 2g w zw. z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT.

Przypomnieć raz jeszcze należy, że podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Jak wskazano wyżej, obniżenie podatku należnego o podatek naliczony może nastąpić jedynie na ściśle określonych przez ustawodawcę zasadach, a jedną z podstawowych przesłanek pozytywnych jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Należy zauważyć, że obowiązkiem podatnika w pierwszej kolejności jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi oraz zwolnionych od podatku.

Natomiast w sytuacji, gdy przyporządkowanie ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów działalności nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik powinien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, a w przypadku wystąpienia czynności zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem - także proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT.

W odniesieniu do wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji na/przy budynku ZSP wskazać należy, że - jak Państwo podali - instalacje zamontowane na/przy budynku ZSP będą wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej wykorzystywanej w ramach działalności statutowej ZSP (jako zużycie własne), a w przypadku występowania nadwyżek energii elektrycznej (ponad zużycie własne), nadwyżki te oddawane będą do sieci i rozliczane w systemie „net-billing”. W konsekwencji, Instalacja będzie wykorzystywana zarówno do czynności opodatkowanych VAT, jak i czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, a zatem zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT. Ponadto nie będą Państwo mieli możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków poniesionych na ich zakup w całości do celów wykonywanej przez Państwa działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

A zatem w odniesieniu do ww. instalacji wykorzystywanej przez Państwa zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów innych niż działalność gospodarcza, których nie mają Państwo możliwości przyporządkowania w całości do działalności gospodarczej, powinni Państwo dokonać wyliczenia kwoty podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej zgodnie z art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r.

W konsekwencji przysługuje Państwu prawo do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji na/przy budynku ZSP przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla jednostki budżetowej, która wykorzystuje ten budynek, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 3 Rozporządzenia, z zastrzeżeniem sytuacji, w której zastosowanie znajdzie art. 86 ust. 2g w zw. z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT.

Przy czym prawo do odliczenia podatku VAT w ww. zakresie będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe.

Kolejne Państwa wątpliwości dotyczą prawa do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji, magazynu energii i pompy ciepła na/w/przy obiekcie X, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla zakładu budżetowego, który wykorzystuje ten obiekt, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 4 Rozporządzenia.

Z treści wniosku wynika, że wydatki ponoszone na zakup i montaż Instalacji, magazynu energii i pompy ciepła na/w/przy obiekcie X- będą wykorzystywane przez Państwa do czynności opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, a zatem będą Państwo wykorzystywać je zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT. Ponadto nie będą mieli Państwo możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków poniesionych na ich zakup w całości do celów wykonywanej przez Państwa działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle powyższego, należy wskazać, że skoro - jak wynika z okoliczności sprawy - wydatki poniesione na zakup i montaż instalacji, magazynu energii pompy ciepła na/w/przy obiekcie X, będą wykorzystywane zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej - do czynności opodatkowanych, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, i nie będą Państwo mieli możliwości przyporządkowania ww. wydatków w całości do działalności gospodarczej, to będzie Państwu przysługiwało prawo do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych na zakup i montaż Instalacji, magazynu energii i pompy ciepła na/w/przy obiekcie X, przy zastosowaniu prewspółczynnika właściwego dla zakładu budżetowego, który wykorzystuje ten obiekt, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i § 3 ust. 4 Rozporządzenia.

Prawo do odliczenia podatku VAT w ww. zakresie będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

   - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

   - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w….. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.