
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek z 30 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczący ustalenia czy aport przedsiębiorstwa bez nieruchomości wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego do Spółki z o.o. stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z czym czynność ta nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT, wpłynął 2 maja 2025 r. Przedmiotowy wniosek - w odpowiedzi na wezwanie Organu - uzupełnili Państwo pismem z 4 czerwca 2025 r. (data wpływu: 5 czerwca 2025 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, spółką cywilną. Wspólnikami Spółki są dwie osoby fizyczne posiadające po 50% udziałów w jej zyskach. Wspólnicy posiadają rezydencję i nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.
Spółka jest zarejestrowanym w Polsce podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Nie jest ona zarejestrowana do VAT w żadnym innym kraju.
Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej Spółki ujawnionym w rejestrze przedsiębiorców jest produkcja urządzeń, instrumentów oraz wyrobów (...), włączając (...). W ramach tej działalności mieści się przede wszystkim produkcja jednorazowych artykułów dla (...) i (...).
Spółka specjalizuje się w produkcji jednorazowych (...), które mają swoje zastosowanie między innymi w (...), (...) (...), (...), salonach (...), salonach (...) i innych miejscach, w których konieczne jest utrzymywanie warunków (...). (...) mogą być wykonane z (...). Ponadto Spółka produkuje również innego rodzaju asortyment, taki jak jednorazowe (...) (...), czy jednorazowe (...).
Produkty Spółki stanowią (...) i posiadają niezbędne certyfikaty.
Spółka posiada przedsiębiorstwo, na które składają się:
a) Środki trwałe, w tym
- Nieruchomości w postaci gruntów i budynków,
- Maszyny produkcyjne takie jak (...) i inne maszyny do produkcji (...), maszyny do produkcji (...), linia produkcyjna do produkcji (...), drukarnia do nadruków na produktach, maszyny do pakowania produktów oraz owijarka do palet.
- Inne urządzenia i narzędzia wykorzystywane w produkcji,
- Komputery i urządzenia biurowe,
- Meble biurowe i inne wykorzystywane w działalności,
- Środki transportu, w tym samochody osobowe i wózki widłowe,
- Zapasy surowców,
- Zapasy wyrobów gotowych,
- Wyposażenie,
- Należności,
- Zobowiązania,
- Umowy z pracownikami i zleceniodawcami,
- Oprogramowanie, licencje,
- Kontrakty z klientami i dostawcami,
- Know-how, regulaminy i procedury, bazy klientów i dostawców,
- Marka,
- Certyfikaty i zezwolenia,
Dla potrzeb ewidencji podatkowej w podatku dochodowym Spółka prowadzi Podatkową Księgę Przychodów i Rozchodów.
Wspólnicy Spółki planują wniesienie przedsiębiorstwa Spółki do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka z o.o.”). W zamian za wniesiony aport do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Spółka otrzyma udziały w podniesionym kapitale zakładowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Przedmiotem aportu do Spółki z o.o. będzie całe przedsiębiorstwo poza nieruchomościami, które pozostaną własnością Spółki. Jednocześnie jednak przed wniesieniem aportu pomiędzy Spółką a Spółką z o.o. zostanie zawarta umowa najmu nieruchomości, które pozostaną w Spółce, dzięki której Spółka z o.o. będzie mogła realnie z nich korzystać i kontynuować działalność otrzymanego tytułem aportu przedsiębiorstwa.
Przedsiębiorstwo wniesione aportem do Spółki (bez nieruchomości) będzie kontynuowało działalność Spółki, będzie miało zdolność do niezależnego działania, jako samodzielny podmiot. Będzie posiadało tytuł do nieruchomości, na których będzie kontynuowana działalność gospodarcza Spółki tj. umowa najmu. Spółka z o.o. będzie korzystała ze wszystkich nieruchomości wykorzystywanych uprzednio w prowadzonej działalności.
Oznacza to, że przedmiotem planowanego wniesienia aportu do Spółki z o.o. będą elementy wymienione w art. 551 Kodeksu Cywilnego definiujące przedsiębiorstwo jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Wyłączenie nieruchomości z przedmiotu aportu nie wpłynie w żaden sposób na ocenę wnoszonego aportu jako przedsiębiorstwa - w rozumieniu art. 551 Kodeksu Cywilnego. Przedmiotowe nieruchomości będą nadal wykorzystywane w ramach działalności przedsiębiorstwa. Prawo do korzystania z nieruchomości niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej można uzyskać również w innej formie, jak np. poprzez wynajem czy dzierżawę, co w opisanym zdarzeniu przyszłym będzie miało miejsce.
Przedmiotem działalności przedsiębiorstwa, które będzie stanowiło aport jest działalność produkcyjna, która dla swojego działania nie wymaga prawa własność do nieruchomości, na których prowadzi swoją działalność. Prawo to nie jest niezbędne dla uznania, że przedmiotem wkładu jest przedsiębiorstwo w rozumieniu Kodeksu Cywilnego.
Poza wymienionymi nieruchomościami w ramach aportu zostaną przeniesione wszelkie jego składniki, które są niezbędne w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W szczególności będzie to niezbędne zaplecze techniczne, surowce, zapasy, pracownicy i zleceniodawcy, środki pieniężne, baza dostawców i nabywców, należności i zobowiązania, know-how i licencje.
Podkreślić należy również, że na płaszczyźnie organizacyjnej i funkcjonalnej, wnoszone składniki majątkowe (przedsiębiorstwo) będą stanowić samodzielną całość operacyjną, zdolną do funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Przedsiębiorstwo posiada własne plany finansowe, regulaminy, zasady i budżety, których realizacja będzie kontynuowana przez Spółkę z o.o.
W Spółce są zatrudnieni pracownicy, którzy po wniesieniu przedsiębiorstwa aportem do Spółki, będą zatrudnieni w Spółce. Z punktu widzenia prawa pracowniczego dojdzie do przejścia zakładu pracy zgodnie z art. 231 Kodeksu Pracy.
Spółka z o.o. po otrzymaniu aportu będzie mogła samodzielnie powadzić działalność gospodarczą w obszarze i zakresie analogicznym do tego, jaki obecnie prowadzi Spółka. Działalność przedsiębiorstwa będzie prowadzona nieprzerwanie.
Przedsiębiorstwo posiada listę stałych kontrahentów, w tym przede wszystkim nabywców oraz dostawców, jak również aktywa niezwiązane z nieruchomościami tj. wartości niematerialne i prawne, środki trwałe i wyposażenie wykorzystywane na potrzeby tej działalności.
W oparciu o te składniki działalność prowadzona obecnie przez Spółkę będzie kontynuowana przez Spółkę z o.o.
Po dokonaniu aportu przedsiębiorstwa do Spółki z o.o. Spółka cywilna Wnioskodawców będzie nadal funkcjonowała. Spółka zmieni zakres swojej działalności i będzie się zajmowała wynajmem, dzierżawą i zarządzaniem nieruchomościami własnymi. Działalność spółki cywilnej ma być oparta na początku o nieruchomości pozostawione w spółce.
Nieruchomości nie będą przedmiotem aportu przede wszystkim w celu zabezpieczenia tych nieruchomości przed ryzykami związanymi z działalnością operacyjną przedsiębiorstwa. Jednocześnie podejmowane kroki dotyczące aportu mają na celu przeprowadzenie stopniowej sukcesji w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawców. W wymagającą dużego zaangażowania i obarczoną ryzykami gospodarczymi działalność gospodarczą prowadzoną po aporcie przez Spółkę z o.o., mają zaangażować się dzieci Wspólników Spółki cywilnej. Jednocześnie jednak Wspólnicy Spółki cywilnych chcą zagwarantować sobie przychody pasywne, nieobarczone takimi ryzykami gospodarczymi jak dotychczasowa działalność gospodarcza. Z tych względów, nieruchomości nie będą przedmiotem aportu przedsiębiorstwa do Spółki z o.o., ale będą przedmiotem najmu po dokonaniu aportu.
Spółka z o.o. będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności Spółki cywilnej Wnioskodawców. W ramach aportu uzyska wszystkie niezbędne składniki wymagane do prowadzenia tej działalności w tym również prawo do korzystania z nieruchomości, na których obecnie prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. Spółka z o.o. nie będzie musiała angażować innych składniki majątkowych niebędących przedmiotem aportu (poza nieruchomościami) ani podejmować dodatkowych działań faktycznych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o nabyte składniki.
Pytanie
Czy aport przedsiębiorstwa bez nieruchomości wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego do Spółki z o.o. stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 u.p.t.u., w związku z czym czynność ta nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, aport przedsiębiorstwa bez nieruchomości wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego do Spółki z o.o. stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 u.p.t.u., w związku z czym czynność ta nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 6 pkt 1 u.p.t.u., przepisów Ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Transakcje tego rodzaju są wyłączone z opodatkowania VAT.
Aby ustalić, czy czynność opisana w zdarzeniu przyszłym polegająca na aporcie opisanego w zdarzeniu przyszłym przedsiębiorstwa bez nieruchomości do Spółki z o.o. jest wyłączona z opodatkowania VAT, istotne jest określenie czy planowany aport tej działalności stanowi „zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa” w rozumieniu art. 6 pkt 1 u.p.t.u.
Zdaniem Wnioskodawcy, przedsiębiorstwo bez prawa własności do nieruchomości określone w zdarzeniu przyszłym spełnia ustawowe warunki do uznania za zespół składników materialnych i niematerialnych stanowiących przedsiębiorstwo, aport tego zespołu składników do Spółki z o.o. będzie stanowił ich „zbycie”, co oznacza, że przedmiotowa transakcja nie będzie podlegać przepisom ustawy.
Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. opodatkowaniu VAT podlega między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Towarami w rozumieniu Ustawy są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, co wynika z art. 2 pkt 6 u.p.t.u. Z kolei, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Przepisów Ustawy nie stosuje się jednak do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa (art. 6 pkt 1 u.p.t.u.).
Samo pojęcie „transakcji zbycia” nie zostało zdefiniowane w Ustawie. Biorąc jednak pod uwagę zakres przedmiotowy Ustawy, wnioskować można, że „transakcja zbycia” o której mowa w art. 6 pkt 1 u.p.t.u. jest zbliżona do „dostawy towarów”, o której mowa w art. 7 ust. 1 u.p.t.u., gdzie „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w których dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Warto w tym miejscu zauważyć, że wskutek wniesienia aportu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedmiot aportu przechodzi ze wspólnika wnoszącego wkład na spółkę, która ten wkład nabywa. W ramach tej czynności spółka staje się właścicielem przedmiotu aportu i wchodzi w jego władanie.
W doktrynie wskazuje się, że w związku z brakiem definicji „przedsiębiorstwa” w Ustawie, dla potrzeb podatkowych należy posłużyć się definicją wynikającą z art. 551 Kodeksu Cywilnego, według której przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W przepisie tym wskazano, jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa. Katalog ten ma jednak charakter przykładowy, co oznacza, że nie wszystkie elementy wskazane w tym przepisie są na tyle istotne, że w przypadku ich braku, nie można mówić o zbyciu przedsiębiorstwa.
Katalog składników niezbędnych dla danego przedsiębiorstwa wynikać powinien z indywidualnych okoliczności każdej transakcji. Jeżeli warunki, o których mowa w art. 551 Kodeksu Cywilnego zostaną spełnione, to dostawa realizowana do innego podmiotu (np. spółki prawa handlowego), powinna być wyłączona spod opodatkowania VAT.
W praktyce gospodarczej zdarza się, że niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Istotne jest, aby pozostałe składniki niematerialne i materialne, które są przedmiotem transakcji pozostawały ze sobą w takich wzajemnych relacjach, żeby można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych przypadkowych, niezwiązanych elementów. Dlatego tak istotne jest, żeby w danym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób, który umożliwi kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.
Co istotne dla powyższych rozważań, nawet art. 552 Kodeksu Cywilnego wskazuje, że czynność prawna, mająca za przedmiot przedsiębiorstwo, obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Oznacza to, że przepisy Kodeksu Cywilnego wprost dopuszczają sytuację, że transakcja, która nie obejmuje wszystkich składników danego przedsiębiorstwa, nadal będzie stanowiła dostawę przedsiębiorstwa. Istotne jest, aby pozostałe składniki realizowały przewidziane dla tego przedsiębiorstwa zadania gospodarcze. Przepis ten pozostawia stronom transakcji pewną swobodę w określeniu składników, jakie wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Swoboda ta nie może jednak iść tak daleko, aby przekreślić istotę przedsiębiorstwa określoną w art. 551 Kodeksu Cywilnego. Zatem zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, od których zależą funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo. Natomiast wyłączenie z transakcji niektórych składników nie wyklucza uznania, iż mamy do czynienia z aportem przedsiębiorstwa, która to czynność pozostaje poza zakresem VAT, o ile przedmiot transakcji obejmuje zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Wniesienie wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa do Spółki, bez nieruchomości będzie czynnością mającą za przedmiot przedsiębiorstwo, z tymi właśnie wyłączeniami, o których mowa w przepisach Kodeksu Cywilnego.
Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, przedmiotem aportu do Spółki z o.o. będą kluczowe składniki przedsiębiorstwa, które umożliwiają kontynuowanie działalności gospodarczej prowadzonej obecnie przez Wnioskodawcę. Nawet wyłączone z transakcji nieruchomości, będą mogły być używane przez Spółkę na podstawie umowy najmu. Pozwoli to na samodzielne i niezakłócone kontynuowanie działalności gospodarczej.
Biorąc pod uwagę opis zdarzenia przyszłego i planowaną transakcję oraz przedstawione regulacje prawne należy uznać, że planowany aport będzie stanowił zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu Cywilnego. Wyłączenie z przedmiotu aportu nieruchomości pozostanie bez wpływu na możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o nabyte składniki przez ich nabywcę czyli Spółkę z o.o., gdyż Wnioskodawca zapewni nabywcy korzystanie z tych nieruchomości w drodze umowy najmu.
Wymienione i planowane do przeniesienia składniki przedsiębiorstwa stanowią zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia określonej działalności gospodarczej. Składniki te pozostaną ze sobą w relacjach funkcjonalnych i organizacyjnych, które pozwolą na kontynuację prowadzenia działalności realizowanej obecnie przez Wnioskodawcę. To wzajemne powiązanie składników aportu - funkcjonalne, organizacyjne i całościowe stworzy z przedmiotu aportu Wnioskodawcy do Spółki właśnie przedsiębiorstwo.
Dla potwierdzenia wyrażonego stanowiska warto przytoczyć stanowisko prezentowane przez sądy administracyjne z Naczelnym Sądem Administracyjnym na czele. W wyroku z 25 kwietnia 2018 roku (FSK 1204/16) NSA stwierdził, że „dla zbycia przedsiębiorstwa wystarczające jest przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej”.
Na wyrok ten powołano się w Objaśnieniach podatkowych z dnia 11 grudnia 2018 (Data publikacji: 2 marca 2022, Aktualne na dzień sporządzenia wniosku). W objaśnieniach czytamy, że: „przy ocenie czy zespół składników majątkowych zawiera składniki pozwalające na kontynuowanie działalności gospodarczej nie w każdym przypadku konieczne jest przeniesienie wszystkich elementów wchodzących w skład standardowych elementów typowych dla transakcji nieruchomościowych oraz tych wskazanych w lit. a-d powyżej. Jak podkreśla się w orzecznictwie sądów administracyjnych wystarczające jest przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej”.
Ponadto w doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że nie bez znaczenia pozostaje cel, w jakim nabywca dokonuje transakcji. Nie można uznać za transakcję obejmującą przedsiębiorstwo sytuacji, w której nabywca zainteresowany jest wyłącznie niektórymi składnikami i nie zamierza on kontynuować działalności nabywanego przedsiębiorstwa i przeciwnie, jeżeli nabywane składniki przedsiębiorstwa pozwalają prowadzić działalność gospodarczą i nabywca planuje tę działalność kontynuować, spełniony jest warunek uznania, że mamy do czynienia z przedsiębiorstwem lub przynajmniej zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa. Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że Spółka z o.o. po otrzymaniu aportu będzie kontynuowała działalność Wnioskodawcy w analogicznym obszarze i zakresie.
Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że w opisywanym zdarzeniu przyszłym spełnione zostaną wszystkie przesłanki do uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych, mających być przedmiotem aportu do Spółki z o.o., za przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 551 Kodeksu Cywilnego. Planowana przez Wnioskodawcę transakcja wniesienia tego majątku aportem będzie stanowić transakcję zbycia, o której mowa w art. 6 pkt 1 u.p.t.u. Będzie ona tym samym wyłączona z opodatkowania VAT.
Reasumując, aport przedsiębiorstwa bez nieruchomości wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego do Spółki z o.o. stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 u.p.t.u., w związku z czym czynność ta nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361; ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy,
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jednocześnie na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.
Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061; ze zm.), zgodnie z którym:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 55¹ Kodeksu cywilnego „obejmuje ono w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 55¹ Kodeksu cywilnego.
Kluczowym dla uznania, że przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego (a co za tym idzie, ustawy o VAT) jest więc to, że stanowi on „zespół” składników materialnych i niematerialnych o cechach „zorganizowania” oraz „przeznaczenia do prowadzenia działalności gospodarczej”.
Potwierdza to art. 55² Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Przedsiębiorstwo jest nie tylko sumą składników materialnych i niematerialnych, lecz ich zorganizowanym zespołem, tzn. składniki te powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie tylko o zbiorze pewnych elementów. „Czynnikiem konstytuującym przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym jest występowanie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych jego składników, umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa jako pewnej całości” - wyrok NSA z 27 marca 2008 r. (sygn. II FSK 1896/11).
Przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy uwzględnić ponadto należy następujące okoliczności:
1. zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
2. faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji.
O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności. Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa, należy dokładnie przeanalizować zarówno to, jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.
W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca - (...) jest zarejestrowanym w Polsce podatnikiem podatku od towarów i usług.
Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej Spółki ujawnionym w rejestrze przedsiębiorców jest produkcja urządzeń, instrumentów oraz wyrobów (...), włączając (...). W ramach tej działalności mieści się przede wszystkim produkcja jednorazowych artykułów dla (...) i (...).
Spółka posiada przedsiębiorstwo, na które składają się:
- Nieruchomości w postaci gruntów i budynków,
- Maszyny produkcyjne takie jak (...) i inne maszyny do produkcji (...), maszyny do produkcji (...), linia produkcyjna do produkcji (...), drukarnia do nadruków na produktach, maszyny do pakowania produktów oraz owijarka do palet.
- Inne urządzenia i narzędzia wykorzystywane w produkcji,
- Komputery i urządzenia biurowe,
- Meble biurowe i inne wykorzystywane w działalności,
- Środki transportu, w tym samochody osobowe i wózki widłowe,
- Zapasy surowców,
- Zapasy wyrobów gotowych,
- Wyposażenie,
- Należności,
- Zobowiązania,
- Umowy z pracownikami i zleceniodawcami,
- Oprogramowanie, licencje,
- Kontrakty z klientami i dostawcami,
- Know-how, regulaminy i procedury, bazy klientów i dostawców,
- Marka,
- Certyfikaty i zezwolenia,
Wspólnicy Spółki planują wniesienie przedsiębiorstwa Spółki do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka z o.o.”). W zamian za wniesiony aport do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Spółka otrzyma udziały w podniesionym kapitale zakładowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Przedmiotem aportu do Spółki z o.o. będzie całe przedsiębiorstwo poza nieruchomościami, które pozostaną własnością Spółki. Jednocześnie jednak przed wniesieniem aportu pomiędzy Spółką a Spółką z o.o. zostanie zawarta umowa najmu nieruchomości, które pozostaną w Spółce, dzięki której Spółka z o.o. będzie mogła realnie z nich korzystać i kontynuować działalność otrzymanego tytułem aportu przedsiębiorstwa.
Wyłączenie nieruchomości z przedmiotu aportu nie wpłynie w żaden sposób na ocenę wnoszonego aportu jako przedsiębiorstwa - w rozumieniu art. 551 Kodeksu Cywilnego. Przedmiotowe nieruchomości będą nadal wykorzystywane w ramach działalności przedsiębiorstwa.
Z punktu widzenia prawa pracowniczego dojdzie również do przejścia zakładu pracy zgodnie z art. 231 Kodeksu Pracy.
Poza wymienionymi nieruchomościami w ramach aportu zostaną przeniesione wszelkie jego składniki, które są niezbędne w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W szczególności będzie to niezbędne zaplecze techniczne, surowce, zapasy, pracownicy i zleceniodawcy, środki pieniężne, baza dostawców i nabywców, należności i zobowiązania, know-how i licencje. Przedsiębiorstwo posiada listę stałych kontrahentów, w tym przede wszystkim nabywców oraz dostawców, jak również aktywa niezwiązane z nieruchomościami tj. wartości niematerialne i prawne, środki trwałe i wyposażenie wykorzystywane na potrzeby tej działalności.
Przy tak przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego Państwa wątpliwości dotyczą uznania czy aport przedsiębiorstwa bez nieruchomości wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego do Spółki z o.o. stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT i w związku z tym, czym czynność ta nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.
Co do zasady - zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym, czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres zbywanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.
W przedmiotowej sprawie jednoznacznie wskazali Państwo, że planowana transakcja ma polegać na dokonaniu aportu wszystkich składników majątku związanych z przedsiębiorstwem. Wprawdzie na Spółkę z o. o. nie przejdą nieruchomości, które pozostaną własnością Państwa Spółki, jednakże jak zostało wskazane nieruchomości te będą przedmiotem najmu po dokonaniu aportu.
W tym miejscu warto powołać wyrok NSA z dnia 28 sierpnia 2013 r., sygn. akt II FSK 2529/11, w którym stwierdzono, że: „Żaden z przepisów prawa powoływanych przez Sąd pierwszej instancji oraz wnoszącego skargę kasacyjną nie zawiera wprost, dosłownie i jednoznacznie wymogu, zgodnie z którym dla bytu prawnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części niezbędne jest prawo własności nieruchomości. Organy podatkowe nie ustaliły też w sprawie, że składniki wnoszonego aportem przedsiębiorstwa (...) nie mogły funkcjonować jako zorganizowana część przedsiębiorstwa bez prawa własności nieruchomości albo też z wykorzystaniem innych nieruchomości niż te, których podatnik nie wniósł do spółki. Istotne znaczenie ma również podnoszona przez Sąd pierwszej instancji okoliczność, że w dniu wniesienia - otrzymania aportu spółka kapitałowa otrzymała także, tytułem dzierżawy, prawo do przywoływanych powyżej nieruchomości”.
Powyższy wyrok potwierdza więc, że prawo własności nieruchomości nie jest konieczne do uznania przedsiębiorstwa za odrębną jednostkę. Kluczowe jest, że Spółka z o.o., po otrzymaniu aportu, uzyska także prawo do korzystania z nieruchomości na podstawie najmu, co potwierdza możliwość prowadzenia działalności bez konieczności ich wnoszenia aportem.
Ponadto jak wskazali Państwo w opisie zdarzenia przyszłego, w oparciu o składniki będące przedmiotem aportu, działalność prowadzona obecnie przez Spółkę będzie kontynuowana przez Spółkę z o.o. Spółka ta po otrzymaniu aportu będzie mogła samodzielnie powadzić działalność gospodarczą w obszarze i zakresie analogicznym do tego, jaki obecnie prowadzi Państwa Spółka. Działalność przedsiębiorstwa będzie prowadzona nieprzerwanie.
Spółka z o.o. będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności Państwa Spółki. W ramach aportu uzyska wszystkie niezbędne składniki wymagane do prowadzenia tej działalności w tym również prawo do korzystania z nieruchomości, na których obecnie prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. Spółka z o.o. nie będzie musiała angażować innych składników majątkowych niebędących przedmiotem aportu ani podejmować dodatkowych działań faktycznych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o nabyte składniki.
Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz treści przywołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że, aport przedsiębiorstwa bez nieruchomości wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego do Spółki z o.o. stanowił będzie transakcję zbycia przedsiębiorstwa i w konsekwencji transakcja ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
Tym samym stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Dodatkowo zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111; ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
