Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zastosowania procedury VAT marża, o której mowa w art. 119 ust. 1 ustawy, do świadczonych usług:

• kolonii – jest nieprawidłowe,
• półkolonii w przypadku, gdy wszyscy uczestnicy zamieszkują w innym miejscu, niż ma miejsce realizacja programu półkolonii – jest nieprawidłowe,
• półkolonii wtedy, gdy niektórzy uczestnicy zamieszkują w tym samym miejscu, gdzie ma miejsce realizacja programu półkolonii – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 12 maja 2025 r. (wpływ 14 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca od 2018 r. prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest działalność sklasyfikowana pod kodem PKD 85.51.Z - Pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych.

Wnioskodawca nie jest jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów art. 2 pkt 3-8 i 10 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 737 ze zm.), dalej: „Prawo oświatowe”.

Wnioskodawca jest organizatorem wypoczynku dla dzieci i młodzieży na podstawie art. 92c ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 750 ze zm.), dalej: USO. W związku z tym Wnioskodawca podlega nadzorowi kuratora oświaty na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 15 Prawo oświatowe.

Wnioskodawca spełnia wymogi oświatowe, tj. zatrudnia nauczycieli/opiekunów/instruktorów posiadających pedagogiczne wykształcenie/kwalifikacje, a każdy wypoczynek jest zatwierdzony przez Kuratorium Oświaty.

Wnioskodawca jest wpisany do rejestru organizatorów i pośredników turystycznych, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2211 ze zm.) i posiada zaświadczenie o takowym wpisie (nr (…)).

Poniżej opisane usługi organizacji półkolonii oraz kolonii nie są przez Wnioskodawcę świadczone jako jednostkę objętą systemem oświaty. Usługi organizacji półkolonii oraz kolonii są świadczone przez Wnioskodawcę jako organizatora wypoczynku dla dzieci i młodzieży na podstawie art. 92c ust. 1 pkt 2 USO.

Celem opisanych poniżej kolonii i półkolonii jest zarówno nauka poza miejscem zamieszkania, jak i wypoczynek oraz rekreacja. Wnioskodawca wskazuje, że oba wskazane cele wzajemnie się przenikają i niemożliwe jest wskazanie jednego celu.

Przedmiotem niniejszego wniosku, pod kątem możliwości zastosowania procedury VAT marża, o której w mowa w art. 119 ustawy o VAT, są dwa rodzaje aktywności gospodarczej które prowadzi Wnioskodawca:

1)tzw. półkolonie;

2)tzw. zielone szkoły (kolonie).

Opis obu aktywności gospodarczych następuje poniżej.

Ad 1 (półkolonie)

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca organizuje odpłatne letnie i zimowe półkolonie dla dzieci. Półkolonie organizowane są w ramach turnusów w czasie ferii zimowych oraz letnich wakacji.

Półkolonie są organizowane z zachowaniem wszelkich wymagań określonych przez przepisy o systemie oświaty i podlegają nadzorowi kuratorium oświaty.

Wnioskodawca zapewnia uczestnikom bezpieczne i higieniczne warunki wypoczynku, który jest dostosowany do ich wieku, umiejętności i zainteresowań. Organizowany przez Wnioskodawcę wypoczynek w formie półkolonii podlega obowiązkowemu zgłoszeniu w odpowiednim terminie właściwemu kuratorowi oświaty, zgodnie z art. 92d USO. Wnioskodawca dokonuje stosownego zgłoszenia i jest ono zatwierdzone przez kuratorium oświaty.

Liczba uczestników wypoczynku w grupie pozostających pod opieką jednego wychowawcy jest dostosowana do wytycznych. Każdy z wychowawców prowadzi dziennik wychowawcy przedstawiający realizację programu półkolonii w grupach. Wychowawcy prowadzący półkolonie są osobami zatrudnionymi na podstawie umowy zlecenia, posiadają stosowne kursy wychowawcy wypoczynku oraz doświadczenie pracy z dziećmi uprawniające do sprawowania opieki nad dziećmi podczas organizowanych półkolonii. Wszyscy wychowawcy spełniają tym samym warunki przewidziane przez przepisy Prawa Oświatowego. Kierownik półkolonii również posiada ukończone kursy kierownika wypoczynku oraz długoletnie doświadczenie w pracy z dziećmi.

W czasie trwania półkolonii zapewniona jest opieka nad dziećmi, wyżywienie oraz zajęcia edukacyjne. Podczas półkolonii realizowane są m.in. zajęcia edukacyjne, wycieczki rowerowe, wspinaczka skałkowa, rafting, gry zespołowe, zajęcia na torze ninja, wakeboardzie, wodnym torze przeszkód, kulach wodnych, kreatywne i twórcze zajęcia plastyczne, a także różnorodne warsztaty.

W czasie pobytu na półkoloniach dzieci pod nadzorem kadry opiekuńczej i wychowawczej, realizują różnorakie zajęcia sportowe, plastyczne, taneczne, artystyczne oraz dydaktyczne połączone z wypoczynkiem. Podczas organizowanych przez Wnioskodawcę turnusów w ramach półkolonii realizowane są również wyjścia do miejsc kultury w okolicach (…), np. na terenie (…).

Zbiórki odbywają się przy wyznaczonej szkole.

Każdy z turnusów półkolonii posiada autorski program, który jest realizowany przez wychowawców podczas zajęć.

Reasumując, półkolonie organizowane przez Wnioskodawcę są dla dzieci połączeniem zabawy i edukacji. Odbiorcami usług są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Usługi półkolonii nie stanowią usług opieki nad dziećmi do lat 3. Na półkolonie nie są przyjmowane dzieci poniżej 5 roku życia.

Dzieci są kierowane na półkolonie wyłącznie przez rodziców i opiekunów prawnych dzieci i młodzieży (klienci indywidualni). Rodzice/opiekunowie prawni dzieci codziennie dowożą dzieci na półkolonie, a po ich zakończeniu dzieci wracają do domów - w ramach półkolonii nie występuje usługa hotelowa. Z rodzicami/opiekunami prawnymi zawierana jest „umowa o świadczenie usług turystycznych”, która przewiduje najważniejsze dla stron postanowienia, takie jak zakres i przedmiot, cenę, sposób zapłaty, rodzaj i zakres ubezpieczenia, oświadczenia stron.

Przykładowy plan dnia wygląda następująco:

8:00 - zbiórka w (…) - każde dziecko z własnym rowerem (w wybrane dni);

8:30 - 11:30 - wycieczka rowerowa;

12:00 - przerwa obiadowa;

13:00 - zajęcia popołudniowe;

17:00 - powrót do (…) (dzieci wracają autobusem).

Podany plan jest poglądowy i każdego dnia, może się nieco różnić. W przypadku deszczowej pogody realizowane są zajęcia zastępcze (np. (…)/Park Wodny/Centrum wspinaczki (…) itp).

Planowany harmonogram tygodniowy:

1 dzień - Rafting w (…) - wyjazd do (…) - wycieczka rowerowa (…) + Spływ pontonami (…);

2 dzień - Wyjazd do (…) - zajęcia na torze ninja + zawody sportowe;

3 dzień - całodzienna wycieczka do (…);

4 dzień - (…) - zajęcia ze wspinaczki + gry terenowe + łuki + ognisko;

5 dzień - Chillout na (…) - wycieczka rowerowa (…) + zajęcia wakeboard + zajęcia na SUP-ach.

Cena zawiera przykładowo:

a)wycieczki rowerowe;

b)rafting;

c)zajęcia wakeboard;

d)wodny tor przeszkód;

e)kule wodne (…);

f)zajęcia ze wspinaczki skałkowej;

g)zajęcia na torze Ninja;

h)gry i zabawy sportowe;

i)wyjazd do (…);

j)inne zajęcia sportowe;

k)ognisko z kiełbaskami;

l)wyżywienie (obiad);

m)opiekę kadry (…);

n)gadżety firmowe;

o)oprawę medialną (zdjęcia, filmy, fotorelacje);

p)ubezpieczenie NNW (10 000 zł).

Wnioskodawca na potrzeby półkolonii zakupuje usługi od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestników. Są to:

a)wyżywienie (catering),

b)wypożyczenie sprzętu,

c)transport komunikacją miejską,

d)bilety wstępu do różnych obiektów kulturalnych i rozrywkowych,

e)ubezpieczenie NWW,

f)zajęcia edukacyjne wraz z materiałami do zajęć

- które są ściśle związane z ich organizacją.

Wnioskodawca świadcząc usługi kolonii nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści uczestników półkolonii. Opisane we wniosku czynności są ściśle związane z usługą organizacji półkolonii w ten sposób, że:

a)wyżywienie - zapewnienie uczestnikom odpowiedniego wyżywienia stanowi kluczowy element organizacji takiego wyjazdu. Dzieci i młodzież, biorące w nim udział nie są w stanie, a także nie powinny, samodzielnie organizować sobie pełnowartościowych posiłków podczas całodziennego wyjazdu. Wnioskodawca zwraca również uwagę, że organizator wypoczynku dla dzieci ma obowiązek zagwarantowania żywienia zgodnego z zasadami higieny żywienia, co wynika z art. 92c ust. 2 pkt 5 USO.

b)transport - Wnioskodawca wskazuje, że zapewnienie transportu jest nieodzownym elementem kompleksowej organizacji półkolonii. Z uwagi na to, że miejsca wypoczynku są często znacznie oddalone od miejsc zamieszkania uczestników, indywidualne dotarcie na miejsce byłoby nie tylko problematyczne, ale także nieekonomiczne. Ponadto organizacja transportu, np. rowerów przynosi dodatkowe korzyści, ponieważ uczestnicy mogą korzystać z własnego sprzętu, co poprawia ich komfort oraz bezpieczeństwo. Jednocześnie eliminuje to konieczność ponoszenia kosztów wynajmu rowerów na miejscu.

c)ubezpieczenie - Wnioskodawca, dbając o bezpieczeństwo uczestników kolonii, zapewnia im polisę od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW). Organizowane wyjazdy często obejmują aktywności takie jak jazda na rowerze, pływanie czy narciarstwo, które mogą wiązać się z ryzykiem urazów. W związku z tym objęcie uczestników ochroną ubezpieczeniową stanowi istotny element organizacji półkolonii i zapewnienia im bezpiecznych warunków wypoczynku.

d)zajęcia programowe (szkolenia i treningi sportowe) - organizacja półkolonii narciarskich, pływackich nie może odbyć się bez realizacji odpowiednich zajęć programowych, takich jak szkolenia i treningi sportowe, dopasowane do charakteru danej półkolonii.

e)atrakcje dodatkowe (np. park linowy, basen) - Wnioskodawca zaznacza, że aby urozmaicić formy aktywności i zagwarantować uczestnikom aktywny wypoczynek, organizowane są także dodatkowe atrakcje, takie jak wizyty w parku linowym. Natomiast korzystanie z basenu jest nieodzownym elementem programu półkolonii o profilu pływackim.

f)wypożyczenie sprzętu wodnego (kajaki, rowery wodne) - Wnioskodawca podkreśla, że w ramach urozmaicenia form aktywności, dostosowanych do lokalizacji półkolonii, uczestnicy mają możliwość korzystania ze spływów kajakowych czy wycieczek rowerami wodnymi. Jest to zgodne z tematyką półkolonii pływackich i pozwala im wykorzystywać zdobyte umiejętności na otwartych akwenach, jednocześnie wzmacniając ich pewność siebie.

Celem organizacji półkolonii jest zapewnienie rekreacji dzieciom, rozwoju ich kondycji fizycznej i psychicznej, pogłębianie ich wiedzy, kształtowanie ich pasji, zainteresowań oraz uzdolnień, zwiedzanie i poznawanie okolic przez dzieci, zwiększania ich świadomości ekologicznej, kształtowanie nawyków aktywności fizycznej oraz uczestnictwa w kulturze, a także zaspokajanie potrzeb kulturalnych dzieci.

Usługi wyżywienia są zlecane innemu podmiotowi.

W tym miejscu Wnioskodawca zaznacza, iż organizowane przez Niego półkolonie należałoby podzielić na dwie kategorie - takie, które w całości odbywają się poza miejscem zamieszkania uczestników i takie które odbywają się również lub nawet tylko w miejscu ich zamieszkania (ten drugi przypadek dotyczy w szczególności tych półkolonii, które odbywają się na terenie (…), czyli obszaru należącego do (…)).

Stąd w ramach opisu stanu faktycznego Wnioskodawca dokonuje również podziału oferowanych przez siebie półkolonii - w zależności od miejsca zamieszkania uczestnika - na dwie kategorie:

1.Półkolonie odbywające się tylko lub również w miejscu zamieszkania ich uczestników (np. właśnie te półkolonie, które zakładają aktywności na terenie (…) - dla uczestników mieszkających w (…));

2.Półkolonie odbywające się tylko poza miejscem zamieszkania uczestników (np. te, które codziennie zakładają wycieczki do innych miejscowości).

Ad 2 (zielone szkoły)

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że dla określenia pobytów kolonijnych stosuje się różne nazwy, takie jak: kolonie, zielone szkoły, obozy, itp. Mimo stosowania różnych nazw, cel oraz idea takich wyjazdów są takie same. W związku z tym dla uproszczenia, w ramach niniejszego wniosku, Wnioskodawca będzie używał pojęcia „kolonie”.

W przypadku kolonii, organizowane wyjazdy, w zależności od pory roku, to kolonie narciarskie, rowerowe, windsurfingowe oraz multisportowe (mieszane). Zasadniczo wyjazdy ukierunkowane są na rekreacje i odpoczynek dzieci, a każdy wyjazd opiera się na programie zapewniającym uczestnikom przede wszystkim szkolenie, w zależności od tematyki wyjazdu - narciarskie, rowerowe, itp.

Wszyscy uczestnicy wyjazdu mają zapewnione zakwaterowanie, transport, włącznie z transportem np. rowerów, wyżywienie oraz mają wykupione ubezpieczenie. Podczas wyjazdów Wnioskodawca wykupuje ponadto m.in. bilety wstępu do różnych obiektów np. do parku linowego, na basen. Wnioskodawca zapewnia również, w zależności od konkretnego profilu kolonii, wypożyczenie odpowiedniego sprzętu np. kajaków, rowerków wodnych, itp.

W ramach usług własnych, tj. nienabywanych od innych podmiotów, Wnioskodawca zapewnia całodobową opiekę, szkolenie narciarskie/pływackie/windsurfingowe, itp., treningi sportowe (piłka nożna, siatkówka, itp.), zabezpieczenie wodnych aktywności przez ratowników WOPR oraz udostępnia sprzęt - w zależności od tematyki wyjazdu. Wnioskodawca, przed planowanym wyjazdem, pobiera zaliczki od uczestników z wyprzedzeniem.

W odniesieniu do organizowanych kolonii usługi nabyte od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestników to m.in.:

a)zakwaterowanie,

b)wyżywienie,

c)wypożyczenie sprzętu,

d)transport,

e)bilety wstępu.

Wnioskodawca świadcząc usługi kolonii nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści uczestników kolonii. Opisane we wniosku czynności są ściśle związane z usługą organizacji kolonii w ten sposób, że:

a)zakwaterowanie uczestników kolonii - kolonie to zorganizowana forma wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej podczas wakacji, odbywająca się poza ich stałym miejscem zamieszkania (zgodnie z definicją ze słownika języka polskiego). Brak zapewnienia noclegu uniemożliwiłby spełnienie tej definicji i zaprzeczałby idei kolonii. Wnioskodawca podkreśla, że organizacja pobytu poza miejscem zamieszkania nie jest możliwa bez zapewnienia uczestnikom odpowiedniego zakwaterowania – szczególnie, że kolonie często odbywają się w odległych lokalizacjach, oddalonych o setki kilometrów. W związku z tym brak noclegu byłby sprzeczny z logiką takiego wyjazdu.

b)wyżywienie - zapewnienie uczestnikom kolonii odpowiedniego wyżywienia stanowi kluczowy element organizacji takiego wyjazdu. Dzieci i młodzież, biorące w nim udział nie są w stanie, a także nie powinny, samodzielnie organizować sobie pełnowartościowych posiłków podczas kilkudniowego pobytu. Wnioskodawca zwraca również uwagę, że organizator wypoczynku dla dzieci ma obowiązek zagwarantowania żywienia zgodnego z zasadami higieny żywienia, co wynika z art. 92c ust. 2 pkt 5 USO.

c)transport - Wnioskodawca wskazuje, że zapewnienie transportu jest nieodzownym elementem kompleksowej organizacji kolonii. Z uwagi na to, że miejsca wypoczynku są często znacznie oddalone od miejsc zamieszkania uczestników, indywidualne dotarcie na miejsce byłoby nie tylko problematyczne, ale także nieekonomiczne. Ponadto organizacja transportu, np. rowerów, przynosi dodatkowe korzyści, ponieważ uczestnicy mogą korzystać z własnego sprzętu, co poprawia ich komfort oraz bezpieczeństwo. Jednocześnie eliminuje to konieczność ponoszenia kosztów wynajmu rowerów na miejscu.

d)ubezpieczenie - Wnioskodawca, dbając o bezpieczeństwo uczestników kolonii, zapewnia im polisę od następstw nieszczęśliwych wypadków. Organizowane wyjazdy często obejmują aktywności, takie jak jazda na rowerze, pływanie czy narciarstwo, które mogą wiązać się z ryzykiem urazów. W związku z tym objęcie uczestników ochroną ubezpieczeniową stanowi istotny element organizacji kolonii i zapewnienia im bezpiecznych warunków wypoczynku.

e)zajęcia programowe (szkolenia i treningi sportowe) - organizacja kolonii narciarskich, pływackich nie może odbyć się bez realizacji odpowiednich zajęć programowych, takich jak szkolenia i treningi sportowe, dopasowane do charakteru danego obozu.

f)atrakcje dodatkowe (np. park linowy, basen) - Wnioskodawca zaznacza, że aby urozmaicić formy aktywności i zagwarantować uczestnikom aktywny wypoczynek, organizowane są także dodatkowe atrakcje, takie jak wizyty w parku linowym. Natomiast korzystanie z basenu jest nieodzownym elementem programu kolonii o profilu pływackim.

g)wypożyczenie sprzętu wodnego (kajaki, rowery wodne) - Wnioskodawca podkreśla, że w ramach urozmaicenia form aktywności, dostosowanych do lokalizacji kolonii, uczestnicy mają możliwość korzystania ze spływów kajakowych czy wycieczek rowerami wodnymi. Jest to zgodne z tematyką kolonii pływackich i pozwala im wykorzystywać zdobyte już umiejętności na otwartych akwenach, jednocześnie wzmacniając ich pewność siebie.

Wnioskodawca świadcząc usługi zakwaterowania w ramach organizowanych kolonii nie korzysta z własnej bazy noclegowej.

Usługi wyżywienia są zlecane innemu podmiotowi.Doprecyzowanie i uzupełnienie stanu faktycznego

Towary i usługi zakupione od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestnika kolonii i półkolonii są nabywane w imieniu Wnioskodawcy i na Jego rachunek.

Celem wszystkich czynności, jakie wykonuje Wnioskodawca w związku z organizacją półkolonii nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Wnioskodawcę. Celem Wnioskodawcy jest zapewnienie opieki, różnorodnych form aktywności wpływających na rozwój fizyczny dzieciom i młodzieży podczas wakacji. Wnioskodawca jest oczywiście przedsiębiorcą i działa w celu osiągnięcia dochodu. Precyzując osiągnięcie dodatkowego dochodu nie jest celem samym w sobie. Bardziej chodzi o wyrównanie do poziomu marży, która pozwala na sprawne funkcjonowanie firmy oraz obniżenie cen dla Klienta – w przypadku półkolonii realnie o 100-200 zł, co dla wielu rodzin mogłoby być realnym argumentem do skorzystania z oferty.

W zależności od profilu kolonii lub półkolonii, bezpośrednio podczas trwających wydarzeń Wnioskodawca wykonuje czynności we własnym zakresie. Są to czynności związane z pracą kadry opiekuńczej i instruktorskiej takie jak:

1.sprawowanie opieki (wychowawca),

2.prowadzenie zajęć nauki i doskonalenia pływania,

3.planowanie i prowadzenie wycieczek rowerowych,

4.prowadzenie zajęć nauki i doskonalenia jazdy na nartach i snowboardzie,

5.planowanie trasy rejsu i obsługa jachtów – sternicy,

6.prowadzenie zajęć z kajakarstwa,

7.prowadzenie zajęć z tenisa i sportów rakietowych,

8.prowadzenie zajęć z gimnastyki,

9.prowadzenie zajęć z gier zespołowych i innych,

10.koordynacja i planowanie pracy kadry podczas obozów – kierownicy.

Poza pracą bezpośrednio na koloniach i półkoloniach, Wnioskodawca zajmuje się organizacją każdego wydarzenia od podstaw. W niektórych sytuacjach Wnioskodawca korzysta z firm zewnętrznych, np. do przeprowadzenia zajęć z paintballu lub windsurfingu. Zdecydowana większość jest jednak prowadzona przez Wnioskodawcę.

Pytania

1)Czy do świadczonych przez Wnioskodawcę usług organizacji półkolonii - w przypadku których wszyscy uczestnicy zamieszkują gdzie indziej, niż ma miejsce realizacja programu półkolonii - ma zastosowanie procedura VAT marża, o której mowa w art. 119 ust. 1 ustawy o VAT?

2)Czy do świadczonych przez Wnioskodawcę usług organizacji półkolonii - w przypadku których niektórzy uczestnicy zamieszkują w tym samym miejscu, gdzie ma miejsce realizacja programu półkolonii - ma zastosowanie procedura VAT marża, o której mowa w art. 119 ust. 1 ustawy o VAT?

3)Jeśli stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe, to czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że ustalenie możliwości zastosowania procedury VAT marża dla usług turystyki polegających na organizacji półkolonii wymaga oceny realizowanej usługi indywidualnie - biorąc pod uwagę odrębnie status każdego pojedynczego uczestnika - i tym samym w ramach jednego przedsięwzięcia polegającego na organizacji półkolonii mogą wystąpić zarówno usługi opodatkowane na podstawie art. 119 ust. 1 ustawy o VAT, jak i usługi opodatkowane na zasadach ogólnych (w zależności od statusu danego uczestnika, tj. jego zamieszkania, które należy porównać z miejscem realizacji programu półkolonii)?

4)Czy do świadczonych przez Wnioskodawcę usług organizacji kolonii ma zastosowanie procedura VAT marża, o której mowa w art. 119 ust. 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1 (półkolonie)

W ocenie Wnioskodawcy, do świadczonych przez Wnioskodawcę usług organizacji półkolonii ma zastosowanie procedura VAT marża, o której mowa w art. 119 ust. 1 ustawy o VAT.

W myśl art. 119 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku (z zastrzeżeniem art. 119 ust. 5 ustawy o VAT, w którym mowa o tzw. „usługach własnych”).

Zgodnie z art. 119 ust. 2 ustawy o VAT, przez marżę rozumie się różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty; przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.

Stosownie do art. 119 ust. 3 ustawy o VAT, procedurę VAT marża dla usług turystyki stosuje się bez względu na to, kto nabywa usługę turystyki, w przypadku gdy podatnik:

1)działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek;

2)przy świadczeniu usługi nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

W myśl przepisów dyrektywy VAT, które mają znaczenie dla wykładni przepisów ustawy o VAT – w tym dotyczących procedury VAT marża dla usług turystyki, państwa członkowskie stosują procedurę szczególną VAT, zgodnie z niniejszym rozdziałem, do transakcji dokonywanych przez biura podróży, o ile biura te występują we własnym imieniu wobec nabywców oraz gdy wykorzystują one do realizacji podróży towary dostarczane i usługi świadczone przez innych podatników (art. 306 ust. 1 dyrektywy VAT). Do celów niniejszego rozdziału, organizatorzy wycieczek turystycznych są traktowani jak biura podróży (art. 306 ust. 2 dyrektywy VAT).

W myśl art. 307 dyrektywy VAT, transakcje dokonywane na warunkach przewidzianych w art. 306 dyrektywy VAT przez biura podróży w zakresie realizacji podróży uznawane są za pojedynczą usługę świadczoną przez biuro podróży na rzecz turysty.

Biorąc pod uwagę treść powyższych przepisów należy wymienić następujące przesłanki, których zaistnienie powoduje, że należy zastosować procedurę VAT- marża dla usług turystyki:

1.Wykonywana jest usługa turystyki;

2.Wykonawca tej usługi nie jest pośrednikiem - działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek;

3.W związku z realizacją usługi turystyki usługodawca nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

Spełnienie tych wszystkich warunków - biorąc pod uwagę treść art. 307 dyrektywy VAT - obliguje podatnika (usługodawcę) do stosowania tej szczególnej procedury rozliczania VAT.

Jednocześnie nie ma żadnego znaczenia to, że usługodawca nie posiada formalnego statusu biura podróży, albowiem w myśl art. 306 ust. 2 dyrektywy VAT organizatorzy wycieczek turystycznych są traktowani jak biura podróży. Wnioskodawca jest zaś wpisany do rejestru organizatorów i pośredników turystycznych.

Ponadto w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) dla celów stosowania procedury VAT-marża dla usług turystyki liczy się tylko to, w jaki sposób działa dany podmiot. Status formalny podmiotu nie ma w tym wypadku znaczenia, na co słusznie wskazuje wyrok TSUE z 22 października 1998 r. (C-308/96), w którym wskazano, że: „Specjalne zasady opodatkowania agentów turystycznych i biur podróży, określone w artykule 26 VI Dyrektywy, mają zastosowanie do podmiotów gospodarczych, nawet jeśli nie są one formalnie agentami turystycznymi ani biurami podróży, o ile organizują one wycieczki lub wyjazdy zorganizowane we własnym imieniu i powierzają innym podatnikom wykonanie usług związanych z tą działalnością”.

Zatem w kontekście opisanych w pierwszej części wniosku półkolonii należy kolejno dokonać analizy przesłanek wymienionych powyżej w pkt 1-3.

W ocenie Wnioskodawcy, usługę organizacji półkolonii należy uznać za usługę turystyki. Spełniona jest więc przesłanka określona w pkt 1.

W ustawie o VAT oraz dyrektywie VAT brak jest definicji pojęcia „usługi turystyki”.

W ocenie Wnioskodawcy, niewłaściwe byłoby również stosowanie w tym zakresie definicji funkcjonujących na gruncie ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2211 ze zm.) czy też ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1944). Ustawy te nie dotyczą bowiem kwestii podatkowych, tylko zagadnień cywilnoprawnych czy też administracyjnych. Definicje w nich zawarte uwzględniają wobec tego inne potrzeby i cele, niż te fiskalne. W ustawie o VAT nie zawarto również jakiegokolwiek odwołania do ich przepisów.

Wobec tego zasadnym jest zasięgnięcie do definicji słownikowych oraz do tzw. literatury przedmiotu (dotyczącej turystyki).

W pierwszej kolejności warto przywołać definicję sformułowaną w ramach Encyklopedii PWN. Zgodnie z nią turystyka to: „wszelkie formy zmiany miejsca pobytu, jeśli nie są związane z pracą zawodową lub zmianą miejsca zamieszkania, tak w kraju, jak i za granicą” (źródło: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/turystyka;3990203.html).

Następnie należy powołać definicję sformułowaną przez GUS, w świetle której mianem turystyki określa się: „Czynności odwiedzających, którzy podejmują podróż do głównego miejsca docelowego położonego poza ich zwykłym otoczeniem, na okres krótszy niż rok, w dowolnym głównym celu, w tym w celu służbowym, wypoczynkowym lub innym celu osobistym, innym niż zatrudnienie przez podmiot miejscowy dla odwiedzanego miejsca” (źródło: https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/897,pojecie.html).

Jako trzecią należy powołać definicję słownikową zawartą w internetowym słowniku języka polskiego PWN. Zgodnie z nią turystyka to: „zorganizowane wyjazdy poza miejsce stałego zamieszkania” (źródło: https://sjp.pwn.pl/sjp/turystyka;2531405.html).

Istotne znaczenie ma również definicja zamieszczona w internetowym Wielkim Słowniku Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk. Zgodnie z tą definicją turystyka to: „odbywanie podróży, wycieczek lub wędrówek w miejscu niebędącym miejscem stałego zamieszkania, w celu aktywnego spędzenia czasu” (źródło: https://wsjp.pl/haslo/podglad/17203/turystyka/2323306/piesza).

Jak zatem można dostrzec, wspólną cechą tych wszystkich definicji jest to, że zmienia się miejsce, w którym znajduje się dana osoba. Mianowicie istotą turystyki jest to, że odbywa się ona poza miejscem stałego zamieszkania danej osoby.

Oznacza to, że wszelka aktywność „typowo” turystyczna (wypoczynkowa) odbywająca się w miejscu zamieszkania nie stanowi turystyki.

Natomiast jeśli ta aktywność odbywa się poza miejscem, w którym dana osoba mieszka lub stale przebywa, to należy ją uznać za turystykę.

Tym samym, odpłatną organizację takiej aktywności należy uznać za usługę turystyki opodatkowaną VAT na zasadach procedury marży dla usług turystyki. Opisane przez Wnioskodawcę w pierwszej części wniosku półkolonie odbywają się w innym miejscu, niż miejsce, w którym uczestnicy stale przebywają/ zamieszkują. Wnioskodawca wskazał bowiem, że aktywności odbywają się w różnych miejscowościach, tj. przykładowo:

1.Rafting i wycieczka rowerowa odbywają się w miejscowościach (…), które to miejscowości znajdują się dość daleko od (…), skąd dzieci są zabierane (ok. 142,6 km);

2.Zajęcia na torze ninja i zawody sportowe odbywają się w miejscowości (…) - odległość ok. 53,6 km od (…);

3.(…) znajduje się w miejscowości (…) - oddalonej o 55,5 km od (…);

4.(…), gdzie odbędzie się ognisko oraz m.in. zajęcia ze wspinaczki, to obszar położony na północ od (…), oddalony o ok. 21,7 km.

Okoliczność, że półkolonie stanowią turystykę (odbywają się poza miejscem zamieszkania/stałego pobytu uczestników) potwierdza opisany w pierwszej części wniosku fakt, że Wnioskodawca nabywa od podmiotu zewnętrznego m.in. usługę transportu, która to jest niezbędna do realizacji usługi półkolonii ze względu na to, iż miejsca wypoczynku są często znacznie oddalone od miejsc zamieszkania uczestników. Gdyby półkolonie odbywały się w całości w miejscu zamieszkania uczestników (ich stałego pobytu) i tym samym nie stanowiłyby turystyki, to Wnioskodawca nie musiałby nabywać takiej usługi od podmiotu zewnętrznego. Wystarczyłaby np. organizacja zbiórki już w umówionym miejscu.

Dodatkowo warto zauważyć, że rodzice uczestników oraz sam Wnioskodawca zawierają „umowę o świadczenie usług turystycznych”. Wybór i podpisanie akurat takiej umowy potwierdza, że są oni zainteresowani właśnie nabyciem usługi turystycznej, a nie jakiejkolwiek innej.

Istotne znaczenie ma również fakt, że Wnioskodawca wskazał, iż w przypadku usługi będącej przedmiotem pytania nr 1, wszyscy uczestnicy półkolonii zamieszkują w innym miejscu, niż miejsca, w których realizowany jest program półkolonii.

Ponadto należy wziąć pod uwagę następujące argumenty, które przemawiają za uznaniem półkolonii opisanych w pierwszej części wniosku za usługę turystyki w rozumieniu art. 119 ust. 1 ustawy o VAT:

1.Turystyka obejmuje aktywności związane z rekreacją i wypoczynkiem, a półkolonie mają na celu zapewnienie dzieciom rozrywki i odpoczynku. W opisie wniosku wskazano ponadto, że celem organizacji półkolonii jest zapewnienie rekreacji dzieciom, rozwoju ich kondycji fizycznej i psychicznej, pogłębianie ich wiedzy, kształtowanie ich pasji, zainteresowań oraz uzdolnień, zwiedzanie i poznawanie okolic przez dzieci, zwiększania ich świadomości ekologicznej, kształtowanie nawyków aktywności fizycznej oraz uczestnictwa w kulturze, a także zaspokajanie potrzeb kulturalnych dzieci.

2.W definicjach turystyki często podkreśla się aspekt organizacji i planowania podróży czy wydarzeń. Półkolonie to zorganizowana forma spędzania czasu, często obejmująca wycieczki, zwiedzanie, zajęcia sportowe i kulturalne. Zorganizowany i zaplanowany charakter półkolonii wynika z opisu stanu faktycznego wniosku. Wnioskodawca wskazał w nim, że w czasie trwania półkolonii zapewniona jest opieka nad dziećmi, wyżywienie oraz zajęcia edukacyjne. Każdy z turnusów półkolonii posiada autorski program, który jest realizowany przez wychowawców podczas zajęć.

3.Wiele definicji turystyki uwzględnia aspekt poznawczy. Półkolonie często mają programy edukacyjne, warsztaty tematyczne czy wyjazdy do miejsc o walorach kulturowych, co wpisuje się w szeroką definicję turystyki. Taki też charakter mają półkolonie opisane w części pierwszej wniosku. Wnioskodawca wskazał bowiem, że w czasie pobytu na półkoloniach dzieci pod nadzorem kadry opiekuńczej i wychowawczej, realizują różnorakie zajęcia sportowe, plastyczne, taneczne, artystyczne oraz dydaktyczne połączone z wypoczynkiem. Podczas organizowanych przez Wnioskodawcę turnusów w ramach półkolonii realizowane są również wyjścia do miejsc kultury położonych poza (…), np. na terenie (…).

W efekcie pierwszą przesłankę dla zastosowania procedury VAT-marża dla usług turystyki należy uznać za spełnioną.

Kolejna przesłanka, jaką jest działanie na rzecz nabywcy we własnym imieniu i na własny rachunek również jest spełniona.

W opisie wniosku Wnioskodawca nie wskazał bowiem, że działa jako pośrednik, w szczególności agent, na rzecz innego podmiotu.

Wnioskodawca sam organizuje wypoczynek dla dzieci i młodzieży zgodnie z art. 92c USO.

Ponadto, Wnioskodawca jest wpisany do rejestru organizatorów i pośredników turystycznych, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2211 ze zm.) i posiada zaświadczenie o takowym wpisie (nr (…)).

To Wnioskodawca sam zawiera „umowę o świadczenie usług turystycznych” z rodzicami uczestników (dzieci), co też zostało wskazane w opisie wniosku. Nie działa On w tym zakresie jako czyjś agent, pośrednik lub pełnomocnik.

Ostatnia przesłanka, którą jest nabywanie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, również jest spełniona w przypadku półkolonii opisanych w pierwszej części wniosku.

Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazał bowiem, że na potrzeby półkolonii zakupuje usługi od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestników. Są to:

a)wyżywienie (catering),

b)wypożyczenie sprzętu,

c)transport komunikacją miejską,

d)bilety wstępu do różnych obiektów kulturalnych i rozrywkowych,

e)ubezpieczenie NWW,

f)zajęcia edukacyjne wraz z materiałami do zajęć

- które są ściśle związane z ich organizacją.

Wnioskodawca wskazał także, że świadcząc usługi półkolonii nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści uczestników kolonii. Wnioskodawca wymienił w opisie stanu faktycznego te usługi, opisał je oraz wskazał, dlaczego są one ściśle związane z organizacją półkolonii.

Za zastosowaniem procedury VAT marża dla usług turystyki w danym przypadku przemawiają również względy związane z wyrażoną w motywie nr 7 dyrektywy VAT zasadą nienaruszania konkurencji przez system VAT.

W powołanym motywie wskazano bowiem, że: „wspólny system VAT powinien pozwolić na osiągnięcie neutralnych warunków konkurencji, w takim znaczeniu, że na terytorium każdego państwa członkowskiego podobne towary i usługi podlegają takiemu samemu obciążeniu podatkowemu, bez względu na długość łańcucha produkcji i dystrybucji”.

Inaczej mówiąc - system VAT i jego zasady nie powinny powodować, iż przedsiębiorcy czy też konsumenci podejmują inne decyzje gospodarcze lub decydują się na świadczenie lub korzystanie z innych usług, z uwagi na mające do nich zastosowanie odmienne zasady VAT.

Przykładem tego może być sytuacja, gdzie konsument ze względu na niższą cenę usługi (wynikającą z niższego VAT) wybiera ją zamiast innej droższej usługi (gdzie jest ona droższa ze względu na wyższy VAT).

W ocenie Wnioskodawcy, brak zastosowania procedury VAT marża dla usług turystyki w stosunku do świadczonej przez Niego usługi organizacji półkolonii narusza w istotnym stopniu konkurencję na rynku turystyki.

Wynika to stąd, że w braku zastosowania tej procedury dla celów opodatkowania VAT świadczonej przez Wnioskodawcę usługi organizacji półkolonii, jej cena będzie droższa dla rodziców dzieci, w porównaniu np. do ceny usługi turystyki opodatkowanej w ramach tej procedury (z uwagi na odmienny sposób ustalenia podstawy opodatkowania VAT).

Dlatego też wybiorą oni tę inną tańszą usługę, zamiast usługi organizacji półkolonii świadczonej przez Wnioskodawcę, przy czym wybór ten będzie spowodowany tylko wysokością ceny, na którą wpływ mają odmienne zasady opodatkowania VAT.

W efekcie dochodzi do zakłócenia konkurencji przez system VAT, co w świetle motywu nr 7 do dyrektywy VAT jest niedopuszczalne.

Usługa organizacji półkolonii świadczona przez Wnioskodawcę jest zaś podobna do innych usług turystyki opodatkowanych w ramach procedury VAT marża określonej w art. 119 ust. 1 ustawy o VAT. Zaspokaja ona bowiem te same potrzeby odbiorców. Tym samym nie powinna ona być opodatkowana VAT według odmiennych zasad. Zwłaszcza, że spełnione są również wszystkie inne przesłanki stosowania tej szczególnej procedury rozliczania VAT.

W konsekwencji również wzgląd na zasadę nienaruszania konkurencji przez system VAT nakazuje objąć usługę organizacji półkolonii zakresem zastosowania art. 119 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, Jego stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Ad 2 (półkolonie)

W ocenie Wnioskodawcy do świadczonych przez Wnioskodawcę usług organizacji półkolonii – w przypadku których niektórzy uczestnicy zamieszkują w tym samym miejscu, gdzie ma miejsce realizacja programu półkolonii - pomimo tej okoliczności, nadal ma zastosowanie procedura VAT marża, o której mowa w art. 119 ust. 1 ustawy o VAT.

Wnioskodawca uzasadnia to w ten sposób, iż przedsięwzięcia turystyczne stanowią działania zorganizowane - obejmujące szerszą grupę osób. Organizacja przedsięwzięcia turystycznego dla pojedynczej osoby, czy kilku osób nie byłaby opłacalna dla organizatora turystyki.

Wynika to stąd, że marża zysku w branży turystycznej jest osiągana właśnie przez to, że organizator zakupuje elementy składowe usługi turystycznej dla wielu osób, przez co uzyskuje dostęp do dużo niższych cen, niż w przypadku zakupu towarów lub usług wchodzących w skład usługi turystycznej dla jednej osoby. Z uwagi na to, że przedsięwzięcia turystyczne obejmują szerszą grupę osób i są działaniami zorganizowanymi, zarówno w polskiej ustawie z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, jak i w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2302 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniająca rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylająca dyrektywę Rady 90/314/EWG (Dz. U. UE. L. z 2015 r. Nr 326, str. 1), posłużono się pojęciem „impreza turystyczna”.

Impreza oznacza natomiast - wedle definicji słownikowej - zorganizowane przedsięwzięcie mające przyciągnąć wielu uczestników (https://wsjp.pl/haslo/ podglad/4344/impreza/5137503/rozrywkowa-lub-sportowa).

W polskiej wersji językowej dyrektywy oraz w ustawie z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych akcentuje się więc udział w imprezie turystycznej (takiej jak np. właśnie półkolonie organizowane przez Wnioskodawcę) wielu osób. Wynika to z samego użycia słowa impreza, które ma określone znaczenie i nie zostało użyte przypadkiem.

W angielskiej wersji dyrektywy jest to natomiast słowo „package”, czyli „pakiet”.

W tym wypadku położono więc z kolei akcent na to, że impreza turystyczna (np. półkolonia) jest pewną całością (owym pakietem), którego nie należy rozdzielać, rozczłonkowywać. Należy wobec tego spoglądać na nią całościowo, gdyż z punktu widzenia gospodarczego i ekonomicznego tylko takie spojrzenie na imprezę turystyczną (np. półkolonię organizowaną przez Wnioskodawcę) jest właściwe.

W ocenie Wnioskodawcy, powyższe rzutuje bezpośrednio na odpowiedź na pytanie nr 2.

Mimo, że nie wszyscy uczestnicy półkolonii zamieszkują poza miejscami, w których się ona odbywa (niektórzy z nich mieszkają w miejscu, w którym realizowany jest jej cały program lub jego część), to istotne jest to, że dla większości uczestników półkolonia odbywa się poza miejscem ich zamieszkania. W konsekwencji stanowi ona usługę turystyki opodatkowaną w systemie VAT marża (na podstawie art. 119 ust. 1 ustawy o VAT). Przedsięwzięcie, w ramach którego realizowane są usługi turystyki dla poszczególnych uczestników stanowi bowiem turystykę jako pewną całość, której nie należy rozdzielać na usługi świadczone dla poszczególnych członków dla celów stosowania lub nie procedury VAT marża dla usług turystyki.

Przeciwne podejście powodowałoby bowiem, że praktycznie w przypadku każdej imprezy turystycznej (w tym zwłaszcza półkolonii) istniałoby ryzyko, iż nie mamy do czynienia z usługą turystyki opodatkowaną w systemie VAT marża.

Nie da się bowiem wykluczyć, że w takiej imprezie turystycznej może wziąć udział osoba, która ma takie samo miejsce zamieszkania, jak miejsce gdzie program imprezy turystycznej jest realizowany.

Aby temu zaradzić organizator turystyki musiałby np. wprowadzać w swoim regulaminie postanowienie, że usługa turystyki nie może zostać nabyta przez osobę, która ma miejsce zamieszkania w tej samej miejscowości, w której jest realizowany program przedsięwzięcia.

Tylko w taki sposób organizator turystyki mógłby mieć pewność, że może bezpiecznie zastosować procedurę VAT marża dla usług turystyki.

Prowadziłoby to jednak do nadmiernej ingerencji systemu opodatkowania VAT w działalność gospodarczą prowadzoną przez organizatora turystyki (konieczność ograniczenia kręgu usługobiorców), co należy uznać za efekt niedopuszczalny w świetle celów, jakie ma realizować system podatku od wartości dodanej.

Istotne jest zatem nie to, czy wszyscy uczestnicy imprezy turystycznej (wszyscy odbiorcy usługi turystycznej) mieszkają poza miejscami, w których jej program jest realizowany, lecz to czy usługa ta zasadniczo jest realizowana poza miejscami zamieszkania uczestników (jej program obejmuje zasadniczo przemieszczenie się do innego miejsca, niż miejsce zamieszkania większości uczestników). Inaczej mówiąc - należy zbadać czy zasadniczo mamy do czynienia z usługą turystyki.

Dodatkowo w przypadku, gdy większość uczestników imprezy turystycznej zamieszkuje poza miejscami (miejscem), w których (w którym) się ona odbywa, od strony ekonomicznej dane przedsięwzięcie należy uznać za przejaw turystyki.

Przyjęcie, że w takim przypadku nie mamy do czynienia z usługą turystyki przez to, że część uczestników zamieszkuje w tych samych miejscach, w których realizowany jest program fałszowałoby rzeczywistość.

Doszłoby bowiem do sytuacji, w której usługa na gruncie VAT byłaby oceniana przez pryzmat kilku osób biorących w niej udział (na podstawie szczegółu), a nie na podstawie jej ogólnego obrazu (na podstawie ogółu). Tymczasem dla celów systemu VAT istotne znaczenie ma ogólny obraz ekonomiczny, a nie nieistotne szczegóły dotyczące danego towaru lub usługi, które nie oddają ekonomicznej istoty świadczenia.

W konsekwencji dana usługa nie zostałaby prawidłowo oceniona, bowiem nie skupiono by się na zasadniczej potrzebie konsumpcyjnej jaką ona zaspokaja (realizacja potrzeb turystycznych poprzez odwiedzanie miejsc położonych poza miejscem zamieszkania). Ta potrzeba konsumpcyjna zasadniczo jest zaspokajana przez półkolonię, w przypadku których tylko część ich uczestników ma to samo miejsce zamieszkania, co miejsca, w których realizowany jest program półkolonii.

Ponadto, taka ogólna ocena danej usługi - skupiona na jej generalnym obrazie - najlepiej zapewnia neutralność systemu VAT. Jak wskazano bowiem w motywie nr 5 do dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 347, str. 1 ze zm.), system VAT staje się najbardziej jasny i neutralny, kiedy podatek nakładany jest w możliwie najbardziej ogólny sposób.

Ponadto Wnioskodawca zaznacza, że w Jego ocenie usługa będąca przedmiotem pytania nr 2 spełnia wszystkie pozostałe przesłanki opodatkowania w ramach systemu VAT marża dla usług turystyki, co wynika z samego opisu stanu faktycznego. Wnioskodawca wskazuje, że przesłanki te poddano już analizie w ramach własnego stanowiska do pytania nr 1 i nie będą one ponownie analizowane.

Stąd też, w opinii Wnioskodawcy, Jego stanowisko w zakresie pytania nr 2 powinno zostać uznane za prawidłowe.

Ad 3 (kwestia indywidualnej oceny; oceny per uczestnik)

W ocenie Wnioskodawcy, jeśli jego stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe, to prawidłowym jest stanowisko, że ustalenie możliwości zastosowania procedury VAT marża dla usług turystyki (art. 119 ust. 1 ustawy o VAT) polegających na organizacji półkolonii wymaga oceny realizowanej usługi indywidualnie - biorąc pod uwagę odrębnie status każdego pojedynczego uczestnika - i tym samym w ramach jednego przedsięwzięcia polegającego na organizacji półkolonii mogą wystąpić zarówno usługi opodatkowane na podstawie art. 119 ust. 1 ustawy o VAT, jaki i usługi opodatkowane na zasadach ogólnych (w zależności od statusu danego uczestnika, tj. jego zamieszkania).

W konsekwencji, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 za nieprawidłowe, Wnioskodawca uważa, że prawidłowy będzie następujący sposób działania w zakresie opodatkowania VAT marżą dla usług turystyki usług półkolonii:

1.Ustalenie miejsca zamieszkania uczestnika półkolonii (np. poprzez pobranie odpowiedniego oświadczenia w formie pisemnej od jego przedstawicieli ustawowych);

2.Porównanie miejsca zamieszkania uczestnika półkolonii z jej programem (miejscami, w których będzie on realizowany);

3.Jeśli dla danego uczestnika miejsca te różnią się, to w jego zakresie półkolonia stanowi usługę turystyki opodatkowaną VAT marżą (art. 119 ust. 1 ustawy o VAT);

4.Jeśli dla danego uczestnika półkolonia odbywa się w tym samym miejscu, co jego miejsce zamieszkania, to nie stanowi ona dla niego usługi turystyki opodatkowanej VAT marżą (art. 119 ust. 1 ustawy o VAT).

W ocenie Wnioskodawcy tylko takie podejście zapewnia prawidłowe stosowanie kryterium uznania za usługę turystyki opodatkowaną VAT marżą (art. 119 ust. 1 ustawy o VAT) wyłącznie takiej usługi, która odbywa się poza miejscem zamieszkania jej uczestnika. Rzecz jasna w ocenie Wnioskodawcy tak będzie w przypadku uznania, że Jego stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe.

Wnioskodawca bowiem mimo wszystko uważa, że najbardziej prawidłowym jest stanowisko, że całe przedsięwzięcie turystyczne, w ramach którego sprzedawane są pojedyncze usługi uczestnictwa w nim należy traktować jako całość i wziąć pod uwagę to czy zasadniczo dla większości jego uczestników program jest realizowany poza ich miejscem zamieszkania (tj. własne stanowisko Wnioskodawcy wyrażone w zakresie pytania nr 2).

Ad 4 (zielone szkoły)

W ocenie Wnioskodawcy do świadczonych przez Wnioskodawcę usług organizacji kolonii ma zastosowanie procedura VAT marża, o której mowa w art. 119 ust. 1 ustawy o VAT.

Ponownie, zdaniem Wnioskodawcy, należy powołać następujące przesłanki, których zaistnienie powoduje, że należy zastosować procedurę VAT marża dla usług turystyki:

1.Wykonywana jest usługa turystyki;

2.Wykonawca tej usługi nie jest pośrednikiem - działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek;

3.W związku z realizacją usługi turystyki usługodawca nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

W przypadku opisanej w ramach drugiej części stanu faktycznego usługi organizacji kolonii mamy do czynienia z usługą turystyki w świetle przywołanych w ramach poprzedniej części stanowiska Wnioskodawcy definicji. Pierwsza przesłanka zastosowania art. 119 ust. 1 ustawy o VAT jest zatem spełniona.

Wynika to stąd, że w ramach opisu stanu faktycznego wskazano, że kolonia organizowana przez Wnioskodawcę polega na wyjeździe dzieci poza ich miejsce zamieszkania (stałego pobytu). W trakcie kolonii, dzieci przez kilka dni przebywają w miejscu zakwaterowania, które zapewnia Wnioskodawca (poprzez nabycie usługi noclegowej od innego podmiotu). Jak wskazał Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego, jest to niezbędne, bowiem kolonie odbywają się często w lokalizacjach oddalonych o setki kilometrów od miejsca zamieszkania. Kolonie stanowią zatem typową usługę turystyczną, w ramach której dzieci udają się na kilkudniowy wypoczynek (rekreację) poza ich miejsce stałego zamieszkania (pobytu). We wcześniejszej części własnego stanowiska Wnioskodawcy przywołano bowiem definicje, z których wynika, że istota turystyki sprowadza się właśnie do wyjazdów (podróży) poza miejsce stałego zamieszkania. Ta istota jest jak najbardziej spełniona w przypadku kolonii.

Druga przesłanka również jest spełniona, bowiem Wnioskodawca nie wskazał w opisie stanu faktycznego, iż działa jako pośrednik lub agent dla innego podmiotu.

Wnioskodawca sam prowadzi działalność w zakresie usług turystycznych i świadczy usługi w tym obszarze we własnym imieniu i na własny rachunek, co wynika z opisu stanu faktycznego.

O działaniu we własnym imieniu i na własny rachunek świadczy również fakt, że Wnioskodawca sam nabywa usługi od różnych podmiotów w celu połączenia ich w usługę kolonii oraz wykonuje również usługi własne (np. szkolenie narciarskie/ pływackie/windsurfingowe). Pośrednik lub agent (podmiot działający na cudzy rachunek) nie podejmowałby takich czynności. Przesłanka nr 3 zastosowania procedury VAT marża dla usług turystyki także jest spełniona, bowiem Wnioskodawca wskazał w opisie stanu faktycznego, że świadcząc usługi kolonii nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści uczestników kolonii. W odniesieniu do organizowanych kolonii usługi nabyte od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestników to m.in.:

a)zakwaterowanie,

b)wyżywienie,

c)wypożyczenie sprzętu,

d)transport,

e)bilety wstępu. 

Wnioskodawca wyjaśnił przy tym, iż usługi te są ściśle związane z usługą organizacji kolonii. Przykładowo Wnioskodawca wskazał, iż brak zapewnienia noclegu uniemożliwiłby spełnienie tej definicji i zaprzeczałby idei kolonii. Wnioskodawca podkreśla, że organizacja pobytu poza miejscem zamieszkania nie jest możliwa bez zapewnienia uczestnikom odpowiedniego zakwaterowania - szczególnie że kolonie często odbywają się w odległych lokalizacjach, oddalonych o setki kilometrów. W związku z tym brak noclegu byłby sprzeczny z logiką takiego wyjazdu. Podobnie zapewnienie uczestnikom kolonii odpowiedniego wyżywienia stanowi kluczowy element organizacji takiego wyjazdu. Dzieci i młodzież, biorące w nim udział nie są w stanie, a także nie powinny, samodzielnie organizować sobie pełnowartościowych posiłków podczas kilkudniowego pobytu.

W konsekwencji do opisanej we wniosku usługi organizacji kolonii, zdaniem Wnioskodawcy, powinna znaleźć zastosowanie procedura VAT marża z art. 119 ust. 1 ustawy o VAT.

Wnioskodawca wskazuje, że Jego stanowisko potwierdzają następujące interpretacje indywidualne:

1.Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 21 marca 2017 r. (znak: 1462-IPPP2.4512.49.2017.2.KOM), w której napisano, że: „charakter i sposób realizacji świadczonych usług organizacji kolonii i obozów dla dzieci i młodzieży wskazuje na konieczność zastosowania szczególnej procedury w rozliczaniu podatku od towarów i usług, gdyż przy świadczeniu tych usług Wnioskodawca spełnia wszystkie przesłanki zawarte w art. 119 ust. 3 ustawy. W takiej sytuacji opodatkowanie przedmiotowych usług turystyki powinno nastąpić według procedury przewidzianej w art. 119, z uwzględnieniem zasady odrębnego ustalania podstawy opodatkowania dla usług własnych i usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Podstawą opodatkowania usługi turystyki w części dotyczącej usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty będzie zatem marża zdefiniowana w art. 119 ust. 2 ustawy. Zatem w przypadku usług organizowania kolonii i obozów świadczonych na rzecz dzieci i młodzieży świadczenia (towary i usługi) nabywane od innych podatników dla bezpośredniej korzyści uczestników wypoczynku, Wnioskodawca powinien opodatkować stosując procedurę szczególną wynikającą z art. 119 ustawy z zastosowaniem stawki podatku VAT właściwej dla usługi turystyki, tj. 23% - zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy”.

2.Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 7 lutego 2020 r. (znak: 0112-KDIL1-1.4012.472.2019.2.EB), w której wskazano, że: „w odniesieniu do organizowanych kolonii usługi nabyte od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestników to m.in.: zakwaterowanie, wyżywienie, wypożyczenie sprzętu, transport. Wszystkie ww. czynności tj.: zapewnienie uczestnikom kolonii noclegu, wyżywienia, transportu, ubezpieczenia, zajęć programowych, wejść do parku linowego, na basen, wypożyczenie kajaków, rowerów wodnych, sprzętu windsurfingowego - są jak wskazał Wnioskodawca - ściśle związane z usługą organizacji kolonii. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi organizacji kolonii - jak wskazał Zainteresowany - stanowią usługę turystyki. Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy, w odniesieniu do organizowanych przez Wnioskodawcę kolonii dla dzieci i młodzieży należy zauważyć, że zawierają one wszelkie cechy charakterystyczne dla usług turystycznych, dla których ustawa o podatku od towarów i usług określa szczególny sposób opodatkowania przewidziany w art. 119 ustawy”.

3.Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 12 grudnia 2017 r. (znak: IPPP2/443-724/13-3/S/17/IZ), w której wskazano, że: Spółka świadczy usługi polegające na kompleksowej organizacji kolonii, letnich obozów dla dzieci i młodzieży oraz zielonych szkół tj. wypoczynku. W ramach organizacji wypoczynku dla dzieci i młodzieży Spółka zapewnia nocleg i wyżywienie oraz program rekreacyjny i kulturalno-oświatowy przy wykorzystaniu będącej własnością Spółki infrastruktury (usługi własne) a także nabywa usługi (dla zwiększenia atrakcyjności oferty kolonijno-obozowej) przewóz uczestników tj. transport i ich ubezpieczenie od NNW oraz pakiet usług rekreacyjno-turystycznych. A zatem, wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy, świadczone usługi organizacji kolonii, letnich obozów dla dzieci i młodzieży oraz zielonych szkół należy uznać za usługi turystyki, o których mowa w wyżej wymienionych przepisach, a tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie uznać należy za nieprawidłowe.

4.Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 grudnia 2015 r. (znak: IBPP1/4512-749/15/LSz), w której Organ wskazał, iż: „charakter świadczonych usług organizacji kolonii dla dzieci i młodzieży oraz sposób ich realizacji wskazuje na konieczność zastosowania szczególnej procedury w rozliczaniu podatku od towarów i usług, bowiem przy świadczeniu tych usług Wnioskodawca spełnia wszystkie przesłanki zawarte w art. 119 ust. 3 ustawy o VAT. W takiej sytuacji opodatkowanie przedmiotowych usług turystyki winno nastąpić według procedury przewidzianej w art. 119, z uwzględnieniem zasady odrębnego ustalania podstawy opodatkowania dla usług własnych i usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Podstawą opodatkowania usługi turystyki w części dotyczącej usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty będzie zatem marża zdefiniowana w art. 119 ust. 2 ustawy”.

5.Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 12 grudnia 2018 r. (znak: 0114-KDIP1-3.4012.663.2018.1.JG), w której wskazano, że: „W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca będzie zatem świadczył usługę turystyki, o której mowa w art. 119 ustawy, składającą się z pakietu usług, na potrzeby której zostaną m.in. nabyte usługi związane z transportem, zakwaterowaniem, wyżywieniem, oraz usługi rekreacyjne, szkoleniowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Reasumując, stwierdzić należy, że nabywane przez Wnioskodawcę od innych podatników towary i usługi tj.: zapewnienie transportu, zakwaterowania, wyżywienia, zorganizowania zajęć sportowych, wypoczynkowych, rekreacyjnych, szkoleń, podnoszenia kwalifikacji i umiejętności sportowych z różnych dziedzin sportu (piłki nożnej, siatkowej, ręcznej, koszykowej, judo) podlegają zaliczeniu ich do usług nabywanych dla bezpośredniej korzyści turysty, jako stanowiące składnik świadczonej przez Wnioskodawcę usługi turystycznej. W związku z tym należy je uwzględnić przy ustalaniu podstawy opodatkowania według szczególnej procedury rozliczania VAT-marża, zgodnie z art. 119 ustawy”.

W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy, Jego stanowisko powinno zostać uznane za prawidłowe w całości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

W treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.

Zwolnienie od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy:

Według art. 43 ust. 17 ustawy:

W świetle ww. przepisu art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy należy stwierdzić, że jeżeli świadczone usługi będą stanowiły usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą i opieka ta sprawowana będzie w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej, o systemie oświaty oraz w przepisach ustawy Prawo oświatowe, to usługi opieki będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a) ustawy.

Dla zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisów istotne jest spełnienie zawartych w tych przepisach warunków. Zwrócić należy uwagę, że powyższe uregulowania odsyłają bezpośrednio do przepisów o systemie oświaty.

Zgodnie z art. 92a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 750 ze zm.):

Stosownie do art. 92c ust. 1 ustawy o systemie oświaty:

Zgodnie z art. 92c ust. 2 ustawy o systemie oświaty:

Należy w tym miejscu zauważyć, że ww. ustawa nie określa żadnych szczególnych wymagań co do formy prawnej, ani też warunków organizacyjno-finansowych, które powinien spełnić organizator. Ustala się jedynie wymagania dotyczące samych form wypoczynku: obowiązkiem organizatorów jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków wypoczynku i właściwej opieki wychowawczej, a także zatrudnienie odpowiednio przygotowanej kadry pedagogicznej.

W myśl art. 92d ust. 1 ustawy o systemie oświaty:

Z wniosku wynika, że w ramach prowadzonej działalności organizują Państwo – jako organizator wypoczynku dla dzieci i młodzieży na podstawie art. 92c ust. 1 pkt 2 USO - półkolonie i kolonie. Jesteście Państwo wpisani do rejestru organizatorów i pośredników turystycznych. Celem organizowanych przez Państwa półkolonii i kolonii jest zarówno nauka poza miejscem zamieszkania, jak i wypoczynek oraz rekreacja.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do zastosowania procedury VAT marża, o której mowa w art. 119 ust. 1 ustawy, do świadczonych usług organizacji:

• kolonii,
• półkolonii w przypadku, gdy wszyscy uczestnicy zamieszkują w innym miejscu, niż ma miejsce realizacja programu półkolonii oraz
• półkolonii wtedy, gdy niektórzy uczestnicy zamieszkują w tym samym miejscu, gdzie ma miejsce realizacja programu półkolonii.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości, należy wskazać, że zgodnie z art. 119 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 119 ust. 2 ustawy:

Powyższe regulacje odnoszą się do usług, które składają się na usługę turystyczną. Użyte w tym przepisie słowa „w szczególności” oznaczają, że jest to katalog otwarty. Konsekwentnie, inne usługi stanowiące składnik usługi turystycznej również powinny być uwzględnione. Czynnikiem wyróżniającym konkretną czynność jako usługę jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

Ponieważ ustawa o podatku od towarów i usług nie określa jednoznacznie jakiego rodzaju usługi są usługami nabywanymi dla bezpośredniej korzyści, to na podstawie przepisu art. 119 ust. 2 ustawy przyjąć należy, iż nabycie tych usług i towarów, które zaspokajają potrzeby i oczekiwania turysty w trakcie korzystania z usługi turystycznej, będzie w przypadku wykonywania usług turystyki stanowić element kalkulacyjny do określenia marży.

W myśl art. 119 ust. 3 ustawy:

Według art. 119 ust. 3a ustawy:

Przedmiotowa regulacja w sposób kategoryczny zobowiązuje podatników świadczących usługi turystyki do prowadzenia specyficznej dla tego rodzaju działalności ewidencji.

Podstawowym obowiązkiem podatnika podatku od towarów i usług jest prawidłowe opodatkowanie wykonywanych czynności podlegających opodatkowaniu. Tak więc dla prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania usług turystycznych, opodatkowanych według szczególnej procedury, określonej przepisem art. 119 ust. 1 ustawy, konieczne jest prowadzenie ewidencji, o której mowa w art. 119 ust. 3a ustawy.

Art. 119 ust. 5 ustawy stanowi, że:

Na podstawie art. 119 ust. 6 ustawy:

Należy podkreślić, że do towarów i usług nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty można zaliczyć jedynie takie towary i usługi, które podatnik nabywa od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty i nie stanowią one jednocześnie „środków” do wyświadczenia usługi własnej podatnika, która następnie staje się elementem usługi turystycznej. Natomiast wszelkie towary i usługi nabywane przez podatnika dla wyświadczenia usługi własnej, stanowiącej następnie element usługi turystyki, należy uznać za wydatki dotyczące usług własnych.

Art. 119 ust. 3 ustawy jasno wskazuje, że procedura VAT marża znajduje zastosowanie bez względu na to, kto nabywa usługę turystyki, jeżeli czyni to w warunkach określonych tym przepisem. Łączne spełnienie powyższych przesłanek przesądza o obligatoryjności zastosowania szczególnej procedury opodatkowania marżą usług turystyki.

Należy wskazać, że pomimo użycia w przepisie słowa „turysta” obowiązku stosowania zasady VAT marża nie można ograniczać wyłącznie do typowego turysty. Jak bowiem wskazano w wyroku NSA z 7 grudnia 2022 r. o sygn. akt I FSK 1933/19 TSUE, pojęcie „podróżny”, jakim posłużył się prawodawca unijny w przepisach Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej: „Dyrektywą” regulujących procedurę szczególną dla biur podróży (art. 306-310) należy rozmieć szeroko („podejście oparte na kliencie”), a zatem procedura VAT marża ma zastosowanie, gdy bezpośrednim odbiorcą jest każdy klient (instytucja, przedsiębiorca, biuro podróży).

Ustawa o podatku od towarów i usług, jak również Dyrektywa nie zawierają definicji pojęć „biuro podróży” oraz „organizator wycieczek turystycznych”. W sprawach połączonych C-308/96 i C-94/97 Commissioners of Customs and Excise v T.P. Madgett, R.M. Baldwin and The Howden Court Hotel Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) uznał, że specjalne zasady opodatkowania agentów turystycznych i biur podróży, określone w artykule 26 VI Dyrektywy 77/388, mają zastosowanie do podmiotów gospodarczych, nawet jeśli nie są one formalnie agentami turystycznymi ani biurami podróży, o ile organizują one wycieczki lub wyjazdy zorganizowane we własnym imieniu i powierzają innym podatnikom wykonanie usług związanych z tą działalnością. To stanowisko podtrzymano następnie w wyroku w sprawie C-200/04 ISt internationale Sprach und Studienreisen GmbH (pkt 22). Szeroka wykładnia art. 306 i n. dyrektywy 112 popierana jest także w orzecznictwie krajowym (wyrok NSA z 4 lutego 2016 r., I FSK 1768/14, a także wyrok WSA w Gliwicach z 28 marca 2011 r., III SA/Gl 2746/10, CBOSA).

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji legalnej pojęcia „usługi turystyki”. Nie zawiera także odesłań do definicji zawartych w innych aktach normatywnych. Odnajdujemy ją natomiast w treści art. 306 i 307 Dyrektywy.

I tak, zgodnie z art. 306 ust. 1 Dyrektywy:

Z kolei art. 306 ust. 2 Dyrektywy stanowi, że:

Z brzmienia powyższego przepisu wynika jednoznacznie, że dotyczy on świadczeń nabywanych od innych podatników.

W myśl art. 307 Dyrektywy:

Ww. przepisy Dyrektywy nie przesądzają, że tylko usługa kompleksowa, która obejmuje swym zakresem cząstkowe usługi, np.: transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie, zwiedzanie itp. może być objęta szczególną procedurę VAT marża.

Na mocy art. 308 Dyrektywy:

W tym miejscu warto przytoczyć wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 25 października 2012 r. w sprawie C-557/11 mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Naczelny Sąd Administracyjny (Polska). W pkt 19 tego wyroku Trybunał wskazał, że:

W cytowanym wyroku TSUE podkreślił, iż Trybunał już w przeszłości orzekł, że szczególna procedura opodatkowania biur podróży znajduje zastosowanie wyłącznie do świadczeń nabywanych od podmiotów trzecich. Ta sama linia rozumowania doprowadziła Trybunał do orzeczenia, że procedura ta nie dotyczy usług przewozu świadczonych bez pośredników, które podlegają przepisom ogólnym mającym zastosowanie do przedsiębiorstw transportowych (wyrok z dnia 27 października 1992 r. w sprawie C-74/91 Komisja przeciwko Niemcom, Rec. s. I 5437, pkt 26). Trybunał wywiódł stąd, że w sytuacji gdy podmiot gospodarczy podlegający przepisom o szczególnej procedurze opodatkowania biur podróży świadczy za cenę ryczałtową usługi złożone w części z jego własnych usług, a w części ze świadczeń innych podatników, procedura szczególna znajduje zastosowanie tylko do świadczeń podmiotów trzecich (zob. podobnie ww. wyrok w sprawach połączonych Madgett i Baldwin, pkt 47).

Należy również wskazać, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 13 października 2005 r. (C-200/04, Finanzamt Heidelberg v. iSt internationale Sprach – und Studienreisen GmbH), badając zakres świadczenia usług turystycznych zwrócił uwagę, że definicji podróży nie można ograniczyć ze względu na jej cel. Usługa turystyczna może bowiem obejmować także wyjazd edukacyjny. W wyroku tym Trybunał stwierdził, że:

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Trybunał zwrócił uwagę, że nawet jeżeli usługa ma charakter edukacyjny, podróż może stanowić jej istotny i znaczący element. Tym bardziej, że pojęcia opisujące zwolnienia podatkowe należy interpretować ściśle.

Jak wskazał również NSA w wyroku z 4 lutego 2016 r. sygn. akt I FSK 1768/14:

Z powyższego orzecznictwa wynika, że procedura szczególna wynikająca z art. 119 ustawy ma zastosowanie nie tylko w stosunku do typowych biur podróży, ale także w stosunku do innych podmiotów, które dokonują podobnych czynności w ramach swojej działalności gospodarczej.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do zastosowania procedury VAT marża, o której mowa w art. 119 ust. 1 ustawy, m.in. do świadczonych usług organizacji kolonii (pytanie nr 4).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej organizują Państwo m.in. różnego rodzaju kolonie (zielone szkoły, obozy, kolonie itd.). Zasadniczo wyjazdy ukierunkowane są na rekreację i odpoczynek dzieci, jednak każdy wyjazd opiera się na programie zapewniającym uczestnikom szkolenie uzależnione od tematyki wyjazdu np. narciarskie, rowerowe itd.

W ramach kolonii nabywają Państwo od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestnika kolonii m.in. zakwaterowanie, wyżywienie, wypożyczenie sprzętu (np. kajaki, rowerki wodne), transport oraz bilety wstępu (np. park linowy, basen). Uczestnicy mają również wykupione ubezpieczenie.

Wymienione wyżej usługi nabywane od podatników zewnętrznych są ściśle związane i niezbędne z punktu widzenia usługi organizacji kolonii dla dzieci. W odniesieniu do organizowanych przez Państwa usług kolonii należy zauważyć, że zawierają one wszelkie cechy charakterystyczne dla usług turystycznych. W zakresie organizacji kolonii działają Państwo na rzecz uczestników wypoczynku tj. dzieci we własnym imieniu i na własny rachunek oraz nabywają świadczenia od innych podatników dla bezpośredniej korzyści tych uczestników. Nabywają Państwo od podmiotów zewnętrznych usługi transportu, zakwaterowania, wyżywienia, biletów wstępu, ubezpieczenia oraz wypożyczenia sprzętu natomiast we własnym zakresie zapewniają Państwo całodobową opiekę, prowadzenie szkoleń i treningów sportowych, udostępnienie sprzętu oraz zabezpieczenie wodnych aktywności.

W konsekwencji, opodatkowanie świadczonych przez Państwa usług organizacji kolonii, w ramach których nabywają Państwo od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestnika kolonii poza innymi usługami również zakwaterowanie, powinno nastąpić według procedury szczególnej VAT marża, o której mowa w art. 119 ustawy, dla usług nabytych w Państwa imieniu i na Państwa rzecz od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestnika kolonii.

W ramach usług własnych organizują Państwo natomiast każde wydarzenie od podstaw, a ponadto – w zależności od profilu kolonii - zapewniają Państwo:

1)sprawowanie opieki (wychowawca),

2)prowadzenie zajęć nauki i doskonalenia pływania,

3)planowanie i prowadzenie wycieczek rowerowych,

4)prowadzenie zajęć nauki i doskonalenia jazdy na nartach i snowboardzie,

5)planowanie trasy rejsu i obsługa jachtów – sternicy,

6)prowadzenie zajęć z kajakarstwa,

7)prowadzenie zajęć z tenisa i sportów rakietowych,

8)prowadzenie zajęć z gimnastyki,

9)prowadzenie zajęć z gier zespołowych i innych,

10)koordynacja i planowanie pracy kadry.

Jak wyżej wskazano, w przypadku gdy przy świadczeniu usługi turystyki, oprócz usług nabywanych od innych podatników (podmiotów zewnętrznych) dla bezpośredniej korzyści uczestnika wypoczynku, podatnik wykonuje we własnym zakresie część świadczeń w ramach tej usługi, zwanych dalej „usługami własnymi”, odrębnie ustala się podstawę opodatkowania dla usług własnych i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści uczestnika wypoczynku. W celu określenia podstawy opodatkowania dla usług własnych stosuje się odpowiednio przepisy art. 29a ustawy.

Wszelkie towary/usługi jakie nabywają Państwo dla wyświadczenia usługi własnej, stanowiącej następnie element usługi turystyki, należy uznać za wydatki dotyczące usług własnych.

W tym miejscu wskazać należy, że ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a) ustawy korzystają świadczone usługi opieki, jeżeli stanowią usługi opieki nad dziećmi i młodzieżą i opieka ta sprawowana jest w formach i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty.

Zatem dla świadczonych przez Państwa w ramach ww. usługi organizacji obozów oraz kolonii dla dzieci i młodzieży usługa w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, wykonywana w formach i na zasadach określonych w przepisach ustawy o systemie oświaty oraz Prawo oświatowe będą Państwo korzystali ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a) ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4, zgodnie z którym do opisanej usługi organizacji kolonii powinna znaleźć zastosowanie procedura VAT marża z art. 119 ust. 1 ustawy uznaję za nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą także prawa do zastosowania procedury VAT marża, o której mowa w art. 119 ust. 1 ustawy, m.in. do świadczonych usług organizacji półkolonii (pytania nr 1-3).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej organizują Państwo m.in. różnego rodzaju półkolonie letnie i zimowe, z zachowaniem wszelkich wymagań określonych przez przepisy o systemie oświaty i podlegają nadzorowi kuratorium oświaty. Wychowawcy prowadzący półkolonie są osobami zatrudnionymi na podstawie umowy zlecenia spełniają warunki przewidziane przez przepisy Prawa Oświatowego. Celem organizacji półkolonii jest zarówno nauka poza miejscem zamieszkania, jak i wypoczynek oraz rekreacja.

W czasie trwania półkolonii zapewniona jest opieka nad dziećmi, wyżywienie oraz zajęcia edukacyjne. Podczas półkolonii realizowane są m.in. zajęcia edukacyjne, wycieczki rowerowe, wspinaczka skałkowa, rafting, gry zespołowe, zajęcia na torze ninja, wakeboardzie, wodnym torze przeszkód, kulach wodnych, kreatywne i twórcze zajęcia plastyczne, a także różnorodne warsztaty.

W czasie pobytu na półkoloniach dzieci pod nadzorem kadry opiekuńczej i wychowawczej, realizują różnorakie zajęcia sportowe, plastyczne, taneczne, artystyczne oraz dydaktyczne połączone z wypoczynkiem. Podczas organizowanych przez Państwa turnusów w ramach półkolonii realizowane są również wyjścia do miejsc kultury w okolicach (…). Każdego dnia planowany harmonogram tygodniowy zawiera wyjście/wyjazd w inne miejsce. Z rodzicami zawierają Państwo „umowę o świadczenie usług turystycznych”, która przewiduje najważniejsze dla stron postanowienia, takie jak zakres i przedmiot, cenę, sposób zapłaty, rodzaj i zakres ubezpieczenia, oświadczenia stron.

W ramach usług własnych organizują Państwo każde wydarzenie od podstaw, a ponadto – w zależności od profilu półkolonii - zapewniają Państwo:

1.sprawowanie opieki (wychowawca),

2.prowadzenie zajęć nauki i doskonalenia pływania,

3.planowanie i prowadzenie wycieczek rowerowych,

4.prowadzenie zajęć nauki i doskonalenia jazdy na nartach i snowboardzie,

5.planowanie trasy rejsu i obsługa jachtów – sternicy,

6.prowadzenie zajęć z kajakarstwa,

7.prowadzenie zajęć z tenisa i sportów rakietowych,

8.prowadzenie zajęć z gimnastyki,

9.prowadzenie zajęć z gier zespołowych i innych,

10.koordynacja i planowanie pracy kadry.

Na potrzeby półkolonii zakupują Państwo od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści ich uczestników wyżywienie (catering), wypożyczenie, transport komunikacją miejską, bilety wstępu do różnych obiektów kulturalnych i rozrywkowych, ubezpieczenie NWW, zajęcia edukacyjne wraz z materiałami do zajęć. Wszystkie ww. dokonane przez Państwa zakupy ściśle związane są z organizacją półkolonii.

Rodzice/opiekunowie prawni dowożą dzieci codziennie na półkolonie, a po ich zakończeniu dzieci wracają do domów – w ramach półkolonii nie występuje usługa hotelowa.

Półkolonie dzielą Państwo na te, które organizowane są tylko lub również w miejscu zamieszkania uczestników oraz na te odbywające się tylko poza miejscem zamieszkania uczestników.

Z okoliczności sprawy wynika, że wszystkie nabywane przez Państwa usługi – wyżywienie (catering), transport komunikacją miejską, bilety wstępu do różnych obiektów kulturalnych i rozrywkowych, ubezpieczenie NWW, zajęcia edukacyjne wraz z materiałami do zajęć – nabywane od innych podmiotów są ściśle związane z organizacją półkolonii oraz są niezbędne do przeprowadzenia półkolonii. Celem wszystkich czynności, jakie Państwo wykonują w związku z organizacją półkolonii nie jest osiągnięcie przez Państwa dodatkowego dochodu. Państwa celem jest zapewnienie opieki, różnorodnych form aktywności wpływających na rozwój fizyczny dzieci i młodzieży podczas wakacji.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego, prowadzi do wniosku, że świadczone przez Państwa usługi organizacji półkolonii obejmują swym zakresem usługi w zakresie opieki nad dziećmi wykonywane w formach i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty. Jak Państwo wskazali – w czasie trwania półkolonii zapewnią Państwo opiekę nad dziećmi. Organizowane półkolonie zgłaszane są w ustawowych terminach właściwemu kuratorium oświaty. Nie nabywają Państwo jednak od innych podmiotów we własnym imieniu dla bezpośredniej korzyści uczestnika półkolonii usługi hotelowej. Rodzice/opiekunowie prawni dowożą dzieci codziennie na półkolonie, a po ich zakończeniu dzieci wracają do domów.

W odniesieniu do organizowanych przez Państwa usług półkolonii należy zauważyć, że nie zawierają one cech charakterystycznych dla usług turystycznych. Państwa półkolonie to z reguły kilkugodzinne pobyty wraz z ewentualnymi atrakcjami i wyżywieniem, których głównym celem jest opieka nad dziećmi i młodzieżą. Usługa półkolonii, która nie wiąże się z organizacją wyjazdu (podróży) i zapewnieniem pobytu, w tym noclegu, poza miejscem zamieszkania nie będzie wpisywała się w pojęcie „usługi turystyki”, które mają na celu zaspokojenie potrzeb turysty (podróżnego) – w tym przypadku nie sposób uznać uczestnika półkolonii za turystę (podróżnego). Podkreślić należy, że w odniesieniu do organizowanych przez Państwa półkolonii podstawowym celem świadczenia tych usług jest opieka nad dziećmi i młodzieżą.

W konsekwencji, świadczone przez Państwa usługi organizacji półkolonii, w ramach których nie nabywają Państwo od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści uczestnika półkolonii usług zakwaterowanie, nie może zostać opodatkowane według procedury szczególnej VAT marża, o której mowa w art. 119 ustawy.

Do organizowanych przez Państwa półkolonii, które obejmują swym zakresem usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą wykonywane w formach i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty i są zgłaszane kuratorowi oświaty oraz podlegają nadzorowi i kontroli właściwego kuratora oświaty mogą Państwo skorzystać ze zwolnienia na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a) ustawy w przypadku świadczenia tych usług.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 1 i 2 uznaję za nieprawidłowe.

Nie można także zgodzić się z Państwem, że ustalenie możliwości zastosowania procedury VAT marża dla usług turystyki czy też opodatkowania na zasadach ogólnych usług polegających na organizacji półkolonii zależy od miejsca zamieszkania danego uczestnika i powinno być oceniane indywidualnie, biorąc pod uwagę odrębnie status każdego pojedynczego uczestnika.

Jak już wyżej wskazano, możliwość opodatkowania usług organizacji półkolonii ocenia się przez pryzmat warunków jakie muszą być spełnione wobec całokształtu danej usługi, a nie miejsca zamieszkania uczestników półkolonii biorących z niej udział. Usługa organizowanych przez Państwa półkolonii, która nie wiąże się z zapewnieniem pobytu, w tym noclegu, poza miejscem zamieszkania uczestnika półkolonii nie będzie wpisywała się w pojęcie „usługi turystyki”. Zatem bez znaczenia w tej sprawie pozostaje fakt, czy uczestnik półkolonii ma miejsce zamieszkania w miejscu organizacji półkolonii, czy też poza nim.

Zatem również Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 uznaję za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.