Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku podlegania czynności świadczonych przez Spółkę na podstawie umowy ze Stowarzyszeniem na realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i mediacji na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz aktach wykonawczych do ustawy.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółka prowadzi działalność pod firmą A sp. z o.o., której przedmiotem jest m.in. działalność prawnicza i mediacje (kod Polskiej Klasyfikacji Działalności: 69.10.Z (Działalność prawnicza), numer NIP: (...), KRS: (...), adres prowadzonej działalności ul. (…). Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT). W dniu 28 października 2024 r. Spółka zawarła ze Stowarzyszeniem B z siedzibą w C umowę zlecenia nr (...) na świadczenie poradnictwa obywatelskiego i nieodpłatnej mediacji w ramach punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Pracownik Spółki, a jednocześnie jej członek zarządu po ukończeniu kursu, zdał egzamin na ocenę pozytywną i uzyskał zaświadczenie potwierdzające posiadanie wiedzy i umiejętności z zakresu świadczenia poradnictwa obywatelskiego – zaświadczenie z dnia 3 grudnia 2023 r. Pracownik w roku 2024 odbył również coroczny kurs doszkalający wymagany do otrzymania uprawnień doradcy obywatelskiego, w dowód czego otrzymał stosowne zaświadczenie. Pracownik Spółki jest też mediatorem stałym wpisanym na listę mediatorów stałych przy Sądzie Okręgowym w D, E i C, spełnia zatem wszelkie przesłanki do świadczenia usług poradnictwa obywatelskiego i nieodpłatnej mediacji w rozumieniu ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Przedmiotem zawartej ze Stowarzyszeniem B, z siedzibą w C, umowy zlecenia jest świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz mediacji, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonym w odrębnym harmonogramie, będącym załącznikiem do umowy zlecenia w okresie od 2 stycznia 2025 r. – 31 grudnia 2025 r.

Zgodnie z umową, jako zleceniobiorca Spółka korzysta ze wskazanego przez Urząd Miasta wyposażonego pomieszczenia, sprzętu i materiałów (meble, komputer, drukarka, telefon, materiały biurowe i papiernicze), zaplecza technicznego (media, Internet) oraz udostępnionego przez Ministerstwo Sprawiedliwości programu do ewidencjonowania świadczeń na potrzeby realizacji umowy, dostępnego pod adresem internetowym: https://adm-np.ms.gov.pl/. Na podstawie umowy zlecenia Spółka (pracownik wykonujący czynności doradcy obywatelskiego) ma obowiązek przestrzegania ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz aktów wykonawczych wydanych na jej podstawie, a także stosowania procedur dotyczących realizacji świadczeń, w tym czasu i miejsca wykonywania świadczeń określonych w harmonogramie. Ponadto, zobowiązana jest w szczególności do: prowadzenia karty czasu pracy; osobistej obecności w wyznaczonym miejscu i godzinach wykonywania świadczeń, zgodnie z ustalonym harmonogramem; logowania się do udostępnionego przez Ministerstwo Sprawiedliwości w Internecie systemu informatycznego do ewidencjonowania świadczeń; prowadzenia wynikającej z ustawy dokumentacji każdego przypadku udzielenia świadczeń określonych w ustawie przy użyciu systemu informatycznego do ewidencjonowania świadczeń; wysłania do Stowarzyszenia B po zakończeniu każdego miesiąca comiesięcznej ewidencji czasu pracy osobiście, bądź za pośrednictwem poczty elektronicznej; zachowanie w tajemnicy informacji związanych ze świadczoną nieodpłatną pomocą prawną i nieodpłatnym poradnictwem obywatelskim.

Stowarzyszenie B nie zobowiązało Spółki ani pracownika Spółki w umowie zlecenia do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje ani umowa, ani ustawa. Zgodnie z ustawą z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, porada dotyczy przede wszystkim poinformowania o obowiązującym stanie prawnym, przysługujących uprawnieniach lub spoczywających obowiązkach, bez podejmowania decyzji za osobę uprawnioną odnośnie podejmowanych przez nią czynności. Usługi mediacji są przeprowadzane w razie potrzeby, które mogą w ogóle w ciągu całego roku nie zaistnieć i odbywają się w ramach dyżuru nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i granicach wynagrodzenia określonego w umowie. Z tytułu pełnienia wyżej wymienionych dyżurów Spółka otrzymuje wynagrodzenie w wysokości określonej w umowie. Wynagrodzenie jest niezależne od ilości udzielonych świadczeń. Spółka (jej pracownik wykonujący czynności doradcy obywatelskiego) nie ma wpływu na wysokość przyznanego wynagrodzenia wynikającego z umowy. Podstawą wypłaty wynagrodzenia jest każdy zrealizowany w danym miesiącu dyżur, przeprowadzony według harmonogramu punktu świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, zgodnie z przedstawioną podpisaną ewidencją czasu pracy. W wykonaniu umowy, poza wynagrodzeniem Spółka nie otrzymuje dodatkowych świadczeń. W związku z realizacją umowy Spółka ponosi wydatki w postaci kosztów dojazdu do miejsca dyżuru, nie ponosi żadnych innych wydatków w związku z wykonaniem umowy.

W ocenie Spółki, przychody otrzymywane od Stowarzyszenia B z tytułu umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i mediacji na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz aktach wykonawczych do ustawy, na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonym w odrębnym harmonogramie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – VAT. Wykonując umowę zlecenie Spółka nie ponosi ryzyka gospodarczego ani ekonomicznego, rozumianego, jako możliwość wystąpienia takich zdarzeń, które mają w konsekwencji negatywny wpływ na wynik prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej lub niosą ze sobą niebezpieczeństwo poniesienia straty. Do wykonywania czynności wynikających z umowy zlecenia wykorzystywany jest lokal i infrastruktura (sprzęt i materiały, zaplecze techniczne) zapewniony przez miasto i organizację wewnętrzną Stowarzyszenia. Wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej zlecającego powoduje, że Spółka nie ponosi również w tym zakresie ryzyka ekonomicznego. Spółka nie ma wpływu na wysokość wynagrodzenia, które zostało narzucone przez Stowarzyszenie. Umowa zlecenia przewiduje stałą miesięczną stawkę wynagrodzenia, przez co nie można mówić o ponoszeniu ryzyka gospodarczego.

W myśl ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej z dnia 5 sierpnia 2015 r. odpowiedzialność wobec osób trzecich za czynności wykonywane przez zleceniobiorcę na rzecz zleceniodawcy obciąża Stowarzyszenie, które dobiera sobie kadrę w sposób indywidualny i jednostronny. Wyłączna odpowiedzialność Stowarzyszenia za szkody powstałe, w związku z realizacją zadania publicznego, wynika wprost z umów o realizację zadania publicznego zawartych przez Stowarzyszenie z miastem. W związku ze świadczeniem usług objętych umową Spółka nie jest także zobowiązana posiadać ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Kwestii tej nie reguluje ani umowa, ani ustawa.

Spółka wykonując umowę zlecenia nie wyraża woli ani nie składa żadnych oświadczeń w imieniu i na rzecz Stowarzyszenia. Usługi polegają na udzielaniu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i prowadzeniu nieodpłatnej mediacji, osobom których nie stać na płatną poradę prawną. W ramach podpisanej ze Stowarzyszeniem umowy zlecenia Spółka ani jej pracownik nie mają uprawnień do składania oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Stowarzyszenia. Jako zleceniobiorca umowy zlecenia ze Stowarzyszeniem B Spółka udziela porad, natomiast to klient podejmuje decyzję czy z tych porad skorzystać. Jako zleceniobiorca umowy zlecenia ze Stowarzyszeniem B Spółka nie składa żadnych pism, wniosków itp., jako pełnomocnik klientów punktów nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Pytanie

Czy przychody otrzymywane przez Spółkę od Stowarzyszenia B z tytułu umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i mediacji na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz aktach wykonawczych do ustawy, na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonym w odrębnym harmonogramie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Wobec powyższego stanu faktycznego, świadczenie przez Spółkę nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i mediacji na podstawie zawartej umowy zlecenie ze Stowarzyszeniem B nie będą mieściły się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o podatku od towarów i usług, a tym samym przychody otrzymywane od Stowarzyszenia B z tytułu umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i mediacji na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz aktach wykonawczych do ustawy, na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonym w odrębnym harmonogramie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – VAT.

Z przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że dla uznania, że określone czynności nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy, istotne jest łączne spełnienie wszystkich elementów wymienionych w tym przepisie, tj. związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym a wykonującym zlecane czynności co do warunków:

-wykonywania tych czynności,

-wynagrodzenia, oraz

-odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Sformułowanie w powołanym art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, odnoszące się do odpowiedzialności, należy rozumieć jako odpowiedzialność zleceniodawcy, w stosunku do osób trzecich, za czynności realizowane przez zleceniobiorcę w ramach wykonywania zlecenia. Tylko w takim przypadku ryzyko wykonania czynności zleconych przechodzi z faktycznego wykonawcy na osobę zlecającą ich wykonanie, co wyklucza samodzielny charakter działalności zleceniobiorcy. Tak bowiem rozumiana odpowiedzialność za wykonanie czynności wskazuje, kto ponosi ryzyko prowadzonej działalności, a tym samym wskazuje na wyłączenie ze sfery samodzielności (i z grona podatników podatku od towarów i usług) tego podmiotu, który nie odpowiada za efekt wykonywanej pracy wobec osób trzecich.

O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług można wg Spółki mówić w przypadku, gdy zleceniobiorcę będą łączyć ze zleceniodawcą więzi analogiczne, jak w przypadku stosunku pracy, jako że nie będzie on ponosił ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywaniem czynności, będących przedmiotem wskazanych umów, a odpowiedzialność za te czynności w stosunku do osób trzecich będzie bezwzględnie ponosił zlecający. Oznacza to, że z treści zawartych umów wynikać powinno zobowiązanie, które w swej istocie kładzie na zlecającego odpowiedzialność, zamiast na zleceniobiorcę, podobnie jak ma to miejsce w przypadku stosunku pracy.

Spółka nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich za wykonywane czynności (odpowiedzialność ta nie wynika z rzeczonej umowy zlecenie ani z przepisów ustawy), jak i ryzyka gospodarczego i ekonomicznego. Stowarzyszenie B nie zobowiązało Spółki w umowie do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich (kwestii tej nie reguluje ani umowa, ani ustawa). To Klient przychodzący po bezpłatną poradę obywatelską samodzielnie podejmuje decyzje w swoich sprawach. Ponadto, przy realizacji opisanych świadczeń spółka korzysta ze wskazanego przez Urząd Miasta wyposażonego pomieszczenia, sprzętu i materiałów (meble, komputer, drukarka, telefon, materiały biurowe i papiernicze), zaplecza technicznego (media, Internet) oraz udostępnionego przez Ministerstwo Sprawiedliwości programu do ewidencjonowania świadczeń na potrzeby realizacji świadczeń. Wobec powyższego stanu faktycznego i prawnego, w przedstawionym stanie faktycznym zachodzą przesłanki określone w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym, wykonywane przez Spółkę czynności na rzecz Stowarzyszenia B na podstawie przedmiotowej umowy zlecenia, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl z art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.

Zatem, każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). TSUE, w wyroku z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG wskazał, że „(...) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Finlandii, Zb. Orz. s. I 10605, pkt 43). W tym świetle świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „świadczenie usług dokonywane odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z dnia 29lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK, Zb. Orz. s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)” (pkt 17-19).

Wskazać należy, że w dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto – jak wskazano wyżej – aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Należy również wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Z przedstawionego przez Państwa opisu sprawy wynika, że:

·   Spółka prowadzi działalność pod firmą A sp. z o.o., której przedmiotem jest m.in. działalność prawnicza i mediacje. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).

·   W dniu 28 października 2024 r. Spółka zawarła ze Stowarzyszeniem B umowę zlecenia na świadczenie poradnictwa obywatelskiego i nieodpłatnej mediacji w ramach punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

·   Pracownik Spółki, a jednocześnie jej członek zarządu po ukończeniu kursu, zdał egzamin na ocenę pozytywną i uzyskał zaświadczenie potwierdzające posiadanie wiedzy i umiejętności z zakresu świadczenia poradnictwa obywatelskiego – zaświadczenie z dnia 3 grudnia 2023 r. Pracownik Spółki jest też mediatorem stałym wpisanym na listę mediatorów stałych przy Sądzie Okręgowym, spełnia zatem wszelkie przesłanki do świadczenia usług poradnictwa obywatelskiego i nieodpłatnej mediacji w rozumieniu ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej.

·   Przedmiotem zawartej ze Stowarzyszeniem B, umowy zlecenia jest świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz mediacji, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonym w odrębnym harmonogramie, będącym załącznikiem do umowy zlecenia w okresie od 2 stycznia 2025 r. – 31 grudnia 2025 r.

·   Zgodnie z umową, jako zleceniobiorca Spółka korzysta ze wskazanego przez Urząd Miasta wyposażonego pomieszczenia, sprzętu i materiałów (meble, komputer, drukarka, telefon, materiały biurowe i papiernicze), zaplecza technicznego (media, Internet) oraz udostępnionego przez Ministerstwo Sprawiedliwości programu do ewidencjonowania świadczeń na potrzeby realizacji umowy, dostępnego pod adresem internetowym: https://adm-np.ms.gov.pl/.

·   Usługi mediacji są przeprowadzane w razie potrzeby, które mogą w ogóle w ciągu całego roku nie zaistnieć i odbywają się w ramach dyżuru nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i granicach wynagrodzenia określonego w umowie.

·   Z tytułu pełnienia wyżej wymienionych dyżurów Spółka otrzymuje wynagrodzenie w wysokości określonej w umowie. Wynagrodzenie jest niezależne od ilości udzielonych świadczeń. Spółka (jej pracownik wykonujący czynności doradcy obywatelskiego) nie ma wpływu na wysokość przyznanego wynagrodzenia wynikającego z umowy. Podstawą wypłaty wynagrodzenia jest każdy zrealizowany w danym miesiącu dyżur, przeprowadzony według harmonogramu punktu świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, zgodnie z przedstawioną podpisaną ewidencją czasu pracy. W wykonaniu umowy, poza wynagrodzeniem Spółka nie otrzymuje dodatkowych świadczeń. W związku z realizacją umowy Spółka ponosi wydatki w postaci kosztów dojazdu do miejsca dyżuru, nie ponosi żadnych innych wydatków w związku z wykonaniem umowy.

·   Spółka wykonując umowę zlecenia nie wyraża woli ani nie składa żadnych oświadczeń w imieniu i na rzecz Stowarzyszenia. Usługi polegają na udzielaniu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i prowadzeniu nieodpłatnej mediacji, osobom których nie stać na płatną poradę prawną. W ramach podpisanej ze Stowarzyszeniem umowy zlecenia Spółka ani jej pracownik nie mają uprawnień do składania oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Stowarzyszenia. Jako zleceniobiorca umowy zlecenia ze Stowarzyszeniem B Spółka udziela porad, natomiast to klient podejmuje decyzję, czy z tych porad skorzystać. Jako zleceniobiorca umowy zlecenia ze Stowarzyszeniem B Spółka nie składa żadnych pism, wniosków itp., jako pełnomocnik klientów punktów nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy przychody otrzymywane przez spółkę od Stowarzyszenia B z tytułu umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i mediacji na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz aktach wykonawczych do ustawy, na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonym w odrębnym harmonogramie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dokonując rozstrzygnięcia kwestii będącej przedmiotem Państwa zapytania, należy wskazać, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie musi ona być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Natomiast, według art. 15 ust. 2 ustawy:

Państwa zdaniem, świadczenie przez Spółkę nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i mediacji na podstawie zawartej umowy zlecenie ze Stowarzyszeniem B nie będą mieściły się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o podatku od towarów i usług, a tym samym przychody otrzymywane od Stowarzyszenia B z tytułu umowy zlecenia za realizację świadczeń z zakresu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i mediacji na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz aktach wykonawczych do ustawy, na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonym w odrębnym harmonogramie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wskazują Państwo, że w przedstawionym stanie faktycznym zachodzą przesłanki określone w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy.

W odniesieniu do powyższego zauważyć należy, że:

W świetle art. 15 ust. 3 ustawy:

Z kolei, na podstawie art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.), dalej jako „ustawa o PIT”:

Z przywołanego wyżej przepisu art. 15 ust. 3 ustawy wynika, że warunkiem dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, jest uznanie przychodów osiąganych z tytułu wykonywanych czynności za przychody wymienione w art. 12 ust. 1-6 (przychody z wykonywanej pracy) lub w art. 13 pkt 2-9 (przychody z działalności wykonywanej osobiście) ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać należy, że z cytowanego przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy wynika, że dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy, istotne jest łączne spełnienie wszystkich elementów wymienionych w tym przepisie, tj. związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym a wykonującym zlecane czynności co do warunków:

·wykonywania tych czynności,

·wynagrodzenia, oraz

·odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zatem, użycie słowa „samodzielnie” w kontekście art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wyklucza opodatkowanie pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą przez umowę o pracę lub inny stosunek prawny tworzący więzi (stosunek podporządkowania) między pracodawcą a pracownikiem co do (w zakresie) warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

Oznacza to, że przychody z tytułu wykonywanych czynności nie tylko powinny być wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o PIT, lecz także spełnione muszą zostać pozostałe kryteria przedmiotowe określające m.in., czy działanie usługodawcy odbywa się na warunkach ryzyka gospodarczego, a tym samym kto ponosi odpowiedzialność za wykonane usługi. Nie stanowią bowiem samodzielnej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, tylko i wyłącznie te czynności, gdy pomiędzy zlecającym ich wykonanie i wykonującym zlecone czynności istnieją więzy tworzące stosunek prawny w zakresie warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Odnośnie dwóch pierwszych warunków stwierdzić należy, że każdy w zasadzie stosunek prawny o charakterze odpłatnym, istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który daną czynność wykonuje, jest w jakimś sensie określony co do warunków wykonywania danych czynności oraz wynagrodzenia.

Nie będzie więc podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług osoba, która w ramach podpisanej umowy, tworzyć będzie ze zlecającym więzi analogiczne ze stosunkiem pracy, nie ponosząc tym samym ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywanymi czynnościami. Tylko spełnienie wymogów wyłączających samodzielność działania poprzez zawarcie więzi prawnej między zleceniodawcą a zleceniobiorcą co do warunków wykonywania zleconych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich, pozwala jednocześnie wyłączyć wykonywane czynności z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze fakt, że w zasadzie każdy stosunek prawny o charakterze odpłatnym, istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który daną czynność wykonuje, określa wynagrodzenie oraz przynajmniej podstawowe warunki wykonywania czynności, należy uznać, że „odpowiedzialność zlecającego wobec osób trzecich” jest kryterium kluczowym dla oceny charakteru prawnopodatkowego danego podmiotu. Jest to czynnik odróżniający na gruncie ustawy o podatku VAT prowadzenie działalności gospodarczej (przesłanki warunkującej status podatnika podatku VAT) od innego rodzaju aktywności zawodowej niepowodującej powstania podmiotowości prawnopodatkowej na gruncie ustawy.

Wskazać należy, że definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnika tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzą Państwo działalność, której przedmiotem jest m.in. działalność prawnicza i mediacje, w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i są Państwo czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a zatem są Państwo podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącym działalność gospodarczą zdefiniowaną w art. 15 ust. 2 ustawy.

Okoliczności opisane we wniosku, a także obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa pozwalają uznać, że wykonywane przez Państwa, tj. Spółkę – pod firmą A sp. z o.o. – usługi, polegające na świadczeniu poradnictwa obywatelskiego i nieodpłatnej mediacji w ramach punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, zlecone przez Stowarzyszenie B stanowią usługi, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, wykonywane przez Państwa (Spółkę) w ramach działalności gospodarczej.

W Państwa sprawie nie może mieć zastosowania art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, ponieważ przepis ten odnosi się do osób fizycznych. W analizowanym przypadku podatnikiem podatku VAT jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (A sp. z o.o.), a nie pracownik Spółki, który jest jednocześnie jej członkiem zarządu.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Państwo w dniu 28 października 2024 r. jako Spółka zawarli ze Stowarzyszeniem B umowę zlecenia na świadczenie poradnictwa obywatelskiego i mediacji w ramach punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, a zatem to Państwo (Spółka) wyrazili zgodę na przeprowadzenie przez pracownika Spółki, który jest jednocześnie jej członkiem zarządu ww. świadczeń. Za realizację świadczeń z zakresu poradnictwa obywatelskiego i mediacji Państwo (Spółka) otrzymuje wynagrodzenie. W rezultacie Państwo (Spółka) – w okolicznościach opisanych we wniosku – wykonując ww. świadczenia zlecone przez Stowarzyszenie, działają jako podatnik VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem, odpłatne świadczenie usług, polegające na poradnictwie obywatelskim i mediacji, w ramach punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowanie

Świadczone przez Spółkę na rzecz Stowarzyszenia B świadczenia z zakresu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i mediacji na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz aktach wykonawczych do ustawy, na terenie, w lokalizacji oraz zakresie czasowym określonym w odrębnym harmonogramie stanowią określone w art. 8 ust. 1 ustawy odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zauważam, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Podkreślam, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.