Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z realizacją projektu pt. „(…)”. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie pismem z 9 maja 2025 r. (data wpływu 9 maja 2025 r.) Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (...) (dalej: Wnioskodawca lub Gmina) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina dokonała tzw. centralizacji rozliczeń podatku VAT, czyli podjęła wspólne rozliczenie podatku VAT wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi od 1 stycznia 2017 r. Jako jednostka samorządu terytorialnego posiada osobowość prawną na podstawie art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst. jedn.: Dz.U. 2024 poz. 1465; dalej: ustawa o samorządzie gminnym).

Gmina (...) przystąpiła do realizacji projektu pt. „(…)” (dalej: Projekt) współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+), Priorytetu (…), Działania (…), numer umowy (…), w okresie od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2028 r., o całkowitej wartości wydatków kwalifikowalnych (…) PLN (kwota większa niż 5 mln EUR), w którym podatek VAT stanowi koszt niekwalifikowalny. Na podstawie wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 oraz zasadach realizacji w ramach projektów EFS+:

• podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln EUR (włączając VAT) jest kwalifikowalny;
• podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt wynosi co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT) może być kwalifikowalny, gdy brak jest prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego. W przypadku kwalifikowania w projekcie o wartości co najmniej 5 mln EUR (włączając VAT) podatku VAT, wnioskodawca zobowiązany jest zadeklarować, iż w odniesieniu do kwoty podatku VAT określonej w punkcie „Uzasadnienie dla kwalifikowalności VAT” wniosku o dofinansowanie, nie ma prawnej możliwości odzyskania tego podatku i złożyć „Oświadczenie o kwalifikowalności VAT” w części Oświadczenia.

Podstawowym celem projektu jest podniesienie jakości szkolnictwa zawodowego poprzez dostosowanie szkół zawodowych do zmieniającej się gospodarki, w tym w szczególności do potrzeb branż kluczowych dla regionu. Wsparciem objęto sieć szkół - 5 zespołów, w skład których wchodzi 5 techników i 4 szkoły branżowe I stopnia:

1.Zespół Szkół (…): (…), (…);

2.Szkoły (…): (…), (…);

3.Zespół Szkół (…): (…);

4.Zespół Szkół (…): (…), (…);

5.Zespół Szkół (…): (…), (…).

Do głównych założeń projektu (na które pozyskane środki będą wydatkowane należą działania w zakresie):

• wsparcie uczniów/uczennic - realizacja staży (…);
• wsparcie podnoszące kwalifikacje (…);
• wparcie dodatkowe dla uczniów/uczennic  (…);
• wsparcie dla kadry - (...);
• zakup pomocy dydaktycznych i wyposażenia do pracowni zawodowych - (…);
• koszty pośrednie - koszty administracyjne związane z techniczną obsługą projektu, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków (...).

Podstawowa działalność jednostek oświatowych nie podlega VAT. Wyróżnia się natomiast incydentalną działalność opodatkowaną w zakresie prowadzonej sprzedaży, w szczególności dotyczy ona najmu pomieszczeń, powierzchni, dzierżawy gruntu, karnetów na basen czy odsprzedaży mediów (np. energii elektrycznej, wody). Co do zasady w przypadku nabywanych usług i towarów przez jednostki dokonuje się przyporządkowania wydatków do działalności dającej prawo do odliczenia oraz do działalności niedającej prawa do odliczenia. W przypadku braku możliwości jednoznacznego powiązania rodzaju działalności z wydatkiem stosowane są wskaźniki proporcji i prewskaźniki.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym zadania własne gminy obejmują spawy edukacji publicznej. Warunki realizacji zadań w zakresie edukacji publicznej określają przepisy ustawy Prawo oświatowe. Zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy, zadania te obejmują kształcenie i wychowanie dzieci i młodzieży oraz organizowanie działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. Działalność ta jest realizowana w ramach reżimu publiczno-prawnego, co oznacza, że jednostki te działają na podstawie przepisów prawa i nie prowadzą działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Wnioskodawca w ramach realizacji projektu, którego celem jest podniesienie jakości szkolnictwa zawodowego, planuje podjąć różnego rodzaju działania kierowane między innymi do uczniów i uczennic oraz kadry, w szczególności mające na celu:

• wsparcie uczniów i uczennic poprzez realizację staży uczniowskich;
• podnoszenie kwalifikacji, kompetencji i umiejętności uczniów i uczennic poprzez realizację kursów, szkoleń i zajęć dodatkowych;
• zakup pomocy dydaktycznych, wyposażenia pracowni zawodowych, narzędzi;
• organizację spotkań, warsztatów podnoszących kompetencje oraz doradztwo wzmacniające i rozwijające ich umiejętności.

Projekt skierowany jest na podniesienie jakości szkolnictwa zawodowego poprzez dostosowanie szkół zawodowych do zmieniającej się gospodarki. Wsparciem zostanie objętych (...).

Zaplanowane działania odpowiadają na zdiagnozowane problemy dotyczące: doposażenia branżowej bazy dydaktycznej, poziomu współpracy z pracodawcami oraz zdawalności egzaminów zawodowych.

W ramach zadania doposażenia zostaną zakupione pomoce dydaktyczne, nowe wyposażenie pracowni, które zapewni dostęp do najbardziej aktualnych narzędzi i pomocy.

Kolejne zadania projektu będą skierowane na uzupełnienie wykwalifikowanej i gotowej na zmiany kadry pedagogicznej. Zaplanowano kursy i szkolenia podnoszące posiadane kwalifikacje, kompetencje i umiejętności oraz wyjazdy studyjne, udział w konferencjach, targach, refundację kosztu studiów podyplomowych dla nauczycieli oraz realizację warsztatów.

Nabywane towary i usługi w związku z realizacją projektu pt. „(…)” będą bezpośrednio wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, w obszarze podstawowej działalności jednostek oświatowych, tj. edukacji. Fakt ten wynika z podstawowego celu projektu, jakim jest podniesienie jakości szkolnictwa zawodowego poprzez zadania wspierające w zakresie podwyższenia kwalifikacji, zakupu pomocy dydaktycznych czy wyposażenia pracowni. Wnioskodawca jeszcze raz podkreśla, że wydatkowane środki w ramach projektu będą skierowane bezpośrednio do uczniów i kadry nauczycielskiej poprzez realizację kursów, staży, szkoleń, zajęć dodatkowych, wyjazdów studyjnych, refundacji kosztów studiów podyplomowych. Jednocześnie będą realizowane zakupy pomocy dydaktycznych i wyposażenia do specjalistycznych pracowni umożliwiających kształcenie zawodowe w warunkach zbliżonych do rzeczywistego środowiska pracy zawodowej uczniów.

Podsumowując, efekty projektu będą wykorzystywane wyłącznie do realizacji usług edukacji publicznej, wynikającej z nałożonych zadań na Gminę (...) w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Towary i usługi nabyte w związku z realizacją projektu będą wykorzystywane do zadań z zakresu edukacji publicznej, zatem będą związane z czynnościami niepodlegającymi VAT.

Pytanie

Czy Gmina (...) ma prawo do odliczenia podatku VAT w całości lub w części od wydatków związanych z realizacją projektu pt. „(…)”, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, Gmina nie ma prawa do odliczenia podatku VAT, w całości ani w części, wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją projektu pt. „(…)”, ponieważ:

a)Gmina nie działa jako podatnik VAT lecz jako organ władzy publicznej realizując zadania projektu, które mieszczą się w zakresie zadań własnych Gminy, zgodnie z przepisami krajowymi;

b)Gmina nie nabywa usług w związku z żadną czynnością opodatkowaną VAT Gminy. Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT z wykorzystaniem dokonanych zakupów w ramach projektu.

Warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego zostało uregulowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT). Zgodnie z tym przepisem, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 tej ustawy.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zatem, aby prawo do odliczenia przysługiwało:

a)Gmina musiałaby działać jako podatnik,

b)Gmina musiałaby wykazać związek zakupów z czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza (w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT) obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Tym samym w myśl art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, iż do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. edukacji (art. 7 ust. 1 pkt 8 - 10 ustawy o samorządzie gminnym).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Zgodnie z założeniami oraz celami Projektu Gmina dokonała przypisania poszczególnych działań i założeń Projektu do działalności określonych jednostek. Według Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym, Gminie, nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości ani w części z tytułu realizacji Projektu, gdyż nabywane zakupy towarów i usług będą związane wyłącznie z działalnością statutową - niepodlegającą VAT. Ponadto Gmina wskazuje, że dokonywane transakcje w ramach edukacji, dydaktyki oraz działań ściśle z nimi powiązanymi pozostają bez związku z działalnością opodatkowaną w jednostkach.

Mając na względzie powyższe w analizowanym przypadku nie będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Gmina nie działa jako podatnik VAT i wydatki poniesione na realizację Projektu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

W konsekwencji, Wnioskodawca nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanych z realizacją Projektu. Jednocześnie Gmina (...) jest zobowiązana do monitorowania i reagowania w przypadku, gdy wystąpią przesłanki umożliwiające do odzyskania podatku VAT w ramach projektu pt. „(…)” tym również do zwrotu całości/części podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Odliczenia podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, może więc dokonać zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT pod warunkiem, że nabyte towary i usługi są lub będą związane z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez tego podatnika.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z dnia 11 grudnia 2006 r. Nr 347 str. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 powołanej ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy mają Państwo prawo do odliczenia podatku VAT w całości lub w części od wydatków związanych z realizacją projektu pt. „(…)”, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, odliczenie podatku VAT naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku VAT naliczonego, jakim jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, nie zostanie spełniony. Jak wynika z opisu sprawy, towary i usługi nabyte w związku z realizacją projektu będą wykorzystywane do zadań z zakresu edukacji publicznej, zatem będą związane z czynnościami niepodlegającymi VAT.

Podsumowując, nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku VAT w całości lub w części od wydatków związanych z realizacją projektu pt. „(…)”, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji, Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zająłem stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.