Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 marca  2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Na podstawie umowy z dnia 27 marca 2013 r. zawartej przez Gminę Miejską (...) z Konsorcjum firm: AA Spółka Jawna (Lider Konsorcjum) z siedzibą w (...) oraz BB – Uczestnik Konsorcjum z siedzibą w (...), podmioty te zobowiązały się do wykonania przewidzianych w niej robót budowlanych. Przedmiotem umowy były roboty budowlane polegające na budowie: dworca wraz z infrastrukturą towarzyszącą, garażu wielopoziomowego, połączenia drogowego oraz rozbudowie przejścia podziemnego. Za wykonanie przedmiotu umowy ustalono wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości (...) zł brutto z rozpisaniem na następujące części:

a)budowa budynku dworca wraz infrastrukturą towarzyszącą w wysokości (...) zł brutto, łącznie z należnym podatkiem VAT,

b)budowa garażu wielopoziomowego wraz z infrastrukturą towarzyszącą w wysokości (...) zł brutto, łącznie z należnym podatkiem VAT,

c)budowa połączenia drogowego (...) w wysokości (...) zł brutto, łącznie z należnym podatkiem VAT,

d)rozbudowa istniejącego przejścia podziemnego w wysokości (...) zł brutto, łącznie z należnym podatkiem VAT.

Pozwem z 22 września 2017 r. o zapłatę (data wniesienia pozwu 25 września 2017 r.) powód BB oraz AA sp. j. w (...) wnieśli o zasądzenie od pozwanej Gminy Miejskiej (...) na rzecz strony powodowej kwoty (...) zł wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 20 listopada 2016 r. do dnia zapłaty na rzecz AA sp. j. W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że wykonała roboty dodatkowe obejmujące:

• roboty ziemne i konstrukcyjne na budowie garażu wielopoziomowego,
• roboty konstrukcyjne dotyczące szybu windowego,
• roboty polegające na zastosowaniu trzpieni dylatacyjnych w konstrukcji stropów garażu,
• dodatkowe badania geotechniczne stopnia zagęszczenia nasypu.

W procesie cywilnym roszczenia nie udokumentowano przy pomocy faktur VAT, a faktury dokumentujące te prace nie zostały przez Wykonawcę wystawione, a tym bardziej doręczone Zamawiającemu. Fakt wykonania robót dodatkowych został potwierdzony przy pomocy środków dowodowych, w tym opinią biegłego z zakresu budownictwa. Poszczególne roboty dodatkowe zostały wykonane w 2013 r. i 2014 r. Roboty te służą sprzedaży opodatkowanej Gminy Miejskiej (...).

Wyrokiem z dnia 18 lutego 2025 r. Sąd Okręgowy w (...) Wydział Gospodarczy zasądził od pozwanej Gminy Miejskiej (...) na rzecz powódki AA spółka jawna z siedzibą w (...) łączną kwotę (...) zł brutto wraz z odsetkami od dnia 20 listopada 2016 roku do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia brutto za wykonanie przez powodów prac dodatkowych w 2013 r. Kwota ta obejmuje podatek VAT z tytułu świadczenia usług budowlanych w wysokości 23%, co wyraźnie stwierdzono w uzasadnieniu ww. wyroku. Wykonawca zażądał zapłaty za roboty dodatkowe już w listopadzie 2013 r., a w kwietniu 2014 r. skierował do sądu zawezwanie do próby ugodowej mającej na celu uzyskanie zapłaty za wykonane usługi. Wykonawca nie wystawił faktury na rzecz Gminy Miejskiej (...), a tym bardziej jej nie doręczył.

Pytania

1)Czy w zaistniałym stanie faktycznym w przypadku wystawienia faktury VAT za dodatkowe roboty budowlane, wykonane przez Wykonawcę w 2013 r., które zostaną udokumentowane fakturą VAT wystawioną po uprawomocnieniu się wyroku Sądu Okręgowego z 18 lutego 2025 r., wskazującej na datę dostawy w 2013 r., Gminie Miejskiej (...) przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług w deklaracji rozliczeniowej VAT za okres rozliczeniowy, w którym Gmina otrzyma fakturę VAT dokumentującą realizację ww. usług budowlanych?

2)Czy w zaistniałym stanie faktycznym w przypadku odmowy wystawienia faktury VAT za dodatkowe roboty budowlane, które zostały wykonane przez Wykonawcę w 2013 r., jak też doręczenia jej Wnioskodawcy, Gminie Miejskiej (...) przysługiwało będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z 18 lutego 2025 r. stwierdzającego zarówno fakt wykonania przedmiotowych robót budowlanych, jak też należne za nie na rzecz Wykonawcy wynagrodzenie, w ramach którego ujęty został podatek VAT w wysokości 23%?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

W zaistniałym stanie faktycznym w przypadku wystawienia faktury VAT za dodatkowe roboty budowlane, wykonane przez Wykonawcę w 2013 r., które zostaną udokumentowane fakturą VAT wystawioną po uprawomocnieniu się wyroku Sądu Okręgowego z 18 lutego 2025 r., wskazującą na datę dostawy w 2013 r., Gminie Miejskiej (...) przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług w deklaracji rozliczeniowej VAT za okres rozliczeniowy, w którym Gmina otrzyma fakturę VAT dokumentującą realizację ww. usług budowlanych.

Po pierwsze wskazać należy, że na gruncie podatku od towarów i usług prawo Wnioskodawcy do odliczenia podatku naliczonego nie może powstać wcześniej aniżeli obowiązek podatkowy u dostawcy usługi. Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm.), prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Jest to jednak najwcześniejszy okres rozliczeniowy, za który nabywca usługi może odliczyć podatek naliczony z tytułu dostawy usługi, w analizowanym przypadku usługi budowlanej.

Zgodnie z art. 19a ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 1, z tytułu świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych. Zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku, gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Podatnik dokonujący dostawy usług budowlanych jest zobowiązany do udokumentowania transakcji przy pomocy faktury VAT. Na podstawie art. 106i ust. 3 pkt 1 ustawy fakturę wystawia się nie później niż 30. dnia od dnia wykonania usług – w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a) ustawy o VAT. W świetle powyższych regulacji obowiązek podatkowy w przypadku usług budowlanych wykonywanych etapami powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu wykonania całości lub części prac budowlanych lub budowlano-montażowych. Faktura taka powinna być wystawiona najpóźniej 30. dnia od dnia wykonania ww. usług. Jeżeli podatnik tego nie zrobił lub wystawił ją z opóźnieniem – obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawienie, tj. 30. dnia od dnia wykonania usług. Skoro Wykonawca zażądał zapłaty za roboty dodatkowe już w listopadzie 2013 r., a w kwietniu 2014 r. skierował do sądu zawezwanie do próby ugodowej mającej na celu uzyskanie zapłaty za wykonane usługi, obowiązek podatkowy po stronie Wykonawcy powstał już w 2013 r.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do odliczenia VAT. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Przy czym prawo do odliczenia powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, ale nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Oznacza to, że prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów udokumentowanych fakturą przysługuje podatnikowi nabywającemu usługę najwcześniej w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał on fakturę.

Regulacje prawne obowiązujące na podstawie ustawy o VAT określają terminy wystawiania faktur. Nie oznacza to jednak, że niewystawienie faktury w terminie skutkuje niemożnością późniejszego wystawienia faktury. Dopuszczalne jest zatem wystawienie faktury z datą wystawienia późniejszą niż data sprzedaży i wykraczającą poza termin wystawienia faktury uwzględniony w ustawie o VAT. Faktura wystawiona po terminie jest wprawdzie fakturą wystawioną z naruszeniem terminu, obowiązujące przepisy nie wyłączają jednak ani nie ograniczają prawa do odliczenia podatku VAT z faktur wystawionych po terminie. Fakt nieterminowego wystawienia faktury przez sprzedawcę nie wpływa zatem na prawo do odliczenia podatku VAT u nabywcy. Nabywca, tu Wnioskodawca, może zatem uznać fakturę wystawioną z naruszeniem terminu za dokument uprawniający go do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej po terminie „na bieżąco”, a więc najwcześniej w rozliczeniu za okres, w którym podatnik tę fakturę otrzymał. Jeżeli nie odliczy VAT we wspomnianym terminie, wówczas może tego dokonać w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych (jeśli rozlicza VAT miesięcznie) lub w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (gdy rozlicza VAT kwartalnie).

Reasumując, w zaistniałym stanie faktycznym w przypadku wystawienia faktury VAT za dodatkowe roboty budowlane, wykonane przez wykonawcę w 2013 r., po terminie wynikającym z ustawy o VAT Gminie Miejskiej (...) przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług w deklaracji rozliczeniowej VAT za okres rozliczeniowy, w którym Gmina otrzyma fakturę VAT dokumentującą realizację ww. usług budowlanych.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy w zaistniałym stanie faktycznym w przypadku odmowy wystawienia faktury VAT za dodatkowe roboty budowlane wykonane przez Wykonawcę w 2013 r., jak też doręczenia jej Wnioskodawcy, Gminie Miejskiej (...) przysługiwało będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z 18 lutego 2025 r. stwierdzającego zarówno fakt wykonania przedmiotowych robót budowlanych, jak też należne za nie na rzecz Wykonawcy wynagrodzenie, w ramach którego ujęty został podatek VAT w wysokości 23%.

W przypadku, gdyby wykonawca nie udokumentował dostawy robót dodatkowych fakturą VAT, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego udokumentowanego wyrokiem z 18 lutego 2025 r. Podstawowa zasada neutralności VAT wymaga, by prawo do odliczenia naliczonego VAT zostało przyznane w razie spełnienia przesłanek materialnych, nawet jeśli podatnicy nie spełnili niektórych wymagań formalnych. W konsekwencji, jeżeli organy podatkowe posiadają informacje niezbędne do ustalenia, że spełnione są przesłanki materialne, to nie mogą one wprowadzać w odniesieniu do przysługującego podatnikowi prawa do odliczenia tego podatku dodatkowych warunków, które mogłyby w efekcie praktycznie uniemożliwić wykonanie tego prawa (por. wyrok TS z dnia 15 września 2016 r., Barlis 06 – Investimentos Imobiliários e Turísticos, C‑516/14, EU:C:2016:690, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo). W związku z tym Trybunał orzekł, że organy podatkowe nie mogą odmówić prawa do odliczenia VAT tylko na tej podstawie, że faktura nie spełnia przesłanek wymaganych w art. 226 pkt 6 i 7 dyrektywy 2006/112, jeżeli dysponują one wszystkimi informacjami do zbadania, że spełnione są przesłanki materialne dotyczące tego prawa (tak TS w wyroku z dnia 15 września 2016 r., Barlis 06 – Investimentos Imobiliários e Turísticos, C‑516/14, EU:C:2016:690, pkt 43).

Zaznaczenia przy tym wymaga także, że prawo do odliczenia jest związane z rzeczywistą realizacją dostawy towarów lub świadczenia usług, a w przypadku gdy materialne przesłanki prawa do odliczenia VAT zostały spełnione, niezależnie od tego, czy VAT wskazano w dokumencie noszącym tytuł „Faktura”, czy w innym dokumencie, takim jak przykładowo umowa zawarta przez strony czy wyrok sądu powszechnego, nabywca ma prawo do odliczenia VAT z tego dokumentu.

Pojęcie faktury określono w artykułach 218 i 219 Dyrektywy 2006/112. Zgodnie z powyższymi przepisami, państwa członkowskie uznają za faktury dokumenty lub noty w formie papierowej lub formie elektronicznej, które spełniają warunki określone w tej dyrektywie. Ponadto każdy dokument lub notę, która zmienia fakturę pierwotną i odnosi się do niej w sposób wyraźny i jednoznaczny, uznaje się za fakturę. W związku z tym, aby dokument mógł zostać uznany za fakturę, po pierwsze, trzeba w nim wykazać VAT, a po drugie, musi on zawierać te z informacji, o których mowa w przepisach zatytułowanej „Dane umieszczane na fakturach” sekcji 4 w rozdziale 3 objętym tytułem XI ww. dyrektywy, które są niezbędne do tego, by organ podatkowy mógł ustalić, czy materialne przesłanki prawa do odliczenia VAT zostały spełnione. Przykładowo w wyroku TS z 29 września 2022 r. w sprawie C-235/21 Raiffeisen Leasing Trybunał orzekł, że umowa może zostać uznana za fakturę, o ile zawiera wszystkie informacje niezbędne dla organów podatkowych do ustalenia, czy materialne przesłanki prawa do odliczenia zostały spełnione.

TSUE argumentował, że celem informacji wskazanych w artykule 226 Dyrektywy 2006/112, które obligatoryjnie muszą być zawarte na fakturze, jest umożliwienie organom podatkowym monitorowania zapłaty VAT oraz ustalenia, czy istnieje prawo do odliczenia. Zatem kierując się podstawową zasadą neutralności, prawo do odliczenia podatku VAT powinno być przyznane w przypadku spełnienia przesłanek materialnych, nawet w przypadku, gdy podatnicy nie spełnili niektórych wymogów formalnych. Reasumując swoje rozważania TSUE stwierdził, że aby dokument mógł zostać uznany za fakturę, powinien spełniać dwa warunki:

• trzeba w nim wykazać VAT

oraz

• musi zawierać takie z informacji wymienionych w sekcji 4 w rozdziale 3 objętych tytułem XI dyrektywy („Dane umieszczane na fakturach”), które są niezbędne dla organu podatkowego do ustalenia, czy przesłanki materialne prawa do odliczenia podatku VAT zostały spełnione.

Mając powyższe na uwadze, skoro skierowany do Wnioskodawcy wyrok Sądu Okręgowego w (...) z dnia 18 lutego 2025 r. zasądzający od pozwanej Gminy Miejskiej (...) na rzecz powódki AA spółka jawna z siedzibą w (...) łączną kwotę (...) zł brutto wraz z odsetkami od dnia 20 listopada 2016 roku do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia brutto za wykonanie przez powodów prac dodatkowych w 2013 r. wskazuje zarówno kwotę wynagrodzenia, kwotę podatku VAT oraz usługę, za którą wynagrodzenie to jest należne, Wnioskodawca w przypadku odmowy wystawienia faktury przez Wykonawcę  jest uprawniony do odliczenia VAT z tego dokumentu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Jak stanowi art. 2 pkt 22 i 31 ustawy:

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 106i ust. 3 pkt 1) ustawy:

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 19 ust. 3 ustawy:

W myśl art. 19a ust. 5 pkt 3) lit. a ustawy:

Stosownie do art. 19a ust. 7 ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:

W myśl art. 86 ust. 11 ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy:

Ustawodawca umożliwił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2) ustawy:

Zgodnie z art. 21 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.), zwanej dalej „Ordynacją podatkową”:

W myśl art. 59 § 1 pkt 9 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej:

W świetle art. 70 § 6 Ordynacji podatkowej:

W myśl art. 70 § 7 Ordynacji podatkowej:

Z opisu sprawy wnika, że na podstawie umowy z 27 marca 2013 r. zawartej przez Państwa z Konsorcjum firm: AA Spółka Jawna oraz BB, podmioty te zobowiązały się do wykonania przewidzianych w niej robót budowlanych. Przedmiotem umowy były roboty budowlane polegające na budowie dworca wraz z infrastrukturą towarzyszącą, garażu wielopoziomowego, połączenia drogowego oraz rozbudowie przejścia podziemnego. Za wykonanie przedmiotu umowy ustalono wynagrodzenie ryczałtowe.

Pozwem z 22 września 2017 r. o zapłatę powód BB oraz AA sp. j. wnieśli o zasądzenie od Państwa na rzecz strony powodowej kwoty (...) zł wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 20 listopada 2016 r. do dnia zapłaty na rzecz AA sp. j. W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że wykonała roboty dodatkowe.

W procesie cywilnym roszczenia nie udokumentowano przy pomocy faktur VAT, a faktury dokumentujące te prace nie zostały przez Wykonawcę wystawione i doręczone Zamawiającemu. Fakt wykonania robót dodatkowych został potwierdzony przy pomocy środków dowodowych, w tym opinią biegłego z zakresu budownictwa. Poszczególne roboty dodatkowe zostały wykonane w 2013 r. i 2014 r.

Wyrokiem z 18 lutego 2025 r. Sąd Okręgowy w (...) zasądził od Państwa na rzecz powódki AA spółka jawna łączną kwotę (...) zł brutto wraz z odsetkami tytułem wynagrodzenia za wykonanie przez powodów prac dodatkowych w 2013 r. Kwota ta obejmuje podatek VAT z tytułu świadczenia usług budowlanych w wysokości 23%, co wyraźnie stwierdzono w uzasadnieniu ww. wyroku. Wykonawca zażądał zapłaty za roboty dodatkowe już w listopadzie 2013 r., a w kwietniu 2014 r. skierował do sądu zawezwanie do próby ugodowej mającej na celu uzyskanie zapłaty za wykonane usługi. Wykonawca nie wystawił faktury na rzecz Państwa, a tym bardziej jej nie doręczył.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy w przypadku wystawienia faktury VAT za dodatkowe roboty budowlane wykonane przez Wykonawcę w 2013 r., które zostaną udokumentowane fakturą VAT wystawioną po uprawomocnieniu się wyroku Sądu Okręgowego z 18 lutego 2025 r., wskazującej na datę dostawy w 2013 r., będzie Państwu przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług w deklaracji za okres, w którym otrzymają Państwo fakturę VAT dokumentującą realizację ww. usług budowlanych (pytanie nr 1) oraz czy w przypadku odmowy wystawienia faktury VAT za ww. dodatkowe roboty budowlane, będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z 18 lutego 2025 r. stwierdzającego zarówno fakt wykonania przedmiotowych robót budowlanych, jak też należne za nie na rzecz Wykonawcy wynagrodzenie, w ramach którego ujęty został podatek VAT w wysokości 23% (pytanie nr 2).

W zaistniałej sytuacji należy przeanalizować regulacje prawne dotyczące instytucji przedawnienia.

Zgodnie z instytucją przedawnienia w odniesieniu do okresu, który uległ przedawnieniu nie mogą być dokonywane żadne czynności ani zwiększające zobowiązanie podatkowe, ani zmniejszające zobowiązanie podatkowe. Podatnik nie jest tym samym zobowiązany do posiadania dokumentów oraz ewidencji prowadzonych dla celów rozliczania podatku za okresy, które uległy przedawnieniu.

Przedawnienie oznacza, że po upływie określonego czasu od momentu powstania zobowiązania podatkowego zobowiązanie to wygasa, a organ podatkowy, po upływie terminu przedawnienia, nie może domagać się uregulowania (nie ma możliwości wyegzekwowania) należnego świadczenia. Należy przy tym zauważyć, że przedawnienie następuje z mocy prawa.

Jak Państwo wskazali, fakt wykonania robót dodatkowych został potwierdzony przy pomocy środków dowodowych, w tym opinią biegłego z zakresu budownictwa. Poszczególne roboty dodatkowe zostały wykonane w 2013 r. i 2014 r.

Termin przedawnienia zobowiązania podatkowego zaczyna biec od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności, czyli z pierwszym dniem następnego roku, a kończy się z upływem 5 lat. Zatem termin początkowy i końcowy przedawnienia podatkowego wyznacza termin płatności tegoż zobowiązania (z zastrzeżeniem instytucji zawieszenia i przerwania biegu przedawnienia, które wpływają na końcowy termin przedawnienia).

Zatem zobowiązanie podatkowe w podatku VAT za wskazane okresy rozliczeniowe 2013 i 2014 r. uległo już przedawnieniu zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej (przy założeniu, że w sprawie nie wystąpiły okoliczności powodujące przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia, a zobowiązanie podatkowe nie jest zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym).

Z okoliczności sprawy wynika, że nie wystąpiły okoliczności przerywające lub zawieszające bieg przedawnienia przewidziane przez przepisy prawa podatkowego. Na powyższe nie ma także wpływu toczące się przez Sądem Okręgowym w (...) postępowanie.

Zatem zasądzenie od Państwa wyrokiem z 18 lutego 2025 r. kwoty (...) zł brutto wraz odsetkami za wykonanie prac dodatkowych w 2013 r. (tj. po okresie 12 lat od faktycznego wykonania robót budowlanych) nie będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego po stronie usługodawcy, tj. AA spółka jawna.

Istotą przedawnienia jest bowiem to, że wskutek upływu określonego czasu zobowiązanie podatkowe wygasa z mocy prawa (przestaje istnieć stosunek zobowiązaniowy pomiędzy wierzycielem publicznoprawnym a podatnikiem). Tym samym podatnik po upływie terminu z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej nie ma obowiązku i nie ma możliwości wykazania podatku należnego z tytułu wykonanych czynności (nie można wykazać podatku należnego z tytułu zdarzenia objętego zobowiązaniem podatkowym, które uległo już przedawnieniu). Podatnik (sprzedawca) nie ma również prawa do wystawienia faktury dokumentującej te czynności (wystawiona w tej sytuacji faktura dotyczyłaby bowiem okresu przedawnionego). Prawa i obowiązki w zakresie rozliczenia podatku należnego (w tym poprzez korektę deklaracji podatkowej) i wystawienia faktury dokumentującej wykonane czynności podlegające opodatkowaniu VAT istnieją dopóty, dopóki zobowiązanie podatkowe za dany okres rozliczeniowy nie ulegnie przedawnieniu. Jeżeli bowiem przedawnia się zobowiązanie podatkowe, to wraz z nim przedawnieniu ulegają także inne elementy danego stosunku prawno-podatkowego.

Zobowiązanie podatkowe kształtuje się za dany okres rozliczeniowy w następstwie zestawienia w ramach deklaracji kwot podatku należnego i podatku naliczonego. Instytucja przedawnienia ma to do siebie, że w odniesieniu do okresu, który uległ przedawnieniu, nie mogą być dokonywane żadne czynności, ani zwiększające zobowiązanie podatkowe, ani zmniejszające zobowiązanie podatkowe. Z chwilą upływu terminu przedawnienia nie jest możliwa ani modyfikacja już dokonanego rozliczenia podatkowego przez podatnika, ani też kontrola (weryfikacja) jego prawidłowości przez organ podatkowy. Nie ma też możliwości złożenia korekty deklaracji za okresy, w stosunku do których w podatku VAT nastąpiło przedawnienie zobowiązania podatkowego.

Skoro więc doszło do przedawnienia zdarzenia, z którego podatek należny miałby być wykazany, to nie można mówić o podatku naliczonym, a nabywca nie ma możliwości odliczenia tego podatku. Prawo do odliczenia podatku naliczonego zasadniczo jest skorelowane z momentem, w którym podatek VAT staje się wymagalny, czyli z momentem powstania obowiązku podatkowego. Podatek naliczony powinien być należny. Ponadto prawo do odliczenia podatku naliczonego, gwarantujące zachowanie zasady neutralności podatku VAT, realizowane jest co do zasady w oparciu o otrzymane przez podatnika faktury z wykazanym VAT. Jeżeli więc nastąpiło przedawnienie podatku należnego (podatek ten nie zostanie przez usługodawcę wykazany w rozliczeniu podatkowym i nie zostanie wystawiona faktura dokumentująca wykonanie usługi), to po stronie nabywcy nie powstanie prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zatem sprzedawca - AA spółka jawna nie jest zobowiązany (nie może) wykazać podatku należnego z tytułu wykonanych w 2013 r. dodatkowych robót w odniesieniu do okresu, za który zobowiązanie podatkowe uległo już przedawnieniu. Wykonawca nie ma też prawa do wystawienia w 2025 r. faktury dokumentującej wykonane w 2013 r. usługi budowlane objęte okresem przedawnienia. Tym samym nabywca, tj. Państwo nie są uprawnieni do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wykonanych w 2013 r. prac dodatkowych przez AA spółka jawna.

Tym samym w sytuacji dodatkowych robót budowlanych, wykonanych przez Wykonawcę w 2013 r., które zostaną udokumentowane fakturą VAT wystawioną po uprawomocnieniu się wyroku Sądu Okręgowego z 18 lutego 2025 r., będzie mieć zastosowanie ww. art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, pozbawiający prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wystawiona w tym przypadku faktura będzie dokumentowała transakcję, która nie podlega opodatkowaniu - zobowiązanie podatkowe uległo bowiem przedawnieniu.

Podobnie w sytuacji odmowy wystawienia i doręczenia faktury VAT za dodatkowe roboty budowlane, które zostały wykonane przez Wykonawcę w 2013 r., nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z 18 lutego 2025 r. stwierdzającego zarówno fakt wykonania przedmiotowych robót budowlanych, jak też należne za nie na rzecz Wykonawcy wynagrodzenie, w ramach którego ujęty został podatek VAT w wysokości 23%. Ww. uwagi dotyczące przedawnienia będą mieć zastosowanie również w tym przypadku.

Dodatkowo należy odnieść się do wskazanego przez Państwa wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 29 września 2022 r. w sprawie C-235/21 Raiffeisen Leasing, z którego wywodzą Państwo prawo do odliczenia podatku naliczonego w opisanej sytuacji.

W ww. na wyroku TSUE wskazał, że:

W sprawie C-235/21 Raiffeisen Leasing przedmiotem wykładni Trybunału był art. 203 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r., s. 1, ze zm.), zwanej dalej „dyrektywą 2006/112/WE”. Przepis ten stanowi, że:

Jest to zatem przepis sankcyjny, który nakłada na każdą osobę, która wystawia fakturę – w tym tzw. pustą fakturę – obowiązek zapłaty podatku wykazanego na tej fakturze.

Orzeczenie TSUE nie dokonuje natomiast wykładni przepisów dyrektywy 2006/112/WE regulujących zasady wystawiania faktur.

Zatem zarówno w przypadku faktury VAT za dodatkowe roboty budowlane, wykonane przez Wykonawcę w 2013 r., wystawioną po uprawomocnieniu się wyroku Sądu Okręgowego z 18 lutego 2025 r., jak również w sytuacji odmowy wystawienia tej faktury VAT - nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym otrzymają Państwo fakturę VAT dokumentującą realizację ww. usług budowlanych oraz podatku naliczonego wynikającego z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z 18 lutego 2025 r. stwierdzającego fakt wykonania przedmiotowych robót budowlanych, jak też należne za nie na rzecz Wykonawcy wynagrodzenie, w ramach którego ujęty został podatek VAT w wysokości 23%.

Stanowisko w zakresie pytań nr 1 i 2 jest zatem nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.