Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 lutego 2025 r. za pośrednictwem ePUAP wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towaru i usług w zakresie skutków podatkowych świadczonej przez Państwa usługi. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Grupa (...) to międzynarodowa grupa podmiotów działających w branży ubezpieczeniowej od (...) r. W jej skład wchodzi Spółka (...) GmbH specjalizująca się w ubezpieczeniach (...). Spółka prowadzi działalność jako multi-agent ubezpieczeniowy i pośredniczy w zawieraniu umów ubezpieczenia. Jej siedziba znajduje się w (...). Spółka prowadzi działalność w ponad 50 krajach, w tym także w Polsce. Oddział Spółki w Polsce mieści się w (...).

W ramach usług pośredniczenia przy zawieraniu umów ubezpieczeniowych Spółka oferuje klientom polisy ubezpieczeniowe, zarządza procesem ich sprzedaży i obsługuje ten proces. Elementem każdej transakcji jest wystawienie dla ubezpieczonego polisy, co generuje pewien nakład pracy niezależnie od tego, czy zostanie ona wystawiona fizycznie, czy w formie elektronicznej. Wnioskodawca, jako pośrednik działający w imieniu i na rzecz ubezpieczycieli, ponosi zatem koszt nakładu pracy na proces wystawienia polisy.

Z tego względu Spółka rozważa wprowadzenie w Polsce opłaty manipulacyjnej od swoich usług. Opłata stanowiłaby część każdego pakietu ubezpieczeniowego i byłaby pokrywana przez ubezpieczonego w ramach zawieranej umowy ubezpieczenia. Wysokość opłaty uzależniona byłaby od ilości nabywanych przez ubezpieczającego produktów ubezpieczeniowych uwidocznionych na polisie. Celem wprowadzenia opłaty byłoby pokrycie kosztów czynności związanych z procesem wystawiania polis, o których mowa powyżej. Opłata byłaby pobierana przez Wnioskodawcę w ramach ceny za usługę ubezpieczeniową. Wnioskodawca rozliczałby się ze sprzedaży polisy z ubezpieczycielem w systemie prowizyjnym, jednak dochód uzyskany z tytułu opłaty manipulacyjnej byłby należny mu w całości.

Spółka jest zarejestrowana w Polsce jako podatnik VAT czynny.

Pytania

1)Czy czynność wydania polisy, za którą pobierana ma być opłata manipulacyjna, o której mowa w zaprezentowanym stanie przyszłym, powinna być uznana, dla potrzeb opodatkowania VAT, za element kompleksowej usługi ubezpieczeniowej?

2)W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1, czy pobieranie opłaty manipulacyjnej powinno wpływać na powiększenie podstawy opodatkowania usług ubezpieczeniowych, a tym samym korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy:

1)czynność wydania polisy, za którą pobierana ma być opłata manipulacyjna, o której mowa w zaprezentowanym stanie przyszłym, powinna być uznana, dla potrzeb opodatkowania VAT, za element kompleksowej usługi ubezpieczeniowej;

2)pobieranie opłaty manipulacyjnej powinno wpływać na powiększenie podstawy opodatkowania usług ubezpieczeniowych, a tym samym korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Ad. 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 8 ww. ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  • przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  • zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  • świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Biorąc pod uwagę powyższe definicje działalność ubezpieczeniowa Wnioskodawcy, która nie stanowi dostawy towarów, powinna być kwalifikowana dla potrzeb VAT, jako świadczenie usług.

Ze względu na szeroką definicję „usługi” w praktyce gospodarczej niejednokrotnie powstają wątpliwości, czy dane świadczenie powinno, bądź nie powinno być klasyfikowane jako usługa. Dodatkowym problemem jest to, że w obrocie gospodarczym czynności podejmowane przez podmioty mają charakter złożony i niejednorodny, co utrudnia jednoznaczną kwalifikację danych czynności. W szczególności, gdy świadczenie podatnika ma charakter złożony pojawiają się wątpliwości, czy mamy do czynienia z wieloma świadczeniami (wieloma usługami), czy też jednym świadczeniem złożonym (stanowiącym jedną usługę).

W unijnym porządku prawnym brak definicji usług kompleksowych, jednak orzecznictwo, w tym Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, bogate jest w wyroki, na podstawie których taką definicję można wywnioskować. W wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. (C-349/96) oraz wyroku z dnia 16 kwietnia 2015 r. (C-42/14) podkreślone zostało, że usługa złożona (kompleksowa), stanowi kompleks różnych świadczeń, których realizacja prowadzi do osiągnięcia jednego celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do wykonania świadczenia głównego.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04, że czynności takie jak dostawa oprogramowania po jego uprzednim zakupie przez konsumenta, a także przystosowanie go, powinny być traktowane razem ze świadczeniem głównym jako jedno świadczenie. Zwłaszcza ma to miejsce w przypadku, gdy kilka elementów powinno zostać uznanych za konstytutywne dla świadczenia głównego.

W wyroku z dnia 17 marca 2016 r. w sprawie C-40/15 Trybunał Sprawiedliwości również zaprezentował swój pogląd na rozumienie „usługi pokrewnej” oraz „transakcji ubezpieczeniowej”. Zdaniem Trybunału te usługi powinny być charakterystyczne dla działalności brokera lub agenta ubezpieczeniowego polegającej na wyszukiwaniu klientów i kontaktowaniu ich z ubezpieczycielem w celu zawarcia umowy ubezpieczenia.

Na tej bazie można sformułować tezy, że usługa kompleksowa to usługa:

  • ­złożona z kombinacji kilku (minimum dwóch) różnych czynności - świadczenia głównego (usługi zasadniczej, głównej) oraz świadczeń pomocniczych;
  • której różne elementy pomocnicze jedynie przyczyniają się do lepszego skorzystania z usługi wiodącej, ale nie są warunkiem niezbędnym do wykonania głównego świadczenia;
  • składająca się ze świadczeń, które są ściśle ze sobą związane, tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość, a ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny;
  • wszystkie elementy razem pozwalają na kompleksowe zaspokojenie potrzeb usługobiorcy i z jego perspektywy mają sens ekonomiczny występując razem.

Natomiast przez usługę pomocniczą można uznać taką usługę, która nie stanowi dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest jak element usługi kompleksowej wówczas, gdy cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną.

Biorąc pod uwagę przytoczone przepisy i orzecznictwo, w ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że wydawanie polis przez Wnioskodawcę, na żądanie ubezpieczającego, jest elementem kompleksowej usługi ubezpieczeniowej. Głównym celem świadczenia jest w tym przypadku objęcie ochroną ubezpieczeniową. Natomiast możliwość otrzymania polisy nie jest celem samym w sobie, a jedynie elementem, mającym na celu lepsze skorzystanie z usługi głównej. W tej sytuacji czynność wydania polisy, za którą pobierana ma być opłata manipulacyjna, powinna być uznana, dla potrzeb opodatkowania VAT, za element kompleksowej usługi ubezpieczeniowej.

Ad. 2.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie zaś z art. 29a ust. 6 podstawa opodatkowania obejmuje: podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Skoro zatem, zgodnie z przytoczoną w punkcie 1 argumentacją, opłata manipulacyjna jest elementem należności za kompleksową usługę ubezpieczeniową, to powinna ona powiększać podstawę opodatkowania tego świadczenia.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Skoro zatem opłata manipulacyjna powiększa wartość podstawy opodatkowania usługi ubezpieczeniowej, to powinna, podobnie jak całość usługi, podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2) eksport towarów;

3) import towarów na terytorium kraju;

4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powołanego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wymienione czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju.

W myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy:

Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

  • w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  • świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

  • istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
  • wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
  • istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
  • odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
  • istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak stanowi art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Z przytoczonych przepisów wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka prowadzi działalność jako multi-agent ubezpieczeniowy i pośredniczy w zawieraniu umów ubezpieczenia. Specjalizuje się w ubezpieczeniach (...). Spółka prowadzi działalność w ponad 50 krajach, w tym także w Polsce. Oddział Spółki w Polsce mieści się w (...). Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. W ramach usług pośredniczenia przy zawieraniu umów ubezpieczeniowych Spółka oferuje klientom polisy ubezpieczeniowe, zarządza procesem ich sprzedaży i obsługuje ten proces. Elementem każdej transakcji jest wystawienie dla ubezpieczonego polisy, co generuje pewien nakład pracy niezależnie od tego, czy zostanie ona wystawiona fizycznie, czy w formie elektronicznej. Spółka, jako pośrednik działający w imieniu i na rzecz ubezpieczycieli, ponosi koszt nakładu pracy na proces wystawienia polisy. Z tego względu Spółka rozważa wprowadzenie w Polsce opłaty manipulacyjnej od swoich usług. Opłata stanowiłaby część każdego pakietu ubezpieczeniowego i byłaby pokrywana przez ubezpieczonego w ramach zawieranej umowy ubezpieczenia. Wysokość opłaty uzależniona byłaby od ilości nabywanych przez ubezpieczającego produktów ubezpieczeniowych uwidocznionych na polisie. Celem wprowadzenia opłaty byłoby pokrycie kosztów czynności związanych z procesem wystawiania polis. Opłata byłaby pobierana przez Spółkę w ramach ceny za usługę ubezpieczeniową. Spółka rozliczałaby się ze sprzedaży polisy z ubezpieczycielem w systemie prowizyjnym, jednak dochód uzyskany z tytułu opłaty manipulacyjnej byłby należny Spółce w całości.

Wątpliwości Spółki przedstawione w pytaniu nr 1 dotyczą tego, czy czynność wydania polisy, za którą pobierana ma być opłata manipulacyjna, o której mowa w opisie sprawy, powinna być uznana za element kompleksowej usługi ubezpieczeniowej.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy jedno świadczenie obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka czynności, świadczenie to nie powinno być sztucznie dzielone dla celów podatkowych.

Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za czynność zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako czynności pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do czynności zasadniczej.

Aby móc wskazać, że dane świadczenie jest świadczeniem złożonym (kompleksowym), powinno składać się ono z różnych czynności, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na świadczenie kompleksowe składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne czynności pomocnicze. Natomiast czynność należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania świadczenia zasadniczego. Pojedyncza czynność traktowana jest zatem jak element świadczenia kompleksowego wówczas, jeżeli cel świadczenia czynności pomocniczej jest zdeterminowany przez czynność główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać czynności głównej bez czynności pomocniczej.

Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia, świadczenie nie powinno być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będzie jedno świadczenie kompleksowe, obejmujące kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład wykonywanego świadczenia wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu świadczenia kompleksowego.

Stanowisko takie przedstawił również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z 25 lutego 1999 r., nr C-349/96, Card Protection Plan Ltd (CPP) przeciwko Commissioners of Customs and Excise, ECLI:EU:C:1999:93, stwierdzając, że:

Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej.

W wyroku z 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV v. OV Bank NV przeciwko Staatssecretaris van Financien, ECLI:EU:C:2005:649, TSUE wskazał, że

(…) po pierwsze, z art. 2 ust. 1 szóstej dyrektywy wynika, iż każda czynność powinna być zwykle uznawana za odrębną i niezależną, a po drugie, że czynność złożona z jednego świadczenia w aspekcie gospodarczym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie pogarszać funkcjonalności systemu podatku VAT, należy w pierwszej kolejności poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem określenia, czy podatnik dostarcza konsumentowi, rozumianemu jako przeciętny konsument, kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie (por. przez analogię ww. wyrok w sprawie CPP, pkt 29). (pkt20)

Podobnie jest w przypadku, jeśli dwa lub więcej świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako przeciętny konsument, są tak ściśle związane, że stanowią one obiektywnie jedno tylko nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. (pkt 22)

W wyroku z 27 września 2012 r. w sprawie C-392/11, Field Fisher Waterhouse LLP przeciwko Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs, ECLI:EU:C:2012:597, TSUE wskazał, że

(…) aby móc uznać, że ogół świadczeń zapewnianych przez wynajmującego najemcy stanowi z punktu widzenia podatku VAT jednolite świadczenie, należy zbadać, czy w niniejszym przypadku wykonywane świadczenia stanowią jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny, czy też obejmują one świadczenie główne, względem którego pozostałe świadczenia mają charakter dodatkowy. (pkt 22 wyroku).

Charakter danego świadczenia należy oceniać biorąc pod uwagę punkt widzenia nabywcy oraz cechy charakterystyczne tego świadczenia (wyrok TSUE z 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06 Part Service srl, ECLI:EU:C:2008:108, pkt 51-53; z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property sro, ECLI:EU:C:2009:365, pkt 17-19 oraz z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie C-461/08 Don Bosco Onroerend Goed BV, ECLI:EU:C:2009:722, pkt 36-38).

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na opinię rzecznik generalnej Juliane Kokott z 22 października 2020 r. do sprawy C-581/19 Frenetikexito-Unipessoal Lda przeciwko Autoridade Tributária e Aduaneira, ECLI:EU:C:2020:855, gdzie wskazano, że:

W przypadku jednego świadczenia złożonego kilka elementów świadczenia tworzy świadczenie sui generis. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału takie świadczenie występuje w sytuacji, w której dwa lub więcej elementów albo dwie lub więcej czynności dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno, niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. Trybunał ustala, czy ma to miejsce, określając elementy charakterystyczne, a tym samym istotę danej transakcji, „z punktu widzenia przeciętnego konsumenta” (pkt 22).

Rzecznik Generalna Juliane Kokott w ww. opinii wskazała również, że:

Wskazówką świadczącą o istnieniu jednego świadczenia złożonego jest też jednolity cel gospodarczy transakcji. Jeżeli przeciętnemu świadczeniobiorcy zależy właśnie na połączeniu kilku świadczeń, przemawia to za istnieniem jednego świadczenia złożonego. W świetle orzecznictwa Trybunału jedno świadczenie złożone występuje wtedy, kiedy wszystkie elementy świadczenia są niezbędne dla osiągnięcia jego celu (pkt 30).

Rzecznik Generalna zauważyła także, że

(…) uzgodnienie odrębnych cen za poszczególne elementy świadczenia również jest jedynie wskazówką przemawiającą za istnieniem kilku niezależnych świadczeń. (pkt 32)

Należy zauważyć, że powołaną wyżej opinię podzielił TSUE w wydanym 4 marca 2021 r. wyroku C-581/19.

Świadczenie kompleksowe ma zatem miejsce wówczas, gdy relacja poszczególnych czynności (świadczeń) wykonywanych na rzecz jednego nabywcy, dzieli je na świadczenie podstawowe i świadczenia pomocnicze - tzn. takie, które umożliwiają skorzystanie ze świadczenia podstawowego (lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego). Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić tak, że nie zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy - wówczas świadczenia takie powinny być traktowane jako dwa (lub więcej) niezależnie opodatkowane świadczenia.

W konsekwencji powyższego, w przypadku świadczeń o charakterze złożonym o sposobie opodatkowania, decyduje to, czy w danych okolicznościach mamy do czynienia z jednym świadczeniem kompleksowym, czy też z szeregiem jednostkowych świadczeń. Świadczenie o charakterze złożonym podlega opodatkowaniu według jednolitych zasad właściwych dla świadczenia głównego.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka w ramach świadczonych usług pośrednictwa, jako pośrednik działa w imieniu i na rzecz ubezpieczycieli i za świadczoną usługę rozlicza się z ubezpieczycielem. Dodatkowo, z uwagi na koszt nakładu pracy na proces wystawienia polisy, Spółka rozważa wprowadzenie w Polsce opłaty manipulacyjnej, która byłaby pokrywana przez ubezpieczonego i byłaby należna Spółce w całości. A zatem w analizowanej sprawie, wskazane usługi są świadczone pomiędzy różnymi podmiotami, tj. pomiędzy Spółką a ubezpieczycielem oraz pomiędzy Spółką a ubezpieczonym i w związku z tym nie mogą stanowić jednego świadczenia kompleksowego, gdyż są zupełnie odrębnymi świadczeniami. W konsekwencji wydanie przez Spółkę polisy, za którą pobierana będzie opłata manipulacyjna, będzie stanowić samodzielną i niezależną od usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego czynność i będzie podlegać ona opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Tym samym, stanowisko Spółki w zakresie pytania nr 1, że czynność wydania polisy, za którą pobierana ma być opłata manipulacyjna, o której mowa w opisie sprawy, powinna być uznana za element kompleksowej usługi ubezpieczeniowej należy uznać za nieprawidłowe.

W konsekwencji, skoro Organ uznał, że Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe, wskazać należy, że nie wydaje się interpretacji w zakresie pytania nr 2, gdyż interpretacji w tym zakresie oczekiwaliście Państwo w przypadku uznania przez Organ, że czynność wydania polisy, za którą pobierana ma być opłata manipulacyjna, o której mowa w opisie sprawy, powinna być uznana za element kompleksowej usługi ubezpieczeniowej.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto informuję, że Organ przyjął jako element stanu faktycznego, że Wnioskodawca świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego i kwestia czy opisane we wniosku usługi spełniają/będą spełniały definicję usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych nie podlegało analizie, bowiem Wnioskodawca nie zadał pytania w tym zakresie.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.