Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe - Interpretacja - 0112-KDIL3.4012.118.2019.9.LS

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 7 maja 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.118.2019.9.LS

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

  1. ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 12 grudnia 2019 r. (data wpływu 24 grudnia 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 5 listopada 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 1322/20 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 grudnia 2024 r. sygn. akt I FSK 584/21; i
  2. stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:

zniesienia odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy w związku z wypłatą zebranych przez Wnioskodawcę (Inkasenta) środków zgodnie ze schematem 1 (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) – jest nieprawidłowe;

zniesienia odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy w związku z wypłatą zebranych przez Wnioskodawcę (Inkasenta) środków zgodnie ze schematem 2 (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) – jest nieprawidłowe;

zniesienia odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy w związku z wypłatą zebranych przez Wnioskodawcę (Inkasenta) środków zgodnie ze schematem 3 (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 grudnia 2019 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 grudnia 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca lub „Inkasent”) jest spółką prawa polskiego. Wnioskodawca jest rezydentem podatkowym podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów na terytorium Polski posiadającym status podatnika VAT czynnego. W zakresie podatku od towarów usług z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej rozlicza się z organem podatkowym za okresy miesięczne i korzysta z prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Wnioskodawca w przyszłości planuje podpisać umowę inkasa ze spółką (…) (dalej: Zleceniodawca) w zakresie transakcji dokonywanych wyłącznie na terytorium Polski. Zleceniodawca będący Sp. z o.o. podlega jurysdykcji prawa polskiego oraz jest rezydentem podatkowym podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów na terytorium Polski. Ponadto Zleceniodawca jest podmiotem posiadającym status podatnika VAT czynnego. Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej rozlicza się z organem podatkowym w zakresie podatku od towarów i usług za okresy miesięczne i korzysta z prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Zleceniodawca prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest przede wszystkim sprzedaż paliwa przy użyciu kart paliwowych. Zleceniodawca posiada koncesję na sprzedaż paliwa na zasadzie pośrednictwa w sprzedaży przy wykorzystaniu kart paliwowych. Przedmiot działalności objętej koncesją emitenta stanowi działalność gospodarczą w zakresie:

·obrotu paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu kart paliwowych;

·obrotu paliwami ciekłymi bez wykorzystania infrastruktury technicznej eksploatowanej przez koncesjonariusza.

Ponadto Zleceniodawca posiada koncesję na sprzedaż paliwa przy wykorzystaniu zbiornika paliw ciekłych, w ramach programów kart paliwowych akceptowanych przez Koncesjonariusza w zakresie zawartych umów co-brandingu.

1. Na podstawie zapisów umowy, Inkasent będzie zobowiązany do następujących czynności:

a)przyjmowania płatności za wszystkie faktury, które zostały przedstawione Inkasentowi przez Zleceniodawcę,

b)przekazywania otrzymanych płatności na rachunek bankowy Zleceniodawcy,

c)przekazywania Zleceniodawcy raportów oraz bieżących informacji w zakresie usługi inkaso,

d)pobieranie z systemu informatycznego obsługującego płatności od klientów dokumentów, tj. potwierdzeń salda i przekazywanie ich Zleceniodawcy lub osobie przez niego wskazanej. Inkasent będzie generował i przesyłał potwierdzenia salda dla każdego klienta Zleceniodawcy,

e)podejmowanie decyzji o zaliczaniu otrzymanych wpłat na faktury wystawione przez dostawców lokalnych,

f)przyjmowanie płatności za wszystkie pozostałe dokumenty, w tym noty odsetkowe,

g)Inkasent będzie zobowiązany do przesyłania Zleceniodawcy każdego miesiąca zbiorczego zestawienia dotyczącego faktur, które zostały przez klientów opłacone,

h)Inkasent będzie zobowiązany do sporządzania i przesyłania Zleceniodawcy w terminie do 15 dnia każdego miesiąca kalendarzowego raportu płatności, który będzie zawierał następujące informacje:

·kod i nazwę klienta,

·data wystawienia faktury, numer faktury, kwota faktury i termin płatności,

·data otrzymania zapłaty od klienta i kwota zapłaty,

·ewentualna kwota pozostająca do zapałały.

2. Zleceniodawca w ramach umowy będzie zobowiązany do następujących czynności:

a)przekazywania Inkasentowi informacji niezbędnych do pełnej identyfikacji transakcji. Zleceniodawca będzie przekazywał niezbędne informacje natychmiast po wystawieniu faktur klientom. Dane będą przekazywane w następującej formie:

·    dane dotyczące faktur wystawionych klientom w wersji elektronicznej w postaci pliku CSV zawierającego co najmniej: datę, numer faktury, kod klienta, nazwę klienta, kwotę faktury, dostawcę lokalnego,

·    zestawienie w pliku excel zawierające dane wymienione powyżej, zestawienie to musi zawierać sumę wartości podlegających usłudze inkaso,

·    przekazanie specyfikacji powyższych danych (dane w formacie CSV oraz pliku excel). Specyfikacja służy do uzgodnienia wzajemnych zobowiązań pomiędzy Zleceniodawcą a Inkasentem.

3. Z tytułu przyszłej umowy Inkasent będzie otrzymywał wynagrodzenie w kwocie stanowiącej iloczyn wartości rozliczonych wpłat klientów na poczet faktur wystawionych przez Zleceniodawcę w danym okresie rozliczeniowym i ustalonej stawki procentowej.

Wnioskodawca rozważa wybór jednego z następujących schematów przekazywania zebranych środków na rzecz Zleceniodawcy:

Schemat nr 1:

Zgodnie z pierwszym wariantem, Wnioskodawca dokonując zbiorczej płatności środków pieniężnych na rzecz Zleceniodawcy, uprzednio uiszczonych w trybie mechanizmu podzielonej płatności przez jego kontrahentów, również stosować będzie procedurę podzielonej płatności w odniesieniu do tych wpłat. W ramach powyższego schematu Wnioskodawca wypłacając na rzecz Zleceniodawcy środki pieniężne wynikające z faktur opłaconych przez wielu różnych kontrahentów Zleceniodawcy, posłuży się jednym, zbiorczym przelewem, uwzględniając tym samym faktury opłacone przez różnych klientów, przekazując na rachunek VAT kwotę równą podatkowi VAT wynikającą z tych faktur, a pozostałą cześć środków na rachunek bieżący Zleceniodawcy. Istotnym jest, iż Wnioskodawca planuje przekazywać Zleceniodawcy zebrane środki pieniężne w ramach pojedynczej płatności zbiorczej z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności, wyłącznie w odniesieniu do faktur opłaconych przez wielu różnych kontrahentów Zleceniodawcy w trybie mechanizmu podzielonej płatności. Pozostałe faktury, które nie będą podlegały obowiązkowemu mechanizmowi podzielonej płatności i nie zostały w tym trybie opłacone przez klientów, zostaną opłacone zbiorczo oddzielnym, standardowym przelewem bankowym.

Schemat nr 2:

Zgodnie z drugim wariantem, Wnioskodawca dokonując zbiorczej płatności środków pieniężnych na rzecz Zleceniodawcy, uprzednio uiszczonych w trybie mechanizmu podzielonej płatności, jak i za pośrednictwem standardowego przelewu bankowego, przez jego kontrahentów, stosować będzie procedurę podzielonej płatności do wszystkich powyższych wpłat. W ramach opisywanego schematu Wnioskodawca wypłacając na rzecz Zleceniodawcy środki pieniężne wynikające ze wszystkich faktur opłaconych przez wielu różnych kontrahentów Zleceniodawcy, posłuży się jednym, zbiorczym przelewem, uwzględniając tym samym faktury opłacone przez różnych klientów, przekazując na rachunek VAT kwotę równą podatkowi VAT wynikającą ze wszystkich faktur, a pozostałą cześć środków na rachunek bieżący Zleceniodawcy. Istotnym jest, że Wnioskodawca planuje przekazywać Zleceniodawcy zebrane środki pieniężne w ramach pojedynczej płatności zbiorczej w trybie mechanizmu podzielonej płatności, zarówno w odniesieniu do faktur opłaconych przez wielu różnych kontrahentów Zleceniodawcy w trybie mechanizmu podzielonej płatności, jak do faktur opłaconych przez klientów standardowym przelewem, w związku z brakiem zastosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności.

Schemat nr 3:

Zgodnie z trzecim wariantem, Wnioskodawca dokonując zbiorczej płatności środków pieniężnych na rzecz Zleceniodawcy, uprzednio uiszczonych przez konkretnego klienta, w trybie mechanizmu podzielonej płatności, jak i za pośrednictwem standardowego przelewu bankowego, stosować będzie procedurę podzielonej płatności do wszystkich powyższych wpłat jednego klienta. W ramach referowanego schematu Wnioskodawca wypłacając na rzecz Zleceniodawcy środki pieniężne wynikające z opłaconych faktur, posłuży się jednym, zbiorczym przelewem, uwzględniając tym samym faktury opłacone przez jednego klienta, przekazując na rachunek VAT kwotę równą podatkowi VAT wynikającą ze wszystkich faktur tego klienta, a pozostałą część środków na rachunek bieżący Zleceniodawcy. Istotnym jest, iż Wnioskodawca planuje przekazywać Zleceniodawcy zebrane środki pieniężne w ramach płatności zbiorczej przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności, zarówno w odniesieniu do faktur opłaconych przez konkretnego klienta Zleceniodawcy w trybie mechanizmu podzielonej płatności, jak do faktur opłaconych przez tego klienta standardowym przelewem, w związku z brakiem zastosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Dla wpłat każdego indywidualnego klienta wykonywany będzie zatem na rzecz Zleceniodawcy oddzielny przelew zbiorczy.

Pytania

1)Czy wypłata zebranych przez Wnioskodawcę środków, zgodnie ze schematem nr 1 skutkować będzie tym, że w przypadku otrzymania od klientów Zleceniodawcy zapłaty kwot z faktur przedstawionych do inkasa w procedurze podzielonej płatności zastosowanie znajdzie zniesienie odpowiedzialności solidarnej Spółki zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy o VAT?

2)Czy wypłata zebranych przez Wnioskodawcę środków, zgodnie ze schematem nr 2 skutkować będzie tym, że w przypadku otrzymania od klientów Zleceniodawcy zapłaty kwot z faktur przedstawionych do inkasa w procedurze podzielonej płatności zastosowanie znajdzie zniesienie odpowiedzialności solidarnej Spółki zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy o VAT?

3)Czy wypłata zebranych przez Wnioskodawcę środków, zgodnie ze schematem nr 3 skutkować będzie tym, że w przypadku otrzymania od klientów Zleceniodawcy zapłaty kwot z faktur przedstawionych do inkasa w procedurze podzielonej płatności zastosowanie znajdzie zniesienie odpowiedzialności solidarnej Spółki zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, zapłata środków pieniężnych w procedurze podzielonej płatności, tj. za pomocą komunikatu zbiorczego, w odniesieniu do każdego z trzech przedstawionych wariantów, skutkować będzie tym, że w przypadku otrzymania od kontrahentów Zleceniodawcy zapłaty kwot z faktur przedstawionych do inkasa w procedurze podzielonej płatności, zastosowanie znajdzie art. 108a ust. 6 ustawy o VAT. W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie ponosił odpowiedzialności solidarnej do kwoty VAT z faktur przedstawionych do inkasa, która w ramach wypłaty została przekazana na rachunek VAT Zleceniodawcy.

Począwszy od 1 listopada 2019 r., tj. po nowelizacji przepisów w odniesieniu do rozdziału la ustawy o VAT, wprowadzono obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności przy regulowaniu należności za fakturę, w której wartość sprzedaży brutto przekracza 15 000 zł lub stanowi równowartość tej kwoty i faktura ta obejmuje swym zakresem towary lub usługi wskazane w załączniku nr 15 do ustawy. Podatnicy, którzy uczestniczą w transakcjach spełniających powyższe kryteria, będą zobligowani regulować zobowiązania wynikające z faktur (w tym również faktur przedstawionych do usługi inkasa), stosując procedurę podzielonej płatności, tj. za pomocą komunikatu, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT.

Zgodnie z opisem działalności gospodarczej Zleceniodawcy, przedmiotem jego sprzedaży będzie m.in. towar w postaci paliwa, które zostało wyszczególnione pod pozycją nr 92 wykazu towarów i usług, o których mowa w art. 105a ust. 1, art. 106e ust. 1 pkt 18a, art. 108a ust. 1a oraz art. 108e, stanowiącego załącznik nr 15 do Ustawy o VAT. Zgodnie z powyższym wykazem, obowiązkowemu mechanizmowi podzielonej płatności podlegają benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych – w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym. Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca w ramach umowy inkasa, będzie otrzymywał środki pieniężne od klientów Zleceniodawcy w trybie mechanizmu podzielonej płatności.

W przypadku otrzymania przez Wnioskodawcę zapłaty kwot wynikających z faktur przedstawionych do inkasa w procedurze podzielonej płatności, tj. za pomocą komunikatu, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT, na Wnioskodawcy ciążyła będzie odpowiedzialność solidarna, o której mowa w art. 108a ust. 5 ustawy o VAT.

Dokonując wypłaty z tytułu usługi inkasa w procedurze podzielonej płatności Wnioskodawca tym samym podejmuje działanie wychodzące naprzeciw głównemu celowi regulacji dotyczących podzielonej płatności i odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 108a ust. 5 ustawy o VAT, tj.: eliminuje ryzyko braku zapłaty VAT przez dostawcę (Zleceniodawcę). Jak bowiem zostało expressis verbis wskazane w uzasadnieniu do rządowego projektu wprowadzającego instytucję mechanizmu podzielonej płatności, na podstawie którego następnie została uchwalona ustawa wprowadzające podzieloną płatność.

„Regulacja ta ma na celu uniemożliwienie dokonywania działań zmierzających do niepłacenia podatku (ust. 5), przy jednoczesnym dopuszczeniu płatności w schematach np. faktoringu – pod warunkiem, że płatności te będą przechodziły przez rachunek VAT nabywcy, faktora oraz faktoranta”. Ze względu na zbliżony schemat transakcji faktoringu, przykład przytoczony powyżej ma zastosowanie również w kontekście niniejszego wniosku. Otóż schemat transakcyjny usługi inkasa analogicznie zabezpieczy płatność podatku, realizując tym samym nadrzędny cel wprowadzonych przepisów.

Skoro więc, w planowanym przez Wnioskodawcę modelu świadczenia usługi, w przypadku gdy kontrahent Zleceniodawcy dokona wpłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty VAT z faktury objętej usługą inkaso z wykorzystaniem komunikatu, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT, a Spółka również przekazuje następnie Zleceniodawcy całą kwotę VAT wynikającą z tej oraz innych faktur w procedurze podzielonej płatności, to zachowany będzie „łańcuch” wpłat w procedurze podzielonej płatności. Tym sposobem, osiągnięty zostanie cel ustawodawcy, tj. Skarb Państwa uzyska gwarancję maksymalnego wykorzystania procedury podzielonej płatności dla efektywnego zabezpieczenia regulowania przez świadczącego zobowiązań publicznoprawnych tytułem VAT. Zaznaczyć przy tym trzeba, że treść uzasadnienia projektu pośrednio wskazuje, że zwolnienie z odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 108a ust. 6 ustawy o VAT właściwe jest w przypadku dokonywania zapłat w ramach świadczenia usługi inkasa, która jak nadmieniono powyżej, w opisywanym zakresie ma podobny charakter do m.in. usługi faktoringu.

Odnosząc się do planowanych w opisanych schematach transakcji przelewów zbiorczych, należy zauważyć, że ustawodawca w art. 108a ust. 3a w sposób bezpośredni określił możliwość wykonywania przelewów zbiorczych dokonywanych pomiędzy podatnikiem (nabywcą) oraz jego dostawcą lub usługodawcą. Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma przeszkód, aby możliwość zapłaty zbiorczej przypisać do podmiotów trzecich, takich jak inkasent, czy faktor. Ponadto należy zwrócić uwagę, iż w stosunku do płatności wykonywanych pomiędzy nabywcą, a sprzedawcą, wprowadzono wymóg, aby przelew obejmował swoim zakresem wszystkie faktury wystawione przez sprzedawcę w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc. Zdaniem Wnioskodawcy, wymóg ten nie odnosi się jednak do przelewów zbiorczych wykonywanych przez podmioty trzecie np. inkasentów. Otóż uzasadnienie nowelizacji wyraźnie wskazuje na główny cel regulacji, który sprowadza się do możliwości efektywnej weryfikacji przelewów z ewidencjami JPK, które składają podatnicy.

„Z drugiej strony propozycja ta umożliwia organom podatkowym przeprowadzenie weryfikacji dokonywanych płatności z uwagi na działania ochronne, jakie wynikają ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności (brak sankcji, podwyższonych odsetek za zwłokę). Przyjęcie założenia, że taki komunikat przelewu musi obejmować wszystkie faktury z danego okresu i uregulowana musi zostać takim komunikatem cała kwota podatku wykazana na tych fakturach powoduje, że nie będzie problemu z powiązaniem płatności z konkretną fakturą. Jeżeli nabywca zdecyduje się zastosować powyższy przepis i dokonać tzw. płatności zbiorczej jednym komunikatem przelewu, wówczas obowiązany będzie do zapłaty tym komunikatem wszystkich faktur wystawionych na jego rzecz przez danego wystawcę w danym okresie, bez względu na to, czy faktury te dokumentują transakcje podlegające obowiązkowi stosowania mechanizmu podzielonej płatności, czy też nie”.

Zgodnie z przebiegiem każdego z trzech rozważanych przez spółkę wariantów transakcji (w sposób opisany w zdarzeniu przyszłym wniosku), podatnik zobowiązany do uwzględnienia w dyspozycji przelewu wszystkich faktur wystawionych przez kontrahenta w danym okresie, opłaci je zgodnie z powyższym wymogiem na rzecz inkasenta, który następnie zbiorczo przekaże całość tych kwot na rzecz Zleceniodawcy. Powyższe umożliwi administracji skarbowej sprawną weryfikację dokonanych wpłat, pod kątem ich porównaniem z ewidencjami JPK. Mając na uwadze powyższe, należy uznać, iż nie ma przeszkód w przekazaniu przez inkasenta na rzecz Zleceniodawcy całości środków wpłaconych przez kontrahentów w trybie mechanizmu podzielonej płatności, niezależnie od wyboru jednego z trzech rozważanych wariantów.

Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że konstrukcja art. 108a ust. 6 wskazuje, iż zasadniczo nadrzędnym wymogiem umożliwiającym wyłączenie odpowiedzialności solidarnej jest dokonanie przez inkasenta płatności na rachunek VAT podmiotu wskazanego na fakturze, tj. na rzecz Zleceniodawcy, albo zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano tę płatność, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu, w kwocie otrzymanej na rachunek VAT. Zgodnie z powyższym ustawodawca nie wprowadził żadnych ograniczeń odnoszących się do formy przelewu, za wyjątkiem wymogu uregulowania go w mechanizmie podzielonej płatności. Dlatego też należy uznać, że przelew zbiorczy spełni wymogi wyrażone literalnie, a także główny cel ustawodawcy, zgodnie z którym wyeliminowane zostanie ryzyko braku zapłaty VAT przez dostawcę, w każdym z trzech schematów metodyki przelewu środków pieniężnych (w sposób opisany w zdarzeniu przyszłym wniosku).

Postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania

Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 19 marca 2020 r. wydałem postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego znak 0112-KDIL3.4012.118.2019.1.LS.

Postanowienie doręczono Państwu 24 marca 2020 r.

Zażalenie na postanowienie

Na powyższe postanowienie, pismem z 30 marca 2020 r. (data wpływu 2 kwietnia 2020 r.) złożyli Państwo zażalenie.

W ww. zażaleniu wnieśli Państwo o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

Po rozpatrzeniu ww. zażalenia, postanowieniem z 29 kwietnia 2020 r., znak: 0112-KDIL3.4012.118.2019.2.LS utrzymałem w mocy zaskarżone postanowienie z 19 marca 2020 r. znak: 0112-KDIL3.4012.118.2019.1.LS.

Skarga

Na ww. postanowienie z 29 kwietnia 2020 r. znak: 0112-KDIL3.4012.118.2019.2.LS wnieśli Państwo skargę w dniu 16 czerwca 2020 r. (data wpływu do Organu – 19 czerwca 2020 r.), w której wnieśli Państwo o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie z dnia 19 marca 2020 r., znak 0112-KDIL3.4012.118.2019.1.LS – wyrokiem z 5 listopada 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 1322/20.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 13 grudnia 2024 r. sygn. akt I FSK 584/21 oddalił skargę kasacyjną.

Wyrok, który uchylił zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie z dnia 19 marca 2020 r., znak 0112-KDIL3.4012.118.2019.1.LS stał się prawomocny od 13 grudnia 2024 r (data wpływu do tut. Organu 12 lutego 2025 r.).

W wyroku WSA z 5 listopada 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 1322/20 m.in. wskazano, że:

(…) analiza pytań postawionych przez Skarżącą we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, prowadzi do wniosku, iż są one w istocie pytaniami o interpretację przepisów prawa podatkowego – art. 108a ust. 5 i 6 ustawy o VAT i dotyczą indywidualnej sprawy Skarżącej. Skarżąca pyta bowiem w istocie o to, czy przekazanie kwot otrzymanych od klientów zleceniodawcy w ramach umowy inkasa w sposób łączny (na koniec miesiąca) z wykorzystaniem mechanizmu podzielnej płatności, wypełnia przesłankę niezwłocznego przekazania i będzie mogła stanowić podstawę do zwolnienia z odpowiedzialności Wnioskodawcy.

W dalszej części WSA wskazał:

Co warto podkreślić, ustawodawca nie ograniczył możliwości zapłaty VAT jedynie na rachunek VAT dostawcy lub usługodawcy. Oznacza to, że płatność ta może być dokonywana również na rachunki VAT podmiotów, które działają w imieniu i/lub na rachunek dostawcy lub usługodawcy. W konsekwencji teoretycznie został poszerzony krąg potencjalnych uczestników systemu podzielonej płatności o podmioty świadczące usługi finansowe takie jak firmy windykacyjne czy agentów zbierających płatności w imieniu i na rachunek podatników, usługi faktoringowe oraz obrotu wierzytelnościami. Jednakże otrzymanie na rachunek VAT należności innego podatnika z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług niesie ze sobą dla odbiorcy płatności ryzyko. Staje się on bowiem solidarnie odpowiedzialny z tym innym podatnikiem za nierozliczony przez niego VAT z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, których dotyczyła płatność (art. 108a ust. 5 ustawy o VAT). Treść przepisu art. 108a ust. 5 i 6 ustawy o VAT jest szczególnie istotna dla wszystkich tych przedsiębiorców, którzy będą odbiorcami płatności z tytułu faktur wystawionych przez inne podmioty, np. prowadzących działalność faktoringową, windykacyjną, inkaso, obrotu wierzytelnościami itp. Przede wszystkim podmioty te muszą uwzględnić w modelu prowadzonej działalności ryzyko solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe w VAT wynikające z przyjętej zapłaty w MPP oraz wprowadzić mechanizmy jej eliminacji lub przynajmniej ograniczenia. W szczególności, z uwagi na rygoryzm art. 108a ust. 5 ustawy o VAT, uzasadniona jest rezygnacja z pobierania przez tych przedsiębiorców wynagrodzenia w formie potrąceń lub dyskonta należności płaconych wystawcy faktury w takim zakresie, w jakim może to spowodować obniżenie kwoty VAT ostatecznie wpłacanej na rachunek VAT wystawcy faktury w stosunku do tej wykazanej na fakturze (szerzej K. Kasprzyk Krzysztof, Mechanizm podzielonej płatności, Przegląd Podatkowy 2018, nr 8, s. 10-20).

(…) Do problematyki płatności zbiorczej odniesiono się w szczególności w objaśnieniach z dnia 23 grudnia 2019 r., wskazując, że „W MPP pojawia się nowa możliwość dokonywania jednym komunikatem przelewu zapłaty za więcej niż jedną fakturę. W takim przypadku komunikat przelewu musi obejmować wszystkie faktury wystawione dla podatnika w danym okresie od jednego dostawcy i zawierać całą kwotę podatku VAT wykazanego na tych fakturach. Okres ten nie może być krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż jeden miesiąc. Przez miesiąc w tym przypadku należy rozumieć miesiąc kalendarzowy, tak jak to jest rozumiane konsekwentnie w całej ustawie. W takiej sytuacji w komunikacie przelewu zamiast numeru konkretnej faktury płaconej w mechanizmie podzielonej płatności wskazuje się okres, za który dokonywana jest płatność. Przyjęcie takiego rozwiązania wychodzi naprzeciw oczekiwaniom podatników, którzy sygnalizowali, że konieczność dokonywania płatności w MPP per faktura stanowi dla nich w pewnych sytuacjach utrudnienie, szczególnie ze względu na stosowane systemy księgowe (s. 21-22 ww. objaśnienia).

(…) Co istotne, Minister Finansów wydając ww. objaśnienia, wprost wskazując, że zastosowanie się przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym do objaśnień podatkowych powoduje objęcie go ochroną przewidzianą w art. 14k-14m O.p. Zastosowanie się do niniejszych objaśnień powodować będzie więc objęcie zainteresowanego ochroną przewidzianą w przepisach podatkowych, na podstawie stosowanych odpowiednio przepisów art. 14k-14m O.p., zgodnie z art. 14n § 4 pkt 1 O.p.

Słusznie zatem Skarżąca podnosi w skardze, że skoro art. 108a ustawy o VAT był przedmiotem objaśnień, mających skutek ochronny równoważny z interpretacją indywidualną (art. 14n § 4 O.p.) to nie ma również przeszkód do wydania interpretacji w tym zakresie.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.):

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

•    uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;

•    ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

-   nieprawidłowe w zakresie zniesienia odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy w związku z wypłatą zebranych przez Wnioskodawcę (Inkasenta) środków zgodnie ze schematem 1 (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) i zniesienia odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy w związku z wypłatą zebranych przez Wnioskodawcę (Inkasenta) środków zgodnie ze schematem 2 (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) oraz

-   prawidłowe w zakresie zniesienia odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy w związku z wypłatą zebranych przez Wnioskodawcę (Inkasenta) środków zgodnie ze schematem 3 (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie wydania pierwotnego rozstrzygnięcia, tj. 19 marca 2020 r., bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczeń: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 5 listopada 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 1322/20 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 grudnia 2024 r. sygn. akt I FSK 584/21.

Zgodnie z przepisem art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 106), zwaną dalej ustawą:

Podatnicy oraz podmioty wymienione w art. 108 obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego, z zastrzeżeniem ust. 1a-4 oraz art. 33 i art. 33b.

Stosownie do art. 108a ust. 1 ustawy:

Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1751) z dniem 1 listopada 2019 r. m.in. wprowadziła katalog towarów i usług, w stosunku do których obligatoryjne zastosowanie ma mechanizm podzielonej płatności.

I tak, zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy, obowiązującym od dnia 1 listopada 2019 r.:

Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.

W myśl art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r., Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1292, ze zm.):

Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

W myśl art. 108a ust. 1b ustawy:

Podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy:

Faktura powinna zawierać: w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 ustawy – faktura powinna zawierać – wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”.

W myśl art. 108a ust. 2 ustawy:

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

1) zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;

2) zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo -kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Jak stanowi art. 108a ust. 3 ustawy:

Zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywana jest w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo -kredytową, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:

1) kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności;

2) kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto;

3) numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność;

4) numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.

W myśl art. 108a ust. 3a ustawy:

W przypadku wystawienia na rzecz podatnika przez jednego dostawcę lub usługodawcę w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc więcej niż jednej faktury zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności może dotyczyć więcej niż jednej faktury.

Stosownie do art. 108a ust. 3b ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 3a, komunikat przelewu, o którym mowa w ust. 3:

1) obejmuje wszystkie faktury wystawione dla podatnika przez jednego dostawcę lub usługodawcę w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc;

2) zawiera kwotę odpowiadającą sumie kwot podatku wykazanych w fakturach, o których mowa w pkt 1.

Zgodnie z art. 108a ust. 3c ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 3a, w komunikacie przelewu, o którym mowa w ust. 3, w miejsce informacji, o której mowa w ust. 3 pkt 3, wpisuje się okres, za który dokonywana jest płatność.

W myśl art. 108a ust. 5 ustawy:

W przypadku, gdy płatność zostanie dokonana w sposób określony w ust. 2 na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.

Na podstawie art. 108a ust. 6 ustawy:

Odpowiedzialność solidarna podatnika, o którym mowa w ust. 5, jest wyłączona w przypadku dokonania przez tego podatnika płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, albo zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano tę płatność, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu, w kwocie otrzymanej na rachunek VAT. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Na podstawie art. 108a ust. 1c ustawy:

Przepisy ust. 1-1b stosuje się odpowiednio do płatności, o których mowa w art. 19a ust. 8. W takim przypadku w komunikacie przelewu, o którym mowa w ust. 3, podatnik w miejsce informacji, o której mowa w ust. 3 pkt 3, wpisuje wyraz „zaliczka”.

Zgodnie z art. 108a ust. 1d ustawy:

W przypadku, dokonania potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego, przepisów ust. 1a i 1b nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane.

Na podstawie art. 108a ust. 7 ustawy:

W przypadku, stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem ust. 1a, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Natomiast w myśl art. 108a ust. 8 ustawy:

Przepisu ust. 7 nie stosuje się, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z faktury, która została zapłacona z naruszeniem ust. 1a.

Jak stanowi art. 105a ust. 1 ustawy:

Podatnik, o którym mowa w art. 15, na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na jego rzecz, jeżeli w momencie dokonania tej dostawy podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Inkasent) jest spółką prawa polskiego. Wnioskodawca jest rezydentem podatkowym podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów na terytorium Polski posiadającym status podatnika VAT czynnego. Wnioskodawca w przyszłości planuje podpisać umowę inkasa ze spółką (…) (Zleceniodawca) w zakresie transakcji dokonywanych wyłącznie na terytorium Polski. Zleceniodawca będący Sp. z o.o. podlega jurysdykcji prawa polskiego oraz jest rezydentem podatkowym podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów na terytorium Polski. Ponadto Zleceniodawca jest podmiotem posiadającym status podatnika VAT czynnego. Zleceniodawca prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest przede wszystkim sprzedaż paliwa przy użyciu kart paliwowych. Zleceniodawca posiada koncesję na sprzedaż paliwa na zasadzie pośrednictwa w sprzedaży przy wykorzystaniu kart paliwowych. Przedmiot działalności objętej koncesją emitenta stanowi działalność gospodarczą w zakresie: obrotu paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu kart paliwowych, obrotu paliwami ciekłymi bez wykorzystania infrastruktury technicznej eksploatowanej przez koncesjonariusza. Ponadto Zleceniodawca posiada koncesję na sprzedaż paliwa przy wykorzystaniu zbiornika paliw ciekłych, w ramach programów kart paliwowych akceptowanych przez Koncesjonariusza w zakresie zawartych umów co-brandingu. Na podstawie zapisów umowy, Inkasent będzie zobowiązany do następujących czynności:

a)przyjmowania płatności za wszystkie faktury, które zostały przedstawione Inkasentowi przez Zleceniodawcę,

b)przekazywania otrzymanych płatności na rachunek bankowy Zleceniodawcy,

c)przekazywania Zleceniodawcy raportów oraz bieżących informacji w zakresie usługi inkaso,

d)pobieranie z systemu informatycznego obsługującego płatności od klientów dokumentów, tj. potwierdzeń salda i przekazywanie ich Zleceniodawcy lub osobie przez niego wskazanej. Inkasent będzie generował i przesyłał potwierdzenia salda dla każdego klienta Zleceniodawcy,

e)podejmowanie decyzji o zaliczaniu otrzymanych wpłat na faktury wystawione przez dostawców lokalnych,

f)przyjmowanie płatności za wszystkie pozostałe dokumenty, w tym noty odsetkowe,

g)Inkasent będzie zobowiązany do przesyłania Zleceniodawcy każdego miesiąca zbiorczego zestawienia dotyczącego faktur, które zostały przez klientów opłacone,

h)Inkasent będzie zobowiązany do sporządzania i przesyłania Zleceniodawcy w terminie do 15 dnia każdego miesiąca kalendarzowego raportu płatności, który będzie zawierał następujące informacje:

-kod i nazwę klienta,

-data wystawienia faktury numer faktury, kwota faktury i termin płatności,

-data otrzymania zapłaty od klienta i kwota zapłaty,

-ewentualna kwota pozostająca do zapałały.

Zleceniodawca w ramach umowy będzie zobowiązany do następujących czynności:

a)przekazywania Inkasentowi informacji niezbędnych do pełnej identyfikacji transakcji. Zleceniodawca będzie przekazywał niezbędne Informacje natychmiast po wystawieniu faktur klientom. Dane będą przekazywane w następującej formie:

·    dane dotyczące faktur wystawionych klientom w wersji elektronicznej w postaci pliku CSV zawierającego co najmniej: datę, numer faktury, kod klienta, nazwę klienta, kwotę faktury, dostawcę lokalnego,

·    zestawienie w pliku excel zawierające dane wymienione powyżej, zestawienie to musi zawierać sumę wartości podlegających usłudze inkaso,

·    przekazanie specyfikacji powyższych danych (dane w formacie CSV oraz pliku excel). Specyfikacja służy do uzgodnienia wzajemnych zobowiązań pomiędzy Zleceniodawcą a Inkasentem.

Z tytułu przyszłej umowy Inkasent będzie otrzymywał wynagrodzenie w kwocie stanowiącej iloczyn wartości rozliczonych wpłat klientów na poczet faktur wystawionych przez Zleceniodawcę w danym okresie rozliczeniowym i ustalonej stawki procentowej.

Państwa wątpliwości dotyczą zniesienia odpowiedzialności solidarnej Spółki (Inkasenta) zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy w związku z otrzymaniem od klientów Zleceniodawcy zapłaty kwot z faktur przedstawionych do inkasa w procedurze podzielonej płatności.

Odnosząc się do powyższego należy w pierwszej kolejności wskazać, że obowiązek bezwzględnego stosowania mechanizmu podzielonej płatności wprowadzony przepisami obowiązującymi od dnia 1 listopada 2019 r. dotyczy wyłącznie konkretnych towarów i usług enumeratywnie wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy. Jednocześnie będzie funkcjonował dobrowolny system podzielonej płatności na pozostałe towary i usługi, który został wprowadzony ustawą z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 62, ze zm.).

Podkreślenia wymaga fakt, że zapis art. 108a ust. 1a ustawy w związku z art. 19 pkt 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, wprowadza obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności przy regulowaniu należności z faktury, w której wartość sprzedaży brutto przekracza 15 000 zł i faktura ta obejmuje swym zakresem towary lub usługi wskazane w załączniku nr 15 do ustawy. Co do zasady faktura taka powinna być oznaczona przez wystawcę informacją „mechanizm podzielonej płatności”. Należy jednak zwrócić uwagę, że wprowadzony obowiązek zapłaty takiej faktury w mechanizmie podzielonej płatności nie jest uzależniony od tego, czy na fakturze zawarto takie oznaczenie. Zatem nawet jeżeli sprzedawca nie dopełnił obowiązku i nie oznaczył takiej faktury, nabywca ma obowiązek zapłaty kwoty należności za towary lub usługi z załącznika nr 15 w mechanizmie podzielonej płatności. Nabywca bowiem musi być zorientowany, co jest przedmiotem transakcji, to nabywca bowiem inicjuje płatność i odpowiada za wybór formy płatności. Podkreślić należy, że nabywca jest zobowiązany do analizy, jakie towary lub usługi nabył i czy wiążą się z tym dla niego określone obowiązki.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę art. 108a ust. 1b ustawy, należy wskazać, że jeżeli wartość faktury dotyczy towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, wówczas obowiązek przyjęcia płatności wskazany w ww. przepisie dotyczy całej płatności. W przypadku gdy faktura dokumentuje oprócz towarów lub usług z załącznika nr 15 również inne towary czy usługi, wówczas nabywca ma obowiązek zapłacić w podzielonej płatności wyłącznie tą część faktury dotyczącą towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15, a sprzedawca obowiązany jest do przyjęcia tej kwoty. Niemniej jednak nabywca może uregulować całą kwotę wynikającą z takiej faktury w mechanizmie podzielonej płatności.

Jak natomiast wyżej wskazano w art. 108a ust. 7 i 8 ustawy, wprowadza się sankcję dla nabywcy, który mimo ciążącego na nim obowiązku uregulowania kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze w mechanizmie podzielonej płatności ureguluje tę kwotę w inny sposób. Proponuje się, aby sankcja za ten czyn wynosiła 30% kwoty podatku wykazanego na takiej fakturze. Oczywiście obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności dotyczy wyłącznie kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15. Jeżeli zatem nabywca otrzyma fakturę o wartości brutto powyżej 15 000 zł i faktura ta będzie obejmowała swym zakresem towary, czy usługi wymienione w załączniku nr 15, wówczas (bez względu czy sprzedawca zamieścił na niej informację „mechanizm podzielonej płatności”) ma on obowiązek uregulowania kwoty podatku VAT od takiej pozycji na fakturze w mechanizmie podzielonej płatności.

Ponadto sankcja nie będzie również ustalana, jeżeli mimo uregulowania takiej faktury w inny sposób (zamiast obowiązkowego zastosowania mechanizmu podzielonej płatności) dostawca lub usługodawca rozliczy cały podatek należny wynikający z tej faktury. Mechanizm podzielonej płatności ma przeciwdziałać oszustwom w VAT i zabezpieczać interes Skarbu Państwa. Jeżeli więc interes ten nie zostanie naruszony w danej sytuacji, nie ma istotnych powodów, żeby nakładać na nabywcę sankcję.

Z ww. przepisów określających mechanizm podzielonej płatności wynika, że płatności dokonywane z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywane mogą być na rachunki VAT inne niż sprzedawcy. W związku z tym, w przypadku płatności dokonywanych dla podmiotów innych niż sprzedawcy, mechanizm podzielonej płatności będzie mógł być wykorzystywany poprzez dokonywanie wpłat na rachunki VAT tych podmiotów. W takiej sytuacji jednak będzie mieć zastosowanie art. 108a ust. 5 ustawy.

Jak wynika z wyżej powołanego zapisu art. 108a ust. 5 ustawy – w przypadku gdy płatność zostanie dokonana przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze w związku, z którą dokonywana jest płatność, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.

Ustawodawca przewidział jednak sytuacje, w których odpowiedzialność solidarna, o której mowa w art. 108a ust. 5 ustawy jest wyłączona. Jak wynika z art. 108a ust. 6 ustawy, jeżeli podatnik (na rzecz którego nabywca towarów lub usług dokonał płatności z zastosowaniem procedury mechanizmu podzielonej płatności) niezwłocznie po otrzymaniu tej należności dokona przelewu z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności kwoty otrzymanej na rachunek VAT w całości tej kwoty na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy to odpowiedzialność solidarna zostanie wyłączona.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że w przedmiotowym przypadku zapłata w mechanizmie podzielonej płatności dokonana przez klientów Zleceniodawcy na rzecz Inkasenta może skutkować u Wnioskodawcy (Inkasenta) powstaniem odpowiedzialności solidarnej wraz z dostawcą towarów za nierozliczony przez niego podatek VAT – zgodnie z art. 108a ust. 5 ustawy.

Wnioskodawca może jednak zwolnić się z tej odpowiedzialności solidarnej, jeżeli przekaże w mechanizmie podzielonej płatności do dostawcy towarów (Zleceniodawcy) kwotę otrzymaną od klientów Zleceniodawcy na rachunek VAT (art. 108a ust. 6 ustawy).

Wnioskodawca w analizowanej sprawie rozważa wybór jednego z następujących schematów przekazywania zebranych środków na rzecz Zleceniodawcy:

Schemat nr 1:

Zgodnie z pierwszym wariantem, Wnioskodawca dokonując zbiorczej płatności środków pieniężnych na rzecz Zleceniodawcy, uprzednio uiszczonych w trybie mechanizmu podzielonej płatności przez jego kontrahentów, również stosować będzie procedurę podzielonej płatności w odniesieniu do tych wpłat. W ramach powyższego schematu Wnioskodawca wypłacając na rzecz Zleceniodawcy środki pieniężne wynikające z faktur opłaconych przez wielu różnych kontrahentów Zleceniodawcy, posłuży się jednym, zbiorczym przelewem, uwzględniając tym samym faktury opłacone przez różnych klientów, przekazując na rachunek VAT kwotę równą podatkowi VAT wynikającą z tych faktur, a pozostałą część środków na rachunek bieżący Zleceniodawcy. Istotnym jest, iż Wnioskodawca planuje przekazywać Zleceniodawcy zebrane środki pieniężne w ramach pojedynczej płatności zbiorczej z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności, wyłącznie w odniesieniu do faktur opłaconych przez wielu różnych kontrahentów Zleceniodawcy w trybie mechanizmu podzielonej płatności. Pozostałe faktury, które nie będą podlegały obowiązkowemu mechanizmowi podzielonej płatności i nie zostały w tym trybie opłacone przez klientów, zostaną opłacone zbiorczo oddzielnym. standardowym przelewem bankowym.

Schemat nr 2:

Zgodnie z drugim wariantem, Wnioskodawca dokonując zbiorczej płatności środków pieniężnych na rzecz Zleceniodawcy, uprzednio uiszczonych w trybie mechanizmu podzielonej płatności, jak i za pośrednictwem standardowego przelewu bankowego, przez jego kontrahentów, stosować będzie procedurę podzielonej płatności do wszystkich powyższych wpłat. W ramach opisywanego schematu Wnioskodawca wypłacając na rzecz Zleceniodawcy środki pieniężne wynikające ze wszystkich faktur opłaconych przez wielu różnych kontrahentów Zleceniodawcy, posłuży się jednym, zbiorczym przelewem, uwzględniając tym samym faktury opłacone przez różnych klientów, przekazując na rachunek VAT kwotę równą podatkowi VAT wynikającą ze wszystkich faktur, a pozostałą część środków na rachunek bieżący Zleceniodawcy. Istotnym jest, że Wnioskodawca planuje przekazywać Zleceniodawcy zebrane środki pieniężne w ramach pojedynczej płatności zbiorczej w trybie mechanizmu podzielonej płatności, zarówno w odniesieniu do faktur opłaconych przez wielu różnych kontrahentów Zleceniodawcy w trybie mechanizmu podzielonej płatności, jak do faktur opłaconych przez klientów standardowym przelewem, w związku z brakiem zastosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności.

Schemat nr 3:

Zgodnie z trzecim wariantem, Wnioskodawca dokonując zbiorczej płatności środków pieniężnych na rzecz Zleceniodawcy, uprzednio uiszczonych przez konkretnego klienta, w trybie mechanizmu podzielonej płatności, jak i za pośrednictwem standardowego przelewu bankowego, stosować będzie procedurę podzielonej płatności do wszystkich powyższych wpłat jednego klienta. W ramach referowanego schematu Wnioskodawca wypłacając na rzecz Zleceniodawcy środki pieniężne wynikające z opłaconych faktur, posłuży się jednym, zbiorczym przelewem, uwzględniając tym samym faktury opłacone przez jednego klienta, przekazując na rachunek VAT kwotę równą podatkowi VAT wynikającą ze wszystkich faktur tego klienta, a pozostałą część środków na rachunek bieżący Zleceniodawcy. Istotnym jest, iż Wnioskodawca planuje przekazywać Zleceniodawcy zebrane środki pieniężne w ramach płatności zbiorczej przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności, zarówno w odniesieniu do faktur opłaconych przez konkretnego klienta Zleceniodawcy w trybie mechanizmu podzielonej płatności, jak do faktur opłaconych przez tego klienta standardowym przelewem, w związku z brakiem zastosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Dla wpłat każdego indywidualnego klienta wykonywany będzie zatem na rzecz Zleceniodawcy oddzielny przelew zbiorczy.

W tym miejscu należy wskazać, że z dniem 1 listopada 2019 r. dodano do ustawy o podatku od towarów i usług art. 108a ust. 3a–3b ustawy, który wprowadza możliwość dokonywania jednym komunikatem przelewu zapłaty za więcej niż jedną fakturę. W takim przypadku komunikat przelewu musi obejmować wszystkie faktury wystawione dla podatnika w danym okresie przez jednego dostawcę i zawierać całą kwotę podatku VAT wykazanego na tych fakturach. Okres ten nie może być krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż jeden miesiąc. Przez miesiąc w tym przypadku należy rozumieć miesiąc kalendarzowy, tak jak to jest rozumiane konsekwentnie w całej ustawie. W takiej sytuacji podatnik w komunikacie przelewu nie będzie wskazywał numeru konkretnej faktury płaconej w mechanizmie podzielonej płatności, będzie natomiast wskazywał okres, za który dokonuje płatności.

Przyjęcie takiego rozwiązania wychodzi z jednej strony naprzeciw oczekiwaniom podatników, którzy sygnalizowali, że konieczność dokonywania płatności w MPP per faktura stanowi dla nich w pewnych sytuacjach utrudnienie, szczególnie ze względu na stosowane systemy księgowe. Z drugiej strony propozycja ta umożliwia organom podatkowym przeprowadzenie weryfikacji dokonywanych płatności z uwagi na działania ochronne, jakie wynikają ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności (brak sankcji, podwyższonych odsetek za zwłokę). Przyjęcie założenia, że taki komunikat przelewu musi obejmować wszystkie faktury z danego okresu i uregulowana musi zostać takim komunikatem cała kwota podatku wykazana na tych fakturach powoduje, że nie będzie problemu z powiązaniem płatności z konkretną fakturą.

Jeżeli nabywca (jeden kontrahent) zdecyduje się zastosować powyższy przepis i dokonać tzw. płatności zbiorczej jednym komunikatem przelewu, wówczas obowiązany będzie do zapłaty tym komunikatem wszystkich faktur wystawionych na jego rzecz przez danego wystawcę w danym okresie, bez względu na to, czy faktury te dokumentują transakcje podlegające obowiązkowi stosowania mechanizmu podzielonej płatności, czy też nie.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że z przepisów jednoznacznie wynika, że podatnik (jeden konkretny kontrahent) może dokonywać płatności na rzecz jednego dostawcy, a Państwo w schemacie 1 i 2 przyjmują płatności od różnych kontrahentów, które w dalszym etapie zamierzają Państwo przekazać jednym zbiorczym przelewem na rzecz Zleceniodawcy. W związku z tym jest to niezgodne z art. 108a ust. 3a-3c ustawy o VAT, dotyczącym przelewów zbiorczych.

Podsumowując, stwierdzam, że zniesienie odpowiedzialności solidarnej Wnioskodawcy nastąpi jeżeli niezwłocznie po otrzymaniu należności od klientów Zleceniodawcy dokona on przelewu tych należności w mechanizmie podzielonej płatności. W tym miejscu należy zaznaczyć, że jeżeli Wnioskodawca zdecyduje się na uregulowanie jednym poleceniem przelewu należności wynikających z kilku faktur wystawionych przez Zleceniodawcę, to na podstawie art. 108a ust. 3a-3c ustawy, może dokonywać takich zbiorczych przelewów z wykorzystaniem mechanizmu split payment z uwzględnieniem warunków, wskazanych w tych normach, tj. komunikat przelewu musi obejmować wszystkie faktury wystawione przez Zleceniodawcę w danym okresie do jednego kontrahenta i zawierać całą kwotę podatku VAT wykazanego na tych fakturach. Ponadto Inkasent w komunikacie przelewu zamiast numeru faktury jest zobowiązany do wskazania okresu, za który dokonuje płatności.

Odpowiadając zatem na pytania Wnioskodawcy należy stwierdzić, że:

Ad 1.

W świetle przepisów ustawy obowiązujących od dnia 1 listopada 2019 r., wypłata zebranych środków przez Inkasenta, zgodnie ze schematem nr 1 nie będzie skutkować zniesieniem odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy ze względu na fakt, że Wnioskodawca (Inkasent) planuje przekazywać Zleceniodawcy zebrane środki pieniężne w ramach pojedynczej płatności zbiorczej z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności, wyłącznie w odniesieniu do faktur opłaconych przez wielu różnych kontrahentów Zleceniodawcy, które również uregulowano w trybie mechanizmu podzielonej płatności. Przedstawiony schemat nr 1 jest niezgodny z art. 108a ust. 3a-3c ustawy, dotyczącym przelewów zbiorczych. Natomiast bez znaczenia dla odpowiedzi jest fakt regulowania pozostałych faktur zbiorczym oddzielnym, standardowym przelewem bankowym, jeżeli faktury te nie będą podlegały obowiązkowemu mechanizmowi podzielonej płatności i nie zostały w tym trybie opłacone przez klientów.

Ad 2.

W świetle przepisów ustawy obowiązujących od dnia 1 listopada 2019 r., wypłata zebranych środków przez Inkasenta, zgodnie ze schematem nr 2 nie będzie skutkować zniesieniem odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy ze względu na fakt, że Wnioskodawca (Inkasent) planuje przekazywać Zleceniodawcy zebrane środki pieniężne w ramach pojedynczej płatności zbiorczej w trybie mechanizmu podzielonej płatności w odniesieniu do wszystkich faktur opłaconych przez wielu różnych kontrahentów Zleceniodawcy. Przedstawiony schemat nr 2 jest niezgodny z art. 108a ust. 3a-3c ustawy, dotyczącym przelewów zbiorczych. Bez znaczenia dla odpowiedzi jest fakt regulowania wszystkich faktur z wykorzystywaniem mechanizmu podzielonej płatności, zarówno w odniesieniu do faktur opłaconych przez kontrahentów Zleceniodawcy w trybie mechanizmu podzielonej płatności, jak i do faktur opłaconych przez klientów standardowym przelewem.

Ad 3.

W świetle nowych przepisów ustawy obowiązujących od dnia 1 listopada 2019 r., wypłata zebranych środków przez Inkasenta, zgodnie ze schematem nr 3 będzie skutkować zniesieniem odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy w przypadku niezwłocznego przekazania zebranych środków w ramach płatności zbiorczej przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności zarówno w odniesieniu do faktur opłaconych przez konkretnego klienta Zleceniodawcy w trybie mechanizmu podzielonej płatności, jak i do faktur opłaconych przez tego klienta standardowym przelewem, w związku z brakiem zastosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Dla wpłat każdego indywidualnego klienta wykonywany będzie zatem na rzecz Zleceniodawcy oddzielny przelew zbiorczy.

Zatem Państwa stanowisko jest nieprawidłowe w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1 i 2 oraz prawidłowe w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, tj. 19 marca 2020 r.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.