Czy umowa pożyczki zawarta pomiędzy Państwem, a pożyczkobiorcą stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, która jednak jest zwolniona z VAT na po... - Interpretacja - 0111-KDIB3-1.4012.189.2024.1.MG

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 29 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.189.2024.1.MG

Temat interpretacji

Czy umowa pożyczki zawarta pomiędzy Państwem, a pożyczkobiorcą stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, która jednak jest zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w kwestii ustalenia czy umowa pożyczki zawarta pomiędzy Państwem, a pożyczkobiorcą (Wspólnikiem X bądź Wspólnikiem Y) stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, która jednak jest zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

I.Wstęp.

Wnioskodawcą jest spółka prawa handlowego (…) sp. z o.o. z siedzibą w (…), przy (…), kod pocztowy: (…) (…) (dalej: „Wnioskodawca” bądź „(…)”). (…) posiada następujące numery, za pomocą których jest rozpoznawana w obrocie prawnym i gospodarczym: i) KRS: (…), ii) NIP: (…), iii) REGON: (…).

Członkami zarządu oraz wspólnikami (…) są (X) (dalej: „Wspólnik X”), który posiada (…) udziałów o łącznej wartości (…) zł oraz (Y) (dalej: „Wspólnik Y”), która także posiada (…) udziałów o łącznej wartości (…) zł. Kończąc wstęp do opisu stanu faktycznego należy wskazać, że zgodnie z odpisem aktualnym (…), przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest kupno i sprzedaż (…) (PKD (…)). Ponadto, zgodnie z Wykazem podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT (tzw. "biała lista podatników VAT"), (…), na dzień składania niniejszego wniosku, jest czynnym podatnikiem VAT.

II.Opis zdarzenia przyszłego, które jest przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Wnioskodawca zamierza w przyszłości zawierać ze Wspólnikiem X i Wspólnikiem Y umowy pożyczki w rozumieniu art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny (dalej: „KC”). Dającym pożyczkę będzie (…), zaś biorącym będzie Wspólnik X lub Wspólnik Y. Umowy pożyczki będą dotyczyły pieniędzy. Przy czym pieniądze te będą pochodziły z działalności gospodarczej prowadzonej przez (…). Umowy pożyczki będą miały ponadto charakter odpłatny, bowiem Wspólnik X lub Wspólnik Y zostanie zobowiązany do zapłaty na rzecz (…) odsetek od udostępnionego kapitału. Przedmiotowe umowy zostaną zawarte w formie pisemnej (art. 78 § 1 KC).

Umowy pożyczki zostaną ponadto zabezpieczone przez (…) w następujący sposób. Wnioskodawca wystawi weksel (…) (art. 1 ustawy Prawo wekslowe). Trasatem (podmiotem zobowiązanym do zapłaty) będzie Wspólnik X lub Wspólnik Y - w zależności od tego, z którym z nich zostanie zawarta dana umowa pożyczki. Weksel ten będzie zawierał bezwarunkowe polecenie zapłaty udostępnionego kapitału (wraz z odsetkami). Remitentem (podmiotem, na którego rzecz zapłata ma być dokonana) będzie (…). Jako termin płatności weksla zostanie przyjęty termin wymagalności danej umowy pożyczki (tzn. określony w umowie pożyczki termin, w którym biorący powinien zwrócić dającemu pożyczkę kwotę udostępnionego kapitału, wraz z odsetkami).

Należy zaznaczyć, że w ostatnim czasie (…) zawarł kilka umów pożyczki opiewających na środki pieniężne z osobami trzecimi.

W związku z takim opisem zdarzenia przyszłego (…) ma wątpliwości, czy udzielanie przez Wnioskodawcę pożyczek stanowi czynność zwolnioną z podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: „UPTU”).

Pytanie

Czy umowa pożyczki zawarta pomiędzy Wnioskodawcą, a Wspólnikiem X bądź Wspólnikiem Y stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, która jednak jest zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem zawarta przez Państwa ze Wspólnikiem X lub Wspólnikiem Y umowa pożyczki stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niemniej jednak — z uwagi na dyspozycję art. 43 ust. 1 pkt 38 UPTU — jest to czynność zwolniona od tego podatku.

Poniżej znajduje się uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust 1 pkt 1 UPTU, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przy czym, zgodnie z art. 8 ust. 1 UPTU, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 UPTU.

Przez dostawę towarów rozumie się natomiast – zgodnie z art. 7 ust 1 UPTU – przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Definicję towarów zawiera art. 2 pkt 6 UPTU, w świetle którego, towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Jak można przeczytać w komentarzu do UPTU autorstwa A. Bartosiewicza: „Za towar nie mogą być uznane pieniądze, papiery wartościowe ani inne przedmioty (np. bony towarowe), gdy pełnią one funkcję płatniczą” (A. Bartosiewicz [w:] VAT. Komentarz, wyd. XVI, Warszawa 2022, art. 2.). Tym samym, udzielenie pożyczki, której przedmiotem są środki pieniężne, należy uznać na gruncie UPTU za odpłatne świadczenie usług. Potwierdza to m.in. interpretacja indywidualna z dnia 22 marca 2022 r. (znak: 0111- KDIB3-1.4012.1088.2021.3.IB). wydana przez Dyrektora KIS, w której można przeczytać, że: „Czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

Niemniej jednak, samo to. że dana czynność mieści się w katalogu czynności opodatkowanych VAT (art. 5 ust. 1 UPTU) nie oznacza jeszcze, że będzie ona podlegała opodatkowaniu VAT. Konieczne jest jeszcze, aby czynność ta została wykonana przez podatnika VAT działającego w takim charakterze. Po pierwsze, wynika to z art. 2 ust. 1 lit. c Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym, opodatkowaniu VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. Po drugie, należy przytoczyć pogląd wyrażony przez J. Matarewicza w komentarzu do UPTU. w świetle którego: „Co do zasady, aby sprzedaż podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, powinna być dokonana przez podatnika VAT w wykonaniu przez niego działalności gospodarczej. Trybunał Sprawiedliwości podkreślał już w swoich wyrokach, że sam fakt dokonania czynności przez podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT nie oznacza, że podlega ona opodatkowaniu VAT, bowiem możliwe jest, że w danej transakcji sprzedawca nie występuje w tej właśnie roli [...]” (J. Matarewicz [w:] Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023, art. 15.).

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 UPTU, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jak precyzuje art. 15 ust. 2 UPTU, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Poddając cytowane przepisy wykładni warto powołać pogląd zaprezentowany przez A. Bartosiewicza w komentarzu do UPTU, zgodnie z którym: „Aczkolwiek ustawa nie wyraża tego wprost, należy przyjąć, że działalnością gospodarczą jest w zasadzie tylko ta aktywność, która wykonywana jest zawodowo, w sposób profesjonalny. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności” (A. Bartosiewicz [w:] VAT. Komentarz, wyd. XVI, Warszawa 2022, art. 15.).

W Państwa oceni, udzielanie przez Państwa pożyczek w przyszłości na rzecz Wspólnika X lub Wspólnika Y będzie podlegało opodatkowaniu VAT, bowiem czynność ta będzie się mieściła w sferze prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej.

Po pierwsze, udzielanie pożyczek przez (…) nie ma charakteru incydentalnego. Zgodnie bowiem ze Słownikiem języka polskiego PWN „incydentalny” znaczy tyle, co „mający małe znaczenie lub zdarzający się bardzo rzadko” (https://sjp.pwn.pl/szukaj/lncydentalny.html). Tymczasem z opisu stanu faktycznego wynika, że (…) w ostatnim czasie zawarł kilka umów pożyczki opiewających na środki pieniężne z osobami trzecimi. Ponadto, wskazano również, że (…) zamierza w przyszłości zawierać ze Wspólnikiem X lub Wspólnikiem Y umowy pożyczki, co wskazuje na to, że nie będzie to jednorazowe zdarzenie.

Po drugie, udzielanie pożyczek przez (…) będzie miało charakter profesjonalny. W opisie stanu faktycznego wskazano bowiem, że umowy pożyczki zostaną zawarte w formie pisemnej (art. 78 § 1 KC), a to powoduje, że będą one mogły stanowić tzw. dokument prywatny w ew. procesie cywilnym, za pomocą którego można dowodzić, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 ustawy Kodeks postępowania cywilnego).

Po trzecie, o profesjonalnym charakterze udzielania pożyczek przez (…), co prowadzi do stwierdzenia, że jest to aktywność mieszcząca się w sferze działalności gospodarczej, świadczy to, że (…) w sposób odpowiedni zabezpieczy spłatę wierzytelności wynikających z pożyczek (kapitał plus odsetki). Mianowicie, jak to przedstawiono w opisie stanu faktycznego, (…) użyje do tego weksla (…), na podstawie którego zobowiązanym do bezwarunkowej zapłaty będzie Wspólnik X bądź Wspólnik Y.

Uznaniu udzielanych przez Państwa pożyczek za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT nie stoi na przeszkodzie to, że jako przedmiotu Państwa działalności nie podano PKD 64.92.Z „Pozostałe formy udzielania kredytów”. Należy bowiem wziąć pod uwagę, że wpis przedmiotu działalności gospodarczej do rejestru KRS nie ma decydującego znaczenia dla określenia zakresu wykonywanej faktycznie działalności, a w konsekwencji do określenia czy podmiot prawa podatkowego z tytułu wykonywanych czynności staje się podatnikiem w rozumieniu przepisów UPTU. Podawany bowiem przy rejestracji podmiotów gospodarczych zakres działalności według PKD ma charakter orientacyjny. Ponadto, ewentualny brak danego kodu czynności wg klasyfikacji PKD w umowie spółki i wykonanie jej nie oznacza, że przedsiębiorca wykonuje czynność niezgodną z prawem.

Końcowo należy dostrzec, że w przeciągu ostatnich lat Dyrektor KIS wydał szereg interpretacji indywidualnych, z których wynika, że udzielanie pożyczek przez osoby prawne (w szczególności spółki kapitałowe) spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy też statusu nabywcy. Przykładowo, tak uznał Dyrektor KIS w następujących pismach:

a)interpretacja indywidualna z dnia 18 listopada 2022 r. (znak: 0111-KDIB3-1.4012.606.2022.5.IO), w której Dyrektor KIS stwierdził, że: „Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki, będzie spełniać przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać Spółkę 1 za podatnika a czynność za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu”;

b)interpretacja indywidualna z dnia 22 listopada 2021 r. (znak: 0114-KDIP1-3.4012.620.2021.3.KP), w której Dyrektor KIS stanął na stanowisku, że: „Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że opisana we wniosku czynność polegająca na udzieleniu przez Pożyczkodawcę oprocentowanej pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy jest czynnością podlegającą opodatkowaniu. Udzielanie pożyczki przez podatnika podatku od towarów i usług, spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielenie pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz pożyczkobiorcy, polegające na udostępnieniu środków finansowych na wskazany w umowie okres czasu";

c)interpretacja indywidualna z dnia 22 marca 2022 r. (znak: 0111-KDIB3-1.4012.1088.2021.3.IB), w której Dyrektor KIS był zdania, że: „Czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym. Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki, spełnia przesłanki uznania tej czynność za podlegającą opodatkowaniu. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług”,

d)interpretacja indywidualna z dnia 30 maja 2023 r. (znak: 0114-KDIP4-3.4012.167.2023.1.RK), w której Dyrektor KIS przyjął następujące stanowisko: „Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym. W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług. Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielania pożyczek spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu. Prowadzą Państwo działalność gospodarczą, przy czym głównym profilem Państwa działalności jest międzynarodowy obrót towarami, w szczególności produktami spożywczymi. Wskazali Państwo, że nie jest przedmiotem i celem prowadzonej działalności świadczenie usług finansowych. Jednocześnie, dysponując wolnymi środkami - w tym pochodzącymi z finansowania zewnętrznego - udzielili i udzielają Państwo podmiotom powiązanym (wg ustawy o CIT) ale i podmiotom formalnie niepowiązanym, ale z Państwem współpracującym, oprocentowanych pożyczek. Sami Państwo też wskazali, że ilość i kwota udzielanych pożyczek nie świadczy o ich stricte incydentalnym, sporadycznym charakterze. Mając powyższe na uwadze trudno się z Państwem zgodzić, że udzielanie opisanych pożyczek nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Państwa. Pomimo braku wpisu ww. czynności do KRS, udzielanie pożyczek w okolicznościach sprawy można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki (Państwa), a więc uznać je za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług. W konsekwencji, opisane przez Państwa czynności udzielania pożyczek podmiotom powiązanym, a także podmiotom, które formalnie nie są podmiotami powiązanymi, za wynagrodzeniem w postaci ustalonego oprocentowania, stanowią odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy”.

Z uwagi na przytoczone powyżej interpretacje indywidualne należy również uznać, że przy rozpatrywaniu niniejszego wniosku Dyrektor KIS powinien uwzględnić wyrażoną w art. 14 ustawy Prawo przedsiębiorców zasadę pewności prawa, zgodnie z którą, organ bez uzasadnionej przyczyny nie odstępuje od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym.

Mając na uwadze całość zaprezentowanej powyżej argumentacji, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zadanego pytania powinno zostać uznane za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1)w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

2)świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według ust. 2 powołanego artykułu:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Państwa wątpliwości dotyczą kwestii czy umowa pożyczki zawarta pomiędzy Państwem, a pożyczkobiorcą (Wspólnikiem X bądź Wspólnikiem Y) stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, która jednak jest zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynność polegająca na udzieleniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym.

Charakter i cechy usługi udzielenia pożyczki wskazują, że czynność ta mieści się w definicji pojęcia „działalność gospodarcza”. W świetle art. 15 ust. 2 zdanie drugie ustawy o VAT, działalność gospodarcza „obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”. Niewątpliwie przekazanie środków pieniężnych (a zatem wartości o charakterze niematerialnym) na rzecz pożyczkobiorcy, na określony okres czasu, za ustalonym wynagrodzeniem (oprocentowaniem), uzyskiwanym w ustalonych okresach rozliczeniowych, stanowi wykorzystywanie tych środków w sposób ciągły i w celach zarobkowych. Usługa tego rodzaju mieści się zatem w pojęciu „działalność gospodarcza” zdefiniowanym w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Ponadto należy zauważyć, że wpis przedmiotu działalności gospodarczej (wg klasyfikacji PKD) do rejestru KRS nie ma decydującego znaczenia dla określenia zakresu wykonywanej faktycznie działalności, a w konsekwencji do określenia czy podmiot prawa podatkowego z tytułu wykonywanych czynności staje się podatnikiem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Podawany bowiem przy rejestracji podmiotów gospodarczych zakres działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności ma charakter orientacyjny. Ponadto, ewentualny brak danego kodu czynności wg klasyfikacji PKD w umowie spółki i wykonanie jej nie oznacza, że przedsiębiorca wykonuje czynność niezgodną z prawem.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że wskazana we wniosku czynność udzielania pożyczki spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług, zaś Państwa (Pożyczkodawcę) uznać za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji wskazane we wniosku czynność udzielania przez Państwa odpłatnej pożyczki na rzecz pożyczkobiorcy (Wspólnika X bądź Wspólnika Y), jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Stosownie do art. 43 ust. 22 ustawy:

Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

W myśl art. 43 ust. 23 ustawy:

Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, należy wskazać, że czynność udzielania przez Państwa odpłatnej pożyczki na rzecz pożyczkobiorcy (Wspólnika X bądź Wspólnika Y), będzie stanowić czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługa udzielania pożyczki przez Państwa na rzecz pożyczkobiorcy (Wspólnika X bądź Wspólnika Y) będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Powyższe zwolnienie będzie miało zastosowanie pod warunkiem, że dla tej czynności nie wybiorą Państwo opcji opodatkowania zgodnie i na warunkach zawartych w art. 43 ust. 22 ustawy o VAT.

Zatem Państwa stanowisko, zgodnie z którym zawarta przez Państwa ze Wspólnikiem X lub Wspólnikiem Y umowa pożyczki stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niemniej jednak — z uwagi na dyspozycję art. 43 ust. 1 pkt 38 UPTU — jest to czynność zwolniona od tego podatku, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.