Czy uczestnictwo Spółki w systemie cash poolingu będzie równoznaczne z odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 8 ustawy o podatku od towarów i ... - Interpretacja - 0111-KDIB3-1.4012.31.2024.4.ICZ

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 20 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.31.2024.4.ICZ

Temat interpretacji

Czy uczestnictwo Spółki w systemie cash poolingu będzie równoznaczne z odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług oraz skutkowało opodatkowaniem podatkiem VAT odsetek uzyskanych przez Spółkę w ramach cash poolingu?

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w kwestii ustalenia czy uczestnictwo Spółki w systemie cash poolingu będzie równoznaczne z odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług oraz skutkowało opodatkowaniem podatkiem VAT odsetek uzyskanych przez Spółkę w ramach cash poolingu.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 marca 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Przedmiotem działalności Spółki jest przede wszystkim handel hurtowy i detaliczny wszelkimi wyrobami ze stali nierdzewnej i specjalnej, jak również materiałami służącymi do ich obróbki. Spółka posiada siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz podlega w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy). Spółka jest zarejestrowana na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Stan ten nie ulegnie zmianie na moment zaistnienia zdarzenia przyszłego przedstawionego w niniejszym wniosku.

Na dzień sporządzenia niniejszego wniosku jedynym udziałowcem w Spółce jest podmiot F. [dalej jako: „Udziałowiec”] posiadający siedzibę na terytorium Włoch.

Podmiot ten nie posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zakładu zagranicznego ani innego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej [dalej jako: Grupa], w której funkcjonuje system zarządzania płynnością finansową [dalej jako: cash pooling lub System], który jest prowadzony dla różnych walut.

W opisywanym zdarzeniu przyszłym Spółka przystąpi do systemu zarządzania płynnością w ramach cash poolingu funkcjonującego w ramach Grupy, do której należy. Na skutek powyższego, Spółka stanie się stroną umowy cash poolingu zawartej z podmiotem A. z siedzibą we Włoszech pełniącego funkcję Pool Leadera [dalej jako: Pool Leader lub Agent], wstępując w rolę uczestnika struktury. Udziałowcem w kapitale zakładowym podmiotu A. w sposób bezpośredni, jak i Wnioskodawcy w sposób pośredni jest podmiot V. z siedzibą na terytorium Włoch, co powoduje, że podmioty te mają względem siebie status podmiotów powiązanych.

Co ważne, Spółka, uczestnicy Systemu i Pool Leader są podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów ustawy o CIT, natomiast Pool Leader nie ma bezpośredniego udziału kapitałowego w Spółce. Pool Leader nie jest również spółką "siostrą" w stosunku do Spółki. Instytucja bankowa zaangażowana w System nie jest podmiotem powiązanym ze Spółką, uczestnikami Systemu i Pool Leaderem w rozumieniu polskich przepisów podatkowych.

W ramach zawartej umowy strony mają uzgodnić przeniesienie zarządzania płynnością z Wnioskodawcy na Agenta w celu scentralizowania i obniżenia związanych z tym kosztów, jak również uproszczenia zarządzania rachunkami bieżącymi Grupy poprzez utworzenie różnych scentralizowanych rachunków [zwanych dalej jako: Rachunki Główne] – w odniesieniu do liczby banków wybranych do świadczenia usługi denominowanej w euro lub walutach obcych - na które przepływy pieniężne generowane przez Wnioskodawcę codziennie, mające wspólną datę waluty, będą przekazywane z rachunków peryferyjnych Wnioskodawcy [dalej jako: Rachunki Peryferyjne] i z których środki będą przekazywane na Rachunki Peryferyjne Wnioskodawcy. Przelewy między Rachunkami Peryferyjnymi a Rachunkami Głównymi mogą odbywać się na zasadzie pojedynczej lub wielokrotnej transakcji, przy czym w tym drugim przypadku przenoszona kwota jest sumą algebraiczną pojedynczych transakcji z tą samą datą waluty i w tych samych walutach. W ramach zawieranej umowy ma zostać ustalone, że w kontaktach z instytucjami finansowymi Agent będzie na bieżąco monitorować rezerwy gotówkowe Grupy (pod względem dostępnych sald i instrumentów kredytowych), ponieważ to Agent posiada niezbędne umiejętności i wiedzę fachową do zarządzania różnymi pozycjami finansowymi istniejącymi od czasu do czasu w Grupie.

Podmioty wchodzące w skład struktury [dalej jako: Uczestnicy] mogą być podmiotami polskimi mającymi siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, jak również podatnikami nieposiadającymi siedziby lub zarządu na terytorium Polski. Wraz z deklaracją przystąpienia Spółka zaakceptuje warunki i postanowienia umowy, stając się podmiotem praw i obowiązków z niej wynikających. Zgodnie z postanowieniami umowy, intencją podmiotów przystępujących do struktury cash poolingu grupowego jest powierzenie Pool Leaderowi, działającemu na szczeblu centralnym zarządzania posiadanymi przez te podmioty nadwyżkami i niedoborami środków finansowych. Wdrożenie takiego kompleksowego zarządzania płynnością w ramach Systemu pozwoli Uczestnikom Systemu, w tym Spółce, efektywnie wykorzystywać płynność finansową na poziomie Grupy.

Cash pooling polega na konsolidacji sald rachunków bankowych uczestników tworzących grupę podmiotów powiązanych umożliwiając optymalizację procesem zarządzania środkami finansowymi, dzięki przelewaniu nadwyżek środków pieniężnych lub pokryciu niedoborów środków występujących na rachunkach bankowych uczestników takiego systemu. Dzięki temu, konieczność korzystania z zewnętrznego sposobu finansowania w grupach kapitałowych jest ograniczona.

Celem wprowadzenia systemu cash poolingu w Grupie jest konsolidacja środków finansowych spółek z Grupy, w tym efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi denominowanymi w różnych walutach. System pozwala na zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi uczestników z korzyścią dla wszystkich podmiotów biorących w nim udział poprzez:

-uzyskanie lepszych warunków zarządzania środkami finansowymi ze względu na większą siłę negocjacyjną grupy kapitałowej;

-zwiększenie korzyści finansowych dzięki zastosowaniu wskaźników grupowych dla ustalenia oprocentowania finansowania zewnętrznego w Grupie;

-brak konieczności transferów manualnych przelewanych środków (w przypadku zautomatyzowanego procesu);

-brak konieczności indywidualnej negocjacji warunków udzielenia finansowania zewnętrznego.

Przystąpienie do Systemu następuje poprzez zawarcie umowy cash poolingu. Zgodnie z Umową Grupową Pool Leader jest zobowiązany do zarządzania rachunkami Uczestników, przekazywania okresowych informacji o saldach środków na rachunkach, naliczania odsetek dla wszystkich Uczestników, ustalania rynkowego charakteru oprocentowania sald, prowadzenia wewnętrznych rachunków rozliczeniowych. Do głównych obowiązków Agenta należy zatem zarządzanie Systemem, zarządzanie płynnością finansową w ramach cash poolingu oraz naliczanie odsetek, a także ich odpowiednia alokacja pomiędzy Uczestników.

Zgodnie z treścią umowy Agent, za pośrednictwem wybranej Instytucji Finansowej, ma przeprowadzać transfer środków pieniężnych (z Rachunku Głównego na Rachunki Peryferyjne i odwrotnie), wynikający z automatycznej centralizacji płynności.

W związku z tym Agent, za pośrednictwem Instytucji Finansowej, może codziennie dokonywać, na Rachunek Główny lub z Rachunku Głównego, przelewów środków pieniężnych i/lub rozliczeń Rachunków Peryferyjnych należących do Wnioskodawcy, wykonując, w stosownych przypadkach i z parametrami okresowości ustalonymi przez strony zawieranej umowy o przystąpienie do Systemu:

a)przelewy lub skuteczną kompensację środków pieniężnych na Rachunek Główny,  nadwyżek środków pieniężnych na Rachunkach Peryferyjnych, skutkujących pozycją dłużnika Rachunku Głównego [dalej jako: Wpłaty];

b)przelewy lub efektywną rekompensatę gotówkową na Rachunki Peryferyjne, z nadwyżki środków pieniężnych na Rachunku Głównym, skutkujące pozycją wierzyciela Rachunku Głównego [dalej jako: Zaliczki].

W ramach umowy funkcjonować ma limit śróddzienny rozumiany jako maksymalna kwota salda debetowego netto, którą Wnioskodawca może utrzymywać na swoich bankowych rachunkach bieżących każdego dnia przed dokonaniem przelewu(ów) do Agenta. Na dzień zawarcia Umowy limit śróddzienny ma wynosić dla Wnioskodawcy odpowiednio:

-2.500.000,00 EUR dla rachunku w walucie EUR,

-1.500.000,00 EUR dla rachunku w walucie PLN.

Strony mają zamiar uzgodnić, że wszelkie odsetki debetowe lub kredytowe naliczone przez Wnioskodawcę w związku z jego pozycjami debetowymi lub kredytowymi między Wnioskodawcą a Agentem będą w każdym przypadku wykazywane oddzielnie na podstawie sald debetowych lub kredytowych.

Rolą Banku jest obsługa techniczna Systemu poprzez zapewnienie infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywanie transferów pomiędzy rachunkami bankowymi Uczestników Cash Poolingu. Na dzień zawarcia opisywanej umowy, instytucjami finansowymi zaangażowanymi w funkcjonowanie systemu mają być takie podmioty jak:

-      BANK,

-      BANK,

-      BANK,

-      BANK.

W piśmie uzupełniającym z 5 marca 2024 r. wyjaśnili Państwo co następuje:

Wyjaśnienia w zakresie doprecyzowania opisu sprawy poprzez wskazanie (pkt 2 otrzymanego wezwania):

a)danych identyfikujących wszystkie podmioty, które mają siedzibę poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i są/będą uczestnikami opisanej we wniosku umowy o zarządzanie płynnością finansową (cash poolingu). Potrzebne dane to: numery identyfikacyjne wszystkich podmiotów uczestniczących w strukturze, wydane przez ich kraj jurysdykcji podatkowej, nazwa kraju, który wydał ten numer;

Odpowiedź Podatnika: umowa o zarządzenie płynnością finansową (cash poolingu) zawarta będzie bezpośrednio przez Wnioskodawcę z Pool Leaderem, natomiast uczestnikami systemu zarządzania płynnością - poza polską spółką - docelowo mogą być następujące podmioty, wymienione w załączniku do umowy:

Lp.

Podmiot (firma spółki)

Adres siedziby

Kraj

Numer identyfikacji podatkowej

1.

A. 

Włochy

2.

M.

Włochy

3.

C.

Włochy

4.

I.

Węgry

5.

C.A.

Włochy

6.

C. A.S. .

Włochy

7.

J.

Niemcy

8.

A. A.

Włochy

9.

P.

Włochy

Jednocześnie zaznaczyć należy, że wymienione wyżej podmioty z Grupy mogą rozpocząć korzystanie z systemu cash poolingu w różnych datach lub z tego systemu w ogóle nie skorzystać. Decyzja w tym zakresie należeć będzie do tych poszczególnych spółek oraz Pool Leadera jako stron indywidualnie zawartych z tymi podmiotami umów, o czym Wnioskodawca nie musi być informowany. Przystąpienie do systemu cash poolingu przez Wnioskodawcę nastąpi na podstawie umowy zawartej wyłącznie i bezpośrednio z Pool Leaderem, natomiast lista potencjalnych innych uczestników ma charakter wyłącznie informacyjny, m.in. przez wzgląd na ewentualne różne daty przystąpienia przez nie do systemu cash poolingu lub brak ich partycypacji w tym systemie.

b)    kto będzie rzeczywistym właścicielem należności odsetkowych?

Odpowiedź Podatnika: rzeczywistym właścicielem należności odsetkowych będzie wyłącznie

Pool Leader.

c)  czy Wnioskodawca ustala różnice kursowe na podstawie art. 15a ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych czy zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości?

Odpowiedź Podatnika: Wnioskodawca ustala różnice kursowe na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości.

d) czy pytanie odnośnie różnic kursowych dotyczy wyłącznie sytuacji transferów środków pieniężnych wyrażonych w walutach obcych, czy także wyrażonych w walucie polskiej?

Odpowiedź Podatnika: pytanie dotyczące różnic kursowych dotyczy wyłącznie transferów środków pieniężnych wyrażonych w walutach obcych.

e) czy w związku z planowanym przystąpieniem do umowy o zarządzanie płynnością finansową (cash poolingu) będą Państwo zaciągać pożyczki w rozumieniu art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) i/lub będą Państwo przyjmować środki finansowe w depozyt nieprawidłowy w rozumieniu art. 845 ww. Kodeksu?

Odpowiedź Podatnika: nie, w związku z planowanym przystąpieniem do umowy o zarządzanie płynnością finansową (cash poolingu) Wnioskodawca nie będzie zaciągać pożyczek w rozumieniu art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), ani nie będzie przyjmować środków finansowych w depozyt nieprawidłowy w rozumieniu art. 845 ww. Kodeksu.

f)  czy Państwo jako Uczestnik w ramach opisanego systemu cash poolingu będą zawierali z innymi Uczestnikami transakcje finansowe lub będą świadczyć na rzecz innych Uczestników jakiekolwiek usługi i czy z tego tytułu będą otrzymywać jakiekolwiek wynagrodzenie? (np. prowizję lub inną opłatę)?

Odpowiedź Podatnika: nie, Wnioskodawca jako uczestnik systemu cash poolingu nie będzie zawierał z innymi Uczestnikami jakichkolwiek transakcji finansowych i nie będzie świadczył na rzecz innych Uczestników jakichkolwiek usług za wynagrodzeniem.

g) z opisu sprawy wynika, że cyt. „Na dzień zawarcia opisywanej umowy, instytucjami finansowymi zaangażowanymi w funkcjonowanie systemu mają być takie podmioty jak: BANK X, BANK X, BANK POLSKA - czy ww. Banki są podatnikami posiadającymi siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski?, jeżeli nie to należy wyjaśnić z jakiego miejsca będą prowadzone operacje przepływów finansowych dokonywane przez wyżej wymienione podmioty tj. z terytorium kraju (Polski ) czy też z terytorium innego kraju?

Odpowiedź Podatnika:

Podmiot BANK  POLSKA jest podmiotem posiadającym siedzibę na terytorium Polski.

Podmiot: Bank posiada siedzibę działalności gospodarczej we Włoszech.

Podmiot: BANK posiada siedzibę działalności gospodarczej na Węgrzech.

Podmiot: BANK posiada siedzibę działalności gospodarczej w Austrii.

Wnioskodawca współpracuje z bankiem Polska i wszelkie operacje dotyczące przepływów finansowych wykonane będą z wykorzystaniem krajowego rachunku bankowego prowadzonego przez ten bank oraz zagranicznego rachunku rozliczeniowego Pool Leadera. Pozostali uczestnicy systemu cash poolingu korzystać będą z rachunków bankowych obsługujących ich banków lokalnych, przy czym w pierwszej fazie funkcjonowania systemu będą to według wiedzy Wnioskodawcy wskazane wyżej trzy zagraniczne instytucje finansowe.

h) na rzecz, którego z Banków Państwo jako Uczestnik będą wypłacać wynagrodzenie za czynności wykonywane w ramach opisanego systemu cash poolingu?

Odpowiedź Podatnika: wynagrodzenie (opłaty bankowe) za czynności wykonywane w ramach systemu cash poolingu Wnioskodawca będzie ponosił na rzecz banku Bank Polska posiadającego siedzibę na terytorium Polski.

i)   czy Podmiot A. z siedzibą we Włoszech, który będzie pełnić funkcję Pool Leadera (Agenta) w systemie zarządzania płynnością finansową w ramach cash poolingu, będzie od Państwa (jako Uczestnika) otrzymywać jakiekolwiek wynagrodzenie za wykonywane czynności na podstawie tej Umowy (np. prowizję lub inną opłatę - oprócz odsetek)?

Odpowiedź Podatnika: nie, podmiot A. z siedzibą we Włoszech, który będzie pełnić funkcję Pool Leadera (Agenta) w systemie zarządzania płynnością finansową w ramach systemu cash poolingu nie będzie otrzymywać jakiegokolwiek wynagrodzenia od Wnioskodawcy za wykonywane czynności na podstawie tej umowy (oprócz odsetek).

j)   czy podmiot zagraniczny (Podmiot A.z siedzibą we Włoszech) jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.), zarejestrowanym do celów tego podatku na terytorium Włoch?

Odpowiedź Podatnika: tak, spółka A. jest podatkiem podatku od towarów i usług na terytorium Włoch.

k)  czy Podmiot A. z siedzibą we Włoszech, który będzie pełnić funkcję Pool Leadera (Agenta) jest podatnikiem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski?

Odpowiedź Podatnika: nie, podmiot A. z siedzibą we Włoszech, który będzie pełnić funkcję Pool Leadera (Agenta) nie jest podatnikiem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług oznaczone we wniosku nr 3

Czy uczestnictwo Spółki w systemie cash poolingu będzie równoznaczne z odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług oraz skutkowało opodatkowaniem podatkiem VAT odsetek uzyskanych przez Spółkę w ramach cash poolingu?

Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z planowanym uczestnictwem w grupowym systemie cash poolingu w charakterze uczestnika, w tym w szczególności w związku z dokonywaniem transferu środków oraz transferu odsetek (otrzymywanych i wypłacanych przez Spółkę w ramach niniejszego systemu), Wnioskodawca nie będzie świadczyć jakiejkolwiek usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług na rzecz innych Uczestników, to znaczy Spółka nie będzie działać w charakterze podatnika VAT z tego tytułu i nie będzie wykonywać czynności opodatkowanych podatkiem VAT podlegających rozliczeniu tym podatkiem.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 3:

Przystąpienie do systemu cash poolingu a podatek od towarów i usług

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z jego uczestnictwem w systemie grupowego cash poolingu, nie będzie on wykonywać czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wszystkie czynności wykonywane w ramach umowy cash poolingu w związku z zarządzaniem płynnością finansową będą się składały na kompleksową usługę, świadczoną w całości i wyłącznie przez bank na rzecz poszczególnych Uczestników oraz Agenta. Bank za świadczenie wskazanej kompleksowej usługi w ramach zawartej umowy zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitanowej jest zobowiązany do pobrania wynagrodzenia w postaci opłat i prowizji. 

Zgodnie z treścią art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U.2023 poz. 1570, tekst jednolity z dnia 9 sierpnia 2023 roku z późniejszymi zmianami) [dalej jako: ustawy o VAT] opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega zamknięty katalog czynności, do których zalicza się odpowiednio:

1)    odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

2)    eksport towarów,

3)    import towarów na terytorium kraju,

4)    wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)    wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jednocześnie zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)    zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego

2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W świetle przywołanych powyżej przepisów należy stwierdzić, iż obowiązująca na gruncie przepisów ustawy o VAT definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający wobec definicji dostawy towarów. W konsekwencji, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega każda czynność niebędąca dostawą towarów, która polega na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania.

Przyjmuje się, że aby dana czynność stanowiła świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT muszą zostać łącznie spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Przy wykładni pojęcia świadczenia usług dokonywanej na gruncie przepisów ustawy o VAT pomocne jest również odwołanie się do kryteriów sformułowanych w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej jako: TSUE]. Przykładowo w wyroku z 3 marca 1994 r. w sprawie o sygn. akt C-16/93 (RJ Tolsma) TSUE wskazał, że świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT występuje w sytuacji, gdy:

- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;

- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;

- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi;

- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem;

- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Na gruncie treści przytoczonych powyżej przepisów prawa zauważyć należy, że świadczenie usług zakłada istnienie podmiotu będącego jego odbiorcą, to znaczy konsumentem usługi. Musi to być podmiot inny niż wykonujący usługę. Daną czynność można więc opodatkować podatkiem VAT jedynie wtedy, gdy pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowo skutkowym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

W konsekwencji Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż w ramach opisanej umowy cash poolingu Spółka nie będzie zawierała odrębnych transakcji z innymi uczestnikami lub Agentem, jak również nie będzie świadczyć usług na rzecz pozostałych uczestników lub Agenta. Rola Wnioskodawcy będzie miała charakter bierny i będzie sprowadzała się jedynie do udostępniania bankowi rachunków bankowych w celu umożliwienia bankowi realizacji jego obowiązków. Należy podkreślić, że to bank jest podmiotem, który świadczy usługę na podstawie umowy cash poolingu. Wskazana usługa banku jest ściśle związana z działalnością gospodarczą prowadzoną przez wszystkich uczestników oraz Agenta i ma służyć wspólnemu, możliwie najbardziej efektywnemu zarządzaniu posiadanymi środkami pieniężnymi, efektywnemu finansowaniu bieżących potrzeb uczestników grupowego systemu w zakresie kapitału obrotowego oraz poprawie płynności finansowej poszczególnych uczestników systemu, jak i całej grupy przedsiębiorców. A zatem, uznać należy, że czynności wykonywane przez uczestników systemu, w tym Agenta, umożliwiające dokonywanie bankowi odpowiednich transferów środków finansowych w ramach Cash poolingu nie stanowią odrębnego świadczenia usług, lecz jedynie elementy pomocnicze, niezbędne dla prawidłowego świadczenia przez bank usługi.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że w kwestii opodatkowania umowy cash poolingu podatkiem VAT Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wypowiedział się już w przeszłości, czego przykładem jest indywidualna interpretacja przepisów prawa podatkowego z dnia 8 stycznia 2018 roku o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.703.2017.2.ICz:

„Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie regulują kwestii opodatkowania umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana - umowa cash poolingu - porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik tego typu umów nie wie, czy jego środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu. Ponadto, dla uznania, że dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, czy odbiorcy usługi zapłaty.

W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegała tylko ta dostawa lub świadczenie usług, w przypadku których istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Usługą będzie jednak tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia. (...)

W tej sytuacji, biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash- poolingu, należy stwierdzić, że skoro w ramach opisanej struktury cash poolingu Wnioskodawca, jako uczestnik tej struktury, nie będzie zawierał odrębnych transakcji z innymi uczestnikami, jak też nie będzie świadczył na rzecz pozostałych uczestników innych usług (a w konsekwencji otrzymywał z tego tytułu wynagrodzenia), natomiast czynności związane z funkcjonowaniem struktury cash-poolingu wykonywane są przez Bank, to Wnioskodawca z tytułu uczestnictwa w ww. strukturze cash-poolingu nie będzie podatnikiem VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

W związku z tym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług (tj. w zakresie pytania nr 1), zgodnie z którym cyt. "w ocenie Wnioskodawcy, w świetle art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, z perspektywy Spółki jako Uczestnika umowy zarządzania wspólną płynnością finansową, wykonywane przez niego czynności w ramach Umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania VAT. Tym samym, Spółka w związku z udziałem w opisywanej strukturze cash-poolingu nie będzie działała jako podatnik VAT", jest prawidłowe.”

W konsekwencji czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Dlatego też, jeżeli celem udziału każdego z uczestników grupowego systemu cash poolingu jest zoptymalizowanie własnych rozliczeń finansowych, a więc czynności te nie będą dokonywane w celu świadczenia usług i na rzecz innego, skonkretyzowanego podmiotu uczestniczącego w ramach grupy, to w ocenie Wnioskodawcy, w niniejszym przypadku nie można mówić o jakiejkolwiek formie świadczenia.

Z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu uczestnicy docelowo nie będą otrzymywać żadnego wynagrodzenia. Jak bowiem wskazano, uczestnicy (stosownie do ich pozycji finansowej) są uprawnieni jedynie do otrzymania odsetek od nadwyżek naliczanych w konsekwencji zarządzania przez bank środkami zgromadzonymi na rachunkach bankowych. Również Agent nie jest uprawniony do otrzymania jakiegokolwiek odrębnego przysporzenia za wykonywanie czynności w ramach cash poolingu. W konsekwencji, uznać należy, że transfer środków pieniężnych dokonywany w ramach cash poolingu pomiędzy uczestnikami i Agentem (na wskutek rozdzielenia korzyści i kosztów wygenerowanych w związku z funkcjonowaniem Systemu) nie stanowi wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, z perspektywy Spółki jako przyszłego uczestnika systemu działającego na zasadach określonych w umowie cash poolingu, czynności wykonywane przez niego w ramach tej umowy, będą pozostawać poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowym systemie działającym na zasadach określonych w umowie cash poolingu w roli usługodawcy występuje jedynie bank, gdyż dokonuje kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową w związku z czym pobiera miesięczne wynagrodzenie w formie prowizji i opłat. Tym samym uczestnicy (w tym w przyszłości Spółka będąca Wnioskodawcą) działająca w charakterze usługobiorców podejmują jedynie działania pomocnicze lub techniczne, które umożliwią efektywne wyświadczenie oferowanej usługi wynikającej z umowy cash poolingu.

Reasumując powyższe stanowisko, brak jest podstaw dla przyjęcia, że Wnioskodawca będzie świadczyć jakiekolwiek usługi, a tym samym jego udział w systemie w charakterze uczestnika nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W ocenie Wnioskodawcy, efektem umowy cash poolingu jest usługa, wykonywana przez Bank. Natomiast uczestnictwo i wykonywanie czynności technicznych, w tym w charakterze Agenta, w umowie cash poolingu nie jest świadczeniem podlegającym obligatoryjnemu opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Prawidłowość powyższego stanowiska znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych wydanych w podobnych okolicznościach faktycznych, w tym przykładowo w poniższych interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

- z dnia 20 października 2023 roku, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.601.2023.2.WN,

- z dnia 19 maja 2023 roku, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.125.2023.2.DS,

- z dnia 30 grudnia 2022 roku, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.638.2022.1.JJ,

- z dnia 29 marca 2022 roku, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.73.2022.1.ICZ,

- z dnia 28 marca 2022 roku, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.46.2022.1.DM,

- z dnia 24 maja 2021 roku, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.192.2021.DM,

- z dnia 11 marca 2021 roku, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.630.2020.4.NF.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług, w kwestii objętej pytaniem nr 3, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które – stosownie do definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy – rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT.

Należy zauważyć, iż świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

- w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

- w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W opisywanym zdarzeniu przyszłym zamierzają Państwo przystąpić do systemu zarządzania płynnością w ramach cash poolingu funkcjonującego w ramach Grupy, do której Państwo  należą. Na skutek powyższego, staną się Państwo stroną umowy cash poolingu zawartej z podmiotem A. z siedzibą we Włoszech pełniącego funkcję Pool Leadera, wstępując w rolę uczestnika struktury. W ramach zawartej umowy strony mają uzgodnić przeniesienie zarządzania płynnością z Państwa na Agenta w celu scentralizowania i obniżenia związanych z tym kosztów, jak również uproszczenia zarządzania rachunkami bieżącymi Grupy.

Wdrożenie takiego kompleksowego zarządzania płynnością w ramach Systemu pozwoli Uczestnikom Systemu, w tym Państwu, efektywnie wykorzystywać płynność finansową na poziomie Grupy.

Zgodnie z Umową Grupową Pool Leader jest zobowiązany do zarządzania rachunkami Uczestników, przekazywania okresowych informacji o saldach środków na rachunkach, naliczania odsetek dla wszystkich Uczestników, ustalania rynkowego charakteru oprocentowania sald, prowadzenia wewnętrznych rachunków rozliczeniowych. Do głównych obowiązków Agenta należy zatem zarządzanie Systemem, zarządzanie płynnością finansową w ramach cash poolingu oraz naliczanie odsetek, a także ich odpowiednia alokacja pomiędzy Uczestników.

Zgodnie z treścią umowy Agent, za pośrednictwem wybranej Instytucji Finansowej, ma przeprowadzać transfer środków pieniężnych (z Rachunku Głównego na Rachunki Peryferyjne i odwrotnie), wynikający z automatycznej centralizacji płynności.

W ramach Umowy cash poolingu będą Państwo współpracować z bankiem Bank Polska i wszelkie operacje dotyczące przepływów finansowych wykonane będą z wykorzystaniem krajowego rachunku bankowego prowadzonego przez ten bank oraz zagranicznego rachunku rozliczeniowego Pool Leadera. Wynagrodzenie (opłaty bankowe) za czynności wykonywane w ramach systemu cash poolingu będą Państwo ponosić na rzecz banku Polska posiadającego siedzibę na terytorium Polski.

Podmiot A. z siedzibą we Włoszech, który będzie pełnić funkcję Pool Leadera (Agenta) w systemie zarządzania płynnością finansową w ramach systemu cash poolingu nie będzie otrzymywać od Państwa jakiegokolwiek wynagrodzenia za wykonywane czynności na podstawie tej umowy (oprócz odsetek).

Państwa wątpliwości, w kwestii objętej pytaniem nr 3, dotyczą ustalenia czy uczestnictwo Państwa w systemie cash poolingu będzie równoznaczne z odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług oraz skutkowało opodatkowaniem podatkiem VAT odsetek uzyskanych przez Państwa w ramach cash poolingu?

Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Usługa cash poolingu jest zatem usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie podmiotem wykonującym główne czynności w ramach zawartej Umowy będzie Pool Leader, bowiem zgodnie z Umową Grupową Pool Leader jest zobowiązany do zarządzania rachunkami Uczestników, przekazywania okresowych informacji o saldach środków na rachunkach, naliczania odsetek dla wszystkich Uczestników, ustalania rynkowego charakteru oprocentowania sald, prowadzenia wewnętrznych rachunków rozliczeniowych. Do głównych obowiązków Agenta należy zatem zarządzanie Systemem, zarządzanie płynnością finansową w ramach cash poolingu oraz naliczanie odsetek, a także ich odpowiednia alokacja pomiędzy Uczestników.

Podmiot A. z siedzibą we Włoszech, który będzie pełnić funkcję Pool Leadera (Agenta) w systemie zarządzania płynnością finansową w ramach cash poolingu, nie będzie od Państwa (jako Uczestnika) otrzymywać jakiekolwiek wynagrodzenie za wykonywane czynności na podstawie tej Umowy (oprócz odsetek).

Natomiast rola Banku sprowadza się jedynie do obsługi technicznej Systemu poprzez zapewnienie infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywanie transferów pomiędzy rachunkami bankowymi Uczestników Cash Poolingu. Wynagrodzenie (opłaty bankowe) za czynności wykonywane w ramach systemu cash poolingu będą Państwo ponosić na rzecz banku (...) posiadającego siedzibę na terytorium Polski.

Państwo jako Uczestnik systemu cash poolingu nie będą zawierali z innymi Uczestnikami jakichkolwiek transakcji finansowych i nie będą świadczyli na rzecz innych Uczestników jakichkolwiek usług za wynagrodzeniem.

Wobec powyższego należy uznać, że w świetle opisanego zdarzenia przyszłego, Państwo, jako Uczestnik Systemu cash poolingu, nie będą wykonywać czynności polegających na odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, bowiem w ramach Umowy cash poolingu nie będą Państwo zawierać z innymi Uczestnikami jakichkolwiek transakcji finansowych i nie będą świadczyć na rzecz innych Uczestników jakichkolwiek usług za wynagrodzeniem.

Ponadto podejmowane przez Państwa czynności w ramach opisanej umowy, jako Uczestnika, nie będą stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku wskazuje, że czynności podejmowane w ramach Umowy mają służyć do celów związanych z Państwa działalnością gospodarczą. Z opisu sprawy wynika, że celem wprowadzenia systemu cash poolingu w Grupie jest konsolidacja środków finansowych spółek z Grupy, w tym efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi denominowanymi w różnych walutach. System pozwala na zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi uczestników z korzyścią dla wszystkich podmiotów biorących w nim udział poprzez:

- uzyskanie lepszych warunków zarządzania środkami finansowymi ze względu na większą siłę negocjacyjną grupy kapitałowej;

- zwiększenie korzyści finansowych dzięki zastosowaniu wskaźników grupowych dla ustalenia oprocentowania finansowania zewnętrznego w Grupie;

- brak konieczności transferów manualnych przelewanych środków (w przypadku zautomatyzowanego procesu);

- brak konieczności indywidualnej negocjacji warunków udzielenia finansowania zewnętrznego.

Zatem na podstawie umowy cash poolingu Państwo jako Uczestnik nie będą wykonywać czynności podlegających opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 3, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego – zaznacza się, iż rozstrzygnięcie podjęte w niniejszej interpretacji indywidualnej dotyczy jedynie Państwa, natomiast interpretacja ta nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych Podmiotów uczestniczących w strukturze Cash poolingu.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym albo opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z  2023 r., poz. 2383 ze zm). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są  przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na  adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.