- Zwolnienie z podatku VAT najmu wyłącznie części mieszkalnej budynku pracownikom lub członkom zarządu Spółki wraz z przyznaniem im prawa do korzystan... - Interpretacja - 0113-KDIPT1-1.4012.597.2023.2.RG

www.shutterstock.com

Interpretacja indywidualna z dnia 23 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.597.2023.2.RG

Temat interpretacji

- Zwolnienie z podatku VAT najmu wyłącznie części mieszkalnej budynku pracownikom lub członkom zarządu Spółki wraz z przyznaniem im prawa do korzystania z nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem, celem zaspokajania potrzeb mieszkaniowych najemców i członków ich rodzin, - prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części mieszkalnej budynku, - prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części garażowej budynku, - prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług, które nie zostały poniesione wyłącznie celem powstania części mieszkalnej albo garażowej budynku, - prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej, służącym zarówno części mieszkalnej jak i części garażowej budynku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że stanowisko Państwa Spółki w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 sierpnia 2023 r. wpłynął wniosek Państwa Spółki z 25 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

  • zwolnienia z podatku VAT najmu wyłącznie części mieszkalnej budynku pracownikom lub  członkom zarządu Spółki wraz z przyznaniem im prawa do  korzystania z  nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem, celem zaspokajania potrzeb mieszkaniowych najemców i członków ich  rodzin,
  • prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z  tytułu nabycia towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części mieszkalnej budynku,
  • prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z  tytułu nabycia towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części garażowej budynku,
  • prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z  tytułu nabycia towarów i usług, które nie zostały poniesione wyłącznie celem powstania części mieszkalnej albo garażowej budynku,
  • prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z  tytułu nabycia pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej, służącym zarówno części mieszkalnej jak i części garażowej budynku.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 31 października 2023 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku) „…” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zwana dalej „Wnioskodawcą” lub  „Spółką”, prowadzi działalność gospodarczą w zakresie (...). Dostawa (...) są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT z tytułu wykonania których Wnioskodawca ma prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego. Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

W 2022 roku Spółka nabyła nieruchomość w miejscowości …. Sprzedaż/nabycie nieruchomości nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Spółka ponosiła i ponosi koszty wytworzenia budynku mieszkalnego jednorodzinnego z wewnętrznymi instalacjami położonego na terenie nabytej nieruchomości. Budynek ten wraz instalacjami wbudowanymi w konstrukcję tego budynku takimi jak instalacje sanitarne, elektryczne, komputerowe, telekomunikacyjne, przeciwpożarowe oraz z obiektami pomocniczymi obsługującymi budynek takimi jak plac przed budynkiem i ogrodzenie stanowić będzie jeden środek trwały. Budynek ten pomimo posiadania dwóch części tj.  części mieszkalnej i garażowej jako w przeważającej części mieszkalny zostanie zaklasyfikowany jako budynek mieszkalny i nie będzie podlegał amortyzacji zgodnie z  art. 16c  pkt 2a ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych.

Celem wytworzenia tego środka trwałego Spółka nabywała i nabywa towary i  usługi, w tym koszty zakupu materiałów budowlanych, robót budowlanych, robót instalacyjnych, robót termomodernizacyjnych, robót wykończeniowych. Dostawy towarów i  świadczenie usług podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z  zastosowaniem właściwych stawek tego podatku.

Spółka ponosiła i ponosi koszty nabycia odrębnych od budynku środków trwałych takich jak pompa ciepła i instalacja fotowoltaiczna wraz z montażem. Pompa ciepła i instalacja fotowoltaiczna służyć będzie zarówno celom części mieszkalnej budynku jak i części garażowej. Dostawa tych towarów tj. pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z zastosowaniem właściwych stawek tego podatku. Pompa ciepła i instalacja fotowoltaiczna stanowić będą środki trwałe podlegające amortyzacji w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Wartość początkowa zarówno pompy jak i instalacji fotowoltaicznej przekraczać będzie 15.000 zł.

Wzniesiony budynek składać się będzie z dwóch części tj. części mieszkalnej i garażowej oddzielonych od siebie ścianą wyposażoną w otwór drzwiowy. Możliwe jest przemieszczanie się pomiędzy częścią mieszkalną, a częścią garażową.

Część mieszkalna, przeznaczona będzie na wynajem dla pracowników lub członków zarządu Spółki. Najemcy uzyskają także prawo do korzystania z nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem, z wyłączeniem jednak części garażowej. Najemcami będą osoby fizyczne, a  wynajmowania im część nieruchomości służyć będzie zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych najemców i członków ich rodzin. Czynsz ustalony zostanie na zasadach rynkowych. Część garażowa służyć będzie jako firmowy magazyn i będzie wykorzystywana do  czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług jak i czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług względnie czynności, które byłyby czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, gdyby były świadczone na  terytorium kraju, lecz z uwagi na przepisy dotyczące miejsca dostawy towarów/świadczenia usług są uznawane za świadczone poza terytorium kraju. Najemcy nie  będą mogli korzystać z  części garażowej dla osobistych potrzeb. Część garażowa nie  będzie im wynajmowana.

Celem oddania części mieszkalnej do używania na podstawie umowy najmu pracownikom i  członków zarządu Spółki, Wnioskodawca ponosił i ponosi koszty zakupu towarów i usług celem powstania wyłącznie części mieszkalnej budynku jak np. zakup okien i drzwi oraz ponosił i ponosi koszty zakupu towarów i usług celem wyposażenia części mieszkalnej w  odpowiednie rzeczy jak np. meble, sprzęt RTV i AGD, dywany.

Celem wykorzystania części garażowej jako firmowego magazynu Wnioskodawca ponosił i  ponosi koszty zakupu towarów i usług celem powstania wyłącznie części garażowej budynku jak np. bramy garażowe oraz ponosił i ponosi koszty zakupu towarów i usług celem wyposażenia części garażowej w odpowiednie rzeczy jak np. regały i stojaki magazynowe.

Wnioskodawca ponosił i ponosi koszty nabycia towarów i usług, które nie zostały poniesione wyłącznie celem powstania części mieszkalnej albo garażowej budynku, w szczególności koszty robót budowlanych, instalacyjnych, termomodernizacyjnych czy wykończeniowych. Zawarte umowy oraz otrzymane faktury nie pozwalają określić jaka część wynagrodzenia, a  w konsekwencji podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur dotyczy części mieszkalnej i garażowej budynku. Faktury dotyczą robót wykonywanych w związku z  realizacją inwestycji polegającej na budowę całego budynku. Nie są wystawiane faktury za  roboty dotyczące poszczególnych części budynku.

Wnioskodawca ponosił także koszty zakupu pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej wraz z  montażem. Pompa ciepła i instalacja fotowoltaiczna służy zarówno celom części mieszkalnej budynku jak i części garażowej.

Na pytania Organu:

1)Na kogo są wystawione faktury VAT dokumentujące wydatki ponoszone w związku z wytworzeniem budynku mieszkalnego jednorodzinnego z wewnętrznymi instalacjami, o którym mowa we wniosku?

2)Do jakich czynności Państwa Spółka wykorzystuje/będzie wykorzystywała część garażową budynku mieszkalnego jednorodzinnego, tj. czy wyłącznie do czynności:

opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług,

niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

3)Czy istnieje możliwość przyporządkowania kwot podatku naliczonego wynikających z faktur dotyczących nabycia pompy ciepła i  instalacji fotowoltaicznej wraz z montażem odrębnie do części mieszkalnej i odrębnie do części garażowej budynku?

4)Ile wynosi proporcja ustalona dla przez Państwa Spółkę zgodnie z art. 90 ust. 2 –ust. 9a ustawy o podatku od towarów i usług?

5)W sytuacji, gdy proporcja nie przekracza 2%, to należy wskazać, czy Państwa Spółka uznaje, iż wynosi ona 0%?

Odpowiedzieli Państwo:

1.Faktury VAT dokumentujące wydatki ponoszone w związku z wytworzeniem budynku mieszkalnego jednorodzinnego z wewnętrznymi instalacjami, o którym mowa we  wniosku wystawiane są na Wnioskodawcę, czyli „…” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, …, NIP  ….

2.W części garażowej przechowywane będą: (i) pojazdy samochodowe i inne środki transportu oraz części zamienne do nich, (ii) inne maszyny i urządzenia i części zamienne do nich, (iii) materiały i części zapasowe. O tym co będzie przechowywane w części garażowej będą decydować aktualne potrzeby gospodarcze Wnioskodawcy. Spółka wykonuje czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług względnie czynności, które byłyby czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i  usług, gdyby były świadczone na terytorium kraju, lecz z uwagi na przepisy dotyczące miejsca dostawy towarów/świadczenia usług są uznawane za świadczone poza terytorium kraju. Część garażowa będzie wykorzystywana przede wszystkim do  przechowywania rzeczy, które będą wykorzystywane do tych czynności. Niemniej z uwagi na to, że Spółka zamierza świadczyć usługi najmu, które w ocenie Spółki są  zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (najem części mieszkalnej budynku) w części garażowej mogą być także przechowywane rzeczy wykorzystywane do czynności zwolnionych z podatku od towarów i usług (np.  materiały wykorzystywane do bieżącej konserwacji czy napraw w części mieszkalnej, elementy wyposażenia części mieszkalnej). Dlatego też część garażowa z  uwagi na przechowywane w niej rzeczy będzie wykorzystywana do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług jak i czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług względnie czynności, które byłyby czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, gdyby były świadczone na terytorium kraju, lecz z uwagi na przepisy dotyczące miejsca dostawy towarów/świadczenia usług są uznawane za świadczone poza terytorium kraju.

3.Nie istnieje możliwość przyporządkowania kwot podatku naliczonego wynikających z  faktur dotyczących nabycia pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej wraz z  montażem odrębnie do części mieszkalnej i odrębnie do części garażowej budynku.

4.Proporcja ustalona dla przez Wnioskodawcę zgodnie z art. 90 ust. 2 - ust. 9a ustawy o  podatku od towarów i usług dla roku 2022 wynosi 100%.

5.Z uwagi na odpowiedź na pytanie 4 (proporcja przekracza 2%, bo wynosi 100%) odpowiedź na pytanie 5 jest bezprzedmiotowa.

Pytania

1.Czy najem części mieszkalnej budynku pracownikom lub członkom zarządu Spółki wraz z przyznaniem im prawa do korzystania z nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem, z wyłączeniem jednak części garażowej, celem zaspokajania potrzeb mieszkaniowych najemców i członków ich rodzin, jest zwolniony z podatku od  towarów i usług?

2.Czy Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części mieszkalnej budynku jak np. zakup okien i drzwi jak i z tytułu nabycia towarów i usług celem wyposażenia części mieszkalnej budynku w  odpowiednie rzeczy takie jak np. meble, sprzęt RTV i AGD, dywany, jeżeli część mieszkalna budynku będzie używana na podstawie umowy najmu przez pracowników i członków zarządu Spółki, na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych pracowników i  członków zarządu Spółki oraz członków ich rodzin?

3.(przeformułowane w uzupełnieniu wniosku) Czy Spółce przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części garażowej budynku jak np. bramy garażowe jak i z tytułu nabycia towarów i usług celem wyposażenia części garażowej w odpowiednie rzeczy takie jak np. regały magazynowe czy stojaki magazynowe?

4.Czy Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług, które nie zostały poniesione wyłącznie celem powstania części mieszkalnej albo garażowej budynku, o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w  stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, przy czym proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz  czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo, z  uwzględnieniem przepisów art. 90 ust. 3-10 i art. 91 ustawy o VAT?

5.Czy Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej, służącym zarówno części mieszkalnej jak i części garażowej budynku, o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w  stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, przy czym proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo, z  uwzględnieniem przepisów art. 90 ust. 3-10 i art. 91 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Najem części mieszkalnej budynku pracownikom lub członkom zarządu Spółki wraz z  przyznaniem im prawa do korzystania z nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem, z wyłączeniem jednak części garażowej, celem zaspokajania potrzeb mieszkaniowych najemców i członków ich rodzin, jest zwolniony z podatku od  towarów i usług.

2.Spółce nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części mieszkalnej budynku jak np. zakup okien i drzwi do tej części budynku jak i z tytułu nabycia towarów i usług celem wyposażenia części mieszkalnej budynku w odpowiednie rzeczy takie jak np. meble, sprzęt RTV i AGD, dywany, jeżeli część mieszkalna budynku będzie używana na podstawie umowy najmu przez pracowników i członków zarządu Spółki, na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych pracowników i członków zarządu Spółki oraz członków ich rodzin.

3.(ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku) Spółce przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług, poniesionych wyłącznie celem powstania części garażowej budynku jak np. bramy garażowe jak i z tytułu nabycia towarów i usług celem wyposażenia części garażowej w odpowiednie rzeczy takie jak np. regały magazynowe czy stojaki magazynowe, o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego, przy czym proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo, z uwzględnieniem przepisów art. 90 ust. 3-10 i art. 91 ustawy o VAT.

4.Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług, które nie zostały poniesione wyłącznie celem powstania części mieszkalnej albo części garażowej budynku, o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w  stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, przy czym proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz  czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo, z  uwzględnieniem przepisów art. 90 ust. 3-10 i art. 91 ustawy o VAT.

5.Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej, służącym zarówno części mieszkalnej jak i części garażowej budynku, o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w  stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, przy czym proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz  czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo, z  uwzględnieniem przepisów art. 90 ust. 3-10 i art. 91 ustawy o VAT.

Uzasadnienie:

Ad. 1

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe. Odnośnie do  wskazanego zwolnienia, przepis art. 43 ust. 20 wskazuje, że nie ma ono zastosowania do  usług wymienionych w poz. 163 załącznika nr 3 do ustawy (tj. do usług związanych z  zakwaterowaniem).

Świadczenie usług najmu nieruchomości lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku od  towarów i usług na podstawie wskazanego przepisu art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy pod warunkiem łącznego spełnienia następujących przesłanek:

1.świadczenie usług na własny rachunek,

2.charakter mieszkalny nieruchomości lub jej części,

3.mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy.

Mając na względzie powyższe najem części mieszkalnej budynku pracownikom lub członkom zarządu Spółki wraz z przyznaniem im prawa do korzystania z nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem, z wyłączeniem jednak części garażowej, celem zaspokajania potrzeb mieszkaniowych najemców i członków ich rodzin, jest zwolniony z podatku od towarów i  usług.

Ad. 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z  zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Najem części mieszkalnej budynku pracownikom lub członkom zarządu Spółki wraz z  przyznaniem im prawa do korzystania z nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem, z  wyłączeniem jednak części garażowej, celem zaspokajania potrzeb mieszkaniowych najemców i członków ich rodzin, jest zwolniony z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT (patrz stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie pytania  1).

Mając na względzie powyższe Spółce nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części mieszkalnej budynku jak np. zakup okien i drzwi do tej części budynku jak i z tytułu nabycia towarów i usług celem wyposażenia części mieszkalnej budynku w odpowiednie rzeczy takie jak np. meble, sprzęt RTV i AGD, dywany, jeżeli część mieszkalna budynku będzie używana na podstawie umowy najmu przez pracowników i  członków zarządu Spółki, na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych pracowników i  członków zarządu Spółki oraz członków ich rodzin

Ad. 3 (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

Art. 86 ust. 7b ustawy o VAT stanowi, iż:

W przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w  art. 8 ust. 2, gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.

Warunkiem zastosowania art. 86 ust. 7b jest, aby nieruchomość stanowiąca majątek przedsiębiorstwa danego podatnika była wykorzystywana zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w  art. 8 ust. 2 ustawy. Budynek nie będzie wykorzystywany dla celów, o których mowa w  art.  8  ust. 2. Budynek będzie wykorzystywany włącznie do celów działalności gospodarczej. Część mieszkalna będzie bowiem wynajmowana pracownikom lub członkom zarządu Spółki. Najemcy zobowiązani będą uiszczać czynsz, ustalony według zasad rynkowych. Część garażowa służyć zaś będzie jako firmowy magazyn, w związku z czym składowane w niej będą rzeczy związane z czynnościami zwolnionymi z opodatkowania podatkiem od towarów i usług jak i z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług względnie czynnościami, które byłyby czynnościami opodatkowanymi podatkiem od  towarów i usług, gdyby były świadczone na terytorium kraju, lecz z uwagi na przepisy dotyczące miejsca dostawy towarów/świadczenia usług są uznawane za świadczone poza terytorium kraju. Jak  wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 11 lutego 2021 r. sygn. I SA/Po 721/20: Przepis ten ma zastosowanie wówczas, gdy dana nieruchomość (której dotyczy podatek naliczony) nie jest wykorzystywana wyłącznie na cele działalności gospodarczej. Obejmuje ona sytuacje, w których nieruchomość ma  przeznaczenie mieszane, to znaczy jest wykorzystywana zarówno do celów związanych z  działalnością, jak i do innych celów, czyli celów pozostających poza zakresem VAT. W  przypadku Spółki nie będzie to miało miejsca. Budynek będzie wykorzystywany tylko do  celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, pomimo tego że  najem będzie zwolniony z opodatkowania VAT. Najem ten dalej będzie wykonywany w  ramach działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 90 ust. 1

W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Przepis ten ma zastosowanie, gdy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnik wykonuje czynności dające prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jak i czynności, które nie dają prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Podobnie jest (tj. przepis ten ma zastosowanie, gdy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnik wykonuje czynności dające prawo do obniżenia podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego jak i czynności, które nie dają prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego) w przypadku art. 90 ust. 2 ustawy o VAT, który stanowi, iż

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust.  10.

Art. 90 ust. 3 ustawy o VAT stanowi, iż:

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w  całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z  którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Warunkiem zastosowania art. 90 ust 2 ustawy o VAT, jest zatem zbadanie czy zastosowanie ma art. 90 ust. 1, tj. czy istnieje możliwość odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego.

Wnioskodawca nie ma możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego. Nabywane towary (np. bramy garażowe, stojaki magazynowe, regały) dotyczą części garażowej, lecz część ta będzie wykorzystywana do  czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług jak i czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług względnie czynności, które byłyby czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, gdyby były świadczone na  terytorium kraju, lecz z uwagi na przepisy dotyczące miejsca dostawy towarów/świadczenia usług są uznawane za świadczone poza terytorium kraju. O tym co  będzie przechowywane w  części garażowej będą decydować aktualne potrzeby gospodarcze Wnioskodawcy.

W związku z powyższym w tym zakresie zastosowanie muszą znaleźć art. 90 ust. 2 i następne oraz art. 91 ustawy o VAT.

Przepisy te przewidują metodę odliczenia proporcjonalnego jako jedyną metodę określenia kwot podatku naliczonego, o które można pomniejszyć podatek należny w przypadku, gdy  podatnik wykonuje w ramach działalności gospodarczej czynności dające prawo do  obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jak i czynności, które nie dają prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Proporcję, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz czynności, w  związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Z przepisów tych wynika zatem, że nie jest możliwe stosowanie innych metod (np. metody, w której określa się udział procentowy powierzchni użytkowej budynku wykorzystywanej do  wykonywania czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do powierzchni użytkowej budynku ogółem) niż metoda obliczania proporcji w oparciu o obrót. Ponadto z  przepisów tych wynika, że obliczając proporcję należy wziąć pod uwagę cały obrót (ze  wszystkich czynności podlegających opodatkowaniu) tj. cały obrót z tytułu czynności, w  związku z  którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w  całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z  którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Nie ma możliwości kalkulacji proporcji w  oparciu o część obrotu z pewnego obszaru działalności.

Powyższe potwierdza orzecznictwo oraz interpretacje podatkowe dyrektora KIS.

Naczelny Sąd Administracyjny, w orzeczeniu z dnia 25 stycznia 2022 roku I FSK 998/18 wskazał:

Metoda klucza alokacyjnego (określona jako udział procentowy powierzchni użytkowej przeznaczonej do prowadzonej działalności usługowej, opodatkowanej podatkiem VAT, do  całej powierzchni budynku) nie jest właściwa, gdyż jest niemiarodajna i nieobiektywna oraz nie przewiduje jej art. 90 VATU.

Podobnie wyraził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z  dnia 23 czerwca 2023 roku, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.190.2023.1.NF:

W przypadku ponoszenia wydatków na realizację inwestycji dotyczących zarówno lokali mieszkalnych, jak i pomieszczeń garażowych co do których Wnioskodawca nie ma możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do  których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego - Wnioskodawca jest zobowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku, zgodnie z art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy na podstawie faktycznie obliczonego wskaźnika proporcji obliczonego za rok poprzedni. Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w przypadku niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Podobne stanowisko zajęto w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej sygn. 0114-KDIP4-1.4012.695.2021.1.APR.

Podkreślić jednocześnie należy, że w przypadku odliczenia podatku naliczonego według proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy, przepisy ustawy o podatku od towarów i  usług przewidują jedną metodę rozliczania podatku naliczonego, tj. według obrotu (art.  90  ust. 3 ustawy). Przypomnieć należy, że sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną musi mieć charakter obiektywny i  nie  może wynikać z pragmatyczności lub określonej zamierzonej celowości. Mając na  względzie powołane przepisy prawa oraz elementy stanu sprawy stwierdzić należy, że  zaproponowanego przez Wnioskodawcę sposobu wyodrębnienia podatku od towarów i  usług do odliczenia polegającego na przypisaniu poszczególnych kosztów do działalności zwolnionej oraz opodatkowanej w oparciu o metodę szacunkową (a taką jest podział kosztów w oparciu o kryterium powierzchni), nie przewidują przepisy art. 90 ustawy. Jednocześnie należy wyjaśnić, że - uwzględniając klucz alokacji jakim jest stosunek powierzchni lokali związanych z czynnościami opodatkowanymi w całości powierzchni budynku mieszkalnego - sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze  sprzedażą opodatkowaną wskazany przez Spółdzielnię, nie pozwala na właściwe przyporządkowanie nabytych towarów i usług do działalności opodatkowanej i zwolnionej. Metoda ta bowiem, jak wskazano wyżej, nie znajduje podstaw w przepisach ustawy. Porównywalnie rozstrzygnął w wyroku z dnia 19 listopada 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach sygn. I SA/Ke 293/20.

Jak wskazano w indywidualnej interpretacji podatkowej sygn. 0114-KDIP4-1.4012.88.2023.2.APR, wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: przyjęty przez Państwa obrotowy klucz alokacyjny, jakim jest stosunek obrotu sprzedaży opodatkowanej do nieopodatkowanej w danej nieruchomości, nie będzie właściwy, gdyż w  niniejszej sprawie będzie niemiarodajny i nieobiektywny oraz nie przewiduje go  art.  90  ustawy. I dalej: co istotne, w przypadku odliczenia podatku naliczonego według proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy, przepisy ustawy o podatku od towarów i  usług przewidują jedną metodę rozliczania podatku naliczonego, tj. według obrotu (art.  90  ust. 3 ustawy). Ponadto, sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną musi mieć charakter obiektywny i nie może wynikać z pragmatyczności lub określonej zamierzonej celowości.

Wskazać należy, że w art. 90 ust. 11 ustawy o VAT wprowadzono możliwość, aby Minister właściwy do spraw finansów publicznych określił, w drodze rozporządzenia, metody obliczania proporcji inne niż określona w ust. 3 oraz warunki ich stosowania, uwzględniając uwarunkowania obrotu gospodarczego oraz przepisy Unii Europejskiej. Minister z tego uprawnienia nie skorzystał. Nie można więc stosować innych metod niż określone ustawą.

Zgodnie z art. 86 ust 2a ustawy o VAT:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz  celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie  jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze  sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Natomiast art. 86 ust. 2c pkt 4 ustawy o VAT stanowi, że:

Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1)średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2)średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z  działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3)roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na  sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

4)średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą  działalnością.

Ustawodawca przewidział zatem sytuację, w których możliwe jest określanie proporcji w  oparciu o inne dane niż obrót. Niemniej metody te mogą znaleźć zastosowanie w  przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, co nie ma miejsca w przypadku Wnioskodawcy. Dlatego też stosowanie innych przepisów niż art. 90 ust. 3-10 i art. 91 jest wykluczone w przypadku Wnioskodawcy.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 7 grudnia 2017  roku III SA/Gl 822/17:

Nietrafne jest stanowisko strony, że kryterium powierzchniowe, jest miarodajnym i  obiektywnym sposobem wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego z  działalnością opodatkowaną oraz zwolnioną z VAT. Regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a, ust.  2b oraz ust. 2c pkt 4 VATU, dotyczą podatników, u których nabywane towary i usługi, wykorzystywane będą zarówno do celów wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Podobne stanowisko zajął także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10  listopada 2020 r. sygn. I FSK 1043/16.

Na niemożliwość stosowania art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i następne w przypadkach, o  których mowa w art. 90 ustawy wskazuje się także w indywidualnych interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej sygn. 0112-KDIL3.4012.255.2023.1.NS, 0111-KDIB3-2.4012.263.2023.1.AR, 0114-KDIP4-1.4012.84.2023.2.DP, 0114-KDIP4-2.4012.623.2021.1.WH.

Mając na względzie powyższe Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części garażowej budynku jak np. bramy garażowe jak i z tytułu nabycia towarów i usług celem wyposażenia części garażowej w odpowiednie rzeczy takie jak np. regały magazynowe czy stojaki magazynowe, o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, przy czym proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo, z  uwzględnieniem przepisów art. 90 ust. 3-10 i art. 91 ustawy o VAT.

Ad. 4

Art. 86 ust. 7b ustawy o VAT stanowi, iż:

W przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w  art. 8 ust. 2, gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.

Warunkiem zastosowania art. 86 ust. 7b jest, aby nieruchomość stanowiąca majątek przedsiębiorstwa danego podatnika była wykorzystywana zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w  art. 8 ust. 2 ustawy. Budynek nie będzie wykorzystywany dla celów, o których mowa w  art. 8 ust. 2. Budynek będzie wykorzystywany włącznie do celów działalności gospodarczej. Część mieszkalna będzie bowiem wynajmowana pracownikom lub członkom zarządu Spółki. Najemcy zobowiązani będą uiszczać czynsz, ustalony według zasad rynkowych. Część garażowa służyć zaś będzie jako firmowy magazyn, w związku z czym składowane w niej będą rzeczy związane z czynnościami zwolnionymi z opodatkowania podatkiem od towarów i usług jak i z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług względnie czynnościami, które byłyby czynnościami opodatkowanymi podatkiem od  towarów i usług, gdyby były świadczone na terytorium kraju, lecz z uwagi na przepisy dotyczące miejsca dostawy towarów/świadczenia usług są uznawane za świadczone poza terytorium kraju. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 11 lutego 2021 r. sygn. I SA/Po 721/20: Przepis ten ma zastosowanie wówczas, gdy dana nieruchomość (której dotyczy podatek naliczony) nie jest wykorzystywana wyłącznie na cele działalności gospodarczej. Obejmuje ona sytuacje, w  których nieruchomość ma  przeznaczenie mieszane, to znaczy jest wykorzystywana zarówno do celów związanych z  działalnością, jak i do innych celów, czyli celów pozostających poza zakresem VAT. W  przypadku Spółki nie będzie to miało miejsce. Budynek będzie wykorzystywany tylko do  celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, pomimo tego że  najem będzie zwolniony z opodatkowania VAT. Najem ten dalej będzie wykonywany w  ramach działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 90 ust. 1:

W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Przepis ten ma zastosowanie, gdy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnik wykonuje czynności dające prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jak i czynności, które nie dają prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Podobnie jest (tj. przepis ten ma zastosowanie, gdy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnik wykonuje czynności dające prawo do obniżenia podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego jak i czynności, które nie dają prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego) w przypadku art. 90 ust. 2 ustawy o VAT, który stanowi, iż:

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust.  10.

Art. 90 ust. 3 ustawy o VAT stanowi, iż:

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w  całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z  którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Warunkiem zastosowania art. 90 ust. 2 ustawy o VAT, jest zatem zbadanie czy zastosowanie ma art. 90 ust. 1, tj. czy istnieje możliwość odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego.

Wnioskodawca nie ma możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego. Zawarte umowy oraz otrzymane faktury nie  pozwalają określić jaka część wynagrodzenia, a w konsekwencji podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur dotyczy części mieszkalnej i garażowej budynku. Faktury dotyczą robót wykonywanych w związku z realizacją inwestycji polegającej na budowę całego budynku. Nie są wystawiane faktury dotyczące poszczególnych części budynku. Wnioskodawca nie jest zatem w stanie precyzyjnie określić kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego.

W związku z powyższym w tym zakresie zastosowanie muszą znaleźć art. 90 ust. 2 i następne oraz art. 91 ustawy o VAT.

Przepisy te przewidują metodę odliczenia proporcjonalnego jako jedyną metodę określenia kwot podatku naliczonego, o które można pomniejszyć podatek należny w przypadku, gdy  podatnik wykonuje w ramach działalności gospodarczej czynności dające prawo do  obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jak i czynności, które nie dają prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Proporcję, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz czynności, w  związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Z przepisów tych wynika zatem, że nie jest możliwe stosowanie innych metod (np. metody, w której określa się udział procentowy powierzchni użytkowej budynku wykorzystywanej do  wykonywania czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do powierzchni użytkowej budynku ogółem) niż metoda obliczania proporcji w oparciu o obrót. Ponadto z  przepisów tych wynika, że obliczając proporcję należy wziąć pod uwagę cały obrót (ze  wszystkich czynności podlegających opodatkowaniu) tj. cały obrót z tytułu czynności, w  związku z  którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w  całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z  którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Nie ma możliwości kalkulacji proporcji w  oparciu o część obrotu z pewnego obszaru działalności.

Powyższe potwierdza orzecznictwo oraz interpretacje podatkowe dyrektora KIS.

Naczelny Sąd Administracyjny, w orzeczeniu z dnia 25 stycznia 2022 roku I FSK 998/18 wskazał:

Metoda klucza alokacyjnego (określona jako udział procentowy powierzchni użytkowej przeznaczonej do prowadzonej działalności usługowej, opodatkowanej podatkiem VAT, do  całej powierzchni budynku) nie jest właściwa, gdyż jest niemiarodajna i nieobiektywna oraz nie przewiduje jej art. 90 VATU.

Podobnie wyraził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z  dnia 23 czerwca 2023 roku, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.190.2023.1.NF:

W przypadku ponoszenia wydatków na realizację inwestycji dotyczących zarówno lokali mieszkalnych, jak i pomieszczeń garażowych co do których Wnioskodawca nie ma możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do  których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego - Wnioskodawca jest zobowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku, zgodnie z art. 90 ust. 2 i ust. 3 ustawy na podstawie faktycznie obliczonego wskaźnika proporcji obliczonego za rok poprzedni. Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w przypadku niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Podobne stanowisko zajęto w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej sygn. 0114-KDIP4-1.4012.695.2021.1.APR:

Podkreślić jednocześnie należy, że w przypadku odliczenia podatku naliczonego według proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy, przepisy ustawy o podatku od towarów i  usług przewidują jedną metodę rozliczania podatku naliczonego, tj. według obrotu (art.  90  ust. 3 ustawy). Przypomnieć należy, że sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną musi mieć charakter obiektywny i  nie  może wynikać z pragmatyczności lub określonej zamierzonej celowości. Mając na  względzie powołane przepisy prawa oraz elementy stanu sprawy stwierdzić należy, że  zaproponowanego przez Wnioskodawcę sposobu wyodrębnienia podatku od towarów i  usług do odliczenia polegającego na przypisaniu poszczególnych kosztów do działalności zwolnionej oraz opodatkowanej w oparciu o metodę szacunkową (a taką jest podział kosztów w oparciu o kryterium powierzchni), nie przewidują przepisy art. 90 ustawy. Jednocześnie należy wyjaśnić, że - uwzględniając klucz alokacji jakim jest stosunek powierzchni lokali związanych z czynnościami opodatkowanymi w całości powierzchni budynku mieszkalnego - sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze  sprzedażą opodatkowaną wskazany przez Spółdzielnię, nie pozwala na właściwe przyporządkowanie nabytych towarów i usług do działalności opodatkowanej i zwolnionej. Metoda ta bowiem, jak wskazano wyżej, nie znajduje podstaw w przepisach ustawy. Porównywalnie rozstrzygnął w wyroku z dnia 19 listopada 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach sygn. I SA/Ke 293/20.

Jak wskazano w indywidualnej interpretacji podatkowej sygn. 0114-KDIP4-1.4012.88.2023.2.APR, wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: przyjęty przez Państwa obrotowy klucz alokacyjny, jakim jest stosunek obrotu sprzedaży opodatkowanej do nieopodatkowanej w danej nieruchomości, nie będzie właściwy, gdyż w  niniejszej sprawie będzie niemiarodajny i nieobiektywny oraz nie przewiduje go  art.  90  ustawy. I dalej: co istotne, w przypadku odliczenia podatku naliczonego według proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy, przepisy ustawy o podatku od towarów i  usług przewidują jedną metodę rozliczania podatku naliczonego, tj. według obrotu (art.  90  ust. 3 ustawy). Ponadto, sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną musi mieć charakter obiektywny i nie może wynikać z pragmatyczności lub określonej zamierzonej celowości.

Wskazać należy, że w art. 90 ust. 11 ustawy o VAT wprowadzono możliwość, aby Minister właściwy do spraw finansów publicznych określił, w drodze rozporządzenia, metody obliczania proporcji inne niż określona w ust. 3 oraz warunki ich stosowania, uwzględniając uwarunkowania obrotu gospodarczego oraz przepisy Unii Europejskiej. Minister z tego uprawnienia nie skorzystał. Nie można więc stosować innych metod niż określone ustawą.

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz  celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 -w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie  jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze  sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Natomiast art. 86 ust. 2c pkt 4 ustawy o VAT stanowi, że:

Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1)średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2)średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z  działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3)roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na  sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż  gospodarcza;

4)średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą  działalnością.

Ustawodawca przewidział zatem sytuację, w których możliwe jest określanie proporcji w  oparciu o inne dane niż obrót. Niemniej metody te mogą znaleźć zastosowanie w  przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, co nie ma miejsca w przypadku Wnioskodawcy. Dlatego też stosowanie innych przepisów niż  art. 90 ust. 3-10 i art. 91 jest wykluczone w przypadku Wnioskodawcy.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 7  grudnia 2017 roku III SA/Gl 822/17:

Nietrafne jest stanowisko strony, że kryterium powierzchniowe, jest miarodajnym i  obiektywnym sposobem wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego z  działalnością opodatkowaną oraz zwolnioną z VAT. Regulacje zawarte w  art.  86  ust.  2a,  ust.  2b oraz ust. 2c pkt 4 VATU, dotyczą podatników, u których nabywane towary i usługi, wykorzystywane będą zarówno do celów wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji, gdy  przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Podobne stanowisko zajął także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10  listopada 2020 r. sygn. I FSK 1043/16.

Na niemożliwość stosowania art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i następne w przypadkach, o  których mowa w art. 90 ustawy wskazuje się także w indywidualnych interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej sygn. 0112-KDIL3.4012.255.2023.1.NS, 0111-KDIB3-2.4012.263.2023.1.AR, 0114-KDIP4-1.4012.84.2023.2.DP, 0114-KDIP4-2.4012.623.2021.1.WH.

Mając na względzie powyższe Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług, które nie zostały poniesione wyłącznie celem powstania części mieszkalnej albo części garażowej budynku, o  taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, przy czym proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w  całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z  którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo, z uwzględnieniem przepisów art.  90  ust.  3-10 i art. 91 ustawy o VAT.

Ad. 5

Zgodnie z art. 90 ust. 1

W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Przepis ten ma zastosowanie, gdy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Podatnik wykonuje czynności dające prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jak i czynności, które nie dają prawo do obniżenia podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego.

Podobnie jest (tj. przepis ten ma zastosowanie, gdy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnik wykonuje czynności dające prawo do obniżenia podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego jak i czynności, które nie dają prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego) w przypadku art. 90 ust. 2 ustawy o VAT, który stanowi, iż:

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust.  10.

Art. 90 ust. 3 ustawy o VAT stanowi, iż:

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w  całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z  którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Warunkiem zastosowania art. 90 ust. 2 ustawy o VAT, jest zatem, najpierw, zbadanie czy  zastosowanie ma art. 90 ust. 1, tj. czy istnieje możliwość odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Wnioskodawca nie ma możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego. Pompa ciepła i instalacja fotowoltaiczna służy zarówno celom części mieszkalnej budynku jak i części garażowej. Wnioskodawca nie jest zatem w stanie precyzyjnie określić kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w  stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

W związku z powyższym w tym zakresie zastosowanie muszą znaleźć art. 90 ust. 2 i następne oraz art. 91 ustawy o VAT.

Przepisy te przewidują metodę odliczenia proporcjonalnego jako jedyną metodę określenia kwot podatku naliczonego, o które można pomniejszyć podatek należny w przypadku, gdy  podatnik wykonuje w ramach działalności gospodarczej wykonuje czynności dające prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jak i czynności, które nie dają prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Proporcję, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz czynności, w  związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Z przepisów tych wynika zatem, że nie jest możliwe stosowanie innych metod (np. metody, w której określa się udział procentowy powierzchni użytkowej budynku wykorzystywanej do  wykonywania czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do powierzchni użytkowej budynku ogółem) niż metoda obliczania proporcji w oparciu o obrót. Ponadto z  przepisów tych wynika, że obliczając proporcję należy wziąć pod uwagę cały obrót (ze  wszystkich czynności podlegających opodatkowaniu) tj. cały obrót z tytułu czynności, w  związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w  całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z  którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Nie ma możliwości kalkulacji proporcji w  oparciu o część obrotu z pewnego obszaru działalności.

Powyższe potwierdza orzecznictwo oraz interpretacje podatkowe Dyrektora KIS.

Naczelny Sąd Administracyjny, w orzeczeniu z dnia 25 stycznia 2022 roku I FSK 998/18 wskazał:

Metoda klucza alokacyjnego (określona jako udział procentowy powierzchni użytkowej przeznaczonej do prowadzonej działalności usługowej, opodatkowanej podatkiem VAT, do  całej powierzchni budynku) nie jest właściwa, gdyż jest niemiarodajna i nieobiektywna oraz nie przewiduje jej art. 90 VATU.

Podobnie wyraził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z  dnia 23 czerwca 2023 roku, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.190.2023.1.NF:

W przypadku ponoszenia wydatków na realizację inwestycji dotyczących zarówno lokali mieszkalnych, jak i pomieszczeń garażowych, co do których Wnioskodawca nie ma możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w  stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego - Wnioskodawca jest zobowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku, zgodnie z  art.  90  ust. 2 i ust. 3 ustawy na podstawie faktycznie obliczonego wskaźnika proporcji obliczonego za rok poprzedni. Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w  przypadku niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Podobne stanowisko zajęto w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej sygn. 0114-KD1P4-1.4012.695.2021.1.APR:

Podkreślić jednocześnie należy, że w przypadku odliczenia podatku naliczonego według proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy, przepisy ustawy o podatku od towarów i  usług przewidują jedną metodę rozliczania podatku naliczonego, tj. według obrotu (art.  90  ust. 3 ustawy). Przypomnieć należy, że sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną musi mieć charakter obiektywny i  nie  może wynikać z pragmatyczności lub określonej zamierzonej celowości. Mając na  względzie powołane przepisy prawa oraz elementy stanu sprawy stwierdzić należy, że  zaproponowanego przez Wnioskodawcę sposobu wyodrębnienia podatku od towarów i  usług do odliczenia polegającego na przypisaniu poszczególnych kosztów do działalności zwolnionej oraz opodatkowanej w oparciu o metodę szacunkową (a taką jest podział kosztów w oparciu o kryterium powierzchni), nie przewidują przepisy art. 90 ustawy. Jednocześnie należy wyjaśnić, że - uwzględniając klucz alokacji jakim jest stosunek powierzchni lokali związanych z czynnościami opodatkowanymi w całości powierzchni budynku mieszkalnego - sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze  sprzedażą opodatkowaną wskazany przez Spółdzielnię, nie pozwala na właściwe przyporządkowanie nabytych towarów i usług do działalności opodatkowanej i zwolnionej. Metoda ta bowiem, jak wskazano wyżej, nie znajduje podstaw w przepisach ustawy. Porównywalnie rozstrzygnął w wyroku z dnia 19 listopada 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach sygn. I SA/Ke 293/20.

Jak wskazano w indywidualnej interpretacji podatkowej sygn. 0114-KDIP4-1.4012.88.2023.2.APR, wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: przyjęty przez Państwa obrotowy klucz alokacyjny, jakim jest stosunek obrotu sprzedaży opodatkowanej do nieopodatkowanej w danej nieruchomości, nie będzie właściwy, gdyż w  niniejszej sprawie będzie niemiarodajny i nieobiektywny oraz nie przewiduje go art. 90 ustawy. I dalej: co istotne, w przypadku odliczenia podatku naliczonego według proporcji, o  której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy, przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują jedną metodę rozliczania podatku naliczonego, tj. według obrotu (art. 90 ust. 3 ustawy). Ponadto, sposób wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze  sprzedażą opodatkowaną musi mieć charakter obiektywny i nie może wynikać z  pragmatyczności lub określonej zamierzonej celowości.

Wskazać należy, że w art. 90 ust. 11 ustawy o VAT wprowadzono możliwość, aby Minister właściwy do spraw finansów publicznych określił, w drodze rozporządzenia, metody obliczania proporcji inne niż określona w ust. 3 oraz warunki ich stosowania, uwzględniając uwarunkowania obrotu gospodarczego oraz przepisy Unii Europejskiej. Minister z tego uprawnienia nie skorzystał. Nie można więc stosować innych metod niż określone ustawą.

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i  art.  8  ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 -w przypadku, o którym mowa w  tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze  sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do  celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Natomiast art. 86 ust. 2c pkt 4 ustawy o VAT stanowi, że:

Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1)średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2)średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z  działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3)roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na  sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż  gospodarcza;

4)średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i  poza  tą  działalnością.

Ustawodawca przewidział zatem sytuację, w których możliwe jest określanie proporcji w  oparciu o inne dane niż obrót. Niemniej metody te mogą znaleźć zastosowanie w  przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, co nie ma miejsca w przypadku Wnioskodawcy. Dlatego też stosowanie innych przepisów niż  art. 90 ust. 3 -10 i art. 91 jest wykluczone w przypadku Wnioskodawcy.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 7 grudnia 2017  roku III SA/Gl 822/17:

Nietrafne jest stanowisko strony, że kryterium powierzchniowe, jest miarodajnym i  obiektywnym sposobem wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego z  działalnością opodatkowaną oraz zwolnioną z VAT. Regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a, ust.  2b oraz ust. 2c pkt 4 VATU, dotyczą podatników, u których nabywane towary i usługi, wykorzystywane będą zarówno do celów wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwa Spółka przedstawiła we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz  ich  części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na  rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub  sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że  dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub  usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wynajmującego, jak i najemcę – określone przepisami obowiązki.

Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j.  Dz.  U.  z 2023 r., poz. 1610 ze zm.):

Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Z powyższego wynika, że  umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z  cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług najem stanowi świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W konsekwencji umowa najmu, co do zasady, stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na  mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy (od ogólnej zasady powszechności opodatkowania) i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalne. W efekcie podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od  podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o  charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz.U. z 2023 r. poz. 790 i 1114).

Zwolnienie, które znajduje się w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT stanowi implementację z art. 135 ust. 1 lit. l ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Przepis powyższy stanowi, że Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: „(…) dzierżawę i wynajem nieruchomości”.

Krajowe ustawodawstwo stanowi o zwolnieniu z opodatkowania usługi najmu pod warunkiem jego mieszkaniowego przeznaczenia.

Należy ponadto zauważyć, że stosownie do art. 43 ust. 20 ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 36, nie ma zastosowania do usług wymienionych w poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy.

Powyższe wskazuje, że przesłanki do zastosowania zwolnienia są następujące:

-świadczenie usługi na własny rachunek,

-charakter mieszkalny nieruchomości,

-mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy.

Zaistnienie wszystkich powyższych przesłanek skutkuje zastosowaniem zwolnienia od  podatku. Brak któregokolwiek z powyższych elementów nie pozwala natomiast na  zastosowanie zwolnienia i w konsekwencji następuje opodatkowanie świadczonej usługi.

Z opisu sprawy wynika, że w 2022 roku Państwa Spółka nabyła nieruchomość. Państwa Spółka ponosiła i  ponosi koszty wytworzenia budynku mieszkalnego jednorodzinnego z  wewnętrznymi instalacjami położonego na terenie nabytej nieruchomości. Wzniesiony budynek składać się będzie z dwóch części tj. części mieszkalnej i garażowej oddzielonych od  siebie ścianą wyposażoną w otwór drzwiowy. Możliwe jest przemieszczanie się pomiędzy częścią mieszkalną, a częścią garażową. Budynek ten pomimo posiadania dwóch części tj.  części mieszkalnej i garażowej jako w przeważającej części mieszkalny zostanie zaklasyfikowany jako budynek mieszkalny i nie będzie podlegał amortyzacji zgodnie z  art.  16c  pkt 2a ustawy o  podatku dochodowym od osób prawnych. Część mieszkalna, przeznaczona będzie na  wynajem dla pracowników lub członków zarządu Państwa Spółki. Najemcy uzyskają także prawo do korzystania z nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem, z  wyłączeniem jednak części garażowej. Najemcami będą osoby fizyczne, a  wynajmowania im część nieruchomości służyć będzie zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych najemców i  członków ich rodzin. Najemcy nie będą mogli korzystać z części garażowej dla  osobistych potrzeb. Część garażowa nie będzie im wynajmowana.

Państwa wątpliwości (objęte zakresem pytania nr 1 we wniosku) dotyczą kwestii zwolnienia z  podatku VAT najmu części mieszkalnej budynku wraz z prawem do  korzystania z  nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem, z wyłączeniem części garażowej.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, jeżeli:

-budynek ma charakter mieszkalny,

-wynajmowany będzie na realizację celów mieszkaniowych osób fizycznych,

-wynajmowany będzie we własnym imieniu i na własny rachunek,

to wynajem nieruchomości dla osób fizycznych, będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

Zatem skoro w omawianej sprawie budynek w części mieszkalnej będzie wynajmowany wyłącznie na cele mieszkaniowe i będzie zaspakajał wyłącznie potrzeby mieszkaniowe najemców oraz będą Państwo wynajmować odpłatnie przedmiotowy budynek mieszkalny we  własnym imieniu i  na własny rachunek, to należy stwierdzić, że opisana usługa najmu części mieszkalnej budynku pracownikom lub członkom zarządu Państwa Spółki wraz z  przyznaniem im prawa do korzystania z  nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem na  rzecz osób fizycznych, będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 we wniosku, jest prawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z  tytułu nabycia:

-towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części mieszkalnej budynku (pytanie nr 2),

-towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części garażowej budynku (pytanie nr 3),

-towarów i usług towarów i usług, które nie zostały poniesione wyłącznie celem powstania części mieszkalnej albo części garażowej budynku (pytanie nr 4),

-pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej, służącym zarówno części mieszkalnej jak  i  części garażowej budynku (pytanie nr 5).

Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.

W myśl przepisu art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art.  119  ust.  4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy:

Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a  podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

W myśl art. 86 ust. 10 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w  rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Powyższe oznacza, że odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 10 oraz ust. 10b pkt 1 ustawy, można dokonać dopiero w rozliczeniu za okres, w którym spełnione są łącznie następujące przesłanki:

-powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów i usług,

-doszło do faktycznego nabycia tych towarów i usług,

-podatnik jest w posiadaniu (otrzymał) faktury dokumentującej tę transakcję.

Zgodnie z art. 86 ust. 10c ustawy:

Przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio do całości lub części zapłaty uiszczanej przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi.

Na mocy art. 86 ust. 11 ustawy:

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w  ust.  10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w  art.  99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

W myśl art. 86 ust. 13 ustawy:

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej:

1)za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo

2)za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego

- nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

W kontekście ww. przepisów należy stwierdzić, że prawo do odliczenia powstaje w związku z  powstaniem obowiązku podatkowego z tytułu czynności będącej źródłem podatku naliczonego. Zatem jeżeli obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności powstanie u dostawcy towarów czy usług, to u podatnika będącego odbiorcą tej czynności powstanie także prawo do odliczenia (którego źródłem jest ta właśnie czynność).

Zatem o ile podstawą odliczenia podatku będzie data powstania obowiązku podatkowego u  dokonującego dostawy lub świadczącego usługi, dopiero w okresie otrzymania faktury, (bądź odpowiednio dokumentu celnego) będzie możliwość zrealizowania prawa do odliczenia.

W sytuacji gdy podatnik nie zrealizował prawa do odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy), obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego można dokonać w jednym z trzech kolejnych okresów rozliczeniowych, a dla małych podatników w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy).

Z powołanego art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, w świetle którego:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

W przypadku, gdy podatnik dokonuje zakupów związanych zarówno z czynnościami, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, zastosowanie znajdują przepisy art. 90 ustawy.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy:

W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak  i  czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do  odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do  których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Na mocy art. 90 ust. 2 ustawy:

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Stosownie do dyspozycji art. 90 ust. 3 ustawy:

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w  związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie  przysługuje takie prawo.

Przepis art. 90 ust. 4 ustawy stanowi, że:

Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

W świetle art. 90 ust. 5 ustawy:

Do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i  usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do  środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz  gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.

Natomiast, stosownie do art. 90 ust. 6 ustawy:

Do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z tytułu transakcji dotyczących:

1)pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;

2)usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Zgodnie z art. 90 ust. 8 ustawy:

Podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w  ust.  3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, do  obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo. Podatnicy są obowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po  miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż  w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.

Stosownie do przepisu art. 90 ust. 9 ustawy:

Przepis ust. 8 stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do niego kwota obrotu, o  której mowa w tym przepisie, byłaby niereprezentatywna.

W myśl art. 90 ust. 9a ustawy:

Przy ustalaniu proporcji zgodnie z ust. 2-6 do obrotu nie wlicza się kwoty podatku.

Zgodnie z art. 90 ust. 10 ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2023 r.):

W przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:

1)przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 500 zł – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;

2)nie przekroczyła 2% – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Na mocy art. 90 ust. 10 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2023 r.):

W przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:

1)przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 10 000 zł – podatnik ma  prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;

2)nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Należy zauważyć, iż przepis art. 174 (1) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), wskazuje, w jaki sposób w oparciu o dane dotyczące struktury wszystkich transakcji podatnika, należy obliczyć kwotę odliczeń przysługujących podatnikowi wykonującemu czynności wywierające różne skutki w zakresie prawa do odliczenia podatku.

Natomiast zgodnie z przepisami art. 174 (2) Dyrektywy:

Niektóre kategorie przychodów wyłączane są z obrotów uwzględnianych przy obliczeniu proporcji, o której mowa w ust. 1. Oznacza to, że dokonywanie niektórych transakcji zarówno opodatkowanych, jak i zwolnionych od podatku nie wpływa na wysokość podatku naliczonego podlegającego proporcjonalnemu rozliczeniu.

Analiza powołanych wyżej przepisów wskazuje, że na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy, występuje obowiązek wyodrębnienia podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Z tym, że przez „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego” należy rozumieć czynności zwolnione od podatku.

Natomiast w sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy.

W art. 91 ustawy zostały określone zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego.

Stosownie do treści art. 91 ust. 1 ustawy:

Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest  on  obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub  10c-10g, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla  zakończonego roku podatkowego.

W myśl art. 91 ust. 2 ustawy:

W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są  zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z  wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i  praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W  przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Na mocy art. 91 ust. 3 ustawy:

Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za  pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Zgodnie z art. 91 ust. 4 ustawy:

W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub  usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

W myśl art. 91 ust. 5 ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w  odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 - w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Stosownie do art. 91 ust. 6 ustawy:

W przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

1)opodatkowane - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;

2)zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z  czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Jak stanowi art. 91 ust. 7 ustawy:

Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do  obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od  wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo  nie  miał takiego prawa, a  następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Na mocy art. 91 ust. 7a ustawy:

W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są  zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z  wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.

Jak wynika z treści art. 91 ust. 7b ustawy:

W przypadku towarów i usług innych niż wymienione w ust. 7a, wykorzystywanych przez podatnika do działalności gospodarczej, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na  zasadach określonych w ust. 1, ust. 2 zdanie trzecie i ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 7c.

Ponadto, na podstawie art. 91 ust. 7c ustawy:

Jeżeli zmiana prawa do obniżenia podatku należnego wynika z przeznaczenia towarów lub  usług, o których mowa w ust. 7b, wyłącznie do wykonywania czynności, w stosunku do  których nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, lub wyłącznie do  czynności, w stosunku do których takie prawo przysługuje - korekty, o której mowa w  ust.  7, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła ta zmiana. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w  którym wydano towary lub usługi do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy.

Natomiast, zgodnie z art. 91 ust. 7d ustawy:

W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od  towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich  do  czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana.

Według art. 91 ust. 8 ustawy:

Korekty, o której mowa w ust. 5-7, dokonuje się również, jeżeli towary i usługi nabyte do  wytworzenia towaru, o którym mowa w ust. 2, zostały zbyte lub zmieniono ich  przeznaczenie przed oddaniem tego towaru do użytkowania.

Na mocy art. 86 ust. 14 ustawy:

W przypadku podatników obowiązanych do dokonywania korekt kwot podatku naliczonego, o których mowa w art. 91 ust. 1 i 2, część kwoty podatku naliczonego obniżającą kwotę podatku należnego oblicza się w oparciu o proporcję właściwą dla roku podatkowego, w  którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego niezależnie od terminu obniżenia kwoty podatku.

Z opisu sprawy wynika, że Państwa Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od  towarów i usług. W 2022 roku Państwa Spółka nabyła nieruchomość. Państwa Spółka ponosiła i ponosi koszty wytworzenia budynku mieszkalnego jednorodzinnego z  wewnętrznymi instalacjami położonego na terenie nabytej nieruchomości. Budynek ten wraz instalacjami wbudowanymi w konstrukcję tego budynku takimi jak instalacje sanitarne, elektryczne, komputerowe, telekomunikacyjne, przeciwpożarowe oraz z obiektami pomocniczymi obsługującymi budynek takimi jak plac przed budynkiem i ogrodzenie stanowić będzie jeden środek trwały. Wzniesiony budynek składać się będzie z dwóch części tj. części mieszkalnej i garażowej oddzielonych od siebie ścianą wyposażoną w otwór drzwiowy.

Kwestią objętą pytaniem nr 2 jest prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez Państwa Spółkę związanego z nabyciem towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części mieszkalnej budynku.

Jak wynika z opisu sprawy, część mieszkalna przeznaczona będzie na wynajem dla  pracowników lub członków zarządu Państwa Spółki. Najemcy uzyskają także prawo do  korzystania z nieruchomości, w tym z placu przed budynkiem, z wyłączeniem części garażowej. Najemcami będą osoby fizyczne, a wynajmowania im część nieruchomości służyć będzie zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych najemców i członków ich rodzin. Dla potrzeb oddania części mieszkalnej do używania na podstawie umowy najmu, pracownikom i  członków zarządu Spółki, Państwa Spółka ponosiła i ponosi koszty zakupu towarów i usług celem powstania wyłącznie części mieszkalnej budynku jak np. zakup okien i drzwi oraz ponosiła i ponosi koszty zakupu towarów i usług dla wyposażenia części mieszkalnej w  odpowiednie rzeczy jak  np.  meble, sprzęt RTV i  AGD, dywany.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie w odniesieniu do towarów i usług nabytych celem powstania wyłącznie części mieszkalnej budynku nie został spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku naliczonego, a mianowicie związek dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT. Jak zostało rozstrzygnięte wyżej  usługa najmu części mieszkalnej budynku korzysta ze zwolnienia na podstawie art.  43  ust.  1  pkt 36 ustawy. A zatem ww. wydatki związane są wyłącznie z czynnościami zwolnionymi z opodatkowania podatkiem VAT.

W konsekwencji należy uznać, że Państwa Spółce nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług, poniesionych celem powstania wyłącznie części mieszkalnej budynku.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 2 we wniosku, jest prawidłowe.

Kolejna kwestia objęta zakresem pytań nr 3-5 dotyczy prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia:

-towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części garażowej budynku,

-towarów i usług, które nie zostały poniesione wyłącznie celem powstania części mieszkalnej albo części garażowej budynku,

-pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej, służącym zarówno części mieszkalnej jak  i  części garażowej budynku.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że Państwa Spółka ponosiła i ponosi koszty nabycia towarów i usług, które nie zostały poniesione wyłącznie celem powstania części mieszkalnej albo garażowej budynku, w szczególności koszty robót budowlanych, instalacyjnych, termomodernizacyjnych czy wykończeniowych. Zawarte umowy oraz otrzymane faktury nie pozwalają określić jaka część wynagrodzenia, a w konsekwencji podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur dotyczy części mieszkalnej i  garażowej budynku. Faktury dotyczą robót wykonywanych w związku z realizacją inwestycji polegającej na budowę całego budynku. Nie są wystawiane faktury za roboty dotyczące poszczególnych części budynku.

Natomiast część garażowa służyć będzie jako firmowy magazyn i będzie wykorzystywana do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług jak i czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, względnie czynności, które byłyby czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, gdyby były świadczone na  terytorium kraju, lecz z uwagi na przepisy dotyczące miejsca dostawy towarów/świadczenia usług są uznawane za świadczone poza terytorium kraju. Celem wykorzystania części garażowej jako firmowego magazynu Państwa Spółka ponosiła i  ponosi koszty zakupu towarów i usług celem powstania wyłącznie części garażowej budynku jak np. bramy garażowe oraz ponosił i ponosi koszty zakupu towarów i usług celem wyposażenia części garażowej w odpowiednie rzeczy jak np. regały i stojaki magazynowe.

Państwa Spółka ponosiła i ponosi koszty nabycia odrębnych od budynku środków trwałych takich jak pompa ciepła i instalacja fotowoltaiczna wraz z montażem. Pompa ciepła i  instalacja fotowoltaiczna służy zarówno celom części mieszkalnej budynku jak  i  części garażowej. Pompa ciepła i instalacja fotowoltaiczna stanowić będą środki trwałe podlegające amortyzacji w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Wartość początkowa zarówno pompy jak i instalacji fotowoltaicznej przekraczać będzie 15.000 zł. Jak Państwo wskazali, nie istnieje możliwość przyporządkowania kwot podatku naliczonego wynikających z faktur dotyczących nabycia pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej wraz z montażem odrębnie do części mieszkalnej i odrębnie do części garażowej budynku.

Podsumowując, należy zauważyć, że wydatki objęte zakresem pytań od 3 do 5 są  ponoszone wyłącznie w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. A zatem w stosunku do tych wydatków nie znajdą zastosowania przepisy art.  86  ust. 7b ustawy, a także art. 86 ust. 2a ustawy.

Wydatki objęte zakresem pytań od 3 do 5 związane są zarówno z częścią mieszkalną, jak  i  częścią garażową budynku, a Państwa Spółka nie ma możliwości wyodrębnienia i przypisania poszczególnych wydatków do danego rodzaju czynności wykonywanych w  ramach działalności gospodarczej. Innymi słowy Państwa Spółka nie ma możliwości wskazania jaka część z ponoszonych wydatków jest związana z wykonywanymi przez Państwa Spółkę czynnościami, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, a jaka część ponoszonych wydatków jest związana z czynnościami, w  związku z którymi takie prawo nie przysługuje.

W konsekwencji powyższego, z uwagi na wykorzystywanie nabytych towarów i usług w  ramach działalności gospodarczej do  tzw. „celów mieszanych” – zastosowanie mają przepisy art. 90 ust. 2 i następne ustawy oraz art. 91 ust. 1 i następne ustawy.

Podsumowując, w stosunku wydatków związanych z nabyciem:

-towarów i usług poniesionych wyłącznie celem powstania części garażowej budynku,

-towarów i usług, które nie zostały poniesione wyłącznie celem powstania części mieszkalnej albo części garażowej budynku,

-pompy ciepła i instalacji fotowoltaicznej, służącym zarówno części mieszkalnej jak  i  części garażowej budynku,

co do których nie mają Państwo możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do  obniżenia kwoty podatku należnego, jak i w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego – to mają Państwo prawo do odliczenia podatku naliczonego w części, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy w związku z  art.  90  ust.  2 i następne ustawy, z uwzględnieniem przepisów art. 91 ust. 1 i następne ustawy. Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w przypadku niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 3-5 we wniosku również jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku oraz własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji wskazuję, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Natomiast odnośnie powołanych przez Państwa wyroków sądów administracyjnych należy zauważyć, iż wyroki sądów, są  to  rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one  strony postępowania w tych konkretnych, indywidualnych sprawach nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).