Brak możliwości zwrotu naliczonego podatku VAT w całości przez Gminę, zarówno w trakcie jak i po zakończeniu inwestycji.

Interpretacja indywidualna

− stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do zwrotu podatku VAT od wydatków poniesionych w związku z realizacją zadania pn.: „(…)”. Uzupełnili go Państwo pismem z 17 listopada 2023 r. (wpływ 17 listopada 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu z 17 listopada 2023 r.)

Gmina (…), jako beneficjent, planuje realizację projektu pn.: „(…)”, planowanego do realizacji w zakresie operacje typu „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Projekt w zakresie robót budowlanych planowany jest do realizacji w latach 2023/2024. Zakres całego projektu obejmuje działania związane z przebudową drogi. Planowany do realizacji odcinek to ciąg istniejącej sieci drogowej w terenie zabudowy jednorodzinnej/zagrodowej na obszarze wiejskim gminy (…).

Droga położona na działce nr ewid. (…) posiada nawierzchnię gruntową o szerokości ok. 3,50 m − 4,50 m, z obustronnymi rowami odwodniającymi. Wzdłuż drogi istnieje zabudowa jednorodzinna, zlokalizowane jest boisko sportowe oraz plac zabaw dla dzieci. Istniejąca nawierzchnia posiada liczne ubytki, wyboje, co wpływa na stan bezpieczeństwa.

W obrębie pasa drogowego przewiduje się wykonanie:

−przebudowy drogi na długości (...) − poprawę parametrów,

−przebudowy obustronnych poboczy o szerokości 0,75 m.

Konstrukcja nawierzchni drogi

−warstwa odcinająca z piasku,

−wzmocnienie konstrukcji jezdni poprzez wykonanie dolnej podbudowy z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie,

−podbudowa z betonu asfaltowego,

−podbudowa z betonu asfaltowego.

Planowana do przebudowy droga będzie łączyć jednostki osadnicze, głównie miejscowość (…) i zabudowania w tych miejscowościach. Droga po wybudowaniu zostanie zliczona w poczet dróg publicznych klasy D i nadany zostanie numer. Droga, ujęta we wniosku, ułatwia lokalnej społeczności korzystanie z obiektów rekreacyjnych, stanowi dojazd do gospodarstw domowych.

Zmiana nawierzchni i rozbudowa sieci połączeń drogowych wpłynie korzystnie na szerokie spektrum czynników warunkujących rozwój regionu/sołectw, głównie poprzez poprawę atrakcyjności obszaru i jego udostępnienie, w tym skrócenie czasu przejazdu, czy poprawę bezpieczeństwa.

Całkowity koszt projektu, na chwilę obecną, szacowany jest na poziomie (…) zł brutto, wartość dofinansowania wynosi (…) zł brutto / 63,63% kosztów kwalifikowalnych (PROW 2014-2020).

Poniesione w związku z realizacją projektu koszty obejmują wykonanie robót budowlanych.

Celem realizacji zadania jest poprawa warunków życia mieszkańców sołectwa (…) gm. (…) poprzez przebudowę drogi lokalnej łączącej miejscowości (…) i (…).

Towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych (projekt nie generuje sprzedaży opodatkowanej) i nie jest nastawiony na osiąganie zysku.

Realizacja samego zadania wpłynie pozytywnie na zwiększenie zaangażowania mieszkańców w sprawy lokalne. Korzyści z przebudowy drogi:

1.Poprawy istniejącej infrastruktury drogowej − lepsza dostępność terenu dla mieszkańców i służb publicznych (Straż Pożarna, Pogotowie Ratunkowe, Policja);

2.Poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego;

3.Redukcji kosztów remontów ponoszonych na drogi gminne o nawierzchni gruntowej;

4.Oszczędności czasu − możliwe osiągnięcie większej prędkość średniej przejazdu danymi odcinkami dróg;

5.Zmniejszenia kosztów eksploatacji pojazdów − mniejsze zużycie części mechanicznych pojazdów, poprawa płynności ruchu;

6.Zmniejszenie negatywnego oddziaływania mchu drogowego na środowisko − mniejsze zużycie paliwa, mniejsza emisja spalin i hałasu.

Infrastruktura powstała w ramach zadania będzie własnością Gminy (…). Inwestycja nie jest nastawiona na osiąganie zysków i nie jest komercyjnie opłacalna. Koszty utrzymania infrastruktury będzie ponosiła Gmina (…).

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy do zakresu działań gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym (w szczególności wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 2).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. gdy odliczenia dokonuje czynny podatnik VAT oraz gdy towary i usługi z których nabyciem podatek został naliczony, są lub będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, ale w myśl art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Przedsięwzięcie nie jest komercyjnie opłacalne.

Zadanie opisane we wniosku realizowane jest przez Gminę (…), w związku z powyższym faktury dotyczące nabycia towarów i usług w celu realizacji zadania, wystawiane będą na Gminę (…). Przebudowana droga nie będzie służyć sprzedaży opodatkowanej.

Pytanie

Czy w związku z realizacją zadania „(…)”, którego celem jest poprawa warunków życia mieszkańców sołectwa (…) gm. (…), Gmina uzyska prawo do zwrotu podatku VAT naliczonego w całości od zrealizowanej inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina (…) nie ma podstaw do ubiegania się o zwrot podatku VAT w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji drogowej i po jej zakończeniu. Towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych (projekt nie generuje sprzedaży opodatkowanej). Projekt nie jest nastawiony na osiąganie zysku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą.

W myśl tego przepisu:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak stanowi przepis art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6l ustawy.

Wyjaśnić należy, że przepisy art. 87 ustawy regulują sposób dokonania przez podatnika rozliczenia w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym deklaruje on nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym. Przepisy te umożliwiają otrzymanie przez podatnika rzeczywistego zwrotu nadwyżki podatku naliczonego. Warunkiem, który musi spełnić podatnik, by domagać się zwrotu, jest powstanie w okresie rozliczeniowym różnicy pomiędzy kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego. Powyższe wynika z zasady określonej w przywołanym powyżej art. 87 ust. 1 ustawy.

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

•podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

•podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 645 ze zm.):

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Według art. 2a ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Stosownie do unormowań zawartych w art. 7 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

W analizowanej sprawie Państwa wątpliwości dotyczą kwestii braku prawa do zwrotu podatku VAT w związku z realizacją zadania inwestycyjnego polegającego na przebudowie drogi gminnej położonej na działce nr ewidencyjny (…) w miejscowości (…).

Zgodnie z przytoczonymi przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku VAT naliczonego nie będą spełnione. Realizując przedmiotowe zadanie, nie będą Państwo działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, lecz jako organ władzy publicznej, w zakresie zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami prawa (art. 15 ust. 6 ustawy), w ramach czynności publicznoprawnych. Ponadto, jak Państwo wskazali w opisie sprawy, towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych (projekt nie generuje sprzedaży opodatkowanej) i nie jest nastawiony na osiąganie zysku.

Tym samym, w odniesieniu do realizacji inwestycji – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – nie będą mieli Państwo możliwości odliczenia naliczonego podatku VAT. W konsekwencji,

nie będzie Państwu przysługiwać prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

W związku z poniesionymi wydatkami, Gmina nie będzie miała również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1008 ze zm.). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Gmina nie spełnia ww. warunków, nie będzie miała możliwości ubiegania się o zwrot podatku na podstawie przepisów rozdziału 4 ww. rozporządzenia.

Podsumowując, Gmina nie będzie miała możliwości zwrotu naliczonego podatku VAT w całości, zarówno w trakcie jak i po zakończeniu inwestycji pn.: „(…)”.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwo w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Należy zauważyć, iż pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).