Brak prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją projektu.

Uzupełnili go Państwo pismem z 8 listopada 2023 r. (wpływ 8 listopada 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego (ostatecznie sformułowany w piśmie z 8 listopada 2023 r.)

Gmina (...) (dalej: „Gmina”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Gmina wskazuje, że interpretacja przepisów prawa podatkowego wydana na skutek niniejszego wniosku jest niezbędna Gminie do prawidłowego rozliczenia operacji współfinansowanej ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego „(...)”. Realizując zadania własne Gminy, określone w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40, ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”), w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie ochrony środowiska i przyrody Gmina zrealizowała zadanie pn.: „(...)” (dalej: „Projekt”). Celem Projektu jest poprawa stanu środowiska naturalnego poprzez (...) dna cieku wodnego rzeki (...) wraz z koszeniem skarp na odcinku pomiędzy Jeziorem (...) a Jeziorem (…) na działkach nr: (…) obręb (…); działkach nr: (…), obręb (...); działkach nr: () obręb (…), ochrona obszarów akwakultury zniszczonych wskutek żywiołów, działalności ludzi i zwierząt w związku z problemami związanymi z zarastaniem rzeki, do której przyczynia się eutrofizacja wód, a także występowaniem bobrów, które nanosząc materiał roślinny w koryto rzeki powodują powstawanie lokalnych przeszkód podwodnych, które powodują wypłycenie się rzek. Projekt pozwoli na odtworzenie pierwotnego stanu środowiska wodnego oraz na przywrócenie naturalnego biegu cieku wodnego (Rzeki (...)) na odcinku pomiędzy Jeziorem (…), a Jeziorem (…). W ramach Projektu Gmina poniosła wydatki w szczególności na: roboty pomiarowe melioracji wodnych i budownictwa wodnego, wykaszanie porostów ze skarp oraz z dna cieku wodnego, wygrabianie wykoszonych porostów, (...) dna cieku wodnego, plantowanie materiału wydobytego z dna rzeki, ścinanie i karczowanie krzaków i podszycia. Poniesione przez Gminę ww. wydatki zostały udokumentowane przez wykonawcę wystawioną na Gminę fakturą VAT z wykazaną na niej kwotą VAT naliczonego. Wydatki poniesione na Projekt nie są związane z realizacją przez Gminę czynności opodatkowanych VAT. Teren, na którym został zrealizowany Projekt, nie jest własnością Gminy. Realizacja Projektu była możliwa dzięki zawartemu w dniu 14 marca 2023 r. porozumieniu między (…), reprezentowanym przez (…) w (…), a Gminą (...) oraz umowie użytkowania z dnia 13 kwietnia 2023 r. zawartej pomiędzy (…), reprezentowanym przez (…), a Gminą (...). Gmina uzyskała dofinansowanie na realizację Projektu ze środków pochodzących z Programu Operacyjnego „(…)”. Gmina w złożonym wniosku o dofinansowanie Projektu wskazała, że podatek VAT nie podlega odliczeniu, zatem jest kosztem kwalifikowalnym (podlega sfinansowaniu z dotacji).

Pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 8 listopada 2023 r.)

Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego

z faktury VAT dokumentującej wydatki poniesione na Projekt?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 8 listopada 2023 r.)

Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury VAT dokumentującej wydatki na Projekt, w związku z tym, że towary i usługi nabywane w ramach Projektu są wykorzystywane wyłącznie do realizacji zadań własnych Gminy niepodlegających VAT.

Uzasadnienie stanowiska Gminy

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Z treści powyższej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

a) zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz

b) pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ad A. Gmina jako podatnik VAT w ramach ponoszenia wydatków na Projekt

Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, należy wskazać, iż kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do ust. 6 wskazanej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zapis cytowanego powyżej art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest odzwierciedleniem art. 13 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ochrony środowiska i przyrody (pkt 1 powyższego przepisu).

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż Gmina nabywając towary/usługi celem realizacji Projektu, nie nabyła ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie działała w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki na Projekt zostały bowiem poniesione na realizację nieodpłatnych zadań użyteczności publicznej w zakresie ochrony środowiska i przyrody. Ponadto, Gmina podkreśla, że nie wykorzystuje nabytych towarów/usług w ramach realizacji Projektu do świadczenia odpłatnych usług/dostawy towarów, które potencjalnie mogłyby podlegać opodatkowaniu VAT po stronie Gminy i stanowiłyby działalność gospodarczą Gminy w rozumieniu ustawy o VAT.

Wydatki zostały zatem poniesione poza działalnością gospodarczą Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym nie zostanie spełniona pierwsza przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez niego działalności gospodarczej.

Ad B. Związek wydatków na Projekt z działalnością opodatkowaną VAT Gminy

Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek (co najmniej pośredni) ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że zamiarem Gminy nie jest wykorzystywanie towarów/usług zakupionych w ramach Projektu do czynności opodatkowanych VAT. Tym samym, w ocenie Gminy, nie istnieje związek pomiędzy wydatkami związanymi z realizacją Projektu z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT przez Gminę. Wydatki, które Gmina poniosła w związku z Projektem mają na celu realizację nieodpłatnych zadań własnych Gminy w zakresie spraw dotyczących ochrony środowiska i przyrody. W konsekwencji druga przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, warunkująca możliwość odliczenia VAT naliczonego, również nie zostanie spełniona.

W świetle powyższego, Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury VAT dokumentującej wydatki, w związku z tym, że efekty Projektu nie są wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Art. 88 ustawy określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak już wskazano, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach Projektu ponieśli Państwo wydatki w szczególności na: roboty pomiarowe melioracji wodnych i budownictwa wodnego, wykaszanie porostów ze skarp oraz z dna cieku wodnego, wygrabianie wykoszonych porostów, (...) dna cieku wodnego, plantowanie materiału wydobytego z dna rzeki, ścinanie i karczowanie krzaków i podszycia.

Poniesione przez Państwa ww. wydatki zostały udokumentowane przez wykonawcę wystawioną na Gminę fakturą VAT z wykazaną na niej kwotą VAT naliczonego. Wydatki poniesione na Projekt nie są związane z realizacją przez Państwa czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Na tle przedstawionego opisu sprawy Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktury VAT dokumentującej wydatki poniesione na Projekt.

Jak wskazano powyżej, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Mając na uwadze powołane wcześniej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że w opisanej sytuacji warunki określone w art. 86 ust. 1 ustawy uprawniające do odliczenia podatku naliczonego nie są spełnione.

Jak Państwo wskazali w opisie sprawy, zrealizowali Państwo zadanie pn.: „(...)” realizując zadania własne w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie ochrony środowiska i przyrody. Celem Projektu jest poprawa stanu środowiska naturalnego poprzez (...) dna cieku wodnego rzeki (...) wraz z koszeniem skarp na odcinku pomiędzy Jeziorem (...) a Jeziorem (…) na działkach, ochrona obszarów akwakultury zniszczonych wskutek żywiołów, działalności ludzi i zwierząt w związku z problemami związanymi z zarastaniem rzeki, do której przyczynia się eutrofizacja wód, a także występowaniem bobrów, które nanosząc materiał roślinny w koryto rzeki powodują powstawanie lokalnych przeszkód podwodnych, które powodują wypłycenie się rzek. Projekt pozwoli na odtworzenie pierwotnego stanu środowiska wodnego oraz na przywrócenie naturalnego biegu cieku wodnego (Rzeki (...)) na odcinku pomiędzy Jeziorem (…), a Jeziorem (…).

Zatem, prace objęte przedmiotowym projektem wykonają Państwo w ramach władztwa publicznego. Wykonując te inwestycje działają Państwo jako organ administracji publicznej i mogą skorzystać ze środków prawnych o charakterze władczym. W takim ujęciu bez wątpienia nie mogą być Państwo uznani za podatnika, gdyż realizują Państwo w tym zakresie zadania własne służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Tym samym, realizując projekt wskazany we wniosku nie działają Państwo w charakterze podatnika VAT, lecz działają w zakresie realizacji Państwa zadań własnych polegających na zaspokajaniu potrzeb mieszkańców. Ponadto, wydatki związane z realizacją projektu nie służą do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, wynikającego z faktury VAT dokumentującej wydatki poniesione w związku z realizacją projektu pn.: „(...)”.

W związku z powyższym Państwa stanowisko uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Tutejszy Organ informuje, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).