Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości w drodze egzekucji sądowej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 lipca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 11 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji komorniczej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 24 października 2023 r. (wpływ 24 października 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Przeciwko dłużnikom prowadzone jest postępowanie egzekucyjne z nieruchomości o nr (…) oraz (…). Nieruchomość o nr (…) obejmuje działki o nr 1, 2, 3, nieruchomość o nr (…) obejmuje działkę o nr 4.

Zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, działka nr 4 w zachodniej części znajduje się na terenie oznaczonym jako gleby chronione - klasa IV, natomiast jej pozostała część wschodnia oraz obszar działek nr 1, 2 i 3 znajduje się na terenie oznaczonym jako układ przestrzenny i zespół zabudowy do bezwzględnego zachowania. Ponadto, działki nr 1, 2 i 3 znajdują się na terenie o wysokim poziomie wód gruntowych - naturalna retencja. Działka nr 4 stanowi grunt niezabudowany o przeznaczeniu rolniczym. W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, w rejestrze gruntów opisana jest jako grunty orne klasy RV. Obecnie działka jest zadrzewiona i zakrzewiona. Drzewostan stanowią tzw. samosiejki oraz nasadzenia nie posiadające wartości użytkowej. W północnej części działki znajduje się oczko wodne, w południowej części zlokalizowany jest domek na narzędzia, nietrwale związany z gruntem.

Na działce nr 1 znajduje się budynek mieszkalny, budynek mieszkalny - agroturystyka, ślusarnia, budynek garażu. Wszystkie budynki są trwale związane z gruntem.

Działkę nr 2 oraz częściowo działkę nr 1 zajmują stawy, mała architektura (mostki, pomost, grill, wędzarnia, wiaty, altany, ławki). Działka nr 3 stanowi drogę gruntową.

Nieruchomości stanowiły własność dłużników A. K. i Z. K. - wspólność ustawowa majątkowa małżeńska. Na podstawie umowy darowizny z 2013 r. własność nieruchomości została przeniesiona na córkę dłużników – M. K. Sąd Okręgowy w (…) wyrokiem z (…) uznał za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela umowę darowizny obu nieruchomości zawartej między dłużnikami, a ich córką. Nieruchomość (…) została przez nich nabyta w 2005 r. w celach mieszkaniowych (nabycie udokumentowane aktem notarialnym). Nieruchomość (…) również została nabyta w 2005 r. w celu „podniesienia walorów drugiej nieruchomości”. Dłużniczka była czynnym podatnikiem podatku VAT - 7% z tytułu prowadzenia działalności rolniczej. Dłużnik był czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej - usługi gastronomiczno-rekreacyjne. Dłużnik do 2005 r. prowadził działalność rolniczą i działalność gastronomiczno-rekreacyjną jednocześnie, natomiast dłużniczka od 2005 r. do 2008 r. W momencie nabycia obu nieruchomości dłużnicy byli czynnymi podatnikami podatku VAT, przy czym nieruchomości zostały nabyte od osoby fizycznej, zaś dłużnikom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Obecnie dłużnicy są emerytami, nie są czynnymi podatnikami podatku VAT. Budynek mieszkalny jest budynkiem ok. 100-letnim po kapitalnym remoncie, tak jak budynek mieszkalny - agroturystyka i ślusarnia. Budynek garażu został wzniesiony po 2005 r. Zgodnie z oświadczeniem dłużników w latach 2006-2010/2011 ponosili oni wydatki na ulepszenie / rozbudowę, przekraczające 30% wartości początkowej nieruchomości nr (…). Takie wydatki nie były ponoszone w odniesieniu do nieruchomości nr (…). Działka nr 3 od chwili jej nabycia w 2005 r. nie była wykorzystywana przez dłużników do prowadzenia działalności gospodarczej. Działki nr 1 i 2 wraz z posadowionymi na nich budynkami / obiektami od chwili ich nabycia w 2005 r. nie były wykorzystywane przez dłużników do prowadzenia działalności gospodarczej. Budynek mieszkalny został nabyty przez dłużników w 2005 r. do celów mieszkaniowych i był wykorzystywany do celów mieszkaniowych. Budynek mieszkalny - agroturystyka został nabyty przez dłużników w 2005 r. W latach 2005-2008 był wykorzystywany jako budynek gospodarczy. Po adaptacji i kapitalnym remoncie 50% powierzchni budynku była wykorzystywana do celów gospodarskich, pozostałe 50% do celów agroturystycznych, jako alternatywne źródło dochodu dla rolnictwa. Zgodnie z oświadczeniem dłużniczki, dochody z agroturystyki były zwolnione z opodatkowania z uwagi na nieprzekroczenie progu podatkowego. Ślusarnia została wybudowana przez dłużników w latach 2006-2008 do użytku własnego w gospodarstwie rolnym. Garaż został wybudowany przez dłużników w latach 2006-2008 do użytku własnego (garażowanie sprzętu rolnego i pojazdów). Wszystkie naniesienia znajdujące się na działce nr 2 poza sezonem służyły jako magazyn sprzętów, a w okresie pobytu letników jako miejsce rekreacji. Mostki i inne naniesienia, obiekty małej zabudowy zostały wybudowane przez dłużników w latach 2006-2008 w celu poprawy infrastruktury. Z tytułu nabycia bądź budowy budynków i obiektów dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Działka nr 3 była wykorzystywana przez dłużniczkę w imieniu córki w gospodarstwie rolnym w ramach działalności agroturystycznej do sierpnia 2021 r. Obecnie nie jest wykorzystywana przez dłużniczkę do celów agroturystycznych. Działka nr 1 była wykorzystywana przez dłużniczkę w imieniu córki w ramach działalności agroturystycznej do sierpnia 2021 r. Obecnie nie jest wykorzystywana przez dłużniczkę do celów agroturystycznych. Działka nr 2 była wykorzystywana przez dłużniczkę w imieniu córki w ramach działalności agroturystycznej do sierpnia 2021 r. Dłużniczka złożyła oświadczenie, że zaprzestanie świadczenia usług agroturystycznych z dniem 15 sierpnia 2021 r. na nieruchomości, zostało to zgłoszone do właściwego urzędu gminy 2 marca 2023 r. Obecnie nie jest wykorzystywana przez dłużniczkę do celów agroturystycznych. Zwrot „w imieniu córki” oznacza, że dłużniczka A. K. działała na podstawie pełnomocnictwa udzielonego jej notarialnie przez córkę M. K. (kopia aktu notarialnego znajduje się w aktach sprawy). Dłużnik nigdy nie prowadził działalności agroturystycznej dlatego nie wykorzystywał i nie wykorzystuje działek nr 4, 3 oraz zabudowanych działek nr 1 i 2 wraz z posadowionymi na nich budynkami / obiektami w gospodarstwie rolnym do celów agroturystycznych.

W związku z wybuchem wojny na Ukrainie od 10 marca 2022 r. uchodźcy zostali zakwaterowani w części nieruchomości na podstawie „Wniosku o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium RP, w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy” złożonego przez dłużników do Urzędu Gminy. Działki nr 2, 3 i 1 były udostępniane uchodźcom z Ukrainy do przechodu i przejazdów, w celach odpoczynku. Budynek (agroturystyczny) posadowiony na działce nr 1 był udostępniony uchodźcom do zakwaterowania, przyrządzania posiłków, korzystania z mediów, przechowywania żywności i ubrań. Część budynku (83,9 m²) była w całości udostępniona uchodźcom, część (134,9 m²) na wspólny użytek dłużników i uchodźców. Drugi budynek (mieszkalny) posadzony na działce nr 1 był wykorzystywany przez dłużników tylko do celów prywatnych z możliwością korzystania przez uchodźców z łazienki na parterze, w celu zapewnienia warunków sanitarnych. Działki nr 2, 3, 1 były udostępnianie uchodźcom nieodpłatnie, dłużnicy nie pobierali od nich żadnych opłat.

Przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej są wyłącznie działki: 2, 3 oraz 1. Wszystkie działki oraz działka 4 były przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji (0112-KDIL1-3.4012.135.2022.3.MR). Z uwagi na zakończenie prowadzenia działalności agroturystycznej, należało ponownie wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Działki nr: 2, 3 i 1 zostały wycofane z działalności agroturystycznej i są obecnie przeznaczone tylko na cele osobiste dłużników. Fakt ten został zgłoszony do Urzędu Gminy w sierpniu 2021 r. Czynność ta nie została rozliczona na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług albowiem dłużnicy nie podlegają wymaganiom tej ustawy.

Dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z nabyciem nieruchomości o nr (…) albowiem nieruchomość została zakupiona ze środków własnych dłużników w celu osiedlenia się na stałe.

Sformułowania „Zgodnie z oświadczeniem dłużników w latach 2006-2010/11 ponosili oni wydatki na ulepszenie / rozbudowę, przekraczające 30% wartości początkowej nieruchomości (…)” nie należy rozumieć jako nakładów na ulepszenie nieruchomości w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. W stosunku do tych wydatków nie przysługiwało dłużnikom prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W celu poprawy stanu technicznego budynków, wymiany instalacji elektrycznej, gazowej itp. nieruchomość była wykorzystywana na cele prywatne. Dopiero w roku 2008/2009 dłużnicy podjęli decyzję o prowadzeniu agroturystki jako alternatywnego źródła dochodu.

Działki nr: 2, 3 i 1 po zaprzestaniu świadczenia usług agroturystycznych wraz z posadowionymi na nich budynkami i obiektami są użytkowane przez dłużników do celów mieszkaniowych.

Działki były wykorzystywane przez dłużników w całym okresie posiadania wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług.

Naniesienia na działkach nr: 2 i 3 (garaż, warsztaty gospodarskie, drewutnia, kotłownia) stanowią budowle w rozumieniu ustawy prawo budowlane i są obiektami, które istniały wcześniej (od 1905 r.) i uległy częściowo rekonstrukcji i renowacji. Zatem, dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Wszystkie wydatki na ulepszenie budynków i obiektów były ponoszone przez dłużników na bieżąco, nie przysługiwało im prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Droga została wybudowana przez poprzedniego właściciela, który obecnie nie żyje. Dłużnicy nie posiadają wiedzy w jakim okresie została ona wybudowana, jest to droga piaskowa. Gospodarstwo powstało w 1905 r. Nabyte przez dłużników gospodarstwo (grunty rolne wraz z zabudowaniami) stanowiły w przeszłości poniemieckie gospodarstwo i nie występowały przez dłużników starania o plan zagospodarowania przestrzennego. A czy jest nowy plan zagospodarowania przestrzennego i jakie są jego postanowienia tego dłużnicy nie wiedzą. Wnioskodawca wskazał przeznaczenie działek w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 24 października 2023 r.)

Czy sprzedaż działek o nr: 2, 3 oraz 1 w drodze licytacji będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 24 października 2023 r.)

W ocenie Wnioskodawcy sprzedaż działek o nr: 2, 3 oraz 1 nie będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, albowiem w ogóle nie będzie podlegała opodatkowaniu. Kwestia zwolnienia z opodatkowania może być rozstrzygana dopiero po stwierdzeniu, że dana czynność będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Natomiast, w ocenie Wnioskodawcy, dłużnicy nie spełniają kryterium art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zatem brak jest podstaw do uznania, że sprzedaż ww. działek będzie opodatkowania podatkiem VAT, a co za tym idzie - kwestia zwolnienia z podatku nie będzie rozstrzygana.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie uregulowania zawartego w art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.

Tym samym, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarem jest także udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”,

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Zatem, w świetle powołanych powyżej przepisów, zarówno grunty, jak i budynki, budowle lub ich części, a także udziały w nich spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Z opisu sprawy wynika, że przeciwko dłużnikom prowadzone jest postępowanie egzekucyjne dotyczące nieruchomości o nr (…) obejmującej działki o nr: 1, 2 i 3. Nieruchomość stanowiła własność dłużników A. K. i Z. K. - wspólność ustawowa majątkowa małżeńska. Na podstawie umowy darowizny z 2013 r. własność nieruchomości została przeniesiona na córkę dłużników – M. K. Sąd Okręgowy w (…) wyrokiem z (…) uznał za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela umowę darowizny obu nieruchomości zawartej między dłużnikami, a ich córką. Nieruchomość została nabyta przez dłużników w 2005 r. w celach mieszkaniowych. Dłużniczka od 2005 r. do 2008 r. była czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzenia działalności rolniczej. Dłużnik był czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej - usługi gastronomiczno-rekreacyjne i do 2005 r. prowadził działalność rolniczą i działalność gastronomiczno-rekreacyjną jednocześnie. W momencie nabycia obu nieruchomości dłużnicy byli czynnymi podatnikami podatku VAT, przy czym nieruchomości zostały nabyte od osoby fizycznej, zaś dłużnikom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Obecnie dłużnicy są emerytami, nie są czynnymi podatnikami podatku VAT.

Gospodarstwo powstało w 1905 r. Nabyte przez dłużników gospodarstwo (grunty rolne wraz z zabudowaniami) stanowiły w przeszłości poniemieckie gospodarstwo. Dłużnicy nie posiadają wiedzy czy istnieje nowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz jakie są jego postanowienia. Zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, obszar działek nr: 1, 2 i 3 znajduje się na terenie oznaczonym jako układ przestrzenny i zespół zabudowy do bezwzględnego zachowania. Ponadto, działki te znajdują się na terenie o wysokim poziomie wód gruntowych - naturalna retencja.

Na działce nr 1 znajduje się budynek mieszkalny, budynek mieszkalny - agroturystyka, ślusarnia, budynek garażu. Wszystkie budynki są trwale związane z gruntem. Budynek mieszkalny jest budynkiem ok. 100-letnim po kapitalnym remoncie, tak jak budynek mieszkalny - agroturystyka i ślusarnia. Budynek garażu został wzniesiony po 2005 r. Budynek mieszkalny został nabyty przez dłużników w 2005 r. do celów mieszkaniowych i był wykorzystywany do celów mieszkaniowych. Budynek mieszkalny - agroturystyka został nabyty przez dłużników w 2005 r. W latach 2005-2008 był wykorzystywany jako budynek gospodarczy. Po adaptacji i kapitalnym remoncie 50% powierzchni budynku była wykorzystywana do celów gospodarskich, pozostałe 50% do celów agroturystycznych, jako alternatywne źródło dochodu dla rolnictwa. W celu poprawy stanu technicznego budynków, wymiany instalacji elektrycznej, gazowej itp. przedmiotowa nieruchomość była wykorzystywana na cele prywatne. Dopiero w latach 2008 / 2009 dłużnicy podjęli decyzję o prowadzeniu agroturystki jako alternatywnego źródła dochodu. Zgodnie z oświadczeniem dłużniczki, dochody z agroturystyki były zwolnione z opodatkowania z uwagi na nieprzekroczenie progu podatkowego. Ślusarnia została wybudowana przez dłużników w latach 2006-2008 do użytku własnego w gospodarstwie rolnym. Garaż został wybudowany przez dłużników w latach 2006-2008 do użytku własnego (garażowanie sprzętu rolnego i pojazdów).

Działkę nr 2 oraz częściowo działkę nr 1 zajmują stawy, mała architektura (mostki, pomost, grill, wędzarnia, wiaty, altany, ławki). Wszystkie naniesienia znajdujące się na działce nr 2 poza sezonem służyły jako magazyn sprzętów, a w okresie pobytu letników jako miejsce rekreacji. Mostki i inne naniesienia, obiekty małej zabudowy zostały wybudowane przez dłużników w latach 2006 - 2008 w celu poprawy infrastruktury. Z tytułu nabycia bądź budowy budynków i obiektów dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Naniesienia na działkach nr: 2 i 3 (garaż, warsztaty gospodarskie, drewutnia, kotłownia) stanowią budowle w rozumieniu ustawy prawo budowlane i są obiektami, które istniały wcześniej (od 1905 r.) i uległy częściowo rekonstrukcji i renowacji. Zatem, dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Wszystkie wydatki na ulepszenie budynków i obiektów były ponoszone przez dłużników na bieżąco, nie przysługiwało im prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Działka nr 3 stanowi drogę gruntową (jest to droga piaskowa) i od chwili jej nabycia w 2005 r. nie była wykorzystywana przez dłużników do prowadzenia działalności gospodarczej. Droga została wybudowana przez poprzedniego właściciela.

W związku z wybuchem wojny na Ukrainie od 10 marca 2022 r. uchodźcy zostali zakwaterowani w części nieruchomości na podstawie „Wniosku o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium RP, w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy” złożonego przez dłużników do Urzędu Gminy. Działki nr 2, 3 i 1 były udostępniane uchodźcom z Ukrainy do przechodu i przejazdów, w celach odpoczynku. Budynek (agroturystyczny) posadowiony na działce nr 1 był udostępniony uchodźcom do zakwaterowania, przyrządzania posiłków, korzystania z mediów, przechowywania żywności i ubrań. Część budynku (83,9 m²) była w całości udostępniona uchodźcom, część (134,9 m²) na wspólny użytek dłużników i uchodźców. Drugi budynek (mieszkalny) posadowiony na działce nr 1 był wykorzystywany przez dłużników tylko do celów prywatnych z możliwością korzystania przez uchodźców z łazienki na parterze, w celu zapewnienia warunków sanitarnych. Działki nr 2, 3, 1 były udostępnianie uchodźcom nieodpłatnie, dłużnicy nie pobierali od nich żadnych opłat.

Zgodnie z opisem sprawy, dłużnik nigdy nie prowadził działalności agroturystycznej, dlatego nie wykorzystywał i nie wykorzystuje działki nr 3 oraz zabudowanych działek nr: 1 i 2 wraz z posadowionymi na nich budynkami / obiektami w gospodarstwie rolnym do celów agroturystycznych.

Z kolei działki nr: 2, 3 i 1 były wykorzystywane przez dłużniczkę w imieniu córki w gospodarstwie rolnym w ramach działalności agroturystycznej do sierpnia 2021 r. Dłużniczka A. K. działała na podstawie pełnomocnictwa udzielonego jej notarialnie przez córkę M. K.

Dłużniczka złożyła oświadczenie, że zaprzestanie świadczenia usług agroturystycznych na nieruchomości z dniem 15 sierpnia 2021 r. Zostało to zgłoszone do właściwego urzędu gminy w 2023 r. Obecnie przedmiotowa nieruchomość nie jest wykorzystywana przez dłużniczkę do celów agroturystycznych. Działki nr: 2, 3 i 1 po zaprzestaniu świadczenia usług agroturystycznych wraz z posadowionymi na nich budynkami i obiektami są użytkowane przez dłużników do celów mieszkaniowych.  Działki te zostały wycofane z działalności agroturystycznej i są obecnie przeznaczone tylko na cele osobiste dłużników.

W odniesieniu do przedstawionego opisu sprawy Pana wątpliwości dotyczą kwestii, czy sprzedaż nieruchomości w drodze licytacji komorniczej będzie podlegała zwolnieniu od podatku od towarów i usług.

Aby dokonać tej analizy w pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy w odniesieniu do egzekucyjnej sprzedaży opisanej nieruchomości dłużnicy będą uznani za podatników podatku od towarów i usług, a sprzedaż będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wynika z powołanych przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. gruntów, budynków, budowli lub ich części, a także udziałów w nich) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W niniejszej sprawie, wskazał Pan, że dłużnik nigdy nie prowadził działalności agroturystycznej i nie wykorzystywał i nie wykorzystuje działki nr 3 oraz zabudowanych działek nr: 1 i 2 wraz z posadowionymi na nich budynkami / obiektami w gospodarstwie rolnym do celów agroturystycznych. Działki nr: 2, 3 i 1 były natomiast wykorzystywane przez dłużniczkę w imieniu córki (działając na podstawie pełnomocnictwa notarialnego udzielonego przez córkę) w gospodarstwie rolnym w ramach działalności agroturystycznej do sierpnia 2021 r. Dłużniczka złożyła oświadczenie, że zaprzestanie świadczenia usług agroturystycznych na nieruchomości z dniem 15 sierpnia 2021 r. Zostało to zgłoszone do właściwego urzędu gminy w 2023 r. Obecnie przedmiotowa nieruchomość nie jest wykorzystywana przez dłużniczkę w celach agroturystycznych. Działki nr: 2, 3 i 1 po zaprzestaniu świadczenia usług agroturystycznych wraz z posadowionymi na nich budynkami i obiektami zostały wycofane z działalności agroturystycznej i są użytkowane przez dłużników do celów mieszkaniowych, a więc do celów prywatnych.

Analiza okoliczności sprawy oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do transakcji sprzedaży nieruchomości dłużników, tj. działek nr: 2, 3 i 1, dłużnicy nie będą występować w charakterze podatników podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzących działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Wynika to z faktu, że przedmiotowa nieruchomość została wycofana z działalności gospodarczej i obecnie jest wykorzystywana wyłącznie na cele osobiste dłużników. Sprzedaż ww. nieruchomości nie będzie więc podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym brak jest podstaw do rozstrzygnięcia kwestii zastosowania zwolnienia od podatku VAT do ww. transakcji.

W związku z powyższym Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku.  W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Należy również podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

W związku z tym, że należna wpłata od niniejszego wniosku wynosi (...) zł, kwota (...) zł jest wpłatą nienależną, zatem stanowi nadpłatę w rozumieniu art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i podlega zwrotowi według Pana dyspozycji na rachunek bankowy wskazany w poz. 60 części F we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).