Dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem towarów i usług zakupionych z zamiarem przekazania ich jako darowizny na rzecz JST oraz braku opodatkowania przekazanej darowizny rzeczowej oraz nieodpłatnego oddania do używania Nieruchomości na rzecz JST.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem towarów i usług zakupionych z zamiarem przekazania ich jako darowizny na rzecz JST oraz braku opodatkowania przekazanej darowizny rzeczowej oraz nieodpłatnego oddania do używania Nieruchomości na rzecz JST.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 października 2023 r. (wpływ 26 października 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Spółka A (dalej: Spółka A) jest uznawana przez Urząd Skarbowy w (…) jako organizacja służąca celom charytatywnym i non-profit. Spółka A zarządza funduszem pomocowym przeznaczonym do wspierania projektów i programów pomocowych mających na celu pomoc osobom dotkniętym inwazją na Ukrainę (dalej: Fundusz).

Spółka B (dalej: Spółka / Wnioskodawca) jest (...) Spółki A. Spółka posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski i jest zarejestrowana na potrzeby VAT w Polsce jako czynny podatnik VAT.

Spółka jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej w (…) przy ul. (…) stanowiącej działki gruntu o łącznej powierzchni (…) m² (dalej: Nieruchomości) oraz właścicielem budynku nr (…) i (…) posadowionych na Nieruchomości (dalej: Budynki). Budynki (ich część) zostały przebudowane i wyposażone przez Spółkę w celu zakwaterowania uchodźców.

Spółka A zwróciło się z prośbą do Spółki o udostępnienie oraz odpowiednie wyposażenie posiadanych przez nią Nieruchomości (zlokalizowanych w (…)) w celu zakwaterowania uchodźców z Ukrainy co miałoby być obsługiwane przez Miasto (…) (dalej: JST).

Powyższe zostało uregulowane w umowie zawartej przez Spółkę ze Spółką A w dniu 20 lipca 2022 r. (dalej: Umowa). Na mocy Umowy pomiędzy Spółką A a Spółką (opisującej zasady finansowania przez Spółkę A wydatków ponoszonych przez Spółkę na rzecz uchodźców z Ukrainy; dalej: Projekt):

• Spółka A zobowiązała się do przekazania Spółce na potrzeby realizacji przedmiotowego Projektu środki finansowe (płatne w ratach),
• pierwsza rata została wypłacona w ciągu dwóch tygodni po podpisaniu Umowy,
• druga i kolejne raty są płatne kwartalnie na bazie faktycznie poniesionych kosztów przez Spółkę,
• każda płatność dokonywana przez Spółkę A jest uzależniona od dostarczenia dokumentacji przez Spółkę potwierdzającej wysokość poniesionych wydatków. Przed dokonaniem jakiejkolwiek płatności przez Spółkę A, Spółka musi udowodnić rzeczywiste koszty poniesione w celu realizacji Projektu. Spółka A zwraca tylko te koszty, które zostały poniesione w wyniku realizacji Projektu.

W celu realizacji Projektu Spółka zawarła z Miastem (…) (JST) umowę użyczenia z dnia 6 lipca 2022 r. (dalej: Umowa użyczenia) na podstawie, której oddała JST w bezpłatne używanie część powierzchni Budynków w celu udzielenia pomocy uchodźcom poprzez organizację tymczasowego długoterminowego pobytu (o charakterze zakwaterowania) uchodźców. JST jest również uprawnione do korzystania z terenów zewnętrznych Budynków na warunkach określonych w Umowie użyczenia.

Spółka zaadaptowała przekazywaną w bezpłatne używanie powierzchnie na cele mieszkaniowe (poniosła koszty adaptacji i wyposażenia).

Spółka w dniu 7 lipca 2022 r. oraz w dniu 17 sierpnia 2022 r. zawarła z JST umowy darowizny (dalej: Umowy darowizny) w ramach, których zobowiązała się przekazać na rzecz JST dwie darowizny rzeczowe obejmujące takie towary / produkty / artykuły jak: deski do prasowania, koce, dywany, kanapy, kubki, kołdry, poduszki, zabawki z przeznaczeniem na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy. Spółka rozliczyła podatek VAT należny pomniejszony o podatek naliczony od faktur zakupu ww. towarów i usług oraz kosztów adaptacji budynków.

Spółka nie miała prawa do odliczenia podatku VAT od nabycia przekazanej JST Nieruchomości z uwagi, że grunt i budynek stały się majątkiem Spółki w wyniku przejęcia aktywów innej spółki (nie doszło do transakcji zakupowej opodatkowanej podatkiem VAT w związku z powyższym nie było VAT naliczonego).

Zgodnie z Umowami darowizny Spółka była właścicielem przedmiotu darowizn, a przedmiot darowizn został przekazany JST przez Spółkę na własność i nieodpłatnie.

Doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wszystkie faktury nabycia towarów i usług w związku z realizacją Projektu są / będą wystawiane na podmiot Spółkę B.

Wszystkie towary i usługi zakupione w ramach Projektu były użyte tylko do tego celu. Spółka B nie miała zamiaru i nie używała ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (do czynności opodatkowanych).

Pytania

1.Czy Spółka może odliczyć podatek naliczony od faktur zakupu towarów i usług związanych z wydatkami pokrywanymi przez Spółkę A?

2.Czy Spółka jest zobowiązana do naliczenia podatku VAT od nieodpłatnego przekazana darowizny rzeczowej oraz nieodpłatnego oddania do używania Nieruchomości na rzecz JST?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1. Zdaniem Spółki, w opisanym stanie faktycznym nie ma możliwości pomniejszenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących koszty zakupu towarów i usług związanych z umową darowizny towarów na rzecz JTS.

Ad 2. Zdaniem Spółki, Spółka nie jest zobowiązana do naliczenia podatku VAT od nieodpłatnego przekazana darowizny rzeczowej oraz nieodpłatnego oddania do używania Nieruchomości na rzecz JST.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad 1

Spółka koncentruje swoje działania na inteligentnej infrastrukturze dla budynków, zdecentralizowanych systemach energetycznych, automatyzacji i cyfryzacji przemysłu przetwórczego i produkcyjnego, a także na inteligentnych rozwiązaniach mobilnych dla branży transportu drogowego i kolejowego. Zgodnie z odpisem KRS Spółki przedmiotem działalności gospodarczej jest również reklama oraz badanie rynku i opinii publicznej.

Stosownie do art. 86 ustawy o VAT (ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. 2022.931 t. j. z późn. zm. (dalej: ustawa o VAT))  co do zasady w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (Art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, cyt.: „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124”).

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, cyt.:

„Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności”.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, cyt.:

„Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych”.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, cyt.:

„Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika”.

Natomiast prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych przez Spółkę. W świetle powyższego należy wskazać, iż w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym w ramach realizacji Projektu nie wystąpi żadna sprzedaż opodatkowana związana z realizacją ww. zadania, ani jakiekolwiek inne czynności generujące obowiązek w podatku od towarów i usług. Wobec powyższego nie istnieje prawo do pomniejszenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony w tytułu wydatków poniesionych na cele realizacji Projektu. W ramach przekazanych przez Spółkę darowizn rzeczowych na rzecz JST żadne z nabytych towarów lub usług nie będzie miało związku ze sprzedażą opodatkowaną. W związku z tym nie ma możliwości pomniejszenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikających z faktur dokumentujących koszty realizacji Projektu.

Stosowanie do art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, który wskazuje, że, cyt.: „przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku” - Spółka nie może również traktować przekazanej darowizny na rzecz JST jako formy swojej działalności gospodarczej tj. reklamy. „Bezpłatność” oznacza brak ekwiwalentności. Umowa darowizny jest nieodpłatna, a więc nie może być mowy o otrzymaniu przez darczyńcę od obdarowanego świadczenia, które ma być ekwiwalentem za otrzymanie darowizny. Umowa darowizny nie może zawierać zapisów o wzajemnej wymianie świadczeń, tj. przekazania darowizny w zamian za określone równoważne świadczenie usługi ze strony organizacji, która otrzymuje darowiznę. Taka umowa jest bowiem jednostronnie obligująca, gdyż zobowiązanym do świadczenia jest wyłącznie darczyńca. Darczyńca nie może uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili darowizny, ani też w przyszłości. W przypadku istnienia zobowiązania obdarowanego do świadczenia wzajemnego nie dochodzi wówczas do zawarcia umowy darowizny. Uzależnienie przekazania darowizny od świadczeń reklamowych ze strony obdarowanego może świadczyć, że omawiana umowa będzie w istocie umową sponsoringową. Nawet jeśli umowa zostanie określona jako umowa darowizny, to faktycznie będzie umową o świadczenie usługi sponsoringowej, gdyż znaczenie ma nie tyle tytuł zawartej umowy, a jej przedmiot wyrażony w treści umowy.

W analizowanym przypadku Spółka nie uzyskuje w zamian za udostępnienie Nieruchomości oraz przekazanie darowizn żadnego ekwiwalentnego świadczenia ze strony JST. W ramach realizacji Projektu nie dochodzi więc do dostawy towarów lub świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Tym samym, Spółka nie ma możliwości pomniejszenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących koszty zakupu towarów i usług związanych z umową darowizny towarów na rzecz JTS.

Prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy została potwierdzona m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS) z 20 grudnia 2022 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.698.2022.4.MD, w której organ wskazał, że sam fakt udzielania pomocy uchodźcom z Ukrainy nie uprawnia do uznania, że czynności te są związane z działalnością podatnika, a tym samym ma on prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu tych nabyć, cyt.:

„Zatem niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie związku pomiędzy zakupami a konkretną transakcją opodatkowaną. Prawo do odliczenia podatku naliczonego powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim działalność podatnika daje to prawo. Aby odliczenie podatku było dopuszczalne, transakcja powodująca naliczenie podatku winna pozostawać w ścisłym związku z transakcjami, które rodzą prawo do odliczenia. W ten sposób prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług zakłada, że poczynione wydatki stanowią element cenotwórczy transakcji obciążonych podatkiem należnym, rodzącym prawo do jego odliczenia.

(...) Organ interpretacyjny nie „odbiera” Spółce prawa do działalności dobroczynnej w opisanym zakresie, jednakże sam fakt, że Spółka chce wspierać obywateli Ukrainy w związku z zaistniałym konfliktem zbrojnym i to żeby postrzegano Spółkę jako dobry, świadomy i odpowiedzialny podmiot, nie jest wystarczającym warunkiem aby uznać, że w każdym przypadku istnieje chociażby pośredni związek takich działań z działalnością gospodarczą Spółki.

(...) Zatem, w analizowanej sprawie nie przysługuje Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup usług najmu lokali związanych z działaniami CSR na rzecz członków rodzin pracowników i współpracowników z Ukrainy”.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Ad 2

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie jednak z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku VAT, cyt.: „Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych”.

Z powyższego przepisu wynika, że w przypadku, gdy z tytułu nabycia towaru - który następnie został przekazany w darowiźnie - Spółce przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, taka darowizna na gruncie przepisów ustawy o podatku VAT będzie równoznaczna z dostawą towarów - a więc co do zasady podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jeżeli Spółce z tytułu nabycia towaru przekazanego następnie w darowiźnie prawo do odliczenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługiwało, to taka darowizna nie będzie stanowić dostawy towarów i nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym zakresie wyłączenie zawiera jedynie art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku VAT zgodnie z którym zwalnia się od podatku, cyt.: „dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2, której przedmiotem są produkty spożywcze, z wyjątkiem napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, jeżeli są one przekazywane na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację”.

Z powyższego przepisu wynika, iż aby darowizna była zwolniona od podatku, musi spełniać trzy warunki:

1)przedmiotem darowizny są produkty spożywcze (z wyłączeniem określonych w przepisie alkoholi),

2)jest przekazywane na rzecz organizacji pożytku publicznego (dalej: OPP),

3)jest przeznaczona na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez OPP będącą obdarowanym.

Brak spełnienia którejkolwiek z powyższych przesłanek powoduje brak możliwości zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku VAT. Ponieważ zaś w opisanym we wniosku stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym przedmiotem darowizny nie będą produkty spożywcze, zaś obdarowani nie będą mieli statusu OPP, należy stwierdzić, iż nie znajdzie zastosowania zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku VAT.

Zgodnie z ustawą o podatku VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych, z wyjątkiem przekazania towarów spełniających warunki do uznania ich za prezenty o małej wartości lub próbki.

Podobnie jak w przypadku nieodpłatnych wydań towarów, również w zakresie nieodpłatnie świadczonych usług, w art. 8 ustawy o VAT wprowadzony został warunek istnienia prawa do odliczenia VAT, aby uznać, że taka nieodpłatna usługa podlega opodatkowaniu VAT.

W opinii Spółki, w opisanym we Wniosku przypadku, w związku z faktem, że nie przysługiwało jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego od kwoty podatku naliczonego w związku z realizowanym Projektem, darowizna rzeczowa i nieodpłatne oddanie do używania Nieruchomości na rzecz JST nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy potwierdzają wydawane przez organy podatkowe indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego, m.in.:

• interpretacja indywidualna DKIS z dnia 12 maja 2023 r., nr 0114-KDIP4- 2.4012.109.2023.2.KS, w której organ podatkowy stwierdził że, cyt.:

„Oznacza to, że nieodpłatne przekazanie towarów uznaje się za odpłatną dostawę towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z ich nabyciem, importem lub wytworzeniem, w tym części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazania), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

(...) Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy w świetle powołanych przepisów uznać należy, że czynność nieodpłatnego przekazania przez Państwa w formie darowizny nieruchomości niezabudowanej na rzecz Gminy, nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. W analizowanej sprawie nie został bowiem spełniony warunek określony w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy, ponieważ - jak wskazaliście Państwo we wniosku - z tytułu nabycia nieruchomości nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego”.

• interpretacja indywidualna DKIS z dnia 9 stycznia 2023 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.504.2022.1.AKR, w której organ podatkowy stwierdził iż, cyt.:

„Zatem, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne darowizny, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości bądź w części. Niespełnienie powyższego warunku, jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów (w tym darowizny) - w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy o podatku od towarów i usług, bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane)”.

• interpretacja indywidualna DKIS z dnia 13 września 2017 r., nr 0113-KDIPT1-1.4012.342.2017.2.MSU, w której organ podatkowy stwierdził iż, cyt.:

„Zatem, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne darowizny, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości bądź w części.

Powyższe oznacza, że darowiznę uznaje się za odpłatną dostawę towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem, importem lub wytworzeniem tych towarów lub ich części składowych.

W konsekwencji niespełnienie powyższego warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów (w tym darowizny) - w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane)”.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 należy uznać za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j.  Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że:

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 oraz – w przypadku świadczenia usług – w art. 8 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy:

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne przekazania oraz darowizny wskazane w art. 7 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Tym samym, niespełnienie powyższego warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Jak wyżej wskazano nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa (nieodpłatne przekazanie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, jak również wszelkie inne darowizny) podlega opodatkowaniu po łącznym spełnieniu warunków zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy, tj. jeżeli:

• dokonujący nieodpłatnego przekazania jest podatnikiem podatku od towarów i usług,
• przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,
• przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.

Oznacza to, że nieodpłatne przekazanie towarów uznaje się za odpłatną dostawę towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z ich nabyciem, importem lub wytworzeniem, w tym części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazania), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:

Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do treści art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Z powyższego wynika zatem, że darowizna jest świadczeniem jednostronnym, gdyż darczyńca nie żąda od obdarowanego żadnego świadczenia wzajemnego.

Istotą darowizny jest zatem bezpłatne świadczenie, które darczyńca wykonuje ze swojego majątku na rzecz innej osoby. Świadczeniem w darowiźnie nie muszą być tylko pieniądze, mogą to być również inne rzeczy ruchome, bądź nieruchomości, jak również zbywalne prawa majątkowe.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka A jest uznawana przez Urząd Skarbowy w (…) jako organizacja służąca celom charytatywnym i non-profit. Spółka A zarządza funduszem pomocowym przeznaczonym do wspierania projektów i programów pomocowych mających na celu pomoc osobom dotkniętym inwazją na Ukrainę (Fundusz). Państwo są (...) Spółki A. Są Państwo użytkownikiem wieczystym nieruchomości oraz właścicielem budynku nr (…) i (...) posadowionych na Nieruchomości (Budynki). Budynki (ich część) zostały przebudowane i wyposażone przez Spółkę w celu zakwaterowania uchodźców.

Spółka A zwróciła się do Państwa z prośbą o udostępnienie oraz odpowiednie wyposażenie posiadanych przez Państwa Nieruchomości w celu zakwaterowania uchodźców z Ukrainy co miałoby być obsługiwane przez Miasto (…) (JST).

Powyższe zostało uregulowane w umowie zawartej przez Państwa ze Spółką A w dniu 20 lipca 2022 r. Na mocy Umowy pomiędzy Spółką A a Państwem (opisującej zasady finansowania przez Spółki A wydatków ponoszonych przez Państwa na rzecz uchodźców z Ukrainy; dalej: Projekt):

• Spółka A zobowiązała się do przekazania Państwu na potrzeby realizacji przedmiotowego Projektu środki finansowe (płatne w ratach),
• pierwsza rata została wypłacona w ciągu dwóch tygodni po podpisaniu Umowy,
• druga i kolejne raty są płatne kwartalnie na bazie faktycznie poniesionych przez Państwa kosztów,
• każda płatność dokonywana przez Spółkę A jest uzależniona od dostarczenia przez Państwa dokumentacji potwierdzającej wysokość poniesionych wydatków. Przed dokonaniem jakiejkolwiek płatności przez Spółkę A, muszą Państwo udowodnić rzeczywiste koszty poniesione w celu realizacji Projektu. Spółka A zwraca tylko te koszty, które zostały poniesione w wyniku realizacji Projektu.

W celu realizacji Projektu zawarli Państwo z Miastem (…) (JST) umowę użyczenia z dnia 6 lipca 2022 r. na podstawie, której oddali Państwo JST w bezpłatne używanie część powierzchni Budynków w celu udzielenia pomocy uchodźcom poprzez organizację tymczasowego długoterminowego pobytu (o charakterze zakwaterowania) uchodźców. JST jest również uprawnione do korzystania z terenów zewnętrznych Budynków na warunkach określonych w Umowie użyczenia. Zaadaptowali Państwo przekazywaną w bezpłatne używanie powierzchnie na cele mieszkaniowe (ponieśli Państwo koszty adaptacji i wyposażenia).

Zawarli Państwo w dniu 7 lipca 2022 r. oraz w dniu 17 sierpnia 2022 r. z JST umowy darowizny w ramach, których zobowiązali się Państwo przekazać na rzecz JST dwie darowizny rzeczowe obejmujące takie towary / produkty / artykuły jak: deski do prasowania, koce, dywany, kanapy, kubki, kołdry, poduszki, zabawki z przeznaczeniem na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy. Wszystkie towary i usługi zakupione w ramach Projektu były użyte tylko do tego celu. Nie mieli Państwo zamiaru i nie używali ich Państwo do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (do czynności opodatkowanych). Rozliczyli Państwo podatek VAT należny pomniejszony o podatek naliczony od faktur zakupu ww. towarów i usług oraz kosztów adaptacji budynków.

Nie mieli Państwo prawa do odliczenia podatku VAT od nabycia przekazanej JST Nieruchomości z uwagi, że grunt i budynek stały się Państwa majątkiem w wyniku przejęcia aktywów innej spółki (nie doszło do transakcji zakupowej opodatkowanej podatkiem VAT w związku z powyższym nie było VAT naliczonego).

Państwa wątpliwości  w pierwszej kolejności dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego od faktur zakupu towarów i usług związanych z wydatkami pokrywanymi przez Spółkę A.

Zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z przytoczonymi powyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku VAT naliczonego nie będą spełnione. Jak Państwo wskazali nie mieli zamiaru i nie używali Państwo zakupionych towarów i usług do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (do czynności opodatkowanych).

Zatem, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, w związku z nabyciem towarów i usług mających być przedmiotem darowizny, nie przysługuje/nie będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, gdyż towary i usługi nabyte zostały w innym celu niż wykonywanie przez Państwa działalności gospodarczej.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą także kwestii, czy są Państwo zobowiązani do naliczenia podatku VAT od nieodpłatnego przekazania darowizny rzeczowej oraz nieodpłatnego oddania do używania Nieruchomości na rzecz JST.

Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz przywołane przepisy prawa podatkowego należy wskazać, że czynność nieodpłatnego przekazania przez Państwa darowizny rzeczowej i nieodpłatnego oddania do używania Nieruchomości na rzecz JST, nie podlega/nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. W analizowanej sprawie nie został bowiem spełniony warunek określony w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy, ponieważ – jak wskazali Państwo we wniosku – nie mieli Państwo prawa do odliczenia podatku VAT od nabycia przekazanej JST Nieruchomości oraz jak zostało wskazane powyżej nie mają/nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu towarów i usług przekazanych w darowiźnie do JST.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).