Interpretacja indywidualna z dnia 15 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.488.2023.2.AJB
Temat interpretacji
Niepodleganie opodatkowaniu sprzedaży działki.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 lipca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 11 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu sprzedaży działki nr 1. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 września 2023 r. (wpływ 11 września 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Dom, zabudowania gospodarcze i orną działkę o łącznej powierzchni 0,55 ha kupił Pan 28.01.1991 r. - akt notarialny. Nie jest Pan rolnikiem, nie posiada Pan maszyn rolniczych. Zgodnie z uchwałą … – Rada Gminy … zmienił Pan plan zagospodarowania. Działkę podzielił Pan na cztery części, Gmina … zatwierdziła podział. Decyzja Wójta Gminy … z dnia 21.01.2019 r.
W tym czasie … podłączono do sieci kanalizacyjnej i wodnej. Nie pisał Pan podania o przyłącze do działek. Nie ponosił Pan żadnych nakładów na przedmiotowe grunty celem przygotowania ich do sprzedaży. 23.06.2023 r. sprzedał Pan jedną z działek – akt notarialny. Zapłacił Pan za usługi geodezyjne.
Ponadto, w uzupełnieniu wniosku wskazano, że:
1.Nie jest Pan czynnym zarejestrowanym podatnikiem od towarów i usług.
2.Na pytanie o treści „Czy prowadzi/prowadził Pan działalność gospodarczą? Jeżeli tak, to proszę wskazać od kiedy (dzień, miesiąc i rok) i w jakim zakresie?” wskazał Pan, że tak prowadził Pan działalność gospodarczą rozp. 15.10.1995 r. Kawiarnia. Zam. 30.10.1996 r. Doznał Pan wypadku w pracy.
3.Na pytanie o treści „W jakim celu nabył Pan działkę o łącznej powierzchni 0,55 ha?” sprostował Pan, że działki nie chciał Pan kupić. Całość – dom +ogród + działka to 0,5694 m2. Chciał Pan kupić dom, lecz dom był razem z działką na jednej mapie geodezyjnej i posiada ten sam numer księgi wieczystej. Właściciel nie chciał tego rozdzielić. Dom się Panu podobał, więc kupił Pan całość.
4.Na pytanie o treści „Proszę wskazać nr ewidencyjny działki o łącznej powierzchni 0,55 ha oraz nr ewidencyjne wszystkich działek powstałych z podziału działki o łącznej powierzchni 0,55 ha” wskazał Pan:
Nr działki 2 – 0,18 ha – Nr KW ...– dom,
Nr działki 1 – 0,693 ha – Nr KW …,
Nr działki 3 – 0,693 ha – Nr KW …,
Nr działki 4 – 0,1270 ha – Nr KW …,
Nr działki 5 – 0,1238 ha – Nr KW ….
5.Działkę o powierzchni 0,3894 m2 po zakupie użyczył Pan sąsiadowi T.S. na okres od 2 do 3 lat. Zrezygnował. Działka o kształcie trójkąta dla niego była zła do uprawy. Nie poniósł Pan z tego tytułu żadnych przychodów. Działka nie była uprawiana kilka lat. Działka została zaorana i uprawiana, ale nie mógł Pan się dowiedzieć kto to robi. Następnie Pana działkę połączono z działką gminną przez zaoranie ziemi. Nie było granicy. Około 10 do 13 lat temu zastał Pan traktorzystę na Pana działce, który zaorał część Pana działki, twierdził, że nie wiedział, że to Pana działka. Wyprosił go Pan z działki. Poszedł Pan do rolnika, który go zatrudniał. Powiedział, że nie kazał mu orać Pana działki. Od tej pory ma Pan spokój. Nikt nie uprawia Pana działki. Nie osiągnął Pan z tego tytułu żadnych przychodów.
6.Działki powstałe z podziału działki od momentu podziału do momentu sprzedaży o powierzchni 0,3894 m2 nie były przez Pana i nie są wykorzystywane. Rośnie trawa, chwasty, brzozy.
Nr działki 1 – nie wykorzystywana,
Nr działki 3 – nie wykorzystywana,
Nr działki 4 – nie wykorzystywana,
Nr działki 5 – nie wykorzystywana.
7.Na pytanie o treści „Czy ww. działki służyły Panu wyłącznie do zaspokajania potrzeb osobistych (jeśli tak, to jakich)?” wskazał Pan, że działki nie służą Panu do zaspakajania potrzeb osobistych.
8.Na pytanie o treści „Proszę wskazać nr ewidencyjny działki sprzedanej 23.06.2023 r., w odniesieniu, do której oczekuje Pan wydania interpretacji.” Odpowiedział Pan, że Nr sprzedanej działki – 1 – Nr KW ….
9.Działka Nr 1 w dniu sprzedaży nie była zabudowana.
10.Okoliczności finansowe spowodowały sprzedaż działki.
11.Na dzień sprzedaży działka była objęta planem zagospodarowania przestrzennego. Działki stanowią tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
12.Na dzień sprzedaży nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy.
13.Działki o powierzchni 0,3894 m2 nie były udostępniane innym osobom. Po podziale nie były udostępniane innym osobom.
14.Kontakt z nabywcą działki nabył Pan przez ogłoszenie na platformie internetowej ....
15.Na pytanie o treści „Czy w odniesieniu do sprzedanej działki (w odniesieniu, do której oczekuje Pan wydania interpretacji) została zawarta przedwstępna umowa sprzedaży lub inny dokument, na podstawie którego zobowiązał się Pan sprzedać ww. działkę? Jeśli odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca, proszę wskazać:
a)jakie konkretnie warunki musiały zostać spełnione aby doszło do sprzedaży ww. działki?
b)do wykonania jakich konkretnych czynności/działań zobowiązał się Pan na rzecz kupującego, aby doszło do podpisania umowy sprzedaży ww. działki?
c)do wykonania jakich konkretnych czynności/działań zobowiązał się kupujący aby doszło do sprzedaży przez Pana ww. działki?
d)jakie konkretnie prawa i obowiązki wynikające z postanowień ww. umowy lub innego dokumentu zawartego z przyszłym nabywcą, ciążyły na Panu, a jakie na kupującym?
e)czy udzielił Pan nabywcy ww. działki pełnomocnictwa (zgody, upoważnienia) w celu występowania w Pana imieniu w sprawach dotyczących ww. działki?
f)jeżeli tak, to do uzyskania jakich konkretnie decyzji i pozwoleń, udzielił Pan pełnomocnictw nabywcy ww. działki do występowania w Jego imieniu?
g)jakich konkretnie czynności do momentu sprzedaży dokonał kupujący w związku z udzielonym przez Pana pełnomocnictwem w zakresie tej działki?”
wskazał Pan, że tak. Została zawarta przedwstępna umowa sprzedaży.
a)Musiał Pan spełnić warunki wymagane przez notariusza.
b)Spełnił Pan warunki notarialne.
c)Zobowiązanie kupującego do przelania pieniędzy na konto depozytowe notariusza.
d)W razie Pana rezygnacji musiał Pan oddać zaliczkę w podwójnej wysokości. x2
e)Nie udzielił Pan żadnego pełnomocnictwa ani zgody upoważnienia.
16.Środki ze sprzedaży działki zostaną przeznaczone na modernizację domu i potrzeby bieżące.
17.Nie posiada Pan innych działek niż wymienione w opisie.
18.Na pytanie o treści „Czy zamierza Pan w przyszłości sprzedać działki?Jeśli tak, to proszę wskazać jakie?” wskazał Pan, że tak. Zamierza Pan sprzedać działkę nr 3.
19.Nie dokonywał Pan nigdy sprzedaży innych nieruchomości.
20.Nie podejmował Pan działań marketingowych w celu sprzedaży działki.
21.Nie zachęcał Pan nikogo do kupna działki.
Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy w tej sytuacji będzie Pan obowiązany do zapłaty podatku VAT?
Pana stanowisko w sprawie
Według Pana oceny podatek VAT jest nienależny.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570, ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:
1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2)eksport towarów;
3)import towarów na terytorium kraju;
4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowej (działki) traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W myśl art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE wskazano, że:
Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.
Zgodnie art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:
Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.
Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:
Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.
Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że uznanie, iż dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że z całokształtu okoliczności sprawy nie wynika taka aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Zatem należy uznać, że sprzedaż przez Pana działki nr 1, objętej zakresem postawionego pytania, nie stanowi/nie będzie stanowić działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Brak jest bowiem przesłanek świadczących o takiej aktywności Pana w przedmiocie zbycia ww. działki, która jest/będzie porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Nie występuje bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że ww. dostawa wypełnia/wypełni przesłanki działalności gospodarczej. Jak wynika z całokształtu okoliczności sprawy, nie podejmował Pan aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.
Konsekwentnie, w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że w związku ze sprzedażą ww. działki wystąpił/wystąpi Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Działania podejmowane przez Pana należą zatem do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. W związku z tym, korzysta/będzie Pan korzystać z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.
Wobec powyższego, dokonując sprzedaży działki nr 1 nie działa/nie będzie Pan działać w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem sprzedaż ww. działki nr 1 nie podlegała/nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a tym samym nie jest/nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku VAT przy sprzedaży ww. działki.
Wobec powyższego Pana stanowisko uznać należy za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
-stanu faktycznego, który Pan przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,
oraz
-zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Podkreślić należy, iż Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach przedstawionego przez Pana opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznegoi zdarzenia przyszłego oraz zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634, ze zm. (dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).