Uznanie odsetek od Obligacji inwestycyjnych za wynagrodzenie za świadczone usługi zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy, uznania, że odsetki od Obligacji oszczędnościowych nie stanowią wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, oraz brak obowiązku stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji o których mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT w związku z otrzymywaniem odsetek od Obligacji oszczędnościowych.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania odsetek od Obligacji inwestycyjnych za wynagrodzenie za świadczone usługi zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy, uznania, że odsetki od Obligacji oszczędnościowych nie stanowią wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, oraz braku obowiązku stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji o których mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT w związku z otrzymywaniem odsetek od Obligacji oszczędnościowych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

A. jest spółką akcyjną, której akcjonariuszami są (…) oraz Bank (...). Spółka posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski oraz jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny, a jej sprzedaż nie jest zwolniona z podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.

Spółka jest również polskim rezydentem podatkowym dla celów CIT.

Zgodnie ze statutem Wnioskodawcy (dalej: „Statut”), Spółka została utworzona na czas nieoznaczony w celu prowadzenia działalności gospodarczej oraz koordynacji i realizacji programów rozwojowych przy założeniu dążenia do osiągnięcia rynkowej stopy zwrotu z zainwestowanego kapitału w długim terminie.

Jak wynika ze Statutu, przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej A. jest działalność firm centralnych (head offices) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych (PKD 70.10.Z). Zgodnie ze Statutem, pozostałym przedmiotem działalności Spółki jest m.in.:

1)działalność związana z zarządzaniem funduszami (PKD 66.30.Z),

2)pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 66.19.Z),

3)pozostałe formy udzielania kredytów (PKD 64.92.Z),

4)pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z),

5)zarządzanie rynkami finansowymi (PKD 66.11.Z),

6)działalność trustów, funduszów i podobnych instytucji finansowych (PKD 64.30.Z).

Wnioskodawca został również wskazany w art. 2 pkt 8 lit. b) ustawy z 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz. U. z 2021 poz. 1933 t.j. z dnia 26 października 2021 r.) jako spółka realizująca misję publiczną.

A., zgodnie z (…) ustawy (…), tworzy system instytucji rozwoju wraz z:

- Bankiem (...);

- B;

- C. Spółka Akcyjna;

- D. Spółka Akcyjna;

- E. Spółka Akcyjna.

Zgodnie z (…) ustawy (…), Wnioskodawca wykonuje działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek, zgodnie z zasadami dobrej praktyki handlowej, dążąc w długim terminie do osiągnięcia rynkowej stopy zwrotu z zainwestowanego kapitału.

Działalność gospodarcza A., stosownie do (...)a ustawy o (...), polega w szczególności na:

1)obejmowaniu lub nabywaniu udziałów, akcji, warrantów subskrypcyjnych lub obligacji oraz przystępowaniu do spółek osobowych;

2)udzielaniu pożyczek, gwarancji i poręczeń;

3)obejmowaniu lub nabywaniu jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych, praw uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej lub instytucji wspólnego inwestowania mających siedzibę za granicą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1523, 1488 i 1933) oraz zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi;

4)prowadzeniu innej działalności inwestycyjnej, o której mowa w art. 48b ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217, 2105 i 2106 oraz z 2022 r. poz. 1488).

Jak wynika z art. 12 ust. 1 ustawy o (...), A udziela finansowania, w szczególności mikro przedsiębiorcom oraz małym i średnim przedsiębiorcom spełniającym określone warunki.

Finansowanie udzielone przez A., stosownie (…) ustawy (…), może być przeznaczone na:

1)inwestycje, w tym inwestycje kapitałowe;

2)wspieranie przedsiębiorców;

3)ochronę środowiska naturalnego;

4)badania, rozwój oraz innowacje;

5)szkolenia i doradztwo;

6)rekrutację i zatrudnienie pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i pracowników niepełnosprawnych;

7)zapobieganie lub naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi, innymi sytuacjami kryzysowymi, w tym rozprzestrzenianiem się COVID-19;

8)przedsięwzięcia o charakterze społecznym w zakresie transportu na rzecz mieszkańców regionów oddalonych;

9)infrastrukturę szerokopasmową;

10)kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego;

11)infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną;

12)infrastrukturę lokalną;

13)infrastrukturę transportu lotniczego i infrastrukturę krytyczną portów lotniczych.

Zgodnie z (…) ustawy o (...), A. udziela finansowania przez:

1)obejmowanie lub nabywanie udziałów, akcji, warrantów subskrypcyjnych, obligacji, wierzytelności oraz przystępowanie do spółek osobowych;

2)udzielanie promes, pożyczek, gwarancji oraz poręczeń.

Jednym z zadań Spółki realizowanym w ramach prowadzonej działalności, wprost wynikającym z powołanych regulacji, jest więc udzielanie finansowania przedsiębiorcom spełniającym określone warunki, z przeznaczeniem na realizację zadań wymienionych w ustawie o (...). Realizując to zadanie, Spółka obejmuje/nabywa obligacje wyemitowane przez przedsiębiorców posiadających siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski (dalej: „Obligacje inwestycyjne”), spełniających kryteria niezbędne do uzyskania tej formy finansowania na podstawie ww. ustawy. Obligacje inwestycyjne nie są obejmowane/nabywane w celu lokowania wolnych środków pieniężnych przez Spółkę, a w celu wspierania, poprzez udzielenie finansowania, konkretnych zadań określonych w ww. regulacjach (tj. w celu realizacji zadań, do których wykonywania A został, miedzy innymi, powołany).

W toku prowadzonej przez Spółkę działalności dochodzi również do powstawania nadwyżek środków finansowych. W takich przypadkach, dążąc do racjonalnego zagospodarowania tych nadwyżek zgodnie z celem wynikającym z (...) ustawy o (...), co do zasady A zakłada lokaty bankowe, z tytułu których otrzymuje oprocentowanie.

Jednak jako alternatywa dla lokaty bankowej, Spółka może również lokować nadwyżki środków finansowych poprzez obejmowanie/nabywanie obligacji wyemitowanych przez przedsiębiorców posiadających siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski (dalej: „Obligacje oszczędnościowe”). Celem nabywania Obligacji oszczędnościowych jest wyłącznie zagospodarowanie dostępnej nadwyżki środków finansowych wygenerowanej w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności i uzyskanie oprocentowania (cel analogiczny, jak w przypadku lokaty bankowej). W odróżnieniu od Obligacji inwestycyjnych, celem nabywania Obligacji oszczędnościowych nie jest więc finansowanie przedsiębiorców przeznaczone na wspieranie zadań gospodarczych określonych w przepisach ustawy o (...).

Z uwagi na fakt, że zarówno Obligacje inwestycyjne jak i Obligacje oszczędnościowe są oprocentowane, Spółka, jako obligatariusz, otrzymuje od emitentów świadczenia pieniężne w postaci odsetek, wypłacanych zgodnie z ustalonym harmonogramem. Objęte/nabyte przez Wnioskodawcę Obligacje mogą być albo przedmiotem dalszej sprzedaży przez Spółkę na rynku wtórnym, albo zostać wykupione przez ich emitentów. Zasadniczo jednak, Spółka nie dokonuje dalszej sprzedaży Obligacji tylko realizuje swoje prawo do odsetek.

Pytania

1.Czy otrzymywane przez Wnioskodawcę odsetki od Obligacji inwestycyjnych stanowią wynagrodzenie za świadczenie przez Spółkę usług zwolnionych z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT?

2.Czy otrzymywane przez Wnioskodawcę odsetki od Obligacji oszczędnościowych stanowią wynagrodzenie za czynności podlegające ustawie o VAT?

3.Czy w związku z otrzymywaniem przez Wnioskodawcę odsetek od Obligacji oszczędnościowych, na Wnioskodawcy ciąży obowiązek stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji (tzw. prewspółczynniku VAT), o których mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Otrzymywane przez Wnioskodawcę odsetki od Obligacji inwestycyjnych stanowią wynagrodzenie za świadczenie przez Spółkę usług zwolnionych z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.

2.Otrzymywane przez Wnioskodawcę odsetki od Obligacji oszczędnościowych nie stanowią wynagrodzenia za czynności podlegające ustawie o VAT.

3.W związku z otrzymywaniem przez Wnioskodawcę odsetek od Obligacji oszczędnościowych, na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji (tzw. pre-współczynniku VAT), o których mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad 1-2

Uwagi ogólne

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z szeregiem orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”), np. wyrokiem z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma, wyrokiem z 1 kwietnia 1982 r. w sprawie C-89/81 Hong-Kong Trade Development Council, wyrokiem z 5 lutego 1981 r. w sprawie C-154/80 Association coopćrative „Coóperatieve Aardappelenbewaarplaats GA”, aby mówić o odpłatnym świadczeniu niezbędne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• istnienie związku prawnego między świadczeniodawcą i świadczeniobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;
• wynagrodzenie otrzymane przez świadczeniodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za świadczenie na rzecz świadczeniobiorcy;
• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie świadczeniobiorcy;
• odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana podatkiem VAT;
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ze wskazanych powyżej przepisów wynika, że świadczenie usług, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy jest wykonywane odpłatnie.

Jednocześnie należy podkreślić, że na gruncie podatku VAT, by dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika działającego w takim charakterze (a więc status podatnika powinien być badany w odniesieniu do konkretnej czynności).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (Dz. U. z 2022 r. poz. 2244 t.j. z dnia 3 listopada 2022 r.) obligacja jest papierem wartościowym o charakterze dłużnym, w którym emitent wyraża zobowiązanie do spełnienia określonego świadczenia na rzecz właściciela obligacji (obligatariusza). W praktyce, emisja obligacji stanowi formę pozyskania kapitału przez emitenta, przy czym emitent zobowiązuje się do jego zwrotu właścicielowi obligacji wraz z odsetkami.

Skutki VAT nabywania obligacji oraz otrzymywania związanego z nimi oprocentowania były przedmiotem wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE („TSUE”) z 6 lutego 1997 r., w sprawie C-80/95 Harnas and Helm. Z wyroku tego wynika, że nabycie na własność i posiadanie obligacji, które nie służą innej działalności przedsiębiorstwa oraz otrzymywanie z tego tytułu dochodu nie stanowi działalności gospodarczej, która przyznaje wykonawcy tych czynności status podatnika. W takim przypadku działalność posiadacza obligacji może być zdefiniowana jako forma lokaty kapitału mieszcząca się w pojęciu zwykłego zarządzania majątkiem i jeśli generuje ona dochód w postaci odsetek, to wynikają one ze zwykłego posiadania obligacji. Jednakże nie mogą być one uważane za wynagrodzenie w zamian za dokonanie czynności lub wykonywanie działalności gospodarczej przez tego, kto takie odsetki otrzymuje.

W świetle tego wyroku należy przyjąć, że co do zasady odsetki otrzymywane przez posiadacza obligacji nie stanowią wynagrodzenia za czynności podejmowane w ramach działalności gospodarczej, a wynikają jedynie z samego prawa własności do obligacji. Konsekwentnie, co do zasady, otrzymywane odsetki od obligacji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

TSUE zastrzegł jednak, że wniosek ten nie dotyczy obligacji, które służą innej działalności gospodarczej podatnika („are subservient to”). W świetle orzecznictwa TSUE należy przyjąć, że chodzi tu o sytuację, w której nabywanie obligacji i uzyskiwanie z tego tytułu oprocentowania stanowiłoby bezpośrednie, trwałe i konieczne rozszerzenie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Wyłącznie w takim przypadku otrzymywane odsetki od obligacji mogą zostać uznane za wynagrodzenie z tytułu czynności objętej zakresem opodatkowania VAT (przy czym zastosowanie miałoby zwolnienie z VAT).

W tym kontekście, w ocenie Wnioskodawcy, z perspektywy skutków w podatku VAT odmienne będą skutki otrzymywania przez Spółkę odsetek z tytułu Obligacji inwestycyjnych i Obligacji oszczędnościowych.

Obligacje inwestycyjne

Celem nabywania Obligacji inwestycyjnych nie jest zwykła lokata kapitału (choć generują one również oprocentowanie). Obligacje te nabywane są w ramach działalności inwestycyjnej Spółki, do której została powołana i zobowiązana, zgodnie z przepisami ustawy o (...) oraz Statutem. Nabywanie Obligacji inwestycyjnych stanowi jeden ze sposobów udzielania finansowania na rzecz przedsiębiorców spełniających określone warunki, przeznaczonego na realizację zadań wymienionych w ustawie o (...).

W ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że nabywanie Obligacji inwestycyjnych stanowi bezpośrednie, trwałe i konieczne rozszerzenie zasadniczej działalności gospodarczej (działalności inwestycyjnej) prowadzonej przez A. Stanowi jeden ze sposobów finansowania podmiotów gospodarczych zgodnie z przedmiotem działalności gospodarczej Spółki. W świetle ww. stanowiska TSUE należy przyjąć, że w tych okolicznościach mamy do czynienia z wyjątkiem od zasady ogólnej, w ramach którego nabywanie obligacji stanowi czynność zawierającą się w pojęciu działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o VAT.

Konsekwentnie, zdaniem Spółki uzyskiwane przez nią odsetki z tytułu Obligacji inwestycyjnych należy uznać za wynagrodzenie z tytułu odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy o VAT.

W zakresie Obligacji inwestycyjnych należy ponadto zwrócić uwagę, iż obligacje zostały zakwalifikowane jako instrumenty finansowe na gruncie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 646 t.j. z 5 kwietnia 2023 r.).

Z kolei zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT zwolnione są usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Mając na uwadze, że obligacje stanowią instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, zdaniem Wnioskodawcy, odsetki od Obligacji inwestycyjnych otrzymywane przez Spółkę stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług podlegających zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.

Ww. podejście znajduje potwierdzenie w dotychczasowych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

• Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 października 2018 r. sygn. 0114‑KDIP4.4012.621.2018.1.AK:

„Analiza przedstawionych okoliczności, powołanych regulacji prawnych oraz ww. orzeczenia TSUE prowadzi do stwierdzenia, że przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest lokowanie środków pieniężnych w określone papiery wartościowe - obligacje. Wnioskodawca nie nabywa obligacji w celu lokowania wolnych środków pieniężnych na własne potrzeby. Nabywanie m.in. obligacji stanowi czynność, dla której Fundusz został powołany. Zatem należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że zakup obligacji stanowi przejaw działalności, która prowadzona jest przez Fundusz w sposób profesjonalny, zorganizowany, ciągły i w związku z którą Wnioskodawca posiada przymiot podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług. A zatem, biorąc pod uwagę prowadzoną przez Wnioskodawcę działalność oraz cel nabycia obligacji stwierdzić należy, że Wnioskodawca działa jako podatnik podatku VAT w tym zakresie, a czynność polegająca na nabyciu obligacji jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.”

„Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 41 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1636, 1948 i 1997 oraz z 2017 r. poz. 724, 768 i 791), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie. Zatem, w przypadku nabycia obligacji, świadczona usługa korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku od towarów i usług.”

• Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 października 2017 r. sygn. 0111‑KDIB3-1.4012.407.2017.2.IK:

(…) skoro - jak wynika z treści wniosku - jednym z obszarów działalności Wnioskodawcy są inwestycje finansowe, gdzie angażuje się w przedsięwzięcia zapewniające wzrost wartości portfela zarządzanych aktywów, Wnioskodawca nie nabywa obligacji wyłącznie w celu lokowania wolnych środków pieniężnych na własne potrzeby (…). A zatem, biorąc pod uwagę prowadzoną przez Wnioskodawcę działalność oraz cel handlowy nabycia Obligacji Zamiennych stwierdzić należy, że Wnioskodawca działa jako podatnik podatku VAT w tym zakresie, a czynność polegająca na nabyciu Obligacji Zamiennych jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług.”

„Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1636, 1948 i 1997 oraz z 2017 r. poz. 724, 768 i 791), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi Zatem, w przypadku nabycia Obligacji Zamiennych, świadczona usługa korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.”

Obligacje oszczędnościowe

Z perspektywy podatku VAT, nabywanie Obligacji oszczędnościowych ma zasadniczo odmienny cel, niż w przypadku Obligacji inwestycyjnych. Celem nabywania Obligacji oszczędnościowych jest wyłącznie zagospodarowanie dostępnej nadwyżki środków finansowych wygenerowanej w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności i uzyskanie oprocentowania. Jest to więc alternatywny do lokaty bankowej sposób zagospodarowania wolnych Środków finansowych, choć z ekonomicznego punktu widzenia prowadzący do tego samego rezultatu.

W szczególności, nabywanie Obligacji oszczędnościowych nie służy realizowaniu przez Spółkę własnych zadań inwestycyjnych polegających na udzielaniu zbywcy obligacji finansowania przeznaczonego na realizację określonych działań. Sposób wykorzystania środków finansowych pozyskanych w ten sposób przez zbywcę Obligacji oszczędnościowych z perspektywy Spółki pozostaje nieistotny (analogicznie jak w przypadku ulokowania środków w banku na lokacie). Nie można więc w tym przypadku mówić o bezpośrednim, trwałym i koniecznym rozszerzeniu zasadniczej działalności gospodarczej (działalności inwestycyjnej) prowadzonej przez A. W przypadku Obligacji oszczędnościowych mamy do czynienia z formą lokaty kapitału mieszczącą się w pojęciu zwykłego zarządzania majątkiem, gdzie uzyskiwane oprocentowanie wynika wyłącznie ze zwykłego posiadania obligacji.

Zatem chociaż nabywanie Obligacji oszczędnościowych niewątpliwie „towarzyszy” prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, samo w sobie nie może zostać uznane za czynność stanowiącą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT. Konsekwentnie, odsetki uzyskiwane z tytułu Obligacji oszczędnościowych nie podlegają, zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowaniu VAT.

Powyższe stanowisko, zgodnie z którym odsetki od obligacji obejmowanych/nabywanych w celu lokowania wolnych środków pieniężnych nie podlegają VAT, znajduje potwierdzenie nie tylko w przytoczonym wyżej wyroku TSUE w sprawie C-80/95 Harnas and Helm, lecz również w szeregu interpretacji indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dotyczących tego rodzaju obligacji.

• Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 sierpnia 2022 r. sygn. 0114-KDIP4-3.4012.274.2022.2.RK:

„Analiza przedstawionych okoliczności oraz powołanych przepisów prawa i orzecznictwa w tym zakresie prowadzi do stwierdzenia, że nie działają/nie będą Państwo działać jako podatnik podatku VAT z tytułu czynności nabywania obligacji wewnątrzgrupowych oraz korporacyjnych. Jak Państwo wskazali, nabywają Państwo obligacje w celu lokowania wolnych środków pieniężnych na własne potrzeby. W przedmiotowej sprawie nie występują przesłanki do uznania, że w transakcji nabycia obligacji działają Państwo w sposób profesjonalny, zorganizowany i ciągły wskazujący na działanie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Zatem otrzymane wynagrodzenie w postaci odsetek lub dyskonta od obligacji nie stanowi/nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu. W konsekwencji, nie działają/nie będą Państwo działać jako podatnik VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy w odniesieniu do czynności obejmowania wskazanych obligacji.”

• Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 lipca 2022 r., 0113‑KDIPT1-2.4012.362.2022.2.KW:

„Lokują Państwo własne środki pieniężne na własne potrzeby. Działalność Państwa w aspekcie bycia posiadaczem obligacji czy założenia lokaty opiera się na zwykłym zarządzaniu majątkiem, a otrzymywane odsetki wynikają z posiadania obligacji czy lokaty.

Jak wskazano wyżej przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest dostawa towarów i świadczenie usług. Czynności te zostały zdefiniowane w powołanych przepisach art. 7 i art. 8 ustawy. Będąca przedmiotem Państwa pytania nr 1 czynność lokowania własnych środków pieniężnych w instrumenty finansowe (obligacje, lokaty, depozyty overnight) nie jest żadną z ww. czynności.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że czynność lokowania własnych środków pieniężnych w instrumenty finansowe (obligacje, lokaty, depozyty overnight) nie jest/nie będzie u Wnioskodawcy czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

• Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 lipca 2022 r., 0113‑KDIPT1-2.4012.363.2022.2.AM:

„(…) przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest dostawa towarów i świadczenie usług. Czynności te zostały zdefiniowane w powołanych przepisach art. 7 i art. 8 ustawy. Czynność polegająca na lokowaniu Środków pieniężnych w instrumenty finansowe nie jest żadną z ww. czynności.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że czynność lokowania przez Państwa środków pieniężnych Użytkowników Portalu w instrumenty finansowe, takie jak obligacje i inne wskazane w Rozporządzeniu nie jest/nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy:

• na pytanie nr 1 należy odpowiedzieć w ten sposób, że otrzymywane przez Wnioskodawcę odsetki od Obligacji inwestycyjnych stanowią wynagrodzenie za świadczenie przez Spółkę usług zwolnionych z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT;
• na pytanie nr 2 należy odpowiedzieć w ten sposób, że otrzymywane przez Wnioskodawcę odsetki od Obligacji oszczędnościowych nie stanowią wynagrodzenia za czynności podlegające ustawie o VAT.

Ad 3

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z kolei w świetle art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji” (w praktyce określanego jako „pre‑współczynnik VAT”). Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Mając na uwadze powyższe, warunkiem koniecznym zastosowania przepisu art. 86 ust. 2a ustawy o VAT jest wykorzystywanie przez podatnika VAT nabytych towarów i usług do „celów innych niż działalność gospodarcza”. W związku z tym, dla dokonania wykładni przepisu art. 86 ust. 2a ustawy o VAT kluczowa jest interpretacja pojęcia „działalność gospodarcza” użyta w tym przepisie.

Zdaniem Wnioskodawcy, cenne wskazówki w ww. zakresie dostarcza uzasadnienie do projektu nowelizacji wprowadzającej powołany powyżej art. 86 ust. 2a ustawy o VAT (ustawa z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 605)). [druk nr 3077]:

„cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej przepisami art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. Mieścić będą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednakże niegenerujące opodatkowania podatkiem VAT, przykładowo otrzymanie odszkodowań umownych czy odsetek za nieterminowe dokonywanie płatności od kontrahentów, sprzedaż wierzytelności „trudnych” itp. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową), a także cele prywatne, z definicji niemające nic wspólnego z działalnością gospodarczą podatnika”.

W tym kontekście należy zauważyć, iż godnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wnioskodawca wskazuje, iż definicja działalności gospodarczej unormowana w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT jest bardzo szeroka i nie ogranicza się wyłącznie do czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Innymi słowy, sam fakt, iż dany podmiot wykonuje czynności, które nie podlegają opodatkowaniu VAT, nie oznacza automatycznie, że są one wykonywane poza zakresem jego działalności gospodarczej.

Powyższe znajduje potwierdzenie w broszurze informacyjnej Ministra Finansów z 17 lutego 2016 r. dotyczącej zasad odliczenia podatku od towarów i usług przez podatników prowadzących działalność o charakterze mieszanym, z uwzględnieniem zmian wprowadzonych od 1 stycznia 2016 r., w której wskazano, że:

„w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą”.

Jako przykłady takich działań lub sytuacji ww. broszura wymienia:

• otrzymanie odszkodowań umownych czy odsetek za nieterminowe dokonywanie płatności od kontrahentów,
• sprzedaż wierzytelności „trudnych”,
• otrzymanie dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze niemających bezpośredniego wpływu na cenę dostarczanych przez podatnika towarów lub usług przez niego świadczonych, lecz wykorzystywanych w całości do wykonywania działalności gospodarczej objętej podatkiem VAT,
• działania pracodawcy polegające na dokonaniu zakupów od osób trzecich, których nabycie w całości następuje ze środków funduszu tworzonego na podstawie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych w celu udostępnienia ich nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie osobom uprawnionym na zasadach wymienionych w tej ustawie,
• obowiązki pracodawcy wynikające z ustawy o związkach zawodowych, np. udostępnienie pomieszczeń i urządzeń technicznych niezbędnych do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy, otrzymanie przez komorników sądowych zwrotu wydatków gotówkowych poniesionych w toku egzekucji (zwrotu wydatków takich jak np. należności biegłych, koszty ogłoszeń w pismach, koszty transportu specjalistycznego, przejazdu poza miejscowość, która jest siedzibą komornika, przechowywania i ubezpieczania zajętych ruchomości, koszty doręczenia środków pieniężnych przez pocztę lub przelewem bankowym, koszty uzyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia).

Podkreślenia wymaga, że powyżej wskazany katalog nie jest wyczerpujący. Przykładowo, w praktyce nie jest sporne, że otrzymanie odsetek od środków na rachunku bankowym nie skutkuje obowiązkiem stosowania art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT (por. interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 1 grudnia 2015 r. sygn. IPPP1/4512-1091/15-2/AS).

Analogicznie, fakt otrzymywania dywidend również nie powoduje, że należy stosować przepisy o tzw. pre-współczynniku VAT (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 marca 2019 r. sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.878.2018.2.KW oraz uzyskaną przez Wnioskodawcę interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 czerwca 2020 r. sygn. 0114-KDlP4-1.4012.118.2020.3.AM).

Zdaniem Spółki, pomijając kwestię konstrukcji prawnej, z ekonomicznej perspektywy, nabywanie Obligacji oszczędnościowych jest zbliżone do założenia lokaty bankowej. W obu tych przypadkach bowiem posiadacz środków pieniężnych lokuje wolne środki w celu uzyskania dochodu z odsetek. Jak wyżej wskazano, otrzymywanie odsetek od Środków na rachunku bankowym nie powoduje obowiązku stosowania przepisów o tzw. pre‑współczynniku VAT.

Jak słusznie zauważył Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w przytoczonej już wyżej interpretacji indywidualnej z 21 lipca 2022 r. nr 0113-KDIPTI-2.4012.363.2022.2.AM, oceniając czy otrzymywanie przysporzeń w formie m.in. odsetek od obligacji stanowiących lokatę kapitału (a także lokat i depozytów „overnight”) skutkuje koniecznością stosowania tzw. pre-współczynnika, „punktem wyjścia powinna być ocena, czy czynności te należy uznać za odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności gospodarczej podatnika, czy też czynności te „towarzyszą” działalności gospodarczej”.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Wnioskodawca jest podmiotem prawa handlowego, działającym w formie spółki akcyjnej, która została utworzona na czas nieoznaczony w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza prowadzona jest przez A samodzielnie, na co wskazuje (...) ustawy o (...), zgodnie z którym Spółka prowadzi działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek. Działalność podejmowana przez Wnioskodawcę nie stanowi również działalności o charakterze pro-bono lub non-profit, z uwagi na to, że, jak wskazują przepisy ustawy o (...), Spółka w długim terminie powinna dążyć do osiągnięcia rynkowej stopy zwrotu z zainwestowanego kapitału, a więc zysku.

Choć zatem nabywanie Obligacji oszczędnościowych pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT (samo w sobie nie jest czynnością stanowiącą działalność gospodarczą), jako forma zagospodarowania nadwyżki środków finansowych generowanych w toku prowadzonej przez A. działalności niewątpliwie towarzyszy tej działalności. Nie można uznać, że nabywanie Obligacji oszczędnościowych kreuje po stronie Spółki dodatkowy, odrębny przedmiot działalności, odrębny od działalności gospodarczej prowadzonej zgodnie z (...) ustawy o (...). - tak, jak to ma miejsce np. w przypadku prowadzących tzw. działalność „mieszaną” jednostek samorządu czy instytucji kultury (jak muzea). Mamy więc do czynienia z tego rodzaju działaniem, o którym mowa w powołanym wyżej fragmencie broszury informacyjnej Ministra Finansów, które wprawdzie nie generuje opodatkowania VAT, jednak towarzyszy działalności gospodarczej i nie stanowi odrębnego od niej przedmiotu działalności podatnika.

Tymczasem przepisy o tzw. pre-współczynniku dotyczą zasadniczo właśnie takich sytuacji, w których dany podmiot - jak np. jednostka samorządu terytorialnego, instytucja kultury, uczelnia - obok wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o VAT, wykonuje równolegle „pełnoprawny” odrębny rodzaj działalności niestanowiącej działalności gospodarczej. Zastosowanie pre-współczynnika umożliwia wówczas prawidłową z perspektywy systemu VAT alokację kwot podatku naliczonego od zakupów wykorzystywanych do obu rodzajów ww. działalności. Jednak o takiej sytuacji nie można mówić w przypadku Spółki, w związku z nabywaniem przez nią Obligacji oszczędnościowych.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, w związku z otrzymywaniem przez Wnioskodawcę odsetek od Obligacji oszczędnościowych, na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji (tzw. pre-współczynniku VAT), o których mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT.

W efekcie, zdaniem Wnioskodawcy, stanowisko Spółki należy uznać za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm., t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast, jak wskazano w art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

• istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
• wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według ust. 2 powołanego artykułu:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem „podatnika” te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Wobec przytoczonych wyżej przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Dla opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności można uznać, że nie ma znaczenia, czy rodzaj takiej działalności został wymieniony jako główny przedmiot działalności. Status podatnika podatku od towarów i usług jest kategorią obiektywną, niezależną od tego, jakim zakresem objęta jest główna działalność.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo spółką akcyjną, której akcjonariuszami są (…) oraz Bank (...). Posiadają Państwo siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski oraz są Państwo zarejestrowani jako podatnik VAT czynny.

Jak wynika ze Statutu, przeważającym przedmiotem Państwa działalności jest działalność firm centralnych (head offices) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych (PKD 70.10.Z). Zgodnie ze Statutem, pozostałym przedmiotem Państwa działalności jest m.in.:

• działalność związana z zarządzaniem funduszami (PKD 66.30.Z),
• pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 66.19.Z),
• pozostałe formy udzielania kredytów (PKD 64.92.Z),
• pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z),
• zarządzanie rynkami finansowymi (PKD 66.11.Z),
• działalność trustów, funduszów i podobnych instytucji finansowych (PKD 64.30.Z).

Zgodnie z (…) ustawy (...) tworzą Państwo system instytucji rozwoju wraz z:

- Bankiem (...);

- B;

- C. Spółka Akcyjna;

- D. Spółka Akcyjna;

- E. Spółka Akcyjna.

Państwa działalność gospodarcza, stosownie do (...)a ustawy o (...), polega w szczególności na:

• obejmowaniu lub nabywaniu udziałów, akcji, warrantów subskrypcyjnych lub obligacji oraz przystępowaniu do spółek osobowych;
• udzielaniu pożyczek, gwarancji i poręczeń;
• obejmowaniu lub nabywaniu jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych, praw uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej lub instytucji wspólnego inwestowania mających siedzibę za granicą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi;
• prowadzeniu innej działalności inwestycyjnej, o której mowa w art. 48b ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.

Jednym z realizowanych przez Państwa działań w ramach prowadzonej działalności, wprost wynikającym z powołanych regulacji, jest udzielanie finansowania przedsiębiorcom spełniającym określone warunki, z przeznaczeniem na realizację zadań wymienionych w ustawie o (...). Realizując to zadanie, obejmują/nabywają Państwo obligacje wyemitowane przez przedsiębiorców posiadających siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski („Obligacje inwestycyjne”), spełniających kryteria niezbędne do uzyskania tej formy finansowania na podstawie ww. ustawy. Obligacje inwestycyjne nie są obejmowane/nabywane w celu lokowania przez Państwa wolnych środków pieniężnych, a w celu wspierania, poprzez udzielenie finansowania, konkretnych zadań określonych w ww. regulacjach (tj. w celu realizacji zadań, do których wykonywania zostali Państwo, miedzy innymi, powołani).

W toku prowadzonej przez Państwa działalności dochodzi również do powstawania nadwyżek środków finansowych. W takich przypadkach, dążąc do racjonalnego zagospodarowania tych nadwyżek zgodnie z celem wynikającym z (...) ustawy o (...), zakładają Państwo lokaty bankowe, z tytułu których otrzymują oprocentowanie. Jako alternatywa dla lokaty bankowej, mogą Państwo również lokować nadwyżki środków finansowych poprzez obejmowanie/nabywanie obligacji wyemitowanych przez przedsiębiorców posiadających siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski („Obligacje oszczędnościowe”). Celem nabywania Obligacji oszczędnościowych jest wyłącznie zagospodarowanie dostępnej nadwyżki środków finansowych wygenerowanej w ramach prowadzonej przez Państwa działalności i uzyskanie oprocentowania (cel analogiczny, jak w przypadku lokaty bankowej). W odróżnieniu od Obligacji inwestycyjnych, celem nabywania Obligacji oszczędnościowych nie jest więc finansowanie przedsiębiorców przeznaczone na wspieranie zadań gospodarczych określonych w przepisach ustawy o (...). Jako obligatariusz, otrzymują Państwo od emitentów świadczenia pieniężne w postaci odsetek, wypłacanych zgodnie z ustalonym harmonogramem. Objęte/nabyte przez Państwa Obligacje mogą być albo przedmiotem dalszej sprzedaży przez Państwa na rynku wtórnym, albo zostać wykupione przez ich emitentów. Zasadniczo jednak, nie dokonują Państwo dalszej sprzedaży Obligacji tylko realizują swoje prawo do odsetek.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy otrzymywane przez Państwa odsetki od Obligacji inwestycyjnych stanowią wynagrodzenie za świadczenie przez Państwa usług zwolnionych od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, oraz czy otrzymywane odsetki od Obligacji oszczędnościowych stanowią wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (pytania nr 1 i 2 z wniosku).

W odniesieniu do powyższych kwestii wskazać należy, że stosownie do art. 3 ust. 1 lit. a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 646 ze zm.),

przez papiery wartościowe rozumie się akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1467, 1488, 2280 i 2436), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2244 ze zm.),

obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej „obligatariuszem”, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.

Jak wynika z art. 5 ust. 1 ww. ustawy o obligacjach,

świadczenia wynikające z obligacji, sposób ich realizacji oraz związane z nimi prawa i obowiązki emitenta i obligatariuszy określają warunki emisji.

Z powyżej cytowanej definicji wynika, że obligacje, są to papiery wartościowe o charakterze dłużnym. Dłużny papier wartościowy oznacza papier wartościowy wyemitowany na podstawie właściwego aktu prawnego, w którym emitent wyraża zobowiązanie do zapłaty właścicielowi dłużnego papieru wartościowego należności głównej i należności ubocznej (odsetek). Zatem nabycie obligacji, dla sprzedawcy, emitenta tych papierów wartościowych stanowi formę pozyskania kapitału, w zamian za którą nabywca otrzyma wynagrodzenie (odsetki).

Zatem czynność nabycia obligacji mieści się w definicji usług zawartej w art. 8 ust. 1 ustawy. W takiej sytuacji będzie można bowiem zidentyfikować beneficjenta świadczenia wykonanego przez nabywcę obligacji, którym będzie jej emitent, mogący korzystać z kapitału udostępnionego mu przez nabywcę papieru wartościowego. Ponadto usługa będzie miała charakter odpłatny, z uwagi na to, że nabywca wraz z nabyciem dłużnego papieru wartościowego zachowuje prawo do wypłaty wynagrodzenia. Ponadto nabywca może swobodnie dysponować posiadanym papierem wartościowym, tj. może w dniu wykupu zrealizować wynikające z niego prawa, odzyskując tym samym udostępnione emitentowi środki pieniężne wraz z nadwyżką będącą wynagrodzeniem w postaci odsetek, bądź też, nie czekając do dnia wykupu, sprzedać instrument finansowy na rynku wtórnym, po cenie zaakceptowanej przez kontrahenta. Zatem nabywca obligacji - obligatariusz wyświadczy usługę w postaci udostępnienia kapitału, w zamian za którą w ostatecznym rozrachunku zachowuje prawo do wypłaty wynagrodzenia w formie odsetek. W tym kontekście nabycie obligacji może stanowić usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednakże jak już wskazano, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dokonując tej czynności będzie działał jako podatnik, w rozumieniu cyt. art. 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, że odnośnie uznania za podatnika podatku od towarów i usług podmiotu lokującego kapitał w obligacje wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 6 lutego 1997 r., w sprawie C-80/95 Harnas & Helm, w której wskazał, że „(…) nabycie na własność i posiadanie obligacji, które nie służą innej działalności przedsiębiorstwa oraz otrzymywanie z tego tytułu dochodu nie stanowi działalności gospodarczej, która przyznaje wykonawcy tych czynności status podatnika. W konsekwencji działalność posiadacza obligacji może być zdefiniowana jako forma lokaty kapitału mieszcząca się w pojęciu zwykłego zarządzania majątkiem i jeśli generuje ona dochód w postaci odsetek, to wynikają one ze zwykłego posiadania obligacji. Jednakże nie mogą być one uważane za wynagrodzenie w zamian za dokonanie czynności lub wykonywanie działalności gospodarczej przez tego, kto takie odsetki otrzymuje.”

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że nabywają Państwo Obligacje inwestycyjne nie w celu lokowania Państwa wolnych środków pieniężnych, a w celu wspierania - poprzez udzielenie finansowania - konkretnych zadań (tj. w celu realizacji zadań, do których wykonywania zostali Państwo, miedzy innymi, powołani). W odniesieniu zatem do przedstawionych okoliczności, biorąc pod uwagę powołane regulacje prawne oraz ww. orzecznictwo TSUE należy stwierdzić, że w tym przypadku lokowanie środków pieniężnych w określone papiery wartościowe – Obligacje inwestycyjne jest przedmiotem Państwa działalności gospodarczej. Nie nabywają Państwo tych obligacji w celu lokowania wolnych środków pieniężnych na własne potrzeby. Nabywanie Obligacji inwestycyjnych stanowi czynność w ramach zadań, do których zostali Państwo powołani, tj. w ramach realizowanych przez Państwa działań w ramach prowadzonej działalności, wprost wynikających z obowiązujących w tym zakresie przepisów. Zakup Obligacji inwestycyjnych następuje jako udzielanie finansowania przedsiębiorcom spełniającym określone warunki, z przeznaczeniem na realizację zadań wymienionych w ustawie o (...). Jako obligatariusz otrzymują Państwo od emitentów świadczenia pieniężne w postaci odsetek, wypłacanych zgodnie z ustalonym harmonogramem. Objęte/nabyte przez Państwa Obligacje mogą być albo przedmiotem dalszej sprzedaży przez Państwa na rynku wtórnym, albo zostać wykupione przez ich emitentów. Zasadniczo jednak, nie dokonują Państwo dalszej sprzedaży Obligacji tylko realizują swoje prawo do odsetek.

Zatem, biorąc pod uwagę prowadzoną przez Państwa działalność oraz cel nabycia Obligacji inwestycyjnych stwierdzić należy, że działają/będą Państwo działać jako podatnik podatku VAT w tym zakresie, a czynność polegająca na nabyciu Obligacji inwestycyjnych jest/będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział zastosowanie do niektórych czynności zwolnienia od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy,

zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2023 r. poz. 646 i 825), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy,

zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37–41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Z powyższych przepisów wynika, że usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe - w tym przypadku obligacje - korzystają ze zwolnienia od podatku.

Ponieważ nabycie/sprzedaż przez Państwa Obligacji inwestycyjnych (które zaliczają się do instrumentów finansowych) będą wykonane w ramach Państwa działalności gospodarczej, to powinny być uznane za zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy, jako transakcja dot. instrumentów finansowych - obligacji wyemitowanych przez polskich przedsiębiorców. Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że w przypadku nabycia Obligacji inwestycyjnych, świadczona przez Państwa usługa będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy. Przedmiotowa usługa nie została bowiem wymieniona w katalogu wyłączeń ze zwolnienia wymienionych w art. 43 ust. 15 ustawy.

W konsekwencji otrzymywane przez Państwa odsetki od Obligacji inwestycyjnych stanowią wynagrodzenie za świadczenie przez Państwa usług zwolnionych od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

Na marginesie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:

Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu:

Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Powyższe przepisy umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. usług których przedmiotem są instrumenty finansowe, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Jak wynika z przedstawionych przez Państwa informacji, powstałe w ramach Państwa działalności nadwyżki środków finansowych - dążąc do racjonalnego zagospodarowania tych nadwyżek zgodnie z celem wynikającym z (...) ustawy o (...) - co do zasady umieszczają Państwo na lokatach bankowych, z tytułu których otrzymują Państwo oprocentowanie. Jako alternatywa dla lokaty bankowej, mogą Państwo również lokować nadwyżki środków finansowych poprzez obejmowanie/nabywanie obligacji wyemitowanych przez przedsiębiorców posiadających siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski (Obligacje oszczędnościowe). Celem nabywania Obligacji oszczędnościowych jest wyłącznie zagospodarowanie dostępnej nadwyżki środków finansowych wygenerowanej w ramach prowadzonej przez Państwa działalności i uzyskanie oprocentowania (cel analogiczny, jak w przypadku lokaty bankowej). W odróżnieniu od Obligacji inwestycyjnych, celem nabywania Obligacji oszczędnościowych nie jest więc finansowanie przedsiębiorców przeznaczone na wspieranie zadań gospodarczych określonych w przepisach ustawy o (...). Jako obligatariusz otrzymują Państwo od emitentów świadczenia pieniężne w postaci odsetek, wypłacanych zgodnie z ustalonym harmonogramem. Objęte/nabyte przez Państwa Obligacje mogą być albo przedmiotem dalszej sprzedaży przez Państwa na rynku wtórnym, albo zostać wykupione przez ich emitentów. Zasadniczo jednak, nie dokonują Państwo dalszej sprzedaży Obligacji tylko realizują swoje prawo do odsetek.

Zatem w przypadku nabywania przez Państwa Obligacji oszczędnościowych, analiza przedstawionych okoliczności oraz powołanych przepisów prawa i orzecznictwa w tym zakresie prowadzi do stwierdzenia, że nie działają/nie będą Państwo działać jako podatnik podatku VAT z tytułu tej czynności. Jak wynika bowiem z wniosku, nabywają Państwo Obligacje oszczędnościowe w celu lokowania wolnych środków pieniężnych na własne potrzeby. W przedmiotowej sprawie nie występują przesłanki do uznania, że w transakcji nabycia Obligacji oszczędnościowych działają Państwo w sposób profesjonalny, zorganizowany i ciągły wskazujący na działanie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji, otrzymywane przez Państwa odsetki od Obligacji oszczędnościowych nie stanowią/nie będą stanowiły wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniami nr 1 i 2 z wniosku jest prawidłowe.

Mają Państwo również wątpliwości, czy w związku z otrzymywaniem przez Państwa odsetek od Obligacji oszczędnościowych, ciąży na Państwu obowiązek stosowania przepisów o sposobie określenia proporcji o których mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT (pytanie nr 3 z wniosku).

Odnosząc się do powyższej kwestii wskazać należy, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a i następne ustawy.

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Według art. 86 ust. 2b ustawy:

Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1) zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2) obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:

Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1) średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2) średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3) roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

4) średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Stosownie do art. 86 ust. 2d ustawy:

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy:

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c–10g stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 86 ust. 2h ustawy:

W przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów wykonywanej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów osobistych, o których mowa w art. 8 ust. 2, gdy przypisanie tych nakładów w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość jest wykorzystywana do celów działalności gospodarczej.

Według art. 86 ust. 22 ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

Należy ponownie podkreślić, że podstawową przesłanką warunkującą stosowanie przepisu art. 86 ust. 2a ustawy, jest wykonywanie przez podatnika czynności „innych niż działalność gospodarcza” (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy). Dla stwierdzenia, czy działalność lub czynności stanowią „cele inne niż związane z działalnością gospodarczą” znaczenie ma, czy mieszczą się one w przedmiocie działalności danego podmiotu. W przypadku więc wykonywania obok czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, również czynności niegenerujących opodatkowania tym podatkiem  w pierwszej kolejności należy dokonać oceny, czy czynności te należy uznać za odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności podatnika, czy też czynności te towarzyszą działalności gospodarczej. W przypadku stwierdzenia, że czynności niegenerujące podatku należnego stanowią odrębny obok działalności gospodarczej przedmiot działalności, wówczas, w celu odliczenia podatku naliczonego (jeżeli nie będzie możliwe przypisanie go w całości do działalności gospodarczej), należy stosować zasady, o których mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy.

W celu dokonania oceny czynności, związanych z otrzymywanymi przez Państwa przysporzeniami w formie odsetek z tytułu obejmowania/nabywania Obligacji oszczędnościowych, pod względem skutków, jakie mogą wywołać w świetle przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, punktem wyjścia powinna być ocena, czy czynności te należy uznać za odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności podatnika, czy też czynności te „towarzyszą” działalności gospodarczej.

Analiza okoliczności sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa pozwala stwierdzić, że nie mają/nie będą mieli Państwo obowiązku określania kwot podatku naliczonego do odliczenia zgodnie ze „sposobem określenia proporcji”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, w związku z otrzymywaniem przez Państwa odsetek od Obligacji oszczędnościowych. Przychody te - jak wynika z okoliczności sprawy - związane są z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą. Wskazali Państwo, że lokują Państwo nadwyżki środków finansowych poprzez obejmowanie/nabywanie Obligacji oszczędnościowych. Celem ich nabywania jest wyłącznie zagospodarowanie dostępnej nadwyżki środków finansowych wygenerowanej w ramach prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej, nie podejmują Państwo w związku z tym żadnej działalności niezwiązanej z przedmiotem działalności gospodarczej.

Tym samym, otrzymywane przez Państwa odsetki od Obligacji oszczędnościowych należy uznać za związane z prowadzoną działalnością gospodarczą w związku z czym, nie są/nie będą Państwo obowiązani do stosowania art. 86 ust. 2a ustawy w związku z ich otrzymywaniem.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniem nr 3 z wniosku jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od towarów i usług, natomiast w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).