Interpretacja indywidualna z dnia 21 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.237.2023.4.AKA
Temat interpretacji
Uznanie wykonywanych przez Wspólnika na rzecz Spółki powtarzających się świadczeń niepieniężnych za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz możliwości skorzystania przez Wspólnika ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ustawy i sposob dokumentowania wykonywanych przez Wspólnika powtarzających się świadczeń niepieniężnych.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe / w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:
- uznania wykonywanych przez Wspólnika na rzecz Spółki powtarzających się świadczeń niepieniężnych za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz możliwości skorzystania przez Wspólnika ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ustawy – jest prawidłowe,
- sposobu dokumentowania wykonywanych przez Wspólnika powtarzających się świadczeń niepieniężnych – jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 kwietnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania wykonywanych przez Wspólnika na rzecz Spółki powtarzających się świadczeń niepieniężnych za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, możliwości skorzystania przez Wspólnika ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ustawy oraz sposobu dokumentowania wykonywanych przez Wspólnika powtarzających się świadczeń niepieniężnych.
Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 lipca 2023 r. (wpływ 17 lipca 2023 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Informacje ogólne
Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Wnioskodawca”) prowadzonej pod adresem woj. (…), pow. (…), gm. (…), miejsc. (…), ulica: (…), zarejestrowaną (...) pod REGON: (…).
Zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, poniżej przedstawiony zostanie wyczerpujący opis zdarzeń przyszłych oraz pytań interpretacyjnych wraz ze stanowiskiem Wnioskodawcy w sprawie oceny prawno-podatkowej.
Opis zdarzeń przyszłych
Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce. Spółka, której wspólnikiem jest Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w szczególności w zakresie działalności związanej z oprogramowaniem (PKD: 62.01.Z), działalności związanej z doradztwem w zakresie informatyki (PKD: 62.02.Z), działalności związanej z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi (PKD: 62.03.Z), pozostałą działalnością usługową w zakresie technologii informatycznych i komputerowych (PKD: 62.09.Z), przetwarzania danych; zarządzania stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność (PKD: 63.11.Z), produkcji komputerów i urządzeń peryferyjnych (PKD: 26.20.Z), działalności związanej z produkcją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych (PKD: 59.11.Z), działalności postprodukcyjnej związanej z filmami, nagraniami wideo i programami telewizyjnymi (PKD: 59.12.Z), działalności w zakresie nagrań dźwiękowych i muzycznych (PKD: 59.20.Z), działalności w zakresie specjalistycznego projektowania (PKD: 74.10.Z).
Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. Wspólnikami Spółki są dwie osoby fizyczne (w tym Wnioskodawca), posiadające wiedzę i doświadczenie w zakresie działalności związanej z oprogramowaniem i w zakresie technologii informatycznych i komputerowych. Wspólnicy podjęli decyzję o wprowadzeniu do umowy Spółki na podstawie art. 176 § 1 Kodeksu spółek handlowych, postanowień zobowiązujących obu wspólników (w tym Wnioskodawcę) do określonych powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Wspólnicy dokonali stosownej zmiany umowy Spółki w formie aktu notarialnego, jednak zmiana ta (na dzień złożenia niniejszego wniosku) nie została wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Zgodnie z wprowadzoną przez wspólników modyfikacją umowy Spółki wspólnicy zobowiązani będą do wykonywania następujących powtarzających się świadczeń niepieniężnych: w zakresie własnych udziałów każdy ze wspólników zobowiązany będzie do świadczenia na rzecz Spółki i klientów Spółki w wymiarze minimum 40 godzin miesięcznie usług programistycznych i do administracji infrastrukturą IT, w tym w szczególności poprzez: aktywny udział w spotkaniach projektowych związanych z rozwojem i zmianami systemów komputerowych, systemów oprogramowania i urządzeń technicznych dla klientów Spółki; projektowanie standardów dla architektury, komponentów i konfiguracji systemów komputerowych, oprogramowania i urządzeń technicznych dla klientów Spółki; prezentowanie zaprojektowanych rozwiązań technologii informatycznych klientom Spółki; budowanie procesów integrujących dane pomiędzy systemami informatycznymi klientów Spółki; sporządzanie na potrzeby klientów Spółki dokumentacji technicznej dla systemów komputerowych, urządzeń technicznych, procesów automatyzacji ich wdrażania, integracji, konfiguracji; aktywny udział w zadaniach związanych z rozwojem i wprowadzaniem innowacji technicznych i organizacyjnych dla klientów Spółki; udzielanie pomocy klientom Spółki w użytkowaniu i usuwaniu usterek związanych z dostarczonym przez Spółkę sprzętem komputerowym, oprogramowaniem i urządzeniami technicznymi; rozwiązywanie problemów klientów Spółki w zakresie bieżącej obsługi technologii informatycznych, sprzętu komputerowego i urządzeń technicznych dostarczonych przez Spółkę; kontrolę wydajności i bezpieczeństwa systemów informatycznych; dokonywanie okresowej weryfikacji, nie rzadziej jednak niż raz w miesiącu, stanu zabezpieczenia informatycznego Spółki i przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa IT oraz sporządzania raportu z takiej weryfikacji.
Ustalony w umowie Spółki obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych będzie obciążał udziały wspólników (w tym udziały należące do Wnioskodawcy). Świadczenia będą odpłatne i ekwiwalentne, tzn. Spółka będzie dokonywała wypłat wynagrodzenia na rzecz wspólników na podstawie wystawionych przez nich rachunków/faktur VAT, według stawek przyjętych w obrocie (rynkowych), których wysokość ustalana będzie na podstawie uchwały Zgromadzenia Wspólników spółki, przy czym w umowie Spółki określona będzie jedynie minimalna wysokość wynagrodzenia za 1 godzinę świadczenia niepieniężnego wspólnika w wysokości 150,00 (słownie: sto pięćdziesiąt) złotych brutto.
Planowane świadczenia wspólników na rzecz własnej Spółki, polegające na wykonywaniu usług związanych z tworzeniem oprogramowania i działalnością w zakresie technologii informatycznych i komputerowych będzie wykorzystywała realizując usługi na rzecz swoich klientów. Z tytułu świadczonych usług związanych z tworzeniem oprogramowania i działalnością w zakresie technologii informatycznych i komputerowych Spółka będzie wystawiała na rzecz swoich klientów faktury, osiągając przychody.
Zgodnie z art. 176 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 ze zm.), wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz Spółki będzie wypłacane niezależnie od tego czy Spółka będzie wykazywała zysk.
Jednocześnie wspólnicy (w tym Wnioskodawca) będą zasiadać w zarządzie Spółki na podstawie powołania, przy czym z tego tytułu będą otrzymywać wynagrodzenie. Wspólnicy, w tym Wnioskodawca, będą jednocześnie członkami organu stanowiącego Spółki, tj. Zgromadzenia Wspólników (jak wszyscy wspólnicy spółek kapitałowych). Wspólnicy nie będą członkami radcy nadzorczej Spółki ani nie będą zatrudnieni w Spółce w żadnym charakterze.
Wspólnicy Spółki, którzy będą zobowiązani do powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie prowadzą aktualnie działalności gospodarczej, która pokrywa się z zakresem świadczeń niepieniężnych. Wnioskodawca prowadził taką działalność jednak została ona zawieszona z dniem 1 kwietnia 2023 r. Wnioskodawca jest (na dzień złożenia niniejszego wniosku) zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Czynności, które będą w umowie Spółki wskazane jako czynności stanowiące świadczenia niepieniężne nie będą zatem wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Czynności, które będą w umowie Spółki wskazane jako czynności stanowiące świadczenia niepieniężne świadczone będą przez zobowiązanych do tego wspólników osobiście, a czynności te nie będą wykonywane pod niczyim kierownictwem. Zgodnie z umową Spółki organami Spółki są Zarząd i Zgromadzenie Wspólników. Zgromadzenie Wspólników m.in. powołuje i odwołuje członków Zarządu. Członkowie Zarządu są decydentami i osobami zarządzającymi Spółką. Reprezentują ponadto Spółkę na zewnątrz. Zgromadzenie Wspólników będzie decydowało ponadto m.in. o aktualnych stawkach wynagradzania wspólników za omawiane świadczenia biorąc pod uwagę aktualne stawki rynkowe lub ceny za tożsame lub podobne świadczenia przyjęte w obrocie. Zarząd będzie mógł również w porozumieniu i za zgodą danego wspólnika oraz uwzględniając aktualne zapotrzebowanie na jego świadczenia i możliwości wspólnika - ustalić wyższy wymiar czasu miesięcznych godzin świadczeń. W tym zakresie i tylko w tym wspólnik zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki będzie podporządkowany osobie lub osobom pełniącym funkcje członków Zarządu Spółki. Podmiotem ponoszącym ryzyko gospodarcze za wykonanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki będzie Spółka. Podmiotem ponoszącym odpowiedzialność za wykonanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki, ale wobec osób trzecich i za rezultat tych czynności będzie Spółka, a nie wspólnicy wykonujący świadczenia niepieniężne. Wspólnicy zobowiązani do wykonywania świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki uprawnieni będą do samodzielnego decydowania o miejscu, czasie i sposobie wykonania czynności, które określone będą w umowie Spółki jako czynności stanowiące świadczenia niepieniężne. Ani Spółka, ani żaden inny podmiot nie będzie mieć prawa do nakładania kar dyscyplinarnych związanych z wykonywaniem omawianych świadczeń na wspólnika. Umowa Spółki nie będzie przewidywać urlopu lub podobnego rozwiązania.
Wedle przewidywań Wnioskodawcy wynagrodzenie Wnioskodawcy zobowiązanego do powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie będzie przekraczać 200.000,00 złotych rocznie. Wnioskodawca, który jest zarejestrowany na moment składania niniejszego wniosku jako podatnik VAT czynny ma zamiar wystąpić w przyszłości o wykreślenie z rejestru podatników VAT czynnych.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego
Wynagrodzenie, które Wnioskodawca otrzyma od Spółki z tytułu wykonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki nie będzie stanowić:
1.przychodów wymienionych w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2.przychodów wymienionych w art. 13 ust. 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pytania
1.Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym czynności wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki będą stanowiły odpłatne świadczenie usług przez podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług? (oznaczone we wniosku nr 2)
2.Czy wspólnik wykonujący powtarzające się świadczenia niepieniężne określone w opisie zdarzenia przyszłego, który jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, po wykreśleniu z rejestru podatników VAT czynnych uprawniony będzie do korzystania ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.)? (oznaczone we wniosku nr 3)
3.Jakim dokumentem, na potrzeby podatku od towarów i usług, wspólnik powinien dokumentować wykonywanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych? (oznaczone we wniosku nr 4)
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1
Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym czynności wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki będą stanowiły odpłatne świadczenie usług przez podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 ww. ustawy stanowi, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, za wykonaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:
1.z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2.(uchylony);
3.z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonania tych czynności wobec osób trzecich.
Z przywołanego wyżej przepisu art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, ze podstawowym warunkiem dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, jest uznanie przychodów osiąganych z tytułu wykonywanych czynności za przychody wymienione w art. 12 ust. 1-6 (przychody z wykonanej pracy) lub w art. 13 pkt 2-9 (przychody z działalności osobiście) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W ocenie Wnioskodawcy wynagrodzenie, które otrzyma Wnioskodawca od Spółki za wykonywane czynności na rzecz Spółki nie będzie stanowić:
1.przychodów wymienionych w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2.przychodów wymienionych w art. 13 ust. 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W ocenie Wnioskodawcy wynagrodzenie to powinno zostać zakwalifikowane jako przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku świadczenia przez Wnioskodawcę na podstawie umowy Spółki odpłatnie usług na rzecz Spółki występować będzie bowiem świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni odbiorca odnoszący z niego korzyść, tj. Spółka. Wnioskodawca natomiast w zamian za wykonane świadczenie będzie otrzymywać od spółki wynagrodzenie.
Z powołanych przepisów wynika, że możliwość stosowania przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym możliwość wyłączenia z grona podatników osoby fizycznej będącej wspólnikiem Spółki, wymaga łącznego spełnienia wszystkich wymienionych w przepisie kryteriów, w tym zaliczenia przychodów z tytułu wykonania tych czynności do przychodów wymienionych w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w art. 12 pkt 1-6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd też niespełnienie warunku w zakresie uznania przychodów osiąganych z tytułu wykonywanych czynności za przychody wymienione w art. 12 ust. 1-6 (przychody z tytułu wykonywanej pracy) lub w art. 13 pkt 2-9 (przychody z działalności wykonywanej osobiście) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powoduje, że czynności wykonywane odpłatnie przez wspólnika Spółki w wykonaniu zawartego w umowie Spółki na podstawie art. 176 § 1 ustawy Kodeks spółek handlowych zobowiązania uznać należy za podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, wykonując opisane w zdarzeniu przyszłym powtarzające się świadczenia niepieniężne Wnioskodawca będzie działać w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji, wykonywane świadczenia na rzecz Spółki, należy uznać za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, o którym mowa w art. 8 ust. 1 tej ustawy.
Ad 2
Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawca zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych określonych w opisie zdarzenia przyszłego, który jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, po wykreśleniu z rejestru podatników VAT czynnych uprawniony będzie do korzystania ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Zasady powrotu do zwolnienia podmiotowego reguluje art. 113 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl przepisu podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może ponownie z niego skorzystać, nie wcześniej jednak niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub z niego zrezygnował. Powrót do zwolnienia jest możliwy pod warunkiem, że wartość sprzedaży u danego podatnika nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym łącznie kwoty 200.000,00 zł.
Ponadto powrót do zwolnienia podmiotowego uregulowanego w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług jest możliwy w sytuacji, gdy podatnik nie wykonuje czynności określonych w art. 113 ust. 13 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług.
Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, w przypadku, gdy wspólnik, który jest aktualnie podatnikiem VAT czynnym zostanie wykreślony z rejestru podatników VAT czynnych i spełniać będzie wymagania przewidziane w art. 113 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług i u którego jednocześnie wartość sprzedaży z tytułu wykonywanych czynności stanowiących świadczenie niepieniężne nie przekroczy kwoty 200.000,00 zł w danym roku podatkowym, a wykonywane na rzecz Spółki czynności nie będą czynnościami wymienionymi w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, uprawniony będzie do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT z początkiem dowolnego miesiąca, następującego po wyznaczonym w art. 113 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług terminie.
Ad 3
Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku niekorzystania przez wspólnika zobowiązanego do powtarzających się świadczeń niepieniężnych ze zwolnienia podmiotowego uregulowanego w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług wspólnik będzie zobowiązany dokumentować wykonywanie czynności poprzez wystawienie faktury VAT, czyli dokumentu określonego w Dziale XI Rozdziale 1 ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast w przypadku korzystania przez wspólnika ze zwolnienia podmiotowego uregulowanego w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, wspólnik będzie uprawniony do dokumentowania wykonywanych czynności poprzez wystawienie rachunku lub faktury bez VAT.
Zgodnie z art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są zobowiązani wystawić rachunek za dokonaną sprzedaż lub wykonanie usługi.
Zgodnie zaś z art. 106b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik, który nie korzysta m.in. ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż na rzecz innego podatnika podatku VAT.
Zatem w przypadku, gdy wspólnik zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie będzie korzystał ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, a w przedstawionym zdarzeniu przyszłym dojdzie do odpłatnego świadczenia usług (wykonywania czynności), czyli do sprzedaży, na rzecz Spółki, która także posiada status podatnika VAT czynnego obowiązkowe będzie udokumentowanie przez wspólnika wykonania świadczeń niepieniężnych poprzez wystawienie faktury VAT.
Zgodnie natomiast z art. 106b ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
Mając na uwadze powyższe, w sytuacji, gdy wspólnik zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych będzie korzystał ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, a w przedstawionym zdarzeniu przyszłym dojdzie do odpłatnego świadczenia usług (wykonywania czynności), czyli do sprzedaży, na rzecz Spółki, która posiada status podatnika VAT czynnego udokumentowanie przez wspólnika wykonanie świadczeń niepieniężnych możliwe będzie przez wystawienie rachunku lub faktury bez VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:
- prawidłowe - w zakresie uznania wykonywanych przez Wspólnika na rzecz Spółki powtarzających się świadczeń niepieniężnych za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz możliwości skorzystania przez Wspólnika ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ustawy,
- nieprawidłowe – w zakresie sposobu dokumentowania wykonywanych przez Wspólnika powtarzających się świadczeń niepieniężnych.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie należy wskazać, że niniejsza interpretacja odnosi się wyłącznie do pytań oznaczonych we wniosku nr 2-4 dotyczących podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Z art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 tej ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z kolei, art. 15 ust. 3 ustawy stanowi, że:
Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:
1) z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1–6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2) (uchylony);
3) z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Przywołany przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług jest wynikiem dostosowania prawodawstwa krajowego do prawodawstwa wspólnotowego – art. 10 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą.
Zgodnie z postanowieniami art. 9 ust. 1 Dyrektywy:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
Natomiast art. 10 Dyrektywy stanowi, że:
Warunek, o którym mowa w art. 9 ust. 1, przewidujący, że działalność gospodarcza jest prowadzona samodzielnie wyklucza opodatkowanie VAT pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą umową o pracę lub jakimikolwiek innymi więzami prawnymi tworzącymi stosunek prawny między pracodawcą a pracownikiem w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.
Z powołanego wyżej przepisu art. 15 ust. 3 ustawy wynika, że podstawowym warunkiem dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, jest uznanie przychodów osiąganych z tytułu wykonywanych czynności za przychody wymienione w art. 12 ust. 1-6 (przychody z wykonywanej pracy) lub w art. 13 pkt 2-9 (przychody z działalności wykonywanej osobiście) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ponadto, jak wynika z treści art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczna nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, poza spełnieniem warunku zaliczenia przychodu do art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, istotne jest również łączne spełnienie wszystkich elementów wymienionych w tym przepisie, tj. związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym a wykonującym zlecane czynności co do warunków:
- wykonywania tych czynności,
- wynagrodzenia, oraz
- odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
A zatem, wyłączone z opodatkowania są czynności, których prawodawca, zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, nie uznaje za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, pod warunkiem, że uzyskiwane przychody są przychodami, o których mowa w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz podmioty uzyskujące te przychody związane są ze zlecającym ich wykonanie więzami tworzącymi stosunek prawny co do warunków ich wykonania, wynagrodzenia oraz odpowiedzialności zlecającego za wykonanie tych czynności. Odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności, to odpowiedzialność wobec osób trzecich.
Przedmiotowe zagadnienie było również przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (orzeczenia w sprawie C-202/90 Ayuntamiento de Sevilla przeciwko Recaudadores de Tributos de las Zonas primera y segunda, C-235/85 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Niderlandów). TSUE w ww. orzeczeniach wskazał, że za samodzielną nie będzie mogła być uznana działalność gospodarcza, która wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością. Zatem wyłączone z opodatkowania VAT są stosunki, które pod względem warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia oraz odpowiedzialności zlecającego tożsame są ze stosunkiem pracy. Chodzi tutaj w szczególności o element podporządkowania zlecającemu, który jest charakterystyczny dla stosunku pracy.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że jest Pan wspólnikiem Spółki zarejestrowanej jako podatnik VAT czynny, prowadzącej działalność gospodarczą w szczególności w zakresie działalności związanej z oprogramowaniem, z doradztwem w zakresie informatyki, z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi i pozostałej opisanej we wniosku. Pan jako jeden z dwóch wspólników posiada wiedzę i doświadczenie w zakresie działalności związanej z oprogramowaniem i w zakresie technologii informatycznych i komputerowych.
Wspólnicy podjęli decyzję o wprowadzeniu do umowy Spółki na podstawie art. 176 § 1 Kodeksu spółek handlowych, postanowień zobowiązujących obu wspólników do określonych powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Zgodnie z umową Spółki zobowiązał się Pan do wykonywania następujących powtarzających się świadczeń niepieniężnych, tj. m.in.: aktywny udział w spotkaniach projektowych związanych z rozwojem i zmianami systemów komputerowych, systemów oprogramowania i urządzeń technicznych dla klientów Spółki; projektowanie standardów dla architektury, komponentów i konfiguracji systemów komputerowych, oprogramowania i urządzeń technicznych dla klientów Spółki; prezentowanie zaprojektowanych rozwiązań technologii informatycznych klientom Spółki; budowanie procesów integrujących dane pomiędzy systemami informatycznymi klientów Spółki; sporządzanie na potrzeby klientów Spółki dokumentacji technicznej dla systemów komputerowych, urządzeń technicznych, procesów automatyzacji ich wdrażania, integracji, konfiguracji; aktywny udział w zadaniach związanych z rozwojem i wprowadzaniem innowacji technicznych i organizacyjnych dla klientów Spółki; udzielanie pomocy klientom Spółki w użytkowaniu i usuwaniu usterek związanych z dostarczonym przez Spółkę sprzętem komputerowym, oprogramowaniem i urządzeniami technicznymi; rozwiązywanie problemów klientów Spółki w zakresie bieżącej obsługi technologii informatycznych, sprzętu komputerowego i urządzeń technicznych dostarczonych przez Spółkę; kontrolę wydajności i bezpieczeństwa systemów informatycznych; dokonywanie okresowej weryfikacji, nie rzadziej jednak niż raz w miesiącu, stanu zabezpieczenia informatycznego Spółki i przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa IT oraz sporządzania raportu z takiej weryfikacji.
Świadczenia te będą odpłatne i ekwiwalentne, tzn. Spółka będzie dokonywała wypłat wynagrodzenia na Pana rzecz na podstawie wystawionych przez Pana rachunków/faktur VAT. Jednocześnie wspólnicy (w tym Pan) będą zasiadać w zarządzie Spółki na podstawie powołania, przy czym z tego tytułu będą otrzymywać wynagrodzenie.
Będzie Pan jednocześnie członkiem organu stanowiącego Spółki, tj. Zgromadzenia Wspólników, ale nie będzie Pan członkiem rady nadzorczej Spółki ani nie będzie zatrudniony w Spółce w żadnym charakterze. Nie prowadzi Pan aktualnie działalności gospodarczej, która pokrywa się z zakresem świadczeń niepieniężnych. Prowadził Pan taką działalność jednak została ona zawieszona z dniem 1 kwietnia 2023 r. Na dzień złożenia wniosku o wydanie interpretacji jest Pan zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Czynności, które będą w umowie Spółki wskazane jako czynności stanowiące świadczenia niepieniężne nie będą zatem wykonywane przez Pana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Czynności, które będą w umowie Spółki wskazane jako czynności stanowiące świadczenia niepieniężne świadczone będą przez zobowiązanych do tego wspólników osobiście, a czynności te nie będą wykonywane pod niczyim kierownictwem. Zgromadzenie Wspólników będzie decydowało o aktualnych stawkach wynagradzania wspólników za omawiane świadczenia biorąc pod uwagę aktualne stawki rynkowe lub ceny za tożsame lub podobne świadczenia przyjęte w obrocie. Zarząd będzie mógł również w porozumieniu i za zgodą danego wspólnika oraz uwzględniając aktualne zapotrzebowanie na jego świadczenia i możliwości wspólnika - ustalić wyższy wymiar czasu miesięcznych godzin świadczeń.
Podmiotem ponoszącym ryzyko gospodarcze za wykonanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki będzie Spółka. Podmiotem ponoszącym odpowiedzialność za wykonanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki, ale wobec osób trzecich i za rezultat tych czynności będzie Spółka, a nie Pan jako wspólnik wykonujący świadczenia niepieniężne. Może Pan samodzielnie decydować o miejscu, czasie i sposobie wykonania czynności, które określone będą w umowie Spółki jako czynności stanowiące świadczenia niepieniężne. Ani Spółka, ani żaden inny podmiot nie będzie mieć prawa do nakładania na Pana kar dyscyplinarnych związanych z wykonywaniem omawianych świadczeń. Umowa Spółki nie będzie przewidywać urlopu lub podobnego rozwiązania.
Pana wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą tego, czy czynności wykonywane przez Pana na rzecz Spółki będą stanowiły odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).
Należy w tym miejscu wskazać, że na podstawie art. 176 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 ze zm.):
§ 1. Jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń.
§ 2. Wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane przez spółkę także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie.
§ 3. W przypadku określonym w § 1 zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału, bądź obciążenie udziału, może nastąpić jedynie za zgodą spółki, o której mowa w art. 182, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Przepis art. 176 § 1 Kodeksu spółek handlowych umożliwia tworzenie swoistych relacji między wspólnikiem a spółką, które pozwalają im wzajemnie odnosić określone korzyści. Dla spółki oznacza to pewność otrzymania w określonym czasie pewnych świadczeń, zaś dla wspólnika możliwość zbytu świadczeń i otrzymania wynagrodzenia.
Ze świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy mamy do czynienia w sytuacji, w której dana czynność/zachowanie/zdarzenie posiada następujące cechy:
- stanowi świadczenie dające się wyodrębnić spośród innych czynności dokonywanych przez dany podmiot;
- świadczenie to może mieć charakter czynny lub bierny ‒ tj. może polegać zarówno na podejmowaniu danych czynności/działań jak również na powstrzymywaniu/zaniechaniu tych czynności/działań czy też ich tolerowaniu.
Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone.
Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało – jako usługa – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Niewątpliwie w niniejszej sprawie Pana świadczenia niepieniężne wykonywane zgodnie z umową Spółki na podstawie art. 176 KSH - mają charakter odpłatny. W przypadku świadczenia przez Pana na podstawie umowy Spółki odpłatnie usług na rzecz Spółki mamy do czynienia ze świadczeniem, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść, tj. Spółka. Pan natomiast w zamian za wykonane świadczenie niepieniężne otrzymuje/będzie otrzymywać od Spółki określone wynagrodzenie.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że możliwość stosowania cyt. wcześniej art. 15 ust. 3 ustawy i tym samym możliwość wyłączenia z grona podatników osoby fizycznej będącej Wspólnikiem Spółki wymaga łącznego spełnienia wszystkich wymienionych w przepisie kryteriów, w tym zaliczenia przychodów z tytułu wykonania tych czynności do przychodów wymienionych w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w art. 12 pkt 1-6 tejże ustawy.
W uzupełnieniu do wniosku wskazał Pan, że wynagrodzenie, które Pan otrzyma od Spółki za wykonywanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych, nie będzie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz nie będzie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stąd też niespełnienie warunku w zakresie uznania przychodów osiąganych z tytułu wykonywanych przez Pana czynności za przychody wymienione w art. 12 ust. 1-6 (przychody z tytułu wykonywanej pracy) lub w art. 13 pkt 2-9 (przychody z działalności wykonywanej osobiście) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powoduje, iż w okolicznościach niniejszej sprawy czynności wykonywane odpłatnie przez Pana na rzecz Spółki uznać należy za czynności wykonywane przez podatnika, o którym mowa w art. 15 ust.1 ustawy w ramach jego działalności gospodarczej określonej w art. 15 ust 2 ustawy.
Skoro nie jest spełniony podstawowy warunek zawarty w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy pozwalający wyłączyć Pana z grona podatników podatku VAT, to analiza pozostałych warunków z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy jest bezprzedmiotowa.
W związku z wykonywaniem na rzecz Spółki opisanych we wniosku powtarzających się świadczeń niepieniężnych będzie Pan działał w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, a w konsekwencji wykonywane świadczenia na rzecz Spółki należy uznać za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.
Pana stanowisko w zakresie objętym pytaniem oznaczonym we wniosku nr 2 uznaję za prawidłowe.
Pana wątpliwości dotyczą również tego, czy będzie Pan mógł, jako wspólnik, który jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym po wykreśleniu z rejestru podatników VAT czynnych, skorzystać ze zwolnienia podmiotowego uregulowanego w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Z kolei na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy:
Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
1a) sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju;
2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy stanowi, że:
Podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem zawiadomienia na piśmie o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności - przed dniem wykonania tej czynności.
Jak stanowi art. 113 ust. 5 ustawy:
Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Na mocy art. 113 ust. 9 ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.
Zgodnie z art. 113 ust. 10 ustawy:
Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
W myśl art. 113 ust. 11 ustawy:
Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.
Stosownie do art. 113 ust. 11a ustawy:
Przepis ust. 11 stosuje się odpowiednio do podatnika będącego osobą fizyczną, który przed zakończeniem działalności gospodarczej utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, a następnie rozpoczął ponownie wykonywanie czynności, o których mowa w art. 5.
Jak wynika z art. 113 ust. 13 ustawy:
Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu,
f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
- urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),
- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
g) hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:
- pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU ex 45.4);
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie,
d) ściągania długów, w tym factoringu;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
We wniosku wskazał Pan, że prowadził Pan działalność pokrywającą się z zakresem świadczeń niepieniężnych, które będzie Pan świadczył na rzecz Spółki, jednak zawiesił ją Pan z 1 kwietnia 2023 r. Na dzień złożenia wniosku o wydanie interpretacji jest Pan zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Wedle przewidywań Pana wynagrodzenie jako zobowiązanego do powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie będzie przekraczać 200.000,00 zł w danym roku podatkowym. W przyszłości zamierza Pan wystąpić o wykreślenie z rejestru podatników VAT czynnych. Wykonywane na rzecz Spółki czynności nie będą czynnościami wymienionymi w art. 113 ust. 13 ustawy.
Jak wynika z przywołanych powyżej przepisów, podatnik ma prawo powrócić do zwolnienia wynikającego z art. 113 ustawy w trakcie roku podatkowego pod warunkiem, że:
- minął rok od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub z niego zrezygnował,
- w poprzednim roku podatkowym wartość sprzedaży nie przekroczyła u niego kwoty 200.000 zł,
- powrót do zwolnienia może nastąpić od początku danego miesiąca,
- nie wykonuje czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy.
Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa i przedstawione przez Pana okoliczności, należy zgodzić się z Panem, że w przypadku, gdy Pan będący aktualnie podatnikiem VAT czynnym zostanie wykreślony z rejestru podatników VAT czynnych i spełniać Pan będzie wymagania przewidziane w art. 113 ust. 11 ustawy oraz jednocześnie wartość sprzedaży z tytułu wykonywanych przez Pana czynności stanowiących świadczenie niepieniężne nie przekroczy kwoty 200.000,00 zł w danym roku podatkowym, a wykonywane na rzecz Spółki czynności nie będą czynnościami wymienionymi w art. 113 ust. 13 ustawy, będzie Pan uprawniony do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego uregulowanego w art. 113 ust. 1 ustawy z początkiem dowolnego miesiąca następującego po wyznaczonym w art. 113 ust. 11 ustawy terminie.
Pana stanowisko w zakresie objętym pytaniem oznaczonym we wniosku nr 3 uznaję za prawidłowe.
Pana wątpliwości dotyczą również tego, jakim dokumentem powinien Pan dokumentować wykonywanie powtarzających się świadczeń niepieniężnych (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).
Twierdzi Pan, że w przypadku niekorzystania przez Pana ze zwolnienia podmiotowego uregulowanego w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy będzie Pan zobowiązany dokumentować wykonywane czynności poprzez wystawienie faktury, a w przypadku, gdy będzie Pan korzystał ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w ww. artykule, to udokumentowanie wykonania świadczeń niepieniężnych możliwe będzie przez wystawienie rachunku, o którym mowa w przepisach Ordynacji podatkowej lub faktury bez VAT.
Przechodząc do kwestii dokumentowania świadczeń wykonywanych przez Pana na rzecz Spółki wskazać na wstępie należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie przewidują sytuacji dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT dokumentem innym niż faktura.
W obecnie obowiązującym stanie prawnym podatnicy zwolnieni z podatku VAT muszą wystawiać faktury tylko na żądanie nabywcy towaru lub usługi, a podatnik dokumentujący czynności zwolnione podlega pod przepisy ustawy o podatku od towarów i usług (dotyczących faktur), a nie pod przepisy Ordynacji podatkowej.
W myśl art. 2 pkt 31 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o fakturze – rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.
W myśl art. 106b ust. 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:
Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
W świetle art. 106b ust. 3 ustawy:
Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:
a) czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,
b)czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,
1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:
a) przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,
b) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118
- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Z kolei art. 87 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) stanowi, że:
Jeżeli z odrębnych przepisów nie wynika obowiązek wystawienia faktury, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani, na żądanie kupującego lub usługobiorcy, wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.
Z powyższych przepisów wynika, że przedsiębiorcy zwolnieni z VAT (przedmiotowo lub podmiotowo) nie muszą potwierdzać każdej sprzedaży na rzecz innego przedsiębiorcy lub osoby prywatnej dokumentem sprzedaży. Obowiązani są oni wystawić dokument tylko wtedy, gdy klient sobie tego wyraźnie zażyczy. Jednakże w takiej sytuacji dokumentem tym powinna być faktura, a nie rachunek.
Przepis art. 106e ust. 1 ustawy zawiera katalog obligatoryjnych danych, które powinna zawierać faktura.
W myśl art. 106e ust. 1 pkt 19 lit. a ustawy:
W przypadku, gdy podatnik dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, to na fakturze wskazuje przepis ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego stosuje zwolnienie od podatku.
Zgodnie z art. 106e ust. 4 pkt 3 ustawy:
Faktura nie zawiera w przypadku, o którym mowa w art. 106b ust. 3 pkt 2 – danych określonych w ust. 1 pkt 12-14.
Należy tu wskazać, że § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 października 2021 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz. U. z 2021 poz. 1979) określa przypadki, w których faktury mogą zawierać zakres danych węższy niż określony w art. 106e ustawy o podatku od towarów i usług oraz zakres tych danych.
Stosownie do § 3 pkt 3 ww. rozporządzenia:
Faktura dokumentująca dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy powinna zawierać dane, o których mowa w pkt 1 lit. a)-g), tj.:
a) datę wystawienia,
b) numer kolejny,
c) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
d) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
e) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
f) cenę jednostkową towaru lub usługi,
g) kwotę należności ogółem.
Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika, natomiast faktura stanowi podstawę dla nabywcy towaru lub usługi do odliczenia podatku naliczonego.
W Pana przypadku powtarzające się świadczenia niepieniężne, które Pan wykonuje na rzecz Spółki, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy. Z tytułu wykonywanych odpłatnie na rzecz Spółki świadczeń niepieniężnych będzie Pan podatnikiem podatku VAT. Tak więc skoro będzie Pan podatnikiem podatku VAT i dokona czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem, to będzie Pan zobowiązany do udokumentowania świadczonej usługi poprzez wystawienie na rzecz Spółki faktury, w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.
Jednocześnie, jak wykazano powyżej, wykonując na rzecz Spółki powtarzające się świadczenia niepieniężne będzie Pan mógł korzystać ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 w zw. z art. 113 ust. 9 ustawy po spełnieniu warunków wynikających z art. 113 ust. 11 ustawy.
Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, że podatnik w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy ma obowiązek wystawienia - na żądanie nabywcy - faktury na podstawie art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy, zawierającej dane zgodne § 3 pkt 1-3 ww. cytowanego rozporządzenia.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług obowiązują również wtedy, gdy podatnik dobrowolnie (bez żądania nabywcy) zdecyduje się wystawić taką fakturę. Przepisy nie nakładają obowiązku oznaczania wystawianego dokumentu nazwą faktura, dokument ten musi jednak zawierać dane wymagane (tutaj rozporządzeniem) dla faktury, wtedy też będzie uznawany za fakturę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, i to niezależnie od tego, czy zostanie nazwany „rachunkiem”, czy fakturą. Tytuł zamieszczony na dokumencie nie jest obowiązkowym elementem faktury, dlatego faktura będzie prawidłowa, jeśli w jej tytule znajdzie się nazwa „faktura”, „rachunek” czy też dowolny inny tytuł, bądź nie będzie go w ogóle, jednakże wyłącznie wtedy, gdy zawiera wszystkie elementy wymagane dla faktury.
W myśl obecnie obowiązujących przepisów wskazanym jednak byłoby nazywanie wystawianych dokumentów fakturami.
Tym samym w sytuacji, gdy będzie Pan korzystał ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy, po spełnieniu warunków wynikających z art. 113 ust. 11 ustawy, to wyłącznie na żądanie Spółki będzie Pan miał obowiązek wystawienia faktury dokumentującej wykonywane przez siebie czynności z podaniem przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego stosuje zwolnienie od podatku.
Oceniając całościowo stanowisko w zakresie objętym pytaniem oznaczonym we wniosku nr 4 uznaję je za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Tym samym przyjęliśmy jako element opisu zdarzenia przyszłego Pana jednoznaczne wskazanie, że otrzymywane od Spółki wynagrodzenie nie będzie stanowić przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1-6 ustawy i w art. 13 ust. 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).
Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).