Temat interpretacji

Kto wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w związku z otrzymanym odszkodowaniem za działkę należącą do Skarbu Państwa?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Powiatu przedstawione we wniosku z dnia 20 marca 2012r. (data wpływu 22 marca 2012r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania podmiotu za podatnika podatku VAT z tytułu odszkodowania otrzymanego za działkę należącą do Skarbu Państwa jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 marca 2012r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania podmiotu za podatnika podatku VAT z tytułu odszkodowania otrzymanego za działkę należącą do Skarbu Państwa.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny.

W dniu 13 września 2011r. do Powiatu wpłynęła decyzja Wojewody nr . z dnia 25 sierpnia 2011r. wydana na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r.- Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), art. 123 ust. 4a i f, 5, art. 18 ust. 1, 1e pkt 1 i ust. 3 i art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tj. Dz. U. z 2008r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.), art. 130 ust. 2 i art. 132 ust. 1a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (tj. Dz. U. z 2007r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) oraz art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2005r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. z 2005r., Nr 267, poz. 2251 z późn.zm.) o ustaleniu odszkodowania z tytułu nabycia z mocy prawa przez w. ł. prawa własności części nieruchomości położonej w obrębie R., gminie R., Powiecie T., W. Ł. oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr . o pow. 0,0081 ha.

Odszkodowanie zostało przyznane na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Starostę. W ślad za wydaną decyzją Samorząd W. Ł., w imieniu którego działa Zarząd Dróg Wojewódzkich w Ł. dokonał wpłaty ww. odszkodowania na rachunek Powiatu. Powiat potraktował otrzymane odszkodowanie jako kwotę brutto, udokumentował otrzymane odszkodowanie fakturą VAT, zastosował stawkę podstawową 23% (dla nieruchomości gruntowej niezabudowanej), ujął fakturę w ewidencji VAT w miesiącu otrzymania zapłaty i złożył stosowną deklarację. Naliczony podatek VAT został odprowadzony do Urzędu Skarbowego. Należność netto stanowi dochód Skarbu Państwa. Powiat jest zrejestrowany jako czynny podatnik VAT i składa deklaracje VAT - 7 w okresach miesięcznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie...

Kto wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w związku z otrzymanym odszkodowaniem za działkę należącą do Skarbu Państwa...

Zdaniem Wnioskodawcy, w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w związku z otrzymanym odszkodowaniem za działkę należącą do Skarbu Państwa wystąpi Powiat. Wynika to z faktu, iż Skarb Państwa jako osoba prawna niemająca własnych organów zleca Staroście gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa - jako zadanie z zakresu administracji rządowej. Starosta z kolei - stosownie do treści art. 34 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym kieruje sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz. Starosta działa wyłącznie w obrębie jednostki samorządu terytorialnego, zatem podejmowane przez niego działania są w istocie działaniami podejmowanymi przez jednostkę samorządu terytorialnego.

Ponadto Wnioskodawca informuje, że ww. stanowisko ma potwierdzenie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 maja 2009 r. .

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2011r., Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Według art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), obowiązującego od dnia 6 kwietnia 2011r. zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 33 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. Stosownie do art. 34 k.c., Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych państwowych osób prawnych.

Wskazać należy, iż Skarb Państwa stanowi osobę prawną, która z definicji nie posiada organów. Ich rolę spełniają państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które w stosunkach cywilnoprawnych działają w ramach swoich zadań w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa.

Skarb Państwa w stosunkach cywilnoprawnych jest podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych osób prawnych, zatem każda czynność cywilnoprawna państwowej jednostki organizacyjnej jest czynnością Skarbu Państwa. Jednostki te działają na rachunek Skarbu Państwa, a przysporzenie majątkowe może nastąpić tylko na rzecz Skarbu Państwa. Jednostka organizacyjna Skarbu Państwa ma jedynie zdolność cząstkową, jej funkcją jest reprezentowanie interesów Skarbu Państwa i podejmowanie za niego czynności.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

W związku z powyższym Skarb Państwa, dokonując czynności prawnej, której przedmiotem jest dostawa nieruchomości, występuje przez reprezentanta w osobie starosty. Ustanowienie osoby upoważnionej do zawierania umów cywilnoprawnych mających za przedmiot nieruchomości gruntowe nie przesądza jednak kwestii kto występuje w charakterze podatnika podatku VAT w związku z dokonanymi czynnościami.

Powiat, w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (tj. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.), jest jednostką samorządu terytorialnego. Posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest właścicielem mienia i innych praw majątkowych oraz samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu powiatu.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ww. ustawy, organami powiatu są rada powiatu i zarząd powiatu. Zarząd jest organem wykonawczym powiatu (art. 26 ust. 1 powołanej ustawy). W myśl art. 33 ww. ustawy, zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urzędu pracy. Z przepisu art. 34 ust. 1 tej ustawy wynika, że starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.

Jak wynika z powołanych wyżej norm Starosta dokonuje określonych czynności nie w imieniu własnym lecz w imieniu Skarbu Państwa lub w imieniu jednostki samorządu terytorialnego (Powiatu).

Natomiast, starostwo powiatowe jest aparatem pomocniczym, służącym zarządowi do wykonania zadań powiatu oraz obsługi techniczno - organizacyjnej powiatu. Tak rozumiane starostwo powiatowe jest wyspecjalizowanym biurem o pewnym zespole pracowników oraz zasobie środków materialnych, danych do pomocy organowi w celu realizacji jego zadań i kompetencji.

Samorządowe osoby prawne (gminy, powiaty, województwa) są jednostkami podziału terytorialnego, posiadają osobowość prawną, a zatem i zdolność do działania we własnym imieniu i na własny rachunek. Nie mają jednak własnych struktur organizacyjnych, a nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. Urzędy te realizując zadania spoczywające na samorządowych osobach prawnych, a skutkujące obowiązkiem podatkowym w podatku od towarów i usług, występują wyłącznie jako jednostki organizacyjne działające w imieniu i na rzecz ww. osób prawnych.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 05 lipca 2010r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 128, poz. 861) starostwo powiatowe nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, dotyczącej rozliczeń podatku od towarów i usług dla samorządowych osób prawnych oraz dla ich urzędów, obsługujących od strony techniczno - organizacyjnej te osoby prawne.

Z powołanych regulacji prawnych wynika, iż realizując czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług we własnym imieniu i na własny rachunek, podatnikiem podatku od towarów i usług jest Powiat. Starostwo jest aparatem pomocniczym organu wykonawczego, który nie posiada podmiotowości prawnej.

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, iż w zakresie podatku od towarów i usług nie występuje odrębna podmiotowość Powiatu i Starostwa Powiatowego. Powiat i Starostwo Powiatowe nie mogą być odrębnie zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług. Jako podatnik podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT powinien być zarejestrowany wyłącznie Powiat jako jednostka samorządu terytorialnego, posiadająca osobowość prawną.

Ponadto zgodnie z art. 8 Ordynacji podatkowej, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu

Z opisanego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest zrejestrowany jako czynny podatnik VAT i składa deklaracje VAT - 7 w okresach miesięcznych. W dniu 13 września 2011r. do Powiatu wpłynęła decyzja W. Ł. Nr. z dnia 25 sierpnia 2011r. o ustaleniu odszkodowania z tytułu nabycia z mocy prawa przez W. Ł. prawa własności części nieruchomości położonej w obrębie R., gminie R., Powiecie T., W. Ł. oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr o pow. 0,0081 ha. Odszkodowanie zostało przyznane na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Starostę. W ślad za wydaną decyzją Samorząd w. ł., w imieniu którego działa Zarząd Dróg Wojewódzkich w Ł. dokonał wpłaty ww. odszkodowania na rachunek Powiatu. Powiat potraktował otrzymane odszkodowanie jako kwotę brutto, udokumentował otrzymane odszkodowanie fakturą VAT, zastosował stawkę podstawową 23% (dla nieruchomości gruntowej niezabudowanej), ujął fakturę w ewidencji VAT w miesiącu otrzymania zapłaty i złożył stosowną deklarację. Naliczony podatek VAT został odprowadzony do Urzędu Skarbowego.

Odnosząc przedstawiony opis stanu faktycznego do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, iż w przypadku wykonywania czynności z zakresu zadań zleconych nałożonych na starostę ustawą o gospodarce nieruchomościami z tytułu najmu, dzierżawy sprzedaży nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, to Powiat posiada status podatnika podatku od towarów i usług.

Wynika to bowiem z faktu, iż Skarb Państwa - jako osoba prawna niemająca własnych organów - opisane działania zleca jako zadanie z zakresu administracji rządowej Staroście. Taka procedura ustanowiona została w powołanym art. 11 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez dosłowne wskazanie podmiotu reprezentującego Skarb Państwa przy realizacji sprzedaży nieruchomości.

Starosta z kolei - stosownie do treści art. 34 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym - kieruje sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz. Dokonując zatem czynności o charakterze cywilnoprawnym (które ze względu na swój charakter nie korzystają z wyłączenia od opodatkowania wskazanego w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT), a przez to tworząc zdarzenie mające skutki podatkowe, wykonuje je w ramach działalności gospodarczej. Uwzględniając jednakże fakt, iż podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności (Powiatu i Starostwa Powiatowego) jest wyłącznie Powiat jako jednostka samorządu terytorialnego posiadająca osobowość prawną oraz to, że nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej Powiatu i Starostwa Powiatowego w zakresie VAT, podatek od towarów i usług związany z wykonaniem opisanych we wniosku czynności w zakresie sprzedaży, oddania w najem, dzierżawę nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa reprezentowanego przez Starostę, zobowiązany jest rozliczyć Powiat.

Reasumując, podatnikiem podatku od towarów i usług w związku z przedmiotową dostawą nieruchomości w zamian za odszkodowanie, jest Powiat.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy, uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi tj. Dz. U. z 2012r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 158 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi