Reasumując, należy stwierdzić iż czynności polegające na zakupie i odsprzedaży akcji i udziałów w spółkach mające na celu tylko i wyłącznie uzyskanie ... - Interpretacja - IPPP1/443-1810/08-5/MPe

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 23.12.2008, sygn. IPPP1/443-1810/08-5/MPe, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

Reasumując, należy stwierdzić iż czynności polegające na zakupie i odsprzedaży akcji i udziałów w spółkach mające na celu tylko i wyłącznie uzyskanie ewentualnych korzyści w postaci dywidendy oraz zysku ze sprzedaży udziałów będące efektem zainwestowania nadwyżki środków finansowych jakie Bank posiada z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej tj. usług pośrednictwa finansowego nie można uznać za dostawę towarów ani za świadczenie usług, a zatem czynności te nie stanowią działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Zgodnie bowiem z definicją zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy usługą jest każde świadczenie wykonywane na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, które nie jest dostawą. Przez świadczenie to należy rozumieć zachowanie (poza przeniesieniem prawa do rozporządzania towarem), które wynika ze zobowiązania jednego podmiotu (usługodawcy) do wykonania pewnych czynności (usług) w stosunku do drugiego podmiotu będącego usługobiorcą. W przypadku nabywania akcji i udziałów w spółkach, czynności stanowiących tylko formę inwestycji w celu osiągnięcia korzyści w postaci ewentualnej dywidendy i zysku będącego różnicą pomiędzy ceną sprzedaży a ceną nabycia brak jest jakiegokolwiek świadczenia o charakterze usługowym.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Banku przedstawione we wniosku z dnia 09.09.2008 r. (data wpływu 24.09.2008 r.) uzupełnionego w dniu 17.12.2008 r. (data wpływu) na wezwanie z dnia 05.12.2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzenia w postaci dywidendy oraz zrealizowanego zysku ze sprzedaży papierów udziałowych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24.09.2008 r. wpłynął ww. wniosek uzupełniony w dniu 17.12.2008 r. (data wpływu) na wezwanie z dnia 05.12.2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzenia w postaci dywidendy oraz zrealizowanego zysku ze sprzedaży papierów udziałowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Bank (dalej jako: Bank) świadczy usługi finansowe oraz usługi pośrednictwa finansowego. Katalog czynności wykonywanych przez Bank w zakresie świadczenia usług bankowych został określony w art. 5 oraz art. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawa bankowego, zgodnie z tymi przepisami banki mogą m. in.:

  1. obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych,
  2. zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych,
  3. dokonywać obrotu papierami wartościowymi,
  4. dokonywać, na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem, zamiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika,.
  5. świadczyć inne usługi finansowe,
  6. wykonywać inne czynności, jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego.

Czynności te, przede wszystkim o charakterze finansowym, stanowią przedmiot aktywności gospodarczej banków. Są one wykonywane przez banki zawodowo (profesjonalnie) i zarobkowo (odpłatnie), skutkując powstaniem należności z tytułu świadczonych usług.

Mając na uwadze przedstawiony zakres czynności bankowych Bank w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje transakcji obrotu (transakcji nabycia i zbycia) na określonych instrumentach finansowych m. in. na:

  • obligacjach skarbowych, obligacjach komunalnych oraz obligacjach komercyjnych, czyli emitowanych przez przedsiębiorców,
  • bonach skarbowych i bonach komercyjnych oraz innych krótkoterminowych papierach dłużnych,
  • certyfikatach depozytowych emitowanych przez inne banki,
  • listach zastawnych,
  • akcjach i udziałach w spółkach kapitałowych,
  • oraz certyfikatach inwestycyjnych i jednostkach uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.

Część z tych instrumentów (przede wszystkim papiery dłużne) stanowi podstawę do dokonywania innych transakcji finansowych realizowanych przez Bank np. transakcji repo lub sell buy back (transakcji sprzedaży papierów wartościowych z przyrzeczeniem odkupu). Część stanowi zabezpieczenie przejęte przez Bank lub też wynika z konwersji wierzytelności przysługujących Bankowi na kapitał zakładowy dłużnika.

Warto wspomnieć, że Bank jako instytucja finansowa profesjonalnie zajmuje się alokacją nadwyżek pieniężnych pochodzących ze środków powierzonych Bankowi przez inne podmioty, najczęściej udostępniając te środki podmiotom zgłaszającym potrzebę finansowania. Alokacja nadwyżek pieniężnych związana jest również z transakcjami na instrumentach finansowych, które można podzielić względem ich właściwości na instrumenty dotyczące:

  • finansowania innych podmiotów (poza udzielaniem kredytów i pożyczek bankowych) i mogą odbywać się np. poprzez nabywanie dłużnych papierów wartościowych (tj. obligacji bonów i innych papierów dłużnych), bezpośrednio od ich emitenta lub też na rynku wtórnym,
  • podejmowania określonych inwestycji, w szczególności inwestycji kapitałowych tj. poprzez nabywanie na własny rachunek i własne ryzyko właścicielskich papierów wartościowych, udziałów oraz jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, licząc na wzrost wartości inwestycji.

Z tytułu realizacji obrotu na instrumentach finansowych Bank otrzymuje następujące wynagrodzenie w postaci:

  • odsetek od dłużnych papierów wartościowych (np. obligacji z góry określonym kuponem),
  • dyskonta od dłużnych papierów wartościowych (np. obligacji dyskontowych bonów skarbowych),
  • dywidendy i innych przychodów z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych,
  • zysku zrealizowanego na sprzedaży określonych papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych (rozumianego jako dodatnia różnica pomiędzy ceną zbycia a ceną zakupu danego papieru).

Należy zaznaczyć, że transakcje na części papierów udziałowych są kwalifikowane jako inwestycje majątkowe Banku, niestanowiące wykonywania przez Bank usług pośrednictwa finansowego. Do takich inwestycji należą transakcje związane z utrzymywaniem przez Bank pakietów kontrolnych akcji lub udziałów w podmiotach zależnych, współzależnych oraz stowarzyszonych, których posiadanie związane jest z wykonywaniem przez Bank uprawnień właścicielskich.

W związku z wezwaniem Strony do uzupełnienia stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, Strona wskazała, iż prowadzi działalność na rynkach papierów wartościowych poprzez nabywanie i zbywanie papierów udziałowych na własny rachunek i we własnym imieniu. Działalność ta jest realizowana w związku z posiadaniem nadwyżek pieniężnych oraz podyktowana chęcią osiągnięcia zysku w postaci dywidendy i zysku kapitałowego. Realizacja wskazanych działań wynika z charakteru działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę. Z reguły, Spółka nie działa jako pośrednik na rzecz podmiotów, którzy zarówno w chwili obecnej korzystają z usług finansowych oferowanych przez Spółkę, jak i tych podmiotów, z którymi Spółka bezpośrednio nie współpracuje. Spółka samodzielnie podejmuje decyzje inwestycyjne w papiery udziałowe.

Spółki nie łączy z odbiorcą innych usług finansowych bezpośredni stosunek prawny, z którego wynika obowiązek świadczenia usług pośrednictwa finansowego w zakresie obrotu papierami udziałowymi.

W odniesieniu do usług pośrednictwa finansowego w zakresie obrotu papierami udziałowymi realizowanych przez Spółkę można mówić o wykonywaniu przez nią działalności gospodarczej obejmującej czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W rezultacie, spełnione są przesłanki uznania, że czynności wykonywane przez Spółkę kwalifikują ją jako podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Konsekwencją podejmowanych działań może być osiągnięcie wynagrodzenia w postaci uzyskanej dywidendy oraz zrealizowanego zysku ze sprzedaży papierów udziałowych (rozumianego jako dodatnia różnica między ceną zbycia a ceną zakupu papieru udziałowego). Ponieważ zakup inwestycyjny prowadzony jest w oparciu o m.in. analizę techniczną, wycenę ekonomiczną papierów udziałowych, w trakcie analizy określany jest poziom całkowitego zysku możliwego do uzyskania z inwestycji (w tym również w postaci dywidendy).

W konsekwencji, można mówić, że istnieje bezpośredni związek otrzymanych kwot w postaci dywidendy oraz zrealizowanego zysku transakcyjnego z wykonywaniem przez Spółkę działań o charakterze zarobkowym.

Zrealizowany zysk z inwestycji w papiery udziałowe w postaci dywidendy oraz zysku transakcyjnego, co do zasady, nie jest powiązany w sposób bezpośredni z innymi czynnościami wykonywanymi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz konkretnych odbiorców usług. Spółka, bowiem, realizuje czynności w zakresie obrotu papierami udziałowymi na zasadach alokacji nadwyżek pieniężnych wynikających ze środków finansowych przekazanych przez klientów Spółki w ramach świadczących usług finansowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wynagrodzenie Banku uzyskane w związku z obrotem akcjami, udziałami bądź innymi papierami o charakterze udziałowym, dla którego Bank występuje w roli podatnika VAT, w postaci otrzymanej dywidendy oraz zrealizowanego zysku ze sprzedaży papierów udziałowych (rozumianego jako dodatnia różnica między ceną zbycia a ceną zakupu papieru udziałowego) stanowi podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 30 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Banku, w przypadku transakcji nabywania i zbywania przez Bank akcji, udziałów bądź innych papierów o charakterze udziałowym, w których Bank występuje w charakterze podatnika VAT, wynagrodzeniem podstawą opodatkowania ustalaną na potrzeby podatku VAT jest kwota otrzymanej dywidendy wraz z zyskiem ze sprzedaży tych papierów (rozumianego jako dodatnia różnica między ceną zbycia a ceną zakupu papieru) zrealizowanym w danym okresie rozliczeniowym (np. miesiącu).

Czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług jest m. in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przez które rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o VAT usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji.

I tak zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. z dnia 29 kwietnia 1997 r.) usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w dziale 65, sekcja J obejmują m. in. usługi banków innych niż bank centralny i innych instytucji finansowych wykonywane na własny rachunek w zakresie gromadzenia i redystrybucji zasobów pieniężnych, usługi w zakresie gromadzenia i redystrybucji zasobów finansowych w sposób inny niż przez udzielenie kredytów, jak również działalność na rynkach papierów wartościowych prowadzoną na rachunek własny.

Działalność na rynkach papierów wartościowych prowadzoną na rachunek własny przez instytucje finansowe należy zakwalifikować pod numerem 65.23.10-00.00 jako usługi pośrednictwa finansowego gdzie indziej nie sklasyfikowane.

Zgodnie z powyższym, nabywanie i zbywanie na własny rachunek Banku akcji, udziałów czy jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych (dalej też zwanymi papierami udziałowymi) należy, co do zasady zaliczyć do usług pośrednictwa finansowego zwolnionych od podatku VAT na podstawie art. 43 ustawy o VAT.

Na gruncie poprzednio obowiązujących przepisów ustawy o VAT oraz ustawy o opłacie skarbowej rozstrzygana była również kwestia traktowania transakcji sprzedaży akcji i udziałów jako usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. W wyroku z dnia 5 stycznia 2001 r. Sąd Najwyższy (sygn. nr III RN 118/00) wskazał że sprzedaż akcji może mieć charakter usługi pośrednictwa finansowego w pojęciu ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Podobnie Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. nr III SA 2382/01 z 10 kwietnia 2003 r.) uznał, że w sytuacji gdy podatnik upatruje jedynie korzyści finansowych i nabywa udziały w celach spekulacyjnych (licząc na wzrost ich wartości) nie zaś w celu sprawowania uprawnień właścicielskich, a następnie sprzeda te udziały, będziemy mieli do czynienia z usługami pośrednictwa finansowego, zwolnionymi z VAT-u.

Również w myśl obowiązujących przepisów ustawy o VAT, kluczowym jest identyfikacja czy w odniesieniu do określonej transakcji lub świadczenia występuje podmiot będący podatnikiem podatku VAT.

I tak zgodnie z art. 15 ustawy o VAT, podatnikami są m. in. osoby prawne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zaś, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Kwestia, czy podejmowane inwestycje kapitałowe należy uznać za prowadzone w ramach działalności gospodarczej, a zatem za czynności traktowane jako świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług była przedmiotem rozstrzygnięcia przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości (dalej ETS). Odwołując się do orzecznictwa wypracowanego przez ETS, należy stwierdzić że jedynie w trzech sytuacjach nabywanie, posiadanie i zbywanie udziałów akcji lub innych instrumentów finansowych podlega opodatkowaniu podatkiem VAT:

  1. Posiadacz udziałów uczestniczy w zarządzaniu spółką, której udziały zbywa, w sposób wykraczający poza prawa i obowiązki wynikające z samego posiadania udziałów. Uczestnictwo takie polega na dokonywaniu usług o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym (sprawa C-60/90 pomiędzy Polysar lnvestments Netherlands BV a Inspecteur der lnvoerrechten en Accijnzen oraz C-16/00 pomiędzy Cibo Participations S.A. a Directeur régional des impôts du Nord-Pas-de-Calais),
  2. Zbywca udziałów prowadzi działalność maklerską lub brokerską (sprawa C-155/94 Wellcome Trust Ltd),
  3. Posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej podatnika (sprawa C-306/94 pomiędzy Régie Dauphinoise-Cabinet A. Forest SARL a Ministre du Budget).

W przypadku instytucji finansowych, z reguły, mamy do czynienia z sytuacją opisaną w punkcie 3, bowiem podejmowanie inwestycji kapitałowych należy do codziennych działań tych instytucji i stanowi immanentną cechę działalności gospodarczej banków, wpisaną do katalogu czynności bankowych. Utrzymywanie określonych pakietów papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych przez banki, z reguły, nie jest wynikiem wykonywania praw właścicielskich, lecz stanowi wykonanie zadań, do których banki jako instytucje finansowe zostały przeznaczone, czyli dokonywania alokacji nadwyżek pieniężnych.

Tym samym, za wyjątkiem sytuacji, w której Bank wykonuje swoje prawa właścicielskie tj. w transakcjach na papierach udziałowych, które wynikają z utrzymywania przez Bank pakietów kontrolnych akcji lub udziałów w podmiotach zależnych, współzależnych oraz stowarzyszonych i które to pakiety są kwalifikowane przez Bank jako inwestycje majątkowe, niestanowiące wykonywania przez Bank usług pośrednictwa finansowego, pozostałe inwestycje kapitałowe czyli inwestycje w papiery wartościowe, udziały i inne papiery o charakterze udziałowym zakupione w celu realizacji zysku na tych papierach stanowią czynności wykonywane przez Bank w ramach usług pośrednictwa finansowego.

W zakresie w jakim Bank posiada status podatnika podatku VAT oraz wykonuje działalność pośrednictwa finansowego, kluczową kwestią jest ustalenie obrotu i podstawy opodatkowania na potrzeby podatku VAT na transakcjach, których przedmiotem są akcje, udziały lub inne papiery o charakterze udziałowym zakupione przez Bank.

Zgodnie z art. 29 ust 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót rozumiany jako kwota należna z tytułu sprzedaży, obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy pomniejszonego o kwotę należnego podatku.

Jednocześnie, w przypadku czynności wynikających z umowy agencyjnej lub zlecenia pośrednictwa, lub innych usług o podobnym charakterze podstawą opodatkowania jest zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonanie usługi pomniejszona o kwotę podatku.

W przypadku gdy Bank zbywa akcje, udziały bądź inne papiery o charakterze udziałowym nabyte na własnych rachunek w celu ich dalszej odprzedaży oraz Bank liczy na wzrost wartości tej inwestycji, to zazwyczaj nie występuje żadna prowizja, a jedynym wynagrodzeniem jest zysk zrealizowany na danej transakcji, a więc dodatnia różnica pomiędzy ceną zbycia a ceną nabycia osiągnięta przy ich sprzedaży.

W ocenie Banku zysk zrealizowany na takich transakcjach rozumiany jako dodatnia różnica miedzy ceną sprzedaży a ceną zakupu danego papieru należy traktować jako inną postać wynagrodzenia za wykonanie usługi, określoną w art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

Należy zauważyć, ze czynności w zakresie obrotu papierami udziałowymi wykonywane przez Bank stanowią usługi pośrednictwa finansowego. Usługi te są realizowane w oparciu o umowę pośrednictwa, która nie jest umową nazwaną kodeksu cywilnego. Chociaż przyjmuje się, że do umowy pośrednictwa stosuje się przepisy umowy zlecenia, pośrednik w przeciwieństwie do zleceniobiorcy posiada samodzielność w wykonywaniu określonych działań oraz nie jest ograniczony obowiązkiem stosowania się do poleceń strony (za komentarzem do art. 30 ustawy o VAT w: Adam Bartosiewicz, Ryszard Kubacki, VAT Komentarz, Lex, 2007, wyd. II).

Stąd też można mówić że dopuszczalne jest, aby pośrednik występował we własnym imieniu i na własny rachunek (przejmuje na siebie ryzyko związane z niepowodzeniem się transakcji) bowiem działa jednocześnie w imieniu dwóch stron transakcji oraz jego zadaniem jest doprowadzenie do skojarzenia stron kontraktu.

Warto zauważyć, że powyższe cechy pośrednictwa zawierają transakcje obrotu papierami wartościowymi i innymi instrumentami finansowymi realizowanymi przez Bank w ramach ogólnej działalności bankowej, bowiem nadrzędną ideą zmuszającą Bank do określonego działania czyli podejmowania inwestycji, jest lokowanie posiadanych nadwyżek pieniężnych w celu uzyskania zysku na transakcji.

W rezultacie, mając na uwadze powyższe, zdaniem Banku podstawę opodatkowania na potrzeby podatku VAT w zakresie obrotu na inwestycjach w papiery udziałowe zakupione na własny rachunek traktowanego jako usługi pośrednictwa finansowego zgodnie z art. 30 ust 1 pkt 4 ustawy o VAT, stanowi inna postać wynagrodzenia za wykonanie usługi pomniejszona o kwotę podatku.

Tym samym zysk na transakcjach w zakresie obrotu akcjami, jednostkami uczestnictwa oraz udziałami zakupionych w celu wzrostu ich wartości, a nie wykonywania praw właścicielskich jako inna postać wynagrodzenia należna z tytułu wykonywania usług pośrednictwa finansowego stanowi kwotę wynagrodzenia określonego na potrzeby podatku VAT.

W związku z powyższym w ocenie Banku, w przypadku transakcji nabywania i zbywania przez Bank papierów udziałowych, w których Bank występuje w charakterze podatnika VAT, wynagrodzeniem i podstawą opodatkowania ustalaną na potrzeby podatku VAT jest kwota otrzymanej dywidendy wraz z zyskiem ze sprzedaży papierów udziałowych (rozumianym jako dodatnia różnica między ceną sprzedaży a ceną zakupu danego papieru) zrealizowanym w danym okresie rozliczeniowym (np. miesiącu).

W przypadku braku możliwości identyfikacji zbywanych papierów udziałowych ustalenie wyniku na transakcji sprzedaży powinno następować przy zastosowaniu odpowiednich metod rachunkowych określających kolejność zbywanych papierów (np. metoda FIFO).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) zwanej dalej ustawą, czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług jest m. in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei przez towary, zgodnie z art. 2 ust. 6 ustawy, rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemąjącej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy wykonywane są przez podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającego w takim charakterze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ust. 2 powołanego powyżej przepisu ma charakter podmiotowy, odnosi się bowiem do podmiotów prowadzących tę działalność. Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Tak więc, nie każda czynność dokonana przez podmiot, mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku VAT nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Bank nabywa i odsprzedaje akcje oraz udziały w spółkach na własny rachunek i we własnym imieniu. Czynności te stanowią alokację nadwyżek pieniężnych jakie Bank posiada z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej tj. usług pośrednictwa finansowego. Działania polegające na nabywaniu i odsprzedaży akcji podyktowane są chęcią osiągnięcia zysku w postaci dywidendy i zysku kapitałowego. Banku nie łączy z odbiorcą innych usług finansowych bezpośredni stosunek prawny, z którego wynika obowiązek świadczenia usług pośrednictwa finansowego w zakresie obrotu papierami udziałowymi.

Zatem należy zauważyć, iż w przedstawionej powyżej sytuacji samo nabywanie i odsprzedaż akcji bądź udziałów w spółkach we własnym imieniu i na własny rachunek nie powinno być uznane za działalność gospodarczą w świetle art. 15 ust. 2 ustawy. Bank bowiem w takim przypadku nie wykorzystuje, jak twierdzi, towarów lub wartości niematerialnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, ponieważ otrzymana ewentualna dywidenda jest wyłącznie uzyskanym pożytkiem z tytułu posiadania w danym czasie akcji konkretnego podmiotu a nie uzyskanym wynagrodzeniem za świadczoną usługę. Należy pamiętać, iż aby czynność mogła być uznana za usługę musi występować bezpośredni związek świadczonej usługi z otrzymanym wynagrodzeniem.

Podobnie w przypadku nabywania i odsprzedaży udziałów w innych spółkach. W tej sytuacji również nie dochodzi do wykorzystania towarów lub wartości niematerialnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, ponieważ jedyną korzyścią z tych czynności jest, jak sam Bank wskazuje ewentualny zysk ze sprzedaży tych udziałów.

Reasumując, należy stwierdzić iż czynności polegające na zakupie i odsprzedaży akcji i udziałów w spółkach mające na celu tylko i wyłącznie uzyskanie ewentualnych korzyści w postaci dywidendy oraz zysku ze sprzedaży udziałów będące efektem zainwestowania nadwyżki środków finansowych jakie Bank posiada z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej tj. usług pośrednictwa finansowego nie można uznać za dostawę towarów ani za świadczenie usług, a zatem czynności te nie stanowią działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Zgodnie bowiem z definicją zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy usługą jest każde świadczenie wykonywane na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, które nie jest dostawą. Przez świadczenie to należy rozumieć zachowanie (poza przeniesieniem prawa do rozporządzania towarem), które wynika ze zobowiązania jednego podmiotu (usługodawcy) do wykonania pewnych czynności (usług) w stosunku do drugiego podmiotu będącego usługobiorcą. W przypadku nabywania akcji i udziałów w spółkach, czynności stanowiących tylko formę inwestycji w celu osiągnięcia korzyści w postaci ewentualnej dywidendy i zysku będącego różnicą pomiędzy ceną sprzedaży a ceną nabycia brak jest jakiegokolwiek świadczenia o charakterze usługowym.

Należy również stwierdzić, że powołane przez Wnioskodawcę wyroki sądów administracyjnych oraz orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości są rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Na mocy ustawy z dnia 10 lipca 2008r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 888), która zmieniała treść art. 14f § 1 ustawy Ordynacja Podatkowa od dnia 20 września 2008 r. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł. Oznacza to, że wszystkie wnioski, które wpływają do organów od wymienionej daty podlegają opłacie w wysokości 40 zł. Z uwagi na fakt, iż Strona opłaciła wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w kwocie 75 zł w dniu 18.09.2008 r. różnica w kwocie 35 zł zostanie zwrócona zgodnie z § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształceniu w inną formę organizacyjno prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783), na wskazany przez Stronę nr rachunku bankowego x

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie