Interpretacja indywidualna z dnia 10.02.2016, sygn. IPPP2/4512-1108/15-4/KOM, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

brak obowiązku odprowadzenia podatku VAT od licytacyjnej sprzedaży nieruchomości zabudowanej należącej do dłużnika i brak obowiązku dokumentowania tej transakcji fakturą VAT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 listopada 2015 r. (data wpływu 23 listopada 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 stycznia 2016 r. (data wpływu 22 stycznia 2016 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 14 stycznia 2016 r. znak IPPP2/4512-1108/15-2/KOM (doręczone Stronie dnia 18 stycznia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku odprowadzenia podatku VAT od licytacyjnej sprzedaży nieruchomości zabudowanej należącej do dłużnika i braku obowiązku dokumentowania tej transakcji fakturą VAT jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 listopada 2015 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku odprowadzenia podatku VAT od licytacyjnej sprzedaży nieruchomości zabudowanej należącej do dłużnika i braku obowiązku dokumentowania tej transakcji fakturą VAT.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Komornik Sądowy w dniu 25 lutego 2015 r. przeprowadził licytację nieruchomości dłużnika Pani Katarzyny L., dla której Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego prowadzi księgę wieczystą, która okazała się skuteczna.

Nieruchomość stanowi nieruchomość gruntową zabudowaną budynkami mieszkalnymi o powierzchni użytkowej: 386,5 m² i 65,5 m², stanowiąca działkę nr ew. 41/1 o powierzchni 3500 m(2).

Kształt działki regularny, prostokątny. Działka jest ogrodzona.

Zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej z dnia 27 marca 2007 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy dla obszaru, przedmiotowa nieruchomość znajduje się na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej oznaczonej na mapie planu symbolem 27MNU.

Z informacji komornika wynika, że:

• dłużniczka od 26 lutego 1996 r. prowadzi działalność zawodową jako lekarz - ginekolog. Działalność ta prowadzona jest na terenie nieruchomości będącej obecnie przedmiotem licytacji;

• dłużniczka nie jest płatnikiem podatku od towarów i usług ze względu na wskazany przedmiot działalności sklasyfikowany jako 86.22.Z- specjalistyczna praktyka lekarska - usługi medyczne zwolnione są od podatku od towarów i usług;

• nabycie nieruchomości nastąpiło w formie aktu notarialnego w dniu 9 października 1997 r. i nie było potwierdzone fakturą VAT;

• dłużniczka nie obniżyła podatku należnego o podatek VAT naliczony;

• budynek, w którym wykonywana jest przez dłużniczkę działalność zawodowa został nabyty wraz z nieruchomością i adaptowany w celu spełnienia wymogów wynikających z przepisów regulujących wykonywanie zawodu lekarza;

• po nabyciu nieruchomości został wybudowany drugi budynek, w którym obecnie mieszka ojciec dłużniczki oraz jest komórka na narzędzia;

• dłużniczka ponosiła wydatki na nieruchomość przekraczające 30% wartości początkowej, przy czym większość z nich miała miejsce wcześniej niż przed pięciu laty. Część nakładów była natomiast dokonana później do momentu wszczęcia egzekucji;

• dłużniczka prowadzi cały czas działalność co do zasady podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, która to działalność jest jednak z tego podatku zwolniona.

W odpowiedzi na wezwanie Organu z dnia 14 stycznia 2016 r. Komornik wskazał dodatkowo, że na działce gruntu nr 41/1 znajdują się 2 budynki:

• Budynek I: stanowił budynek mieszkalny z częścią gospodarczo- garażową, został rozbudowany w latach 80-tych w poziomie parteru, nadbudowany oraz zmodernizowany. W części pomieszczeń gospodarczo-garażowych znajduje się gabinet lekarski ginekologiczny. Składa się on z następujących pomieszczeń: przedsionek, wiatrołap, poczekalnia, schowek porządkowy, toaleta dostępna z poczekalni, gabinet lekarski. Łączna powierzchnia gabinetu wynosi: 46,1 m². Pozostała część budynku stanowi część mieszkalną. Od strony północnej w bryle budynku znajduje się garaż.
• Budynek II: mieszkalny jednorodzinny typu SZYPER: parterowy, niepodpiwniczony, konstrukcja drewniana, szkieletowa, obecnie mieszka w nim ojciec dłużniczki. Wybudowany przez dłużniczkę po nabyciu nieruchomości, dłużniczce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wybudowania ww. budynku.

Na nieruchomości w związku z uzyskanymi informacjami od dłużniczki brak umów najmu, dzierżawy itp.

Dłużniczka bezspornie ponosiła wydatki na ulepszenie nieruchomości (całości) przekraczające 30% wartości początkowej, ponieważ jednak dłużniczka świadczy usługi medyczne zwolnione z podatku VAT, to podatek naliczony w związku z omawianymi wydatkami nie mógł stanowić podstawy do obniżenia podatku należnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Komornik od nieruchomości określonej w pkt 68 musi obliczyć i odprowadzić podatek VAT, w jakiej wysokości, a także, czy na Komorniku spoczywa taki obowiązek w przypadku licytacyjnej sprzedaży nieruchomości należącej do dłużnika...

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadających przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści ww. przepisu wynika, że komornik jest podatnikiem podatku od dostawy.

Z obowiązujących przepisów wynika także, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika-dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepis art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Zdaniem Komornika w przedmiotowej sprawie komornik nie jest zobowiązany do wystawienia faktury i odprowadzenia podatku VAT oraz pomniejszenia o jego kwotę kwoty podatku VAT należnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., poz. 1015, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika łub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści wskazanego wyżej przepisu wynika zatem, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Należy zauważyć, że przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Z przepisu art. 759 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101, z późn. zm.), zwana dalej kpc, wynika jednoznacznie, że czynności egzekucyjne, co do zasady wykonywane są przez komorników, z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów.

Zgodnie z art. 921 § 1 kpc, egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

Art. 18 ustawy wskazuje, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji, ilekroć podejmuje on czynności egzekucyjne. Przy czym w tym przepisie brak jest jednoznacznego wymogu, aby komornik jako przyszły płatnik, dokonywał - w trakcie prowadzenia określonego rodzaju egzekucji - czynności, której bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie prawa własności określonego towaru.

Tak więc, warunek z art, 18 ustawy do uznania komornika za płatnika podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji zostanie spełniony również, gdy w trakcie prowadzenia egzekucji będzie on dokonywał tylko niektórych czynności egzekucyjnych, tak jak to ma miejsce w przypadku egzekucji z nieruchomości.

Nieruchomościami, w myśl art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.) są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Podatnikiem natomiast, stosownie do art. 7 § 1 ww. ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z art. 2 pkt 6 ustawy wynika, że przez towary rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Według art. 2 pkt 22 cyt. ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powyższych przepisów wynika, że nieruchomość zarówno gruntowa, jak i zabudowana, spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy podkreślić, że opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zostanie dokonana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działającą w takim charakterze.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Aby jednak dostawę towarów uznać za działalność gospodarczą należy wykazać, że w momencie jej realizacji Sprzedający zachowywał się jak podatnik, a sprzedawane towary zostały nabyte w celu wykorzystania w działalności gospodarczej.

Zatem kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z wniosku wynika, że przedmiotem skutecznej licytacji komorniczej była nieruchomość zabudowana dwoma domami mieszkalnymi o powierzchni użytkowej: 386,5 m² i 65,5 m². Budynek I stanowił budynek mieszkalny z częścią gospodarczo-garażową, został rozbudowany w latach 80-tych w poziomie parteru, nadbudowany oraz zmodernizowany w celu spełnienia wymogów wynikających z przepisów regulujących wykonywanie zawodu lekarza, gdyż w części pomieszczeń gospodarczo-garażowych znajdował się gabinet lekarski ginekologiczny (46,1 m²) , w którym dłużniczka od 26 lutego 1996 r. prowadziła działalność zawodową jako lekarz ginekolog. Pozostała część tego budynku wraz z pozostałą częścią garażową stanowiła część mieszkalną. Budynek II to budynek mieszkalny jednorodzinny parterowy, niepodpiwniczony, o konstrukcji drewnianej, szkieletowej, w którym mieszkał ojciec dłużniczki, a który został wybudowany przez dłużniczkę już po nabyciu nieruchomości w formie aktu notarialnego w dniu 9 października 1997 r., co nie było potwierdzone fakturą VAT.

Dłużniczka nie jest płatnikiem podatku od towarów i usług ze względu na świadczone usługi medyczne zwolnione z podatku od towarów i usług.

Na nieruchomości w związku z uzyskanymi informacjami od dłużniczki brak umów najmu, dzierżawy itp.

Dłużniczka ponosiła wydatki na ulepszenie nieruchomości (całości) przekraczające 30% wartości początkowej, przy czym większość z nich miała miejsce wcześniej niż przed pięciu laty, a część nakładów była dokonywana później, aż do momentu wszczęcia egzekucji. Ponieważ dłużniczka świadczyła usługi medyczne zwolnione z podatku VAT, to podatek naliczony w związku z omawianymi wydatkami nie mógł stanowić podstawy do obniżenia podatku należnego. Dłużniczce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wybudowania budynku mieszkalnego, w którym mieszkał jej ojciec.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania, wysokości podatku, obliczenia oraz odprowadzenia podatku VAT w przypadku sprzedaży nieruchomości gruntowej zabudowanej ww. budynkami w drodze egzekucji komorniczej.

W świetle przedstawionej treści wniosku i przywołanych przepisów nie można dłużniczki uznać za podatnika podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą w drodze licytacji komorniczej Budynku II mieszkalnego wybudowanego przez dłużniczkę i wykorzystywanego na cele mieszkaniowe oraz części Budynku I, wykorzystywanego również w celach mieszkaniowych. Brak jest przesłanek wskazujących na to, że dłużniczka w odniesieniu do sprzedaży tychże części nieruchomości, stanowiącej jej majątek prywatny, działała w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ustawy. Zbycie przez dłużniczkę ww. części nieruchomości nie będzie dokonane w ramach działalności gospodarczej, lecz w ramach rozporządzania własnym majątkiem. Należy je uznać za działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania. Z opisu sprawy nie wynika taka aktywność dłużniczki, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Od momentu zakupu nieruchomość ww. jej części nie były wykorzystywane w żaden sposób do celów zarobkowych (w tym w szczególności w zakresie obrotu nieruchomościami, najmu, dzierżawy).

Zatem zbycie części Budynku I i Budynku II mieszkalnego (wraz z częścią gruntu, na których są one posadowione), a które nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, lecz stanowiły majątek prywatny dłużniczki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a tym samym, Komornik odnośnie tej części licytowanej nieruchomości nie jest zobowiązany do wystawienia faktury i odprowadzenia podatku VAT.

W odniesieniu natomiast do sprzedaży części Budynku I przeznaczonego i wykorzystywanego przez dłużniczkę do działalności gospodarczej usługi medyczne lekarza-ginekologa (gabinet lekarski-46,1 m²), będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż tą część nieruchomości wykorzystywano w celach zarobkowych. Tak więc w związku z dostawą tej części nieruchomości dłużniczka wypełnia przesłankę określoną w art. 15 ust. 2 ustawy pozwalającą uznać czynność sprzedaży nieruchomości w tej części za czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ww. ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym, zgodnie z art. 146a pkt 1 ww. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 2 pkt 14 definiuje pojęcie pierwszego zasiedlenia, przez które rozumieć należy oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Żeby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynków (budowli) do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli zatem podatnik (bądź podmiot trzeci) wybuduje obiekt, lub go zmodernizuje, przy czym nakłady na ulepszenie przekroczą 30% wartości początkowej, a następnie obiekt ten (lub ulepszenie) zostanie oddany do użytkowania (wprowadzony przez podatnika do ewidencji środków trwałych), nie oznacza to, że został on zasiedlony. Oddanie do użytkowania nie nastąpiło bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało natomiast miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany obiekt zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę, najem, które to czynności będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zauważyć należy, że zarówno sprzedaż, jak i dzierżawa, czy najem, wykonywane przez podatników podatku VAT są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu. Do pierwszego zasiedlenia może dojść również, jeżeli oddanie do użytkowania nastąpi w ramach transakcji zwolnionej z VAT.

Podkreślić należy w tym miejscu, że pojęcie oddanie do użytkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 14 ustawy należy rozumieć jako objęcie faktycznego władztwa nad budynkami, budowlami lub ich częściami, możliwości dysponowania nimi, używania ich jak właściciel. Obiekty te nie muszą zostać faktycznie zamieszkane przez nabywcę, aby były oddane do użytkowania.

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy ustawodawca umożliwia podatnikom po spełnieniu określonych warunków skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ww. ustawy zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat (art. 43 ust. 1 pkt 7a ustawy o VAT).

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Co do zasady zatem, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki/budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku.

Analiza wyżej przedstawionych okoliczności sprawy prowadzi do wniosku, że do dostawy części Budynku I, która była wykorzystywana w działalności gospodarczej, dojdzie w ramach pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy. Zatem jego sprzedaż nie będzie korzystała ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy. Skoro jak wskazał Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku dłużniczce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia i rozbudowy Budynku I oraz z tytułu wydatków na ulepszenie nieruchomości (całości) przekraczających 30% wartości początkowej, to dostawa ta będzie objęta zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy. W konsekwencji - uwzględniając zapis art. 29a ust. 8 ustawy - zbycie działki gruntu z tą częścią budynku związanego będzie również zwolnione od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

Zatem w tej części zwolniona od podatku VAT transakcja nie obliguje Wnioskodawcy jako płatnika podatku VAT do obliczenia i odprowadzenia kwot podatku od towarów i usług.

Przy czym należy w tym miejscu wskazać, że na mocy art. 106c ustawy, faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 (art. 106b ust. 2 ustawy).

Zgodnie zaś z treścią art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118 - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1 oraz jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę, bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Tak więc Wnioskodawca będzie miał obowiązek udokumentowania fakturą VAT sprzedaży część Budynku I tylko w przypadku, gdy nabywca nieruchomości wystąpi z żądaniem wystawienia takiej faktury dokumentującej sprzedaż ww. części Budynku I z zastosowaniem zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

W konsekwencji oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy, należy zgodzić się z twierdzeniem Strony, że w przypadku licytacyjnej sprzedaży nieruchomości zabudowanej należącej do dłużnika zarówno przy sprzedaży Budynku II i części Budynku I wykorzystywanych prywatnie na cele mieszkaniowe, jak i części Budynku I wykorzystywanego w działalności gospodarczej dłużniczki (usługi medyczne zwolnione z podatku VAT), Wnioskodawca jako płatnik, nie będzie miał obowiązku odprowadzenia podatku od towarów i usług od tej transakcji oraz nie będzie miał obowiązku dokumentowania transakcji fakturą VAT, chyba że z takim żądaniem wystąpi nabywca nieruchomości na podstawie cyt. wyżej art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy.

Stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie uznania Strony za płatnika podatku od towarów i usług oraz obowiązku odprowadzenia podatku VAT od dostawy nieruchomości w trybie postępowania egzekucyjnego. Natomiast kwestia dotycząca pomniejszenia kwoty podatku VAT należnego podnoszona przez Stronę we własnym stanowisku nie jest przedmiotem rozstrzygnięcia, ponieważ w tym zakresie Wnioskodawczyni nie przedstawiła stanu faktycznego i nie sprecyzowała pytania.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie