Interpretacja indywidualna z dnia 02.08.2011, sygn. ITPP2/443-683/11/MD, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Temat interpretacji

Skutki podatkowe związane ze zbywaniem własnych wierzytelności na rzecz podmiotu zagranicznego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 maja 2011 r. (data wpływu 17 maja 2011 r.), uzupełnionym w dniu 18 lipca 2011 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych związanych ze zbywaniem własnych wierzytelności na rzecz podmiotu zagranicznego jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 maja 2011 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 18 lipca 2011 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych związanych ze zbywaniem własnych wierzytelności na rzecz podmiotu zagranicznego.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu, zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym w Polsce. Działa w branży rozwiązań elektronicznych, świadcząc usługi związane z produkcją i zarządzaniem produktem dla globalnych spółek elektronicznych i technologicznych. Jej działalność nie obejmuje sprzedaży i nabywania wierzytelności od osób trzecich. Spółka jest członkiem międzynarodowej grupy "J." (dalej Grupa"), której głównym przedmiotem działalności jest produkcja elektroniki.

Niektóre spółki z Grupy są stronami porozumienia sekurytyzacyjnego (które obejmuje system zarządzania wierzytelnościami i płynnością). W ramach tego porozumienia, niektóre spółki z Grupy zawierają umowy sprzedaży swoich (kwalifikujących się do tego) wierzytelności (wynikających z ich głównej działalności gospodarczej), spółce celowej (dalej S."). Zakup tych wierzytelności przez "S." jest finansowany na podstawie umowy o przeniesieniu (zbyciu) wierzytelności (Recivables Transfer Agrement) zawartej z bankową instytucją finansową. Dzięki tej umowie, odpowiednie spółki z Grupy mają możliwość zapewnienia sobie płynności finansowej i mogą przenosić na "S." ryzyko upadłości swoich partnerów. Przez takie oddzielenie wierzytelności sprzedawców (ze Spółką włącznie) od ich wierzycieli, wiarogodność kredytowa wierzytelności może być wyższa niż wiarygodność kredytowa samego sprzedawcy. Celem przeniesienia (zbycia) wierzytelności jest także pozbawienie sprzedawców (ze Spółką włącznie) oraz wierzycieli (w tym syndyka) możliwości przejęcia kontroli nad wierzytelnościami w przypadku upadłości sprzedawcy.

Spółka ma zostać stroną opisanego powyżej porozumienia o finansowaniu wierzytelności. W tym celu, Spółka zamierza przystąpić do umowy sprzedaży wierzytelności - Recivables Sale Agreement (dalej Umowa"), na podstawie której dokona zbycia wszystkich swoich istniejących i przyszłych wierzytelności handlowych (dalej Wierzytelności") na rzecz irlandzkiej spółki kapitałowej będącej spółką typu "S." opisaną powyżej (dalej Nabywca" lub Finansujący"), z siedzibą w Irlandii. Nabywca jest zarejestrowany dla potrzeb podatku od wartości dodanej w Irlandii i nie prowadzi działalności gospodarczej w Polsce oraz nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności.

Zgodnie z Umową, Wierzytelności Spółki (a także wszystkie związane z nimi prawa i zabezpieczenia) będą automatycznie przenoszone na Nabywcę. Przeniesienie Wierzytelności na Nabywcę będzie ostateczne i nieodwołalne, bez względu na to czy wierzytelność będzie możliwa do wyegzekwowania. W związku z zawarciem Umowy, wszystkie faktury (wysyłane klientom Spółki) będą zawierały informację dotyczącą przeniesienia Wierzytelności na Nabywcę. Umowa będzie miała charakter stały, co oznacza, że ma pozostawać w mocy przez określony czas i odnosić się do zbycia (na rzecz Nabywcy) wszystkich istniejących i przyszłych (czyli mających dopiero powstać) Wierzytelności handlowych Spółki. Każda nowo powstała Wierzytelność będzie automatycznie i natychmiastowo sprzedawana Nabywcy, bez podejmowania jakichkolwiek dodatkowych czynności przez Spółkę, Nabywcę lub jakąkolwiek inną osobę, czy podmiot.

Wierzytelności będą sprzedawane Nabywcy za cenę równą wartości nominalnej brutto niezapłaconych należności z każdej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto. Nabywca zapłaci Spółce za sprzedane Wierzytelności bez względu na to czy klient zobowiązany z tytułu Wierzytelności zapłaci następnie wynikającą z niej należność.

Nabywca zamierza przenieść własność wierzytelności (łącznie z przeniesieniem wszelkich zysków z płatności z tytuły tych wierzytelności) na rzecz bankowej instytucji finansowej, która uczestniczy w finansowaniu ich nabycia.

Obsługa, administrowanie i ściąganie Wierzytelności będą prowadzone przez "J." (usługodawca) i Spółkę (podusługodawca). Usługi te będą obejmować odbieranie płatności od klientów oraz podejmowanie (i dalsze prowadzenie) wszelkich kroków prawnych umożliwiających odbiór wierzytelności. Wynagrodzenie należne Spółce za pełnienie funkcji podusługodawcy będzie za każdym razem ustalane osobno.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy sprzedaż Wierzytelności Spółki na rzecz Nabywcy powinna być uważana za dostawę usług za wynagrodzeniem dokonaną przez Nabywcę...
2. Czy Spółka powinna potraktować i rozliczyć tę dostawę usług jako import usług...
3. Czy Spółka jest zobowiązana wykazać VAT od usług świadczonych na jej rzecz (import usług) według stawki 23%...
4. Czy Spółka powinna w tym wypadku uznać za podstawę opodatkowania dyskonto ustalone na warunkach rynkowych...
5. Kiedy powstanie obowiązek podatkowy z tytułu usług świadczonych na rzecz Spółki...

Zdaniem Wnioskodawcy odnoszącego się do pytania pierwszego - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej ustawa), dostawa usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zdaniem Spółki, powyższa definicja dostawy usług jest bardzo szeroka. Działania, które mają zostać podjęte przez Nabywcę mieszczą się w tej definicji. Nabywca nabywa od Spółki Wierzytelności, w rezultacie zwalniając Spółkę z obowiązku samodzielnego ściągnięcia długu. Na skutek przystąpienia do Umowy, Spółka uzyskuje większy stopień pewności otrzymania środków finansowych niż w przypadku, gdyby miała ściągać dług samodzielnie. Jak wspomniano powyżej, dzięki oddzieleniu wierzytelności od Spółki i jej wierzycieli (z podmiotem prowadzącym postępowanie upadłościowe włącznie), także wiarogodność kredytowa wierzytelności staje się wyższa niż wiarygodność kredytowa samej Spółki.

Zdaniem Spółki, pogląd zaprezentowany przez nią znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe. Spółka powołała fragment orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 29 maja 2007 r., sygn. I SA/Wr 208/07, w którym sąd stwierdził, że usługi pośrednictwa to oprócz zbycia wierzytelności (innych praw majątkowych) czy wykorzystania do innych celów, również nabycie. Usługę świadczy nabywca wierzytelności, a istota tej usługi polega na uwolnieniu zbywcy wierzytelności od ciężaru jej wyegzekwowania. Fakt, że sprzedaż wierzytelności własnej nie jest usługą, nie oznacza, że czynność ta nie jest elementem usługi, lecz świadczonej przez inny podmiot." Podobne podejście przedstawiono w orzeczeniach Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 17 grudnia 2008 r. (sygn. akt II FSK1381/07), z dnia 18 marca 2008 r. (sygn. akt II FSK 67/07), a także w innych. Pogląd przedstawiony przez Spółkę znajduje również potwierdzenie w interpretacjach podatkowych, np. interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11 sierpnia 2010 r.; nr ILPP2/443-733/10-6/ISN, nr IBPP2/443-791/08/WN, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 maja 2010 r. nr IBPP2/443-113/10-U.

Odnosząc się do pytania drugiego Spółka stwierdziła, że zgodnie z art. 2 ust. 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Według art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są między innymi osoby prawne będące odbiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. Biorąc pod uwagę fakt, że Spółka jest podmiotem wykonującym działalność gospodarczą w rozumieniu art. 28a ust. 1 lit. a) ustawy oraz że w świetle powyżej przedstawionych faktów, nie znajdują zastosowania przepisy art. 28b ust. 2-4, art. 28e, art. 28f ust. 1,28g ust. 1,28i, 28j, 28n ustawy, to zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług nabywanych przez Spółkę od Nabywcy będzie Polska. Skutkiem tego, w sytuacji gdy Nabywca nie ma siedziby w Polsce i nie wykonuje w Polsce działalności gospodarczej, Spółka będzie zobowiązana rozliczyć w Polsce podatek należny z tytułu importu usług z Irlandii.

Odnosząc się do pytania trzeciego Spółka stwierdziła, że art. 41 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż podstawowa stawka podatku od towarów i usług wynosi 23%. Niemniej jednak, usługi wyszczególnione w art. 43 ust. 1 ustawy są zwolnione od podatku od towarów i usług. Zwolnieniu podlegają usługi związane z długiem oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług (art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy). Zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy, wspomniane wyżej zwolnienia nie mają zastosowania do czynności ściągania długów i faktoringu oraz do usług pośrednictwa związanych z tymi usługami (art. 43 ust. 14). W prawie polskim ani czynności ściągania długów ani factoring nie mają definicji legalnej. Powinny być zatem traktowane jako umowy nienazwane zawierane w ramach swobody umów. W praktyce faktoring rozumiany jest jako usługa świadczona przez podmiot zajmujący się nabywaniem wierzytelności w zamian za wynagrodzenie odpowiadające nominalnej wartości wierzytelności pomniejszonej o dyskonto. Wskutek takiej czynności pierwotny wierzyciel jest uwolniony od ciężarów związanych z egzekucją długu i traktowana jest ona jako czynność związana z długiem, ale nieobjęta wspomnianym wyżej zwolnieniem od podatku od towarów i usług. Zatem winny one być opodatkowane z zastosowaniem stawki podstawowej 23%. Zdaniem Spółki, taki pogląd jest akceptowany przez organy podatkowe w wydawanych przez interpretacjach. Podkreśla się w nich, że zwolnienie od podatku nie może być stosowane do żadnych usług mających charakter ściągania długów czy faktoringu, włącznie z nabywaniem wierzytelności w celu ich ściągania na własny rachunek i we własnym imieniu lub w celu ich odsprzedaży. W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 dnia lipca 2009, IBPP1/443-392/09/AS stwierdzono, że uwolnienie pierwotnego wierzyciela od egzekucji należności, nie jest świadczeniem usług zwolnionych od VAT i powinno być opodatkowane VAT z zastosowaniem stawki podstawowej".

Odnosząc się do pytania czwartego Spółka stwierdziła, że zgodnie z art. 29 ust. 17 ustawy, podstawą opodatkowania w imporcie usług jest kwota, którą usługobiorca jest obowiązany zapłacić, z wyjątkiem gdy wartość usługi została wliczona do podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów zgodnie z art. 31 ust. 2 pkt 2 lub wartość usługi - na podstawie odrębnych przepisów - zwiększa wartość celną importowanego towaru albo w przypadku gdy podatek został rozliczony przez usługodawcę.

W kontekście przytoczonych powyżej przepisów, Spółka jest zdania, że podstawą opodatkowania w przypadku usług dostarczanych Spółce przez Nabywcę w odniesieniu do nabycia usług, powinna być kwota, którą Nabywca otrzymuje od Spółki w zamian za świadczone usługi, tj. kwota uzgodnionego w Umowie dyskonta. Pogląd taki przedstawiony został w wielu interpretacjach organów podatkowych, m.in. w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 19 marca 2009, nr ILPP2/443-39/09-2/MN i z dnia 2 stycznia 2009 r., nr ILPP/443-949/08-4/MR.

Odnosząc się do pytania piątego Spółka stwierdziła, że w przypadku importu usług obowiązek podatkowy powstaje na podstawie art. 19 ust. 19a ustawy, in principio. Kluczowe jest zatem ustalenie momentu wykonania usługi. Według Spółki należy przyjąć, że usługa będzie wykonana każdorazowo w momencie przeniesienia wierzytelności na Finansującego (czyli w momencie przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika na Finansującego). Jeśli chodzi o wierzytelności istniejące w momencie wejścia w życie Umowy o sprzedaży wierzytelności, usługa zostanie wykonana z datą wejścia w życie Umowy. W przypadku wierzytelności przyszłych, które mają być przenoszone automatycznie", obowiązek podatkowy powstawać będzie, co do zasady, w momencie powstania tych wierzytelności. Moment faktycznej spłaty tych wierzytelności pozostaje bez znaczenia. Spółka wskazała, że taką interpretację przepisów zaprezentowano m.in. w interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 maja 2010 r., nr IBPP2/443-386/10/JJ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy