Temat interpretacji

Czy na żądanie osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej Spółdzielnia jest zobowiązana wystawić fakturę VAT na część opłaty eksploatacyjnej w tym przypadku dotyczy tylko niedopłaty za ciepło? Jaki termin jest właściwy do określenia daty wykonania usługi?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 23 kwietnia 2009 r. (data wpływu: 29 kwietnia 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 22 czerwca 2009 r. (data wpływu: 23 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawienia faktury VAT osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 kwietnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawienia faktury VAT osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 23 czerwca 2009 r. o podpis drugiej osoby upoważnionej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 15 września 2008 r. członek Spółdzielni, posiadający prawo odrębnej własności lokalu, wystąpił do Spółdzielni o wystawienie faktury VAT dotyczącej rozliczenia za ciepło. W budynku, w którym zamieszkuje członek Spółdzielni administrację prowadzi Wnioskodawca. Członek Spółdzielni, zgodnie z ustawą z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) oraz postanowieniami statutu, zobowiązany jest do wnoszenia opłat związanych z kosztami utrzymania jego lokalu, części wspólnej nieruchomości, a także kosztów zarządu - art. 4 ust. 1, ust. 4 i ust. 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W ratach wnoszonych opłat jest zobowiązany wnieść koszty z tytułu mediów (tj. ciepła, wody, kanalizacji, wywozu nieczystości). Regulamin rozliczenia kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi określa zasady wnoszenia opłat i pokrywania różnicy między zaliczkami pobranymi na poczet kosztów utrzymania lokali. Na podstawie umowy zawartej pomiędzy Spółdzielnią a Firmą ciepło jest rozliczane w okresie do dwóch miesięcy od otrzymania odczytów z lokali. Niedopłaty między zaliczkami a kosztami lokali każdy członek, właściciel jest zobowiązany w terminie 30 dni uregulować. Spółdzielnia na kartotece opłat czynszowych ewidencjonuje wszystkie składniki, które należy wnieść.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na żądanie osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej Spółdzielnia jest zobowiązana wystawić fakturę VAT na część opłaty eksploatacyjnej w tym przypadku dotyczy tylko niedopłaty za ciepło... Jaki termin jest właściwy do określenia daty wykonania usługi... Przy dostawie towaru i wykonaniu innych usług (ustawa o podatku od towarów i usług) jest termin określony. Natomiast przy świadczeniu usług na rzecz członków Spółdzielni, właścicieli oraz posiadaczy własnościowego prawa do lokali termin wnoszenia opłat określa statut spółdzielni.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma podstawy do wystawienia faktury VAT na żądanie członka Spółdzielni, któremu przysługuje tytuł prawny do spółdzielczego lokalu mieszkalnego w budynku przez Spółdzielnię administrowanym. Obowiązkiem członka, właściciela lokalu jest wnoszenie opłat związanych z kosztami utrzymania poszczególnych lokali, kosztami utrzymania nieruchomości wspólnej oraz kosztami zarządu. Umowy na świadczenie usług z dostawcami mediów zawarte ma Spółdzielnia w imieniu członków i właścicieli lokali. Media podlegają rozliczeniu z właścicielem lokalu. Natomiast opłaty, które są wnoszone do Spółdzielni nie są należnościami za świadczenie usług. Powyższe potwierdza zdaniem Wnioskodawcy pismo Ministra Finansów nr PP1 811/912/03. Minister Finansów rozporządzeniem z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 228, poz. 1510), w załączniku w poz. 34 zwolnił Spółdzielnię z obowiązku ewidencji za pomocą kas fiskalnych. Opłaty wnoszone do Spółdzielni są szczególnym rodzajem czynności i art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku VAT nie ma zastosowania do opłat eksploatacyjnych wnoszonych do Spółdzielni od lokali mieszkalnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast jak wynika z art. 8 ust. 1, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl dyspozycji art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy, w przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.

W świetle art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, czyli osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności są obowiązane wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Stosownie do ust. 4 powołanego artykułu, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Z opisu stanu faktycznego zawartego we wniosku wynika, iż członek Spółdzielni posiadający prawo odrębnej własności lokalu wystąpił do Wnioskodawcy o wystawienie faktury VAT dotyczącej rozliczenia za ciepło. Spółdzielnia podpisała umowę z Firmą na dostarczanie ciepła, zgodnie z którą ciepło rozliczane jest w okresie dwóch miesięcy od otrzymania odczytów z lokali. Niedopłaty między zaliczkami, a kosztami lokali każdy członek, właściciel jest zobowiązany uregulować w terminie 30 dni.

Członek Spółdzielni, zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych oraz postanowieniami statutu, zobowiązany jest do wnoszenia opłat związanych z kosztami utrzymania jego lokalu, części wspólnej nieruchomości, a także kosztów zarządu art. 4 ust. 1, ust. 4 i ust. 5 ww. ustawy.

Od dnia 1 grudnia 2008 r. obowiązuje przepis art. 30 ust. 3 ustawy o VAT, który reguluje kwestię refakturowania kosztów. W myśl tego przepisu, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku. Zapis ten jest zgodny z art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE L Nr 347, poz. 1 ze zm.), w myśl którego w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Oznacza to, że podmiot refakturujący daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przerzucenie kosztów na inny podmiot, nie może być zatem potraktowane w żaden inny sposób niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem, konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Celem refakturowania jest przeniesienie poniesionych kosztów przez podmiot refakturujący na podmiot, który z danych usług faktycznie korzystał, pomimo że podmiot refakturujący danej usługi nie wykonał. Refaktura jest więc zwykłą fakturą VAT wystawioną przez podmiot pośredniczący pomiędzy właściwym usługodawcą, a rzeczywistym nabywcą tej usługi.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19 ust. 4 ustawy).

Z powyższych przepisów wynika zasada ogólna, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje w dniu wydania towaru lub wykonania usługi, natomiast jeżeli dostawa towarów lub wykonanie usługi powinno być potwierdzone wystawioną fakturą obowiązek podatkowy powstaje w dniu wystawienia faktury, ale nie później niż siódmego dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Od tej zasady ustawodawca określił szereg wyjątków. I tak zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu:

1. dostaw energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego,
2. świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, z zastrzeżeniem ust.18,
3. świadczenia usług wymienionych w poz. 138 i poz. 153 załącznika nr 3 do ustawy.

Ustawodawca nie wprowadził szczególnych przepisów, które określałyby moment powstania obowiązku podatkowego w przypadku refakturowania, dlatego też należy stosować zasady określone w art. 19 ustawy.

Dla powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług w przypadku świadczenia ww. usług ma znaczenie termin płatności, określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu dostaw, przy czym umową właściwą dla rozliczeń z tytułu refakturowania nie jest umowa zawarta z Firmą dostarczającą ciepło, ale umowa zawarta pomiędzy Spółdzielnią a członkiem Spółdzielni.

Zawieranie umów cywilnoprawnych regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) i to z zawartych umów wynikają terminy wykonania usług. Prawidłowe określenie momentu powstania obowiązku podatkowego wymaga respektowania przez podatnika nie tylko przepisów aktów prawnych regulujących podatek od towarów i usług, ale także postanowień zawartych umów. W prawodawstwie polskim obowiązuje zasada swobody umów, w ramach której strony mogą kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez prawo. Zasada ta ma również zastosowanie na gruncie prawa podatkowego. Oznacza to, że ustawodawca nie ingeruje w sferę podejmowanych przez podatników decyzji w zakresie konstruowania umów cywilnoprawnych, jednakże umowy te nie mogą zmieniać obowiązków jakie wynikają z prawa podatkowego. W obowiązku Wnioskodawcy leży więc sformułowanie umowy dotyczącej świadczonych usług w taki sposób, by realizując jej zapisy można było zgodnie z obowiązującymi przepisami określić termin wykonania usługi, a tym samym określić moment powstania obowiązku podatkowego.

Jak wynika z powyższego, do zawarcia umowy określającej termin wykonania usługi obowiązane są strony umowy, w analizowanej sprawie Spółdzielnia oraz członek Spółdzielni.

Reasumując, Spółdzielnia na żądanie osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej ma obowiązek wystawienia faktury VAT. Obowiązek podatkowy z tytułu dostawy ciepła powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tego tytułu. Natomiast, do określenia daty wykonania usługi obowiązane są strony umowy.

Dodatkowo należy zauważyć, iż analiza przedmiotu umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), zgodnie z którym Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu