Temat interpretacji

Dostawa działki zabudowanej przez komornika. Dłużnik prowadził działalność, był podatnikiem podatku VAT. Dokonał ulepszeń ponad 30%. Spełnione przesłanki z art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a w zw. z ust. 7 ustawy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Komornika Sądowego, przedstawione we wniosku z dnia 14 grudnia 2010 r. (data wpływu 17 stycznia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 marca 2011 r. (data wpływu 4 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dostawy nieruchomości dłużnika, w trybie licytacji komorniczej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dostawy nieruchomości dłużnika, w trybie licytacji komorniczej. Dnia 4 kwietnia 2011 r. Zainteresowany uzupełnił wniosek o doprecyzowanie opisu stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W sprawie egzekucyjnej przeciwko dłużniczce, jest prowadzona egzekucja z ułamkowej (4/6) części nieruchomości rolnej z zabudowaniami, położnej w granicach działki nr 3/1 o powierzchni 2,21 ha, dla której Sąd Rejonowy ma urządzoną księgę wieczystą. Działka zabudowana jest budynkiem mieszkalnym, kurnikiem, budynkiem ubojni z dwoma przybudówkami oraz budynkiem gospodarczym.

Teren działki objęty jest planem zagospodarowania przestrzennego uchwalonym przez Radę Gminy z dnia 9 października 2002 r., oznaczonym symbolem 01Mw,P/U teren istniejącej, projektowanej zabudowy produkcyjnej i usługowej oraz zainwestowania wiejskiego. Nieruchomość została oszacowana przez biegłą sądową na kwotę 1.314.000 zł.

Budynek mieszkalny jest w bardzo dobrym stanie technicznym a standard wykończenia i wyposażenia podwyższony. Budynek mieszkalny i budynek kurnika zostały wybudowane w latach 80-tych XX wieku. Budynek ubojni drobiu wybudowano w roku 1993, w roku 2000 wykonano dwie przybudówki.

Nieruchomość została nabyta przez dłużniczkę, na podstawie umowy przekazania gospodarstwa z dnia 8 czerwca 1984 r. Dłużniczka prowadzi działalność gospodarczą i jest płatnikiem podatku od towarów i usług. Nadal w budynku kurnika i ubojni prowadzi hodowlę i ubój kurczaków. Dłużniczka w ostatnich latach (nie złożyła oświadczenia) prowadziła remonty budynków. Z operatu szacunkowego wynika, że na remont budynku mieszkalnego poniosła wydatki przekraczające 30% wartości nieruchomości początkowej.

Dnia 4 kwietnia 2011 r. Zainteresowany uzupełnił stan faktyczny sprawy wskazując, iż dłużniczka nie jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Działalność gospodarczą prowadziła w latach 1993 do października 2009 r. Przedmiotową nieruchomość dłużniczka nabyła w roku 1984 i nie odliczała podatku VAT ponieważ nie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku od towarów i usług.

Jak wyjaśniono ponadto, dłużniczka w latach 1998 2003 poniosła nakłady na poszczególne budynki, tj.: budynek mieszkalny, budynek kurnika wraz z kotłownią, budynek ubojni drobiu i budynek gospodarczy kurnika, przekraczające 30% wartości początkowej nieruchomości.

W związku z tym, iż dłużniczka była dokonującym nakładów na obiekty w niniejszym przypadku doszło do dostawy przy pierwszym zasiedleniu po ulepszeniu.

Budynek mieszkalny i budynek kurnika wraz z kotłownią wybudowano w latach 80-tych XX wieku.

Budynek ubojni drobiu wraz z budynkiem gospodarczym kurnika wybudowano w roku 1993.

Zbycie nieruchomości będzie dokonywane w ramach pierwszego zasiedlenia po ulepszeniu. Od powyższych nakładów dłużniczka odliczyła podatek VAT. Dłużniczka prowadziła w tych budynkach, po ulepszeniu, działalność gospodarczą, przez okres co najmniej 5 lat (nakłady poniesiono w latach 1998-2003 a działalność opodatkowana prowadzona była do października 2009 r.).

Od roku 2010 dłużniczka dzierżawi odpłatnie budynek ubojni drobiu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy od sprzedaży przedmiotowej nieruchomości na drodze licytacji należy odprowadzić podatek VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, zbycie nieruchomości w trybie egzekucji sądowej jest zwolnione od opodatkowania podatkiem VAT. Przedmiotowe budynki nabyte zostały przez dłużniczkę w roku 1984, a więc były użytkowane przez dłużnika przez okres dłuższy niż 5 lat.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., nadanym ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476), przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Jak stanowi art. 196 ww. kodeksu, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 k. c.). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Zatem, w zakresie pojęcia towarów np. gruntów, mieści się współwłasność, jako prawo do rzeczy wspólnej. Wobec powyższego, towarem jest także udział w gruncie (w prawie własności nieruchomości). Jest to zgodne z normami unijnymi, według których państwa członkowskie mogą uznać za towary udziały lub inne prawa o charakterze udziałowym, które dają ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności, czy też posiadania nieruchomości - art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347 str. 1 ze zm.). Jak już wskazano powyżej, istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Czynność ta daje otrzymującemu towar prawo dysponowania rzeczą jak właściciel. Przepis nie wspomina stricte o przeniesieniu prawa własności. W związku z powyższym, sprzedaż udziału w gruncie należy traktować, jako dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, która mieści się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Aby dostawa towaru podlegała opodatkowaniu powinna być wykonana przez podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do treści art. 18 ustawy, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, ze zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 i pkt 2 ustawy, wprowadzonego art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578) oraz art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726) w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, przewidziane zostały zwolnienia od podatku oraz obniżone stawki.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W świetle wyżej przytoczonego przepisu, kluczowym dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynku jest ustalenie, kiedy nastąpiło jego pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Przez pierwsze zasiedlenie art. 2 pkt 14 ustawy rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Co istotne, oddanie do użytkowania powinno nastąpić w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu, a za takie można rozumieć m. in. objęcie we władanie budynku, budowli lub ich części przez pierwszego nabywcę lub pierwszego użytkownika. Przedmiotowa nieruchomość nie musi być faktycznie zamieszkała, lecz winna być przejęta przez nabywcę do użytkowania. Wydanie przedmiotowego obiektu nabywcy winno nastąpić w ramach wykonania przez sprzedającego czynności podlegających opodatkowaniu.

Ponadto za oddanie do użytkowania w ramach czynności podlegających opodatkowaniu, uznać należy nie tylko sprzedaż, ale również umowy najmu i dzierżawy. Zatem pierwszym zasiedleniem będzie także moment oddania budynku do użytkowania pierwszemu najemcy (dzierżawcy).

Należy jednak wskazać, iż w przypadku sprzedaży nieruchomości przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności nie dochodzi do pierwszego zasiedlenia, gdyż czynność ta nie podlega opodatkowaniu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjęta zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Jak wynika z art. 43 ust. 7a ustawy, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, iż jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Wskazać również należy, iż w myśl art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2. złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Jak stanowi art. 29 ust. 5 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki i budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi postępowanie egzekucyjne do części (4/6) nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, kurnikiem, budynkiem ubojni z dwoma przybudówkami oraz budynkiem gospodarczym. Budynek mieszkalny (o podwyższonym standardzie) oraz budynki kurnika wraz z kotłownią zostały wybudowane w latach 80-tych XX wieku. Budynek ubojnie drobiu wraz z budynkiem gospodarczym kurnika wybudowano w roku 1993. Dłużniczka w latach 1998 2003 poniosła nakłady na: budynek mieszkalny, budynek kurnika wraz z kotłownią, budynek ubojni drobiu i budynek gospodarczy kurnika, przekraczające 30% wartości początkowej nieruchomości. Dłużniczka nabyła nieruchomość w roku 1984 i nie odliczyła podatku VAT, gdyż nie przysługiwało jej prawo do odliczenia. Działalność gospodarczą prowadziła w latach 1993 2009, natomiast nakłady w opisanych budynkach ponosiła w latach 1998 2003. Po ulepszeniu Dłużniczka prowadziła w ww. budynkach działalność opodatkowaną do października 2009 r. Dłużniczka od poniesionych nakładów odliczyła podatek VAT. Od roku 2010 dzierżawi odpłatnie budynek ubojni drobiu.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny wskazać należy, iż dostawa części nieruchomości (4/6) zabudowanej budynkiem mieszkalnym, kurnikiem oraz budynkiem ubojni z dwoma przybudówkami, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.

W opisanej sprawie ustawowe przesłanki do zastosowania zwolnienia wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 nie są spełnione, jednakże znajdzie tu zastosowanie zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy. Co prawda dostawa części nieruchomości (budynek ubojni drobiu) nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia ta część została zasiedlona z chwilą oddania jej w roku 2010 w odpłatną dzierżawę, jednakże w odniesieniu do tej części nie została spełniona druga z wymaganych do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy przesłanka, tj. upływ 2-óch lat od pierwszego zasiedlenia. Natomiast dostawa pozostałej części nieruchomości dokonana będzie w ramach pierwszego zasiedlenia.

Przedmiotowa transakcja spełnia jednak podstawy do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a w zw. z art. 43 ust. 7 ustawy, gdyż przy nabyciu nieruchomości dłużniczce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT, a w stanie ulepszonym wykorzystywała budynki do czynności opodatkowanej dłużej niż 5 lat.

Na podstawie natomiast art. 29 ust. 5 ustawy, dostawa gruntu także będzie objęta zwolnieniem od podatku VAT.

Reasumując, dostawa udziału w części ułamkowej (4/6) nieruchomości zabudowanej budynkami w drodze licytacji korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a - w zw. z art. 43 ust. 7 ustawy. Zatem Komornik Sądowy z tytułu przedmiotowej dostawy nie jest zobowiązany odprowadzić podatku.

Należy zauważyć, iż stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego, w tym m. in. stwierdzeniu, iż wszystkie budynki były wykorzystywane w działalności opodatkowanej ponad 5 lat. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu