Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 20.03.2006, sygn. I USB III/436/104/2005/BR, Pierwszy Urząd Skarbowy Łódź-Bałuty

Temat interpretacji

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź - Bałuty, działając na podstawie:

• art. 14 a § 1 i § 4 oraz art. 217 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.),
• art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 pkt 3, art. 15 ust. 1, ust. 2, ust. 3 pkt 3, art. 41 ust. 1, art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.),

uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione w złożonym w dniu 20.12.2005 r. wniosku z dnia 15.12.2005r.uzupełnionym pismem z dnia 17.03.2006 r.dotyczące podatku od towarów i usług.

W dniu 20.12.2005 r. wpłynął do tutejszego Organu pisemny wniosek, złożony w trybie art. 14 a § 1 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa, o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych i w podatku od towarów usług.

Stan faktyczny przedstawiony we wniosku z dnia 15.12.2005 r.:

W części dotyczącej podatku od towarów i usług Podatnik wystąpił z zapytaniem " czy wykonywanie czynności syndyka na podstawie postanowienia Sądu jest opodatkowane podatkiem VAT, jako działalność gospodarcza ".

Postanowieniami Sądu Rejonowego w Łodzi dla Łodzi - Śródmieścia z 2001 r. i 2003 r. Podatnik został wyznaczony w dwóch przedsiębiorstwach do wykonywania czynności syndyka sprawującego swoje funkcje w postępowaniu upadłościowym na podstawie postanowienia sądu upadłościowego. Jednocześnie jako radca prawny prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Kancelaria Radcy Prawnego Danuta Polewska. Prowadzona działalność według załączonego do wniosku Zaświadczenia Regon z 2003 r. została określona według PKD kod 7411Z oraz EKD kod 7411 jako działalność prawnicza.

W załączonym do wniosku Zaświadczeniu o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z 30.05.2005 r. jako przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej podano również działalność prawniczą PKD 74.11.Z. Datą rozpoczęcia działalności gospodarczej zgodnie z danymi zawartymi w ww. Zaświadczeniu jest 02.01.1992 r.

Od wykonywanych na zlecenie Sądu czynności syndyka Podatnik odprowadza należny podatek VAT w wysokości 22 %. Jednocześnie na tle przedstawionego stanu faktycznego w zakresie podatku od towarów i usług w uzupełnieniu wniosku złożonym przy piśmie z dnia 17.03.2006 r. Podatnik wyraził swoje stanowisko w sprawie stwierdzając, że jego zdaniem czynności syndyka nie powinny być traktowane jako działalność gospodarcza i opodatkowywane podatkiem VAT jednakże zastosował się w tym zakresie do interpretacji Ministra Finansów odprowadzając podatek należny VAT według stawki VAT 22 %.

Stanowisko tutejszego Organu:

W świetle powyższego biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny nie można zgodzić się ze stanowiskiem Podatnika przedstawionym we wniosku z dnia 15.12.2005r. wyrażonym w stwierdzeniu, że czynności syndyka nie powinny być traktowane jako działalność gospodarcza i opodatkowane podatkiem VAT.

W treści uzasadnienia wniosku Podatnik powołał się na wyjaśnienia Ministra Finansów dotyczące zaliczenia czynności wykonywanych przez syndyka do samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej, stwierdzając jedynie, że "ponieważ z wyjaśnień Ministra Finansów wynika, że działalność syndyka jest działalnością gospodarczą i podlega na tej podstawie opodatkowaniu podatkiem VAT, uważam że działalność ta opodatkowana jest podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako pozarolnicza działalność gospodarcza określona w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".

Należy stwierdzić, że ustawą o podatku od towarów i usług z dnia 11.03.2004 r. ustawodawca wprowadził bardzo szeroko rozumianą definicję działalności gospodarczej. Ponadto definicja ta za działalność gospodarczą uznaje taką działalność, która w rozumieniu przepisów określonych w odrębnych ustawach za działalność gospodarczą nie jest uznawana.

Definicja ta została określona w art. 15 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług zgodnie, z którym działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów,handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z brzmienia ww. przepisu nie można wnioskować - jak czyni to Podatnik - że intencją ustawodawcy było aby przepisy dotyczące działalności uregulowane w odrębnych ustawach tj. m.in.ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych miały zastosowanie w odniesieniu do przedmiotowej ustawy.

W świetle powyższego dla potrzeb podatku od towarów i usług nie można posługiwać się definicją działalności gospodarczej sformułowaną w ustawie Ordynacja podatkowa, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy też w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.W powyższej definicji działalności gospodarczej uwzględniono unormowanie art. 4 VI Dyrektywy Rady Unii Europejskiej .Wynika to z tego, że Polska wraz z chwilą przystąpienia 01.05.2004 r. do Unii Europejskiej obowiązana była, w sferze podatkowej, do dostosowania przepisów do obowiązujących w Unii Europejskiej. W szczególności dotyczyło to podatków pośrednich. Dla nowego uregulowania podatku od towarów i usług decydujące znaczenie miało dostosowanie ww. ustawy z dnia 11.03.2004 r. do postanowień Dyrektyw Rady Unii Europejskiej. Stąd w szczególności przepisy nowej ustawy uwzględniają przepisy Dyrektyw.

Zasada powszechności VAT wynika nie tylko z zakresu przedmiotowego opodatkowania tym podatkiem ale również z zakresu podmiotowego z uwagi na bardzo szeroko określony krąg podmiotów uznawanych za podatników VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.Uregulowania dotyczące samodzielnie wykonywanej działalności zdefiniowane zostały w art. 15 ust. 2, ust. 3 i ust. 3 a ww. ustawy.W myśl przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarcza nie uznaje się czynności z tytułu, których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2 - 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku od dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków

• wykonania tych czynności,
• wynagrodzenia
• i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W rozumieniu ww. przepisu, aby uznać, że wystąpiły okoliczności wykluczające samodzielne wykonywanie działalności gospodarczej, z tytułu której przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ww. ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz.U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.) muszą zostać spełnione wszystkie przesłanki określone w tym przepisie.

Na podstawie przepisów cytowanych powyżej dotyczących ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody syndyka są kwalifikowane jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ww. ustawy.

O zamiarze wykonywania działalności gospodarczej przez syndyka w sposób częstotliwy świadczy posiadanie przez niego odpowiedniej licencji upoważniającej do wykonywania tej funkcji.

Odwołując się do przepisów ustawy z dnia 28.02.2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535 ze zm.) należy stwierdzić, że:

• wyznaczenie syndyka następuje w postanowieniu sądu o ogłoszenie upadłości (art. 51 ust. 1 pkt 6),
• syndyk ma prawo do wynagrodzenia za swoje czynności odpowiadające wykonanej pracy, przy czym wysokość tego wynagrodzenia jest ściśle sprecyzowana przepisami ustawy (art. 162),
• o wynagrodzeniu i zwrocie wydatków syndyka orzeka sąd na wniosek syndyka (art. 164),
• w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym.Syndyk odpowiada również za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków (art. 160 ust. 1 i ust. 3).

Analiza ww. przepisów wykazuje, że Sąd nie jest związany z syndykiem więzami tworzącymi stosunek prawny jaki istnieje pomiędzy zlecającym i zleceniobiorcą w zakresie wynagrodzenia, warunków wykonania, a w szczególności odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Powyższe przepis zatem wskazuje, że w zasadniczym zakresie wykonywania swoich obowiązków na zlecenie sądu syndyk jest samodzielny.Przyznać należy zatem, że przy wykonywaniu swojej funkcji syndyk podlega ustawie o podatku od towarów i usług, z uwagi na nie spełnienie przesłanek, o których stanowi art. 15 ust. 3 pkt 3 ww ustawy.Syndyk wprawdzie najważniejsze decyzje musi konsultować z sędzią komisarzem i radą wierzycieli. Jest powoływany przez Sąd, który określa również jego wynagrodzenie - nie ponosi jednak odpowiedzialności ani za działania syndyka ani za szkodę wynikającą z czynności podejmowanych przez syndyka - wobec osób trzecich.

W świetle powyższego należy uznać,że działalność prowadzona przez syndyka jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, za którą zgodnie z tym przepisem uważa się (...) wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców (...) również wówczas gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy.

Czynności syndyka działającego na podstawie postanowienia sądu wykonującego powierzone funkcje w postępowaniu upadłościowym w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług są traktowane zatem jako odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju i czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (art. 5 ust. 1 ww ustawy VAT).

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ww ustawy przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy w rozumieniu art. 7, w tym również - świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa (art. 8 ust. 1 pkt 3).

Uznać zatem należy, że powierzone syndykowi funkcje w postępowaniu upadłościowym na podstawie postanowienia sądu - objęte są zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych jako świadczenie usług określonych w ww przepisie art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy VAT - ponieważ czynności te są uznane za samodzielną działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ww. ustawy.

W związku z powyższym - w świetle przedstawionego stanu faktycznego - należy stwierdzić, że wykonywane przez Panią czynności syndyka na podstawie postanowienia Sądu w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług należy traktować jako działalność gospodarczą, która w Pani przypadku podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług od 01.05.2004 r. z uwagi fakt, że oprócz działalności syndyka jednocześnie wykonuje Pani usługi prawnicze, które są wyłączone ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 13 pkt 2 ww. ustawy.

Wobec powyższego, przedstawione przez Panią stanowisko we wniosku z dnia 15.12.2005 r. należy uznać - za nieprawidłowe.

Ponadto tut. Organ informuje, że niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszego postanowienia.

Zgodnie z art. 14 b § 1 § 2 ww ustawy - Ordynacja podatkowa przedstawiona interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika płatnika lub inkasenta. Jeżeli jednak podatnik, płatnik lub inkasent zastosowali się do tej interpretacji, organ nie może wydać decyzji określającej lub ustalającej ich zobowiązanie podatkowe bez zmiany albo uchylenia postanowienia, o którym mowa w art. 14a § 4 jeżeli taka decyzja byłaby niezgodna z interpretacją zawartą w tym postanowieniu.

Interpretacja, o której mowa w art. 14 a § 1 jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla wnioskodawcy i może być zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji, w trybie określonym w § 5.