Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 03.06.2004, sygn. PPIV/443-4/04, Urząd Skarbowy w Sosnowcu

Temat interpretacji

Usługi budowlane należały do grupy usług, dla których ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) przewidywała tzw. szczególny moment powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 6 ust. 8b pkt 2 lit. d) ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w odniesieniu do usług budowlanych lub budowlano-montażowych powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia od dnia wykonania usługi.

Na podstawie podanych wyżej przepisów podatnik wykonujący usługi budowlane określając termin powstania obowiązku podatkowego uzależnia go od daty otrzymania zapłaty. W sytuacji, gdy zapłata zostanie dokonana po upływie 30 dni od dnia wykonania usługi, wówczas obowiązek podatkowy powstaje 30 dnia od dnia wykonania robót - czyli daty dokonania odbioru potwierdzonej protokołem zdawczo - odbiorczym.

Ponadto zgodnie z § 40 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27 , poz. 268 ze zm.), w przypadku świadczenia usług budowlanych fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej jednak niż 30 dnia przed powstaniem tego obowiązku.

Dodatkowo należy zaznaczyć, iż w przypadku otrzymania przez wystawcę częściowej zapłaty, dotyczy to także zadatków, zaliczek, przedpłat i rat, obowiązek podatkowy powstaje - odnośnie otrzymanej kwoty - z chwilą jej kasowego uzyskania. Odnosi się to zarówno do przypadku, gdy taka częściowa zapłata następuje po wykonaniu i odebraniu usługi, jak również, gdy następuje przed jej wykonaniem - niezależnie od wielkości tej zapłaty (art. 6 ust. 8d ww. ustawy).

Z pisma spółki wynika, iż w dniu podpisania protokołu odbioru robót budowlanych wystawiła fakturę z oznaczeniem sposobu zapłaty: "kompensata w terminie 60 dni" .

Zauważyć należy, iż w myśl wyżej powołanych przepisów w przypadku robót budowlanych, data wystawienia faktury nie ma znaczenia dla powstania obowiązku podatkowego. Z przepisów wynika jedynie, iż fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej niż 30 dnia przed powstaniem obowiązku. Dla terminu powstania obowiązku podatkowego ważna jest tylko data wykonania usługi oraz data zapłaty za jej wykonanie lub też data wpłaty zadatku, zaliczki, przedpłaty lub raty.

Bez względu zatem na datę otrzymania przez kontrahenta faktury za usługę budowlaną usługodawca jako wykonawca obowiązany jest do rozliczenia się z urzędem skarbowym bądź w rozliczeniu za miesiąc zapłaty (jeżeli zapłata nastąpi w ciągu trzydziestu dni od wykonania usługi ) bądź w rozliczeniu za miesiąc, w którym przypada trzydziesty dzień od dnia wykonania usługi.

Przepis art. 498 kodeksu cywilnego stanowi, iż gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym (kompensata). Ponadto z treści § 2 art. 498 k.c. wynika, iż wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

W myśl art. 499 k.c. potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.

Zatem kompensata stanowi formę zapłaty należności obok zapłaty gotówką lub przelewem bankowym.

Mając powyższe na uwadze, jeżeli zapłata w formie kompensaty nastąpiła w terminie 30 dni od dnia wykonania usługi budowlanej to jednostka miała obowiązek rozliczenia się za miesiąc, w którym nastąpiła zapłata.

Natomiast, jeżeli usługa budowlana została wykonana na podstawie protokołu odbiorczego, a zapłata nastąpiła w formie kompensaty po upływie 30 dni od jej wykonania, obowiązek podatkowy występuje z upływem 30 dni od dnia wykonania przedmiotowej usługi.

Nadmienia się ponadto, że w związku z tym, iż z dniem 1 maja 2004 r. utraciła moc ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), od tego dnia przedmiotowy problem należy rozpatrywać zgodnie z uregulowaniami zawartymi w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) .

Ustawa o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535) w art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) stanowi, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług budowlanych lub budowlano- montażowych.

Natomiast zgodnie z § 18 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97 , poz. 971), w przypadku świadczenia usług budowlanych fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej jednak niż 30 dnia przed powstaniem tego obowiązku.

Zatem zasady dotyczące powstania obowiązku podatkowego oraz wystawiania faktur odnośnie usług budowlanych nie uległy zmianie z dniem 1 maja 2004 r.