Czy w wyżej przedstawionym stanie faktycznym można zastosować preferencyjną stawkę podatku od towarów i usług (VAT) w wysokości 8% na kompleksową us... - Interpretacja - ILPP1/443-556/13-4/HW

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 26.09.2013, sygn. ILPP1/443-556/13-4/HW, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Czy w wyżej przedstawionym stanie faktycznym można zastosować preferencyjną stawkę podatku od towarów i usług (VAT) w wysokości 8% na kompleksową usługę wykonania balustrad, schodów, konstrukcji metalowych i montażu ich zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków mieszkalnych klientów, zgodnie z art. 41 ust. 12 i następne ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT)?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 21 czerwca 2013 r. (data wpływu 26 czerwca 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 września 2013 r. (data wpływu 12 września 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku VAT na kompleksową usługę wykonania i montażu balustrad, schodów, konstrukcji metalowych zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków mieszkalnych jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku VAT na kompleksową usługę wykonania i montażu balustrad, schodów, konstrukcji metalowych zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków mieszkalnych. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 10 września 2013 r. o doprecyzowanie opisu przedstawionego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, w zakresie której zajmuje się kowalstwem, tj. wytwarza m.in. balustrady i schody, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, ogrodzenia, furtki i bramy, konstrukcje metalowe np. dachów. W ramach prowadzonej działalności, Wnioskodawca świadczy również usługi budowlano montażowe polegające na wykonywaniu i montażu wytworzonych produktów w domach jednorodzinnych klientów. Realizacja każdej usługi podzielona jest na etapy: złożenie przez klienta indywidualnego zamówienia, podczas którego klient określa wzór balustrady czy schodów, które mają zostać u klienta wykonane, dokonanie pomiarów u klienta, wycena usługi i przedstawienie jej klientowi, po akceptacji wyceny i wpłacie zaliczki przez klienta produkcja zamówionego elementu metalowego, w zależności od zamówienia klienta powlekanie produktu ocynkiem, montaż produktu zazwyczaj w domku jednorodzinnym klienta w miejscu przez niego wskazanym. Zamontowane balustrady, schody i konstrukcje metalowe charakteryzują się trwałym powiązaniem ze strukturą budynku lub lokalu mieszkalnego i stanowią element niezbędny do technicznego odbioru budynku mieszkalnego lub stanowią element jego infrastruktury. Zdarza się, choć rzadko, że Wnioskodawca jedynie sprzedaje zamówiony produkt bez montażu, jak również zdarza się, że montaż następuje w budynkach użytku publicznego. Ostatnim etapem jest wystawienie faktury VAT. Na fakturach produkt i montaż, czasami również ocynk ogniowy, stanowią odrębne pozycje, dla których jednak Wnioskodawca zawsze stosuje stawkę 23% podatku VAT bez względu na to, czy Zainteresowany sprzedaje sam produkt czy łącznie z usługą montażu. W cenę produktu wkalkulowane są koszty materiału, robocizny, narzędzi i transportu.

Pismem z dnia 10 września 2013 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Zainteresowany poinformował, że:

  1. Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług,
  2. przedmiotem umów zawieranych pomiędzy Zainteresowanym a klientami jest wykonanie i montaż balustrad, schodów, tarasów, ogrodzeń, bram, furtek, konstrukcji dachowych, bądź innych zamówionych przez klienta elementów metalowych. Czasami klienci życzą sobie malowanie proszkowe produktu bądź pokrycie go ocynkiem, jest to jednak wykonywane przez Wnioskodawcę na etapie produkcji konstrukcji metalowej,
  3. czynności objęte pytaniem, Wnioskodawca wykonuje wyłącznie w obiektach zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w rozumieniu art. 41 ust. 12a w związku z ust. 12b ustawy o podatku od towarów i usług, tj. w budynkach zakwalifikowanych według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych do Klasy: 1110, 1121, 1122, przy czym, powierzchnia użytkowa lokali mieszkalnych nie przekracza 150 m2, a powierzchnia użytkowa budynków jednorodzinnych nie przekracza 300 m2,
  4. w ramach świadczonych usług Zainteresowany realizuje czynności polegające na produkcji, a następnie montażu m.in. balustrad na balkonach, balustrad na tarasach, poręczy schodowych na zewnątrz budynku, tj. na schodach do domu, bądź wewnątrz budynku, tj. na schodach prowadzących na piętro domu, konstrukcji stalowych dachu na budynku jednorodzinnym, ogrodzeń na zewnątrz budynku,
  5. wykonywane przez Wnioskodawcę czynności prowadzone są najczęściej w ramach budowy obiektu budowlanego. Ponadto, czynności te wykonywane są również w ramach remontu i modernizacji obiektów budowlanych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w wyżej przedstawionym stanie faktycznym można zastosować preferencyjną stawkę podatku od towarów i usług (VAT) w wysokości 8% na kompleksową usługę wykonania balustrad, schodów, konstrukcji metalowych i montażu ich zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków mieszkalnych klientów, zgodnie z art. 41 ust. 12 i następne ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT)...

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku Zainteresowanego można rozpatrywać świadczenie kompleksowe, które obejmuje świadczenie podstawowe, usługę montażu balustrady oraz świadczenie pomocnicze dostawę materiału. Świadczenie kompleksowe będzie opodatkowane stawką właściwą dla usługi zasadniczej czyli usługi budowlanej. Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że o ile montaż balustrad zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych dokonywany jest w ramach budowy, remontu, modernizacji lub przebudowy i wykonywany jest w budownictwie objętym społecznym programem mieszkaniowym, to zgodnie z art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, podlega on opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 8%. W innych zaś sytuacjach, tj. gdy produkty są montowane w budynkach nienależących do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym albo gdy sprzedawany jest jedynie produkt, tj. bez jego montażu, stosuje się stawkę podatku VAT w wysokości 23%. Stawkę tę stosuje się również co do ogrodzeń, bram i furtek, jako niezwiązanych z bryłą budynku i jako elementów infrastruktury towarzyszącej.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 -12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do przepisu art. 41 ust. 2 ww. ustawy, dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Natomiast w oparciu o art. 146a pkt 1 i pkt 2 ww. ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

  1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. l i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
  2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

Stawkę podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, stosuje się w myśl art. 41 ust. 12 ww. ustawy do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się, w myśl art. 41 ust. 12a ww. ustawy obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b.

Natomiast w myśl art. 41 ust. 12b ustawy, do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, określonego w ust. 12a, nie zalicza się:

  1. budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2,
  2. lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2.

Z kolei, zgodnie z art. 41 ust. 12c ustawy, w przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej limity określone w ust. 12b stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej.

Zainteresowany zwrócił uwagę na brzmienie art. 2 pkt 12 ustawy o VAT, zgodnie z którym przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

Ponadto wskazał, że dla celów podatku VAT stosuje się przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz.U. z 1999 r. Nr 112, poz. 1316 ze zm.), która to klasyfikacja stanowi usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych.

Zgodnie z objaśnieniami zawartymi w tej klasyfikacji, budynki to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych. Natomiast budynki mieszkalne to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. W przypadkach, gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z jego przeznaczeniem.

Według podziału obiektów budowlanych na sekcje i działy w PKOB w dziale 11 mieszczą się budynki mieszkalne, natomiast w dziale 12 budynki niemieszkalne.

Dział 11 PKOB obejmuje trzy grupy:

  • Budynki mieszkalne jednorodzinne 111,
  • Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe 112,
  • Budynki zbiorowego zamieszkania 113.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęć budowa, remont, modernizacja, termomodernizacja oraz przebudowa, dlatego też w tym zakresie należy odwołać się do przepisów prawa budowlanego.

Zgodnie z art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 ze zm.) przez budowę należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego.

W myśl art. 3 pkt 7 cyt. wyżej ustawy, przez roboty budowlane należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.

Zgodnie z art. 3 pkt 7a ww. ustawy, przez przebudowę należy rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego.

Natomiast przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym (art. 3 pkt 8 ww. ustawy).

Modernizacja oznacza unowocześnienie, uwspółcześnienie produktu, trwałe ulepszenie np. istniejącego obiektu budowlanego prowadzące do zwiększenia jego wartości użytkowej (źródło: Wikipedia, wolna encyklopedia).

Wnioskodawca zwrócił uwagę, że z uwagi na to, iż obniżone stawki podatku mają charakter wyjątkowy, winny mieć zastosowanie do towarów i usług wskazanych wprost przez ustawodawcę w ustawie lub w przepisach wykonawczych do tej ustawy. Preferencyjna stawka podatku miała i ma zastosowanie do wskazanych w przepisach czynności związanych z budownictwem mieszkaniowym, jednakże nie do wszystkich usług dotyczących samego instalowania, czy montażu różnych towarów. Przy wyznaczaniu zakresu stosowania stawek obniżonych jest wykorzystywana Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług, wprowadzona w życie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz.U. Nr 207, poz. 1293 ze zm.).

W myśl pkt 5.3.4 Zasad metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) zakres rzeczowy grupowań obejmujących usługi - roboty instalacyjne i montażowe wykonywane na miejscu przeznaczenia są klasyfikowane również w ramach działu 33 grupa 33.2, z następującymi zastrzeżeniami:

  • roboty instalacyjne i montażowe, wykonane przez producenta wyrobu własnymi siłami, są klasyfikowane tam, gdzie jest sklasyfikowany wyrób,
  • budowlane roboty instalacyjne i montażowe, włączając instalowanie (montaż) stolarki budowlanej własnej produkcji, klasyfikuje się w dziale 43,
  • roboty instalacyjne wykonywane przez sprzedawcę detalicznego, jako usługa związana ze sprzedażą określonego wyrobu, są klasyfikowane tak jak handel detaliczny w odpowiednim grupowaniu działu 47.

Dział 43 obejmuje roboty specjalistyczne, tj.:

  • 43.1 rozbiórka i przygotowanie terenu pod budowę,
  • 43.2 roboty związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych i pozostałych instalacji budowlanych,
  • 43.3 roboty związane z wykonywaniem wykończeniowych robót budowlanych,
  • 43.9 roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych.

Analiza powołanych wyżej przepisów prawa podatkowego prowadzi do wniosku, że warunkiem zastosowania stawki podatku w wysokości 8%, na podstawie art. 41 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług, jest spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze, zakres wykonywanych czynności musi dotyczyć budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji budynków lub ich dostawy. Po drugie, budynki lub ich części, których dotyczą ww. czynności, muszą być zaliczane do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że transakcja nie może korzystać z preferencyjnej, stawki podatku w wysokości 8% i jest opodatkowana stawką podstawową.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na wykonywaniu usług montażu balustrad zewnętrznych i wewnętrznych (balkony, tarasy, klatki schodowe) w domkach mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia nie przekracza 300 m2 i lokalach mieszkalnych o powierzchni do 150 m2 zatem spełniona jest definicja budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Zamontowane balustrady charakteryzują się trwałym powiązaniem ze strukturą budynku lub lokalu mieszkalnego lub stanowią element jego infrastruktury.

Przy ustaleniu właściwej stawki podatku VAT decydujące znaczenie ma ustalenie co jest przedmiotem sprzedaży, czy podatnik dokonuje dostawy towarów czy świadczy usługę oraz czy czynność wykonywana przez podatnika mieści się w zakresie czynności wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT (dostawa, budowa, remont, modernizacja, przebudowa obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym). Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest usługa remontowa, budowlana, budowlano montażowa, wówczas nie można z niej wyłączyć poszczególnych elementów kosztów do odrębnej sprzedaży, ponieważ obrotem podatnika jest uzgodniona kwota za wykonanie określonej usługi, bez względu na jej poszczególne elementy (materiały, robocizna, transport, zużyta energia, narzędzia. itp.). Wskazanie co składa się na wykonaną usługę ma istotne znaczenie informacyjne przy ustalaniu ceny, jednak nie może uzasadniać odrębnego kwalifikowania poszczególnych elementów zawartych w tym wyliczeniu (dla celów podatkowych).

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą ETS (obecnie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) całe świadczenie kompleksowe podlega takim regulacjom opodatkowania VAT, jakie dotyczą świadczenia głównego. Opodatkowanie pozostałych świadczeń, składających się na świadczenie kompleksowe, podlega takim samym regulacjom, jakim podlega świadczenie główne. Pogląd taki wyrażony został w orzeczeniu ETS w sprawie C-349/96. W orzeczeniu tym ETS stwierdził, że pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Stosowanie tych samych zasad opodatkowania do usługi zasadniczej oraz usług pomocniczych dotyczy również stawki VAT. Oznacza to, że całe świadczenie kompleksowe podlega opodatkowaniu taką stawką VAT, jaka jest właściwa dla świadczenia podstawowego. Stawka VAT dla świadczeń pomocniczych podąża za stawką VAT dla świadczenia podstawowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Przepis art. 2 pkt 6 ustawy stanowi natomiast, iż przez towary rozumie się rzeczy ruchome oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl przepisu art. 5a ww. ustawy towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów i usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Przy wyznaczaniu zakresu stosowania stawek obniżonych, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r., jest wykorzystywana Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług, wprowadzona w życie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz.U. Nr 207, poz. 1293 ze zm.).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Należy natomiast zaznaczyć, że zarówno w przepisach ww. ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku w stosunku do niektórych czynności.

Stosownie do przepisu art. 41 ust. 2 ustawy, dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Jednocześnie, w myśl art. 146a pkt 1 i 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

  • stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
  • stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

Stosownie do przepisu art. 41 ust. 12 ww. ustawy, stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym - zgodnie z art. 41 ust. 12a ustawy rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b.

Obiektami budownictwa mieszkaniowego są budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11 (art. 2 pkt 12 ww. ustawy).

Przepis art. 41 ust. 12b ustawy stanowi, że do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym określonego w ust. 12a nie zalicza się:

  • budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2,
  • lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2.

W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej limity określone w ust. 12b stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej (art. 41 ust. 12c ww. ustawy).

Jak wynika z art. 2 pkt 12 ustawa o podatku od towarów i usług odwołuje się do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, stanowiącej usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych, wprowadzonej w życie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz.U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.).

Dział 11 PKOB obejmuje trzy grupy budynków:

  • Budynki mieszkalne jednorodzinne 111 czyli samodzielne budynki takie jak: pawilony, wille, domki wypoczynkowe, leśniczówki, domy mieszkalne w gospodarstwach rolnych (bez budynków gospodarstw rolnych), rezydencje wiejskie, domy letnie itp., a także domy bliźniacze lub szeregowe, w których każde mieszkanie ma swoje własne wejście z poziomu gruntu;
  • Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe 112,
  • Budynki zbiorowego zamieszkania 113 czyli domy opieki społecznej, internaty i bursy szkolne, domy studenckie, domy dziecka, domy dla bezdomnych, budynki mieszkalne na terenie koszar, zakładów karnych i poprawczych, aresztów śledczych, budynki kościołów i innych związków wyznaniowych, klasztory, domy zakonne, plebanie, kurie, rezydencje biskupie oraz rezydencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

W przypadku czynności wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy ustawodawca nie powołał symboli statystycznych, a zatem dla celów stosowania tego przepisu czynności te nie powinny być identyfikowane za pomocą klasyfikacji statystycznych.

Przepisy dotyczące ww. ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęć budowa, remont, modernizacja, termomodernizacja oraz przebudowa, dlatego też w tym zakresie należy odwołać się do przepisów prawa budowlanego.

Zgodnie z art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, ze zm.) przez budowę należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego.

W myśl art. 3 pkt 7 cyt. wyżej ustawy, przez roboty budowlane należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.

Z kolei, zgodnie z pkt 7a tego artykułu, przez przebudowę należy rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego.

Natomiast definicję remontu zawarto w pkt 8 art. 3 cyt. ustawy Prawo budowlane. Zgodnie z jego brzmieniem, przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.

Modernizacja to unowocześnienie i usprawnienie czegoś- według internetowego słownika języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.).

Odwołując się natomiast do słownikowego zakresu pojęcia roboty budowlane należy wskazać, że zgodnie z definicją zawartą w Uniwersalnym słowniku języka polskiego Wydawnictwo Naukowe PWN, określenie robota oznacza zespół czynności podejmowanych w celu wykonania, wyprodukowania, wytworzenia, dokonania czegoś, praca, działanie, działalność, robienie czegoś.

Na tej podstawie należało uznać, że sformułowanie użyte przez normodawcę roboty budowlano montażowe zawsze oznaczać będzie czynności, również montaż. Montaż to składanie maszyn, aparatów, urządzeń z gotowych części; zakładanie, instalowanie urządzeń technicznych, łączenie oddzielnych części w całość.

W związku z przytoczonymi definicjami stwierdzić należy, że pojęcie montaż odnosi się do takiego sposobu działania, w efekcie którego z niezależnie od siebie istniejących części powstaje wytwór będący zupełnie nową całością.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca będący zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług prowadzi działalność gospodarczą w zakresie której zajmuje się kowalstwem, tj. wytwarza m.in. balustrady i schody, zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne, ogrodzenia, furtki i bramy, konstrukcje metalowe np. dachów. W ramach prowadzonej działalności, Wnioskodawca świadczy również usługi budowlano montażowe polegające na wykonywaniu i montażu wytworzonych produktów w domach jednorodzinnych klientów. Realizacja każdej usługi podzielona jest na etapy: złożenie przez klienta indywidualnego zamówienia podczas, którego klient określa wzór balustrady czy schodów, które mają zostać u klienta wykonane, dokonanie pomiarów u klienta, wycena usługi i przedstawienie jej klientowi, po akceptacji wyceny i wpłacie zaliczki przez klienta - produkcja zamówionego elementu metalowego, w zależności od zamówienia klienta powlekanie produktu ocynkiem, montaż produktu zazwyczaj w domku jednorodzinnym klienta w miejscu przez niego wskazanym. Zamontowane balustrady, schody i konstrukcje metalowe charakteryzują się trwałym powiązaniem ze strukturą budynku lub lokalu mieszkalnego i stanowią element niezbędny do technicznego odbioru budynku mieszkalnego lub stanowią element jego infrastruktury. Zdarza się, choć rzadko, że Wnioskodawca jedynie sprzedaje zamówiony produkt bez montażu, jak również zdarza się, że montaż następuje w budynkach użytku publicznego. Ostatnim etapem jest wystawienie faktury VAT. Na fakturach produkt i montaż, czasami również ocynk ogniowy, stanowią odrębne pozycje, dla których jednak Wnioskodawca zawsze stosuje stawkę 23% podatku VAT bez względu na to czy sprzedaje sam produkt czy łącznie z usługą montażu. W cenę produktu wkalkulowane są koszty materiału, robocizny, narzędzi i transportu. Przedmiotem umów zawieranych pomiędzy Zainteresowanym a klientami jest wykonanie i montaż balustrad, schodów, tarasów, ogrodzeń, bram, furtek, konstrukcji dachowych bądź innych zamówionych przez klienta elementów metalowych. Czasami klienci życzą sobie malowanie proszkowe produktu bądź pokrycie go ocynkiem, jest to jednak wykonywane przez Wnioskodawcę na etapie produkcji konstrukcji metalowej. Czynności objęte pytaniem, Wnioskodawca wykonuje wyłącznie w obiektach zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w rozumieniu art. 41 ust. 12a w związku z ust. 12b ustawy o podatku od towarów i usług, tj. w budynkach zakwalifikowanych według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych do klasy: 1110, 1121, 1122, przy czym powierzchnia użytkowa lokali mieszkalnych nie przekracza 150 m2, a powierzchnia użytkowa budynków jednorodzinnych nie przekracza 300 m2. W ramach świadczonych usług Zainteresowany realizuje czynności polegające na produkcji, a następnie montażu m.in. balustrad na balkonach, balustrad na tarasach, poręczy schodowych na zewnątrz budynku, tj. na schodach do domu, bądź wewnątrz budynku, tj. na schodach prowadzących na piętro domu, konstrukcji stalowych dachu na budynku jednorodzinnym, ogrodzeń na zewnątrz budynku. Wykonywane przez Wnioskodawcę czynności prowadzone są najczęściej w ramach budowy obiektu budowlanego. Ponadto, czynności te wykonywane są również w ramach remontu i modernizacji obiektów budowlanych.

W rozpatrywanej sprawie dla określenia właściwej stawki podatku VAT decydujące znaczenie ma ustalenie, co jest przedmiotem sprzedaży, czy podatnik dokonuje dostawy towarów czy świadczy usługę oraz czy czynność wykonywana przez podatnika mieści się w zakresie czynności wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy (dostawa, budowa, remont, modernizacja, termomodernizacja, przebudowa obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym).

Należy zaznaczyć, że strony w umowach cywilnoprawnych określają, co jest przedmiotem sprzedaży. Wobec powyższego, jeżeli przedmiotem sprzedaży ma być konkretna usługa nie powinno się wyodrębniać poszczególnych elementów, które złożyły się na tę usługę i opodatkować ich osobno, ponieważ usługodawca sprzedaje określoną usługę a nie elementy (koszty).

Zasadniczo każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być uznawane za odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Jeżeli zatem dwa lub więcej niż dwa świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do świadczenia zasadniczego, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem w skutecznym wykorzystaniu świadczenia zasadniczego. Ważne jest, czy świadczenia są ze sobą ściśle powiązane w taki sposób, że samodzielnie nie przynoszą wymaganej praktycznej korzyści z punktu widzenia przeciętnego konsumenta. Pojedyncza czynność lub świadczenie traktowana jest zatem jak element świadczenia kompleksowego wówczas, jeżeli cel świadczenia pomocniczego jest zdeterminowany przez świadczenie główne, które nie może zostać wykonane lub wykorzystane bez świadczenia pomocniczego.

Zauważa się, że stanowisko to potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, m.in. wyrok w sprawie pomiędzy Card Protection Plan Ltd (CPP) a Commissioners of Customs and Excise (sygn. C-349/96), wyrok w sprawie pomiedzy Levob Verzekeringen BV, OV Bank NV przeciwko Statssecretaris van Financien (C-41/04).

Tak więc, o świadczeniu złożonym można mówić, gdy istnieje funkcjonalny związek pomiędzy poszczególnymi elementami świadczenia na tyle ścisły, by nie można było wydzielić z tego świadczenia jego poszczególnych elementów i potraktować ich jako świadczeń odrębnych. Muszą one stanowić jedną nierozerwalną całość.

W przypadku, gdy w skład świadczonej usługi wchodzą usługi pomocnicze, czyli takie, które nie stanowią dla klienta celu samego w sobie, a są jedynie uzupełnieniem usługi głównej, opodatkowanie całego świadczenia winno nastąpić wedug stawki obowiązującej dla usługi zasadniczej.

Z uwagi na to, że obniżone stawki podatku mają charakter wyjątkowy i nie podlegają ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, zaś możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna, uznać należy, iż stawki te winny mieć zastosowanie do towarów i usług wskazanych wprost przez ustawodawcę w ustawie o podatku od towarów i usług lub w przepisach wykonawczych do tej ustawy.

Należy zauważyć, że na gruncie ustawy, opodatkowanie podatkiem od towarów i usług, ustawodawca powiązał z wystąpieniem określonych zdarzeń, tj. np. z dostawą towaru lub ze świadczeniem usługi. Dla opodatkowania podatkiem VAT istotne jest zatem tylko to, czy w danym przypadku mamy do czynienia z jedną z czynności enumeratywnie wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy. Bez znaczenia dla opodatkowania pozostaje natomiast treść stosunku cywilnoprawnego łączącego strony. Niezależnie od tego, jak strony określiły przedmiot umowy, o stosowaniu określonej stawki podatku będzie decydować faktyczna czynność, z którą ustawa wiąże obowiązek podatkowy, a nie ustalenia co do tego, jaki zakres tych czynności został w umowie przez strony oznaczony.

W kontekście powyższego, w przypadku usług o charakterze złożonym, o wysokości zastosowanej stawki podatku decydować będzie to, czy w danych okolicznościach mamy do czynienia z jedną usługą kompleksową, czy też z szeregiem jednostkowych usług. Ocena tej okoliczności winna odbywać się przy tym w oderwaniu od treści umowy łączącej strony, a jedynie w oparciu o to, czy dokonywane przez podatnika czynności (świadczenia) wykazują ze sobą tak ścisłe powiązanie, że w sensie gospodarczym tworzą jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter.

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca, wykonuje kompleksowe usługi, w skład których wchodzi wykonanie balustrad schodów, konstrukcji metalowych i ich montażu zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków mieszkalnych objętych społecznym programem mieszkaniowym.

Odnosząc powołane przepisy prawa do opisanego stanu faktycznego, należy stwierdzić, że do opisanej we wniosku, kompleksowej usługi, polegającej na wykonaniu, zamontowaniu balustrad, schodów, konstrukcji metalowych zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków, ale w ich bryle, wykonywanej w ramach budowy, remontu i modernizacji w obiektach zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w rozumieniu art. 41 ust. 12a z uwzględnieniem z ust. 12b ustawy o podatku od towarów i usług, tj. w budynkach zakwalifikowanych według Polskiej Klasyfikacji Obiektów budowlanych do klasy: 11, zastosowanie znajduje stawka podatku od towarów i usług w wysokości 8%, na podstawie art. 41 ust. 12 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy.

W sytuacji gdy przedstawione we wniosku usługi, wykonywane są na zewnątrz budynku poza jego bryłą, brak jest podstaw prawnych do stosowania obniżonej stawki podatku 8%, o której mowa w art. 41 ust. 12 ustawy. Podlegają one w związku z tym opodatkowaniu według stawki podstawowej, tj. 23%.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 3 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu