Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 09.11.2004, sygn. US35/PP1/443-342/04/PN, Pierwszy Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście
Temat interpretacji
Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz.535), Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cele lub rezultat takiej działalności. Natomiast w ust. 2 w/w przepisu, przez działalność gospodarczą dla potrzeb niniejszej ustawy rozumie się wszelką działalność producentów handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Jednocześnie w ust. 3 pkt 2 i 3 stwierdza się, iż za wykonywana samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się:
- wykonywanych przez osobę fizyczną na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy;
- czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywanych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.
Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 w/w ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej nie będące dostawą towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Podatnik jest adwokatem i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonuje usługi prawnicze zarówno dla firm jak i osób fizycznych ( sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU pod poz. 74.11). Podatnik wykonuje także czynności obrony z urzędu w postępowaniu cywilnym, administracyjnym przed sądami- do których dochodzi na skutek postanowienia sądu ustanawiającego adwokata z urzędu na podstawie przepisów kodeksu postępowania karnego, cywilnego albo prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wyłącznie w ramach rozpoznawania przez sądy konkretnych spraw indywidualnych osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej.
Wobec powyższego tut. Organ podatkowy stwierdza, iż przychody uzyskiwane przez adwokatów z tytułu umów zlecenie (dzieło) oraz zwrot kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, mieści się w grupie czynności, o których mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy.Przychodami z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), są przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, na podstawie art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zlecił wykonanie określonych czynności (...). Powyższy przepis odnosi się do przepisów szczególnych, którymi niewątpliwie jest ustawa - Prawo o adwokaturze.
Jednocześnie obowiązek wykonania czynności w zakresie pomocy prawnej udzielonej z urzędu uwarunkowany jest ponadto obowiązkiem zawodowym ciążącym na adwokacie lub radcy prawnym wynikającym ze specyfiki zawodu. Z tych względów, że przychody z tytułu pomocy prawnej udzielonej z urzędu zaliczane są do kategorii przychodów wykonywanych osobiście, powstałych w wyniku więzi prawnej wynikającej ze zlecenia pomocy prawnej z urzędu przez sąd lub prokuratora. Taka więź prawna prowadzi do jednoznacznego wniosku, że przychody takie są uznane za przychody z tytułu wykonywania samodzielnej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i jako takie podlegają opodatkowaniu.