Interpretacja indywidualna z dnia 30.07.2013, sygn. IBPP1/443-371/13/ES, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży mieszkania

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2013r. (data wpływu 22 kwietnia 2013r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 lipca 2013r. (data wpływu 25 lipca 2013r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży mieszkania jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 kwietnia 2013r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży mieszkania.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 lipca 2013r. (data wpływu 25 lipca 2013r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-371/13/ES z dnia 9 lipca 2013r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca ma zarejestrowaną działalność gospodarczą na własne nazwisko. Jest również w związku z tą działalnością zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawca nabył dla celów osobistych mieszkanie (spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu) - umowa cywilnoprawna z osobą fizyczną, bez VAT - nabycie przeszło 5 lat temu. Obecnie Wnioskodawca zamierza sprzedać to mieszkanie jako osoba fizyczna.

W uzupełnieniu Wnioskodawca podaje, że prowadzi działalność w zakresie udzielania porad prawnych z zakresu prawa kanonicznego oraz w zakresie mediacji KOD PKD 69.10.Z.

Wnioskodawca nabył w drodze umowy kupna-sprzedaży spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w dniu 17 lipca 1999r. Wnioskodawca zakupił lokal od członka rodziny (siostra dziadka) w drodze umowy kupna-sprzedaży za środki pochodzące z książeczki mieszkaniowej. Zgodnie z aktem notarialnym nieruchomość ta obciążona była prawem dożywotniego zamieszkania na rzecz zbywcy z którego zbywca korzystał do roku 2007 tj. do śmierci). W kolejnym okresie lokal był wykorzystywany przez Wnioskodawcę do własnych celów mieszkaniowych i rekreacyjnych. Lokal położony jest w miejscowości uzdrowiskowej.

Wnioskodawca wykorzystywał lokal do okresowego (wakacje, ferie, urlopy, weekendy) w nim zamieszkiwania, a w ostatnim czasie do zamieszkiwania w nim podczas świadczenia pracy zleconej (umowa o dzieło).

Przyczyną planowanej sprzedaży lokalu jest chęć pozyskania środków finansowych na własne potrzeby (potrzeby bytowe, remont mieszkania aktualnie zajmowanego itp).

Lokal dotychczas nie był przedmiotem najmu ani dzierżawy. Lokal nie był wynajmowany.

Wnioskodawca w okresie kilku wcześniejszych lat poczynił nakłady na lokal - wymiana okien, remont łazienki, malowanie - nakłady te były poczynione w związku z normalną eksploatacją a nie z powodu planowanej sprzedaży lokalu.

Wnioskodawca posiada jeszcze udział w nieruchomości, którą odziedziczył w bieżącym roku w związku ze śmiercią ojca. Nieruchomość ta nie jest planowana do odsprzedaży, gdyż Wnioskodawca zamierza ją remontować i w niej mieszkać.

Wnioskodawca dotychczas nie dokonywał sprzedaży nieruchomości. Lokal dotychczas nie został sprzedany.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy czynność sprzedaży prywatnego mieszkania Wnioskodawcy będzie opodatkowana podatkiem VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, ponieważ mieszkanie stanowi majątek osobisty Wnioskodawcy, jego sprzedaż nie podlega opodatkowaniu VAT. Opisana czynność nie podlega opodatkowaniu VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 w nawiązaniu do ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., podatnikiem jest osoba fizyczna będącą producentem, handlowcem lub wykonawcą usług. Wprawdzie sprzedaż mieszkania to też dostawa towarów opisana w VAT jako czynność opodatkowana, ale Wnioskodawca nie występuje tu w tym przypadku jako podatnik. Nie zajmuje się bowiem nabywaniem i sprzedażą mieszkań. Skoro mieszkanie stanowi majątek osobisty Wnioskodawcy, to wyprzedaż tego majątku nie jest objęta opodatkowaniem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177 poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Z treści art. 7 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z kolei pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe oznacza, że dostawa towarów, w tym przypadku mieszkania, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy czynność podlegającą opodatkowaniu wykona podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o VAT, tzn. powinny polegać na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Jeżeli dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód i jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności nie noszą znamion działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o VAT, to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2, podmiotu dokonującego tych czynności nie można uznać za podatnika VAT.

Taka właśnie sytuacja występuje w przypadku sprzedaży przez daną osobę majątku prywatnego. Majątek taki nabywany jest bowiem na własne potrzeby danej osoby, a nie z przeznaczeniem do działalności gospodarczej, w tym handlowej, a zatem jego sprzedaż zarówno w całości jak i w częściach, jednemu lub wielu nabywcom, z zyskiem lub bez, nie może być uznana za działalność handlową ze skutkiem w postaci uznania tej osoby za podatnika VAT.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L 347 s. 1 ze zm.), podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 tej Dyrektywy, państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności jednej z następujących transakcji:

1. dostawa budynku lub części budynku oraz związanego z nim gruntu, przed pierwszym zasiedleniem;
2. dostawa terenu budowlanego.

Zatem o prowadzeniu działalności gospodarczej decyduje okoliczność, że w momencie realizacji czynności podatnik miał zamiar wykonywać takie czynności wielokrotnie, a sprzedawane towary zostały nabyte lub wytworzone w celu wykorzystania w działalności gospodarczej. Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w kontekście powyższych przepisów jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie musi ona być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podkreślić także należy, iż w kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży od samego początku podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, bądź wytworzenia składników majątku rzeczowego służących do wykorzystywania ich w sposób ciągły, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi zarejestrowaną na własne nazwisko działalność gospodarczą w zakresie udzielania porad prawnych z zakresu prawa kanonicznego oraz w zakresie mediacji i w związku z tą działalnością zarejestrowany jest jako czynny podatnik VAT. Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, Wnioskodawca nabył w drodze umowy kupna-sprzedaży spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w dniu 17 lipca 1999r. Wnioskodawca zakupił lokal od członka rodziny w drodze umowy kupna-sprzedaży za środki pochodzące z książeczki mieszkaniowej. Zgodnie z aktem notarialnym nieruchomość ta obciążona była prawem dożywotniego zamieszkania na rzecz zbywcy z którego zbywca korzystał do roku 2007 tj. do śmierci. W kolejnym okresie lokal był wykorzystywany przez Wnioskodawcę do własnych celów mieszkaniowych i rekreacyjnych.

Przyczyną planowanej sprzedaży lokalu jest chęć pozyskania środków finansowych na własne potrzeby (potrzeby bytowe, remont mieszkania aktualnie zajmowanego). Lokal dotychczas nie był przedmiotem najmu ani dzierżawy. Wnioskodawca w okresie kilku wcześniejszych lat poczynił nakłady na lokal - wymiana okien, remont łazienki, malowanie - nakłady te były poczynione w związku z normalną eksploatacją a nie z powodu planowanej sprzedaży lokalu.

Wnioskodawca posiada jeszcze udział w nieruchomości, którą odziedziczył w bieżącym roku w związku ze śmiercią ojca. Nieruchomość ta nie jest planowana do odsprzedaży, gdyż Wnioskodawca zamierza ją remontować i w niej mieszkać. Wnioskodawca dotychczas nie dokonywał sprzedaży nieruchomości. Lokal dotychczas nie został sprzedany.

Wątpliwości Wnioskodawcy odnoszą się do kwestii, czy transakcja sprzedaży mieszkania, o którym mowa we wniosku, winna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa w powiązaniu z przedstawionymi we wniosku okolicznościami sprawy stwierdzić należy, że skoro przedmiotem opisanych czynności ma być sprzedaż mieszkania, które jak wskazano przeznaczone było do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych i rekreacyjnych Wnioskodawcy, przedmiotowa czynność sprzedaży tego mieszkania nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W tym bowiem przypadku Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika tego podatku w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Ponownie podkreślić należy, że aby planowaną przez Wnioskodawca w niniejszej sprawie czynność sprzedaży mieszkania uznać za działania podejmowane przez podatnika w ramach prowadzonej działalności, już w momencie zakupu wskazanego we wniosku mieszkania musiałyby istnieć obiektywne przesłanki wyczerpujące znamiona, iż Wnioskodawca zaangażował określone środki na zakup mieszkania przeznaczonego do prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT. Jeżeli w odniesieniu do przedmiotowego mieszkania w momencie zakupu istniał zamiar zaspokojenia celów prywatnych (mieszkalnych i rekreacyjnych) nie może być mowy o wykonywaniu działalności gospodarczej w charakterze podatnika. Okoliczności tej nie zmienia fakt, że Wnioskodawca prowadzi jako podatnik VAT działalność gospodarczą.

Wymienione we wniosku czynności wykonane przez Wnioskodawcę wskazują, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie wykazał aktywności w rozporządzaniu nieruchomością, wykraczającej poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Wszelkie bowiem działania podejmowane przez Wnioskodawcę do momentu podjęcia decyzji o sprzedaży nawet takie jak dokonanie w okresie kilku wcześniejszych lat wymiany okien, remontu łazienki, malowania, były poczynione w związku z normalną eksploatacją mieszkania a nie z powodu jego planowanej sprzedaży. Zakupione (przed rozpoczęciem działalności gospodarczej Wnioskodawcy) za środki pochodzące z książeczki mieszkaniowej mieszkanie nie było przedmiotem najmu ani dzierżawy lecz służyło celom mieszkaniowym i rekreacyjnym Wnioskodawcy.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że wszelkie działania Wnioskodawcy były nakierowane na wykorzystanie posiadanego mieszkania wyłącznie do celów osobistych, nic nie wskazuje na zaangażowanie środków ze strony Wnioskodawcy, które mogłyby kwalifikować jego działania jako zbliżone do podejmowanych przez podmioty profesjonalnie zajmujące się obrotem nieruchomościami.

Podkreślenia wymaga, że wprawdzie pojęcie majątku prywatnego" nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. "Majątek prywatny" to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Zaznaczyć należy również, iż nie ma przeszkód aby podatnik prowadzący działalność gospodarczą nabył nieruchomość do majątku prywatnego, który byłby wyłączony z systemu VAT i sprzedaż takiego majątku również nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT. Należy mieć jednak na uwadze, że stwierdzenie czy dany przedmiot sprzedaży stanowi składnik majątku prywatnego, czy też jest związany z prowadzoną czy planowaną działalnością gospodarczą jest konsekwencją oceny prawnej dokonanej przez organ wydający interpretację, a nie elementem stanu faktycznego.

Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika bowiem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości w ramach majątku osobistego, co w przedmiotowej sprawie miało miejsce.

W świetle powyższego, skoro w przedmiotowej sprawie nie można przypisać Wnioskodawcy aktywności porównywalnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, planowaną dostawę mieszkania, o którym mowa we wniosku należy uznać za sprzedaż majątku prywatnego Wnioskodawcy, która nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W tej sytuacji brak jest podstaw do uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu planowanej sprzedaży tego mieszkania. Tym samym dostawa przedmiotowego mieszkania, nie będzie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 337 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach