Interpretacja indywidualna z dnia 14.12.2011, sygn. IPTPP1/443-856/11-4/IG, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Temat interpretacji

Czy Gmina ma możliwość prawną odzyskania podatku od towarów i usług (VAT) w związku z realizacją inwestycji pn. ?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 6 października 2011 r. (data wpływu 7 października 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 listopada 2011 r. (data wpływu 1 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn. jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn. .

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 28 listopada 2011 r. (data wpływu 1 grudnia 2011 r.), w zakresie doprecyzowania zdarzenia przyszłego oraz o upoważnienie do reprezentowania Wnioskodawcy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina posiadająca zdolność prawną i zdolność do wykonywania czynności prawnych realizuje zadanie inwestycyjne pn. .

Zadanie inwestycyjne realizowane jest z udziałem pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jednym z załączników wymaganych do przekazania przyznanej pożyczki z WFOŚiGW jest załączenie interpretacji indywidualnej w sprawie możliwości prawnej odzyskania podatku od towarów i usług (VAT) w związku z realizacją ww. zadania.

Gmina i Urząd Gminy posiadają odrębne numery NIP. Gmina wykonuje swoje zadanie za pośrednictwem Urzędu Gminy, który jest płatnikiem podatku VAT i posiada numer NIP.

Zadaniem własnym gminy zgodnie z ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków jest zbiorowe odprowadzanie ścieków. Gmina realizując zadanie własne w terenach o rozproszonej zabudowie buduje przydomowe oczyszczalnie ścieków.

W kosztach inwestycji uczestniczą mieszkańcy (osoby fizyczne), dla których budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków, poprzez wpłatę do Urzędu udziału finansowego na podstawie zawartych umów cywilno-prawnych. Podpisanie umowy zobowiązuje osoby fizyczne (właściciela nieruchomości) do dokonania wpłaty swojego udziału.

Po zakończeniu budowy przydomowe oczyszczalnie ścieków pozostają własnością Gminy. Gmina po wybudowaniu nie będzie ponosiła żadnych kosztów - wydatków związanych z utrzymywaniem i obsługą tych oczyszczalni i nie będzie pobierała żadnych opłat, w związku z czym nie występuje tutaj związek zakupów z czynnościami opodatkowanymi.

Wnoszone przez mieszkańców wpłaty pieniężne stanowią współfinansowanie inwestycji, a wydatki ponoszone przez Gminę są zadaniem własnym gminy. Zakończona inwestycja nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych. Wybudowane oczyszczalnie ścieków zostaną przekazane mieszkańcom w nieodpłatne użytkowanie.

Gmina nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Faktury za realizację ww. zadania inwestycyjnego wystawiane będą na Gminę.

Realizowane zadanie należy do zadań własnych gminy, o których mowa w ustawie z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie terytorialnym (tekst jednolity z 2001r. Dz. U. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) Zadanie to jest wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 3 wymienionej ustawy, który mówi, że zadania własne obejmują sprawy cyt. kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych.

Dokonanie przez mieszkańców (osoby fizyczne, dla których budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków) wpłat na przedmiotową inwestycję, nie jest warunkiem korzystania z przydomowych oczyszczalni ścieków.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Gmina ma możliwość prawną odzyskania podatku od towarów i usług (VAT) w związku z realizacją inwestycji pn. ...

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonywane przez mieszkańców wpłaty dotyczące partycypacji w kosztach ogólnych inwestycji mają na celu pomoc Gminie w zmniejszeniu kosztów. Wpłaty pieniężne mieszkańców nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Nie ma możliwości odzyskania podatku VAT naliczonego, ponieważ zakup robót dotyczących zadania pn. , nie jest związany ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Wydatki ponoszone na nabywanie towarów i usług wykorzystywanych do realizacji inwestycji związane są z wykonywaniem zadań własnych Gminy, a zakończona inwestycja nie będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych. W związku z czym Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Stosownie do treści art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m. in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 4 ustawy, zgodnie z którym obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje tylko zarejestrowanym, czynnym podatnikom podatku od towarów i usług oraz jedynie w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tj. takimi, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Według art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE.L. Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powołany wyżej przepis jednoznacznie wskazuje, iż zwolnieniem od podatku nie są objęte czynności realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego, wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Gmina jest samorządową osobą prawną, która nie ma własnych struktur organizacyjnych, natomiast nałożone na nią zadania, w myśl art. 33 ustawy o samorządzie gminnym, wykonuje za pośrednictwem urzędu gminy. Zdolność prawną, jak i zdolność do wykonywania czynności prawnych ma jednostka samorządu terytorialnego gmina, nie zaś urząd gminy. Urząd gminy jest jedynie aparatem pomocniczym gminy.

Samorządowe osoby prawne (gminy, powiaty, województwa) są jednostkami podziału terytorialnego, posiadają osobowość prawną, a zatem i zdolność do działania we własnym imieniu i na własny rachunek. Nie mają jednak własnych struktur organizacyjnych, a nałożone na nie zadania wykonują za pośrednictwem urzędu. Urzędy te realizując zadania spoczywające na samorządowych osobach prawnych, a skutkujące obowiązkiem podatkowym w podatku od towarów i usług, występują wyłącznie jako jednostki organizacyjne działające w imieniu i na rzecz ww. osób prawnych. W związku z powyższym, gmina i urząd gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie numeru identyfikacji podatkowej (NIP), a w związku z ich działaniami (czynnościami) powinno być wystawione jedno rozliczenie deklaracyjne. Zatem, wszelkie dokumenty wymagające oznaczenia (numeru) NIP sporządzane przez urząd dotyczące czynności przypisanych prawnie gminom, powinny być sygnowane numerem NIP osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności, czyli numerem NIP gminy.

Biorąc pod uwagę powyższe, podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności (Gminy i Urzędu Gminy) jest wyłącznie Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego, posiadająca osobowość prawną. Dlatego też dla celów podatku od towarów i usług, Gmina i Urząd powinny stosować jednakowe oznaczenie (numer identyfikacji podatkowej) tj. NIP nadany Gminie oraz składać jedno rozliczenie deklaracyjne w podatku od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca nie jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Gmina realizuje zadanie inwestycyjne pn. . Faktury za realizację ww. zadania inwestycyjnego wystawiane będą na Gminę. Realizowane zadanie należy do zadań własnych gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie terytorialnym.

W kosztach inwestycji uczestniczą mieszkańcy (osoby fizyczne), dla których budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków, poprzez wpłatę do Urzędu udziału finansowego na podstawie zawartych umów cywilno-prawnych. Podpisanie umowy zobowiązuje osoby fizyczne (właściciela nieruchomości) do dokonania wpłaty swojego udziału. Dokonanie przez mieszkańców (osoby fizyczne, dla których budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków) wpłat na przedmiotową inwestycję, nie jest warunkiem korzystania z przydomowych oczyszczalni ścieków.

Po zakończeniu budowy przydomowe oczyszczalnie ścieków pozostają własnością Gminy. Gmina po wybudowaniu nie będzie ponosiła żadnych kosztów - wydatków związanych z utrzymywaniem i obsługą tych oczyszczalni i nie będzie pobierała żadnych opłat, w związku z czym nie występuje tutaj związek zakupów z czynnościami opodatkowanymi. Zakończona inwestycja nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych. Wybudowane oczyszczalnie ścieków zostaną przekazane mieszkańcom w nieodpłatne użytkowanie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Z treści wniosku wynika, że dokonywane przez mieszkańców (osoby fizyczne, dla których budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków) wpłaty na przedmiotową inwestycję, nie są warunkiem korzystania z przydomowych oczyszczalni ścieków. Zatem, przedmiotowe wpłaty nie są obligatoryjne i nie stanowią należności związanej z wykonywanymi przez Gminę na rzecz jej mieszkańców czynnościami podlegającymi opodatkowaniu w świetle art. 8 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Biorąc pod uwagę fakt, iż opisane we wniosku nieodpłatne świadczenie usług (przekazanie zrealizowanej inwestycji do bezpłatnego użytkowania) będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością, brak jest podstaw do traktowania tego nieodpłatnego udostępnienia do użytkowania jako odpłatnego świadczenia usług. Tym samym, czynność ta jako nieodpłatne świadczenie usług, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl powyższych przepisów oraz w oparciu o opisane zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, iż nabyte towary i usługi, związane z realizacją ww. projektu nie będą służyły czynnościom opodatkowanym podatkiem od towarów i usług.

Tym samym nie przysługuje Wnioskodawcy prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki, bowiem nie zostanie w omawianym przypadku spełniona podstawowa przesłanka pozytywna jaką jest związek dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną.

Jak wynika z powyższego, Gmina w przedmiotowej sprawie, będzie wykonywała jedno z zadań własnych Gminy, a przydomowe oczyszczalnie ścieków powstałe w ramach realizacji inwestycji, nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W przedmiotowej sprawie warunek ten nie będzie spełniony, gdyż Wnioskodawca jako jednostka samorządu terytorialnego realizując zadanie będące przedmiotem pytania wykonuje zadania własne, a usługi nabyte w ramach jego realizacji nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT. Zatem, Zainteresowany nie będzie miał prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od wydatków poniesionych z tytułu realizacji przedmiotowego zadania. Tym samym Wnioskodawca z tego tytułu nie będzie miał prawa do zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Reasumując, Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odzyskania podatku od towarów i usług w związku z realizacją projektu pod nazwą , gdyż usługi nabyte w związku z realizacją inwestycji nie będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że odpowiedzi na pytanie zawarte we wniosku udzielono w oparciu o opisane zdarzenie przyszłe i traci ona swą aktualność w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisanego zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi