Interpretacja indywidualna z dnia 06.11.2012, sygn. IPPP2/443-803/12-4/DG, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

W zakresie przekazania małżonkowi całości przedsiębiorstwa jako czynności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22.08.2012r. (data wpływu 23.08.2012r.) uzupełnionym pismem z dnia 16.10.2012r. /data wpływu 25.10.2012r./ na wezwanie z dnia 10.10.2012r. znak IPPP2/443-803/12-2/DG, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie przekazania małżonkowi całości przedsiębiorstwa jako czynności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23.08.2012r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 16.10.2012r. /data wpływu 25.10.2012r./ na wezwanie z dnia 10.10.2012r. znak IPPP2/443-803/12-2/DG o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie przekazania małżonkowi całości przedsiębiorstwa jako czynności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Strona prowadzi działalność gospodarczą w zakresie budowy lokali na sprzedaż oraz na wynajem. W 2011r. Wnioskodawczyni rozpoczęła budowę budynku mieszkalno-użytkowego. Działka, na której usytuowany jest ten budynek została nabyta w 2009r. na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej. Przy nabyciu działki był naliczony podatek od towarów i usług. Ponadto Wnioskodawczyni odliczała podatek VAT od zakupów związanych z inwestycją. Strona zaciągnęła kredyt na tę inwestycję.

W chwili obecnej Strona podpisała umowę przedwstępną na sprzedaż jednego lokalu. W budynku część lokali zostanie sprzedana, a część przeznaczona na wynajem oraz na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Ponadto Strona jako przedsiębiorca zawarła sześć umów najmu na innych nieruchomościach niż budowany budynek. Nieruchomości te nie stanowią majątku przedsiębiorstwa, gdyż zostały nabyte wcześniej. Wszystkie składniki prowadzonego przez Stronę przedsiębiorstwa stanowią majątek wspólny małżonków tj. są majątkiem wspólnym Strony i Jej małżonka na zasadzie małżeńskiej współwłasności łącznej.

Wnioskodawczyni zamierza nieodpłatnie przekazać prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo swojemu małżonkowi. Małżonek rozpocznie w tym celu prowadzenie działalności przed datą nieodpłatnego przekazania przez Stronę całości przedsiębiorstwa. Przekazanie przedsiębiorstwa nastąpi na podstawie pisemnej umowy przekazania z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Przekazanie przedsiębiorstwa nastąpi w ten sposób, ponieważ pomiędzy Stroną a małżonkiem istnieje ustrój małżeńskiej wspólności ustawowej. Z tego powodu nie ma możliwości przekazania przedsiębiorstwa w oparciu o klasyczne umowy cywilno-prawne np. sprzedaż lub darowizna. Nie istnieje bowiem taka prawna możliwość. Zarówno Wnioskodawczyni jak i małżonek nie posiadają majątków odrębnych.

Przekazywane małżonkowi przedsiębiorstwo spełnia ponadto przesłanki określone w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. kodeks cywilny.

Wnioskodawczyni w uzupełnieniu przedstawionego zdarzenia przyszłego wskazała, iż w skład zbywanego przedsiębiorstwa będą wchodzić następujące składniki:

1. budynek mieszkalno-użytkowy,
2. umowy najmu dotyczące innych lokali w innych budynkach niestanowiących środków trwałych,
3. wyposażenie przedsiębiorstwa (sprzęt biurowy i komputerowy, meble biurowe),
4. środki transportu w postaci jednego samochodu,
5. zaciągnięty kredyt na działalność gospodarczą,
6. know-how odnośnie działalności deweloperskiej,
7. dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,
8. firma przedsiębiorstwa.

Wnioskodawczyni obecnie nie zatrudnia pracowników. Prowadzona przez Stronę działalność gospodarcza będzie zakończona w związku z przekazaniem przedsiębiorstwa małżonkowi.

Natomiast małżonek Wnioskodawczyni będzie prowadził działalność gospodarczą w oparciu o przekazane przedsiębiorstwo w takim samym zakresie, w jakim ta działalność była prowadzona przez Stronę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przekazanie nieodpłatnie całości przedsiębiorstwa przez małżonka pozostającego w ustawowej wspólności majątkowej drugiemu małżonkowi stanowi czynność, która nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Przekazanie nieodpłatnie całości przedsiębiorstwa przez małżonka pozostającego w ustawowej wspólności majątkowej drugiemu małżonkowi stanowi czynność, która nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług.

Stanowi o tym art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pomiędzy Stroną i Jej małżonkiem zostanie dokonana czynność przekazania przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 kodeksu cywilnego. Będzie to forma porozumienia z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Czynność ta będzie neutralna podatkowo dla Skarbu państwa. Małżonek Strony, który przejmie przedsiębiorstwo, sprzedając później lokale naliczy stosowny podatek VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności zdefiniowany został odpowiednio w art. 7 i art. 8 ww. ustawy. I tak, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Na podstawie ust. 2 ww. artykułu, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Jak stanowi art. 6 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do:

1. transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa
2. czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

A zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie transakcja zbycia należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu dostawa towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. zbycie obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, nieodpłatne przekazanie, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Zaznaczyć należy, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji przedsiębiorstwa. Zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ponadto art. 552 Kodeksu cywilnego stanowi, iż czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem, składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie budowy lokali na sprzedaż oraz w zakresie wynajmu. W 2011 r. Zainteresowana rozpoczęła budowę budynku mieszkalno-użytkowego. W budynku część lokali zostanie sprzedana, część przeznaczona na wynajem oraz na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej. Działka, na której usytuowany jest ten budynek została nabyta w 2009r. na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej. Przy nabyciu działki był naliczony podatek od towarów i usług. Ponadto odliczano podatek VAT od zakupów związanych z inwestycją. W chwili obecnej podpisano umowę przedwstępną na sprzedaż jednego lokalu. Wnioskodawczyni jako przedsiębiorca zawarła sześć umów najmu na innych nieruchomościach niż budowany budynek. Nieruchomości te nie stanowią majątku przedsiębiorstwa, zostały nabyte wcześniej.

Wszystkie składniki prowadzonego przedsiębiorstwa stanowią majątek wspólny małżonków tj. są majątkiem wspólnym Zainteresowanej i jej małżonka na zasadzie również współwłasności łącznej. Wnioskodawczyni zamierza nieodpłatne przekazać prowadzone przedsiębiorstwo swojemu małżonkowi. Małżonek rozpocznie w tym celu prowadzenie działalności przed datą nieodpłatnego przekazania całości przedsiębiorstwa. Przekazywane małżonkowi przedsiębiorstwo spełnia ponadto przesłanki określone w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks Cywilny.

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że na gruncie ustawy o VAT, Wnioskodawczyni jest traktowana jako odrębny podmiot, spełniający definicję podatnika. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Dopuszczalne jest dokonywanie czynności cywilno-prawnych między małżonkami pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej, jeżeli czynności te dotyczą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej.

Przekazywane towary (w analizowanym przypadku całe przedsiębiorstwo) przez podatnika podatku od towarów i usług małżonkowi w świetle Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi (przy istnieniu wspólności majątkowej) niewątpliwie majątek wspólny małżonków, jednakże w świetle ustawy o podatku VAT są to rzeczy, które podatnik (małżonek) nabył w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wobec powyższego nieodpłatne przekazanie towaru między małżonkami, w sytuacji gdy przekazujący jest podatnikiem podatku od towarów i usług, co do zasady, będzie podlegać przepisom ustawy o VAT na zasadach ogólnych, chyba że z przepisów tej ustawy wynika, iż do dostawy danego towaru (jak to ma miejsce w sytuacji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w myśl art. 6 pkt 1 ustawy o VAT) nie stosuje się jej przepisów.

W opisie sprawy Wnioskodawczyni wskazała, iż przekazywane małżonkowi przedsiębiorstwo spełnia przesłanki określone w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks Cywilny. W skład zbywanego przedsiębiorstwa będą wchodzić składniki: budynek mieszkalno-użytkowy, umowy najmu dotyczące innych lokali w innych budynkach niestanowiących środków trwałych, wyposażenie przedsiębiorstwa (sprzęt biurowy i komputerowy, meble biurowe), środki transportu w postaci jednego samochodu, zaciągnięty kredyt na działalność gospodarczą, know-how odnośnie działalności deweloperskiej, dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i firma przedsiębiorstwa. Ponadto Wnioskodawczyni w związku z przekazaniem przedsiębiorstwa zakończy działalność gospodarczą, a małżonek Strony w oparciu o przekazane składniki będzie kontynuował działalność gospodarczą, w zakresie, w jakim prowadziła ją Zainteresowana. Zatem nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawczynię małżonkowi całego przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Przekazanie przedsiębiorstwa spełniającego wymogi art. 551 Kodeksu cywilnego, wyłączone będzie spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, a co za tym idzie nie będzie podlegało opodatkowaniu tym podatkiem.

W konsekwencji powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 982 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie