Interpretacja indywidualna z dnia 09.09.2015, sygn. ILPP1/4512-1-438/15-4/NS, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Wskazanie, czy porozumienie w przedmiocie zgody Funduszu na wykorzystanie przyslugujacej mu wierzytelnosci do zaliczenia jej przez Spolke na poczet ceny nieruchomosci wylicytowanej na licytacji komorniczej, zawarte w trybie art. 968 ? 2 k.p.c., rodzi pomiedzy wlascicielem wierzytelnosci a Spolka stosunek zobowiazaniowy podlegajacy regulacjom ustawy o podatku od towarow i uslug.

Na podstawie art. 14b ? 1 i ? 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz ? 6 rozporzadzenia Ministra Finansow z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upowaznienia do wydawania interpretacji przepisow prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z pozn. zm.) w zw. z ? 9 rozporzadzenia Ministra Finansow z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upowaznienia do wydawania interpretacji przepisow prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu dzialajacy w imieniu Ministra Finansow stwierdza, ze stanowisko Spolki przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2015 r. (data wplywu 10 czerwca 2015 r.), uzupelnionym pismem z dnia 18 sierpnia 2015 r. (data wplywu 24 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisow prawa podatkowego dotyczacej podatku od towarow i uslug w zakresie wskazania, czy porozumienie w przedmiocie zgody Funduszu na wykorzystanie przyslugujacej mu wierzytelnosci do zaliczenia jej przez Spolke na poczet ceny nieruchomosci wylicytowanej na licytacji komorniczej, zawarte w trybie art. 968 ? 2 k.p.c., rodzi pomiedzy wlascicielem wierzytelnosci a Spolka stosunek zobowiazaniowy podlegajacy regulacjom ustawy o podatku od towarow i uslug ? jest prawidlowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 czerwca 2015 r. zostal zlozony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczacej podatku od towarow i uslug w zakresie wskazania, czy porozumienie w przedmiocie zgody Funduszu na wykorzystanie przyslugujacej mu wierzytelnosci do zaliczenia jej przez Spolke na poczet ceny nieruchomosci wylicytowanej na licytacji komorniczej, zawarte w trybie art. 968 ? 2 k.p.c., rodzi pomiedzy wlascicielem wierzytelnosci a Spolka stosunek zobowiazaniowy podlegajacy regulacjom ustawy o podatku od towarow i uslug. Wniosek uzupelniono pismem z dnia 18 sierpnia 2015 r. (data wplywu 24 sierpnia 2015 r.) o dowod wplaty dodatkowej oplaty za wydanie interpretacji.

We wniosku przedstawiono nastepujace zdarzenie przyszle.

Wnioskodawca (dalej: Wnioskodawca lub Spolka) jest spolka kapitalowa z siedziba w Polsce, zalozona zgodnie z prawem polskim i podlegajaca w Polsce opodatkowaniu od calosci swoich dochodow. Spolka wspolpracuje z funduszem sekurytyzacyjnym i bankami w zakresie zarzadzania aktywami funduszu albo obslugi nalezacych do tych instytucji portfeli wierzytelnosci. Spolka posiada licencje na zarzadzanie aktywami funduszy sekurytyzacyjnych wydana przez Komisje Nadzoru Finansowego. Spolka swiadczy na podstawie zawartych umow m.in. uslugi na rzecz ?A? (dalej: Fundusz). Uslugi swiadczone przez Spolke obejmuja obsluge sekurytyzowanych wierzytelnosci, doradztwo w zakresie zarzadzania aktywami Funduszu, wycene wierzytelnosci w ramach zarzadzania aktywami Funduszu oraz prowadzenie ksiag rachunkowych Funduszu.

Fundusze inwestycyjne sa osobami prawnymi, ktorych dzialalnosc jest regulowana ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (dalej: uFund). Wylacznym przedmiotem dzialalnosci jest lokowanie srodkow pienieznych zebranych w drodze publicznego, a w niektorych przypadkach rowniez niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatow inwestycyjnych, w okreslone w ustawie papiery wartosciowe, instrumenty rynku pienieznego i inne prawa majatkowe. Jednym z typow funduszy inwestycyjnych jest fundusz sekurytyzacyjny. Zgodnie z art. 187 ust. 3 uFund, fundusz sekurytyzacyjny zobowiazany jest lokowac przynajmniej 75% swoich aktywow w okreslone wierzytelnosci, papiery wartosciowe inkorporujace wierzytelnosci pieniezne i prawa do swiadczen z tytulu okreslonych wierzytelnosci. Jednoczesnie, zgodnie z regulacjami ww. uFund, fundusz sekurytyzacyjny ma ograniczone mozliwosci alokowania w swoich aktywach, przedmiotow zabezpieczen nabywanych wierzytelnosci hipotecznych.

W toku postepowan egzekucyjnych dotyczacych wierzytelnosci Funduszu, Spolka zamierza przystapic do licytacji komorniczej i wylicytowac nieruchomosc, ktora stanowi zabezpieczenie hipoteczne wierzytelnosci nalezacej do Funduszu. Wierzytelnosc Funduszu nie jest jego wierzytelnoscia wlasna, ale wierzytelnoscia nabyta w drodze umowy o sekurytyzacje. Wierzytelnosc taka zawsze bedzie miala charakter tzw. wierzytelnosci trudnej. Po uzyskaniu przybicia, Spolka zamierza wystapic do Funduszu o mozliwosc wykorzystania i przedlozenia za jego zgoda wierzytelnosci Funduszu, na poczet wylicytowanej ceny w trybie art. 968 ? 2 Kodeksu postepowania cywilnego (dalej: K.p.c.). Zgoda Funduszu bedzie stwierdzona dokumentem z podpisem urzedowo poswiadczonym i przedlozona w wynikajacym z przepisow terminie do zaplaty wylicytowanej ceny. Zgoda Funduszu nie bedzie zobowiazywac Spolki do windykacji wierzytelnosci na rzecz Funduszu. Po uzyskaniu postanowienia sadu o przysadzeniu wlasnosci nieruchomosci na swoja rzecz, Spolka dokona na rzecz Funduszu zaplaty w wysokosci rownej wylicytowanej ceny nabycia nieruchomosci (cena przybicia). Kwestie powyzsze zostana uregulowane w zawartym pomiedzy Spolka a Funduszem porozumieniu.

Wnioskodawca jednoczesnie zaznacza, ze planowana transakcja nie bedzie realizowana w ramach umowy powierniczej.

W zwiazku z powyzszym opisem zadano nastepujace pytanie.

Czy porozumienie w przedmiocie zgody Funduszu na wykorzystanie przyslugujacej mu wierzytelnosci do zaliczenia jej przez Spolke na poczet ceny nieruchomosci wylicytowanej na licytacji komorniczej, zawarte w trybie art. 968 ? 2 K.p.c., rodzi pomiedzy wlascicielem wierzytelnosci a Spolka stosunek zobowiazaniowy podlegajacy regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarow i uslug...

Zdaniem Wnioskodawcy, porozumienie zawarte na podstawie art. 968 ? 2 K.p.c., w zakresie zgody wlasciciela wierzytelnosci na jej wykorzystanie przez Spolke do uregulowania wlasnego zobowiazania, na gruncie przepisow ustawy o podatku od towarow i uslug nalezy uznac za transakcje ekonomicznie zblizona do umowy cesji wierzytelnosci niepodlegajaca regulacjom uVAT.

Uzasadnienie stanowiska Spolki.

Zgodnie z art. 509 ? 1 Kodeksu cywilnego (dalej: K.c.), wierzyciel moze bez zgody dluznika przeniesc wierzytelnosc na osobe trzecia (przelew), chyba ze sprzeciwialoby sie to ustawie, zastrzezeniu umownemu albo wlasciwosci zobowiazania.

Zas w mysl art. 510 ? 1 K.c., umowa sprzedazy, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiazujaca do przeniesienia wierzytelnosci przenosi wierzytelnosc na nabywce, chyba ze przepis szczegolny stanowi inaczej albo ze strony inaczej postanowily.

Stosownie do regulacji art. 968 ? 2 K.p.c., za zgoda wierzyciela, ktorego wierzytelnosc znajduje pokrycie w cenie nabycia, nabywca moze te wierzytelnosc zaliczyc na poczet ceny. Zgoda wierzyciela powinna byc jednak stwierdzona dokumentem z podpisem urzedowo poswiadczonym lub wyrazona do protokolu sadowego nie pozniej niz w terminie, w ktorym nabywca ma obowiazek uiscic cene nabycia.

Niewatpliwie, wierzytelnosc jako prawo majatkowe, moze byc przedmiotem obrotu gospodarczego i jest regulowane przepisami prawa cywilnego. Istota przelewu wierzytelnosci, zgodnie z wyzej cytowanym art. 509 ? 1 K.c., jest umowa zawierana przez wierzyciela z osoba trzecia, na podstawie ktorej osoba ta nabywa od wierzyciela przyslugujaca mu wierzytelnosc. Wierzyciel, wyzbywajac sie swojej wierzytelnosci, zostaje wylaczony ze stosunku zobowiazaniowego, a jego miejsce zajmuje odtad nabywca. Przelew jest czynnoscia prawna przyczynowa (kauzalna), umowa zobowiazujaca do przeniesienia wierzytelnosci wywoluje z kolei skutek rozporzadzajacy ex lege. Oznacza to, ze przeniesienie wierzytelnosci w trybie przelewu moze byc wylacznie skutkiem umowy sprzedazy, zamiany, darowizny albo kazdej innej umowy zobowiazujacej do przeniesienia wierzytelnosci, ktore to w planowanej transakcji nie wystapia.

Tryb przewidziany art. 968 K.p.c. umozliwia regulowanie wlasnych zobowiazan nabywcy nieruchomosci w toku licytacji komorniczej zarowno wierzytelnosciami posiadanymi (? 1), jak i obcymi (? 2). Zaznaczyc jednak nalezy, ze w sytuacji uregulowanej w ? 2 nie dochodzi do przelewu wierzytelnosci w rozumieniu art. 509 K.c. Korzystajacy z cudzej wierzytelnosci nie nabywa bowiem wierzytelnosci, ale jedynie posluguje sie nia, za zgoda wierzyciela egzekwujacego, w celu uregulowania ceny (swojego zobowiazania z tytulu wylicytowanej ceny nabycia nieruchomosci). Konstrukcja ta, zwlaszcza przewidziana ? 2 tego przepisu, znajduje swoje szczegolne uzasadnienie w przypadku obrotu wierzytelnosciami zabezpieczonymi. Co do zasady, wierzytelnosci moga byc przedmiotem obrotu, jednak okreslone wierzytelnosci moga byc przedmiotem obrotu jedynie po spelnieniu okreslonych przeslanek np. wierzytelnosci odszkodowawcze (wynikajace z deliktu), inne zas uzaleznione od przeniesienia innego prawa, ktore jest zwiazane z majaca byc przedmiotem obrotu wierzytelnoscia. Ten ostatni przypadek dotyczy m.in. wierzytelnosci zabezpieczonych hipoteka, ktora moze byc przeniesiona jedynie wraz z sama hipoteka (wyj. hipoteka kaucyjna). Przeniesienie na nabywce wierzytelnosci zabezpieczonych hipotecznie uregulowane zostalo ustawowo w art. 79 i nastepnych ustawy o ksiegach wieczystych i hipotece. Zgodnie ze wspomniana regulacja w razie przelewu wierzytelnosci hipotecznej na nabywce przechodzi takze hipoteka, z uwagi na jej akcesoryjny charakter. Do przelewu wierzytelnosci hipotecznej niezbedny jest jednak wpis w ksiedze wieczystej. Przelew wierzytelnosci zabezpieczonej hipoteka wymaga jednoczesnego przeniesienia hipoteki, jako ograniczonego prawa rzeczowego, co z kolei wymaga dokonania odpowiedniego wpisu do ksiegi wieczystej (art. 2451 K.c.). W konsekwencji, przejscie wierzytelnosci hipotecznej na nabywce nastepuje dopiero z chwila stosownego wpisu do ksiegi wieczystej, ktory ma w tym wypadku charakter konstytutywny. Czynnosc przeniesienia wierzytelnosci hipotecznie zabezpieczonej powoduje wiec koniecznosc dokonania przez nabywce czynnosci zlozenia stosownego wniosku do wlasciwego sadu, prowadzacego ksiege wieczysta dla nieruchomosci objetej hipoteka, o przeniesienie hipoteki na nabywce wierzytelnosci hipotecznej.

Skorzystanie z mozliwosci art. 968 ? 2 K.p.c. pozwala zatem uniknac ograniczen wynikajacych z art. 79 i nastepnych ustawy o ksiegach wieczystych i hipotece. Skoro nie dochodzi do przelewu wierzytelnosci w rozumieniu art. 509 K.c., w konsekwencji nie wystapi rowniez obowiazek dokonywania wpisu do ksiegi wieczystej danej nieruchomosci. W efekcie, korzystajacy z cudzej wierzytelnosci, nie musi czekac na wpis o przeniesienie hipoteki, aby moc nia zadysponowac i skutecznie nabyc wylicytowana nieruchomosc. Z kolei wierzyciel egzekwujacy, wyrazajac zgode na wykorzystanie jego wierzytelnosci w toku licytacji komorniczej, nie musi czekac na otrzymanie gotowki z wierzytelnosci do momentu sporzadzenia i wykonania planu podzialu. Dzieki udzieleniu zgody dla nabywcy nieruchomosci na zaliczenie wierzytelnosci na poczet ceny przybicia, uzyska bowiem ekwiwalent pieniezny w wysokosci ceny przybicia, juz w momencie wydania postanowienia sadu o przysadzeniu wlasnosci na rzecz nabywcy.

Reasumujac, z cywilistycznego punktu widzenia Spolka nie nabedzie wierzytelnosci Funduszu, a jedynie posluzy sie nia do uregulowania swojego zobowiazania z tytulu zaplaty ceny przybicia. Spolka na zadnym etapie nie zawrze bowiem z wierzycielem jakiejkolwiek umowy zobowiazujacej, w efekcie ktorej moglby dokonac sie przelew wierzytelnosci. Umowa taka z pewnoscia nie bedzie pisemna zgoda wierzyciela na posluzenie sie jego wierzytelnoscia. Wierzytelnosc ciagle bedzie wierzytelnoscia Funduszu. Wygasnie dopiero z chwila wydania przez sad postanowienia o przysadzeniu wlasnosci nieruchomosci. Rownoczesnie platnosc Spolki na rzecz Funduszu, ktora zostanie dokonana po wydaniu przez sad postanowienia o przysadzeniu Spolce wlasnosci wylicytowanej nieruchomosci, nie bedzie stanowic wynagrodzenia za nabycie wierzytelnosci, gdyz takowe nabycie nie wystapi, a jedynie bedzie stanowic ekwiwalent pieniezny wyplacany w zamian za udostepniona wierzytelnosc. Jego wysokosc bedzie rowna cenie przybicia, a zatem cenie rynkowej osiagnietej w toku publicznej licytacji.

Taka kwalifikacja na gruncie prawa cywilnego nie oznacza jednak, ze na plaszczyznie autonomicznego prawa podatkowego, transakcja nie moze zrodzic okreslonych konsekwencji podatkowych. Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie podatku od towarow i uslug nalezy ja rozpatrywac, jako transakcje w swoich skutkach ekonomicznych najbardziej zblizona do umowy cesji wierzytelnosci.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarow i uslug (dalej: uVAT), opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug podlegaja odplatna dostawa towarow i odplatne swiadczenie uslug na terytorium kraju.

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 uVAT, rozumie sie rzeczy oraz ich czesci, a takze wszelkie postacie energii.

Z kolei przez dostawe towarow, w mysl art. 7 ust. 1 uVAT, co do zasady, rozumie sie przeniesienie prawa do rozporzadzania towarami jak wlasciciel (?).

Stosownie do regulacji art. 8 ust. 1 uVAT, przez swiadczenie uslug rozumie sie kazde swiadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemajacej osobowosci prawnej, ktore nie stanowi dostawy towarow w rozumieniu art. 7 (...).

Konstrukcja tego przepisu wskazuje, ze pojecie swiadczenia uslug ma bardzo szeroki zakres. Pod pojeciem uslugi (swiadczenia) nalezy bowiem rozumiec kazde zachowanie, na ktore skladac sie moze zarowno dzialanie (uczynienie, wykonanie czegos), jak i zaniechanie (nieczynienie badz tez tolerowanie, znoszenie okreslonych stanow rzeczy).

Odplatnosc oznacza wykonanie danej czynnosci za wynagrodzeniem. Aby uznac dana czynnosc za odplatna konieczny jest bezposredni zwiazek pomiedzy dostawa towarow lub swiadczeniem uslug a otrzymanym wynagrodzeniem. Dodatkowo, dostawce towarow lub uslugodawce musi laczyc z odbiorca stosunek prawny, z ktorego wynika obowiazek dostawy towarow lub swiadczenia uslug oraz wysokosc wynagrodzenia za dokonanie tych czynnosci. Aby zatem dana czynnosc (swiadczenie) podlegala opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istniec bezposredni zwiazek o charakterze przyczynowym pomiedzy swiadczona usluga a swiadczeniem wzajemnym. Otrzymana zaplata powinna byc zas konsekwencja wykonania swiadczenia.

Niewatpliwie, sprzedaz wierzytelnosci jest sprzedaza praw majatkowych. Nalezy ja zatem rozpatrywac nie jako dostawe towarow w rozumieniu art. 7 ust. 1 uVAT, lecz jako swiadczenie uslug w ujeciu art. 8 uVAT. Zarowno ustawa krajowa, jak i Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspolnego systemu podatku od wartosci dodanej (dalej: Dyrektywa), zakres pojecia ?swiadczenie uslug? definiuja maksymalnie szeroko. Swiadczeniem uslug jest bowiem wszystko, co nie jest dostawa towarow. Tak zdefiniowany zakres, co warto podkreslic, ma jednak swoje granice. Kluczowe jest tutaj slowo swiadczenie, ktore nalezy traktowac jako niezbyt udane przeniesienie na polski grunt pojecia transakcja uzytego w Dyrektywie. Jesli bowiem mamy do czynienia z odplatnoscia, jednakze bez transakcji, to w takiej sytuacji nie mozna mowic o swiadczeniu uslug podlegajacych VAT ? przykladami takich zdarzen beda m.in. wyplata odszkodowania przez zaklad ubezpieczeniowy czy zaplata kary umownej przez jednego z kontrahentow z tytulu niedotrzymania warunkow umowy.

W celu ustalenia stawki podatku nalezy odwolac sie do tresci art. 146a pkt 1 uVAT, z ktorej wynika, ze z pewnymi zastrzezeniami wynosi ona 23%. Stawka ta ma zastosowanie, jezeli brak jest przepisu szczegolnego okreslajacego stawke obnizona lub zwolnienie od podatku. Generalnie, ustawodawca krajowy nie przewidzial dla odplatnego swiadczenia uslug zwiazanych z nabyciem wierzytelnosci obnizonej stawki podatku. Niemniej w art. 43 ust. 1 pkt 40 uVAT zwolnil od podatku uslugi w zakresie dlugow. Zastrzegl jednoczesnie w ust. 15 tego artykulu, ze zwolnienie to nie znajdzie zastosowania do czynnosci sciagania dlugow, w tym factoringu.

Zgodnie z obecnym stanowiskiem sadow administracyjnych oraz organow podatkowych, majacym zreszta oparcie w orzecznictwie TSUE, nabywajac wierzytelnosc po cenie nizszej od jej wartosci nominalnej, nabywca nie swiadczy odplatnie uslugi, tym samym nie jest zobowiazany w ogole do naliczenia podatku VAT. Stanowisko to jest pochodna m.in. wyroku Trybunalu Sprawiedliwosci Unii Europejskiej z dnia 27 pazdziernika 2011 r. w sprawie GFKL Financial Services AG (C-93/10) oraz w konsekwencji wyroku NSA z dnia 19 marca 2012 r. (sygn. akt I FPS 5/11). W ww. wyrokach sady uznaly, ze zakup wierzytelnosci w celu ich windykacji nie stanowi uslugi i w zwiazku z tym nie jest objety zakresem opodatkowania VAT. W ocenie sadow, art. 2 pkt 1 i art. 4 VI Dyrektywy nalezy interpretowac w ten sposob, ze podmiot, ktory na wlasne ryzyko nabywa trudne wierzytelnosci po cenie nizszej od ich wartosci nominalnej, nie swiadczy odplatnie uslugi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynnosci z zakresu dzialalnosci gospodarczej objetej zakresem stosowania wspomnianej Dyrektywy, jezeli roznica miedzy wartoscia nominalna tych wierzytelnosci a cena ich sprzedazy, odzwierciedla rzeczywista ekonomiczna wartosc owych wierzytelnosci w chwili sprzedazy. Trybunal dodatkowo przypomnial, ze jezeli czynnosc polega jedynie na swiadczeniu jednej ze stron, bez bezposredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w zwiazku z czym swiadczenie takie nie podlega podatkowi VAT. W tym swietle swiadczenie uslugi nastepuje ?odplatnie? w rozumieniu art. 2 pkt 1 VI Dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jezeli pomiedzy uslugodawca a uslugobiorca istnieje stosunek prawny, w ramach ktorego nastepuje wymiana swiadczen wzajemnych, gdyz swiadczenie otrzymywane przez uslugodawce stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartosci uslugi swiadczonej uslugobiorcy. Rowniez w ocenie NSA transakcja nabycia na wlasne ryzyko wierzytelnosci trudnej, po cenie nizszej od jej wartosci nominalnej, nie bedzie mogla byc zakwalifikowana jako swiadczona przez nabywce wierzytelnosci usluga w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 uVAT. Przede wszystkim z uwagi na okolicznosc, ze w takim przypadku nie mamy do czynienia ze zobowiazaniem sie przez uslugodawce do sciagniecia dlugu w zamian za wynagrodzenie. Sad podkreslil przy tym, ze cesje wierzytelnosci nalezy rozumiec jako przejscie praw i obowiazkow wynikajacych z danego zobowiazania na inna osobe bez zmiany istoty stosunku zobowiazaniowego.

Powyzsze znajduje swoje potwierdzenie w kolejnych wyrokach sadow administracyjnych. W wyroku NSA z dnia 5 czerwca 2014 r. (sygn. akt: I FSK 1130/13) sad stwierdzil, ze w przypadku umow cesji (obrotu) wierzytelnosciami, gdy dochodzi do nabycia przez cesjonariusza wierzytelnosci od cedenta za umowiona cene ? nizsza niz nominalna wartosc tej wierzytelnosci ? nie ustalono miedzy stronami zadnego wynagrodzenia z tytulu tak okreslonej uslugi nabycia dlugu, czynnosc ta, jezeli umowa jest zawarta na wlasne ryzyko cesjonariusza (nabywcy), nie stanowi odplatnej uslugi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 uVAT i w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu. Wynagrodzeniem cesjonariusza z tytulu tego rodzaju czynnosci nie jest w szczegolnosci roznica miedzy wartoscia nominalna cedowanych wierzytelnosci a cena ich sprzedazy, ktora odzwierciedla rzeczywista ekonomiczna wartosc owych wierzytelnosci w chwili sprzedazy i jest uzalezniona od watpliwych perspektyw na ich splate i zwiekszonego ryzyka niewyplacalnosci dluznikow. W takim przypadku nie ma znaczenia, ze cesjonariusz wierzytelnosci nabywa je w celu ich sciagniecia, gdyz w momencie realizacji tej czynnosci czyni to na wlasny rachunek i ryzyko, a nie na rachunek i ryzyko cedenta wierzytelnosci. Podobne stanowisko wyrazaja w swoich interpretacjach m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 30 pazdziernika 2013 r. nr ITPP1/443-786/13/DM, z dnia 5 listopada 2014 r. nr ITPP1/443-958/14/KM czy Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 lutego 2015 r. nr IBPP2/443-1154/14/Cz jak tez orzeczeniach, m.in. Naczelny Sad Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 5 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1130/13.

Majac na uwadze powyzsze orzecznictwo, dla rozstrzygniecia istoty sprawy wskazanej w zdarzeniu przyszlym rownie istotne jest ustalenie, czy Spolka otrzyma od Funduszu wynagrodzenie bezposrednio zwiazane z czynnoscia swiadczenia uslug sciagania dlugow i zobowiaze sie do windykacji tej wierzytelnosci wobec cedenta. Jezeli nie, to nalezy uznac, ze nie mamy do czynienia z czynnoscia opodatkowana na gruncie podatku VAT.

Aby udzielic odpowiedzi na tak zadane pytanie, nalezy odwolac sie do tez wyroku NSA z dnia 19 marca 2012 r., w ktorym sad wskazal jakie okolicznosci nalezy wziac pod uwage, ustalajac, czy po stronie kupujacego ? cesjonariusza wystapilo wynagrodzenie bezposrednio zwiazane z nabyciem wierzytelnosci, rzeczywiscie otrzymane (badz nalezne), jako swiadczenie wzajemne za wykonana na rzecz zbywcy ? cedenta usluge, stajaca sie tym samym usluga odplatna, czyli czynnoscia opodatkowana. W ocenie sadu, badajac konkretna transakcje, zawsze nalezy poszukiwac strumienia pieniedzy plynacego od zbywcy ? cedenta do nabywcy ? cesjonariusza za wykonana usluge, czyli odwrotnie plynacego, niz w przypadku umowy kupna ? sprzedazy, kiedy zaplate za wierzytelnosc otrzymuje zbywca od nabywcy. Dodatkowo, dla rozstrzygniecia, czy mamy do czynienia z odplatna usluga, konieczne jest ustalenie, czy wystapilo swiadczenie uslugi przez nabywce wierzytelnosci na rzecz jej zbywcy za bezposrednim wynagrodzeniem otrzymanym przez nabywce. Jezeli wystepuje tylko zaplata ceny za wierzytelnosc, trudno uznac, ze do swiadczenia takiej uslugi dochodzi.

Analiza orzecznictwa prowadzi zatem do konkluzji, ze transakcja nabycia wierzytelnosci, po cenie nizszej od jej wartosci nominalnej, nie moze byc zakwalifikowana jako swiadczona przez nabywce wierzytelnosci usluga w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 uVAT. W efekcie, rowniez planowana przez Spolke transakcja nie moze byc uznana za swiadczenie przez Spolke uslugi na rzecz Funduszu. W ocenie Wnioskodawcy, jej skutki ekonomiczne sa bowiem najbardziej zblizone do cesji wierzytelnosci. I nie ma tutaj znaczenia, ze na gruncie prawa cywilnego nie dochodzi do ?klasycznego? przelewu wierzytelnosci, gdyz skutki podatkowe transakcji nalezy rozpatrywac z punktu autonomicznego prawa podatkowego oraz jego interpretacji i orzecznictwa. Spolka posiadzie swoistego rodzaju wladztwo ekonomiczne nad wierzytelnoscia, ktore przejawiac sie bedzie mozliwoscia przedlozenia takiej wierzytelnosci w celu jej zaliczenia na poczet wylicytowanej ceny. Czynnosc taka dopuszcza wlasnie art. 968 ? 2 K.p.c. bez koniecznosci jednoczesnego przenoszenia wlasnosci (przelewu/cesji) wierzytelnosci. Skutkiem zaliczenia wierzytelnosci na poczet ceny i nastepczego przysadzenia wlasnosci, bedzie przejecie zabezpieczenia takiej wierzytelnosci przez Spolke, ktore to nastapi z chwila czynnosci sadu. Przy czym to przejecie nie bedzie czynnoscia realizowana przez Fundusz, ani na zlecenie Funduszu, gdyz przejeta nieruchomosc powiekszy aktywa Spolki. Spolka nie otrzyma tez od wierzyciela wynagrodzenia zwiazanego z bezposrednim wykorzystaniem jego wierzytelnosci do uregulowania swojego zobowiazania w formie prowizji czy tez premii del credere. W transakcji nie wystapi przeplyw strumienia pieniedzy, o jakim mowa w wyroku NSA z dnia 19 marca 2012 r.

O ile czynnosc Spolki bedzie mozna uznac za jednostronne swiadczenie, nie wystapi tutaj jednak bezposrednie wynagrodzenie, i w efekcie nie ma podstawy opodatkowania. W zwiazku z czym, swiadczenie takie nie podlega podatkowi VAT. Jak wskazuje TSUE ws. GFKL, swiadczenie uslugi nastepuje ?odplatnie? w rozumieniu art. 2 pkt 1 VI Dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu tylko, jezeli pomiedzy uslugodawca a uslugobiorca istnieje stosunek prawny, w ramach ktorego nastepuje wymiana swiadczen wzajemnych, gdyz swiadczenie otrzymywane przez uslugodawce stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartosci uslugi swiadczonej uslugobiorcy. W przypadku Spolki swiadczenie wzajemne jednak nie wystapi. W rzeczywistosci wystapi tutaj bowiem jedynie wyplata w pieniadzu na rzecz wlasciciela wierzytelnosci, rownowartosci wierzytelnosci wykorzystanej przez Spolke do pokrycia ceny, tj. zamiana wierzytelnosci na ekwiwalent pieniezny. Cecha kazdej uslugi na gruncie prawa podatkowego zgodnie z brzmieniem przepisu art. 5 ust. 1 uVAT jest jej odplatnosc. Objecie cudzej wierzytelnosci w trybie art. 968 ? 2 K.p.c., podobnie, jak i cesja wierzytelnosci w trybie art. 509 K.c., nie zawiera elementow swiadczenia uslug, tj. odplatnosci. Oznacza to, ze sama zaplata ceny (rownej cenie przybicia), rowniez jak ma to miejsce przy umowie cesji, nie moze zostac uznana za usluge, a miedzy stronami transakcji nie wystepuje jakiekolwiek inne swiadczenie stanowiace wynagrodzenie za usluge.

W sprawie nie wystapi rowniez swiadczenie uslugi przez wlasciciela wierzytelnosci, gdyz jego dzialanie jest jedynie przejawem wykonywania praw wlasnosci w stosunku do przyslugujacej mu wierzytelnosci, co potwierdza rowniez Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 22 pazdziernika 2013 r. nr ILPP2/443-690/13-2/SJ ?(...) Nie jest wobec tego mozliwe uznanie, ze zbycie wierzytelnosci stanowi swiadczenie uslugi, bowiem jest ono jedynie przejawem wykonania prawa wlasnosci w stosunku do wierzytelnosci powstalej z innego prawa?.

W swietle obowiazujacego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszlego jest prawidlowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarow i uslug (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z pozn. zm.), zwanej dalej ustawa, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegaja odplatna dostawa towarow i odplatne swiadczenie uslug na terytorium kraju.

W mysl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawe towarow, o ktorej mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie sie przeniesienie prawa do rozporzadzania towarami jak wlasciciel (?).

Natomiast przez swiadczenie uslug ? w swietle art. 8 ust. 1 ustawy ? rozumie sie kazde swiadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemajacej osobowosci prawnej, ktore nie stanowi dostawy towarow w rozumieniu art. 7, w tym rowniez:

1. przeniesienie praw do wartosci niematerialnych i prawnych, bez wzgledu na forme, w jakiej dokonano czynnosci prawnej;
2. zobowiazanie do powstrzymania sie od dokonania czynnosci lub do tolerowania czynnosci lub sytuacji;
3. swiadczenie uslug zgodnie z nakazem organu wladzy publicznej lub podmiotu dzialajacego w jego imieniu lub nakazem wynikajacym z mocy prawa.

Przy ocenie charakteru swiadczenia jako uslugi nalezy miec na wzgledzie, ze ustawa o podatku od towarow i uslug zalicza do grona uslug kazde swiadczenie niebedace dostawa towarow.

Nalezy zauwazyc, ze pojecie uslugi zostalo zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji uslug pozwala na objecie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach dzialalnosci gospodarczej. Pojecie uslugi wedlug ustawy jest takze szersze od definicji uslugi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, ze w definicji tej mieszcza sie rowniez okreslone zachowania, ktore nie zostaly sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o ktorej mowa w art. 5a ustawy.

Przez swiadczenie uslug nalezy zatem rozumiec kazde zachowanie niebedace dostawa towarow i swiadczone na rzecz innego podmiotu. Powolane przepisy wskazuja, ze pojecie swiadczenia uslug ma bardzo szeroki zakres, gdyz nie obejmuje wylacznie dzialan podatnika, lecz rowniez zobowiazanie do powstrzymania sie od dokonywania czynnosci lub do tolerowania czynnosci badz sytuacji. Pod pojeciem uslugi (swiadczenia) nalezy rozumiec kazde zachowanie, na ktore skladac sie moze zarowno dzialanie (uczynienie, wykonanie czegos), jak i zaniechanie (nieczynienie badz tez tolerowanie, znoszenie okreslonych stanow rzeczy). Nalezy jednak zaznaczyc, ze nie kazde powstrzymanie sie od dzialania czy tolerowanie czynnosci lub sytuacji moze zostac uznane za usluge, w rozumieniu przepisow ustawy.

Z tresci powolanego wyzej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, ze dostawa towarow i swiadczenie uslug co do zasady podlegaja opodatkowaniu VAT wowczas, gdy sa wykonywane odplatnie. Aby uznac dane swiadczenie za odplatne, musi istniec stosunek prawny pomiedzy swiadczacym usluge a odbiorca, a w zamian za wykonanie uslugi powinno zostac wyplacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie okreslaja postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunalu Sprawiedliwosci UE przyjmuje sie, ze odplatnosc ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezposredni zwiazek pomiedzy dostawa towarow lub swiadczeniem uslug a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi byc wyrazone w pieniadzu, to jednak nie musi byc w tej formie dokonane. Nalezy podkreslic, ze na gruncie przepisow o podatku od towarow i uslug bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) zostala skalkulowana tak, ze stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania uslugi, czy zostala powiekszona takze o zysk sprzedajacego.

Jednoczesnie, skoro przepisy nie okreslaja formy zaplaty za swiadczona usluge nalezy uznac, ze zobowiazanie uslugobiorcy moze miec postac swiadczenia nie tylko okreslonej sumy pieniedzy, ale takze swiadczenie innej uslugi (uslugi wzajemnej). Oznacza to, ze z danego stosunku prawnego, na podstawie ktorego wykonywana jest usluga, musi wynikac wyrazna, bezposrednia korzysc na rzecz swiadczacego usluge. Ponadto, aby dana czynnosc (swiadczenie) podlegalo opodatkowaniu podatkiem VAT musi istniec bezposredni zwiazek o charakterze przyczynowym, pomiedzy swiadczona usluga a swiadczeniem wzajemnym. Otrzymana zaplata powinna byc konsekwencja wykonania swiadczenia.

Odplatnosc okreslana jest przez strony umowy i jesli strony ustala zaplate wowczas wykonane swiadczenie staje sie odplatne. W przypadku istnienia swiadczenia wzajemnego otrzymanego przez swiadczacego usluge, nalezy uznac czynnosci wykonywane w ramach zawartej umowy za odplatne swiadczenie uslug, okreslone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegajace opodatkowaniu na zasadach ogolnych.

Reasumujac, dostawa towarow lub swiadczenie uslug podlega opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug wtedy, gdy sa wykonane odplatnie oraz gdy pomiedzy dostawca towaru lub swiadczacym usluge i ich beneficjentem (odbiorca) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach ktorego spelniane sa swiadczenia wzajemne.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, ze Wnioskodawca jest spolka kapitalowa z siedziba w Polsce, zalozona zgodnie z prawem polskim i podlegajaca w Polsce opodatkowaniu od calosci swoich dochodow. Spolka wspolpracuje z funduszem sekurytyzacyjnym i bankami w zakresie zarzadzania aktywami funduszu albo obslugi nalezacych do tych instytucji portfeli wierzytelnosci. Spolka posiada licencje na zarzadzanie aktywami funduszy sekurytyzacyjnych wydana przez Komisje Nadzoru Finansowego. Spolka swiadczy na podstawie zawartych umow m.in. uslugi na rzecz ?A? (Fundusz). Uslugi swiadczone przez Spolke obejmuja obsluge sekurytyzowanych wierzytelnosci, doradztwo w zakresie zarzadzania aktywami Funduszu, wycene wierzytelnosci w ramach zarzadzania aktywami Funduszu oraz prowadzenie ksiag rachunkowych Funduszu. Fundusze inwestycyjne sa osobami prawnymi, ktorych dzialalnosc jest regulowana ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (uFund). Wylacznym przedmiotem dzialalnosci jest lokowanie srodkow pienieznych zebranych w drodze publicznego, a w niektorych przypadkach rowniez niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatow inwestycyjnych, w okreslone w ustawie papiery wartosciowe, instrumenty rynku pienieznego i inne prawa majatkowe. Jednym z typow funduszy inwestycyjnych jest fundusz sekurytyzacyjny. Zgodnie z art. 187 ust. 3 uFund, fundusz sekurytyzacyjny zobowiazany jest lokowac przynajmniej 75% swoich aktywow w okreslone wierzytelnosci, papiery wartosciowe inkorporujace wierzytelnosci pieniezne i prawa do swiadczen z tytulu okreslonych wierzytelnosci. Jednoczesnie, zgodnie z regulacjami ww. uFund, fundusz sekurytyzacyjny ma ograniczone mozliwosci alokowania w swoich aktywach, przedmiotow zabezpieczen nabywanych wierzytelnosci hipotecznych. W toku postepowan egzekucyjnych dotyczacych wierzytelnosci Funduszu, Spolka zamierza przystapic do licytacji komorniczej i wylicytowac nieruchomosc, ktora stanowi zabezpieczenie hipoteczne wierzytelnosci nalezacej do Funduszu. Wierzytelnosc Funduszu nie jest jego wierzytelnoscia wlasna, ale wierzytelnoscia nabyta w drodze umowy o sekurytyzacje. Wierzytelnosc taka zawsze bedzie miala charakter tzw. wierzytelnosci trudnej. Po uzyskaniu przybicia, Spolka zamierza wystapic do Funduszu o mozliwosc wykorzystania i przedlozenia za jego zgoda wierzytelnosci Funduszu, na poczet wylicytowanej ceny w trybie art. 968 ? 2 Kodeksu postepowania cywilnego (K.p.c.). Zgoda Funduszu bedzie stwierdzona dokumentem z podpisem urzedowo poswiadczonym i przedlozona w wynikajacym z przepisow terminie do zaplaty wylicytowanej ceny. Zgoda Funduszu nie bedzie zobowiazywac Spolki do windykacji wierzytelnosci na rzecz Funduszu. Po uzyskaniu postanowienia sadu o przysadzeniu wlasnosci nieruchomosci na swoja rzecz, Spolka dokona na rzecz Funduszu zaplaty w wysokosci rownej wylicytowanej ceny nabycia nieruchomosci (cena przybicia). Kwestie powyzsze zostana uregulowane w zawartym pomiedzy Spolka a Funduszem porozumieniu. Wnioskodawca jednoczesnie zaznaczyl, ze planowana transakcja nie bedzie realizowana w ramach umowy powierniczej.

W rozpatrywanej sprawie watpliwosci Wnioskodawcy dotycza kwestii wskazania, czy porozumienie w przedmiocie zgody Funduszu na wykorzystanie przyslugujacej mu wierzytelnosci do zaliczenia jej przez Spolke na poczet ceny nieruchomosci wylicytowanej na licytacji komorniczej, zawarte w trybie art. 968 ? 2 k.p.c., rodzi pomiedzy wlascicielem wierzytelnosci a Spolka stosunek zobowiazaniowy podlegajacy regulacjom ustawy o podatku od towarow i uslug.

Nalezy wskazac, ze wierzytelnosc jest prawem majatkowym, ktore moze byc przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelnosci zostala uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z pozn. zm.), zwanej dalej k.c.

Zgodnie z brzmieniem art. 509 ? 1 k.c., wierzyciel moze bez zgody dluznika przeniesc wierzytelnosc na osobe trzecia (przelew), chyba ze sprzeciwialoby sie to ustawie, zastrzezeniu umownemu albo wlasciwosci zobowiazania.

W mysl ? 2 cytowanego artykulu, wraz z wierzytelnoscia przechodza na nabywce wszelkie zwiazane z nia prawa, w szczegolnosci roszczenie o zalegle odsetki.

Jak stanowi art. 510 ? 1 k.c., umowa sprzedazy, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiazujaca do przeniesienia wierzytelnosci przenosi wierzytelnosc na nabywce, chyba ze przepis szczegolny stanowi inaczej albo ze strony inaczej postanowily.

Istota przelewu wierzytelnosci jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osoba trzecia, na podstawie ktorej osoba ta nabywa od wierzyciela przyslugujaca mu wierzytelnosc.

W wyniku przelewu wierzytelnosci prawa przyslugujace dotychczasowemu wierzycielowi przechodza na nabywce wierzytelnosci, przy czym sam stosunek zobowiazaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywana wierzytelnosc cesjonariusz (nabywca) zobowiazuje sie do spelnienia okreslonego swiadczenia na rzecz cedenta. Spelnienie swiadczenia, wynikajacego z umowy przelewu nastapi, gdy cedent przeniesie wierzytelnosc na cesjonariusza, a on zaplaci mu cene za cedowana wierzytelnosc (w sytuacji, kiedy cesja bedzie miala charakter odplatny).

Ponadto, zgodnie z art. 968 ? 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postepowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101, z pozn. zm.), zwanej dalej k.p.c., nabywca moze zaliczyc na poczet ceny wlasna wierzytelnosc lub jej czesc, jezeli znajduje ona pokrycie w cenie nabycia.

Natomiast jak wynika z ? 2 ww. przepisu, za zgoda wierzyciela, ktorego wierzytelnosc znajduje pokrycie w cenie nabycia, nabywca moze te wierzytelnosc zaliczyc na poczet ceny. Zgoda wierzyciela powinna byc stwierdzona dokumentem z podpisem urzedowo poswiadczonym lub wyrazona do protokolu sadowego nie pozniej niz w terminie, w ktorym nabywca ma obowiazek uiscic cene nabycia.

W opinii tut. Organu, na gruncie podatku od towarow i uslug opisana czynnosc nalezy rozpatrywac jako transakcje w swoich skutkach ekonomicznych najbardziej zblizona do umowy cesji wierzytelnosci.

Nalezy nadmienic, ze Trybunal Sprawiedliwosci Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 pazdziernika 2011 r., w sprawie C-93/10, wskazal, ze artykul 2 pkt 1 i art. 4 szostej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw panstw czlonkowskich w odniesieniu do podatkow obrotowych ? wspolny system podatku od wartosci dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, nalezy interpretowac w ten sposob, ze podmiot, ktory na wlasne ryzyko nabywa trudne wierzytelnosci po cenie nizszej od ich wartosci nominalnej, nie swiadczy odplatnie uslugi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynnosci z zakresu dzialalnosci gospodarczej objetej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jezeli roznica miedzy wartoscia nominalna tych wierzytelnosci a cena ich sprzedazy odzwierciedla rzeczywista ekonomiczna wartosc owych wierzytelnosci w chwili sprzedazy.

Z powolanego wyzej orzeczenia wynika zatem, ze o ile ustalona przez strony umow przelewu (cesji) wierzytelnosci cena wierzytelnosci jest nizsza od jej wartosci nominalnej i jednoczesnie roznica miedzy wartoscia nominalna tej wierzytelnosci a cena jej sprzedazy, odzwierciedla rzeczywista ekonomiczna wartosc owych wierzytelnosci w chwili sprzedazy, nie mozemy mowic o odplatnym swiadczeniu uslug w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

W slad za ww. orzeczeniem TSUE, Naczelny Sad Administracyjny w wyroku podjetym w skladzie siedmiu sedziow z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 stwierdzil, ze ?nabycie wierzytelnosci pienieznej, co wymaga podkreslenia, na wlasne ryzyko, w celu windykacji w swoim imieniu i na swoja rzecz, nie jest odplatna usluga w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, tym samym art. 8 ust. 1 u.p.t.u., jezeli roznica miedzy wartoscia nominalna tych wierzytelnosci a cena ich sprzedazy odzwierciedla rzeczywista ekonomiczna wartosc owych wierzytelnosci w chwili sprzedazy?.

W uzasadnieniu powolanej wyzej uchwaly NSA stwierdzil ponadto: ?Przyjac zatem nalezy, ze podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odplatna usluge, a wiec czynnosc opodatkowana, jest wystapienie wynagrodzenia bezposrednio zwiazanego z ta czynnoscia, rzeczywiscie otrzymanego (badz naleznego), jako swiadczenia wzajemnego za wykonana usluge. Zatem badajac konkretna transakcje nalezy poszukiwac takiego ewentualnego bezposredniego wynagrodzenia, ktore otrzymuje kupujacy ? cesjonariusz, jako swiadczenie wzajemne za ewentualnie wykonana na rzecz zbywcy ? cedenta usluge. Plastyczniej rzecz ujmujac poszukiwac nalezy strumienia pieniedzy plynacego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonana usluge, czyli odwrotnie plynacego, niz w przypadku umowy kupna sprzedazy, kiedy zaplate za wierzytelnosc otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreslenia wymaga bowiem, ze dla rozstrzygniecia, czy mamy do czynienia z odplatna usluga, konieczne jest ustalenie, czy ? obok transakcji kupna-sprzedazy wierzytelnosci ? wystapilo swiadczenie uslugi przez nabywce wierzytelnosci na rzecz jej zbywcy za bezposrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co wazne, przez nabywce?.

Biorac pod uwage przedstawiony opis sprawy, tresc wskazanych przepisow oraz powolany wyzej wyrok TSUE i uchwale NSA, nalezy stwierdzic, ze transakcja nabycia wierzytelnosci, po cenie nizszej od jej wartosci nominalnej, nie moze byc zakwalifikowana jako swiadczona przez nabywce wierzytelnosci usluga w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W efekcie, rowniez planowana przez Spolke transakcja nie moze byc uznana za swiadczenie przez Spolke uslugi na rzecz Funduszu. Skutki ekonomiczne analizowanej transakcji sa bowiem najbardziej zblizone do cesji wierzytelnosci.

Wnioskodawca uzasadniajac wlasne stanowisko wskazal, ze Spolka posiadzie swoistego rodzaju wladztwo ekonomiczne nad wierzytelnoscia, ktore przejawiac sie bedzie mozliwoscia przedlozenia takiej wierzytelnosci w celu jej zaliczenia na poczet wylicytowanej ceny. Czynnosc taka dopuszcza wlasnie art. 968 ? 2 k.p.c. bez koniecznosci jednoczesnego przenoszenia wlasnosci (przelewu/cesji) wierzytelnosci. Skutkiem zaliczenia wierzytelnosci na poczet ceny i nastepczego przysadzenia wlasnosci, bedzie przejecie zabezpieczenia takiej wierzytelnosci przez Spolke, ktore to nastapi z chwila czynnosci sadu. Przy czym to przejecie nie bedzie czynnoscia realizowana przez Fundusz, ani na zlecenie Funduszu, gdyz przejeta nieruchomosc powiekszy aktywa Spolki. Spolka nie otrzyma tez od wierzyciela wynagrodzenia zwiazanego z bezposrednim wykorzystaniem jego wierzytelnosci do uregulowania swojego zobowiazania w formie prowizji czy tez premii del credere. W transakcji nie wystapi przeplyw strumienia pieniedzy, o jakim mowa w wyroku NSA z dnia 19 marca 2012 r.

W przypadku Spolki nie wystapi swiadczenie wzajemne. W rzeczywistosci wystapi tutaj bowiem jedynie wyplata w pieniadzu na rzecz wlasciciela wierzytelnosci, rownowartosci wierzytelnosci wykorzystanej przez Spolke do pokrycia ceny, tj. zamiana wierzytelnosci na ekwiwalent pieniezny. Cecha kazdej uslugi na gruncie prawa podatkowego zgodnie z brzmieniem przepisu art. 5 ust. 1 ustawy jest jej odplatnosc. Objecie cudzej wierzytelnosci w trybie art. 968 ? 2 k.p.c., podobnie, jak i cesja wierzytelnosci w trybie art. 509 k.c., nie zawiera elementow swiadczenia uslug, tj. odplatnosci. Oznacza to, ze sama zaplata ceny (rownej cenie przybicia), rowniez jak ma to miejsce przy umowie cesji, nie moze zostac uznana za usluge, a miedzy stronami transakcji nie wystepuje jakiekolwiek inne swiadczenie stanowiace wynagrodzenie za usluge.

W konsekwencji skoro w zwiazku z uzyskaniem zgody Funduszu na wykorzystanie przyslugujacej mu wierzytelnosci do zaliczenia jej przez Spolke na poczet ceny nieruchomosci wylicytowanej na licytacji komorniczej, Wnioskodawca nie otrzyma zadnego wynagrodzenia, a jedynie zaplaci cene za wykorzystana wierzytelnosc, to w sprawie bedacej przedmiotem analizy nie dojdzie do odplatnego swiadczenia uslug, o ktorym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem czynnosc ta nie bedzie podlegala opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug.

Podsumowujac, porozumienie w przedmiocie zgody Funduszu na wykorzystanie przyslugujacej mu wierzytelnosci do zaliczenia jej przez Spolke na poczet ceny nieruchomosci wylicytowanej na licytacji komorniczej, zawarte w trybie art. 968 ? 2 k.p.c., nie zrodzi pomiedzy wlascicielem wierzytelnosci a Spolka stosunku zobowiazaniowego podlegajacego regulacjom ustawy o podatku od towarow i uslug, gdyz analizowana transakcja nie bedzie uznana za swiadczenie przez Spolke uslugi na rzecz Funduszu.

Nalezy zauwazyc, ze stosownie do przepisu art. 14b ? 3 Ordynacji podatkowej, skladajacy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiazany jest do wyczerpujacego przedstawienia zaistnialego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszlego. Nalezy zatem zaznaczyc, ze wydajac przedmiotowa interpretacje tut. Organ oparl sie na wynikajacym z tresci wniosku opisie zdarzenia przyszlego. W zwiazku z powyzszym, w przypadku zmiany ktoregokolwiek elementu opisanego zdarzenia przyszlego, udzielona interpretacja traci swa aktualnosc.

Ponadto tut. Organ informuje, ze w niniejszej interpretacji zalatwiono wniosek w czesci dotyczacej zdarzenia przyszlego w podatku od towarow i uslug w zakresie wskazania, czy porozumienie w przedmiocie zgody Funduszu na wykorzystanie przyslugujacej mu wierzytelnosci do zaliczenia jej przez Spolke na poczet ceny nieruchomosci wylicytowanej na licytacji komorniczej, zawarte w trybie art. 968 ? 2 k.p.c., rodzi pomiedzy wlascicielem wierzytelnosci a Spolka stosunek zobowiazaniowy podlegajacy regulacjom ustawy o podatku od towarow i uslug. Natomiast kwestia dotyczaca zdarzenia przyszlego w podatku od czynnosci cywilnoprawnych zostanie rozstrzygnieta odrebnym pismem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszlego przedstawionego przez Wnioskodawce i stanu prawnego obowiazujacego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysluguje prawo do wniesienia skargi na niniejsza interpretacje przepisow prawa podatkowego z powodu jej niezgodnosci z prawem. Skarge wnosi sie do Wojewodzkiego Sadu Administracyjnego we Wroclawiu, ul. Sw. Mikolaja 78/79, 50-126 Wroclaw, po uprzednim wezwaniu na pismie organu, ktory wydal interpretacje ? w terminie 14 dni od dnia, w ktorym skarzacy dowiedzial sie lub mogl sie dowiedziec o jej wydaniu ? do usuniecia naruszenia prawa (art. 52 ? 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postepowaniu przed sadami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z pozn. zm.). Skarge do WSA wnosi sie (w dwoch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doreczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usuniecia naruszenia prawa, a jezeli organ nie udzielil odpowiedzi na wezwanie, w terminie szescdziesieciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 ? 2 ww. ustawy).

Skarge wnosi sie za posrednictwem organu, ktorego dzialanie lub bezczynnosc sa przedmiotem skargi (art. 54 ? 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu