Temat interpretacji

W odpowiedzi na pismo Spółdzielni z dnia 20.10.2004 r. w sprawie stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Tarnowie, działając na podstawie art. 14a § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), uprzejmie wyjaśnia:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1, w związku z art. 176 ust. 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, od dnia 1.05.2004 r. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi odpłatna dostawa towarów. Przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Z ww. przepisów wynika zatem, iż ustanowienie przez Spółdzielnię tytułu prawnego do lokalu w ww. zakresie, po dniu 1 maja 2004 r., co do zasady, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie podlegają natomiast opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czynności ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (mieszkalnego, użytkowego) wykonane i rozliczone finansowo przed dniem 1 maja 2004 r., jak również 100% zaliczki pobrane przed tym terminem na poczet czynności wykonanych po 1 maja 2004 r.

W przypadku jednak, gdy część wkładu lub opłat została uiszczona przed dniem 1 maja 2004 r., to wówczas nie wchodzą one do podstawy opodatkowania czynności ustanowienia prawa do lokalu. Stosownie bowiem do art. 153 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 29 ust. 6 i 7, nie wlicza się wartości wkładów i opłat, o których mowa w tym przepisie, oraz części tych wkładów i opłat wniesionych przed 1 maja 2004 r. Zwrócić w tym miejscu należy uwagę na treść art. 153 ust. 2 ww. ustawy, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Przywołany art. 29 ust. 8 ustawy stanowi zaś, że jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku. Zestawienie ww. przepisów wskazuje, iż wyłączenie przewidziane w art. 153 ust. 2 ww. ustawy nie ma zastosowania do ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, w miejsce własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego bądź lokalu o innym przeznaczeniu, w przypadkach kiedy ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz jego zasiedlenie nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Oznacza to zastosowanie ogólnych reguł ustawy, z uwzględnieniem treści art. 153 ust. 1 ustawy.

Obowiązek podatkowy w przypadku dostaw towarów, których przedmiotami są przekształcenie przysługującego członkowi prawa na lokale i budynki powstaje, stosownie do art. 19 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wydania, z zastrzeżeniem ust. 13 pkt 10 i 11. Przy czym, zgodnie z art. 19 ust. 15 ustawy, otrzymanie części zapłaty (ceny) lub części wkładu budowlanego i mieszkaniowego powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części. Art. 19 ust. 13 pkt 10 lit "a" ustawy stanowi, iż w przypadku ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części wkładu budowlanego lub mieszkaniowego, nie później jednak niż z chwilą ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, lub przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub o innym przeznaczeniu, lub wydania albo przeniesienia własności lokalu lub własności domów jednorodzinnych w przypadku czynności ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia na rzecz członka spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub ustanowienia na rzecz członka odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub przeniesienia własności lokalu w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych.

W świetle art. 29 ust. 1, 6 i 7 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. W przypadku czynności, o których mowa w art. 19 ust. 13 pkt 10, jako kwotę należną przyjmuje się wartość należnego wkładu budowlanego albo wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Jeżeli w wyniku ostatecznego rozliczenia wystąpi niedopłata wkładu budowlanego, to zgodnie z obowiązującymi przepisami, będzie ona podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ww. zasady opodatkowania dotyczą także czynności ustanowienia na rzecz członka spółdzielni odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu w miejsce spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu.

Stawka podatku, zgodnie z art. 146 ust. 1 pkt 3 lit. "c" ustawy do dnia 31.12.2007 r., wynosi 0% w odniesieniu do przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz przeniesienia na rzecz członka spółdzielni własności lokalu mieszkalnego lub własności domu jednorodzinnego. Dla pozostałych dostaw obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, zgodnie z art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. "b" ustawy do dnia 31.12.2007 r. ,stosuje się stawkę w wysokości 7%.

Ponadto w odniesieniu do uzupełnienia zapytania Spółdzielni, tut. Organ wyraża opinię, iż ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w oparciu o zmianę sposobu dotychczasowego użytkowania z lokalu użytkowego na mieszkalny w listopadzie 2004 r. zwalnia się od podatku, o ile spełnione są warunki do zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 i ust. 6 ustawy. Dostawa w tym wypadku nie podlega zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż ustanowienie własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego nastąpi przed pierwszym zasiedleniem tego obiektu jako lokalu mieszkalnego. Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy, pierwsze zasiedlenie dotyczy wyłącznie obiektów budownictwa mieszkalnego. Zastosowanie będzie zaś miało ww. zwolnienie określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym, zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, z zastrzeżeniem pkt 10, pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.