Interpretacja indywidualna z dnia 05.09.2012, sygn. IPPP1/443-446/12-4/AS, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
Temat interpretacji
opodatkowanie nabycia wierzytelności
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22.05.2012 r. (data wpływu 28.05.2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14.08.2012 r. (data wpływu 17.08.2012 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 06.08.2012 r. (skutecznie doręczone w dniu 09.08.2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 28.05.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności.
Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 14.08.2012 r., (data wpływu 17.08.2012 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 06.08.2012 r.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:
Sp. z o.o. (dalej Spółka) jest podmiotem zajmującym się świadczeniem usług factoringu, odzyskiwania należności oraz obrotu wierzytelnościami. W ramach prowadzonej działalności Spółka zawiera umowy, na podstawie których nabywa wierzytelności. Zgodnie z treścią umowy nabycia wierzytelności, spółka nie wykonuje na rzecz zbywcy wierzytelności żadnego świadczenia a zbywca wierzytelności nie świadczy nas rzecz Spółki żadnej usługi, nie zbywa rzeczy ani innego prawa niż sama wierzytelność. Na podstawie umowy Spółka płaci zbywcy cenę nabywanej wierzytelności odpowiadającą aktualnej w dniu transakcji wartości ekonomicznej zbywanej wierzytelności.
W uzupełnieniu wniosku z dnia 14.08.2012 r. Spółka doprecyzowała, że w ramach swojej działalności nabywa wierzytelności nie wykonując przy tym na rzecz zbywcy wierzytelności żadnego świadczenia, a zbywca wierzytelności nie świadczy na rzecz Spółki żadnej usługi, nie zbywa rzeczy ani innego prawa niż sama wierzytelność. Ergo, pomiędzy Spółką, a zbywcą wierzytelności nie istnieje odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki, w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności. Ze względu na to, że zgodnie z treścią umowy nabycia wierzytelności, Spółka nie wykonuje na rzecz zbywcy wierzytelności żadnego świadczenia, nie przysługuje jej od zbywcy wierzytelności żadne wynagrodzenie. Spółka nabywa wierzytelności w sposób definitywny, we własnym imieniu, na własny rachunek i ryzyko, co oznacza, że wobec takiej wierzytelności (o ile istnieje i nie jest obarczona wadami prawnymi) Spółce nie przysługuje prawo powrotnego przeniesienia wierzytelności na zbywcę wobec niewypłacalności dłużnika; cena wierzytelności jest ustalona definitywnie i jej wysokość nie ulegnie zmianie w zależności od powodzenia dalszych działań Spółki. Z uwagi na definitywny charakter transakcji brak jest podstaw i możliwości do tego, aby zbywca wierzytelności udzielał Spółce upoważnienia do występowania wobec dłużnika w celu wyegzekwowania należności na rachunek zbywcy. Na podstawie umowy Spółka płaci zbywcy cenę nabywanej wierzytelności odpowiadającą aktualnej w dniu transakcji wartości ekonomicznej zbywanej wierzytelności, tzn. jej wysokość jest uzależniona od perspektyw uzyskania spłaty i ryzyka niewypłacalności dłużnika.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy nabywając wierzytelność w warunkach opisanych w niniejszym wniosku Spółka świadczy na rzecz zbywcy usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...
Zdaniem Wnioskodawcy:
Nabywając wierzytelności w warunkach opisanych w niniejszym wniosku Spółka nie świadczy na rzecz zbywcy żadnych czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
W świetle regulacji art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - dalej ustawa o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenia usług na terytorium kraju. Jednocześnie w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT prawodawca doprecyzował, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. Zatem jednym z warunków jaki musi być spełniony aby czynność jako usługa podlegała opodatkowaniu VAT jest odpłatność stanowiąca bezpośrednie wynagrodzenie za wykonane świadczenie (jedynie na zasadzie wyjątku, na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT opodatkowane są nieodpłatne usługi - co tutaj nie ma zastosowania). W przypadku nabycia wierzytelności, w ramach którego dochodzi wyłącznie do zakupu prawa, z którym nie wiążą się żadne świadczenia realizowane przez nabywcę na rzecz zbywcy, a w ramach którego nabywca płacąc cenę za zakupioną wierzytelność nie otrzymuje również żadnego wynagrodzenia, należy przyjąć, iż nie są spełnione warunki do uznania, że nabywca świadczy na rzecz zbywcy usługi podlegające opodatkowaniu VAT.
O tym, iż nabywca nie otrzymuje od zbywcy żadnego wynagrodzenia świadczy fakt, że cena nabywanej wierzytelności odpowiada aktualnej, w dniu transakcji, wartości ekonomicznej zbywanej wierzytelności, ergo: różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.
Powyższa interpretacja znajduje poparcie w wyroku TSUE w sprawie C-93/10 z dnia 27 października 2011 r. oraz Wyroku NSA (w składzie rozszerzonym siedmiu sędziów) I FPS 5/11 z dnia 19 marca 2012 r. W powołanym powyżej orzeczeniu polski sąd stwierdził, że: Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.
Zatem nabywając wierzytelności w warunkach opisanych w niniejszym wniosku Spółka nie świadczy na rzecz zbywcy żadnych czynności opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, zaś w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.
Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).
Zgodnie z brzmieniem art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Jak stanowi art. 510 § 1 tej ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).
W kwestii sprzedaży wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, iż artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.
O ile więc ustalona przez strony umowy cesji cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności, a ceną jej sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest podmiotem zajmującym się świadczeniem usług factoringu, odzyskiwania należności oraz obrotu wierzytelnościami. Spółka zawiera w ramach prowadzonej działalności umowy, na podstawie których nabywa wierzytelności. Zgodnie z treścią umowy nabycia wierzytelności, spółka nie wykonuje na rzecz zbywcy wierzytelności żadnego świadczenia, a zbywca wierzytelności nie świadczy na rzecz Spółki żadnej usługi, nie zbywa rzeczy ani innego prawa niż sama wierzytelność. Na podstawie umowy Spółka płaci zbywcy cenę nabywanej wierzytelności odpowiadającą aktualnej w dniu transakcji ekonomicznej zbywanej wierzytelności. W uzupełnieniu wniosku dodano, że pomiędzy Spółką, a zbywcą wierzytelności nie istnieje odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki, w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności. Ze względu na to, że zgodnie z treścią umowy nabycia wierzytelności, Spółka nie wykonuje na rzecz zbywcy wierzytelności żadnego świadczenia, nie przysługuje jej od zbywcy wierzytelności żadne wynagrodzenie. Spółka nabywa wierzytelności w sposób definitywny, we własnym imieniu, na własny rachunek i ryzyko, co oznacza, że wobec takiej wierzytelności (o ile istnieje i nie jest obarczona wadami prawnymi) Spółce nie przysługuje prawo powrotnego przeniesienia wierzytelności na zbywcę wobec niewypłacalności dłużnika; cena wierzytelności jest ustalona definitywnie i jej wysokość nie ulegnie zmianie w zależności od powodzenia dalszych działań Spółki. Z uwagi na definitywny charakter transakcji brak jest podstaw i możliwości do tego, aby zbywca wierzytelności udzielał Spółce upoważnienia do występowania wobec dłużnika w celu wyegzekwowania należności na rachunek zbywcy. Na podstawie umowy Spółka płaci zbywcy cenę nabywanej wierzytelności odpowiadającą aktualnej w dniu transakcji wartości ekonomicznej zbywanej wierzytelności, tzn. jej wysokość jest uzależniona od perspektyw uzyskania spłaty i ryzyka niewypłacalności dłużnika.
Biorąc pod uwagę powyższe, treść powołanych przepisów oraz powołanego wyżej wyroku TSUE należy stwierdzić, że skoro cena, jaką Wnioskodawca zapłaci zbywcy wierzytelności będzie odpowiadała ekonomicznej wartości tej wierzytelności, a w związku z zakupem Wnioskodawcy nie będzie przysługiwać premia, prowizja ani żadne inne wynagrodzenie, ponadto nie będą zawierane żadne dodatkowe umowy mające wpływ na cenę poprzez odwołanie się do wyników ściągalności wierzytelności, to w przedmiotowej sprawie nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.
W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie Spółka nie będzie dokonywała czynności, które na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług podlegają opodatkowaniu.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.
Wniosek ORD-IN
Treść w pliku PDF 495 kB
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie