cesja wierzytelności własnych stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 28.04.2010, sygn. IBPP2/443-81/10/RSz, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

cesja wierzytelności własnych stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT

Na podstawie 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 stycznia 2010r. (data wpływu 28 stycznia 2010r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy cesja wierzytelności własnych stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 stycznia 2010r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy cesja wierzytelności własnych stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką kapitałową prawa handlowego zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym - Rejestrze Przedsiębiorców pod nr VVVVV. Wnioskodawca posiada numer identyfikacyjny REGON XXXXX, Numer Identyfikacji Podatkowej XXX-XX-XX-XXX. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. wynajmując, nabywając i zbywając nieruchomości.

Jedynym udziałowcem Wnioskodawcy jest spółka ZZ Sp. z o.o. ZZ Sp. z o.o. jest spółką kapitałową prawa handlowego zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym - Rejestrze Przedsiębiorców pod nr XXXX. XX Sp. z o.o. posiada numer identyfikacyjny REGON CCCCC, Numer Identyfikacji Podatkowej WWW-WW-WW-WWW.

W grudniu 2007 roku XX Sp. z o.o. wniosła całe przedsiębiorstwo tej spółki (w rozumieniu art. 551 Kodeksu Cywilnego) w formie wkładu niepieniężnego (aportu) do ZZZ Sp. z o.o., w zamian za który to wkład niepieniężny (aport) spółka XX Sp. z o.o., w trybie przewidzianym przez art. 258 § 2 Kodeksu Spółek Handlowych, objęła nowoutworzone udziały w spółce ZZZ Sp. z o.o.

W ramach powyższej czynności przeniesione zostało na ZZZ Sp. z o.o. całe przedsiębiorstwo XX Sp. z o.o., za wyjątkiem ksiąg rachunkowych XX Sp. z o.o., należących do XX Sp. z o.o. kas fiskalnych oraz udziałów w innych spółkach (zgodnie z dyspozycją art. 552 Kodeksu Cywilnego). W ramach opisanego powyżej przedsiębiorstwa mieścił się m.in. szereg wierzytelności cywilnoprawnych przysługujących dotychczas XX Sp. z o.o., a po ich wniesieniu przysługujących Wnioskodawcy.

Przedmiotem działalności XX Sp. z o.o. nie był obrót wierzytelnościami. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy nie jest obrót wierzytelnościami. Przed wniesieniem przez XX Sp. z o.o. jej przedsiębiorstwa do spółki Wnioskodawcy, XX Sp. z o.o. prowadziła działalność gospodarczą, m.in. sprzedając paliwa, oleje silnikowe i akcesoria samochodowe. Sprzedaży dokonywano zarówno z natychmiastowym terminem płatności (za gotówkę lub bezgotówkowo), jak i z odroczonym terminem płatności.

W ramach powyższych czynności XX Sp. z o.o. prowadziła działalność handlową poprzez sieć stacji paliw i hurtowni, zarządzanych przez zewnętrzne podmioty.

W wyniku sprzedaży z odroczonym terminem płatności powstawały po stronie XX Sp. z o.o. wierzytelności handlowe - przypisane do odpowiednich miejsc prowadzonej działalności.

Zgodnie z umowami łączącymi XX Sp. z o.o. z podmiotami zewnętrznymi zarządzającymi hurtowniami paliw, olejów silnikowych i akcesoriów samochodowych odpowiedzialność za windykację należności oraz ich ewentualną nieściągalność spoczywała na podmiotach zewnętrznych zarządzających hurtowniami paliw, olejów silnikowych i akcesoriów samochodowych, w ten sposób, iż w przypadku braku zapłaty wierzytelności handlowych XX Sp. z o.o. mogła dokonać na rzecz podmiotów zewnętrznych zarządzających hurtowniami cesji przedmiotowych wierzytelności w zamian za ich równowartość wyrażoną w pieniądzu. W ramach wnoszonego przez XX Sp. z o.o do spółki ZZZ Sp. z o.o. wkładu niepieniężnego (aportu) w postaci przedsiębiorstwa spółki XX Sp. z o.o. wartość wskazanych wyżej wierzytelności określona została w oparciu o ich wartość nominalną. Transakcja wniesienia przedsiębiorstwa nie podlegała przepisom Ustawy o VAT.

Obecnie Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę cesji wierzytelności własnych (nabytych w ramach aportu ww. przedsiębiorstwa ZZ Sp. z o.o., a powstałych z tytułu sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług) u wnoszącego aport na rzecz podmiotu zarządzającego (przed przeniesieniem przedsiębiorstwa XX Sp. z o.o. na Wnioskodawcę) placówką handlową XX Sp. z o.o. Umowa taka odpowiada w swej treści zobowiązaniu tego podmiotu wynikającego z ww. umowy łączącej go z XX Sp. z o.o., a mającej za przedmiot zarządzanie jej hurtownią, w ramach którego to stosunku powstały wierzytelności, które mają stanowić przedmiot cesji.

Essentialia negotii takiej umowy obejmować będą: wskazanie Cesjonariusza i Cedenta, oznaczenie wierzytelności, dłużnika oraz kwoty za którą wierzytelność będzie nabywana. Nabyta wierzytelność wejdzie w skład przedsiębiorstwa Nabywcy jako jej aktywa. Umowa nie będzie nakładała na Nabywcę jakiegokolwiek innego (poza zapłatą wskazanej w umowie kwoty) obowiązku świadczenia na rzecz Cedenta. Zapisy umowy nie przewidują też możliwości powrotnego przeniesienia wierzytelności z powrotem na dotychczasowego wierzyciela pierwotnego (tj. Wnioskodawcę). Wierzytelności będą nabywane przez podmioty zarządzające przed przeniesieniem przedsiębiorstwa XX Sp. z o.o. na Wnioskodawcę placówkami handlowymi XX Sp. z o.o. w drodze cesji, w zamian za ich równowartość (wartość nominalną) wyrażoną w pieniądzu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy cesja wierzytelności własnych stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT...

Stanowisko Wnioskodawcy:

Cesja wierzytelności własnych nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa powyżej rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ww. ustawy). W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Z opinii Urzędu Statystycznego w Łodzi z dnia 31 sierpnia 2004r. (OK.-5672/KU-174/20-1057/2004), wynika, że sprzedaż wierzytelności własnych oraz przeniesienie prawa własności wierzytelności własnych na podmioty trzecie nie jest usługą w rozumieniu PKWiU. Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o VAT, usługi wymienione w klasyfikacjach statystycznych są identyfikowane za ich pomocą. Zatem usługi niesklasyfikowane statystycznie są identyfikowane bez posługiwania się klasyfikacją i podlegają opodatkowaniu, o ile są spełnione warunki określone w art. 15 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż wierzytelności własnej nie jest po stronie zbywcy (cedenta) usługą także w rozumieniu ustawy o VAT. Art. 8 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT definiuje usługę jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Co do zasady chodzi zatem o świadczenie na rzecz innej osoby niż świadcząca usługę. Wyjątkowo opodatkowane są niemające takiego charakteru nieodpłatne świadczenia na rzecz podatnika (art. 8 ust. 2) i zobowiązanie do powstrzymywania się (art. 8 ust. 1 pkt 2). Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W związku z powyższym nie stanowi dla Wnioskodawcy czynności, o których mowa w art. 7 i 8 ustawy o VAT. Cesja taka z punktu widzenia Wnioskodawcy nie jest ani dostawą towarów, ani świadczeniem usług, lecz jednym ze sposobów uzyskania zapłaty za wcześniej wykonane świadczenie na rzecz dłużnika. Zatem przelew wierzytelności jest tylko środkiem dla zrealizowania pierwotnie zamierzonego celu zobowiązania, nie stanowi natomiast czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Sprzedaż własnych wierzytelności nie może być traktowana jak usługa objęta przepisami ustawy o VAT, jeżeli została wykonana przez podatnika, który nie prowadzi działalności w zakresie profesjonalnego obrotu wierzytelnościami. (Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają m.in. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 4 czerwca 2008r., znak: IPPP1/443-608/08-4/SM; wyrok WSA z 5 lutego 2007r. III SA/Wa 2869/06, wyrok WSA z 15 października 2007r. III SA/Wa 1201/07; wyrok WSA z 3 kwietnia 2007r. I SA/Wr 89/07, NSA w wyroku z dnia 18 grudnia 1995r., sygn. akt SA/Wr 729/95 oraz NSA w wyroku z dnia 18 lutego 2003r., sygn. akt SA/Bk 877/02, odpowiedź Dyrekcji Generalnej ds. Podatków i Unii Celnej Komisji Europejskiej z dnia 11 listopada 2004r. na zapytanie Ministerstwa Finansów RP, w której stwierdzono, że sprzedaż własnych wierzytelności nie podlega VAT, bowiem nie jest uważana za działalność gospodarczą a jedynie za wykonywanie prawa własności (w piśmie powołano się na dwa wyroki ETS: C-155/94 oraz C-77/01).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...).

Przeniesienie wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami natomiast, w myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 cyt. ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również między innymi przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych.

Jednocześnie w ust. 3 ww. artykułu ustawodawca wskazuje, iż usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy. W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności w formie cesji wierzytelności (przelewu wierzytelności) na osobę trzecią najczęściej może mieć miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za sprzedane towary lub usługi.

Cesja taka, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż. Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem). W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, iż czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ żaden rodzaj działalności gospodarczej nie zmierza do celu jakim jest nieuzyskanie wymagalnej zapłaty za świadczone usługi lub dostarczone towary, a w konsekwencji do sprzedaży tak powstałej wierzytelności.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę cesji wierzytelności własnych (nabytych w ramach aportu ww. przedsiębiorstwa XX Sp. z o.o., a powstałych z tytułu sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług,) u wnoszącego aport na rzecz podmiotu zarządzającego (przed przeniesieniem przedsiębiorstwa XX Sp. z o.o. na Wnioskodawcę) placówką handlową XX Sp. z o.o. Umowa taka odpowiada w swej treści zobowiązaniu tego podmiotu wynikającego z ww. umowy łączącej go z XX Sp. z o.o., a mającej za przedmiot zarządzanie jej hurtownią, w ramach którego to stosunku powstały wierzytelności, które mają stanowić przedmiot cesji.

Odnosząc zatem przedstawiony stan prawny do przedstawionego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnej, nie stanowi u Wnioskodawcy dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Pozostaje ona zatem poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Tak więc, stanowisko Wnioskodawcy, iż cesja wierzytelności własnych nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, należało uznać za prawidłowe.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach informuje, iż ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w kwestiach objętych pytaniem oznaczonym we wniosku jako Nr 2 będzie przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Referencje

IPPP1/443-608/08-4/SM, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie