W związku z powyższym zadano następujące pytania

ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu z dnia 26 maja 2011 r.

1. Czy ww. i prowadzone przez Centrum kursy i szkolenia specjalizacyjne dla pielęgniarek i położnych zwolnione są od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)...
2. Czy ww. kursy kwalifikacyjne dla innych pracowników zatrudnionych z publicznych zakładach opieki zdrowotnej zwolnione są od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, realizacja powyższych szkoleń jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy, bowiem spełnione są wymagane przepisami przesłanki zwolnienia tj.:

• szkolenia stanowią kształcenie zawodowe w rozumieniu przepisów ustawy,
• prowadzone są w formach i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 26 maja 2011 r. Zainteresowany stwierdził iż:

1. wymienione i prowadzone przez Centrum kursy i szkolenia specjalizacyjne dla pielęgniarek i położnych zwolnione są od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
2. ww. kursy kwalifikacyjne dla innych pracowników zatrudnionych z publicznych zakładach opieki zdrowotnej zwolnione są od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

• prawidłowe w części dotyczącej usług kursów i szkolenia specjalizacyjnego dla pielęgniarek i położnych,
• nieprawidłowe w części dotyczącej usług kursów kwalifikacyjnych dla innych pracowników zatrudnionych w publicznych zakładach opieki zdrowotnej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stawka podatku, zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 -12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1, wprowadzonym do ustawy art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578), zmienionym art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ww. ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a) ustawy, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, w zakresie kształcenia i wychowania, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.

Z kolei w świetle ust. 1 pkt 29 ww. artykułu, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:

1. prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
2. świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty - wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
3. finansowane w całości ze środków publicznych

   - oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Ponadto, stosownie do treści § 13 ust. 1 pkt 20, obowiązującego do dnia 5 kwietnia 2011 r., rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649 ze zm.), zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Od dnia 6 kwietnia 2011 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392), w którym przedmiotowe zwolnienie uregulowane jest w tożsamy sposób w § 13 ust. 1 pkt 20.

Powyższe regulacje stanowią implementacje prawa unijnego, gdyż w świetle art. 132 ust. 1 lit. i) obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. Nr 347, str. 1 ze zm.), zwolnione jest m. in. kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.

Cytowany przepis umiejscowiony został w rozdziale 2 tego aktu, zatytułowanym Zwolnienia dotyczące określonych czynności wykonywanych w interesie publicznym, co oznacza, iż usługi szkoleniowe na gruncie Dyrektywy VAT podlegają zwolnieniu od podatku wyłącznie, gdy są wykonywane w interesie publicznym, tzn. wypełniają obowiązki, jakie ciążą na danym państwie wobec jego obywateli. W żadnym przepisie Dyrektywy nie została jednak wskazana definicja interesu publicznego, nie zostały również określone podmioty, które mogą działać w interesie publicznym. Oznacza to, że zarówno komercyjne przedsiębiorstwa jaki i niekomercyjne organizacje mogą prowadzić działalność z zakresu interesu publicznego.

W tym kontekście wskazać należy - co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej - że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione zgodnie z Dyrektywą stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku od wartości dodanej w poszczególnych państwach członkowskich. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 Szóstej Dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika (wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Ponadto należy zaznaczyć, iż w dniu 1 lipca 2006 r. weszły w życie przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 1777/2005 z dnia 17 października 2005 r. ustanawiającego środki wykonawcze do Dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. L Nr 288 str. 1). Ww. akt, jako rozporządzenie, wiąże wszystkie państwa członkowskie i jest stosowane bezpośrednio (zob. art. 288 zd. drugie wersji skonsolidowanej Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Traktat z Lizbony) z dnia 9 maja 2008 r. (Dz. Urz. UE. C Nr 115, str. 47)).

Oznacza to, iż z dniem 1 lipca 2006 r. przepisy tego rozporządzenia stały się częścią porządku prawnego obowiązującego na terytorium Polski, bez konieczności ich implementacji w drodze ustawy. Rozporządzenie Rady nr 1777/2005 przyjęte zostało w celu jednolitego stosowania przez wszystkie państwa członkowskie systemu podatku od wartości dodanej, opartego na postanowieniach Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich, dotyczących podatków obrotowych Wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa opodatkowania (77/388/EEC ze zm.) (Dz. Urz. UE. L 145/1 ze zm.).

Krajowe przepisy z zakresu podatku od towarów i usług nie definiują pojęć kształcenie zawodowe i przekwalifikowanie zawodowe, wobec tego należy odwołać się do regulacji prawa unijnego.

Przepis art. 14 ww. rozporządzenia nr 1777/2005 bezpośrednio wyjaśnia, co należy rozumieć przez usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania. W myśl tego przepisu, usługi w zakresie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zapewniane na warunkach określonych w art. 13 część A ust. 1 lit. i) Dyrektywy 77/388/EWG (analogiczne zwolnienie zawiera art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE Rady), obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, tak samo jak nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania nie ma znaczenia do tego celu.

Analiza cytowanych regulacji prowadzi do wniosku, iż dla zastosowania zwolnienia od podatku w pierwszej kolejności istotne jest uznanie danej usługi za usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, a następnie spełnienie dodatkowych warunków, jak np. prowadzenie danego szkolenia w formie i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub też jego finansowanie w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Przepis art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1217 ze zm.) wskazuje, że wykonywanie zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz z zakresu promocji zdrowia. Z kolei wykonywanie zawodu położnej polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz promocji zdrowia, w zakresie opieki nad kobietą, kobietą ciężarną, rodzącą i położnicą oraz noworodkiem (art. 5 ust. 1 ww. ustawy).

Obowiązek stałego aktualizowania swojej wiedzy i umiejętności zawodowych oraz prawo do doskonalenia zawodowego w różnych rodzajach kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych wynika z art. 10b ust. 1 ww. ustawy.

Ustala się następujące rodzaje kształcenia podyplomowego (art. 10c ust. 1-5 tej ustawy):

1. szkolenie specjalizacyjne, zwane dalej specjalizacją, mające na celu uzyskanie przez pielęgniarkę, położną specjalistycznych kwalifikacji w określonej dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia oraz tytułu specjalisty w tej dziedzinie;
2. kursy kwalifikacyjne, mające na celu uzyskanie przez pielęgniarkę, położną specjalistycznych kwalifikacji do udzielania określonych świadczeń zdrowotnych wchodzących w zakres danej dziedziny pielęgniarstwa lub dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia;
3. kursy specjalistyczne, mające na celu uzyskanie przez pielęgniarkę, położną kwalifikacji do wykonywania określonych czynności zawodowych przy udzielaniu świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych lub rehabilitacyjnych;
4. kursy dokształcające, mające na celu pogłębienie i aktualizację wiedzy i umiejętności zawodowych pielęgniarki, położnej.

W myśl art. 10d ust. 1 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, organizatorami kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych, zwanymi dalej organizatorami kształcenia, mogą być:

1. jednostki organizacyjne uprawnione na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia kształcenia podyplomowego, w szczególności: medyczne szkoły wyższe, szkoły prowadzące działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych, medyczne jednostki badawczo-rozwojowe;
2. inne podmioty po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe, zwanego dalej rejestrem.

Szczegółowe warunki i tryb odbywania kształcenia podyplomowego przez pielęgniarki i położnej reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2003 r. w sprawie kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych (Dz. U. Nr 197, poz. 1923). Stosownie do § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, pielęgniarka, położna zatrudniona na podstawie umowy o pracę odbywa kształcenie podyplomowe na swój wniosek, na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę do organizatora kształcenia podyplomowego. Pielęgniarka, położna może odbywać kształcenie podyplomowe również bez skierowania, o którym mowa w ust. 1, na podstawie umowy zawartej z organizatorem kształcenia (§ 2 ust. 2).

Zgodnie z § 22 ww. rozporządzenia w sprawie kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych, do kształcenia w ramach kursu kwalifikacyjnego może przystąpić pielęgniarka, położna, która:

1. posiada prawo wykonywania zawodu;
2. posiada co najmniej roczny staż pracy w zawodzie;
3. została dopuszczona do odbycia kursu kwalifikacyjnego przez komisję kwalifikacyjną, o której mowa w § 24.

Stosownie zaś do § 32 ust. 1 ww. rozporządzenia, do kursu specjalistycznego może przystąpić pielęgniarka, położna, która:

1. posiada prawo wykonywania zawodu;
2. posiada co najmniej trzymiesięczny staż pracy w zawodzie;
3. została zakwalifikowana do odbycia kursu specjalistycznego przez organizatora kształcenia.

Natomiast w § 1 i § 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2003 r. w sprawie wykazu dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne oraz ramowych programów specjalizacji dla pielęgniarek i położnych (Dz. U. Nr 197, poz. 1922 ze zm.), zawarto wykaz dziedzin pielęgniarstwa, dla których mogą być prowadzone kursy kwalifikacyjne dla pielęgniarek.

Analizując przedstawione okoliczności sprawy, w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego, wskazać należy, iż prowadzone kursy kwalifikacyjne i specjalistyczne dla pielęgniarek i położnych spełniają definicję usług kształcenia zawodowego, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 znowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług. Dla wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej wymagane jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji, potwierdzonych odpowiednimi dokumentami. Ponadto, pielęgniarka i położna ma obowiązek ciągłego aktualizowania swojej wiedzy i umiejętności zawodowych oraz prawo do doskonalenia zawodowego w różnych rodzajach kształcenia podyplomowego. Co istotne wymienione przepisy określają także formę i zasady prowadzenia tego typu szkoleń.

Wymagania w zakresie kwalifikacji zawodowych pozostałych pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, np. pracowników sterylizatorni i sanitariuszy, określa powołane rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 1999 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w publicznych zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 30, poz. 300 ze zm.). Precyzuje ono jednak tylko wymagania zawodowe, nie określając jednocześnie form i zasad prowadzenia szkoleń. Jedyne wskazania w tym zakresie, tj. w odniesieniu do pracowników sterylizatorni i sanitariuszy, zawarte zostały w proponowanych przez Ministerstwo Zdrowia programach. Nie są one więc określone w przepisach prawa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca wśród zadań określonych w Statucie nadanym przez Wojewodę, realizuje zadania związane z edukacją kadr medycznych. W ramach prowadzonej działalności organizuje szkolenia specjalistyczne (specjalizacje), mające na celu uzyskanie przez pielęgniarki i położne kwalifikacji w określonej dziedzinie pielęgniarstwa, także uzyskanie tytułu specjalisty w określonej dziedzinie pielęgniarstwa oraz kursy kwalifikacyjne, ukierunkowane głownie na uzyskanie określonych kwalifikacji przez pielęgniarki lub położne, a także kursy dokształcające, mające na celu pogłębienie i aktualizację wiedzy i umiejętności zawodowych pielęgniarek i położnych. Wszystkie ww. rodzaje kształcenia prowadzone są w oparciu o program kształcenia zatwierdzony przez Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych i po uzyskaniu wpisu do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe dla pielęgniarek i położnych. Wnioskodawca organizuje także kursy kwalifikacyjne, ukierunkowane na uzyskanie kwalifikacji przez innych pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy w publicznych zakładach opieki zdrowotnej. Kursy te są prowadzone w oparciu o przedstawioną przez Ministerstwo Zdrowia informację w zakresie organizacji i prowadzenia kursu kwalifikacyjnego.

W konsekwencji powyższego stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym wymienione i prowadzone kursy i szkolenia specjalizacyjne dla pielęgniarek i położnych oraz kursy kwalifikacyjne dla innych pracowników zatrudnionych w publicznych zakładach opieki zdrowotnej są zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit a) ustawy o podatku od towarów i usług, należało uznać za prawidłowe jedynie w zakresie szkolenia specjalistycznego pielęgniarek i położnych. W związku z tym, że dla usług szkolenia zawodowego pracowników sterylizatorni i sanitariuszy w przepisach prawa nie określono formy i zasad ich przeprowadzenia, a z wniosku nie wynika, aby uzyskano na nie akredytację lub dofinansowane ze środków publicznych, nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu