Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 12.07.2006, sygn. 1471/NTR2/443-146/06/MŻ, Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie

Temat interpretacji

P O S T A N O W I E N I E

Na podstawie art. 14a § 4 w zw. z § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. -Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku Spółka z o.o. z dnia 10 kwietnia 2006 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie - biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz stan prawny

postanawia:

• uznać stanowisko Strony za nieprawidłowe

U z a s a d n i e n i e

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, iż Strona zawiera umowy leasingu operacyjnego pojazdów samochodowych, jak i umowy leasingu operacyjnego połączone ze świadczeniem przez Nią usług serwisowych. Powyższe umowy z winy korzystającego (np. w zw. z niewywiązywaniem się przez niego z warunków umowy - zaległości w płatnościach) lub na skutek kradzieży przedmiotu leasingu, czy jego uszkodzenia w stopniu niemożliwym lub nieopłacalnym na dokonanie naprawy, mogą ulec rozwiązaniu lub wygaśnięciu. W takich przypadkach finansujący (Strona) może zażądać od korzystającego zapłaty odszkodowania lub kary umownej. W przypadku rozwiązania umowy leasingu odszkodowanie równe jest sumie zdyskontowanych rat leasingowych przewidzianych w umowie za pozostałą część okresu leasingu oraz założonej wartości końcowej pojazdu zdyskontowanej stawką bazową, natomiast w przypadku wygaśnięcia umowy - sumie zdyskontowanych pozostałych rat leasingowych za okres od daty wygaśnięcia umowy leasingu do końca okresu leasingu oraz zdyskontowanej wartości końcowej pojazdu w przypadku umów leasingu, natomiast w przypadku tych umów połączonych ze świadczeniem usług serwisowych - odszkodowanie równe jest kwocie 25% lub 30% pozostałych rat leasingowych dotyczących utraconego pojazdu.

Ponadto w przypadku rozwiązania umowy Strona pobiera kary umowne, mające na celu wyrównanie wyrządzonej szkody za niewykonanie przez korzystającego zobowiązań, równe kwocie 40% sumy przyszłych rat leasingowych oraz kwocie niezbędnej do przywrócenia pojazdu do stanu, w którym powinien się on znajdować w momencie zwrotu.

W związku z powyższym Strona zwróciła się o potwierdzenie stanowiska, iż zapłata w/w kwot po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy, stanowiących zdaniem Strony odszkodowanie w rozumieniu art. 471 i następne Kodeksu cywilnego, w związku ze szkodą jaką finansujący poniósł z uwagi na brak realizacji umowy leasingu i niepokrytej wartością przedmiotu leasingu oraz dokonanym zdyskontowaniem rat, jak i kary umowne w rozumieniu art. 483 i następne Kodeksu cywilnego pobierane za niewywiązanie się korzystającego z warunków umowy leasingu, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione. Natomiast przez świadczenie usług rozumie sie zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również;

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wynika z cytowanych wyżej przepisów, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega co do zasady - jako dostawa towarów bądź świadczenie usług - każde świadczenie na rzecz kontrahenta - osoby fizycznej, osoby prawnej, jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej (zasada powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług). Przy tym przez świadczenie rozumieć należy każde zachowanie się podatnika, w tym także powstrzymanie się od działania (zaniechanie) czy tolerowanie czynności lub sytuacji (znoszenie).

Przy tak określonym przedmiotowym zakresie opodatkowania do wyjątków (poza przypadkami expressis verbis wymienionymi w ustawie - vide art. 6) należą sytuacje, w których płatności na rzecz podatnika nie będą związane z wykonywaniem przezeń czynności podlegających opodatkowaniu. Do takich zaliczyć w ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego należy sytuację wypłacania podatnikowi przez kontrahenta (dłużnika) odszkodowania albo kary umownej w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania przez tegoż dłużnika na podstawie przepisów prawa cywilnego.

Jakkolwiek na podstawie art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa Naczelnik Urzędu Skarbowego jest uprawniony i zobowiązany do interpretacji prawa podatkowego co do zakresu i sposobu jego zastosowania, to wskazać w tym miejscu należy, iż na podstawie art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 92 ze zm.) dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Przy tym zgodnie z poglądem doktryny, a pogląd ten uznawany jest za zgodny (vide Kodeks cywilny - Komentarz, Tom II, pod redakcją K. Pietrzykowskiego, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2005, str. 34), uprawnienie wierzyciela do żądania naprawienia szkody w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika nie pozbawia go możliwości dochodzenia świadczenia w naturze zgodnie z zasadą realnego wykonania zobowiązań. W rezultacie za elementy odszkodowania należnego Stronie na podstawie art. 471 i następnych Kodeksu cywilnego nie mogą zostać uznane w szczególności:

- dochodzone przez nią przy rozwiązaniu (lub wygaśnięciu) umowy wymagalne ale dotychczas niezapłacone raty leasingowe,

- inne sumy należne (wymagalne) od korzystającego w związku z umową.

Kwoty te stanowią bowiem elementy wynagrodzenia należnego Stronie w związku z już spełnionymi przez nią na rzecz korzystającego świadczeniami, a więc wchodzą zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług do podstawy opodatkowania (obrotu) z tytułu wykonywania czynności (usług) podlegających opodatkowaniu.

Z tego samego względu, jako nie stanowiące płatności za wykonane przez Stronę usługi, do podstawy opodatkowania z tytułu ich świadczenia nie wchodzą:

- kwoty odszkodowania uzyskane na podstawie art. 471 Kodeksu cywilnego albo kwoty kar umownych uzyskane na podstawie art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego,

- kwoty uzyskane od korzystającego zgodnie z art. 7095 § 3, art. 7098 § 5, art. 70915 w związku z art. 70911, art. 70912 § 2, art. 70913 § 2 Kodeksu cywilnego (tj. wszystkie przewidziane w umowie a niezapłacone raty, pomniejszone o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem, wygaśnięciem umowy leasingu (względnie rozwiązaniem) albo umowy ze zbywcą oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, jak i naprawienia szkody) stanowiące zgodnie z poglądami doktryny (op. cit., str. 521) swego rodzaju sankcję charakterystyczną dla leasingu za przedterminowe wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy.

Jednocześnie co się tyczy kary umownej, to Naczelnik Urzędu Skarbowego zauważa, iż stosownie do art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego karę taką zastrzec można w umowie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Zgodnie natomiast z zawartą w art. 7091 Kodeksu cywilnego definicją umowy leasingu korzystający, w zamian za nabycie rzeczy od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddanie mu tej rzeczy do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Tym samym zastrzeżenie w umowie leasingu kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez korzystającego, z uwagi na pieniężny charakter jego zobowiązania, uznać należy co najmniej za wątpliwe (op. cit., str. 68).

Ponadto Naczelnik Urzędu Skarbowego zauważa, iż w postanowieniu z dnia 21.07.2005 r. nr 1471/NTR2/443-308/05/TK na wniosek Strony dokonał już interpretacji prawa podatkowego w podobnej sprawie.

Mając powyższe na uwadze postanowiono jak na wstępie.

Niniejsze postanowienie dotyczy wyłącznie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz obowiązującego w tym stanie faktycznym stanu prawnego.