Temat interpretacji
Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie - działając na podstawie:
- art. 14a § 1, § 3 i 4 w związku z art. 216 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. nr 8 poz. 60 ze zm.)
- art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 pkt 3, art. 15 ust. 1 i 2, ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54 poz. 535 ze zm.)
- § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25.05.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 95 poz. 798 ze zm.),
po rozpatrzeniu wniosku Podatnika z dnia 24.12.2005 r. w sprawie wydania pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego - postanawia uznać stanowisko strony przedstawione w przedmiotowym wniosku za nieprawidłowe.
Pismem z dnia 24.12.2005 r. Podatnik wystąpił do tut. organu z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. W przedmiotowym piśmie wskazał, iż na podstawie postanowień sądów, wykonuje funkcje syndyka w postępowaniach upadłościowych. Za pełnioną funkcję pobiera wynagrodzenie wypłacane zaliczkowo na podstawie postanowienia sądu.W opisanym stanie faktycznym Podatnik wniósł o udzielenie odpowiedzi: czy wynagrodzenie syndyka otrzymywane za pełnienie funkcji w postępowaniu upadłościowym, powierzonej na podstawie postanowienia sądu upadłościowego, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie przepisów ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług oraz jaki podmiot jest odbiorcą ewentualnej usługi świadczonej przez syndyka i czy z tego tytułu powinna być wystawiona faktura VAT.
Mając powyższe na uwadze tut. organ zważył co następuje:Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług rozumie się natomiast każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa (art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy).W świetle natomiast art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, która to obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1 nie uznaje się czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Do czynności wykonywanych przez syndyka zastosowanie znajduje przepis art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.) stanowiący, iż przychody, osób, którym sąd zlecił na podstawie właściwych przepisów wykonanie określonych czynności, uważa się za przychody z działalności wykonywanej osobiście. Niemniej jednak, samo to nie wystarczy, aby wykluczyć czynności wykonywane przez syndyka z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Przesłanką jest kumulatywne spełnienie warunków wynikających z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy. W świetle tego zwrócić należy uwagę, iż syndyka wyznacza sąd jako organ władzy postanowieniem - na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze - Dz. U. Nr 60, poz. 535 ze zm., (art. 14 § 1 pkt 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24.10.1934 r. prawo upadłościowe - Dz. U. z 1991 r., Nr 118, poz. 512 ze zm.).Sąd powierzając danej osobie wypełnienie określonych ustawowo zadań nie określa w ścisły sposób warunków wykonywania pracy np. co do miejsca i czasu jej wykonywania. Chociaż przy wykonywaniu swojej funkcji syndyk podlega ustawie i najważniejsze decyzje musi konsultować z sędzią komisarzem i radą wierzycieli, jednakże w podstawowymi zasadniczym zakresie wykonywania swoich obowiązków jest w pełni samodzielny. I tak zgodnie z art. 161 oraz 179 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, syndyk może udzielać pełnomocnictw do dokonywania czynności prawnych, pełnomocnictw procesowych oraz za zezwoleniem sędziego komisarza może zatrudniać inne osoby lub zlecić wykonanie czynności innym osobom. Sposób ustalenia wynagrodzenia za czynności syndyka określony został w art. 162 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze (art. 122 rozporządzenia - prawo upadłościowe). O wynagrodzeniu i zwrocie poniesionych wydatków orzeka sąd na wniosek zainteresowanych. Wynagrodzenie pokrywane jest z masy upadłości. Zgodnie natomiast z art. 165 ust. 2 ustawy (art. 122 § 2, art. 123 § 2 rozporządzenia) ostateczna wysokość wynagrodzenia uzależniona jest od zakresu i uzyskanych efektów podejmowanych działań. Analizując natomiast kwestię odpowiedzialności syndyka za powierzone funkcje należy mieć na uwadze, że czynności syndyka dotyczące masy upadłości są dokonywane we własnym imieniu lecz na rachunek upadłego (art. 160 ust. 1). Konsekwencją tego jest to, że syndyk nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących masy upadłości (art. 160 ust. 2). Odpowiada za nie zawsze upadły - art. 372 ustawy. To również wskazuje, co zostało już zaznaczone wyżej, że działalność syndyka ma charakter samodzielny. Odrębną kwestią jest odpowiedzialność syndyka za szkodę wyrządzoną nienależytym wykonaniem swoich obowiązków. Z treści przepisu art. 160 ust. 3 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze (art. 102 rozporządzenia) wynika, że za szkodę odpowiada syndyk. Wynika z tego, że sąd powołuje syndyka i orzeka o jego wynagrodzeniu. Nie pokrywa jednak kosztów wynagrodzenia i nie ponosi odpowiedzialności ani za podjęte przez niego czynności, ani za szkody wyrządzone przez nienależyte wykonywanie obowiązków przez syndyka.Przedstawione regulacje prawne dają podstawę do twierdzenia, że sąd nie jest związany z syndykiem prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny, jaki istnieje pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane co do warunków wykonania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem czynności dokonywane przez syndyka uznać należy za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w świetle art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarówi usług. W świetle tego, uprawnione jest więc wnioskowanie, że czynności syndyka wykonującego powierzone funkcje w postępowaniu upadłościowym na podstawie postanowienia sądu wypełniają dyspozycję art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wobec czego podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Stanowisko takie zajął również Minister Finansów w interpretacji do ustawy o VAT, w piśmie z dnia 30.12.2004 r., znak: PP10-812-1022/04/MR/3545 (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 1, poz. 13). W tym zakresie stwierdził, że skoro między syndykiem a sądem upadłościowym, wyznaczającym syndyka, nie istnieje stosunek prawny pracownik-pracodawca to należy uznać że czynności wykonywane przez syndyka są działalnością wykonywaną samodzielnie i z tego tytułu syndyk jest podatnikiem podatku VAT.Wobec faktu, że czynności syndyka podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w świetle ustawy z dnia 11.03.2004 r., tut. organ zauważa, iż w myśl § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25.05.2005r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT". Skoro odbiorcą świadczonej usługi będzie jednostka postawiona w stan upadłości, faktura winna być wystawiona na tę jednostkę.Z uwagi na powyższe, tut. organ postanowił jak w sentencji.
Niniejszej interpretacji dokonano w oparciu o przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz stan prawny obowiązujący w dniu wystąpienia z wnioskiem o interpretację, zmiana którego może spowodować, iż stanie się ona nieaktualna.Interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.