Interpretacja indywidualna z dnia 14.12.2015, sygn. IBPP2/4512-923/15/AZ, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

opodatkowanie podatkiem VAT opłat za korzystania z przystanków i dworców

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) oraz § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015r. w sprawie upoważnienia do wydania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015r., poz. 643) w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 21 stycznia 2014r. sygn. akt I SA/Kr 1677/13, uprawomocnionym od dnia 2 lipca 2015r. (data wpływu uprawomocnionego wyroku 6 października 2015r.) oraz wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 2 lipca 2015r. sygn. akt I FSK 821/14, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 6 maja 2013r. (data wpływu 21 maja 2013r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie z przystanków i dworców jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 maja 2013r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie z przystanków i dworców.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Związek komunalny jako osoba prawna wykonuje swoje zadania na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym i statucie. Zgodnie z ustawą o której mowa powyżej związek komunalny wykonuje zadanie publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o której mowa powyżej stanowi, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, a wśród zadań własnych wymienia w pkt 4 zadanie w sprawie lokalnego transportu zbiorowego. Zadanie to ma charakter zadania o charakterze zadania użyteczności publicznej. Na podstawie art. 18 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym do zadań własnych gminy w zakresie publicznego transportu zbiorowego należy budowa, przebudowa i remont przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest gmina. Na podstawie art. 16 ust. 4 za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki. Zgromadzenie związku podjęło uchwałę w sprawie ustalenia wysokości opłat za korzystanie z przystanków i dworców. Wskazaną opłatę uiszczają przewoźnicy i operatorzy publicznego transportu zbiorowego, którzy przed uzyskaniem licencji obowiązani są od uzgodnienia zasad korzystania z przystanków z ich właścicielem lub zarządzającym. Przewoźnicy zwracają się z pisemnym wnioskiem o ustalenie zasad korzystania z przystanków i dworca, a związek komunalny pisemnie wyraża na to zgodę wskazując jako jedną z zasad obowiązek uiszczania opłat zgodnie z uchwałą. Tytułem opłaty jest wystawiana faktura VAT w cyklu miesięcznym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy pobierana przez Wnioskodawcę opłata za korzystanie z przystanków i dworców na podstawie uchwały zgromadzenia związku od przewoźników wykonujących przewóz zarobkowy osób podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg. stawki 23 % czy korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że opłata za korzystanie z przystanków nie podlega podatkowi VAT z uwagi na przepis art. 15 ust. 6 ustawy o VAT wyłączając z opodatkowania organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy w zakresie określonym w tym przepisie. Organ władzy publicznej nie został zdefiniowany w tym przepisie. Definicji takiej brak jest również w art. 2 tej ustawy, zawierającego słowniczek pojęć zawartych w ustawie. W art. 5 § 2 pkt 3 Kodeksu postępowania administracyjnego jako organy administracji publicznej traktuje się ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, terenowe organy administracji rządowej zespolonej i niezespolonej, a także organy jednostek samorządu terytorialnego. Z treści art. 163 Konstytucji RP wynika, że samorząd terytorialny powołany jest do wykonywania zadań publicznych. Wykonując te zadania jest organem władzy publicznej, w myśl bowiem tego przepisu samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Skoro w przepisie tym mowa jest o innych niż samorząd terytorialny organach władzy publicznej, to ustawa zasadnicza samorząd terytorialny traktuje także jako organ władzy publicznej. Nie powinno więc budzić wątpliwości ze względu na uregulowania ustrojowe to, że jednostka samorządu terytorialnego jest organem władzy publicznej także w rozumieniu ust. 6 art. 15 ustawy o VAT. W ocenie wnioskodawcy za organ władzy publicznej uznać również związek komunalny, który jest powoływany przez jednostki samorządu terytorialnego na szczeblu gminy i powiatu w celu wspólnego wykonywania zadania publicznego o czym stanowi przepis art. 64 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Kryterium decydującym o uznaniu organu (urzędu) władzy publicznej za podatnika VAT jest zachowywanie się nie jak organ władzy, lecz jak podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) w stosunku do określonych transakcji lub czynności, co jest szczególnie uzasadnione w tych przypadkach, gdzie identyczne lub bardzo zbliżone czynności bądź transakcje mogą być dokonywane przez podmioty prywatne.

Dyrektor Izby w Katowicach, działający z upoważnienia Ministra Finansów, wydał dla Wnioskodawcy interpretację indywidualną z 13 sierpnia 2013r. znak: IBPP2/443-458/13/AMP uznając stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Wnioskodawca nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, złożył skargę z 29 sierpnia 2013r. (data wpływu 8 października 2013r.) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z 21 stycznia 2014r. sygn. akt I SA/Kr 1677/13 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z 13 sierpnia 2013r. znak: IBPP2/443-458/13/AMP.

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, wskazał, że spór w sprawie koncentrował się na przesłankach określonych w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W kwestii wyłączenia organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników wielokrotnie wypowiadał się także Trybunał Sprawiedliwości akcentując, że dla takiego wyłączenia konieczne jest spełnienie równocześnie dwóch przesłanek: działalność musi być wykonywana przez podmiot prawa publicznego i musi być wykonywana w celu sprawowania władzy publicznej (wyroki C- 408/97, C-4/89, C288/07).

Zatem wyłączenie o którym mowa jest to wyłączeniem o charakterze podmiotowo przedmiotowym; następuje wówczas, gdy spełniona jest przesłanka podmiotowa czynności dokonuje organ władzy publicznej i przedmiotowa czynność mieści się w zakresie władztwa publicznego.

Odnosząc się do przesłanki podmiotowej, pojęcie "organu władzy publicznej" (ani "urzędu obsługującego ten organ") nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku od towarów i usług. Przy czym analiza orzecznictwa prowadzi do wniosku, że pojęcie to na gruncie prawa podatkowego traktowane jest szeroko. Za organ władzy publicznej uznaje się nie tylko organy administracji publicznej, czyli organy rządowej administracji centralnej, administracji terenowej (zarówno zespolonej, jak i niezespolonej) oraz organy administracji samorządowej, ale również same jednostki samorządu terytorialnego (w tym i gminę).

We wniosku o wydanie interpretacji strona skarżąca wyraźnie wskazywała na to, że z uwagi na treść art. 64 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 594 z późn. zm.) za organ władzy publicznej należy także uznać związek komunalny, który jest powoływany przez jednostki samorządu terytorialnego na szczeblu gminy czy powiatu w celu wspólnego wykonywania zadania publicznego, jako sprawujące władzę publiczną.

Termin "zadania publiczne" nie został ustawowo sprecyzowany. W doktrynie przyjęło się, iż przez to pojęcie należy rozumieć bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności. Zadaniami publicznymi są więc zadania mieszczące się w zakresie działania gminy, zarówno własne (obligatoryjne i fakultatywne), jak i zlecone. Innymi słowy, jedyny cel, dla którego taki związek może być utworzony, to wspólne wykonywanie zadania lub też zadań publicznych. Dlatego w literaturze występuje też nazwa "związek celowy". Związek międzygminny nie może być bowiem utworzony w innym celu niż wspólne wykonywanie zadań publicznych. Określenie "wspólne" odnosi się przy tym do tego, że gminy wchodzące w skład związku międzygminnego wykonują wspólnie określony rodzaj zadania wspólnego im wszystkim, w zinstytucjonalizowanej formie tak: Z. Pławecki, Komentarz do art. 64 ustawy o samorządzie gminnym, LEX 2012 oraz R. Cybulska, Komentarz do art. 64 ustawy o samorządzie gminnym, ABC 2010.

Wedle art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r., nr 5, poz. 13), na który zasadnie zwrócono uwagę w skardze, organizatorem publicznego transportu zbiorowego, właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, jest nie tylko gmina, ale i związek międzygminny na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich na obszarze gmin tworzących związek międzygminny. Związek ten realizuje zatem zadania publiczne w zakresie zaspakajania zbiorowych potrzeb wspólnoty (organizowania i zarządzania lokalnym transportem zbiorowym art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym), które to zadania określone w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym jako zadania własne gminy, powierzone mu zostały przez gminy wchodzące w jego skład. Przy czym ustalanie i pobieranie opłat (a więc danin publicznych) za korzystanie z przestanków komunikacyjnych jest formą sprawowania władztwa publicznego. Opłata za korzystanie z przystanków jest pobierana w związku z konkretnym, wskazanym w art. 17 ust. 1 celem; gmina, jak i związek międzygminny nie mają więc swobody wydatkowania dochodów uzyskanych z opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców. Środki te mogą być wydatkowane wyłącznie na cele wskazane w ustawie o publicznym transporcie drogowym, co przemawia za stanowiskiem, iż opłata za korzystanie z przystanków jest daniną publiczną. Nie zmienia tego okoliczność, że na gruncie niniejszej sprawy jej wysokość jest ustalana przez organ związku (zgromadzenie związku komunalnego), a nie organ jednostki samorządu terytorialnego. Generalnie bowiem podmiot sprawujący zarząd i organizowanie lokalnego transportu zbiorowego oraz transportu aglomeracyjnego, przy wykonywaniu tych czynności, działa na ustawowo uregulowanych zasadach (ustalenie wysokości stawki także jest regulowane ustawowo, gdyż określona jest jej maksymalna wysokość), a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów. Nie może się zatem obronić teza organu, że związek międzygminny dokonuje czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Skoro zatem przyjmuje się, że gmina w zakresie pobierania opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców nie jest podatnikiem VAT w świetle art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, to za podmiot zwolniony należy również uznać związek międzygminny, będący zinstytucjonalizowaną formą, w ramach której gminy wchodzące w jego skład wykonują wspólnie zadania z zakresu zaspakajania zbiorowych potrzeb wspólnoty (organizowanie i zarządzanie lokalnym transportem zbiorowym).

Na ww. wyrok Dyrektor Izby w Katowicach, działający z upoważnienia Ministra Finansów, złożył skargę kasacyjną z 13 marca 2014r.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpatrzeniu tej skargi wyrokiem z 2 lipca 2015r. sygn. akt I FSK 821/14 oddalił skargę kasacyjną organu.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.), ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy uległy zmianie.

Mając na uwadze ocenę prawną wyrażoną przez WSA w Krakowie w wyroku z 21 stycznia 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 1677/13 oraz przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 2 lipca 2015r. sygn. akt I FSK 821/14, jak również stan prawny mający w sprawie zastosowanie, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Mając na uwadze treść ww. przepisu należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki: w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia; świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie). Należy podkreślić, iż dane świadczenie podlega jako usługa opodatkowaniu wówczas, gdy ww. warunki będą spełnione łącznie, bowiem aby czynność ta podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi istnieć związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym w ten sposób, że wynagrodzenie stanowi należność za wykonaną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Wynagrodzenie powinno być konsekwencją wykonania świadczenia.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Zgodnie jednak z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2013r., poz. 247, ze zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. o publicznym transporcie zbiorowym (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 5, poz. 13 ze zm.) publiczny transport zbiorowy, w zależności od obszaru działania lub zasięgu przewozów, jest organizowany przez: gminę, związek międzygminny, powiat, związek powiatów, województwo lub ministra właściwego do spraw transportu.

Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym (art. 4 ust. 1 pkt 8) przewiduje różny status prawny podmiotów, które realizują zadania operatora publicznego transportu zbiorowego. W świetle tej regulacji może to być samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej określonej w umowie.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, określenie przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, udostępnionych dla wszystkich operatorów i przewoźników oraz warunków korzystania z tych obiektów, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie z art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad. W ustawie o publicznym transporcie zbiorowym została określona maksymalna stawka tej opłaty.

W przypadku, gdy właściwa jednostka samorządowa ustanowi, w drodze uchwały wydanej na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, opłatę za korzystanie z przystanków, jednym z warunków korzystania z tych obiektów określonych uchwałą wydaną na podstawie art. 15 ust. 2 ww. ustawy, powinien być obowiązek ponoszenia przez podmioty świadczące usługi przewozowe tej opłaty w wysokości wynikającej z pomnożenia opłaty przez liczbę zatrzymań wynikającą z rozkładu jazdy.

Z przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego wynika, że Zgromadzenie Związku Komunalnego podjęło uchwałę w sprawie ustalenia wysokości opłat za korzystanie z przystanków i dworców. Wskazaną opłatę uiszczają przewoźnicy i operatorzy publicznego transportu zbiorowego, którzy przed uzyskaniem licencji obowiązani są od uzgodnienia zasad korzystania z przystanków z ich właścicielem lub zarządzającym. Przewoźnicy zwracają się z pisemnym wnioskiem o ustalenie zasad korzystania z przystanków i dworców, a Wnioskodawca pisemnie wyraża na to zgodę wskazując jako jedną z zasad obowiązek uiszczania opłat zgodnie z uchwałą. Tytułem opłaty jest wystawiana faktura VAT w cyklu miesięcznym.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy pobierana ww. opłata za korzystanie z przystanków i dworców podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki 23 % czy korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Rozstrzygnięcie powyższego problemu wymaga w pierwszej kolejności ustalenia czy Wnioskodawca w zakresie ww. czynności poboru opłat za korzystanie z przystanków i dworców działa jako organ władzy publicznej a w konsekwencji czy w tej sytuacji znajdzie tu zastosowanie przepis art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

W kwestiach których dotyczy zapytanie Wnioskodawcy zapadły już przywołane wcześniej wyroki WSA w Krakowie z 21 stycznia 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 1677/13 oraz NSA z 2 lipca 2015 r. sygn. akt I FSK 821/14. W ww. wyroku WSA w Krakowie stwierdzono, że za organ władzy publicznej uznaje się nie tylko organy administracji publicznej, czyli organy rządowej administracji centralnej, administracji terenowej (zarówno zespolonej, jak i niezespolonej) oraz organy administracji samorządowej, ale również same jednostki samorządu terytorialnego (w tym i gminę). Powyższe wywodzi się z zapisów postanowień Konstytucji RP. Podnosi się, że art. 16 ust. 2 Konstytucji RP stanowi, że "Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność". Z art. 163 Konstytucji RP wynika z kolei, że samorząd wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Przepisy te pozwalają na usytuowanie jednostek samorządu terytorialnego obok innych organów władzy publicznej, co w istocie czyni je takimi organami, przy spełnieniu przesłanek przedmiotowych. Samorząd terytorialny wykonuje zadania administracji publicznej niezastrzeżone do kompetencji innych organów władzy państwowej. W tych działaniach organy samorządu mogą korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, które są właściwe dla władzy państwowej. Zatem na gruncie prawa podatkowego definicję organów władzy państwowej potraktowano w sposób szeroki, wychodząc z założenia, że generalnie chodzi o podmioty, które sprawują władzę publiczną.

Skoro przyjmuje się, że gmina w zakresie pobierania opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców nie jest podatnikiem VAT w świetle art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, to za podmiot zwolniony należy również uznać związek międzygminny, będący zinstytucjonalizowaną formą, w ramach której gminy wchodzące w jego skład wykonują wspólnie zadania z zakresu zaspakajania zbiorowych potrzeb wspólnoty (organizowanie i zarządzanie lokalnym transportem zbiorowym.

Natomiast Naczelny Sąd Administracyjny we wspomnianym wyżej wyroku stwierdził, że z art. 64 ust. 1 u.s.g. wynika, że gminy mogą tworzyć związki gminne w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych. Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu. Związek międzygminny wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (vide art. 65 ust. 1 u.s.g.). Związek posiada osobowość prawną (vide art. 65 ust. 2 u.s.g.). Z wskazanych regulacji wynika, że związek międzygminny posiada osobowość prawną, a zadania publiczne wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest więc w tym sensie podmiotem niezależnym od gminy.

W zakresie wykonywania wspólnych zadań publicznych jest więc organem władzy publicznej, o czym świadczy też odesłanie zawarte w art. 64 ust. 5 u.s.g. Do związków międzygminnych stosownie do treści tego przepisu stosuje się bowiem odpowiednio art. 8 ust. 2-5 i art. 39 ust. 4. Jak podkreśla się w piśmiennictwie odesłanie do art. 8 ust. 2-5 oznacza, że możliwe jest przekazanie związkowi zadań z zakresu administracji rządowej w drodze porozumienia pomiędzy organem administracji rządowej, a związkiem międzygminnym, a odesłanie do art. 39 ust. 4 umożliwia związkowi dokonywanie upoważnień organów wykonawczych jednostek, o których mowa w art. 9 ust. 1, do wydawania decyzji administracyjnych, jeżeli jednostki te zostały utworzone przez związek bądź przekazane do związku (vide Zbigniew Pławecki, Komentarz do ustawy o samorządzie gminnym). Ze względu na wskazane wyżej regulacje zawarte w u.s.g. dotyczące związku międzygminnego zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego podzielić należy stanowisko Sądu pierwszej instancji, że związek międzygminny jest organem władzy publicznej skoro tworzony jest przez gminy w celu przekazania zadań publicznych.

I dalej Sąd stwierdził, że zarówno zasady korzystania z przystanków jak i stawki opłat za korzystanie z nich ustalane są w drodze uchwały właściwej jednostki samorządu terytorialnego. Przeznaczenie tych opłat nie jest też dowolne, gdyż ustawa wyraźnie określiła na jakie cele mają być one przeznaczone. Sposób ustalenia tych opłat, a także sposób ustalenia zasad korzystania z przystanków przemawia za tym, że działania Związku Międzygminnego w tym zakresie są formą sprawowania władztwa publicznego, a nie działaniem na podstawie czynności cywilnoprawnych.

W tej sytuacji należy stwierdzić, że w zakresie w jakim działanie Wnioskodawcy polega na poborze ww. opłat za korzystanie z przystanków i dworców, w okolicznościach przedstawionych we wniosku, działa on w charakterze organu władzy publicznej a jego działanie w powyższym zakresie podlega wyłączeniu z opodatkowania w świetle art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Zatem mając na uwadze przedstawiony przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku opis sprawy, treść przywołanych wyżej przepisów oraz ocenę prawną wyrażoną w ww. orzeczeniach WSA w Krakowie oraz NSA należy stwierdzić, że stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zmiana któregokolwiek z elementów przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego powoduje, że niniejsza interpretacja traci swoją ważność, a Wnioskodawca nie może korzystać z ochrony wynikającej z tej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach