Interpretacja indywidualna z dnia 30.10.2012, sygn. ILPP1/443-710/12-2/KG, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Ustalenie podstawy opodatkowania w związku z realizacją umowy częściowego działu spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy reprezentowanego przez pełnomocnika doradcę podatkowego , przedstawione we wniosku z dnia 26 lipca 2012 r. (data wpływu 30 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania w związku z realizacją umowy częściowego działu spadku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania w związku z realizacją umowy częściowego działu spadku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (podatnik) jest jednym ze spadkobierców po J. W skład masy spadkowej wchodzą m. in. dwa kompleksy nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych, do których prawa odzyskano staraniem spadkobierców po J. w latach 2006-2011, w ramach postępowań reprywatyzacyjnych. Oba kompleksy są położone w W. - pierwszy przy ul. S., a drugi przy ul. P. Każdy z aktualnych spadkobierców po J. jest obecnie współwłaścicielem i współużytkownikiem wieczystym w określonym (przepisami prawa cywilnego o spadkach oraz współwłasności) udziale w prawach do nieruchomości składających się na ww. kompleksy. Od otwarcia spadku po J. upłynęło już kilkadziesiąt lat. Toteż dzisiejsi spadkobiercy reprezentują kilka linii oraz szczepów krewnych w rozumieniu prawa spadkowego. Ze względów rodzinno-majątkowych grono aktualnych spadkobierców po J. podzieliło się na dwie grupy, które w dalszej części niniejszego wniosku będą oznaczone jako Grupa A oraz Grupa B. Członkowie Grupy B, do której należy m. in. Wnioskodawca, posiadają łącznie 60% udziałów w spadku po J. Członkowie Grupy A posiadają łącznie 40% udziałów w tejże masie spadkowej. Grupa A jest zainteresowana objęciem we współwłasność i współużytkowanie wieczyste (z wyłączeniem spadkobierców z Grupy B) kompleksu przy ul. S. Grupa B chce natomiast objąć we współwłasność i współużytkowanie wieczyste (z wyłączeniem spadkobierców z Grupy A) kompleks przy ul. P.

Ze względu na powyższe, członkowie Grupy A i Grupy B (tj. wszyscy aktualni spadkobiercy po J.) chcą zawrzeć, w formie aktu notarialnego, umowę częściowego działu spadku - odpowiednio do dyspozycji art. 1037 § 1 oraz art. 1038 § 2 k.c. Planowana umowa o częściowy dział spadku obejmowałaby wyłącznie tę część spadku, na który składają się kompleks przy ul. S. oraz kompleks przy ul. P. Na podstawie planowanej umowy częściowego działu spadku:

• wyłącznymi współwłaścicielami i współużytkownikami wieczystymi kompleksu przy ul. S. staliby się członkowie Grupy A,
• zaś wyłącznymi współwłaścicielami i współużytkownikami wieczystymi kompleksu przy ul. P. staliby się członkowie Grupy B.

Planowana umowa o częściowy dział spadku nie wpływałaby na stan współwłasności (lub współużytkowania wieczystego) innych, aniżeli ww. kompleksy, rzeczy i praw składających się na spadek. Innymi słowy, planowana umowa o częściowy dział spadku spowodowałaby proporcjonalny (do posiadanego dotąd udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. S.) wzrost udziału każdego z członków Grupy A we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. S. oraz likwidację ich udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. Analogicznie, umowa o częściowy dział spadku spowodowałaby stosowany (do posiadanego dotąd udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P.) wzrost udziału każdego z członków Grupy B we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. oraz likwidację ich udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. S.

W ten sposób dojdzie do częściowego działu spadku pomiędzy Grupę A oraz Grupę B. Biorąc pod uwagę łączną wielkość udziałów w spadku członków Grupy B (60%) oraz wartość rynkową kompleksu przy ul. S. oraz kompleksu przy ul. P., należy przyjąć, iż wartość ich udziałów w majątku, który otrzymają członkowie Grupy B do wyłącznej współwłasności i wyłącznego współużytkowania wieczystego (tj. kompleksu przy ul. P.), będzie niższa od wartości dotychczasowych udziałów członków Grupy B w obu kompleksach nieruchomości. Dlatego w planowanej umowie częściowego działu spadku zostanie przewidziana stosowna dopłata wyrównująca, tj. pokrywająca różnicę pomiędzy wartością udziałów członków Grupy B w obu kompleksach a wartością rynkową kompleksu przy ul. P. Dopłata ta będzie należna od członków Grupy A na rzecz członków Grupy B. Każdy z członków Grupy A, proporcjonalnie do wzrostu wartości jego udziału po uzyskaniu (wyłącznej) współwłasności i współużytkowania wieczystego kompleksu przy ul. S., będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz członków Grupy B (w tym Wnioskodawcy) dopłaty wyrównującej. Konsekwentnie do powyższego, każdy z członków Grupy B (w tym Wnioskodawca) będzie uprawniony do otrzymania (od członków Grupy A) dopłaty wyrównującej - która zrekompensuje mu różnicę pomiędzy wartością jego udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym obu kompleksów a wartością jego udziału w (wyłącznej) współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. Do dnia zawarcia planowanej umowy częściowego działu spadku, Wnioskodawca - korzystając ze swego dotychczasowego udziału spadkowego - będzie prowadzić działalność gospodarczą polegającą na wynajmie lokali mieszkalnych (na cele mieszkalne) i użytkowych zlokalizowanych w obu ww. kompleksach. Rzeczy i prawa składające się na oba kompleksy są traktowane przez Wnioskodawcę - na podstawie i w granicach przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych - jako środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji podatkowej. Dochody Wnioskodawcy z tej działalności podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Obrót z wynajmu (w części odnoszącej się do lokali użytkowych) jest opodatkowany podatkiem od towarów i usług. Po zawarciu planowanej umowy o częściowy dział spadku i związanej z tym likwidacji udziałów członków Grupy B we współwłasności oraz współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. S., Wnioskodawca będzie prowadzić wynajem lokali mieszkalnych i użytkowych w oparciu o swój udział - odpowiednio powiększony po dziale spadku - we współwłasności oraz współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Na jakiej podstawie prawnej i co Wnioskodawca powinien przyjąć za podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług w zdarzeniu wyżej opisanym dot. częściowego działu spadku pomiędzy jego spadkobiercami, tj. pomiędzy członkami Grupy A oraz Grupy B...

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowym zdarzeniu podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług należy ustalić w oparciu o dyspozycję art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ww. ustawy, ogólną zasadą jest, że podstawę opodatkowania stanowi obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Planowany częściowy podział spadku zakłada wydzielenie do wyłącznej współwłasności oraz współużytkowania wieczystego członków Grupy A oraz Grupy B - odpowiednio - kompleksu przy ul. S. oraz kompleksu przy ul. P. Podział ten będzie uwzględniał wielkość udziałów członków Grupy A oraz Grupy B, ogólną wartość rynkową obu kompleksów oraz cząstkową wartość każdego z nich. Finansowe rozliczenie podzielenia współwłasności oraz współużytkowania wieczystego obu kompleksów nieruchomości na Grupę A oraz Grupę B sprowadza się do stosownej dopłaty (należnej od członków Grupy A na rzecz członków Grupy B). Dopłata taka stanowić będzie pieniężne wyrównanie dla członków Grupy B (w tym Wnioskodawcy), którzy uzyskają udziały we współwłasności oraz współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. o wartości niższej, aniżeli wynika to z iloczynu łącznej wartości rynkowej obu kompleksów oraz wielkości udziałów przysługujących członkom Grupy B w obu kompleksach.

Dopłata wyrównująca, jaką ma otrzymać Wnioskodawca (jako członek Grupy B) od członków Grupy A, stanowić będzie jedyną należność pieniężną Wnioskodawcy w związku z opisanym powyżej częściowym działem spadku. Z tego też względu tylko ta dopłata wyrównująca odpowiada normatywnemu pojęciu obrotu z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Toteż, zdaniem Wnioskodawcy, za podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług (w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług) w przedmiotowym zdarzeniu Wnioskodawca powinien przyjąć kwotę dopłaty wyrównującej, która będzie wypłacona dla Wnioskodawcy (jako członka Grupy B) przez członków Grupy A.

Zainteresowany wskazał, że zgodnie z indywidualną interpretacją podatkową wydaną dnia 11 lipca 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, sprawa nr ILPP1/443-345/12-2/MK, w opisanym powyżej stanie faktycznym powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty stosownie do przepisu art. 29 ust. 2 ustawy - obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.

W myśl art. 29 ust. 4 ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest jednym ze spadkobierców po J. W skład masy spadkowej wchodzą m. in. dwa kompleksy nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych, - pierwszy przy ul. S, a drugi przy ul. P. Każdy z aktualnych spadkobierców jest obecnie współwłaścicielem i współużytkownikiem wieczystym w określonym (przepisami prawa cywilnego o spadkach oraz współwłasności) udziale w prawach do nieruchomości składających się na ww. kompleksy. Ze względów rodzinno-majątkowych grono aktualnych spadkobierców podzieliło się na dwie grupy: Grupę A oraz Grupę B. Członkowie Grupy B, do której należy m. in. Wnioskodawca, posiadają łącznie 60% udziałów w spadku. Członkowie Grupy A posiadają łącznie 40% udziałów w tejże masie spadkowej. Grupa A jest zainteresowana objęciem we współwłasność i współużytkowanie wieczyste (z wyłączeniem spadkobierców z Grupy B) kompleksu przy ul. S. Grupa B chce natomiast objąć we współwłasność i współużytkowanie wieczyste (z wyłączeniem spadkobierców z Grupy A) kompleks przy ul. P. Ze względu na powyższe, członkowie Grupy A i Grupy B (tj. wszyscy aktualni spadkobiercy) chcą zawrzeć, w formie aktu notarialnego, umowę częściowego działu spadku - odpowiednio do dyspozycji art. 1037 § 1 oraz art. 1038 § 2 k.c. Planowana umowa o częściowy dział spadku obejmowałaby wyłącznie tę część spadku, na który składają się kompleks przy ul. S. oraz kompleks przy ul. P. Na podstawie planowanej umowy częściowego działu spadku: i) wyłącznymi współwłaścicielami i współużytkownikami wieczystymi kompleksu przy ul. S. staliby się członkowie Grupy A, ii) zaś wyłącznymi współwłaścicielami i współużytkownikami wieczystymi kompleksu przy ul. P. staliby się członkowie Grupy B. Planowana umowa o częściowy dział spadku nie wpływałaby na stan współwłasności (lub współużytkowania wieczystego) innych, aniżeli ww. kompleksy, rzeczy i praw składających się na spadek. Innymi słowy, planowana umowa o częściowy dział spadku spowodowałaby proporcjonalny (do posiadanego dotąd udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. S.) wzrost udziału każdego z członków Grupy A we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. S. oraz likwidację ich udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. Analogicznie, umowa o częściowy dział spadku spowodowałaby stosowany (do posiadanego dotąd udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P.) wzrost udziału każdego z członków Grupy B we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. oraz likwidację ich udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. S. W ten sposób dojdzie do częściowego działu spadku pomiędzy Grupę A oraz Grupę B. Biorąc pod uwagę łączną wielkość udziałów w spadku członków Grupy B (60%) oraz wartość rynkową kompleksu przy ul. S. oraz kompleksu przy ul. P., należy przyjąć, iż wartość ich udziałów w majątku, który otrzymają członkowie Grupy B do wyłącznej współwłasności i wyłącznego współużytkowania wieczystego (tj. kompleksu przy ul. P.), będzie niższa od wartości dotychczasowych udziałów członków Grupy B w obu kompleksach nieruchomości. Dlatego w planowanej umowie częściowego działu spadku zostanie przewidziana stosowna dopłata wyrównująca, tj. pokrywająca różnicę pomiędzy wartością udziałów członków Grupy B w obu kompleksach a wartością rynkową kompleksu przy ul. P.. Dopłata ta będzie należna od członków Grupy A na rzecz członków Grupy B. Każdy z członków Grupy A, proporcjonalnie do wzrostu wartości jego udziału po uzyskaniu (wyłącznej) współwłasności i współużytkowania wieczystego kompleksu przy ul. S., będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz członków Grupy B (w tym Wnioskodawcy) dopłaty wyrównującej. Konsekwentnie do powyższego, każdy z członków Grupy B (w tym Wnioskodawca) będzie uprawniony do otrzymania (od członków Grupy A) dopłaty wyrównującej - która zrekompensuje mu różnicę pomiędzy wartością jego udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym obu kompleksów a wartością jego udziału w (wyłącznej) współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P.

Jak zaznaczył Wnioskodawca w treści wniosku, zgodnie z interpretacją indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 11 lipca 2012 r. nr ILPP1/443-345/12-2/MK, w opisanym powyżej zdarzeniu powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwości w kwestii dotyczącej ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT w związku z planowaną transakcją wynikającą z umową częściowego działu spadku.

W przedmiotowej sprawie, wskutek planowanego zniesienia (pomiędzy Grupą A i Grupą B) współwłasności i współużytkowania wieczystego obu kompleksów nieruchomości (tj. przy ul. S. i przy ul. P.), z punktu widzenia członków Grupy B (w tym Wnioskodawcy) dojdzie do objęcia w wyłączne posiadanie kompleksu przy ul. P., przy jednoczesnym otrzymaniu stosownej dopłaty.

Jednocześnie w odniesieniu do członków Grupy B (w tym Wnioskodawcy) dojdzie do likwidacji udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. S.

Wnioskodawca (jako członek Grupy B) będzie uprawniony do otrzymania (od członków Grupy A) dopłaty wyrównującej, pokrywającej różnicę pomiędzy wartością jego udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym obu kompleksów a wartością jego udziału w (wyłącznej) współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P.

Z powyższego wynika, iż wynagrodzenie należne Wnioskodawcy od członków Grupy A, z tytułu zamierzonej przez niego czynności dostawy części posiadanego majątku (którą to czynność tut. Organ uznał w wydanej dla Wnioskodawcy interpretacji indywidualnej, za wypełniającą definicję odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT) stanowić będzie dopłata wyrównująca.

Odnosząc zatem przedstawione zdarzenie przyszłe do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że kwotę należną z tytułu dostawy towarów stanowić będzie różnica pomiędzy wartością udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym obu kompleksów nieruchomości a wartością udziału w (wyłącznej) współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. (tj. nieruchomości objętej w wyłączne posiadanie przez członków Grupy B, w tym Wnioskodawcy) i kwota ta pomniejszona o kwotę podatku należnego na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy, stanowić będzie podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy, iż za podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług (w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług) w przedmiotowym stanie faktycznym Wnioskodawca powinien przyjąć kwotę dopłaty wyrównującej, która będzie wypłacona dla Wnioskodawcy (jako członka Grupy B) przez członków Grupy A należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 535 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu