Podatek od towarow i uslug w zakresie ustalenia, czy wykonywane przez Spolke czynnosci w ramach uczestnictwa w strukturze cash poolingu pozostaja po... - Interpretacja - ILPP1/4512-1-434/15-4/HW

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 16.09.2015, sygn. ILPP1/4512-1-434/15-4/HW, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Podatek od towarow i uslug w zakresie ustalenia, czy wykonywane przez Spolke czynnosci w ramach uczestnictwa w strukturze cash poolingu pozostaja poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarow i uslug.

Na podstawie art. 14b ? 1 i ? 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz ? 6 rozporzadzenia Ministra Finansow z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upowaznienia do wydawania interpretacji przepisow prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z pozn. zm.) w zw. z ? 9 rozporzadzenia Ministra Finansow z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upowaznienia do wydawania interpretacji przepisow prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu dzialajacy w imieniu Ministra Finansow stwierdza, ze stanowisko Spolki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 2 czerwca 2015 r. (data wplywu 8 czerwca 2015 r.), uzupelnionym pismem z dnia 11 wrzesnia 2015 r. (data wplywu 15 wrzesnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisow prawa podatkowego dotyczacej podatku od towarow i uslug w zakresie ustalenia, czy wykonywane przez Spolke czynnosci w ramach uczestnictwa w strukturze cash poolingu pozostaja poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarow i uslug ? jest prawidlowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 czerwca 2015 r. zostal zlozony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczacej podatku od towarow i uslug w zakresie ustalenia, czy wykonywane przez Spolke czynnosci w ramach uczestnictwa w strukturze cash poolingu pozostaja poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarow i uslug. Wniosek zostal uzupelniony pismem z dnia 11 wrzesnia 2015 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono nastepujace zdarzenie przyszle.

?A? Spolka Akcyjna (dalej okreslana jako: Spolka, Wnioskodawca) zamierza zawrzec z bankiem majacym siedzibe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: Bank) Umowe o Prowadzenie Systemu Zarzadzania Srodkami Pienieznymi dla Grupy Rachunkow (dalej: Umowa).

Stronami Umowy beda podmioty, ktore wraz ze Spolka wchodza w sklad jednej grupy kapitalowej (dalej: Uczestnicy), przy czym beda to polscy rezydenci podatkowi.

Umowa dotyczyc bedzie zarzadzania plynnoscia finansowa Uczestnikow. Oznacza to, ze na podstawie Umowy, Bank bedzie swiadczyl na rzecz Wnioskodawcy oraz pozostalych Uczestnikow tzw. usluge cash poolingu. Celem uslugi swiadczonej przez Bank bedzie zwiekszenie efektywnosci zarzadzania srodkami finansowymi Uczestnikow poprzez optymalne wykorzystanie nadwyzek srodkow pienieznych oraz zminimalizowanie kosztow finansowania dzialalnosci gospodarczej prowadzonej przez te podmioty.

W celu rozpoczecia korzystania z uslugi cash poolingu Wnioskodawca oraz pozostale spolki z grupy kapitalowej zawra (kazda odrebnie) z Bankiem umowy biezacych rachunkow bankowych (dalej: Rachunek). Rachunek bedzie sluzyc do prowadzenia biezacych rozliczen na zlecenie danego Uczestnika. Bank udostepni odrebnie kazdemu z Uczestnikow, w tym Wnioskodawcy w Rachunku otwartym przez Bank tzw. Limit Dzienny, czyli kredyt sroddzienny w Rachunku na cele zwiazane z finansowaniem biezacej dzialalnosci gospodarczej Uczestnika. Na prowadzonych na tej podstawie Rachunkach Bank bedzie przechowywal srodki pieniezne Uczestnikow i bedzie dokonywal na ich zlecenie rozliczen pienieznych, Systemem zarzadzania srodkami pienieznymi objete zostana Rachunki prowadzone w jednej walucie. System zarzadzania srodkami pienieznymi bedzie odrebnie prowadzony dla Rachunkow w zlotych polskich (PLN) oraz euro (EUR).

Kazdy z Uczestnikow bedzie mogl wykorzystac przyznany mu przez Bank Limit Dzienny jedynie do wysokosci nizszej z podanych kwot:

  • do kwoty srodkow wlasnych Grupy albo
  • do kwoty, w jakiej Limit Dzienny zostal przyznany danemu Uczestnikowi przez Bank (w przypadku, gdy udostepniony Limit Dzienny jest limitowany dla danego Uczestnika).

Bank obliczy zdolnosc kredytowa lacznie dla wszystkich Uczestnikow i na tej podstawie przydzieli laczny limit dla Limitow Dziennych dla wszystkich Uczestnikow.

W ramach Umowy jeden z Uczestnikow zostanie wybrany tzw. Pool Leaderem. Dodatkowo do Rachunku, Pool Leader bedzie posiadac takze w Banku dwa rachunki rozliczeniowe, oba sluzace jedynie do celow zwiazanych z funkcjonowaniem cash poolingu.

Wnioskodawca bedzie pelnil role Pool Leadera cash poolingu.

Jeden z rachunkow otworzony zostanie przez Bank dla Pool Leadera w ramach grupy biezacych Rachunkow bankowych prowadzonych dla kazdego Uczestnika (dalej: Rachunek Pool Leadera), Rachunek Pool Leadera bedzie mial udostepniony przez Bank limit zadluzenia (dalej: Debet Techniczny). Debet Techniczny bedzie umozliwial Pool Leaderowi obciazanie Rachunku Pool Leadera na kwote pozwalajaca na wykonanie jego zobowiazan wynikajacych z nabycia wierzytelnosci subrogacyjnych wzgledem Uczestnikow i bedzie mogl byc wykorzystywany wylacznie w tym celu, tj. do wyzerowania Rachunkow Uczestnikow objetych Umowa.

Drugi z rachunkow otwartych wylacznie dla Pool Leadera rowniez bedzie sluzyc jedynie do celow zwiazanych z funkcjonowaniem cash poolingu (dalej: Rachunek Pomocniczy). W Rachunku Pomocniczym Bank udostepni Pool Leaderowi ? na podstawie odrebnej umowy ? limit zadluzenia (dalej: Kredyt w Rachunku Pomocniczym), ktory moze byc wykorzystany wylacznie w celu zasilenia Rachunku Pool Leadera kwota niezbedna do wyzerowania Rachunkow Uczestnikow uczestniczacych w cash poolingu.

Mechanizm cash poolingu opierac sie bedzie na bilansowaniu (tj. zerowaniu) sald na prowadzonych przez Bank rachunkach bankowych Uczestnikow z wykorzystaniem Debetu Technicznego, a w koncowym efekcie wykorzystujac Kredyt w Rachunku Pomocniczym.

Struktura cash poolingu, tj. wyzerowywanie Rachunkow bedzie oparta o mechanizm prawny, zdefiniowany w prawie cywilnym jako konwersja dlugu, czyli wstapienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez splacenie cudzego dlugu za zgoda wyrazona przez splacanego dluznika (art. 518 ? 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z pozn. zm.), (dalej: k.c.)).

Bilansowanie sald na Rachunkach Uczestnikow dokonywane bedzie na koniec kazdego dnia roboczego z chwila postawienia w wymagalnosc Limitow Dziennych przyznanych przez Bank Uczestnikom oraz Pool Leaderowi. W zwiazku z czym, odpowiednio Pool Leader bedzie dokonywal splaty wobec Banku dlugow wszystkich Uczestnikow cash poolingu z tytulu wykorzystania przez nich Limitow Dziennych lub Uczestnicy splacac beda dlugi Pool Leadera wobec Banku z tytulu wykorzystania przez Pool Leadera Debetu Technicznego a w koncowym efekcie Kredytu w Rachunku Pomocniczym. W ten sposob nastapi konwersja dlugu, tj. wstapienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez splacenie cudzego dlugu, za zgoda splacanego dluznika (na podstawie art. 518 ? 1 pkt 3 k.c.). Subrogacja bedzie dokonywana wylacznie na linii Pool Leader ? Uczestnik (Uczestnik ? Pool Leader), tzn. Pool Leader bedzie wstepowal w prawa Banku z tytulu wierzytelnosci Banku wobec Uczestnika (albo odpowiednio: Uczestnik wstapi w prawa Banku z tytulu wierzytelnosci Banku wobec Pool Leadera). W wyniku wskazanych czynnosci, odpowiednio Pool Leader, jak i pozostali Uczestnicy nabywac beda roszczenia regresowe z tytulu dokonanych splat. Nalezy tez wskazac, ze konwersja dlugu nastapi na podstawie zgody wyrazonej przez dluznika w samej Umowie a technicznie splata bedzie dokonywana przez Bank ktory bedzie dzialal w imieniu Uczestnikow na podstawie Zlecenia Stalego.

W wyniku dokonania konwersji dlugu, na poczatku kazdego nastepnego dnia roboczego, w ktorym dokonano zerowania sald na Rachunkach, saldo na kazdym Rachunku wynosic bedzie zero, z wyjatkiem Rachunku Pomocniczego, na ktorym bedzie moglo znajdowac sie saldo dodatnie lub ujemne.

Kwota na jaka zostal uznany Rachunek Pomocniczy w wyniku dokonania konwersji dlugu, zostanie zdeponowana na tym Rachunku Pomocniczym na okres trwania Umowy, z zastrzezeniem ze kwota ta bedzie mogla byc wykorzystana w zakresie sluzacym jedynie do celow zwiazanych z funkcjonowaniem Systemu, w szczegolnosci w celu wykonania kolejnych operacji polegajacych na konwersji dlugu. Na koniec okresu obowiazywania Umowy, Pool Leader oraz Uczestnicy dokonaja ostatecznego rozliczenia kwot wynikajacych z transakcji subrogacji.

Wraz z wstapieniem w prawa Banku i nabyciem wierzytelnosci, poszczegolni Uczestnicy beda nabywali prawo do odsetek naliczanych od wartosci nominalnej nabytych wierzytelnosci, Odsetki beda naliczane na bazie dziennej, stosownie do okreslonej stopy procentowej, natomiast ich platnosc przez/do poszczegolnych Uczestnikow bedzie dokonywana jednorazowo w okresie rozliczeniowym (miesiecznym). Wysokosc odsetek naleznych poszczegolnym Uczestnikom kalkulowana bedzie przez Bank.

Jednoczesnie Bank, na bazie dziennej, naliczy odsetki debetowe/kredytowe od salda wystepujacego na Rachunku Pomocniczym Pool Leadera. Raz na miesiac, w ustalonej dacie rozliczenia, Bank uzna Rachunek Pomocniczy kwota naleznych odsetek lub odpowiednio obciazy rachunek Pool Leadera kwota odsetek naleznych Bankowi z tytulu Kredytu w Rachunku Pomocniczym.

Bank bedzie upowazniony do dokonywania, w imieniu kazdego z Uczestnikow, potracenia jego wierzytelnosci z tytulu odsetek za poprzedni miesiac kalendarzowy z wzajemnymi i wymagalnymi wierzytelnosciami Pool Leadera z tytulu odsetek za poprzedni miesiac kalendarzowy. Wspomniane wyzej odsetki narosle w czasie poprzedniego miesiaca kalendarzowego, beda wymagalne kazdorazowo w dacie rozliczenia. Jezeli po dokonaniu powyzszych potracen, pozostana do zaplaty jakiekolwiek kwoty z tytulu odsetek, Bank bedzie upowazniony i zobowiazany do przekazania, w imieniu i na rzecz Uczestnikow bedacych dluznikami, kwot pozostalych do zaplaty na rzecz Uczestnikow bedacych nadal wierzycielami z tytulu wspomnianych wyzej, a nie potraconych odsetek.

Zgodnie z Umowa, z tytulu uczestnictwa w strukturze cash poolingu Bank bedzie pobieral od kazdego z Uczestnikow (w tym Pool Leadera) okreslone oplaty miesieczne zwiazane z uslugami swiadczonymi przez Bank na rzecz kazdego z Uczestnikow cash poolingu.

W pismie z dnia 11 wrzesnia 2015 r. ? stanowiacym uzupelnienie wniosku ? Spolka wskazala, ze: Stronami Umowy cash poolingu beda podmioty, ktore wraz ze Spolka wchodza w sklad jednej grupy kapitalowej (Uczestnicy).

Jak zostalo przedstawione we wniosku, zgodnie z funkcjonalnoscia rachunku biezacego. kazdy z Uczestnikow bedzie mogl deponowac na swoim Rachunku Uczestniczacym srodki pieniezne albo zadluzac sie w nim w formie kredytu udzielanego przez Bank danemu Uczestnikowi. Bank udostepni odrebnie kazdemu z Uczestnikow, w tym Wnioskodawcy w Rachunku Uczestniczacym otwartym przez Bank tzw. Limit Dzienny, czyli kredyt sroddzienny w rachunku na cele zwiazane z finansowaniem biezacej dzialalnosci gospodarczej Uczestnika. Na prowadzonych na tej podstawie Rachunkach Uczestniczacych Bank bedzie przechowywal srodki pieniezne Uczestnikow i bedzie dokonywal na ich zlecenie rozliczen pienieznych Systemem zarzadzania srodkami pienieznymi bedzie odrebnie prowadzony dla Rachunkow w zlotych polskich (PLN) oraz euro (EUR).

Dodatkowo do Rachunku, Pool Leader bedzie posiadac takze w Banku dwa rachunki rozliczeniowe, oba sluzace jedynie do celow zwiazanych z funkcjonowaniem cash poolingu.

Jeden z rachunkow otworzony zostanie przez Bank dla Pool Leadera w ramach grupy biezacych Rachunkow bankowych prowadzonych dla kazdego Uczestnika (dalej: Rachunek Pool Leadera) Rachunek Pool Leadera bedzie mial udostepniony przez Bank limit zadluzenia (dalej: Debet Techniczny). Debet Techniczny bedzie umozliwial Pool Leaderowi obciazanie Rachunku Pool Leadera na kwote pozwalajaca na wykonanie jego zobowiazan wynikajacych z nabycia wierzytelnosci subrogacyjnych wzgledem Uczestnikow i bedzie mogl byc wykorzystywany wylacznie w tym celu, tj. do wyzerowania Rachunkow Uczestnikow objetych cash poolingiem.

Drugi z rachunkow otwartych wylacznie dla Pool Leadera rowniez bedzie sluzyc jedynie do celow zwiazanych z funkcjonowaniem cash poolingu (dalej: Rachunek Pomocniczy). W Rachunku Pomocniczym Bank udostepni Pool Leaderowi ? na podstawie odrebnej umowy ? limit zadluzenia (dalej: Kredyt w Rachunku Pomocniczym), ktory moze byc wykorzystany wylacznie w celu zasilenia Rachunku Pool Leadera kwota niezbedna do wyzerowania Rachunkow Uczestnikow uczestniczacych w cash poolingu.

Kazdy z Uczestnikow w tym Pool Leader bedzie mogl wykorzystac przyznany mu przez Bank Limit Dzienny jedynie do wysokosci nizszej z podanych kwot:

  • do kwoty srodkow wlasnych Grupy kapitalowej albo
  • do kwoty, w jakiej Limit Dzienny zostal przyznany danemu Uczestnikowi przez Bank (w przypadku, gdy udostepniony Limit Dzienny jest limitowany dla danego Uczestnika).

Zgodnie z informacja zawarta we wniosku odsetki beda naliczane na bazie dziennej, stosownie do okreslonej stopy procentowej, natomiast ich platnosc przez/do poszczegolnych Uczestnikow bedzie dokonywana jednorazowo w okresie rozliczeniowym (np. miesiecznym). Wysokosc odsetek naleznych poszczegolnym Uczestnikom kalkulowana bedzie przez Bank a nie przez Pool Leadera.

Jednoczesnie Bank, na bazie dziennej, naliczy odsetki debetowe/kredytowe od salda wystepujacego na Rachunku Pomocniczym Pool Leadera. Raz na miesiac, w ustalonej dacie rozliczenia, Bank uzna Rachunek Pomocniczy kwota naleznych odsetek lub odpowiednio obciazy rachunek Pool Leadera kwota odsetek naleznych Bankowi z tytulu Kredytu w Rachunku Pomocniczym.

Bank bedzie upowazniony do dokonywania, w imieniu kazdego z Uczestnikow, potracenia jego wierzytelnosci z tytulu odsetek za poprzedni miesiac kalendarzowy z wzajemnymi i wymagalnymi wierzytelnosciami Pool Leadera z tytulu odsetek za poprzedni miesiac kalendarzowy. Wspomniane wyzej odsetki narosle w czasie poprzedniego miesiaca kalendarzowego, beda wymagalne kazdorazowo w dacie rozliczenia. Jezeli po dokonaniu powyzszych potracen, pozostana do zaplaty jakiekolwiek kwoty z tytulu odsetek, Bank bedzie upowazniony i zobowiazany do przekazania, w imieniu i na rzecz Uczestnikow bedacych dluznikami, kwot pozostalych do zaplaty na rzecz Uczestnikow bedacych nadal wierzycielami z tytulu wspomnianych wyzej, a nie potraconych odsetek.

Reasumujac, Wnioskodawca nie bedzie wykonywal zadnych czynnosci w ramach cash poolingu poza przystapieniem do umowy oraz czynnosciami charakterystycznymi dla struktury cash poolingu takimi jak udostepnienie kont, czy udzial w subrogacji. Wnioskodawca nie bedzie pobieral wynagrodzenia z tego tytulu.

W zwiazku z powyzszym opisem zadano nastepujace pytanie.

Czy w swietle art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, z perspektywy Wnioskodawcy, jako Uczestnika umowy o zarzadzanie srodkami pienieznymi, wykonywane przez Wnioskodawce czynnosci w ramach Umowy, pozostaja poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarow i uslug...

Zdaniem Wnioskodawcy, w zwiazku z uczestnictwem w Systemie, Spolka nie bedzie wykonywala czynnosci podlegajacych opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug. Wszystkie czynnosci wykonywane w ramach Umowy w zwiazku z zarzadzaniem plynnoscia finansowa beda sie skladaly na kompleksowa usluge, swiadczona w calosci i wylacznie przez Bank na rzecz poszczegolnych Uczestnikow Systemu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarow i uslug (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z pozn. zm.), zwanej dalej ustawa o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug podlegaja odplatna dostawa towarow odplatne swiadczenie uslug na terytorium kraju.

W mysl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawe towarow, o ktorej mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie sie przeniesienie prawa do rozporzadzania towarami jak wlasciciel (...).

Natomiast jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez swiadczenie uslug, o ktorym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie sie kazde swiadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemajacej osobowosci prawnej, ktore nie stanowi dostawy towarow w rozumieniu art. 7 (...).

Jak wynika z powolanych przepisow dostawa towarow oraz swiadczenie uslug, podlegaja opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug jedynie wowczas, gdy sa wykonywane odplatnie. Przy czym odplatnosc ma miejsce w przypadku kazdego wynagrodzenia za swiadczenie wzajemne. Jednoczesnie dostawa towarow lub swiadczenie uslug pod tytulem odplatnym moga zostac opodatkowane wtedy, gdy pomiedzy dostawca towaru lub Swiadczacym usluge i ich odbiorca istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach ktorego spelniane sa swiadczenia wzajemne.

Stosownie do tresci art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami sa osoby prawne, jednostki organizacyjne niemajace osobowosci prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujace samodzielnie dzialalnosc gospodarcza, o ktorej mowa w ust. 2, bez wzgledu na cel lub rezultat takiej dzialalnosci.

Dzialalnosc gospodarcza ? na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT ? obejmuje wszelka dzialalnosc producentow, handlowcow lub uslugodawcow, w tym podmiotow pozyskujacych zasoby naturalne oraz rolnikow, a takze dzialalnosc osob wykonujacych wolne zawody. Dzialalnosc gospodarcza obejmuje rowniez czynnosci polegajace na wykorzystywaniu towarow lub wartosci niematerialnych i prawnych w sposob ciagly dla celow zarobkowych.

Na mocy art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania jest obrot, z zastrzezeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota nalezna z tytulu sprzedazy, pomniejszona o kwote naleznego podatku. Kwota nalezna obejmuje calosc swiadczenia naleznego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrot zwieksza sie o otrzymane dotacje, subwencje i inne doplaty o podobnym charakterze majace bezposredni wplyw na cene (kwote nalezna) towarow dostarczanych lub uslug swiadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwote naleznego podatku.

Biorac pod uwage cechy charakterystyczne Umowy nalezy stwierdzic, ze czynnosci wykonywane przez Wnioskodawce jako uczestnika przedmiotowej uslugi, nie beda stanowily odplatnego swiadczenia przez Spolke uslug w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, lecz jedynie stanowily elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego swiadczenia przez inny podmiot (Bank) uslugi cash poolingu. W zwiazku z powyzszym, nie beda one podlegaly opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug. Tym samym Wnioskodawca z tego tytulu nie bedzie dzialal w charakterze podatnika, o ktorych mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Stanowisko takie mozna znalezc w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Ministra Finansow m.in. w interpretacji z dnia 8 sierpnia 2013 r., sygn. IPTPP2/443-567/13-2/AW oraz interpretacji wydanej przez Dyrektora IS w Poznaniu z dnia 10 marca 2015 r., sygn. ILPP4/443-645/14-4/EWW.

W swietle obowiazujacego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszlego jest prawidlowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarow i uslug (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z pozn. zm.), zwanej dalej ustawa, opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug podlegaja odplatna dostawa towarow i odplatne swiadczenie uslug na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawe towarow, o ktorej mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie sie przeniesienie prawa do rozporzadzania towarami jak wlasciciel (?).

W mysl art. 8 ust. 1 ustawy, przez swiadczenie uslug, o ktorym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie sie kazde swiadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemajacej osobowosci prawnej, ktore nie stanowi dostawy towarow w rozumieniu art. 7 (?).

Definicja swiadczenia uslug ma zatem charakter dopelniajacy definicje dostawy towarow i jest wyrazem realizacji powszechnosci opodatkowania podatkiem od towarow i uslug transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach dzialalnosci gospodarczej.

Wobec powyzszego nalezy stwierdzic, ze kazde swiadczenie niebedace dostawa towarow polegajace na dzialaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegos zachowania stanowi, co do zasady, usluge w rozumieniu ustawy. Niemniej musza byc przy tym spelnione nastepujace warunki:

  • w nastepstwie zobowiazania, w wykonaniu ktorego usluga jest swiadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezposrednim beneficjentem swiadczenia,
  • swiadczonej usludze odpowiada swiadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Nalezy podkreslic, ze oba ww. warunki winny byc spelnione lacznie, aby swiadczenie podlegalo, jako usluga, opodatkowaniu podatkiem od towarow i uslug.

Zatem, aby dana czynnosc (usluga) podlegala opodatkowaniu podatkiem VAT musi istniec bezposredni zwiazek o charakterze przyczynowym, pomiedzy swiadczona usluga a otrzymanym swiadczeniem wzajemnym, w ten sposob, ze zaplacona kwota stanowi rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrebniona usluge swiadczona w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany swiadczen wzajemnych. Otrzymana zaplata powinna byc konsekwencja wykonania swiadczenia. Wynagrodzenie musi byc nalezne za wykonanie tego swiadczenia.

Wedlug art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami sa osoby prawne, jednostki organizacyjne niemajace osobowosci prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujace samodzielnie dzialalnosc gospodarcza, o ktorej mowa w ust. 2, bez wzgledu na cel lub rezultat takiej dzialalnosci.

W mysl art. 15 ust. 2 ustawy, dzialalnosc gospodarcza obejmuje wszelka dzialalnosc producentow, handlowcow lub uslugodawcow, w tym podmiotow pozyskujacych zasoby naturalne oraz rolnikow, a takze dzialalnosc osob wykonujacych wolne zawody. Dzialalnosc gospodarcza obejmuje w szczegolnosci czynnosci polegajace na wykorzystywaniu towarow lub wartosci niematerialnych i prawnych w sposob ciagly dla celow zarobkowych.

Z kolei podstawa opodatkowania ? na mocy art. 29a ustawy  z zastrzezeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zaplate, ktora dokonujacy dostawy towarow lub uslugodawca otrzymal lub ma otrzymac z tytulu sprzedazy od nabywcy, uslugobiorcy lub osoby trzeciej, wlacznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi doplatami o podobnym charakterze majacymi bezposredni wplyw na cene towarow dostarczanych lub uslug swiadczonych przez podatnika.

W sprawie bedacej przedmiotem analizy nalezy wyjasnic, ze umowa ?cash poolingu? jest forma efektywnego zarzadzania srodkami finansowymi, stosowana przez podmioty nalezace do jednej grupy kapitalowej, lub podmioty powiazane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposob. Sprowadza sie ona do koncentrowania srodkow pienieznych z jednostkowych rachunkow poszczegolnych podmiotow na wspolnym rachunku grupy i zarzadzaniu zgromadzona w ten sposob kwota, przy wykorzystaniu korzysci skali. Pozwala to na kompensowanie przejsciowych nadwyzek, wykazywanych przez jedne z podmiotow, z przejsciowymi niedoborami zaistnialymi u innych podmiotow. Dzieki temu dochodzi do minimalizowania kosztow kredytowania dzialalnosci podmiotow z grupy, poprzez kredytowanie sie przy wykorzystaniu srodkow wlasnych grupy. Zarzadzajacy systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestnikow systemu srodki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystapienia sald dodatnich na rachunkach uczestnikow to na jego rachunek trafiaja srodki finansowe.

Z opisu sprawy wynika, ze Spolka Akcyjna zamierza zawrzec z Bankiem majacym siedzibe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Umowe o Prowadzenie Systemu Zarzadzania Srodkami Pienieznymi dla Grupy Rachunkow.

Stronami Umowy beda podmioty, ktore wraz ze Spolka wchodza w sklad jednej grupy kapitalowej (Uczestnicy), przy czym beda to polscy rezydenci podatkowi.

Umowa dotyczyc bedzie zarzadzania plynnoscia finansowa Uczestnikow, Oznacza to, ze na podstawie Umowy, Bank bedzie swiadczyl na rzecz Wnioskodawcy oraz pozostalych Uczestnikow tzw. usluge cash poolingu. Celem uslugi swiadczonej przez Bank bedzie zwiekszenie efektywnosci zarzadzania srodkami finansowymi Uczestnikow poprzez optymalne wykorzystanie nadwyzek srodkow pienieznych oraz zminimalizowanie kosztow finansowania dzialalnosci gospodarczej prowadzonej przez te podmioty.

W celu rozpoczecia korzystania z uslugi cash poolingu Wnioskodawca oraz pozostale spolki z grupy kapitalowej zawra (kazda odrebnie) z Bankiem umowy biezacych rachunkow bankowych (dalej: Rachunek). Rachunek bedzie sluzyc do prowadzenia biezacych rozliczen na zlecenie danego Uczestnika. Bank udostepni odrebnie kazdemu z Uczestnikow, w tym Wnioskodawcy w Rachunku otwartym przez Bank tzw. Limit Dzienny, czyli kredyt sroddzienny w Rachunku na cele zwiazane z finansowaniem biezacej dzialalnosci gospodarczej Uczestnika. Na prowadzonych na tej podstawie Rachunkach Bank bedzie przechowywal srodki pieniezne Uczestnikow i bedzie dokonywal na ich zlecenie rozliczen pienieznych, Systemem zarzadzania srodkami pienieznymi objete zostana Rachunki prowadzone w jednej walucie. System zarzadzania srodkami pienieznymi bedzie odrebnie prowadzony dla Rachunkow w zlotych polskich (PLN) oraz euro (EUR).

Kazdy z Uczestnikow bedzie mogl wykorzystac przyznany mu przez Bank Limit Dzienny jedynie do wysokosci nizszej z podanych kwot: do kwoty srodkow wlasnych Grupy albo do kwoty, w jakiej Limit Dzienny zostal przyznany danemu Uczestnikowi przez Bank (w przypadku, gdy udostepniony Limit Dzienny jest limitowany dla danego Uczestnika).

Bank obliczy zdolnosc kredytowa lacznie dla wszystkich Uczestnikow i na tej podstawie przydzieli laczny limit dla Limitow Dziennych dla wszystkich Uczestnikow.

W ramach Umowy jeden z Uczestnikow zostanie wybrany tzw. Pool Leaderem. Dodatkowo do Rachunku, Pool Leader bedzie posiadac takze w Banku dwa rachunki rozliczeniowe, oba sluzace jedynie do celow zwiazanych z funkcjonowaniem cash poolingu. Wnioskodawca bedzie pelnil role Pool Leadera cash poolingu.

Jeden z rachunkow otworzony zostanie przez Bank dla Pool Leadera w ramach grupy biezacych Rachunkow bankowych prowadzonych dla kazdego Uczestnika (dalej: Rachunek Pool Leadera), Rachunek Pool Leadera bedzie mial udostepniony przez Bank limit zadluzenia (dalej: Debet Techniczny). Debet Techniczny bedzie umozliwial Pool Leaderowi obciazanie Rachunku Pool Leadera na kwote pozwalajaca na wykonanie jego zobowiazan wynikajacych z nabycia wierzytelnosci subrogacyjnych wzgledem Uczestnikow i bedzie mogl byc wykorzystywany wylacznie w tym celu, tj. do wyzerowania Rachunkow Uczestnikow objetych Umowa.

Drugi z rachunkow otwartych wylacznie dla Pool Leadera rowniez bedzie sluzyc jedynie do celow zwiazanych z funkcjonowaniem cash poolingu (dalej: Rachunek Pomocniczy). W Rachunku Pomocniczym Bank udostepni Pool Leaderowi ? na podstawie odrebnej umowy ? limit zadluzenia (dalej: Kredyt w Rachunku Pomocniczym), ktory moze byc wykorzystany wylacznie w celu zasilenia Rachunku Pool Leadera kwota niezbedna do wyzerowania Rachunkow Uczestnikow uczestniczacych w cash poolingu.

Mechanizm cash poolingu opierac sie bedzie na bilansowaniu (tj. zerowaniu) sald na prowadzonych przez Bank rachunkach bankowych Uczestnikow z wykorzystaniem Debetu Technicznego a w koncowym efekcie wykorzystujac Kredyt w Rachunku Pomocniczym.

Struktura cash poolingu, tj. wyzerowywanie Rachunkow bedzie oparta o mechanizm prawny, zdefiniowany w prawie cywilnym jako konwersja dlugu, czyli wstapienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez splacenie cudzego dlugu za zgoda wyrazona przez splacanego dluznika.

Bilansowanie sald na Rachunkach Uczestnikow dokonywane bedzie na koniec kazdego dnia roboczego z chwila postawienia w wymagalnosc Limitow Dziennych przyznanych przez Bank Uczestnikom oraz Pool Leaderowi. W zwiazku z czym, odpowiednio Pool Leader bedzie dokonywal splaty wobec Banku dlugow wszystkich Uczestnikow cash poolingu z tytulu wykorzystania przez nich Limitow Dziennych lub Uczestnicy splacac beda dlugi Pool Leadera wobec Banku z tytulu wykorzystania przez Pool Leadera Debetu Technicznego a w koncowym efekcie Kredytu w Rachunku Pomocniczym. W ten sposob nastapi konwersja dlugu, tj. wstapienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez splacenie cudzego dlugu, za zgoda splacanego dluznika. Subrogacja bedzie dokonywana wylacznie na linii Pool Leader ? Uczestnik (Uczestnik ? Pool Leader), tzn. Pool Leader bedzie wstepowal w prawa Banku z tytulu wierzytelnosci Banku wobec Uczestnika (albo odpowiednio: Uczestnik wstapi w prawa Banku z tytulu wierzytelnosci Banku wobec Pool Leadera). W wyniku wskazanych czynnosci, odpowiednio Pool Leader, jak i pozostali Uczestnicy nabywac beda roszczenia regresowe z tytulu dokonanych splat. Nalezy tez wskazac, ze konwersja dlugu nastapi na podstawie zgody wyrazonej przez dluznika w samej Umowie a technicznie splata bedzie dokonywana przez Bank ktory bedzie dzialal w imieniu Uczestnikow na podstawie Zlecenia Stalego.

W wyniku dokonania konwersji dlugu, na poczatku kazdego nastepnego dnia roboczego, w ktorym dokonano zerowania sald na Rachunkach, saldo na kazdym Rachunku wynosic bedzie zero, z wyjatkiem Rachunku Pomocniczego, na ktorym bedzie moglo znajdowac sie saldo dodatnie lub ujemne.

Kwota na jaka zostal uznany Rachunek Pomocniczy w wyniku dokonania konwersji dlugu, zostanie zdeponowana na tym Rachunku Pomocniczym na okres trwania Umowy, z zastrzezeniem ze kwota ta bedzie mogla byc wykorzystana w zakresie sluzacym jedynie do celow zwiazanych z funkcjonowaniem Systemu, w szczegolnosci w celu wykonania kolejnych operacji polegajacych na konwersji dlugu. Na koniec okresu obowiazywania Umowy, Pool Leader oraz Uczestnicy dokonaja ostatecznego rozliczenia kwot wynikajacych z transakcji subrogacji.

Wraz z wstapieniem w prawa Banku i nabyciem wierzytelnosci, poszczegolni Uczestnicy beda nabywali prawo do odsetek naliczanych od wartosci nominalnej nabytych wierzytelnosci, Odsetki beda naliczane na bazie dziennej, stosownie do okreslonej stopy procentowej, natomiast ich platnosc przez/do poszczegolnych Uczestnikow bedzie dokonywana jednorazowo w okresie rozliczeniowym (miesiecznym). Wysokosc odsetek naleznych poszczegolnym Uczestnikom kalkulowana bedzie przez Bank.

Jednoczesnie Bank, na bazie dziennej, naliczy odsetki debetowe/kredytowe od salda wystepujacego na Rachunku Pomocniczym Pool Leadera. Raz na miesiac, w ustalonej dacie rozliczenia, Bank uzna Rachunek Pomocniczy kwota naleznych odsetek lub odpowiednio obciazy rachunek Pool Leadera kwota odsetek naleznych Bankowi z tytulu Kredytu w Rachunku Pomocniczym.

Bank bedzie upowazniony do dokonywania, w imieniu kazdego z Uczestnikow, potracenia jego wierzytelnosci z tytulu odsetek za poprzedni miesiac kalendarzowy z wzajemnymi i wymagalnymi wierzytelnosciami Pool Leadera z tytulu odsetek za poprzedni miesiac kalendarzowy. Wspomniane wyzej odsetki narosle w czasie poprzedniego miesiaca kalendarzowego, beda wymagalne kazdorazowo w dacie rozliczenia. Jezeli po dokonaniu powyzszych potracen, pozostana do zaplaty jakiekolwiek kwoty z tytulu odsetek, Bank bedzie upowazniony i zobowiazany do przekazania, w imieniu i na rzecz Uczestnikow bedacych dluznikami, kwot pozostalych do zaplaty na rzecz Uczestnikow bedacych nadal wierzycielami z tytulu wspomnianych wyzej, a nie potraconych odsetek.

Zgodnie z Umowa, z tytulu uczestnictwa w strukturze cash poolingu Bank bedzie pobieral od kazdego z Uczestnikow, w tym, Pool Leadera, okreslone oplaty miesieczne zwiazane z uslugami swiadczonymi przez Bank na rzecz kazdego z Uczestnikow cash poolingu.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy watpliwosci Wnioskodawcy dotycza ustalenia, czy w swietle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Wnioskodawcy, jako Uczestnika umowy o zarzadzanie srodkami pienieznymi, wykonywane przez Spolke czynnosci w ramach Umowy, pozostaja poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarow i uslug.

Podstawa dokonywanych automatycznych transferow srodkow pienieznych w ramach umowy cash poolingu bedzie mechanizm prawny zdefiniowany w prawie cywilnym jako subrogacja, czyli wstapienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez splacenie cudzego dlugu, o ktorym mowa w art. 518 ? 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z pozn. zm.  dalej: Kodeks cywilny).

Wstapienie w prawa wierzyciela, okreslone jako subrogacja ustawowa, uregulowane zostalo w art. 518 ? 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z ktorym osoba trzecia, ktora splaca wierzyciela, nabywa splacona wierzytelnosc do wysokosci zaplaty:

  1. jezeli placi cudzy dlug, za ktory jest odpowiedzialna osobiscie albo pewnymi przedmiotami majatkowymi;
  2. jezeli przysluguje jej prawo, przed ktorym splacona wierzytelnosc ma pierwszenstwo zaspokojenia;
  3. jezeli dziala za zgoda dluznika w celu wstapienia w prawa wierzyciela; zgoda dluznika powinna byc pod niewaznoscia wyrazona na pismie;
  4. jezeli to przewiduja przepisy szczegolne.

Subrogacja sluzy wiec zabezpieczeniu interesow osoby trzeciej, ktora dokonuje splaty wierzyciela i w konsekwencji doprowadza do wygasniecia dlugu (do wysokosci zaplaty).

Z uwagi na cechy charakterystyczne zaprezentowanej Umowy Prowadzenia Systemu Zarzadzania Srodkami Pienieznymi dla Grupy Rachunkow nalezy stwierdzic, ze w niniejszej sprawie w roli uslugodawcy bedzie wystepowal Bank, ktory bedzie wykonywal wszystkie czynnosci wchodzace w sklad kompleksowej uslugi bankowej, i z tytulu wykonywania tej uslugi bedzie otrzymywal wynagrodzenie od Uczestnikow systemu, w tym Wnioskodawcy. Przedstawiony mechanizm zarzadzania plynnoscia finansowa jest administrowany i zarzadzany przez Bank, a System nie wymaga zadnego dodatkowego zaangazowania Spolki, ani pozostalych podmiotow w nim uczestniczacych. W ramach przedstawionej we wniosku struktury cash poolingu, wszystkie czynnosci wchodzace w sklad kompleksowej uslugi zarzadzania plynnoscia finansowa sa wykonywane przez Bank w zamian za wynagrodzenie okreslone w umowie, w postaci oplaty miesiecznej, natomiast Wnioskodawca w tym przypadku pozostaje beneficjentem swiadczenia dokonywanego przez Bank. Ponadto ? jak wskazala Spolka w opisie sprawy ? Wnioskodawca nie bedzie wykonywal zadnych czynnosci w ramach cash poolingu poza przystapieniem do umowy oraz czynnosciami charakterystycznymi dla struktury cash poolingu takimi jak udostepnienie kont, czy udzial w subrogacji, i nie bedzie pobieral wynagrodzenia z tego tytulu.

Biorac pod uwage powolane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzic nalezy, ze ze wzgledu na cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu, w niniejszej sytuacji czynnosci wykonywane przez Wnioskodawce, pelniacego funkcje Pool Leadera, umozliwiajace Bankowi dokonywanie odpowiednich transferow srodkow finansowych w ramach struktury cash poolingu, nie stanowia odplatnego swiadczenia przez Wnioskodawce uslug w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a Wnioskodawca z tytulu wykonywania tych czynnosci nie bedzie dzialal w charakterze podatnika, o ktorym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

W niniejszej interpretacji rozstrzygnieto wniosek w czesci dotyczacej ustalenia, czy wykonywane przez Wnioskodawce czynnosci w ramach uczestnictwa w strukturze cash poolingu pozostaja poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarow i uslug (pytanie oznaczone we wniosku nr 4). Natomiast w zakresie podatku od czynnosci cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego od osob prawnych zostaly wydane odrebne rozstrzygniecia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszlego przedstawionego przez Wnioskodawce i stanu prawnego obowiazujacego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysluguje prawo do wniesienia skargi na niniejsza interpretacje przepisow prawa podatkowego z powodu jej niezgodnosci z prawem. Skarge wnosi sie do Wojewodzkiego Sadu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznan, po uprzednim wezwaniu na pismie organu, ktory wydal interpretacje ? w terminie 14 dni od dnia, w ktorym skarzacy dowiedzial sie lub mogl sie dowiedziec o jej wydaniu ? do usuniecia naruszenia prawa (art. 52 ? 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postepowaniu przed sadami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z pozn. zm.). Skarge do WSA wnosi sie (w dwoch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doreczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usuniecia naruszenia prawa, a jezeli organ nie udzielil odpowiedzi na wezwanie, w terminie szescdziesieciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 ? 2 ww. ustawy).

Skarge wnosi sie za posrednictwem organu, ktorego dzialanie lub bezczynnosc sa przedmiotem skargi (art. 54 ? 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 850 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu