Interpretacja indywidualna z dnia 17.09.2013, sygn. ILPP2/443-536/13-4/SJ, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Czy na podstawie art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług działania Wnioskodawcy (sprzedaż lokali mieszkalnych) spowodowały, że stał się on podatnikiem podatku VAT?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 12 czerwca 2013 r. (data wpływu 17 czerwca 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 10 września 2013 r. (data wpływu 16 września 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia, czy z tytułu podjętych działań Wnioskodawca stanie się podatnikiem podatku VAT jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia, czy z tytułu podjętych działań Wnioskodawca stanie się podatnikiem podatku VAT. Wniosek został uzupełniony 11 września 2013 r. o opłatę za wydanie interpretacji indywidualnej oraz 16 września 2013 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wraz z małżonkiem w roku 2007 zakupili prywatnie działkę budowlaną w Z składającą się z działek o nr 263/1, 260/1, 259/4, 259/5 i wystąpili jako osoby fizyczne z wnioskiem do starosty () o wydanie pozwolenia na budowę budynku mieszkalno-usługowego. Pozwolenie na budowę budynku mieszkalno-usługowego składającego się z 5 mieszkań i 3 lokali usługowych na nazwisko X zostało wydane w dniu 22 sierpnia 2007 roku. Zamiarem Zainteresowanego wraz z małżonkiem było poprzez wybudowanie tego budynku zaspokojenie ich potrzeb mieszkaniowych i 3 dorastających dzieci. Lokale usługowe na parterze zamierzali przeznaczyć w przyszłości na prowadzenie jakiejś rodzinnej działalności gospodarczej. W tym miejscu Wnioskodawca poinformował, że ani on, ani jego małżonek nie prowadzili nigdy działalności gospodarczej na własny rachunek i obecnie również takiej działalności nie prowadzą. Zainteresowany pracuje na etacie w szpitalu, a mąż poza granicami kraju. Budowa tego budynku miała im między innymi stworzyć warunki do powrotu męża do kraju i rozpoczęcia działalności gospodarczej w budowanym lokalu usługowym. Budowę budynku zakończono w roku 2012 i w lipcu tego roku uzyskano pozwolenie na jego użytkowanie. Niestety podczas 5 letniej budowy zmieniła się zasadniczo sytuacja rodzinna. Dzieci pokończyły szkoły średnie i poszły na studia. Podczas studiów stwierdziły, że do Z nie wrócą z uwagi na brak miejsc pracy. Mąż również zrezygnował z planowanej działalności gospodarczej z uwagi na kryzys jaki od kilku lat panuje na rynku europejskim. Tak więc w roku 2012 Wnioskodawca wraz z małżonkiem zostali z budynkiem, na który wydali wszystkie oszczędności, który trzeba było ogrzewać i ponosić dodatkowe nakłady na jego utrzymanie, a z zarobionych na etatach pieniędzy nie było ich na to stać. Sytuacja ta zmusiła Zainteresowanego wraz z małżonkiem do podjęcia prób wynajęcia wybudowanych mieszkań i lokali usługowych. Niestety pomimo wielu ogłoszeń udało im się wynająć tylko 2 lokale. Pogarszająca się ich sytuacja ekonomiczna zmusiła ich do podjęcia decyzji o sprzedaży nie wynajętych lokali mieszkalnych. W miesiącu styczniu 2013 roku Wnioskodawca wraz z małżonkiem sprzedali dwa lokale mieszkalne, jeden za kwotę 128.000 zł, a drugi za kwotę 105.000 zł. Od sprzedaży tych mieszkań notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych. W miesiącu lutym 2013 roku Zainteresowany wraz z małżonkiem sprzedali trzecie mieszkanie za kwotę 195.493 zł i od sprzedaży tego mieszkania notariusz pobrał również podatek od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca nadmienił również, że od budowy części mieszkalnej uzyskali zwrot podatku VAT na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 2005 roku o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że:

1. W roku 2007 Zainteresowany wraz z małżonkiem sprzedali dom jednorodzinny wybudowany w 1989 r. i za środki z niego uzyskane wybudowali budynek opisany we wniosku.
2. Wnioskodawca nie planuje już w przyszłości żadnej sprzedaży lokali mieszkalnych, użytkowanych oraz gruntów.
3. Wybudowane lokale mieszkalne i użytkowe, które nie są jeszcze sprzedane, Zainteresowany wraz z małżonkiem będą wynajmować lub użytkować na własne cele.
4. Wnioskodawca wraz z małżonkiem nie podejmowali żadnych kroków i nakładów związanych z przygotowaniem lokali mieszkalnych do sprzedaży.
5. Przedmiotem zapytania jest tylko to, czy opisana sprzedaż lokali mieszkalnych nosi znamiona działalności gospodarczej i czy od tych transakcji Wnioskodawca musi zapłacić podatek VAT i podatek dochodowy na zasadach ogólnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na podstawie art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług działania Wnioskodawcy spowodowały, że stał się on podatnikiem podatku VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, działania związane z budową budynku mieszkalno-usługowego nie miały cech działalności gospodarczej, gdyż zamiarem Zainteresowanego oraz współmałżonka było wybudowanie tego budynku na własne potrzeby. Jedynie sytuacja rodzinna i ekonomiczna zmusiła ich do zmiany planów i sprzedaży części mieszkań. Wnioskodawca uważa, że nie spełnia warunków określonych w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 5a pkt 6c tejże ustawy mówiącym, że działalność gospodarcza to taka, która prowadzona jest w sposób zorganizowany i ciągły. Skoro działania Zainteresowanego oraz małżonka nie miały charakteru działania w sposób zorganizowany i ciągły to nie podlegają oni również ustawie o podatku od towarów i usług i nie są podatnikami tego podatku na podstawie art. 15 tejże ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

W oparciu o art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Z kolei w myśl art. 46 Kodeksu cywilnego, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, lokal mieszkalny spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Jednakże samo stwierdzenie, że podmiot dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu nie jest wystarczającą przesłanką, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług. Istotnym jest, aby podmiot działał w charakterze podatnika, a więc osoby prowadzącej działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza art. 15 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r. obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że sprzedaż swojego majątku podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy dokonywana jest przez podatnika podatku od towarów i usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej lub przez osobę fizyczną niebędącą podatnikiem tego podatku, jeżeli sprzedaży można przypisać znamiona działalności gospodarczej prowadzonej z zamiarem wykonywania jej w sposób częstotliwy. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia częstotliwości, przez zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonego działania. O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat), ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności lub zamiar powtarzalności.

Działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.

Jednocześnie należy podkreślić, że za prowadzenie działalności gospodarczej nie mogą być uznane czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Aby zatem dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik działając w charakterze producenta, handlowca lub usługodawcy, miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary, czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

A zatem, właściwym jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca wraz z małżonkiem w roku 2007 zakupili prywatnie działkę budowlaną w Z składającą się z działek o nr 263/1, 260/1, 259/4, 259/5 i wystąpili jako osoby fizyczne z wnioskiem do starosty () o wydanie pozwolenia na budowę budynku mieszkalno-usługowego. W roku 2007 Zainteresowany wraz z małżonkiem sprzedali dom jednorodzinny wybudowany w 1989 r. i za środki z niego uzyskane wybudowali budynek mieszkalno-usługowy składający się z 5 mieszkań i 3 lokali usługowych. Zamiarem Wnioskodawcy wraz z małżonkiem było poprzez wybudowanie tego budynku zaspokojenie ich potrzeb mieszkaniowych i 3 dorastających dzieci. Lokale usługowe na parterze zamierzali przeznaczyć w przyszłości na prowadzenie jakiejś rodzinnej działalności gospodarczej (ani Wnioskodawca, ani małżonek nie prowadzili nigdy działalności gospodarczej na własny rachunek i obecnie również takiej działalności nie prowadzą). Zainteresowany pracuje na etacie w szpitalu, a mąż poza granicami kraju. Budowa tego budynku miała im m.in. stworzyć warunki do powrotu męża do kraju i rozpoczęcia działalności gospodarczej w budowanym lokalu usługowym. Budowę budynku zakończono w roku 2012 i w lipcu tego roku uzyskano pozwolenie na jego użytkowanie. Niestety podczas 5 letniej budowy zmieniła się zasadniczo sytuacja rodzinna. Dzieci pokończyły szkoły średnie i poszły na studia. Podczas studiów stwierdziły, że do Z nie wrócą z uwagi na brak miejsc pracy. Mąż również zrezygnował z planowanej działalności gospodarczej z uwagi na kryzys jaki od kilku lat panuje na rynku europejskim. Tak więc w roku 2012 Wnioskodawca wraz z małżonkiem zostali z budynkiem, na który wydali wszystkie oszczędności, który trzeba było ogrzewać i ponosić dodatkowe nakłady na jego utrzymanie, a z zarobionych na etatach pieniędzy nie było ich na to stać. Sytuacja ta zmusiła Zainteresowanego wraz z małżonkiem do podjęcia prób wynajęcia wybudowanych mieszkań i lokali usługowych. Niestety pomimo wielu ogłoszeń udało im się wynająć tylko 2 lokale. Pogarszająca się ich sytuacja ekonomiczna zmusiła ich do podjęcia decyzji o sprzedaży nie wynajętych lokali mieszkalnych. W miesiącu styczniu 2013 roku Wnioskodawca wraz z małżonkiem sprzedali dwa lokale mieszkalne od sprzedaży tych mieszkań notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych. W miesiącu lutym 2013 roku Zainteresowany wraz z małżonkiem sprzedali trzecie mieszkanie i od sprzedaży tego mieszkania notariusz pobrał również podatek od czynności cywilnoprawnych. Jak wskazał Wnioskodawca nie planuje on już w przyszłości żadnej sprzedaży lokali mieszkalnych, użytkowanych oraz gruntów. Wybudowane lokale mieszkalne i użytkowe, które nie są jeszcze sprzedane, Zainteresowany wraz z małżonkiem będą wynajmować lub użytkować na własne cele. Nie podejmowano żadnych kroków i nakładów związanych z przygotowaniem lokali mieszkalnych do sprzedaży. Od budowy części mieszkalnej Wnioskodawca wraz z małżonkiem uzyskali zwrot podatku VAT na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 2005 roku o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.

Odnosząc przedstawione okoliczności do obowiązujących przepisów prawa należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku VAT w odniesieniu do transakcji sprzedaży lokali będących przedmiotem wniosku.

Opis sprawy nie wskazuje na to, że dokonując sprzedaży wydzielonych z nieruchomości lokali mieszkalnych, Zainteresowany działał w charakterze handlowca. Przedmiotowa nieruchomość została nabyta do majątku osobistego, w celu zagospodarowania jej na własne potrzeby. Nie można zatem uznać, że nieruchomość została zakupiona w celu jej dalszej odsprzedaży. Ponadto jak wskazano powyżej, Zainteresowany nie dokonał żadnych aktywnych działań, które mogłyby świadczyć o zamiarze profesjonalnego obrotu nieruchomościami.

W przedstawionych okolicznościach sprawy Wnioskodawca nie działa jako producent, handlowiec lub usługodawca, a czynność sprzedaży wyodrębnionych z nieruchomości lokali mieszkalnych to jedynie racjonalny sposób zagospodarowania posiadanego przez niego prywatnego majątku. Wnioskodawca sprzedając przedmiotowe lokale mieszkalne korzysta z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, zatem czynność ta nie oznacza wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Sprzedaż nawet kilkukrotna towarów z majątku osobistego, które nie były nabyte w celu ich odsprzedaży nie ma charakteru handlowego, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym, dokonując sprzedaży wydzielonych lokali mieszkalnych Wnioskodawca korzysta z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Biorąc zatem pod uwagę opis sprawy oraz przedstawiony wyżej stan prawny należy stwierdzić, że Wnioskodawca dokonując sprzedaży lokali mieszkalnych, o których mowa we wniosku, nie działa w charakterze podatnika, a czynność ta nie nosi znamion działalności gospodarczej, zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. Tym samym zbycie ww. lokali mieszkalnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto wskazać należy, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa: minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wobec powyższego, udzielona interpretacja indywidualna stanowi ochronę prawno-podatkową tylko dla Wnioskodawcy, a nie dla małżonka Zainteresowanego.

Tutejszy Organ informuje ponadto, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w stanie faktycznym, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa rozpatrzone.

Dodatkowo tut. Organ informuje, że wniosek w pozostałym zakresie zostanie rozpatrzony odrębnym rozstrzygnięciem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu